Αφιέρωμα στον ηρωικό Δεκέμβρη

Η λαϊκή ένοπλη πάλη το Δεκέμβρη του ‘44 υπήρξε φαινόμενο μοναδικό σε όλη την καπιταλιστική Ευρώπη μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως μοναδικός υπήρξε και ο αγώνας του ΔΣΕ. Η σύγκρουση πραγματοποιήθηκε σε διαφορετικές συνθήκες από εκείνες της τριπλής φασιστικής Κατοχής, σε μια φάση που ο Πόλεμος δεν είχε ακόμα τελειώσει, αν και η έκβασή του είχε κριθεί. Η γερμανική ιμπεριαλιστική μηχανή και τα συμμαχικά της κράτη βρίσκονταν σε απόλυτη υποχώρηση, ενώ ο Κόκκινος Στρατός προέλαυνε ακάθεκτος, έχοντας ήδη παίξει καθοριστικό ρόλο στη συντριβή του φασισμού στην ευρωπαϊκή σκηνή του πιο αιματηρού πολέμου που γνώρισε η ανθρωπότητα.
Η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας που εξ αντικειμένου διαπερνούσε την ελληνική κοινωνία και τα προηγούμενα χρόνια, το Δεκέμβρη πρόβαλε με μεγαλύτερη οξύτητα, καθώς είχε φύγει από τη μέση ο παράγοντας της ξένης Κατοχής.

Δεκέμβρης του '44... Τριάντα τρεις ηρωικές μέρες. Συνέχεια της πάλης του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Κατοχή, του απελευθερωτικού κινήματος στο οποίο ηγήθηκε το ΚΚΕ. Και προοίμιο, επίσης, της τρίχρονης εποποιίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), της κορυφαίας ταξικής σύγκρουσης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα.
Με το ΚΚΕ, που, αν και χτυπημένο άγρια από τη δικτατορία Μεταξά, ανασυγκροτήθηκε γρήγορα, έσωσε το λαό από την πείνα, συνέβαλε με τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ στην Αντιφασιστική Νίκη. Μια νίκη που δεν πρόλαβε να τη χαρεί ο λαός. Μια από τις πρώτες πράξεις του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, με τον ερχομό του στην Ελλάδα, ήταν η απαίτηση να διαλυθεί ο ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα ενίσχυε τον Ιερό Λόχο και την Ορεινή Ταξιαρχία, τον στρατό, δηλαδή, της αστικής τάξης που συγκροτούνταν για να σώσει την εξουσία της, αφού είχε φροντίσει ήδη να εγκλωβίσει τον αντίπαλό της πρώτα με τη συμφωνία του Λιβάνου (συμμετοχή του ΚΚΕ σε μια αστική κυβέρνηση) και ύστερα με τη συμφωνία της Καζέρτας (υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής).

Κατά παράβαση των συμφωνιών, η διαταγή διάλυσης των στρατιωτικών σχηματισμών δεν περιελάμβανε την Ορεινή Ταξιαρχία και τον Ιερό Λόχο, συνολικής δύναμης 4.500 ανδρών, που γίνονταν πολύ περισσότεροι με την πρόσθεση της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας κι άλλων ένοπλων αστικών δυνάμεων. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε την αιτία των γεγονότων που ακολούθησαν.
Η μάχη του Δεκέμβρη έλαβε το χαρακτήρα της άμυνας απέναντι στην αστική επιθετικότητα. Η ένοπλη λαϊκή δύναμη χρησιμοποιήθηκε τελικά μόνο ως μέσο πίεσης για έναν «έντιμο συμβιβασμό».

Προανάκρουσμα

Στις 30 Νοέμβρη ο πρωθυπουργός Παπανδρέου και ο Βρετανός στρατηγός Σκόμπι απαίτησαν τελεσιγραφικά τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής.
Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ αρνήθηκαν να υποκύψουν στους αστικούς εκβιασμούς. Οπως τόνισε ο Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Γ. Σιάντος απευθυνόμενος στην ΚΕ του ΕΑΜ την 1η Δεκέμβρη: «Αν τώρα τολμήσουν δυναμικές λύσεις, φανταστείτε τι θα τολμήσουν μεθαύριο, στην περίπτωση που θ' αποστρατευόταν ο ΕΛΑΣ...». Την ίδια μέρα οι υπουργοί του ΕΑΜ παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ ο ΕΛΑΣ τέθηκε σε επιφυλακή.
Από την άλλη μεριά, ο ταξικός αντίπαλος είχε ήδη αρχίσει να κινείται, με την Ορεινή Ταξιαρχία να ακροβολίζεται στους λόφους του Υμηττού, νέες βρετανικές δυνάμεις να αποβιβάζονται στο Φάληρο και τον Ζέρβα να μεταβαίνει στην Ηπειρο όπου βρισκόταν ο κύριος όγκος του ΕΔΕΣ. Στις 2 Δεκέμβρη το υπουργικό συμβούλιο - δίχως πλέον τους αντιπροσώπους του ΕΑΜ - υπέγραψε τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και κήρυξε γενική επιστράτευση.

Η συνέχεια γνωστή: Ο Σκόμπι διατάσσει τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα συγκροτούνται τα τάγματα εθνοφυλακής με τους ταγματασφαλίτες. Και έρχεται η ματωμένη Κυριακή της 3ης του Δεκέμβρη του 1944, με μια γιγάντια διαδήλωση απ' όλες τις γειτονιές της Αθήνας στο κέντρο της πόλης. Και το χτύπημά της: 21 νεκροί και 140 τραυματίες.
Στο Φάληρο έχουν φτάσει, στο μεταξύ, οι πρώτοι 6.000 Αγγλοι στρατιώτες. Ο λαός στο δρόμο, μετατρέπει την κηδεία των θυμάτων σε νέα διαδήλωση με το σύνθημα στα πανό να γράφει: «Οταν ο λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα». Νέο χτύπημα, 40 νεκροί και 70 τραυματίες. Κι ακολουθεί η εποποιία των 33 μερόνυχτων. Με δυο εγγλέζικες μεραρχίες να καταφτάνουν στην Ελλάδα για να πνίξουν το λαϊκό κίνημα.

Η στρατηγική

Στο ερώτημα αν μπορούσαν το ΕΑΜ - ΚΚΕ να καταλάβουν την εξουσία τις μέρες της απελευθέρωσης της Αθήνας (12 Οκτώβρη 1944) ώστε να μην έρθει ο «Δεκέμβρης», η απάντηση μπορεί να δοθεί και πάλι μόνο με ένα «αν», παρότι η Ιστορία δεν γράφεται με υποθετικά σχήματα: Η κατάκτηση της εργατικής εξουσίας προϋπέθετε διαχωρισμό των ΕΑΜικών δυνάμεων από τους πολιτικούς και στρατιωτικούς στόχους των «συμμάχων» και της κυβέρνησης Παπανδρέου, γεγονός που θα όξυνε πολύ περισσότερο την ταξική πάλη.

Προϋπέθετε, ακόμα, αναδιάταξη των συμμαχιών μέσα στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ σε βάση επαναστατική και μετατροπή των φύτρων εξουσίας (Λαϊκός Στρατός, Λαϊκή Δικαιοσύνη) σε όργανα της επαναστατικής δράσης. Ακόμα: Επρεπε να προετοιμαστούν το Κόμμα και ισχυρές λαϊκές δυνάμεις για την εφαρμογή σχεδίου κατάληψης της Αθήνας, μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Αυτό, σε συνδυασμό με αντίστοιχη δράση και συγκέντρωση δυνάμεων για την κατάληψη και άλλων βασικών κέντρων της χώρας, ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης.

Το Κόμμα μας ήταν ιδεολογικά - πολιτικά ανέτοιμο για να διαμορφώσει τέτοιες εξελίξεις. Το στάδιο της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, που είχε χαράξει η 6η Ολομέλεια της ΚΕ, το Γενάρη του 1934 (και επικύρωσε λίγο αργότερα το 5ο Συνέδριο του ΚΚΕ), αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία προσαρμόστηκε η στρατηγική του «αντιφασιστικού μετώπου», που υιοθέτησε το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (8 Δεκέμβρη 1935), σύμφωνα με τις αποφάσεις του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ (Ιούλης - Αύγουστος 1935).
Η στρατηγική των αντιφασιστικών μετώπων πάλης στηριζόταν στην ανάλυση ότι «...οι εργαζόμενες μάζες σε μια σειρά καπιταλιστικές χώρες είναι υποχρεωμένες σήμερα να διαλέξουν συγκεκριμένα όχι ανάμεσα στη δικτατορία του προλεταριάτου και στην αστική δημοκρατία, αλλά ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και το φασισμό».

Αμέσως μετά το 7ο Συνέδριο της ΚΔ και πριν το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ, η 4η Ολομέλεια της ΚΕ (27 - 28 Σεπτέμβρη 1935) αποφάσισε ότι «...το ΚΚΕ συνεργάζεται όχι μόνο με τα σοσιαλιστικά και αγροτικά κόμματα (...) αλλά και όλα τα άλλα κόμματα (...) που στέκονται σε μια ελάχιστη δημοκρατική - αντιφασιστική βάση (...) όπως των Φιλελευθέρων». Η ουσία του 6ου Συνεδρίου, όπως και της 4ης Ολομέλειας, ήταν: Μέσα από την πάλη κατά του μοναρχοφασισμού, στη δημοκρατική επανάσταση και μετά στο σοσιαλισμό.

Το ΚΚΕ αντιμετώπισε και τον Δεκέμβρη με βάση αυτήν τη στρατηγική.

Η πραγματική αντίφαση

Η πολιτική της «εθνικής ενότητας», που βρισκόταν πίσω και από το στάδιο της λεγόμενης αστικοδημοκρατικής επανάστασης, ήταν γενική γραμμή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος στα χρόνια του πολέμου και στα πρώτα μεταπολεμικά κι αυτή υλοποιήθηκε και στις χώρες που αποσπάστηκαν τελικά από το ιμπεριαλιστικό σύστημα (Πολωνία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία κ.λπ.).
Με μια μεγάλη διαφορά: Οτι σε αυτές τις χώρες υπήρχε η άμεση παρουσία του Κόκκινου Στρατού, ενώ ταυτόχρονα ασκούσε γενικότερη επίδραση ο αποτρεπτικός στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ρόλος της Σοβιετικής Ενωσης. Για παράδειγμα, ο Τίτο έφτασε στο Βελιγράδι στις 27 Οκτώβρη 1944, αφού προηγουμένως, στις 20 του ίδιου μήνα, ο Κόκκινος Στρατός είχε απελευθερώσει τη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα, μαζί με παρτιζάνικο στρατό. Αντίθετα, στην Ελλάδα υπήρχε ο βρετανικός στρατός.

Μια σειρά επικριτές του Δεκέμβρη και του ΚΚΕ ισχυρίζονται ότι η πολιτική γραμμή του Κόμματος ήταν αντιφατική, επειδή, όπως λένε, κινούνταν ανάμεσα στην πολιτική λύση και τον ένοπλο αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας με τη βία.

Όμως το βαθύτερο αντιφατικό γεγονός ήταν ότι το ΚΚΕ, όντας καθοδηγητής της ένοπλης λαϊκής πάλης, συμμετείχε σε μια αστική κυβέρνηση με πολιτικό στόχο την ομαλή αστική δημοκρατική εξέλιξη ως μεταβατική στην πάλη για το σοσιαλισμό. Τέτοια εξέλιξη ήταν ανεδαφική. Η ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων, όπως είχε διαμορφωθεί προς το τέλος της Κατοχής, προϋπέθετε ταξική σύγκρουση, αιματηρή τρομοκρατία εκ μέρους της αστικής τάξης, ανεξάρτητα πόσο το συνειδητοποιούσε το ίδιο το Κόμμα.
Το ΚΚΕ αντιμετώπισε τον ένοπλο αγώνα των 33 ημερών ως μέσο επίτευξης ενός στόχου που δεν έβγαινε από το πλαίσιο της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ομως η ταξική πάλη έχει τους δικούς της αδήριτους νόμους.

Για λογαριασμό της αστικής τάξης, συνόψισε τους νόμους της ταξικής πάλης ο Γ. Παπανδρέου:

«Το συμπέρασμα είναι ότι ο Δεκέμβριος μπορεί να θεωρηθή "δώρον του Υψίστου". Αλλά, διά να υπάρξη ο Δεκέμβριος, έπρεπε προηγουμένως να είχωμεν έλθει εις την Ελλάδα. Και τούτο ήτο δυνατόν μόνο με την συμμετοχήν και του ΚΚΕ εις την κυβέρνησιν, δηλαδή με τον Λίβανον. Και διά να ευρεθούν εδώ οι Βρετανοί, οι οποίοι ήσαν απαραίτητοι διά την Νίκην, έπρεπε προηγουμένως να είχεν υπογραφή το Σύμφωνον της Καζέρτας. Και διά να γίνη Στάσις - "το δώρον του Υψίστου" - έπρεπε προηγουμένως να επιμείνω εις την άμεσον αποστράτευσιν του ΕΛΑΣ και να θέσω το ΚΚΕ ενώπιον του διλήμματος ή να αποδεχθή ειρηνικώς τον αφοπλισμόν του ή να επιχειρήση την Στάσιν, υπό συνθήκας όμως πλέον, αι οποίαι ωδήγουν εις την συντριβήν του. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια».

Ποιος και γιατί επιδίωξε τη σύγκρουση

Το πρωί της Κυριακής 3 Δεκέμβρη του 1944, ο «Ριζοσπάστης» κυκλοφόρησε, έχοντας στην κορυφή της πρώτης του σελίδας το κάλεσμα του ΕΑΜ για το μεγάλο συλλαλητήριο που θα γινόταν εκείνη τη μέρα. «Ολοι σήμερα στις 11 στο συλλαλητήριο του ΕΑΜ στο Σύνταγμα - Κάτω η κυβέρνηση του εμφυλίου πολέμου! Εμπρός για κυβέρνηση ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ Εθνικής Ενότητας!», ήταν οι πρώτες τυπωμένες φράσεις της εφημερίδας, που έπεφταν αμέσως στα μάτια του αναγνώστη.

Στη δεύτερη σελίδα, με τίτλο «Αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ», ο αναγνώστης διάβαζε εν συντομία το πολιτικό στίγμα των ημερών: «Απηχώντας τη γενική απαίτηση του ελληνικού λαού να προστατευθούν οι ελευθερίες του, να εξασφαλιστεί η ομαλή δημοκρατική εξέλιξη της χώρας, να συλληφθούν όλοι οι προδότες και οι δοσίλογοι, να πέσει η κυβέρνηση του εμφυλίου πολέμου και να σχηματιστεί κυβέρνηση πραγματικής εθνικής ενότητας, η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ, σε έκτακτη χθεσινοβραδινή συνεδρίασή της, πήρε τις πιο κάτω αποφάσεις:
1. Να απευθύνει έκκληση στις Κυβερνήσεις των Συμμάχων Μ. Βρετανίας, Σοβιετικής Ένωσης και Αμερικής, 2. Να οργανωθεί παλλαϊκή συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος σήμερα στις 11 το πρωί, όπου θα μιλήσουν εκπρόσωποι των ΕΑΜικών κομμάτων, 3. Να οργανωθεί και να κηρυχθεί παλλαϊκή απεργία για τη Δευτέρα 4 Δεκέμβρη, 4. Να ανασυγκροτηθεί η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ».

Ειδικά για την τελευταία απόφαση, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας, υπό τον τίτλο «Ανασυγκροτήθηκε η ΚΕ του ΕΛΑΣ», έγραφε: «Στη χθεσινή της συνεδρίαση η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ αποφάσισε την ανασυγκρότηση της Κεντρικής Επιτροπής του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ). Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ ανέλαβε την ανώτατη διοίκηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής ολόκληρης της χώρας» («Ριζοσπάστης» 3/12/1944, «Ριζοσπάστης περίοδος 1941 - 1945 - Κατοχή - Δεκεμβριανά», Εκδόσεις «Ριζοσπάστης» - «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 241-242)

Οι αυταπάτες δεδομένες (έκκληση στις Κυβερνήσεις των Συμμάχων)

Η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην αστική κυβέρνηση του 1944 είναι απτό παράδειγμα πόσο ουτοπικός είναι ο ισχυρισμός ότι χάρη στη μαχητικότητα και τη συνέπεια του κομμουνιστικού κόμματος είναι δυνατό μια τέτοια κυβέρνηση να ακολουθήσει ένα φιλολαϊκό δρόμο ή -σε κάθε περίπτωση- να πάρει τουλάχιστον κάποια μέτρα υπέρ του λαού και ν' ανοίξει σιγά σιγά το δρόμο για έναν ευνοϊκότερο συσχετισμό στην πάλη για το σοσιαλισμό. Αντίθετα με αυτή την αισιόδοξη προσμονή, η πείρα κι εκείνης της περιόδου διδάσκει ότι η συμμετοχή στις αστικές κυβερνήσεις -σε πείσμα των πιο καλών προθέσεων- γίνεται φραγμός στη λαϊκή πάλη και οδηγεί σε πισωγύρισμα με αρνητικές επιπτώσεις για πολλά χρόνια (...)».
Επίσης, υπογραμμίζεται σχετικά με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο: «Οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, τους οποίους ποτέ δεν προκαλούν οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις, αποτελούν συνέχεια, με άλλα μέσα, με τα όπλα, της αντιλαϊκής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής που οι κυρίαρχες αστικές τάξεις, είτε είναι αμυνόμενες είτε είναι επιτιθέμενες, εφαρμόζουν και εφάρμοζαν και στην περίοδο της ειρήνης.
Επομένως, το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα οφείλει να κάνει και στον πόλεμο (και μάλιστα πιο αποφασιστικά λόγω της κατάστασης), εκείνο που επιβάλλεται να κάνει και σε καιρό ειρήνης: Να χτυπήσει την αιτία της εκμετάλλευσης και του πολέμου, την καπιταλιστική εξουσία και τα μονοπώλια, που θυσιάζουν τους λαούς για τα κέρδη στο όνομα της υπεράσπισης της πατρίδας, άλλοτε με την ανεργία και την πείνα, άλλοτε και με τον πόλεμο. Η τέτοια πολιτική διαμορφώνει προϋποθέσεις για δίκαιη ειρήνη, δίχως προσαρτήσεις και παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων κάθε λαού, είτε είναι στην πλευρά των επιτιθέμενων είτε στην πλευρά των αμυνόμενων. Οσον αφορά την παραβίαση ή καταπάτηση της εθνικής ανεξαρτησίας από τα επιτιθέμενα καπιταλιστικά κράτη, την υπεράσπισή της πρέπει να την αναλάβει η εργατική τάξη και οι δυνάμεις του στρατού που θα περάσουν με το μέρος της. Σε κάθε χώρα υπάρχει η πατρίδα των εκμεταλλευτών και η πατρίδα αυτών που υφίστανται την εκμετάλλευση (...)».

Η Ματωμένη Κυριακή

«...Και ξημέρωσε η 3 του Δεκέμβρη. Τρεις του Δεκέμβρη!.. Οποιος έζησε στις 3 του Δεκέμβρη, στις 4 μπορούσε να πεθάνει. Ο προορισμός του ανθρώπου, που είναι: να κάνει κάτι μεγάλο ή να ζήσει κάτι μεγάλο εκπληρώνεται. Γιατί ο λαός, ο Αθηναϊκός λαός, κείνη τη μεγάλη μέρα αποκαλύφθηκε μπροστά στο ίδιο του το μεγαλείο».
                 Μενέλαος Λουντέμης «Ο Μεγάλος Δεκέμβρης», εκδόσεις Μαρή & Κοροντζή, Αθήνα 1945, σελ. 40

Κυριακή 3 Δεκέμβρη 1944. Ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του ΕΑΜ συγκεντρώνεται από το πρωί στο κέντρο της πρωτεύουσας για να διαδηλώσει την αντίθεσή του στην πολιτική του εμφυλίου πολέμου που προωθούσαν η ντόπια αντίδραση και οι Αγγλοι με την επιδίωξη τους για μονομερή αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, για να διακηρύξει τη θέλησή του να αγωνιστεί για εθνική ανεξαρτησία και δημοκρατία.
Ο «Ριζοσπάστης» εκείνης της μέρας, που κυκλοφορούσε από τα χαράματα έγραφε (βλ. παραπάνω) το «Ολοι σήμερα στις 11 στο συλλαλητήριο του ΕΑΜ στο Σύνταγμα - Κάτω η κυβέρνηση του εμφυλίου πολέμου! Εμπρός για κυβέρνηση ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ Εθνικής Ενότητας!» εξηγώντας μέσα από έναν απολογισμό του έργου της κυβέρνησης Παπανδρέου (σσ. αργότερα ακούστηκε το «Παπαντρεέα Παπατζή χίτης ήσουνα και συ»…) πώς είχε προκληθεί η κρίση, με αποτέλεσμα τα μεσάνυχτα της 1-2 Δεκ 1944 να παραιτηθούν όλοι οι υπουργοί και υφυπουργοί του ΕΑΜ. «Τώρα -έγραφε ο Ζέβγος- το λόγο τον έχει ο ελληνικός λαός. Οι μπαρουτοκαπνισμένοι μαχητές του ΕΛΑΣ, που τους ζητούν να παραδώσουν τα τιμημένα και κερδισμένα σε μάχες όπλα τους. Οι περήφανοι πολίτες της Αθήνας, που αντιμετώπισαν νικηφόρα τις ορδές των Γερμανών και των προδοτών. Όλοι οι δημοκράτες, όλοι όσοι πονάν την Ελλάδα και το λαό της θα βρεθούν ενωμένοι στις γραμμές του για να υπερασπίσουν τη λευτεριά του, τη ζωή του, τα δημοκρατικά του δικαιώματα, την εθνική ανεξαρτησία. Ο ελληνικός λαός θα σαρώσει την κυβέρνηση του εμφυλίου πολέμου και θα δημιουργήσει μια κυβέρνηση πραγματικής εθνικής ενότητας»
                 «Ριζοσπάστης» 3/12/1944.

Γύρω στις 10 και 45' π.μ. η πλατεία Συντάγματος και οι γύρω δρόμοι έχουν πλημμυρίσει από χιλιάδες λαού. Μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη έχουν συγκεντρωθεί λαϊκές επιτροπές, διοικήσεις σωματείων και στελέχη του λαϊκού κινήματος. «Είχε προγραμματιστεί -γράφει ο Θ. Χατζής
(Θ. Χατζή: «Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε», εκδόσεις Δωρικός, τόμος Δ', σελ. 198)
 - ν' αρχίσει η εκδήλωση με κατάθεση στεφάνων στη μνήμη εκείνων που θυσίασαν τη ζωή τους για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία»... Τίποτα απ' όλα αυτά, όμως δεν έμελλε να γίνει.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου αρχικά είχε δώσει την άδεια να γίνει το συλλαλητήριο, αλλά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου 2 Δεκέμβρη η άδεια ανακλήθηκε με την πρόφαση πως το συλλαλητήριο ήταν η απαρχή «σειράς επαναστατικών πράξεων αι οποίαι απέβλεπαν εις κατάλυσιν του κράτους».
              Γ. Παπανδρέου: «Κείμενα», τόμος β' «Η απελευθέρωσις της Ελλάδος», εκδόσεις Μπίρης, σελ. 211

Η άρχουσα τάξη έδινε τη μάχη για τη δική της επικράτηση μετά την απελευθέρωση. Έπρεπε λοιπόν να υποταχτεί ο λαός με τη βία. Ετσι η ανάκληση της άδειας του συλλαλητηρίου ήταν μια σαφής πρόκληση σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος που εκδηλωνόταν στο παραπέντε για να προκαλέσει, το λιγότερο, όξυνση. Ομως κανείς δεν περίμενε να επακολουθήσει ό,τι επακολούθησε.

Το μακελειό

Η ώρα πλησίαζε 11 π.μ. και το πλήθος στην πλατεία Συντάγματος και τους γύρω δρόμους όλο και πύκνωνε τις γραμμές του, με σημαίες, λάβαρα και πλακάτ, με προκηρύξεις και τα φέιγ - βολάν να πέφτουν βροχή. Τα συνθήματα «όχι άλλη κατοχή», «Παπανδρέου παραιτήσου» κυριαρχούν σ' όλα τα χείλη.
Οι αστυνομικοί είχαν οχυρωθεί στην είσοδο του κτιρίου, στην ταράτσα και στα παράθυρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισίας), στην ταράτσα των Παλιών Ανακτόρων (Βουλή) και στο απέναντι του κτιρίου πεζοδρόμιο, προς την πλευρά του Αγνώστου Στρατιώτη. Επίσης στους γύρω από την πλατεία δρόμους υπήρχαν αγγλικά άρματα μάχης.
               Σπ. Γασπαρινάτου: «Απελευθέρωση - Δεκεμβριανά - Βάρκιζα», εκδόσεις Ι. Σιδέρης, τόμος Α', σελ. 258

Οι πρώτες συγκρούσεις και αψιμαχίες των διαδηλωτών με την Αστυνομία εκδηλώθηκαν όταν το πλήθος έφτανε, από τους γύρω δρόμους, στα σημεία προσέγγισης της πλατείας Συντάγματος κι εμποδιζόταν να εισχωρήσει από τις αστυνομικές δυνάμεις. Ξαφνικά, χωρίς να υπάρχει ορατός λόγος, από τα παράθυρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης και από τα άλλα σημεία οχύρωσης των αστυνομικών άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί. Γράφει η Μέλπω Αξιώτη:
                  Μέλπω Αξιώτη: «Απάντηση σε 5 ερωτήματα» εκδόσεις Μαρή & Κοροντζή, Αθήνα 1945, σελ. 66

«Δίπλα απ' τα ανάκτορα αστυνομικοί και φασίστες εκείνη τη στιγμή μας πυροβολούν στο ψαχνό. Κορίτσια τότε δείχνουν τα στήθια τους και φωνάζουν: βαράτε εδώ! Είμαστε άοπλοι! Και οι φασίστες τα βαρούν... Οι νεκροί πέφτουν τώρα γύρω - τριγύρω μας ένας - ένας χάμω, σα σπουργίτια. Οι ξένοι ανταποκριτές στέκουν εκστατικοί.
Ενας Αμερικανός με στολή χιμά κι αρπά πιστόλι αστυνομικού που ήταν έτοιμο ν' ανάψει. Αλλος Αμερικανός πίσω από τανκ εγγλέζικο φωτογραφίζει το λάβαρο του ΕΑΜ που μούσκεψε σε σκοτωμένου το αίμα... Πολλοί από τους πόλισμαν πετούν τα όπλα τους στους διαδηλωτές και οι διαδηλωτές τους σηκώνουν στα χέρια.
Οι Άγγλοι γύρω - γύρω και πάνω στα τανκς, στη ''Μεγάλη Βρετάνια'' στα πεζοδρόμια, ανάμεσα στο πλήθος, φλεγματικοί παντού και αξιοπρεπείς στέκουν και βλέπουν τη δολοφονία μας, πως θάστεκαν να βλέπουν ταινία κινηματογράφου. Στο τέλος - τέλος παίρνουν μέρος. Μαζεύουν με τα φορτηγά τους, τραυματισμένους και γερούς. Ηταν αυτοί οι πρώτοι όμηροι. Σε λίγες μέρες γίνηκαν χιλιάδες».

Ο απολογισμός της δολοφονικής επίθεσης ήταν 21 νεκροί και 140 τραυματίες, γεγονός που δίκαια βάφτισε την 3η Δεκέμβρη 1944 ως «Ματωμένη Κυριακή».

«Ρ» της 4/12/1944. Τα ίδια στοιχεία δίνει ανακοίνωση του ΕΑΜ στις 6/12/1944 («Κείμενα Εθνικής Αντίστασης», Εκδόσεις ΣΕ, τόμος Α' σελ. 128), ο Θ. Χατζής («Η Νικηφόρα Επανάσταση», τόμος Δ' σελ. 200, το «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ» (έκδοση ΣΕ, σελ. 488) κλπ. Αλλες ΕΑΜικές πηγές όπως ο Σαράφης μιλούν για 28 νεκρούς και 150 τραυματίες (Στ. Σαράφη: «Ο ΕΛΑΣ», εκδόσεις Επικαιρότητα, σελ. 542. Αντίθετα η αντιεαμική πλευρά προσπάθησε να μειώσει τον απολογισμό του αίματος. Η κυβέρνηση Παπανδρέου για παράδειγμα, μίλησε για 10 νεκρούς και 26 τραυματίες (Γ. Ιατρίδη: «Εξέγερση στην Αθήνα», εκδόσεις Νέα Σύνορα, σελ. 184)

Επίκαιρα συμπεράσματα

Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη, για τον ηρωικό ένοπλο αγώνα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, τον Δεκέμβρη του 1944, εναντίον του βρετανικού στρατού στην Ελλάδα και των εγχώριων συμμάχων του, υπήρξε σκληρή και συνεχίζεται αμείωτη, παρά το γεγονός ότι μας χωρίζουν περισσότερα από εβδομήντα χρόνια από εκείνα τα γεγονότα. Μάλιστα, ανάλογα και με την κάθε φορά πολιτική συγκυρία, η διαπάλη αποκτά πιο οξυμένο χαρακτήρα. Δείχνει και αυτό με τον δικό του τρόπο, πόσο επίκαιρα είναι μια σειρά βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από εκείνον τον μεγάλο λαϊκό αγώνα.

Η πείρα κι εκείνης της περιόδου διδάσκει ότι η συμμετοχή στις αστικές κυβερνήσεις - σε πείσμα των πιο καλών προθέσεων - γίνεται φραγμός στη λαϊκή πάλη και οδηγεί σε πισωγύρισμα με αρνητικές επιπτώσεις και για πολλά χρόνια.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής σε αστική κυβέρνηση δεν είναι δυνατό να υπάρξουν αμοιβαία επωφελείς συμβιβασμοί, από τη στιγμή που το ΚΚ έχει κάνει ήδη την πρώτη και θεμελιώδη υποχώρηση, προκειμένου να συμμετάσχει σε αυτήν την κυβέρνηση: Εχει παραιτηθεί από την πάλη για την εργατική εξουσία και συνεπώς από τον στόχο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και έτσι έχει προσχωρήσει εξ αντικειμένου στη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος. Από εκείνη τη στιγμή, αρχίζουν να υλοποιούνται υποχωρήσεις, οι οποίες από πρώτη ματιά ίσως και να ξενίζουν.

Το Κόμμα μας δεν αντιμετώπισε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ως κρίκο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, αλλά αυτονόμησε την πάλη ενάντια στους κατακτητές από την πάλη για την ανατροπή της αστικής εξουσίας.

Επιβεβαιώθηκε, κυρίως, ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δεν υπάρχει ενδιάμεσο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, άρα δεν μπορεί να υπάρξει και ενδιάμεση πολιτική εξουσία.
Η επανάσταση ή θα είναι σοσιαλιστική ή δεν θα γίνει. Αυτό είναι σε τελευταία ανάλυση και το κριτήριο της αυτοτέλειας κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος.
Το αβάσιμο της άποψης που λέει ότι η συμμετοχή του ΚΚ σε κυβέρνηση συνεργασίας αποτελεί σκαλοπάτι για να προχωρήσει το κίνημα σε πιο προωθημένους στόχους, αποδείχτηκε περίτρανα και πριν το Δεκέμβρη του 1944. Παρά το γεγονός ότι ο λαός είχε και τα όπλα, έγινε ουρά των εξελίξεων που το άρμα τους έσυραν οι αστικές πολιτικές δυνάμεις.

Για τα συγκεκριμένα γεγονότα, πολλά έχουν γραφεί που δεν είναι δυνατό να αναλυθούν εδώ. Αν ήθελε όμως να δει κανείς τη σημασία που είχε εκείνη η μάχη για τα λαϊκά συμφέροντα, δεν έχει παρά να αναζητήσει τη σημασία που είχε για τα συμφέροντα της ντόπιας ολιγαρχίας και του βρετανικού ιμπεριαλισμού. Γράφει ο Τσόρτσιλ:
                   Ουίνστον Τσόρτσιλ: «2ος Παγκόσμιος πόλεμος», Εκδόσεις Ελληνική Μορφωτική Εστια, τόμος 6^ος σελ. 352.
                   Δείτε και C. M. Woodhouse: «Το μήλο της έριδος», εκδόσεις Εξάντας, σελ. 325

«Η μάχη που διήρκεσε έξι εβδομάδες... έγινε για να καταλάβωμε την Αθήνα και, όπως θα δείξει η συνέχεια των γεγονότων, να απαλλάξωμε την Ελλάδα από τον κομμουνιστικό ζυγό. Την εποχή αυτήν που τρία εκατομμύρια άνδρες πολεμούσαν σε κάθε στρατόπεδο στο Δυτικό Μέτωπο και που τεράστιες αμερικανικές δυνάμεις ηγωνίζοντο εναντίον της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό, οι ελληνικές αυτές παραφορες μπορούσαν να φαίνονται ότι είχαν ελάχιστη σημασία, αλλά δεν ευρίσκοντο λιγώτερο στο νευρικό κέντρο της ισχύος, της τάξεως και της ελευθερίας του Δυτικού κόσμου».

• Η πορεία της ταξικής πάλης στις κρίσιμες συνθήκες του 1944
• Η συμφωνία της Καζέρτας και οι όψιμοι «ιστοριογράφοι»
• Το «χρονικό» της μάχης του Δεκέμβρη: Αποσπάσματα από το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 – 1949
• 100 ΧΡΟΝΙΑ ΚΚΕ - Δεκέμβρης 1944: Κρίσιμη ταξική σύγκρουση
• Ιστορία: Ο ηρωικός Δεκέμβρης
• Δεκέμβρης του '44: Μια κρίσιμη ταξική σύγκρουση
• Ιστορία Δεκέμβρης 1944 Η Ματωμένη Κυριακή
• «Δεκέμβρης του '44: Κρίσιμη ταξική σύγκρουση» έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» αφιερωμένη στα 70 χρόνια από το Δεκέμβρη του 1944 –και στο Ριζοσπάστη

 

 

Ο Δεκέμβρης του '44 αποτελεί μια από τις μεγάλες ηρωικές στιγμές του λαϊκού κινήματος.
Η μνήμη, η πείρα που αποκτάμε είναι μια υπόσχεση για τη νίκη και σήμερα. Το έγραψε και ο κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος σε ένα ποίημά του:

«Θα την φτιάξουμε πάλι την Αθήνα μας, έλα λοιπόν μην κάνεις έτσι.
Θα την πάρουμε. Θα χτίσουμε τη σοσιαλιστική Αθήνα.
Σκούπισε τα μάτια σου και κείνα τα γράμματα θα τα γράψουμε.
Ναι τ' ορκιζόμαστε, μπάρμπα Στάθη
Κόκκινα, κατακόκκινα, ναι, στη βρυσούλα σου και σ' όλες τις μάντρες, σ' όλους τους τοίχους, σ' όλο τον ουρανό ΚΚΕ, ΚΚΕ.

Σκούπισε τα μάτια σου.
ΚΚΕ.
Τ' ορκιζόμαστε».

 

 

 

 

 

Βελγικός κινηματογράφος 🎥 mini αφιέρωμα 🎬

Σαν σήμερα το 2011 (πρεμιέρα 1^η Δεκέμβρη) βγήκε με καθυστέρηση στις ελληνικές αίθουσες η Βέλγικη ταινία «Το Παιδί με το Ποδήλατο Le Gamin Au Velo | The Kid With A Bike», σκηνοθεσία Jean-Pierre Dardenne +Luc Dardenne σε σενάριο των ίδιων και πρωταγωνιστές Thomas Doret, Cécile de France, Jérémie Renier κά

Η ταινία έκανε διαγωνιστική πρεμιέρα στις 15 Μαΐου στο Φεστιβάλ Καννών του 2011, στο Βέλγιο, η ταινία κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε 27 αίθουσες και μπήκε στο box-office και στη Γαλλίας σε 172, με ~110.000 θεατές την εβδομάδα έναρξης, και ~210.000 τη 2^η (σε 215 αίθουσες)
Κέρδισε το Grand Prix στο Φεστιβάλ των Καννών (το μοιράστηκε με την τουρκική ταινία Κάποτε στην Ανατολία - Bir Zamanlar Anadolu'da), ήταν υποψήφια στα 69α Βραβεία Χρυσής Σφαίρας Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και στα Satellite Awards 2011, επίσης στα βραβεία Independent Spirit για την καλύτερη ξένη ταινία, ενώ η Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του St. Louis Gateway την πρότεινε για Καλύτερη Ξενόγλωσση, αλλά έχασε από την κορυφαία Άθικτοι The Intouchables –σσ. καμιά σχέση με την ομώνυμη του Brian De Palma - David Mamet | Oscar Fraley The Untouchables Οι αδιάφθοροι)

Το «Παιδί με το Ποδήλατο» έλαβε επίσης οκτώ υποψηφιότητες στα 2α Βραβεία Μαγκρίτ, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τους Jean-Pierre και Luc Dardenne και έκανε γνωστόν τον πολλά υποσχόμενο Thomas Doret, ενώ συμπεριλήφθηκε στις 5 κορυφαίες ξενόγλωσσες ταινίες του National Board of Review του 2012 και το βραβείο Καλύτερης Ξενόγλωσσης των Κριτικών Κινηματογράφου του Σαν Ντιέγκο.

Απέσπασε σχεδόν παγκόσμια αναγνώριση. Στο Rotten Tomatoes έχει βαθμολογία "Certified Fresh" 96% σαν "συναρπαστικό, θεματικά και πνευματικά πλούσιο δράμα".
Ο Jonathan Romney έγραψε στην Screen Daily: «Μετά την ελαφρώς υποβαθμισμένη Σιωπή της Λόρνα (2008), τα αδέρφια επιστρέφουν σε απαράμιλλη φόρμα με αυτήν την ιστορία αθωότητας που προδόθηκε και έγινε φίλος, η οποία πρέπει να θεωρείται ως μια από τις καλύτερες ταινίες για την παιδική ηλικία», … «οι αδερφοί Dardenne είναι οι σταθερά υψηλών επιδόσεων κινηματογραφιστές της εποχής μας – οι βασιλιάδες, αν θέλετε, του ποιητικού νεορεαλισμού». Όπως όλες οι ταινίες τους, το Le Gamin au vélo είναι κοντά τέλειο» μια «εγκάρδια, τολμηρά άμεση ταινία που συντίθεται με τη σοσιαλ-ρεαλιστική βασική υπογραφή της ντο μείζονα, που επανεξετάζει τα κλασικά θέματα των δημιουργών της πατρότητας, της εμπιστοσύνης και της αγάπης» (Bradshaw, Peter "The Kid with a Bike –The Guardian 24-Μαρτ-2012) και ο Keith Uhlich του Time Out New York την ονόμασε «4^η καλύτερη ταινία του 2012»

Ο Cyril, ένας 12χρονος στη Λιέγη, που μένει παρατημένος σε ένα ίδρυμα προσπαθεί να τηλεφωνήσει στον πατέρα του, ο οποίος υποτίθεται θα ήταν εκεί για ένα μήνα. Το προσωπικό τον ενημερώνει πως ο πατέρας του δεν απαντά ποτέ και να πάει να παίξει. Ο Cyril αρνείται και, όταν το τηλέφωνο αποσυνδέεται, δαγκώνει έναν φροντιστή και στη συνέχεια προσπαθεί ανεπιτυχώς να διαφύγει. Αμέσως μετά, τα καταφέρνει και ξεκινάει περιπλάνηση αναζητώντας τον πατέρα του.

Για να μπει στο –υποτιθέμενο κτίριο του πατέρα του, λέει ότι είναι τραυματίας, αλλά φτάνοντας στο διαμέρισμα ένας γείτονας του λέει ότι είναι άδειο. Όταν οι φροντιστές τον βρίσκουν, ο Σίριλ την κοπανάει, αρπάζοντας μια γυναίκα …οι φύλακες τον πηγαίνουν στο άδειο διαμέρισμα και τον αφήνουν να ψάξει ώστε να καταλάβει  ότι ο πατέρας του τον έχει εγκαταλείψει.

Το επόμενο πρωί, η γυναίκα (η κομμώτρια Σαμάνθα –συμπρωταγωνίστρια), εμφανίζεται με το ποδήλατό του, λέγοντας ότι το αγόρασε, αλλά ο Cyril πιστεύει ότι του το έκλεψαν από τον μπαμπά του. Του αρέσει όμως το παρουσιαστικό και η γλυκύτητά της και της ζητάει να τον παίρνει τα Σαββατοκύριακα. Εκείνη συμφωνεί και ο Cyril μένει στο σπίτι που είναι και το κομμωτήριο. Η Samantha και ο σύντροφός της Gilles προσφέρουν στον Cyril μια παιδική ηλικία ευτυχισμένη που δεν είχε ζήσει μέχρι τότε. Του αρέσει να παίζει με άλλα παιδιά, να τρέχει και να κάνει ποδήλατο. Ωστόσο, η εγκατάλειψη του πατέρα του τον στοιχειώνει, ακόμη και όταν ανακάλυψε ότι ο πατέρας του πούλησε μέχρι και το ποδήλατό του. Ένα βράδυ, μπαίνει στην κρεβατοκάμαρα, σοκαρισμένος όταν βλέπει τη Samantha και τον Gilles να κάνουν σεξ. Τότε δηλώνει πάλι ότι θέλει να πάει στον πατέρα του: χωρίς επίσημη άδεια, η Samantha τον βρίσκει και οδηγεί τον Cyril να τον δει, αλλά αυτός δεν έχει καμιά όρεξη να συναντηθεί όπως συμφωνήθηκε και στη διεύθυνσή του, συναντούν μια γυναίκα, η οποία τους κατευθύνει στο εστιατόριό της. Εκεί, προσκαλεί απρόθυμα τον Σίριλ μέσα ενώ η Σαμάνθα μένει έξω, ο πατέρας του δεν δίνει καμία ένδειξη ότι τον θέλει και το μόνο που κάνει –για να τον ξεφορτωθεί του δίνει τον αριθμό του κινητού του, λέγοντάς να φύγει και να τον αφήσει να δουλέψει, ενώ εξηγεί στη Σαμάνθα ότι δεν μπορεί να τον μεγαλώσει, έχει πλέον μια νέα ζωή και ο Σίριλ είναι το πρόβλημά της. Η Samantha απαιτεί από τον πατέρα του να είναι ειλικρινής μαζί του και αυτός του λέει να μείνει όπου νομίζει …με τη Samantha ή στο πουθενά και το παιδί παθαίνει breakdown κάτι σαν ντελίριο και, συντετριμμένος, ψάχνει σ’ αυτήν παρηγοριά. 

Στη συνέχεια –μέσα από τις ευκαιριακές παρέες του εμφανίζεται ο Wesker, βαποράκι και αρχηγός συμμορίας που τον εντυπωσιάζει και ο Cyril «κολλάει» πάνω του και εξαφανίζεται από το σπίτι του ζευγαριού που τον αναζητούν και ανησυχώντας για τις παρέες του με ρεμάλια. Η αυθάδεια του Cyril οδηγεί στο τσακωμό Samantha-Gilles με τον τελευταίο να απαιτεί από τον Cyril να ζητήσει συγγνώμη για τη συμπεριφορά του και να λέει στη Samantha να διαλέξει μεταξύ τους. Η Samantha επιλέγει τον Cyril, ο Gilles φεύγει και η γυναίκα  αναστατωμένη, τον πάει στο σπίτι, όπου το παιδί –ανίκανο να καταλάβει τα συναισθήματα της, αλλά και το τι θέλει από τον εαυτό του αρχίζει να τρέχει ξέφρενο προσπαθώντας να διαλύσει ό,τι βρίσκει μπροστά του.

Το επόμενο βράδυ, αντί να βγει με έναν φίλο και τους γονείς του, όπως είχαν προγραμματίσει  θυμωμένος απαιτεί να βγει έξω μη λέγοντας φυσικά ότι θα συναντήσει τον Wesker που τον έχει «τυλίξει» για τα καλά, έτσι η Samantha κλειδαμπαρώνει και προσπαθεί να του μιλήσει και να τον αγκαλιάσει. Αυτός απογοητευμένος ουρλιάζει ότι δεν θέλει να είναι πια μαζί της, εκείνη του λέει ΟΚ να τηλεφωνήσουμε στο ίδρυμα, αλλά μέχρι να συνεννοηθούμε «δεν θα φύγεις από το σπίτι». Γίνεται το «έλα να δεις» ο Cyril εκτός ορίων για να ξεφύγει, μαχαιρώνει τη Σαμάνθα με ένα ψαλίδι, τη χτυπάει με ότι βρίσκει μπροστά του και τα καταφέρνει να την κοπανήσει στον Wesker, που του έχει αναθέσει ήδη –σχεδιασμένα στη λεπτομέρεια να χτυπήσει και να ληστέψει έναν διανομέα  εφημερίδων, απειλώντας τον πως θα τον σκοτώσει αν μιλήσει. Κατά το συμβάν εμφανίζεται και ο γιος του θύματος… τον χτυπάει κι αυτόν, ενώο  Wesker, φοβούμενος την ανακάλυψη, τον απειλεί πάλι και τον αναγκάζει να κρατήσει κάποια χρήματα από τη λεία. Ο Cyril πάει στη δουλειά του πατέρα του, να του δώσει τα λεφτά και να τον επαναπροσεγγίσει, αλλά αυτός τον πετάει έξω και -απογοητευμένος, επιστρέφει στη Σαμάνθα, ζητώντας συγγνώμη για τον τραυματισμό της. 

Ακολουθεί μία από τις καλύτερες σκηνές της ταινίας όπου σε «τετραμερή» -μία του ιδρύματος, ο Cyril, η Samantha και ο διανομέας-θύμα «διευθετούνται» με μεταμέλεια και συγγνώμη… ενώ ο Cyril –ειλικρινής ρωτάει που είναι ο γιος για να του ζητήσει κι αυτού συγγνώμη.

Στη συνέχεια και ενώ όλα φαίνονται να ομαλοποιούνται (ετοιμάζουν μεχρι μπάρμπεκιου στον κήπο προσκαλώντας φίλους και γείτονες και ο Σίριλ ψάχνει να αγοράσει κάρβουνα) δέχεται την επίθεση του γιού που τον κυνηγά πετώντας πέτρες.
Σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο αλλά ο νεαρός δε σταματάει, τελικά τον χτυπάει στο κεφάλι και τον ρίχνει κάτω –δείχνει νεκρός.
Τότε εμφανίζεται ο πατέρας εξηγώντας ψύχραιμα και κυνικά (αφού πρώτα εξαφανίζει τη ματωμένη πέτρα) τι ψέματα να πουν και πώς να εξαφανίσουν τα αποδεικτικά στοιχεία.
Ενώ έχουν σχεδιάσει τα πάντα, ο Σίριλ ανακτά κάπως τις αισθήσεις του, αυτοί καλούν ανώνυμα ασθενοφόρο αλλά το παιδί τινάζεται και κάνοντας δυνατά πετάλι απομακρύνεται…
Ούτε μπάρμεκιου, ούτε τίποτε
🎬       Τίτλοι τέλους… 

Για να δει κανείς σωστά την ταινία -όπως και για κάθε έργο, πρέπει να πάρει υπόψη την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας:
1. Το Βέλγιο είναι γνωστό στους παλιότερους για την αποικιακή του πολιτική και για τους μετανάστες μας στα ανθρακωρυχεία του… 

Στις φάμπρικες της Γερμανίας | και στου Βελγίου τις στοές | πόσα παιδιά σκληρά δουλεύουν | και κλαίνε οι μάνες μοναχές
Κακούργα μετανάστευση | κακούργα ξενιτιά | μας πήρες απ' τον τόπο μας | τα πιο καλά παιδιά
      Στίχοι: Κώστας Βίρβος Μουσική & 1^η εκτέλεση Στέλιος Καζαντζίδης

🗓️  Εκείνο που είναι ελάχιστα γνωστό είναι η αντικατοχική κομμουνιστική αντίσταση στο Βέλγιο, τα Νοεμβριανά του 1944 και όσα ακολούθησαν – που παρουσιάζουν ιδιαίτερες ομοιότητες με τον δικό μας  Δεκέμβρη του 1944 📌

2. Ήδη από το  1885 (διάσκεψη Βερολίνου) παραδόθηκε το Κογκό στον Βασιλιά Λεοπόλδο Β΄ ως ιδιωτική κτήση του, αποκαλούμενο Ελεύθερο Κράτος του Κογκό και το 1908 –μέσα από το ιμπεριαλιστικό μοίρασμα και ξαναμοίρασμα του κόσμου εκχωρήθηκε στο Βέλγιο ως αποικία (Βελγικό Κογκό).
Με τον πρώτο παγκόσμιο η Γερμανία εισέβαλε στο Βέλγιο (Σχέδιο Σλίφφεν) και οι πρώην γερμανικές αποικίες Ρουάντα-Ουρούντι (τα σημερινά κράτη Ρουάντα και Μπουρούντι) κατελήφθησαν από το Βελγικό Κογκό και παραχωρήθηκαν στο Βέλγιο το 1924 από την τότε Κοινωνία των Εθνών. Το Βελγικό Κογκό κέρδισε την ανεξαρτησία του στις 30 Ιουλίου 1960 κατά τη διάρκεια της Κρίσης του Κογκό, και η Ρουάντα-Ουρούντι έγινε ανεξάρτητη το 1962.

3. Την περίοδο 1953-1954, 10άδες χιλιάδες μετανάστες θα βρεθούν στο Βέλγιο (οι Έλληνες σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ήταν 20.069)
Άνθρωποι που επέλεξαν τα τάρταρα της ξενιτιάς, από την αβάσταχτη φτώχια της πατρίδας τους, με μια λάμπα για ήλιο και ο ένας δίπλα από τον άλλο, τη μια στο δρόμο για τη φλέβα και την άλλη στο δρόμο για την επιφάνεια. Έλληνες μαζί με Ιταλούς, Πολωνούς, Τούρκους και άλλους …  Γιουγκοσλάβοι, Ισπανοί, Πολωνοί, Κινέζοι, Ούγγροι, Ολλανδοί, Ρώσοι και Ουκρανοί, μέχρι και Βέλγοι, Γερμανοί, Γάλλοι με γλώσσα διαφορετική αλλά με ίδια μοίρα.
Το ημερολόγιο δείχνει 8-Αυγ-1956, οκτώ παρά τέταρτο το πρωί. Στις στοές του ανθρακωρυχείου Bois du Cazier  (Μπουά ντε Καζιέ στην πόλη Marcinelle) ένα από τα 800 που υπήρχαν στην περιοχή, βρίσκονταν 274 (μέχρι και σε βάθος 1035 μέτρων). Με την εξόρυξη σε εξέλιξη, μισή ώρα μετά το ξεκίνημα της βάρδιας, ένα από τα βαγόνια που ανέβαζαν τα κομμάτια του άνθρακα, παρέκλινε και χτύπησε στα ηλεκτροφόρα καλώδια, υψηλής τάσης, του μηχανισμού ανέλκυσης. του Βελγίου, σημειώθηκε μια πρωτοφανής τραγωδία, που στοίχισε τη ζωή σε 262 εργάτες (από αυτούς οι 6 ήταν Έλληνες).

ℹ️ 🔳  Στην επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης που ακολούθησε έσπευσαν πολλοί ανθρακωρύχοι ιταλικής καταγωγής διασώστες. Ηταν γνωστό ότι στη στοά που είχε αποκοπεί εργάζονταν κυρίως Ιταλοί εργάτες - μετανάστες.
Οι έρευνες για τους αγνοούμενους κράτησαν μέχρι τις 23 Αυγούστου 1956. Οι ελπίδες όλες τελείωσαν στις 3 τα ξημερώματα της μέρας αυτής, όταν ένας από τους Ιταλούς διασώστες που κατόρθωσε να φτάσει μέχρι τον υπόγειο θάλαμο βγήκε έξω και ανακοίνωσε: «Tutti cadaveri» (παντού πτώματα). Η εργατική τάξη μετρά για μια ακόμη φορά τους νεκρούς της βίαιης ταξικής εκμετάλλευσής της. Οι 136 ήταν Ιταλοί, 95 Βέλγοι, 8 Πολωνοί, 6 Ελληνες, 5 Γερμανοί, 5 Γάλλοι, 3 Ούγγροι, 1 Βρετανός, 1 Ολλανδός, 1 Ρώσος και 1 Ουκρανός. Μόνο 12 επέζησαν…
Στη μικρή πλατεία του San Nicola di Bari στο ορεινό ιταλικό χωριό Farindola (κοντά στην Πεσκάρα)  ένα γλυπτό απεικονίζει μια γυναίκα, η οποία κρατάει ένα φάκελο… τα χέρια κρεμασμένα, λες και δεν την ενδιέφερε αυτό που κρατούσε, πρόσωπο περίλυπο, σκεπτικό: το όνομα του έργου «Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ!» με χαραγμένες μερικές επιστολές τις οποίες οι σύζυγοι των νεκρών εργατών έστελναν στους άνδρες τους στο Marcinelle, τις οποίες δεν έλαβαν ποτέ και επέστρεφαν με την ένδειξη: "Χωρίς παραλήπτη!"...

4. Από τότε πέρασαν «αιώνες»: ιδρυτικό μέλος της Ε.Ο.Κ. από το 1958 το Βέλγιο, με τις Βρυξέλλες μία από τις δύο έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρχηγείο του ΝΑΤΟ, με «ανοχύρωτες» τις αστικές περιοχές (6 νεκροί στις φετινά «ακραία καιρικά φαινόμενα» του Ιούλη) –έγινε και γνωστό από έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τα γηροκομεία που «εγκαταλείφθηκαν» από τις δημόσιες αρχές στη διάρκεια της πανδημίας, όντας αυτή τη στιγμή στην κορυφή της ΕΕ με 27.167 θανάτους (1.827.467 επιβεβαιωμένα κρούσματα). 

Επίσης θα βοηθούσε η μελέτη του σημειώματος 📽️ «‘‘Free Cinema’’ & βιομηχανία θεάματος - ακροάματος» με αναδρομή από τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις της 10ετίας του 1920 με τη μονοπωλιακή συγχώνευση των τραστ του αμερικάνικου σινεμά (Metro Pictures Corporation, Goldwyn Pictures Corporation και Louis B. Mayer Pictures) δημιουργώντας τον κολοσσό της Metro-Goldwyn-Mayer μέχρι τους Τζιμ Τζάρμους και Χαλ Χάρτλεϊ για να φτάσουμε  🎬  🇺🇲  στη Μέκκα της Τέχνης-Εμπόρευμα 💰💲💱

Οι αδελφοί Νταρντέν σπουδάζουν τη ζωή με βλέμμα τρυφερό και αισιόδοξο αυτήν την φορά, στραμμένο στον σύνδεσμο που καθορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων, δείχνοντας έναν ανθρώπινο δεσμό να χτίζεται λεπτό το λεπτό.
Μπορεί το φιλμ να μη διαθέτει την συγκινησιακή δύναμη προγενέστερων ταινιών τους, αλλά είναι πιο ζεστό, ίσως χάρη στο καλοκαιρινό φως που λούζει την ταινία, ή λόγω της συνεχής και γρήγορης κίνησης των τροχών του ποδήλατου του 12χρονου Σιρίλ που συνεπάγεται και την μετατόπιση του ιδίου.
Πιστοί στον, καθαρό μέχρι το κόκκαλο κινηματογράφο, κινούνται, στο καινούριο αυτό μάθημα ουμανισμού που δίνουν, σε πλαίσια συγκρατημένα και ταπεινά. Παρά ταύτα πρέπει να τους αναγνωριστεί η αποκλειστικότητα μιας εφευρετικότητας που εκπλήσσει!

Ακόμα μια φορά ο Ζαν Πιέρ και ο Λικ Νταρντέν κινηματογραφούν την ζωή - τα ψυχρά γεγονότα χωρίς ψυχολογικά δεδομένα και επεξηγήσεις - ακτινογραφώντας την κοινωνία. Λακωνικά, σταράτα, αποτελεσματικά, μετατρέπουν την ουσία της σε απτή εικόνα.
Και αυτό χρειάζεται πολλή ουσιαστική δουλειά, δημιουργική σκέψη και λεπτομερειακή προετοιμασία κι ας δίνει την εντύπωση της ευκολίας και της ελαφράδας.

14 βελγικές καλτ ταινίες που πρέπει να δεις τουλάχιστον μία φορά

The Broken Circle Breakdown (Felix Van Groeningen, 2012) - Ξεκινώντας με μια από τις πιο αναγνωρισμένες βελγικές ταινίες, η οποία ήταν υποψήφια για Όσκαρ το 2014.
Η νεαρή Maybelle διαγιγνώσκεται με καρκίνο. Ο Ντιντιέ και η Ελίζ, οι γονείς της, θα τη συνοδεύσουν όσο καλύτερα μπορούν σε αυτή τη φοβερή μάχη ενάντια στην ασθένεια.
Αυτή η φλαμανδική ταινία μεγάλου μήκους αμφισβητεί τη ζωή από κάθε οπτική γωνία. Θα σε κάνει να γελάσεις λίγο, να κλάψεις πολύ, να προβληματιστείς για υπαρξιακά ερωτήματα, για σχέσεις με την αγάπη, τη ζωή, την αρρώστια και τη μουσική.

Dikkenek (Olivier Van Hoofstadt, 2006)

Εάν, ζείτε σε σπηλιά, μπορεί να μην το έχετε ακούσει ποτέ. Ωστόσο, είναι ένα μεγάλο κλασικό της βελγικής κωμωδίας.
Ο J.C. είναι ένας μεγαλόστομος που θέλει να βοηθήσει τον φίλο του Steph να βρει την αγάπη της ζωής του. Θα γνωρίσουν τη Natacha και τη Nadine… αλλά όχι μόνο! Θα διασταυρωθούν επίσης με τους Claudy, Laurence και Greg.
Αλλά δεν θα σας πούμε περισσότερα, μπορούμε μόνο να σας πούμε ότι πολλοί άνθρωποι (ακόμη και στη Γαλλία) παραθέτουν ξανά και ξανά τις καλτ γραμμές αυτής της ταινίας, της οποίας το εμποτισμένο χιούμορ θα σας κάνει να πέσετε από την καρέκλα σας.

Mr. Nobody (Jaco Van Dormael, 2009)

Αν ορκίζεστε στο όνομα των Αμερικανών ηθοποιών, αγαπάτε την επιστημονική φαντασία και αν σας ελκύει η βελγική δημιουργικότητα, αυτή η ταινία είναι για εσάς.
Ο Νέμο 118 ετών, είναι ο τελευταίος θνητός άνθρωπος στη γη και αναρωτιέται για το παρελθόν του. Ο γιατρός Feldheim θα τον βοηθήσει.
Με σπουδαίους ηθοποιούς όπως ο Jared Leto και η Diane Kruger στο καστ, αυτό το σφιχτά πλεγμένο δράμα θα σας βυθίσει σε έναν παράξενα σαγηνευτικό κόσμο. Δεν ήξερες ότι αυτή η ταινία ήταν βελγική; Λοιπόν, είναι! Υπάρχουν μεγάλα ταλέντα στη μικρή αυτή χώρα!
(Ο Mr. Nobody είναι διαθέσιμος στο Canal+)

Kirikou and the Witch (Michel Ocelot, 1998)

Ναι, το Kirikou είναι βελγική ταινία! Μάλλον… Γαλλικό-Βέλγο-Λουξεμβουργιανή. Δεν το έχεις δει ποτέ; Εντάξει, να εξηγήσω.
Ο Κιρίκου είναι ένα μικροσκοπικό και πολύ δυνατό αγοράκι που γεννιέται σε ένα αφρικανικό χωριό που θα προσπαθήσει να προστατεύσει από τη σκληρή μάγισσα Karaba.
Θα θέλατε να παρακολουθήσετε ένα εξαιρετικό καρτούν περιπέτειας; (και για παιδιά 8 ετών και άνω)

Rundskop (Michael R. Roskam, 2011)

Προσοχή, για αυτό πρέπει να κρατηθείτε! Σε αντίθεση με την προηγούμενη, είναι προτιμότερο να κρατάτε τα παιδιά μακριά από την οθόνη.
Ο Jacky Vanmarsenille είναι ιδιοκτήτης βοοειδών που πρέπει να κάνει ένεση στον εαυτό του με τεράστιες δόσεις στεροειδών. Μετά τη δολοφονία ενός ομοσπονδιακού αστυνομικού από τη φλαμανδική μαφία, το βίτσιο μιας αστυνομικής έρευνας τον κατατρέχει.
Κρατηθείτε, με τα μάτια σας κολλημένα στην οθόνη για να μην χάσετε ούτε δευτερόλεπτο από αυτό το συναρπαστικό αστυνομικό δράμα.

Mon ket (François Damiens, 2018)

Ας δούμε την ανάλαφρη πρώτη μεγάλου μήκους ταινία σε σκηνοθεσία του αγαπημένου μας François Damiens. Παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την κωμωδία που γυρίστηκε αποκλειστικά με κρυφές κάμερες.
Ο Σάλιβαν έχει βαρεθεί τον Ντάνι, τον πατέρα του, να παίζει τον βασιλιά πίσω από τα κάγκελα. Ο τελευταίος αποφασίζει να δραπετεύσει και, τρέχοντας, θα προσπαθήσει να διδάξει τη ζωή στον ket (γιο) του.
Μια βελγική ταινία τόσο ξεκαρδιστική όσο και αστεία.

Belgica (Felix Van Groeningen, 2016)

Το Belgica είναι επίσης ένα δράμα (ναι, οι Βέλγοι σκηνοθέτες αγαπούν το δράμα).
Ο Τζο, λάτρης της μουσικής, αποφασίζει να ανοίξει το δικό του καφέ-συναυλιακό μπαρ. Ο αδερφός του Φρανκ πρόκειται να τον βοηθήσει. Η οικονομική αυτή βοήθεια θα επιβάλει σταθερότητα αλλά και προβλήματα. Μια ταινία για την αδελφότητα, τη φιλία, την αγάπη αλλά και το πολύ χαβαλέ (λίγο-πολύ σαν το Βέλγιο…).
Εδώ είμαστε λοιπόν, προσφέροντάς μια μεγάλη δόση δανεικής φιέστας, …όλοι να είμαστε  ευχαριστημένοι με αυτό που έχουμε και είναι ωραίο μερικές φορές να προσποιούμαστε ότι όλα καλά!

The Eighth Day (Jaco Van Dormael, 1996)- Η Όγδοη Ημέρα

Ο Χάρι εργάζεται επτά μέρες την εβδομάδα. Η ζωή του ανατρέπεται όταν γνωρίζει τον Τζορτζ, ο οποίος είναι 21 και ζει στη στιγμή. Θα ανακαλύψει ότι η επαγγελματική ζωή δεν είναι το παν, ότι η φιλία δεν έχει όρια και ότι η διαφορά δεν είναι εμπόδιο.
Μια δραματική ταινία για τη γλυκιά σχέση δύο ανδρών, με γέλιο, δάκρυα και ευγένεια!

Man Bites Dog Ο άνθρωπος δαγκώνει σκύλο «Συνέβη κοντά σου –στο σπίτι σου» η γαλλική έκδοση - Benoît Poelvoorde, Rémi Belvaux, André Bonzel, 1992)

Μια κλασική βελγική ταινία! Πρόκειται για μεγάλου μήκους φιλμ από ένα άλλο από τα ιερά τέρατα, τον Benoît Poelvoorde.
Μια μικρή ομάδα μαθητευόμενων κινηματογραφιστών γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ για τον Μπεν, έναν άνθρωπο που έχει την ιδιαιτερότητα να σκοτώνει ανθρώπους …για τα προς το ζην. Στοχεύει κυρίως σε άτομα της μεσαίας τάξης και σε ηλικιωμένους|ες.
Μια ταινία πρωτότυπη, με μαύρο χιούμορ, πείτε την όπως θέλετε -αλλά αν δεν την έχετε δει, απολαύστε τον Poelvoorde να κάνει μακάβριες γελοιότητες

Our Children -À perdre la raison –χάνω τα μυαλά μου στα γαλλικά (Joachim Lafosse; 2012)

Άλλο ένα δράμα, αλλά αυτή τη φορά εμπνευσμένο από πραγματικά και τραγικά γεγονότα που πραγματικά συνέβησαν: η υπόθεση Geneviève Lhermitte (σσ. είχε κόψει τον λαιμό των πέντε παιδιών της, ηλικίας 3 έως 14 ετών, στις 28-Φεβ-2007, στο σπίτι της οικογένειας στη Nivelles).
Η Murielle και ο Mounir, ένα ευτυχισμένο ζευγάρι, πρόκειται να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά. Η σχέση τους με τον γιατρό Πίνγκετ, με τον οποίο ζουν, τους πνίγει και η οικογένεια δεν έχει ιδέα για το τραγικό τέλος που οδεύει…

Above the Law –Tueurs, «Δολοφόνοι» στη γαλλική έκδοση (François Troukens, Jean-François Hensgens, 2017)

Δεν έχει αναφερθεί ακόμα στις επιλογές, αλλά οι Βέλγοι είναι ικανοί να κάνουν εξαιρετικές αστυνομικές ταινίες!
Ενώ ο Φρανκ κάνει μια απίστευτη ληστεία, ένα commando δολοφόνων αναλαμβάνει δράση και εκτελεί όλους τους μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένου του δικαστή που ερευνά την υπόθεση των Mad Shooters. Τριάντα χρόνια αργότερα, αυτοί οι ίδιοι δολοφόνοι επιστρέφουν. Ο Φρανκ συνελήφθη και μπροστά στην πίεση των ΜΜΕ, θα πρέπει να δραπετεύσει για να αποδείξει την αθωότητά του.
Το «Υπεράνω του νόμου» είναι μια ταινία δράσης σαν αυτές των ΗΠΑ ή της Γαλλίας, μόνο που εδώ είναι σπιτική. Αν λοιπόν έχετε βαρεθεί το δράμα και θέλετε καυγά και βρώμικους αστυνομικούς …να η ευκαιρία!

Black (Adil El Arbi, Bilall Fallah, 2015)

Αν θέλετε να προσεγγίσετε άλλου είδους πραγματικότητα, παρακολουθήστε το «Black». Όταν λέμε «πραγματικότητα», μιλάμε για την πραγματικότητα του δρόμου, της πόλης και της ασφάλτου.
Η Mavela, 15 ετών, είναι μέλος της αστικής συμμορίας Black Bronx, γνωστή στην κονγκολέζικη συνοικία Matonge στο Ixelles. Πρόκειται να ερωτευτεί τον Μαρουάν, μέλος της αντίπαλης συμμορίας του Μόλενμπεκ, της δεκαετίας του 1080. Το μέλλον τους φαίνεται να είναι γεμάτο παγίδες.
Γνωρίζετε τις Βρυξέλλες; Τότε θα αναγνωρίσετε μερικούς από αυτούς τους δρόμους. Και αν θέλετε να δείτε μια έκδοση 2.0 του "Gangs of New York" Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης, το "Black"!

Eldorado (Bouli Lanners, 2008)

Μια ταινία δρόμου, μια περιπέτεια στο δρόμο και σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει πάντα  φιλαράκι!
Ο Elie, ένας αδρανής τοξικομανής, προσπαθεί ένα βράδυ να ληστέψει τον Yvan, έναν ιδιοκτήτη γκαράζ που επισκευάζει παλιά αμερικανικά αυτοκίνητα. Αλλά αντί να τον χτυπήσει, ο Yvan τρέφει συμπάθεια για τον νεαρό. Περιπατητικές περιπέτειες, ανησυχητικές συναντήσεις και κάθε είδους αστείες καταστάσεις σας περιμένουν

Death by death -Je me tue à le dire (Xavier Seron, 2016)

Για να ολοκληρώσουμε τη συλλογή μας, προτείνουμε ένα τελευταίο διαφορετικό είδος: το παράλογο. Και στο Βέλγιο το παράλογο συνήθως είναι αστείο αλλά… όχι σε αυτή την ταινία!
Συντετριμμένος από την αγάπη της μητέρας του, ο Μισέλ αρχίζει να εμφανίσει τα ίδια συμπτώματα πάσχοντας από… καρκίνο του μαστού! Μια αρκετά περίεργη δραματική κωμωδία γυρισμένη σε ασπρόμαυρο …

Ήρθε ξανά η ώρα να δεις βελγικό σινεμά που αξίζει - από το σπίτι σου!

Το Festival Scope σας δίνει την ευκαιρία να δείτε δωρεάν 15 ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους από το βελγικό σινεμά που τραβάει την προσοχή ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.
Ο οργανισμός Wallonie Bruxelles International, το γραφείο Wallonie Bruxelles Images γιορτάζουν κάθε Σεπτέμβρη το βελγικό σινεμά και προτείνουν 15 ταινίες (5 ταινίες μυθοπλασίας, 5 ντοκιμαντέρ και 5 ταινίες μικρού μήκους) που ξεχώρισαν, βραβεύθηκαν με τα μεγαλύτερα βραβεία και αποτελούν ένα τέλειο δείγμα της αφρόκρεμας του βέλγικου σινεμά των τελευταίων χρόνων.
Κάθε χρόνο το Σεπτέμβρη και για ένα μήνα, όλες οι ταινίες είναι διαθέσιμες δωρεάν για 1000 θεάσεις.

ℹ️  Με πληροφορίες από το flix.gr
🎬  Περισσότερα στο επίσημο site του Festival Scope.

Μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας

Η Ιδιοκτησία (Nue Propriété) Γιοακίμ Λαφός, 2006

Η Πασκάλ ζει με τους δίδυμους γιούς της σε μια φάρμα, την οποία σκέφτεται να πουλήσει. Η έντονη αντίδραση του ενός από τα παιδιά θα οδηγήσει σε σύγκρουση, η οποία θα έχει καταστροφικές συνέπειες.

Άσε τα Πτώματα να Μαυρίσουν (Laissez Bronzer Les Cadavres) Ελέν Κατέ & Μπρούνο Φορζανί, 2016

Ένα βουτηγμένο στο μεσογειακό γαλάζιο, άγριας ομορφιάς τοπίο. Μία συμμορία αδίστακτων εγκληματιών που αναζητούν καταφύγιο ύστερα από μία φονική ενέδρα. Μία ιδιότροπη γυναίκα και οι άντρες που προσπαθούν να δώσουν ενδιαφέρον στην καθημερινότητά της. Μια βίλα στη μέση των βράχων και όλα τα ερείπια που την περιβάλλουν. Ένας συγγραφέας και η απρόσκλητη εισβολή των οικογενειακών του εκκρεμοτήτων. Δύο αστυνομικοί που σπεύδουν στο καθήκον. Σφαίρες, αίμα, χρυσός και ήλιος. Και ανάμεσα σε όλα αυτά, μια χρυσή Θεά που βασιλεύει στις φαντασιώσεις, σαγηνεύοντας και απορρίπτοντας τους ακολούθους της.

Ξυπόλυτοι στο Παρίσι (Paris Pieds Nus) Ντομινίκ Αμπέλ, Φιόνα Γκόρντον, 2016

Η Φιόνα, μια βιβλιοθηκάριος από μικρή καναδική πόλη, λαμβάνει γράμμα απελπισίας από την 93χρονη θεία της Μάρθα που ζει στο Παρίσι. Η Φιόνα μπαίνει στο πρώτο αεροπλάνο και ανακαλύπτει πως η θεία είναι εξαφανισμένη.

Baden Baden Ρέιτσελ Λανγκ (2016)

Όταν η Άννα, 24 ετών, τελειώνει τη δουλειά της σε ένα γύρισμα στο Βέλγιο, αλλάζει όλα της τα σχέδια μέσα σε μια νύχτα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, θα ζήσει ξανά έναν παλιό έρωτα που ζωντανεύει ξανά και θα πρέπει να φροντίσει τη γιαγιά της που θα σπάσει το ισχίο της.

Si Le Vent Souleve les Sables Μαριόν Χάνσελ (2006)

Η έρημος καίει τα πάντα. Δεν υπάρχει νερό. Η απειλή ενός πολέμου είναι κοντά. Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού φεύγουν προς το νότο. Ο Ράνε αποφασίζει να πάει ανατολικά με τα τρία του παιδιά και τη συζυγό του, Μούνε.

Ντοκιμαντέρ

Silent Voice Ρέκα Βάλερικ (2020)

Ο Καβάζ, ένας παλαιστής, το έχει σκάσει από την Τσετσενία μετά την αποκάλυψη της ομοφυλοφιλίας του από τον αδερφό του ο οποίος τον απείλησε να τον σκοτώσει. Στις Βρυξέλλες ξεκινάει μια καινούρια ζωή, φτιάχνοντας ταυτόχρονα και μια νέα ταυτότητα που θα τον κρατήσει ανεξάρτητο και ζωντανό.

La Place de l' Homme Κολίν Γκραντό (2019)

Άντρες ηλικίας από 20 μέχρι 40 που έχουν έρθει αντιμέτωποι με μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και μια έκτρωση μιλούν για την εμπειρία τους και τα συναισθήματά τους.

Overseas Σουνγκ-Α-Γιούν (2019)

Σε μια σχολή οικιακών βοηθών, όπως πολλές στις Φιλιππίνες, οι υποψήφιες πρέπει να προετοιμαστούν για να εγκαταλείψουν τη χώρα και να έρθουν αντιμέτωπες με δύσκολες συνθήκες διαβίωσης εκτός συνόρων. 

By the Name of Tania Μέρι Χιμένεθ - Μπενεντίκτ Λιενάρ (2019)

Μια νεαρή γυναίκα αναγκάζεται στην πορνεία όταν η προσπάθεια της να δραπετεύσει από τον μικρόκοσμο του χωριού της στο βόρειο Περού αποτυγχάνει. Η ιστορία της γίνεται ένα με την καταστροφή του τοπίου, στις όχθες του Αμαζονίου, σε ένα κόσμο που χάνει την αξιοπρέπεια και την ταυτότητα του. 

Petit Samedi Παλόμα Σερμόν-Ντάι (2020)

Ο Νταμιέν Σαμντί ζει σε ένα χωριό στη Γουαλονία. Δουλεύει περιστασιακά ως κηπουρός και έχει πολύ στενή σχέση με τη μητέρα του. Μια ζωή που δεν προδίδει καθόλου πως ο Σαμντί ήταν χρήστης ηρωίνης για περισσότερα από 20 χρόνια.

D' un Chateau L' Autre Εμανουέλ Μαρ (2018)

Ανοιξη 2017. Κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, ο 25χρονος Πιερ αναγκάζεται να συγκατοικήσει με την 75χρονη ανάπηρη Φρανσίν, προκειμένου να σπουδάσει με υποτροφία σε ένα πανεπιστήμιο του Παρισιού. Οι πολιτικές τους θέσεις είναι διαφορετικές αλλά μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων θα ανακαλύψουν πως δεν βρίσκονται πολύ μακριά ο ένας από τον άλλον. 

Les Corps Etrangers Λόρα Γουάντελ (2014)

Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης σε μια δημοτική πισίνα, ένας φωτογράφος πολέμου έρχεται αντιμέτωπος με τα βλέμματα των άλλων και τη δυσκολία του να αποδεχτεί το σώμα του. Ο φυσιοθεραπευτής που τον βοηθάει θα προσπαθήσει να μειώσει το χάσμα ανάμεσα στον ασθενή του και τον κόσμο γύρω του.

Braquer Poitiers Κλοντ Σμιτζ (2018)

Ο Τομά και ο Φράνσις απαγάγουν τον Γουίλφριντ, ιδιοκτήτη ενός πλυντηρίου αυτοκινήτων. Παρά τα φαινόμενα, αυτός δείχνει να διασκεδάζει με την παρέα τους, αφού μέχρι πρότινος ζούσε μια μοναχική ζωή.

Mort a Vignole Ολιβιέ Σμόλντερς (1998)

Γυρίζοντας μια ταινία στη Βενετία, ένας σκηνοθέτης ανακαλύπτει πως οι φωτογραφίες της οικογένειας του αφηγούνται ιστορίες αγάπης και θανάτου. 

Lucia en el Limbo Βαλεντίνα Μορέλ (2019)

H 16χρονη Λουσία θέλει να ξεφορτωθεί δύο πράγματα πάση θυσία: τις ψείρες και την παρθενιά της.

Οι καλύτερες βελγικές ταινίες (ΙΜDB)

1. Dagen zonder lief (2007)

Οι ζωές μιας ομάδας φίλων αναστατώνονται όταν ένας από αυτούς επιστρέφει αφού έλειψε για αρκετά χρόνια.
Σκηνοθεσία: Felix van Groeningen | Πρωταγωνιστούν: Koen De Graeve, Wine Dierickx, Pieter Genard, An Miller

2. De helaasheid der dingen (2009)

Ένας τριαντάρης μυθιστοριογράφος και μελλοντικός πατέρας αναπολεί τα πολύ διαμορφωτικά του χρόνια στο άτυχο περιβάλλον της νιότης του που ήταν πλήρες αλκοόλ, στην αγροτική Φλάνδρα της δεκαετίας του 1980, στο Βέλγιο.
Σκηνοθεσία: Felix van Groeningen | Πρωταγωνιστούν: Kenneth Vanbaeden, Valentijn Dhaenens, Koen De Graeve, Wouter Hendrickx

3. Dikkenek (2006)

Ένας γυναικωνίτης, το τιμητικό big mouth, βοηθά τον εσωστρεφή καλύτερο φίλο του να βρει την αληθινή αγάπη.
Σκηνοθεσία: Olivier Van Hoofstadt | Πρωταγωνιστούν: Marion Cotillard, Dominique Pinon, Jean-Luc Couchard, Jérémie Renier

4. Ex Drummer (2007)

Τρεις ανάπηροι χαμένοι που σχηματίζουν ένα συγκρότημα ζητούν από τον διάσημο συγγραφέα Dries να γίνει ντράμερ τους. Μπαίνει στο συγκρότημα και αρχίζει να τους χειραγωγεί.
Σκηνοθεσία: Koen Mortier | Πρωταγωνιστούν: Dries Vanhegen, Norman Baert, Gunter Lamoot, Sam Louwyck

5. Linkeroever (2008)

Όταν η Μαρί μετακομίζει στο διαμέρισμα του φίλου της, αποκαλύπτει ένα ανησυχητικό μυστήριο.
Σκηνοθεσία: Pieter Van Hees | Πρωταγωνιστούν: Eline Kuppens, Matthias Schoenaerts, Sien Eggers, Marilou Mermans

6. C'est arrivé près de chez vous (1992)

Ένα κινηματογραφικό συνεργείο ακολουθεί έναν αδίστακτο κλέφτη και δολοφόνο sthn την καθημερινότητά του. Αλλά οι επιπλοκές εμφανίζονται όταν το συνεργείο χάνει την αντικειμενικότητά του και αρχίζει να του δίνει ένα χέρι.
Σκηνοθεσίαs: Rémy Belvaux, André Bonzel, Benoît Poelvoorde | Πρωταγωνιστούν: Benoît Poelvoorde, Jacqueline Poelvoorde-Pappaert, Nelly Pappaert, Hector Pappaert

7. Calvaire (2004)

(Τρόμου) Ο Marc, ένας ταξιδιώτης διασκεδαστής, πηγαίνει στο σπίτι του για Χριστούγεννα, όταν το βαν του χαλάει στη μέση μιας τρελής πόλης με μερικούς περίεργους κατοίκους.
Σκηνοθεσία: Fabrice du Welz | Πρωταγωνιστούν: Laurent Lucas, Brigitte Lahaie, Gigi Coursigny, Jean-Luc Couchard

8. Steve + Sky (2004)

Ο μικροαπατεώνας Steve το σκάει από τη φυλακή και γνωρίζει τη Sky, μια αφελή κοπέλα που είναι επίσης πόρνη. Η αρχή μιας παράξενης αλλά υπέροχης σχέσης.
Σκηνοθεσία: Felix van Groeningen | Πρωταγωνιστούν: Titus De Voogdt, Delfine Bafort, Johan Heldenbergh, Romy Bollion

9. Vinyan (2008)

Ένα ζευγάρι ψάχνει για το παιδί του που χάθηκε στο τσουνάμι - η αναζήτησή τους τους οδηγεί στα επικίνδυνα νερά της Ταϊλάνδης-Βιρμανίας και μετά στη ζούγκλα, όπου αντιμετωπίζουν άγνωστους αλλά τρομακτικούς κινδύνους.
Σκηνοθεσία: Fabrice du Welz | Πρωταγωνιστούν: Emmanuelle Béart, Rufus Sewell, Petch Osathanugrah, Julie Dreyfus

10. Suspect (2005)

Η 15χρονη Λολίτα εξαπολύει κυνήγι μαγισσών εναντίον του πατριού της
Σκηνοθεσία: Ivan Boeckmans, Guy Lee Thys | Πρωταγωνιστούν: Gene Bervoets, Karlijn Sileghem, Elias Mentzel, Ellen Ten Damme

11. Élève libre (2008)

Ένας επίδοξος τενίστας υπό την προστασία ενός καθιερωμένου παίκτη καθώς η οικογενειακή του ζωή καταρρέει.
Σκηνοθεσία: Joachim Lafosse | Πρωταγωνιστούν: Jonas Bloquet, Jonathan Zaccaï, Claire Bodson, Yannick Renier

12. Les lèvres rouges (1971)

Καθώς περνάει από ένα θέρετρο διακοπών, ένα νιόπαντρο ζευγάρι συναντά μια μυστηριώδη, εντυπωσιακά όμορφη κόμισσα και τον βοηθό της.
Σκηνοθεσία: Harry Kümel | Πρωταγωνιστούν: Delphine Seyrig, John Karlen, Danielle Ouimet, Andrea Rau

… κλπ –
ακολουθούν άλλες 100+ ταινίες (καλές, μέτριες και άνευ σημασίας) τη συνέχεια αναλαμβάνουν οι σινεφίλ 

Οι 10 πρώτες σε βαθμολογία από το κοινό

1. De Applausman (2014) 8,3

39 λεπτά | Ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους για έναν απλό άνθρωπο με ένα εξαιρετικό πάθος - Σκηνοθεσία: Ruben Vermeersch

2. Sideline (2018) 8,2

Ντοκιμαντέρ | Αφού υπέστη σοβαρούς τραυματισμούς, ο Moses (28) - πρώην παίκτης της Premier League από τη Νιγηρία - αναγκάζεται να αποδεχθεί ότι η ποδοσφαιρική του καριέρα έφτασε στο τέλος της. Για να μείνει στο παιχνίδι, ...
Σκηνοθεσία: Maarten Goffin, Louis Pons, Joost Wynant

3. Dave II (2012) 8,2

60λ | Music
Σκηνοθεσία: Wim Reygaert | Πρωταγωνιστούν: Maarten Claeyssens, Nicolas Karakatsanis, Hannelore Knuts, Sam Louwyck

4. The Sound of Belgium (2012) 8,0

85 λεπτά | Ντοκιμαντέρ, Ιστορία, Μουσική
Το «The Sound of Belgium» εξερευνά την πλούσια αλλά ανείπωτη ιστορία της βελγικής ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Από τις μεγάλες αίθουσες χορού με τα όργανα Decap μέχρι τις χρυσές μέρες του Popcorn. Από το σκοτάδι και το κρύο ...
Σκηνοθεσία: Jozef Deville | Star: John Flanders

5. Breathless (2018) 7,9

70 λεπτά | Ντοκιμαντέρ
Μετά τον θάνατο του πατέρα του και πολλών άλλων από το χωριό του, ο σκηνοθέτης Daniel Lambo ξεκινά μια παθιασμένη αναζήτηση για να βρει την αλήθεια για τη θανατηφόρα βιομηχανία αμιάντου. Η αναζήτησή του…
Σκηνοθεσία: Daniel Lambo

6. Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles (1975) 7,8

202 λεπτά | Δράμα (8.368 ψήφοι)
Μια μοναχική χήρα νοικοκυρά κάνει τις καθημερινές της δουλειές, φροντίζει το διαμέρισμά της όπου μένει με τον έφηβο γιο της και κάνει τα περιστασιακά κόλπα για να τα βγάλει πέρα. Ωστόσο, κάτι συμβαίνει που αλλάζει την ασφαλή ρουτίνα της.
Σκηνοθεσία: Chantal Akerman | Πρωταγωνιστούν: Delphine Seyrig, Jan Decorte, Henri Storck, Jacques Doniol-Valcroze

7. Η υπόσχεση (1996) 7,8 (7.670 ψήφοι)

90 λεπτά | Δράμα
Ο Ρότζερ χρησιμοποιεί τον γιο του Ιγκόρ για ανελέητη διακίνηση και εκμετάλλευση μεταναστών χωρίς έγγραφα. Όταν ένας από τους μετανάστες σκοτώνεται, ο Ιγκόρ αισθάνεται ένοχος και θέλει να φροντίσει την οικογένεια του νεκρού παρά τις εντολές του πατέρα του.
Σκηνοθεσίαs: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne | Πρωταγωνιστούν: Jérémie Renier, Olivier Gourmet, Assita Ouedraogo, Jean-Michel Balthazar

8. Beneath the Surface  (2014) 7,8

90λ min | Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Alex Debreczeni

9. La terre amoureuse (2012) 7,8

70λ | Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Manu Bonmariage

10. Ο γιος (2002) 7,6 (9.360 ψήφοι)

99λ | Δράμα, Μυστήριο
Ένας εκπαιδευτής ξυλουργικής σε ένα κέντρο απεξάρτησης αρνείται να πάρει έναν νέο έφηβο ως μαθητευόμενο, αλλά στη συνέχεια αρχίζει να ακολουθεί το αγόρι στους διαδρόμους και τους δρόμους.
Σκηνοθεσία: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne | Πρωταγωνιστούν: Olivier Gourmet, Morgan Marinne, Isabella Soupart, Nassim Hassaïni