Η είδηση: Αφιέρωμα & τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος στον Νίκο Περάκη από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Μία από τις πιο ξεχωριστές και τολμηρές φωνές του σύγχρονου ελληνικού σινεμά, θα τιμηθεί από το 64ο Φεστιβάλ (2-12 Νοεμβρίου), με τον Χρυσό Αλέξανδρο “για το σύνολο της προσφοράς του στον κινηματογράφο, ενώ θα προβληθεί αφιέρωμα με πέντε ταινίες που αναδεικνύουν το σπουδαίο του έργο”.
Μέσα από το συγκεκριμένο αφιέρωμα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Φεστιβάλ, «αναδεικνύεται ο πολυσχιδής Νίκος Περάκης, η χαρισματική και ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά του, αλλά και η συμβολή του ως production designer σε εμβληματικές ταινίες του ελληνικού και παγκόσμιου κινηματογράφου. Παράλληλα, φέρνει στο προσκήνιο τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα από το προσωπικό του σύμπαν, όπως η υπόγεια ειρωνεία, οι κωμικοτραγικές καταστάσεις και οι αποπροσανατολισμένοι ήρωες που βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα πνιγηρό περιβάλλον».
_ Η συνέχεια με τα μπλα-μπλα στο τέλος…
Περί Νίκου Περάκη ο λόγος …
Υπήρξε ο σκηνοθέτης δημοφιλών κινηματογραφικών ταινιών όπως η Λούφα και Παραλλαγή το 1984 (κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης _ καθώς επίσης συμμετείχε στο 35ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου), BIOS + πολιτεία το 1987, Προστάτης Οικογενείας (1997) "Άρπα κόλλα" κά.
Οι Σειρήνες του Αιγαίου
Ο Νίκος Περάκης, γνωρίζει τα μυστικά του κινηματογράφου. Ξέρει να κατασκευάζει μια ταινία. Να δημιουργεί εικόνες. Να διδάσκει ηθοποιούς. Όμως, και αυτός (τι κρίμα!) δεν παίρνει τον κινηματογράφο, και τη ζωή, κυρίως! στα σοβαρά! Διαμορφώνοντας και κάποιες συνειδήσεις λάστιχο ανίκανες να δουν dietro le quinte! Όχι…;
Η ταινία του, «Λούφα και Παραλλαγή - Σειρήνες στο Αιγαίο», θα μπορούσε να είναι μια σοβαρή καταδίκη επιπόλαιων και επιβλαβών, για τη χώρα μας, πολιτικών. Μια ταινία ορόσημο της κριτικής και της σάτιρας. Το θέμα των Ιμίων, που, με πολύ «πλάγιο» τρόπο, για να μην εκθέσει και για να μην εκτεθεί προφανώς, εξετάζει, προσφερόταν για μια καταλυτική σάτιρα! Μια σάτιρα, η οποία θα ξεσκέπαζε και θα προβλημάτιζε! Και, γιατί όχι, θα στιγμάτιζε! Θα στιγμάτιζε δίκαια!
Όμως, προτίμησε την πεπατημένη! Τη μέθοδο που δεν κάνει κανένα μάγουλο να κοκκινίσει! Κανέναν υπεύθυνο να κρύβεται από την ντροπή. Λίγο χιούμορ, λίγο μπούτι, λίγο κωλαράκι, λίγο έρωτα της δεκάρας, λίγη χυδαιότητα (απρεπής εκφορά λόγου σύμφωνα με τα σύγχρονα €€ πρότυπα _sic!!) λίγο “πολιτική” _χαϊδεύοντας αυτιά και τελειώσαμε! Είδαμε τότε την ταινία, φιλήσαμε και τη γυναίκα μας -το κορίτσι του ένας φίλος παραδίπλα, κλείσαμε και το μάτι σε μια αξιοπρεπή καθ΄όλα λεσβία της παρέας, «πιάσαμε» και 2-3 κουτιά μπίρα και όλα έμειναν όπως ήτανε, πριν γυριστεί η ταινία. Καμία μασχάλη δεν ίδρωσε!
Και, ωστόσο, ο Νίκος Περάκης, και νου έχει, και παρατηρητικότητα! Ξέρει, και πολύ καλά μάλιστα, τι έγινε και τι γίνεται στο Αιγαίο! Τι παιχνίδια παίζονταν και παίζονται και ποιος, και γιατί, παίζει αυτά τα παιχνίδια! Δείγματα αυτής της γνώσης υπάρχουν και στην ταινία. Όμως, σε πολύ “low profile”. Τόσο «λόου» που γίνονται αόρατα.
Πάντα είχαμε τη γνώμη (και εξακολουθούμε _ειδικά μετά την πρόταση βράβευσης), πως αν ο Νίκος Περάκης αποφασίσει να κάνει και μερικούς εχθρούς, αυτούς, τελικά, που δείχνει να μην εκτιμά, θα γίνει αξιότερος σκηνοθέτης! Αν αποφασίσει να πει ολόκληρη την αλήθεια, θα γίνει αιχμηρότερος και αποτελεσματικότερος καλλιτέχνης. Ούτε η γνώση, ούτε το ταλέντο του λείπει. Αλλά με τα εάν δε γράφεται η ιστορία
Κλείνοντας με τις “Σειρήνες”, δε μπορούμε να μην αναφερθούμε στο αξιόλογο καστ (Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Γιώργος Σεϊταρίδης, Βίκη Καγιά, , Γιάννης Τσιμιτσέλης, Ρένος Χαραλαμπίδης, Ιωάννης Παπαζήσης, κά).
Ψυχραιμία _2007
(παράδειγμα 2ο)
Είμαστε (σχεδόν) σίγουροι πως ο Νίκος Περάκης επιθυμεί να κριθεί σαν δόκιμος
κινηματογραφιστής και όχι σαν πλανόδιος! Και αρνούμαστε να τον κρίνουμε σαν
επαρχιώτη _γνωρίζοντας (αναφερθήκαμε και παραπάνω στις τυπικές, αλλά και τις
ουσιαστικές κινηματογραφικές γνώσεις του). Αρνούμαστε, επίσης, να τον κρίνουμε
με κριτήριο το θεατή -εισιτήριο. Για τον οποίο θεατή - εισιτήριο έχει πολύς
κόσμος εργαστεί, ανάμεσά τους και ο ίδιος, για να τον διαμορφώσουν σε έναν απλό
αγοραστή. Σε έναν άκριτο χειροκροτητή! Σε έναν απελπισμένο καταναλωτή! _Τα
παραπάνω από το Ριζοσπάστη (2007)
Με το χέρι στην καρδιά, ποιος μπορεί να δεχτεί (εδώ καλείται και ο ίδιος ο Νίκος Περάκης να απαντήσει) ότι η «Ψυχραιμία» του έσπρωξε ένα μικρό, ελάχιστο έστω βήμα, τον ελληνικό κινηματογράφο μπροστά; Πεποίθησή μας πως μάλλον προς τα πίσω τον τράβηξε, όπως προς τα πίσω τράβηξε και το δημιουργό της. Πολιτικο-κοινωνική σάτιρα είναι η δική του ταινία και πολιτικο-κοινωνική σάτιρα και η ταινία O άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν του Jiří Menzel (σσ. κατά σύμπτωση αν και με διαφορά 57 χρόνια, παιζόταν παράλληλα στους κινηματογράφους) Γυμνό έχει η μία, γυμνό και η άλλη. Του Περάκη η ταινία σε ξεκουφαίνει. Του Μένζελ σε ανακουφίζει! Το γυμνό του Περάκη αγγίζει (και ξεπερνάει) τα όρια του πορνό, το γυμνό του Μένζελ αγγίζει τα όρια της ποίησης!
Κάνουμε τη σύγκριση γιατί, ειλικρινά, δε θεωρώ τον Περάκη υποδεέστερης γνώσης του σινεμά! Θεωρούμε ότι και αυτός γνωρίζει κινηματογράφο και αυτός διαθέτει καλό γούστο! (αν και αυτό είναι σχετικό και έχει να κάνει με την ιδεολογική συγκρότηση) Εκεί που διαφέρουν οι δυο δημιουργοί είναι στους προσανατολισμούς. Ο Περάκης φαίνεται να στοχεύει κατευθείαν στο εισιτήριο, και μάλιστα με τελείως εμπορευματοποιημένο τρόπο, ενώ ο Μένζελ επιθυμεί μια δικαιότερη συναλλαγή. Προσφέρει ποιότητα και απαιτεί - και αυτός - την αμοιβή του (εισιτήριο).
Τέλος πάντων, θα κλείσουμε με μια πολύ χρήσιμη «ρήση» που εκνευρίζει πολλούς δημιουργούς που έχουν ενσωματωθεί στο αστικό σύστημα! Και με την ευκαιρία να θυμίσουμε στον Περάκη πως δεν είναι ίδια όλα τα κόμματα, όπως άδικα και ισοπεδωτικά διατείνεται στην ταινία του. (Για ποιο λόγο άραγε; Για άλλοθι;). Ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας αγωνίζεται να δημιουργήσει μια κοινωνία, η οποία θα ελευθερώσει τους ανθρώπους (και τους δημιουργούς) από τα δεσμά τους και τις «υποχρεώσεις» τους. Σε αυτή την κοινωνία ο Νίκος Περάκης, ο κάθε δημιουργός, ο καθένας μας, θα μπορεί να δείξει την αξία του. Την πραγματική του αξία! Αφού θα εργάζεται μέσα σε πραγματική ελευθερία. Μακριά από «εισιτήρια» και «γραφεία διανομής», τα οποία έχουν καθαρά εμπορευματική σχέση με την τέχνη! Στη δική μας κοινωνία, σήμερα, η άρνηση του δημιουργού να συναινέσει μπορεί να τον υποχρεώσει, να τον καταδικάσει σε σιωπή! Και αυτό θέλει μεγάλα κότσια να το δεχτεί! Να μην περάσει στο υπηρετικό προσωπικό τους. Το δικαίωμα στη δημιουργία, στην πραγματική δημιουργία, δεν αναγνωρίζεται. Αντίθετα αναγνωρίζεται το αστειάκι, ο χαβαλές, οι πισινοί των κοριτσιών και τα βρισίδια!
«Ψυχραιμία», λοιπόν, μέχρι να 'ρθουν καλύτερες μέρες. Μέχρι να γνωρίσουμε πραγματικά τους δημιουργούς. Μέχρι να γνωρίσουμε την πραγματική τους αξία. Μέχρι τότε, αν θέλουμε να δούμε παρόμοια θεάματα με αυτό της «Ψυχραιμίας», ανοίγουμε την τηλεόραση. Μας έρχεται και φθηνότερα!
Κλείνοντας και με την “Ψυχραιμία” δε μπορούμε να μην αναφερθούμε στο αξιόλογο καστ (Γιώργος Κιμούλης, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Γιάννης Τσιμιτσέλης, Βάσω Καβαλιεράτου, Ευτυχία Γιακουμή, Γιώργος Χρωνάκης κά).
“Η Λίζα και όλοι οι άλλοι”
(παράδειγμα 3ο)
Αντιμετωπίζοντας τους άντρες μέσα από μια διαρκή και ανεξέλεγκτη ανασφάλεια η Λίζα (2003) προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει τη συμπεριφορά του άλλου φύλου και να σταθεί
στο ύψος των περιστάσεων, θέλοντας να παίξει το ρόλο της ιδανικής γυναίκας. Γι'
αυτό επενδύει συνέχεια στην εμφάνισή της και προσπαθεί να αναλύει τα πάντα γύρω
από τη συμπεριφορά των αντρών ελπίζοντας να καταφέρει τελικά να βρει κάποιον να
ερωτευτεί. Και κυρίως να την ερωτευτεί κι εκείνος.
Νέα, όμορφη, με λεφτά, μαδάει τη μαργαρίτα για να μάθει αν και πότε θα αγαπηθεί. Και αν δε μ' αγαπάει τι να κάνω τότε, μήπως λίγο περισσότερο γυμναστική για να φτιάξω το τέλειο βυζί, ή ν' αλλάξω γκαρνταρόμπα; Το βρήκα, θα τρέξω στη χαρτορίχτρα της γειτονιάς να μου πει το γραφτό μου...
Κάπως έτσι αντιμετωπίζει ο Νίκος Περάκης το πρόβλημα των σχέσεων στη σύγχρονη εποχή. Φτιάχνει δυο ηρωίδες βγαλμένες από κάποιο περιοδικό μόδας και τις πλασάρει σαν προβληματισμένες γυναίκες που ψάχνουν τον έρωτα (ακόμη και αγοραίο). Σε καμιά περίπτωση δεν μπαίνει στον κόπο να δει λίγο πιο βαθιά, να πει τη γνώμη του και να κριτικάρει καταστάσεις και φαινόμενα.
«Η Λίζα και όλοι οι άλλοι» δεν ξεφεύγει από το γνωστό ύφος του. Με κινηματογραφική άποψη που θα μπορούσε να είναι και κακό τηλεοπτικό σίριαλ και με λίγες σκηνές γέλιου τραβηγμένο από τα μαλλιά, η Λίζα... γίνεται ένα συνηθισμένο φιλμ χωρίς κανένα λόγο να το δείτε.
Κωμωδία ελληνικής παραγωγής 2002. Σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης. Με τους: Κατερίνα Μουτσάτσου, Ντορέττα Παπαδημητρίου, Αλέξανδρο Παρθένη, Γιώργο Καραμίχο.
Λούφα και παραλλαγή
Μια αξιόλογη ελληνική κωμική _με πολιτικές προεκτάσεις ταινία παραγωγής 1984, που εξιστορεί τις περιπέτειες μιας ομάδας στρατιωτών, που - πριν και κατά τη διάρκεια της απριλιανής στρατιωτικής χούντας, έχουν αποσπαστεί στην τότε νεοσύστατη τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ. Αυτός ο τηλεοπτικός σταθμός λειτουργούσε υπό την Κινηματογραφική Μονάδα του Στρατού, η οποία μέχρι τότε έκανε μόνο την παραγωγή προπαγανδιστικών ταινιών και ταινιών επικαίρων και ήταν υπεύθυνη για την ψυχαγωγία των στρατευμάτων και «φιλανθρωπικών οργανισμών». Το προσωπικό αποτελούσαν κυρίως φαντάροι, που είχαν ήδη εμπειρία στο χώρο του κινηματογράφου από την πολιτική τους ζωή, αλλά και άλλοι που εκπαιδεύονταν στο στρατό...
Η ταινία αυτή έχει αφήσει το σημάδι της στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, έχοντας κερδίσει και 4 Βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1984 _με τους πιτσιρικάδες τότε Νίκο Καλογερόπουλο, Γιώργο Κιμούλη, Τάκη Σπυριδάκη, Φώτη Πολυχρονόπουλο “Καραμάνοφ_ Καραμαζόφ”, Τάνια Καψάλη, Χρήστο Βαλαβανίδη (ταγματάρχης Κανιάρας, προϊστάμενος του Α2), Γιάννη Χατζηγιάννη Αντώνη Θεοδωρακόπουλο και Σταύρο Ξενίδη, Ανδρέα Φιλιππίδη, Πάρι Τσέλιο κά.
ℹ️Επίσημος ιστότοπος
· Νίκος Καλογερόπουλος _Γιάννης Παπαδόπουλος
· Κώστας Παπαχρήστος _Στρατηγός
· Γιώργος Κιμούλης _Αχιλλέας Λάμπρου
· Γιάννης Χατζηγιάννης _Πέτρος Σαββίδης
· Τάκης Σπυριδάκης_Παναγιώτης Μπαλούρδος
· Πάρις Τσέλιος_Μαρλαφέκας
· Φώτης Πολυχρονόπουλος_Μιχάλης (Καραμαζόφ) Καραμάνος
· Σταύρος Μαυρίδης_Αποστόλης
· Παύλος Χαϊκάλης_μάγειρας
· Στέλιος Μάινας_ΚΨΜιτζής
· Νίκος Αλεξίου_εκφωνητής
· Γεράσιμος Σκιαδαρέσης_ηχολήπτης
· Σταύρος Ξενίδης_ (καλοκάγαθος) συνταγματάρχης Α. Κοντέλλης
· Χρήστος Βαλαβανίδης_ταγματάρχης Δ. Καραβίδης (φον Κανάρης)
· Ανδρέας Φιλιππίδης_αντισυνταγματάρχης Μηνάς Κατσάμπελας
· Αντώνης Θεοδωρακόπουλος_λοχαγός
· Νίκος Τσαχιρίδης_επιλοχίας
· Δημήτρης Πουλικάκος_Τζον Παπαλούκας
· Μιχάλης Μανιάτης_Καρλάτος
· Τάνια Καψάλη_Εμμανουέλα
· Ήρα Παπαμιχαήλ_Σούλα
· Ιφιγένεια Ματάτη_Κατερίνα
· Rocky Taylor_Cindy
· Μαργαρίτα Λαμπρινού_κυρία Λάμπρου
Reboot _ 2008 _ spin-off (δεν υπάρχει καμία συνέχεια, ούτε στην πλοκή, ούτε στους χαρακτήρες) ακολουθεί το Λούφα και παραλλαγή _Σειρήνες στη στεριά (2011-7 χρόνια μετά το επεισόδιο στη βραχονησίδα Πίττα, οι πρωταγωνιστές του ξανασυναντιούνται για να βοηθήσουν τον Σταυρακομαθιακάκη να βρει τη 12χρονη Νούρι, η οποία κρατείται και πρόκειται να απελαθεί... μετά το “Λούφα και παραλλαγή_η σειρά” προβλήθηκε στη ΝΕΤ από το 2006 έως το 2008 κλπ. _είπαμε με κριτήριο το θεατή -εισιτήριο.
Ταινίες σαν σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός
§ 1971 Das Goldene Ding (συν-σεναριογράφος και συν-σκηνοθέτης)
§ 1972 Die Wohngenossin
§ 1976 Bomber und Paganini
§ 1979 Milo Milo
§ 1982 Άρπα Colla
§ 1984 Λούφα και παραλλαγή
§ 1987 BIOS και Πολιτεία
§ 1997 Προστάτης οικογενείας
§ 1999 Θηλυκή εταιρεία
§ 2001 Η φούσκα
§ 2002 H Λίζα κι όλοι οι άλλοι (σκηνοθέτης)
§ 2005 Σειρήνες στο Αιγαίο
§ 2007 Ψυχραιμία
§ 2010 Artherapy
§ 2011 Σειρήνες στη Στεριά
§ 2017 Success Story
Τηλεοπτικές σειρές
και
ταινίες σαν
σεναριογράφος, σκηνοθέτης & παραγωγός:
§ 1994 Polis-The Birth of Democracy (Docu-fiction) για την Βαυαρική Τηλεόραση
§ 2004 Σχεδόν ποτέ 11 επεισόδια, σαν σκηνοθέτης για την ΝΕΤ
§ 2006 Λούφα και Παραλλαγή, 6 από 46 επειδόδια σαν σεναριογράφος και σκηνοθέτης-παραγωγός για την ΝΕΤ.
ℹ️ Ανανεωτής της ελληνικής κωμωδίας, με έμφαση στην καυστική πολιτική σάτιρα και στην απεικόνιση του κοινωνικού παραλόγου, ξεκίνησε την πορεία του στο σινεμά στη δεκαετία του ’60, σπουδάζοντας σκηνογραφία και ενδυματολογία στη Σχολή Καλών Τεχνών του Μονάχου. Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Τηλεόραση Ενόπλων Δυνάμεων, επέστρεψε στη Γερμανία, όπου άρχισε να εργάζεται ως σκηνογράφος και σχεδιαστής παραγωγής στο σινεμά, στο θέατρο και στην τηλεόραση, κάνοντας παράλληλα και τα πρώτα του σκηνοθετικά βήματα στις αρχές της δεκαετίας του ’70, στις απαρχές της έκρηξης του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου. Παράλληλα με τη σκηνοθετική του πορεία, συνέχισε τη διαδρομή του ως production designer, συνεργαζόμενος με ορισμένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού και γερμανικού κινηματογράφου (Φόλκερ Σλέντορφ στο βραβευμένο με Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και Χρυσό Φοίνικα Ταμπούρλο, μέχρι τον Γιώργο Πανουσόπουλο και τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο μέσα από ορισμένες από τις πιο αγαπημένες ελληνικές ταινίες).
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, το Εργαστήριο Μελέτης Ελληνικού Κινηματογράφου & Τηλεόρασης (EMEKT) του Τμήματος Κινηματογράφου ΑΠΘ θα διοργανώσει ημερίδα, στην οποία θα μιλήσουν σημαντικές προσωπικότητες από τον ακαδημαϊκό χώρο. Στο αφιέρωμα θα προβληθούν τέσσερις ταινίες του από διαφορετικές περιόδους της κινηματογραφικής του πορείας, αλλά και το εμβληματικό Die Blechtrommel_ Ταμπούρλο, το οποίο ρίχνει φως στη δουλειά του ως production designer.