Δεκέμβρης του ’44– Οι Ανατολικές Συνοικίες

Η Καισαριανή μετά των συνοικισμών ΣΥΓΓΡΟΥ- ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ και ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ αποτελεί το ισχυρότερον κέντρον αμύνης των Στασιαστών, αποκαλουμένη κομπαστικώς το ΣΤΑΛΙΓΚΡΑΝΤ των Αθηνών διέθετον τας μεγαλυτέρας και καλυτέρας δυνάμεις των. Εκάστη οικία είχε μεταβληθή εις Φρούριον, αι οδοί ήσαν πλήρεις οδοφραγμάτων νάρκαι δε και παγίδες συνεπλήρωναν μετά συρματοπλεγμάτων την ισχυράν ταύτην οργάνωσιν …
διά της πτώσεως του ΣΤΑΛΙΓΚΡΑΝΤ των Αθηνών θα ετίθετο τέρμα…
                (από ημερολόγιο του «εθνικού στρατού»)

Δεκέμβρης του ’44… Τριάντα τρεις ηρωικές μέρες. Συνέχεια της πάλης του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ στην Κατοχή, του απελευθερωτικού κινήματος στο οποίο ηγήθηκε το ΚΚΕ. Και προοίμιο, επίσης, της τρίχρονης εποποιίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), της κορυφαίας ταξικής σύγκρουσης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα.

Με το ΚΚΕ, που, αν και χτυπημένο άγρια από τη δικτατορία Μεταξά, ανασυγκροτήθηκε γρήγορα, έσωσε το λαό από την πείνα, συνέβαλε με τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ στην Αντιφασιστική Νίκη. Μια νίκη που δεν πρόλαβε να τη χαρεί ο λαός. Μια από τις πρώτες πράξεις του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, με τον ερχομό του στην Ελλάδα, ήταν η απαίτηση να διαλυθεί ο ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα ενίσχυε τον Ιερό Λόχο και την Ορεινή Ταξιαρχία, τον στρατό, δηλαδή, της αστικής τάξης που συγκροτούνταν για να σώσει την εξουσία της, αφού είχε φροντίσει ήδη να εγκλωβίσει τον αντίπαλό της πρώτα με τη συμφωνία του Λιβάνου (συμμετοχή του ΚΚΕ σε μια αστική κυβέρνηση) και ύστερα με τη συμφωνία της Καζέρτας (υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής).

Η συνέχεια γνωστή: Ο Σκόμπι διατάσσει τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, ενώ την ίδια ώρα συγκροτούνται τα τάγματα εθνοφυλακής με τους ταγματασφαλίτες. Και έρχεται η ματωμένη Κυριακή της 3ης του Δεκέμβρη του 1944, με μια γιγάντια διαδήλωση απ’ όλες τις γειτονιές της Αθήνας στο κέντρο της πόλης. Και το χτύπημά της: 21 νεκροί και 140 τραυματίες.

Στο Φάληρο έχουν φτάσει, στο μεταξύ, οι πρώτοι 6.000 Αγγλοι στρατιώτες. Ο λαός στο δρόμο, μετατρέπει την κηδεία των θυμάτων σε νέα διαδήλωση με το σύνθημα στα πανό να γράφει: «Οταν ο λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα». Νέο χτύπημα, 40 νεκροί και 70 τραυματίες. Κι ακολουθεί η εποποιία των 33 μερόνυχτων. Με δυο εγγλέζικες μεραρχίες να καταφτάνουν στην Ελλάδα για να πνίξουν το λαϊκό κίνημα.

Η λαϊκή ένοπλη πάλη τον Δεκέμβρη υπήρξε φαινόμενο μοναδικό σε όλη την καπιταλιστική Ευρώπη μετά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως μοναδικός υπήρξε και ο αγώνας του ΔΣΕ.

Στις μάχες των 33 ημερών, πρωταρχικά αναδείχτηκαν η μαζική λαϊκή οργάνωση και αυτενέργεια, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η πολιτική επαγρύπνηση, μαζί με την αυτοθυσία σ’ έναν αγώνα που δόθηκε με πρωταγωνιστές την εργατική τάξη και το κόμμα της, το ΚΚΕ.

Στην μπροσούρα «Οι Ανατολικές Συνοικίες το Δεκέμβρη του 1944» διαβάζουμε ανάμεσα στ’ άλλα: «Πίσω από κάθε μαχητή παραμόνευε και ένας άμαχος για να πάρει τη θέση του. Το Σύνταγμα των Ανατολικών Συνοικιών, που είχε τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη 1.300 μαχητές, είχε απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες οκτακόσιους! Και στην τελευταία μέρα του Δεκέμβρη βρέθηκε με δύναμη 1.800! Εκείνο που δημιουργούσε έναν τεχνικό διαχωρισμό ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και το λαό ήταν η έλλειψη όπλων. Αν υπήρχαν όσα όπλα ζητούσε ο λαός, τότε το ΙΙ Σύνταγμα θα μεταβαλλότανε σε Στρατιά!».

Η στρατηγική

Στο ερώτημα αν μπορούσαν το ΕΑΜ – ΚΚΕ να καταλάβουν την εξουσία τις μέρες της απελευθέρωσης της Αθήνας (12 Οκτώβρη 1944) ώστε να μην έρθει ο «Δεκέμβρης», η απάντηση μπορεί να δοθεί και πάλι μόνο με ένα «αν», παρότι η Ιστορία δεν γράφεται με υποθετικά σχήματα: Η κατάκτηση της εργατικής εξουσίας προϋπέθετε διαχωρισμό των ΕΑΜικών δυνάμεων από τους πολιτικούς και στρατιωτικούς στόχους των «συμμάχων» και της κυβέρνησης Παπανδρέου, γεγονός που θα όξυνε πολύ περισσότερο την ταξική πάλη.

Προϋπέθετε, ακόμα, αναδιάταξη των συμμαχιών μέσα στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ σε βάση επαναστατική και μετατροπή των φύτρων εξουσίας (Λαϊκός Στρατός, Λαϊκή Δικαιοσύνη) σε όργανα της επαναστατικής δράσης. Ακόμα: Επρεπε να προετοιμαστούν το Κόμμα και ισχυρές λαϊκές δυνάμεις για την εφαρμογή σχεδίου κατάληψης της Αθήνας, μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Αυτό, σε συνδυασμό με αντίστοιχη δράση και συγκέντρωση δυνάμεων για την κατάληψη και άλλων βασικών κέντρων της χώρας, ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης.

Το Κόμμα μας ήταν ιδεολογικά – πολιτικά ανέτοιμο για να διαμορφώσει τέτοιες εξελίξεις. Το στάδιο της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, που είχε χαράξει η 6η Ολομέλεια της ΚΕ, το Γενάρη του 1934 (και επικύρωσε λίγο αργότερα το 5ο Συνέδριο του ΚΚΕ), αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία προσαρμόστηκε η στρατηγική του «αντιφασιστικού μετώπου», που υιοθέτησε το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (8 Δεκέμβρη 1935), σύμφωνα με τις αποφάσεις του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ (Ιούλης – Αύγουστος 1935).

Η στρατηγική των αντιφασιστικών μετώπων πάλης στηριζόταν στην ανάλυση ότι «…οι εργαζόμενες μάζες σε μια σειρά καπιταλιστικές χώρες είναι υποχρεωμένες σήμερα να διαλέξουν συγκεκριμένα όχι ανάμεσα στη δικτατορία του προλεταριάτου και στην αστική δημοκρατία, αλλά ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και το φασισμό».

Αμέσως μετά το 7ο Συνέδριο της ΚΔ και πριν το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ, η 4η Ολομέλεια της ΚΕ (27 – 28 Σεπτέμβρη 1935) αποφάσισε ότι «…το ΚΚΕ συνεργάζεται όχι μόνο με τα σοσιαλιστικά και αγροτικά κόμματα (…) αλλά και όλα τα άλλα κόμματα (…) που στέκονται σε μια ελάχιστη δημοκρατική – αντιφασιστική βάση (…) όπως των Φιλελευθέρων». Η ουσία του 6ου Συνεδρίου, όπως και της 4ης Ολομέλειας, ήταν: Μέσα από την πάλη κατά του μοναρχοφασισμού, στη δημοκρατική επανάσταση και μετά στο σοσιαλισμό.

Το ΚΚΕ αντιμετώπισε και τον Δεκέμβρη με βάση αυτήν τη στρατηγική.

Η πραγματική αντίφαση

Η πολιτική της «εθνικής ενότητας», που βρισκόταν πίσω και από το στάδιο της λεγόμενης αστικοδημοκρατικής επανάστασης, ήταν γενική γραμμή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος στα χρόνια του πολέμου και στα πρώτα μεταπολεμικά κι αυτή υλοποιήθηκε και στις χώρες που αποσπάστηκαν τελικά από το ιμπεριαλιστικό σύστημα (Πολωνία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία κ.λπ.).

Με μια μεγάλη διαφορά: Οτι σε αυτές τις χώρες υπήρχε η άμεση παρουσία του Κόκκινου Στρατού, ενώ ταυτόχρονα ασκούσε γενικότερη επίδραση ο αποτρεπτικός στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ρόλος της Σοβιετικής Ενωσης. Για παράδειγμα, ο Τίτο έφτασε στο Βελιγράδι στις 27 Οκτώβρη 1944, αφού προηγουμένως, στις 20 του ίδιου μήνα, ο Κόκκινος Στρατός είχε απελευθερώσει τη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα, μαζί με παρτιζάνικο στρατό. Αντίθετα, στην Ελλάδα υπήρχε ο βρετανικός στρατός.

Μια σειρά επικριτές του Δεκέμβρη και του ΚΚΕ ισχυρίζονται ότι η πολιτική γραμμή του Κόμματος ήταν αντιφατική, επειδή, όπως λένε, κινούνταν ανάμεσα στην πολιτική λύση και τον ένοπλο αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας με τη βία.

Όμως το βαθύτερο αντιφατικό γεγονός ήταν ότι το ΚΚΕ, όντας καθοδηγητής της ένοπλης λαϊκής πάλης, συμμετείχε σε μια αστική κυβέρνηση με πολιτικό στόχο την ομαλή αστική δημοκρατική εξέλιξη ως μεταβατική στην πάλη για το σοσιαλισμό. Τέτοια εξέλιξη ήταν ανεδαφική. Η ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων, όπως είχε διαμορφωθεί προς το τέλος της Κατοχής, προϋπέθετε ταξική σύγκρουση, αιματηρή τρομοκρατία εκ μέρους της αστικής τάξης, ανεξάρτητα πόσο το συνειδητοποιούσε το ίδιο το Κόμμα.

Το ΚΚΕ αντιμετώπισε τον ένοπλο αγώνα των 33 ημερών ως μέσο επίτευξης ενός στόχου που δεν έβγαινε από το πλαίσιο της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ομως η ταξική πάλη έχει τους δικούς της αδήριτους νόμους. Για λογαριασμό της αστικής τάξης, συνόψισε τους νόμους της ταξικής πάλης ο Γ. Παπανδρέου:

«Το συμπέρασμα είναι ότι ο Δεκέμβριος μπορεί να θεωρηθή “δώρον του Υψίστου”. Αλλά, διά να υπάρξη ο Δεκέμβριος, έπρεπε προηγουμένως να είχωμεν έλθει εις την Ελλάδα. Και τούτο ήτο δυνατόν μόνο με την συμμετοχήν και του ΚΚΕ εις την κυβέρνησιν, δηλαδή με τον Λίβανον. Και διά να ευρεθούν εδώ οι Βρετανοί, οι οποίοι ήσαν απαραίτητοι διά την Νίκην, έπρεπε προηγουμένως να είχεν υπογραφή το Σύμφωνον της Καζέρτας. Και διά να γίνη Στάσις – “το δώρον του Υψίστου” – έπρεπε προηγουμένως να επιμείνω εις την άμεσον αποστράτευσιν του ΕΛΑΣ και να θέσω το ΚΚΕ ενώπιον του διλήμματος ή να αποδεχθή ειρηνικώς τον αφοπλισμόν του ή να επιχειρήση την Στάσιν, υπό συνθήκας όμως πλέον, αι οποίαι ωδήγουν εις την συντριβήν του. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια».

Επίκαιρα συμπεράσματα

Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη, για τον ηρωικό ένοπλο αγώνα του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, τον Δεκέμβρη του 1944, εναντίον του βρετανικού στρατού στην Ελλάδα και των εγχώριων συμμάχων του, υπήρξε σκληρή και συνεχίζεται αμείωτη, παρά το γεγονός ότι μας χωρίζουν περισσότερα από εβδομήντα χρόνια από εκείνα τα γεγονότα. Μάλιστα, ανάλογα και με την κάθε φορά πολιτική συγκυρία, η διαπάλη αποκτά πιο οξυμένο χαρακτήρα. Δείχνει και αυτό με τον δικό του τρόπο, πόσο επίκαιρα είναι μια σειρά βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από εκείνον τον μεγάλο λαϊκό αγώνα.

Η πείρα κι εκείνης της περιόδου διδάσκει ότι η συμμετοχή στις αστικές κυβερνήσεις – σε πείσμα των πιο καλών προθέσεων – γίνεται φραγμός στη λαϊκή πάλη και οδηγεί σε πισωγύρισμα με αρνητικές επιπτώσεις και για πολλά χρόνια.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής σε αστική κυβέρνηση δεν είναι δυνατό να υπάρξουν αμοιβαία επωφελείς συμβιβασμοί, από τη στιγμή που το ΚΚ έχει κάνει ήδη την πρώτη και θεμελιώδη υποχώρηση, προκειμένου να συμμετάσχει σε αυτήν την κυβέρνηση: Εχει παραιτηθεί από την πάλη για την εργατική εξουσία και συνεπώς από τον στόχο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και έτσι έχει προσχωρήσει εξ αντικειμένου στη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος. Από εκείνη τη στιγμή, αρχίζουν να υλοποιούνται υποχωρήσεις, οι οποίες από πρώτη ματιά ίσως και να ξενίζουν.

Το Κόμμα μας δεν αντιμετώπισε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ως κρίκο για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, αλλά αυτονόμησε την πάλη ενάντια στους κατακτητές από την πάλη για την ανατροπή της αστικής εξουσίας.

Επιβεβαιώθηκε, κυρίως, ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δεν υπάρχει ενδιάμεσο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, άρα δεν μπορεί να υπάρξει και ενδιάμεση πολιτική εξουσία. Η επανάσταση ή θα είναι σοσιαλιστική ή δεν θα γίνει. Αυτό είναι σε τελευταία ανάλυση και το κριτήριο της αυτοτέλειας κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος.

Το αβάσιμο της άποψης που λέει ότι η συμμετοχή του ΚΚ σε κυβέρνηση συνεργασίας αποτελεί σκαλοπάτι για να προχωρήσει το κίνημα σε πιο προωθημένους στόχους, αποδείχτηκε περίτρανα και πριν το Δεκέμβρη του 1944. Παρά το γεγονός ότι ο λαός είχε και τα όπλα, έγινε ουρά των εξελίξεων που το άρμα τους έσυραν οι αστικές πολιτικές δυνάμεις.

________________________________________________________________

Σημείωση: Τα υλικά για το σημερινό σημείωμα πάρθηκαν κατά κύριο λόγο από την έκδοση «Δεκέμβρης του ’44: Κρίσιμη ταξική σύγκρουση», που επιμελήθηκε το Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.

 

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1944 στις ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ (Καισαριανή)

 15 Οκτώβρη 1944

Από την Καισαριανή, το Βύρωνα, το Κατσιπόδι ξεκινά μεγάλη διαδήλωση για να γιορτάσει την απελευθέρωση της Αθήνας.

Μια βροχή από σφαίρες και χειροβομβίδες την ανακόπτει καθώς οι δολοφόνοι συνεργάτες των Γερμανών πυροβολούν ενάντια στον άοπλο λαό από τα ξενοδοχεία της Ομόνοιας.

Επτά Καισαριανιώτες και δυο Βυρωνιώτες σκοτώνονται και τραυματίζονται δεκάδες. Σε λίγο κάτω από τις πολύχρωμες πανηγυρικές αψίδες και τις σημαίες περνούν οι σωροί των λαϊκών αγωνιστών. Ο ζωηρός χαρούμενος ρυθμός της «Λαοκρατίας» ανακατεύεται με το υποβλητικό κρεσέντο του «Πένθιμου Εμβατήριου».

16 Οκτώβρη 1944

Σύσσωμος ο λαός των Ανατολικών Συνοικιών κηδεύει τα θύματά του.

Οι δολοφόνοι εξακολουθούν να κατέχουν τα ξενοδοχεία.

Γίνεται φανερό πως προδότες και δοσίλογοι έχουν την ανοιχτή υποστήριξη των Εγγλέζων. Προσπαθούν να αφοπλίσουν το λαό ενώ εξοπλίζουν τους χωροφύλακες, τους τσολιάδες, τους εδεσίτες, χίτες και κάθε λογής φασιστικό στοιχείο.

Στο σχέδιο των Άγγλων περιλαμβάνονται προκλήσεις που θα εξωθούσαν το λαό στην ένοπλη αντίσταση ώστε να βρει ο Τσόρτσιλ αφορμή για να χτυπήσει.

7 Νοεμβρίου 1944.

«…Είναι η μέρα που για πρώτη φορά οι Άγγλοι στρατιώτες προκαλέσανε τον 6^ο Λόχο του ΙΙΙ Τάγματος. Ήταν 7μ.μ. και όλοι οι μαχητές του Λόχου βρίσκονταν στη γιορτή που γινότανε στη πλατεία της Ν. Ελβετίας. Ξαφνικά ειδοποιούν πως δύο φορτηγά με Άγγλους στρατιώτες σταμάτησαν κοντά στην Πλατεία. Τρέξανε αμέσως στη Διοίκηση του Λόχου στην οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού. Δεν προφτάσαν να φτάσουν και τρεις Άγγλοι πρότειναν τα αυτόματα, όπως τα είχανε πολλές φορές προτείνει οι Γερμανοτσολιάδες. Οι μαχητές προσπάθησαν να τους δώσουν να καταλάβουν πως δεν είναι τιμητικό γι’ αυτούς να χτυπάνε τον ΕΛΑΣ που χρόνια πολεμούσε τους καταχτητές. Άδικα όλα. Τους αφοπλίζουν. Η συνοικία ξεσηκώνεται κι ο λαός πλησιάζει απειλητικά. Οι Άγγλοι τα χάνουν, βρίσκουν μια ανόητη δικαιολογία και φεύγουν ντροπιασμένοι…. Όλα πια άρχισαν να δείχνουν πώς προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βρουν μια δικαιολογία για να χτυπήσουν…»
                  Απόσπασμα από το ημερολόγιο του ελασίτη Κ. Δ.

20 Νοέμβρη 1944

Τρία αυτοκίνητα με Άγγλους σταματούν κοντά στη Διοίκηση του Πρότυπου Τάγματος του ΕΛΑΣ Καισαριανής. Προσπαθούν να αφοπλίσουν τον αντάρτη Λουμπάρ, που αντιστέκεται και φωνάζει πως το όπλο το πήρε πολεμώντας τους Γερμανούς και δεν το παραδίνει σε κανένα.

Ενώ ο ταγματάρχης του ΕΛΑΣ Ορέστης Βαλαλάκης προσπαθεί να τους εξηγήσει πως η στάση τους απέναντι στο λαό και τον ΕΛΑΣ είναι εχθρική. Οι Άγγλοι είναι αμετάπειστοι.

Οι ΕΛΑΣΙΤΕΣ αφού εξάντλησαν κάθε ειρηνικό μέσο συνεννόησης στήνουν τα πολυβόλα και τους διατάζουν να φύγουν. Οι Άγγλοι τα μαζεύουν και φεύγουν κάτω από τις αποδοκιμασίες ολόκληρου του λαού της Καισαριανής.

Από τα μέσα του Νοέμβρη οι χίτες Παπαγιώργηδες και Μπουραντάδες του Ι Τμήματος εγκαθιστούν μπλόκο στο τέρμα Παγκρατίου και στο Νοσοκομείο του Συγγρού. Προχωρούν σε έρευνες απειλώντας και βρίζοντας τους δημοκρατικούς πολίτες. Στήνουν δολοφονική ενέδρα στην ηρωίδα ελασίτισσα Ευτυχία Μορίκη, την αιχμαλωτίζουν και τη ρίχνουν στις φυλακές.

Από το λόφο του Αράπη πυροβολούν το κτίριο της Διοίκησης του Προτύπου Τάγματος του ΕΛΑΣ.

25 Νοέμβρη 1944

Οι Άγγλοι προσπαθούν να αφοπλίσουν μια διμοιρία του Προτύπου Τάγματος του ΕΛΑΣ που πήγαινε στο Κατσιπόδι. Ακολουθεί σύγκρουση και οι Άγγλοι τρέπονται σε άτακτη φυγή κάτω από τις αποδοκιμασίες του πλήθους.

27, 28 +29 Νοέμβρη 1944

Η Ορεινή Ταξιαρχία ακροβολίζεται ανάμεσα στην Καισαριανή και τα Κουπόνια για γυμνάσια.

Στη διάρκεια των «γυμνασίων» μια σφαίρα βρίσκει τον μικρό Δουρμούση στην κοιλιά και τον τραυματίζει θανάσιμα. Ο Δουρμούσης δεν ήτανε ούτε ελασίτης ούτε καν άντρας. Ήταν δώδεκα χρονών παιδί και την ώρα που δολοφονήθηκε έπαιζε στην αυλή του με τέσσερις φίλους του.

1 Δεκέμβρη 1944

Ορίζεται ως ημέρα παράδοσης του οπλισμού της Εθνικής Πολιτοφυλακής και ανάληψης της «τήρησης της τάξης» με τα υπό σύσταση Τάγματα Εθνοφυλακής. Όσοι δε συμμορφώνονταν, απειλούνταν με διώξεις «ως παραβάται του Νόμου». Σε ένδειξη διαμαρτυρίας παραιτούνται οι υπουργοί του ΕΑΜ από την κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας».

Ο λαός απαντά πως: «Τα όπλα δεν τα δίνουμε» και προβάλλει τα δικά του συνθήματα: «Οι προδότες να πιαστούν!», «Να μη διαλυθεί ο ΕΛΑΣ!», «Ν’ αρχίσουν τα Λαϊκά δικαστήρια», «Να πιαστεί ο Γονατάς!»
Πάνω από 80.000 λαού κινητοποιήθηκαν και διαδήλωσαν μονάχα στις συνοικίες Παγκράτι, Βύρωνα, Καισαριανή, Νέα Ελβετία, Κατσιπόδι, Ζωγράφου, Υμηττό, Γούβα, Νέο Κόσμο, Αη Γιάννη, Βουλιαγμένης, Κοπανά, Δουργούτι, Ψυχικό, Φιλοθέη, Ζωγράφου» Ριζοσπάστης, 2 Δεκέμβρη 1944

Ο καθένας πια το νοιώθει «Αφού τώρα που είμαστε οπλισμένοι μας προκαλούν και μάς δολοφονούν έτσι ξετσίπωτα, τι θα γίνει όταν παραδώσουμε τα όπλα;»
Οι προκλήσεις ενάντια στο λαό παίρνουν χαραχτήρα ανοιχτής και άνανδρης δολοφονίας.
Η σύγκρουση γίνεται μέρα με τη μέρα αναπόφευκτη.

Μπροστά στο Αστυνομικό Τμήμα Παγκρατίου οι Εγγλέζοι προσπαθούν να αφοπλίσουν έναν ελασίτη. Ο διμοιρίτης του Προτύπου Τάγματος του ΕΛΑΣ, Βασίλης Σαραντόπουλος, προσπαθεί να τους αποτρέψει. Πέφτει νεκρός καθώς δέχεται πισώπλατα μια ριπή από αυτόματο.

3 Δεκέμβρη 1944

Ο λαός απαντάει στο προσκλητήριο της Κ.Ε. του ΕΑΜ και κατεβαίνει στους δρόμους για το «απαγορευμένο» συλλαλητήριο.
Την ώρα που η διαδήλωση των Ανατολικών Συνοικιών περνούσε την οδό Ηρώδου του Αττικού δέχεται ομοβροντίες από τον κήπο και το σπίτι του «χαφιέ». (Γ. Παπανδρέου).
Σκοτώνονται οι Σ. Αλεξίου, Μ. Γιαγκτσής, Π. Παπαδάκης από το Βύρωνα, ο Κ.Τριαντάφυλλου από την Καισαριανή, ο Κ. Μαυροματόπουλος από τη Νέα Ελβετία. Την ίδια στιγμή χτυπάνε τη συγκέντρωση μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη και στις ατέλειωτες σελίδες των γνωστών και άγνωστων στρατιωτών της πατρίδας προστίθενται τα ονόματα άλλων 54 λαϊκών αγωνιστών.

Ο λαός προχωρά κάτω από τη βροχή του μολυβιού.

«Εμπρός παιδιά, είμαστε οι πολλοί, είμαστε περισσότεροι κι’ από τις σφαίρες τους!».

Ποτέ ο λαός της Ελλάδας δεν ήτανε τόσο πολύς μα και τόσο Μεγάλος.

 4 Δεκέμβρη 1944

Στην κηδεία των θυμάτων δεκάδες κορμιά στρώνουν πάλι τους δρόμους της Αθήνας.

Την ίδια μέρα ο καπετάνιος του 6^ου Λόχου Κατσιποδιού, πρώην υπονωμοτάρχης της χωροφυλακής, Σπύρος Καρζής, τραυματίζεται σοβαρά από ελεύθερο σκοπευτή. Ο συναγωνιστής του Παναγιώτης Β., τον μεταφέρει στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών δίπλα στο Μηχανοκίνητο Τμήμα Αστυνομίας Πόλεων. Την ώρα που τον περιέθαλπαν εισβάλουν στο νοσοκομείο με τα αυτόματα στα χέρια Μπουραντάδες οδηγώντας έξω αιμόφυρτους τραυματίες. Ο Παναγιώτης για να γλυτώσει κατέβηκε στο υπόγειο αντικρίζοντας ένα αποτρόπαιο θέαμα. Σωριασμένα το ένα απάνω στο άλλο κείτονταν 14 πτώματα που έφερναν όλα τραύματα στο πίσω μέρος του κρανίου. Είχαν εκτελεστεί από τους Μπουραντάδες. Την ίδια μέρα εκτελέστηκε και ο Σπύρος Καρζής.

5 Δεκέμβρη 1944

Αρχίζει η ένοπλη σύγκρουση.
Ο ΕΛΑΣ διατάχθηκε να περιφρουρήσει τη ζωή του λαού, να εκκαθαρίσει τις συνοικίες, να τις κρατήσει ελεύθερες και να εμποδίσει τα όργανα του Παπανδρέου να συγκεντρωθούν στο κέντρο της Αθήνας.

Από πολύ πρωί μονάδες του ΙΙ Συντάγματος του ΕΛΑΣ των Ανατολικών Συνοικιών παίρνουν θέσεις γύρω από τα αστυνομικά τμήματα.
Η επιχείρηση αυτή δε συνάντησε αντίδραση τόσο γιατί οι Μπουραντάδες δεν είχαν το σθένος ν’ αντισταθούν, όσο και γιατί οι δημοκρατικοί αξιωματικοί και αστυφύλακες αρνήθηκαν κατηγορηματικά να χτυπήσουν το λαό.
Εξαίρεση αποτέλεσε το Τμήμα του Παγκρατίου που στην πρόσκληση του ΕΛΑΣ να παραμείνουν στο Τμήμα απάντησαν με πυροβολισμούς. Οι μαχητές του Λόχου του ΕΛΑΣ Παγκρατίου τους αιφνιδίασαν και τους περικύκλωσαν.
Στη μάχη που ξέσπασε ο κόσμος δεν ήταν απλός θεατής, ήταν συμπολεμιστής. Εμψύχωνε τους ελασίτες με θερμά λόγια, τους μοίραζε τσιγάρα, τους έδινε νερό.

Στις 9.30 οι άντρες της αστυνομίας δέχονται τη χαριστική βολή. Τη στιγμή που ετοιμάζονται να παραδοθούν φτάνουν οι «σύμμαχοι» και τους «φυγαδεύουν» για το 3^ο Αστυνομικό Τμήμα όπου τους εξοπλίζουν για να τους ξαναρίξουν στη μάχη.

Δολοφονούν τον υπαστυνόμο Χαράλαμπο Κοσκινά γιατί αρνήθηκε να χτυπήσει το λαό.
Συγχρόνως ένας χείμαρρος από διαδηλωτές περνάει από τους δρόμους του Παγκρατίου με κατεύθυνση το κέντρο της Αθήνας. Το μουγκρητό του λαού σκεπάζει το θόρυβο της μάχης: «Απάνω τους παιδιά! Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα… Ό,τι θέλει ο λαός !».

Λίγο πριν απ’ την Ομόνοια, η διαδήλωση δέχεται επίθεση από το ξενοδοχείο Μητρόπολη και τα Κρατικά Λαχεία. Οι διαδηλωτές στέκονται ακίνητοι στις θέσεις τους τραγουδώντας, ενώ οι ελασίτες απαντούν στην επίθεση. Έρχεται για ενίσχυση μια διμοιρία του Α’ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ.

Οι εδεσίτες εγκαταλείποντας τις οχυρότατες θέσεις τους προσπαθούν να γλυτώσουν πηδώντας στα διπλανά κτίρια. Πριν την τελική έφοδο του λαού καταφθάνουν οι «σύμμαχοι».

Στη μάχη της «Μητρόπολης» οι Ανατολικές Συνοικίες πλήρωσαν για άλλη μια φορά το φόρο του αίματος σε νεκρούς και τραυματίες. Ανάμεσα στους νεκρούς ο ελασίτης Π. Παπαδάκης και ο Δημήτρης Στογιάννης από τη Χαραυγή που γυρίζοντας από τη μάχη έπεσε στα χέρια των χιτών και εκτελέστηκε στο Θησείο.

Το ίδιο βράδυ οι Εγγλέζοι προσπαθούν να εγκατασταθούν στο Στάδιο που φρουρείται από τον Λόχο του ΕΛΑΣ της Γούβας. Ο διμοιρίτης της φρουράς Κώστας Ρούσσος διαμαρτύρεται στον επικεφαλής των Εγγλέζων. Δέχεται πισώπλατη ρυπή αυτομάτου και σωριάζεται νεκρός.

6 Δεκέμβρη 1944

Στις 12:30 στα πλαίσια των στοχευμένων επιθέσεων τρία τάγματα της Ορεινής Ταξιαρχίας με την προστασία δέκα τανκς «Σέρμαν» και πολλών θωρακισμένων αυτοκινήτων κινούνται προς Ζωγράφου- Κουπόνια- Λόφο Αράπη.

Το μέτωπο αυτό κρατούν μικρά τμήματα του 4ου Τάγματος του ΕΛΑΣ. Μετά από εξάωρη μάχη στις 5 το απόγευμα ο εχθρός κατορθώνει να καταλάβει τις συνοικίες Ζωγράφου και Κουπόνια και να φτάσει στο ρέμα της Καισαριανής.

Για πρώτη φορά μπαίνουν στη μάχη τ’ αεροπλάνα που πολυβολούν τις θέσεις του ΕΛΑΣ, ενώ οι Ριμινίτες προσπαθούν να διεισδύσουν στην Καισαριανή.

Η Καισαριανή βομβαρδίζεται και ο πρώτος βομβαρδισμός της στις 6 Δεκέμβρη στοίχισε 240 νεκρούς και τραυματίες. Μεγαλύτερο πλήγμα υπέστησαν τα σπίτια που βρίσκονταν στα μετόπισθεν, ενώ το 75 % των θυμάτων ήταν άμαχοι.

Επίσης βομβαρδίζεται με όλμους και το πολυιατρείο του Βύρωνα.

Έτσι δημιουργήθηκε το μέτωπο της Καισαριανής. Από εκείνη την ημέρα και επί 25 ημέρες η Καισαριανή ζούσε σ’ έναν κατακλυσμό φωτιάς και σίδερου.

Το βράδυ δίνεται το σύνθημα της πολεμικής επιφυλακής σ’ όλους τους Λόχους του III Τάγματος του ΕΛΑΣ που σταθμεύει στο Βύρωνα. Στις 3 τα μεσάνυχτα ανακοινώνεται το σχέδιο των επιχειρήσεων στους Λοχαγούς και Καπετανέους. Το σχέδιο προέβλεπε την κατάληψη του Τμήματος Μεταγωγών, του Α’ Σώματος Στρατού και του Β’ Αστυνομικού Τμήματος, ισχυρού συγκροτήματος του εχθρού που ήταν άριστα οχυρωμένο και επανδρωμένο.

7 Δεκέμβρη 1944

Στις 5.30 συγκεντρώνονται στο σιντριβάνι του Ζαπείου ο 6^ος Λόχος του ΕΛΑΣ της Νέας Ελβετίας μ’ επικεφαλής τον λοχαγό Νικήτα και ο 3^ος Λόχος της Γούβας με τον λοχαγό Νάση (Γέρο). Το σύνθημα της επίθεσης δόθηκε από τη διμοιρία πολυβόλων του 6^ου Λόχου που είχε εγκατασταθεί στον Αρδηττό.

Το Α’ Σώμα Στρατού είναι κυκλωμένο από παντού, αλλά είναι αδύνατο να πλησιάσει κανείς γιατί είναι καλά οχυρωμένο.

Ο 6^ος Λόχος του ΕΛΑΣ πολιορκεί το Β’ Αστυνομικό Τμήμα που αμύνεται. Ο 1^ος Λόχος δοκιμάζει να ενισχύσει τον 3^ο και τον 6^ο, αλλά χτυπιέται από τους Εγγλέζους στο Λαϊκό Γυμναστήριο και αναγκάζεται να αποσυρθεί προσωρινά.

Τα αγγλικά τανκς σχηματίζουν κλοιό κατά μήκος της λεωφόρου Αμαλίας-Συγγρού και οι Λόχοι του ΕΛΑΣ που πολιορκούσαν το εχθρικό συγκρότημα αποκόπτονται από τη διοίκηση του Συντάγματος που βρισκόταν στο Μετς. Ο λοχαγός του 6^ου Λόχου καλεί τηλεφωνικά το Τμήμα να παραδοθεί, αλλά παίρνει αρνητική απάντηση. Τότε εξορμάει ο Λόχος απ’ όλα τα στενά με τις χειροβομβίδες.

Οι αμυνόμενοι Μπουραντάδες με τριπλάσια δύναμη παραδίνονται και αφοπλίζονται.

Το κτίριο περνάει στα χέρια του ΕΛΑΣ μαζί με τα λάφυρα: 15 αυτόματα, 10 αραβίδες και 20 πιστόλια. Οι απώλειες του ΕΛΑΣ: 1 νεκρός και 4 τραυματίες. Απώλειες αντιπάλων: 10 τραυματίες.

Αμέσως μετά ο 6^ος Λόχος μαζί με τον 1^ο και 2^ο Λόχο επιχειρεί στο Τμήμα Μεταγωγών. Ένας ανθυπομοίραρχος με 15 χωροφύλακες παραδίνονται. Μένουν όμως άλλοι ογδόντα. Τη στιγμή που ετοιμάζεται η γενική επίθεση, οι Άγγλοι χτυπάνε άλλη μια φορά πισώπλατα. Αιχμαλωτίζουν τις δυνάμεις που πολιορκούσαν το Α’ Σώμα και προσπαθούν να απομονώσουν ολόκληρο το Τάγμα, που αναγκάζεται να υποχωρήσει στη γραμμή Ιλισού.

Ταυτόχρονα δύναμη του Λόχου του Παγκρατίου μ’ επικεφαλής τον καπετάνιο Κ, προσπαθούσε να αποκόψει τον ανεφοδιασμό προχωρώντας κατά μήκος της οδού Νίκης .

Το απόγευμα της ίδιας μέρας γίνεται επίθεση για την κατάληψη της Εφορίας Υλικού Πολέμου που την κρατούσαν οι χωροφύλακες. Στη μάχη παίρνουν μέρος τέσσερις διμοιρίες του ΕΛΑΣ. Έπειτα από λίγες ώρες η Εφορία πέφτει. Η υπεροχή του ΕΛΑΣ σε ηθικό και πολεμική τέχνη είναι πια καταφανής. Οι Σκόμπυδες επεμβαίνουν για άλλη μια φορά. Ο ΕΛΑΣ υποχωρεί συναποκομίζοντας όλο το υλικό που βρήκε, με απώλειες 2 τραυματίες.

6 Δεκέμβρη 1944:
Ξεκινά η μάχη του Μακρυγιάννη.

Το φρουριακό συγκρότημα στους πρόποδες της Ακρόπολης ήταν το ισχυρότερο οχυρό των αντιπάλων. Φαινόταν απρόσβλητο με τα οχυρωμένα κτήριά του και με 1.300 χωροφύλακες, που αποτελούσαν τη φρουρά, οπλισμένοι με πολυβόλα, αυτόματα και βαρείς όλμους. Επικεφαλής της άμυνάς του ήταν ο πρώην Δοικητής των Ταγμάτων Ασφαλείας Λακωνίας, Κ. Κωστόπουλος.

Η επίθεση αρχίζει στις 6 μέσα σ’ ένα πανδαιμόνιο από εκρήξεις. Στην επίθεση εκτός από μονάδες των γειτονικών συνοικιών πήραν μέρος και το II και III Τάγμα του ΙΙ Συντάγματος του ΕΛΑΣ των Ανατολικών Συνοικιών. Μέχρι τις 10 το πρωί είχαν εξουδετερωθεί τα 8 οχυρωμένα κτίρια.
Για ενίσχυση στους μαχόμενους Ελασίτες καταφθάνει μια άλλη φάλαγγα λαού, μια φάλαγγα χωρίς ντουφέκια και αυτόματα, φορτωμένη με τσιγάρα, κονιάκ και γλυκά.
Τη στιγμή που οι δυνάμεις τους ΕΛΑΣ εξορμούν για την τελική έφοδο οι Βρετανοί συνδράμουν καταλυτικά με ενισχύσεις σε άντρες, άρματα μάχης, καμιόνια, τανκς.

Στις 4 μμ. μπαίνουν στη μάχη και τα αεροπλάνα: Από 50 μέτρα πολυβολούν όλους τους δρόμους και τα κτίρια.
Ταυτόχρονα οι Ριμινίτες εξαπολύουν επίθεση ενάντια στην Καισαριανή, γεγονός που οδήγησε σε απόσπαση δύο ταγμάτων του ΕΛΑΣ από το μέτωπο του Μακρυγιάννη.

Η επίθεση στην Καισαριανή είναι σφοδρότατη. Τα αεροπλάνα πολυβολούν και βομβαρδίζουν αδιάκριτα, τα πολυβόλα και οι όλμοι θερίζουν όλους τους δρόμους, τα κανόνια της ξηράς και των τανκς ξερνάνε φωτιά κι ατσάλι απάνω στις παράγκες. Όλη η συνοικία έχει σκεπαστεί με καπνούς και φλόγες. Οι Ριμινίτες πίσω από το προπέτασμα του χάλυβα και της φωτιάς κατορθώνουν να εισχωρήσουν μέσα στη συνοικία, να φτάσουν μέχρι την οδό Βρυούλων και να καταλάβουν το λόφο του Αράπη. Η τελευταία ώρα της αδούλωτης γειτονιάς φαίνεται πως έφτασε.

Κανείς δεν πιστεύει πως η Καισαριανή θα μπορούσε ν’ αντέξει.

Και ενώ ο εχθρός βρίσκονταν ταμπουρωμένος μέσα στη συνοικία περιμένοντας να ξημερώσει για να δώσει τη χαριστική βολή, ο λαός της Καισαριανής συγκεντρώθηκε στην εκκλησία της Παναγίτσας. Ο καπετάνιος του Προτύπου Τάγματος, Τάσσος, με απλά λόγια εξέθεσε στο λαό την κατάσταση χωρίς να κρύψει τίποτα. Όταν τέλειωσε πήρε το λόγο ο λαός. Δεν είπε πολλά. Μοναχά μια φράση: «θα τους διώξουμε ή θα πεθάνουμε όλοι!»

Η λογική και οι στρατιωτικοί κανόνες πήγαν περίπατο κι αναμετρήθηκαν σε μια γιγαντιαία μάχη ο λαός με τους εχθρούς του. Εκείνο το Ιστορικό βράδυ και τις μέρες που το ακολούθησαν κάθε άντρας, γέρος, γριά, παιδάκι ήταν ελασίτης. Όσοι είχαν ντουφέκι πολέμησαν μ’ εκείνο. Όσοι δεν είχαν πολέμησαν με τα νύχια, τις πέτρες, τα τραγούδια. Και να πώς έγινε το θαύμα.

Οι διμοιρίες και οι λόχοι προχωρούσαν πλαισιωμένοι από τις οικογένειες των αγωνιστών, τα τραγούδια σκέπαζαν τον κεραυνό της μάχης. Μπροστά οδηγούσε λαό και στρατό στην έφοδο μια ξανθομαλλούσα επονίτισα 17 χρονών με την αραβίδα στο χέρι, η Τούλα. Και τότε οι σφαίρες, οι όλμοι, οι οβίδες πάψανε να σωριάζουν στο χώμα νεκρούς και τραυματίες.
Οι Ριμινίτες πανικόβλητοι αποχωρούσαν απ’ τον Αράπη αδειάζοντας και την τελευταία καλύβα της Καισαριανής.
Έτσι σώθηκε εκείνη τη μέρα η Καισαριανή, γιατί έτσι μονάχα μπορούσε να σωθεί…

7 – 8 Δεκέμβρη 1944

Είχαν πέσει οι φυλακές των παραπηγμάτων στην οδό Βουλιαγμένης. Οι 100 χωροφύλακες της φρουράς είχαν εξοπλίσει και τους φυλακισμένους προδότες. Η μάχη ήταν σκληρή.

Όταν έπεσαν τα οχυρωμένα φυλάκια η μάχη συνεχίστηκε στα παραπήγματα και στα κρατητήρια.

Το πρωί ο ΕΛΑΣ έκαμψε κάθε αντίδραση και εγκατέστησε φρουρά.

Οι Σκόμπυδες από την Ακρόπολη με καταιγιστικά πυρά άρχισαν να χτυπάνε τα παραπήγματα και την οδό Βουλιαγμένης. Ένας σύνδεσμος φτάνει με το ποδήλατο από την οδό Βουλιαγμένης και ήταν 13 χρονών.

Στις 7 Δεκέμβρη η επίθεση στο Πολυιατρείο του Βύρωνα επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά από αεροπλάνα.

8 Δεκέμβρη 1944

Η μάχη συνεχίστηκε στο Μακρυγιάννη με μεγαλύτερη ένταση.

Το βράδυ της προηγούμενης οι Σκόμπυδες δεν δίστασαν να οχυρώσουν την Ακρόπολη, θερίζοντας από εκεί τις θέσεις του ΕΛΑΣ στο Μακρυγιάννη και τις γειτονιές της Αθήνας.

Ο Παρθενώνας, το μεγαλύτερο μνημείο ενός αθάνατου πολιτισμού έγινε πυροβολείο, απ’ όπου οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές δολοφονούσαν τα γυναικόπαιδα των λαϊκών συνοικιών της Αθήνας.

9 Δεκέμβρη 1944

Αγγλικά αεροπλάνα πολυβολούν τον άμαχο πληθυσμό στο Δουργούτι με αποτέλεσμα τρεις νεκρούς και οκτώ τραυματίες. Την ίδια μέρα αγγλικό τανκ από την οδό Ρηγίλλης τραυμάτισε δυο γυναίκες στο Βατραχονήσι. Χτυπήθηκε το Νοσοκομείο του Αη- Γιάννη.

10 Δεκέμβρη 1944

Το μέτωπο σταθεροποιείται σχεδόν παντού. Η γραμμή αρχίζει από τον Αϊ- Σώστη—Δουργούτι—Μακρυγιάννη—Αρδηττό και από κει συνεχίζει Φορμίωνος—Συγγρού—Καισαριανή.

Αγγλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν με δέσμες βομβών την Καισαριανή την ώρα που ο κόσμος έκανε ουρά έξω από τους φούρνους. Χτυπήθηκε από όλμο το παιδικό άσυλο της Καισαριανής παρ’ όλο που στη στέγη του κυμάτιζε μια σημαία του Ερυθρού Σταυρού. Τραυματίστηκε σοβαρά ο Ε. Διαπαρός.
Ταυτόχρονα πολυβόλησαν το Βύρωνα και τη Νέα Ελβετία. Τα θύματα από τον άμαχο πληθυσμό ξεπέρασαν τα εκατό.

Ο ΕΛΑΣ εξορμάει προς το νοσοκομείο Συγγρού. Το κτίριο του νοσοκομείου είναι άριστα οχυρωμένο από τους αντιπάλους και το υπερασπίζονται 400 Ριμινίτες και χωροφύλακες.Ο 3^ος Λόχος του 4^ου Τάγματος Καισαριανής και μικρές ενισχύσεις απ’ το Βύρωνα και τον Υμηττό αρχίζουν την επίθεση. Σε δυόμιση ώρες καταφέρνουν να καταλάβουν μια πτέρυγα του νοσοκομείου πιάνοντας είκοσι αιχμαλώτους. Την άλλη μέρα έρχονται αγγλικές ενισχύσεις με τα τανκς και αρκετά αεροπλάνα. Ο ΕΛΑΣ κινδυνεύοντας να θαφτεί μέσα στα ερείπια αναγκάζεται να εκκενώσει το Νοσοκομείο. Την υποχώρηση του Λόχου την κάλυψαν δύο διμοιρίτες που με τις χειροβομβίδες στο χέρι συγκράτησαν τα τανκς.

Η σφήνα στου Συγγρού διατηρήθηκε μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη ανακουφίζοντας την Καισαριανή που ήταν πολιορκημένη ασφυκτικά.

12 Δεκέμβρη 1944

Οι Ριμινίτες με αιφνιδιαστική επίθεση καταλαμβάνουν το λόφο του Αράπη. Τον οχυρώνουν με πυροβολικό, όλμους και πολυβολεία.

Το ίδιο βράδυ ξεκινάει η ανακατάληψη με μια διμοιρία από Ανταρτοεπονίτες. Η νύχτα είναι σκοτεινή και βρέχει με το τουλούμι. Οι ελασίτες πλησιάζουν αθόρυβα τα πολυβολεία και αιφνιδιαστικά πέφτουν απάνω στους Ριμινίτες. Η φρουρά του Αράπη εξοντώνεται μέσα σε πέντε λεπτά. Το πυροβολικό τους αρχίζει ένα καταιγισμό πυρός αλλά δεν καταφέρνει να κρατήσει τη θέση που εγκαταλείφθηκε από τους Ριμινίτες την επόμενη μέρα. Ο Αράπης έγινε «νεκρή ζώνη».

Τη μέρα αυτή η Καισαριανή μετρούσε άλλα 40 θύματα από όλμους, οβίδες και πολυβολισμούς.

Την ίδια μέρα στον Υμηττό όλμοι και οβίδες καταστρέφουν τρία σπίτια κοντά στο Νοσοκομείο Ηλέκτρα τραυματίζοντας δύο γυναίκες κι ένα γέρο.

Το Μετς βάλλεται από το πρωί μέχρι το βράδυ και κανένα σπίτι σχεδόν δεν έμεινε ανέπαφο.

13 Δεκέμβρη 1944

Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ της Καισαριανής με επικεφαλής τον καπετάνιο του Τάγματος Καισαριανής, Ορέστη, το διοικητή του 3^ου Λόχου Βουτυρά και δεκαπέντε ελασίτες ενεργούν αντεπίθεση και εισχωρούν στα Κουπόνια όπου είναι στρατοπεδευμένα δύο τάγματα της Ορεινής Ταξιαρχίας και τους αιφνιδιάζουν.

Ακολουθεί μια από τις ηρωικότερες συγκρούσεις του Δεκέμβρη.

Οι ελασίτες αρνιούνται να παραδοθούν παρά την εκατονταπλάσια δύναμη του αντιπάλου. Τα πυρομαχικά τους τελειώνουν και όσοι μένουν ζωντανοί πέφτουν στα χέρια του εχθρού. Και τότε δέχτηκαν τη θηριωδία και την ανανδρία των «ψευτοπαλληκαράδων» του Γκλύξμπουργκ. Τους κομμάτιασαν με τις ξιφολόγχες και τους σουγιάδες. Η Ιατροδικαστική έκθεση ανέφερε πως μόνο το πτώμα του καπετάν Ορέστη είχε 50 μαχαιριές στο στήθος και το κεφάλι.

Μέχρι τις 28 του Δεκέμβρη το μέτωπο της Καισαριανής με τον ηρωισμό, την αυτοθυσία και την πρωτοβουλία του λαού και του ΕΛΑΣ σταθεροποιείται.

Σταθεροποίηση, όμως, δεν σήμαινε απραξία.

Καθημερινά η Καισαριανή δεχότανε χιλιάδες οβίδες, όλμους, ρουκέτες και κάθε λογής βλήμα. Τίποτα δεν είχε μείνει όρθιο. Καθημερινά τα νοσοκομεία γέμιζαν με ελασίτες και άμαχους. «Ουδέν νεώτερον» έλεγαν τα ανακοινωθέντα, αλλά ο λαός είχε καθημερινά καινούρια θύματα.

14 Δεκέμβρη 1944

Οι Σκόμπυδες σκότωσαν στο Μετς την νοσοκόμα Έφη Γεωργοπούλου. Το κορύφωμα, όμως, της κτηνωδίας αποτέλεσε ο πολυβολισμός μιας κηδείας.

Στην κηδεία τεσσάρων θυμάτων από τον άμαχο πληθυσμό όταν η νεκρική πομπή κατευθυνόταν προς το νεκροταφείο της Νέας Σμύρνης, δέχτηκε επίθεση από τρία Σπίτφαΐρ.

Όταν τέλειωσε η επίθεση γύρω από το φέρετρο κείτονταν δύο τραυματίες κι ένας νεκρός, ο παπάς Πέτρος Συνοίκης. Πάνω στα θύματα μετρήθηκαν 30 τραύματα από σφαίρες…

15 Δεκέμβρη 1944

Πέφτουν όλμοι στο Άλσος Παγκρατίου, πλατεία Πλαστήρα, Προφήτη Ηλία. Τα θύματα ξεπερνούν τα 25. Οι Άγγλοι έπιασαν ένα νοσοκομειακό αυτοκίνητο και αιχμαλώτισαν τους τραυματιοφορείς, τους Π. Αυριλιώνη, Η. Μαμάτσα, Δ. Σωτηριάδη, Σ. Σαμαρά, Καλογήρου, Ρούσσο και Μ. Σαμαρά που τους οδήγησαν στο Χασάνι.

Το νοσοκομείο «Ηλέκτρα» στον Υμηττό βομβαρδιζόταν συστηματικά. Οι σκηνές τρόμου που εκτυλίσσονταν ήταν απερίγραπτες. Αδελφές φορτωμένες με τραυματίες και τραυματίες με τραύματα της κοιλιάς και του θώρακα προσπαθούσαν να κατέβουν στο υπόγειο. Εκεί στοιβαγμένα το ένα απάνω στο άλλο κείτονταν τα βασανισμένα σώματα των ελασιτών και των αμάχων.

16 Δεκέμβρη 1944

Οι Σκόμπυδες επιτίθενται στο Δουργούτι με όλα τα μέσα.

Ο ΕΛΑΣ δεν διέθετε παρά λιγοστές αραβίδες και χειροβομβίδες. Παρ’ όλα αυτά κρατάει με ηρωισμό τους Εγγλέζους προξενώντας τους μεγάλες απώλειες. Σέ ένα οδόφραγμα μπροστά στις πολυκατοικίες οι ελασίτες Γ. Τ., Κ. Τ., Σ. Μ. κι ένας επονίτης διαθέτοντας 3 αραβίδες κι ένα αυτόματο πολέμησαν μόνοι τους 3 ολόκληρες ώρες.

Το εργοστάσιο ΕΘΕΛ το υπεράσπιζαν 4 ελασίτες και το κράτησαν ώρες ολόκληρες ενάντια σε εκατονταπλάσιες δυνάμεις. Μισή μέρα χρειάστηκαν οι Σκόμπυδες για να λυγίσουν την αντίσταση αυτής της χούφτας των ηρώων και να καταλάβουν τις πολυκατοικίες και την ΕΘΕΛ. Οι προσπάθειες, όμως, να εισδύσουν μέσα στην συνοικία ναυάγησαν οικτρά. Οι ντενεκεδένιες καλύβες του Δουργουτιού γίνηκαν φρούρια απόρθητα και κάθε απόπειρα των Σκόμπυδων πληρωνόταν πανάκριβα. Σε μια από τις μάχες αυτές σκοτώθηκε ο β’ καπετάνιος του ΙΙ Τάγματος, Μήτσος Στριλάκος, από το Κατσιπόδι. Την ίδια μέρα έμεινε στα χέρια του ΕΛΑΣ το πτώμα ενός Άγγλου στρατιώτη και θάφτηκε με όλες τις τιμές.

Στον τομέα του Αρδηττού οι μάχες μαίνονται καθημερινά. Ο λόχος του Παγκρατίου έχει εγκαταστήσει φυλάκια που καθημερινά δέχονται βροχή από όλμους, οβίδες και εκρηκτικές σφαίρες.Τα νοσοκομειακά αυτοκίνητα δεν προφταίνουν να πηγαινοέρχονται. Οι Εγγλέζοι εκτελούν τους τραυματίες και πυρπολούν τα νοσοκομειακά αυτοκίνητα.

17 Δεκεμβρίου 1944

Οι «σύμμαχοι» περνούν αιφνιδιαστικά τον Αρδηττό. Ο Σκόμπυ σπεύδει να βγάλει ανακοινωθέν πανηγυρίζοντας για την επιτυχία.

Οι Εγγλέζοι κατέλαβαν τις πολυκατοικίες του Δουργουτιού, αφού τις έκαναν κόσκινο με τα κανόνια και τα πολυβόλα των τανκς. Τα μεσάνυχτα έβγαλαν στο δρόμο όλους τους ενοίκους, ακόμα και γυναίκες. Τους συγκέντρωσαν όλους σε μια γωνιά και αφού βασάνισαν και εξευτέλισαν με κάθε τρόπο τις γυναίκες, τις άφησαν και κράτησαν τους άντρες.Τους οδήγησαν στο γκαράζ της Λυών οπού τους παρέλαβαν οι Μπουραντάδες. Ενώ τους κακοποιούσαν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, οι Εγγλέζοι τους σφράγισαν στο μέτωπο με κόκκινη σφραγίδα και έπειτα τους έστειλαν στο Χασάνι.

Το μπλόκο αυτό ξεπέρασε σε αγριότητα τις γερμανικές θηριωδίες.
Όταν καταλήφθηκε ολόκληρη η συνοικία οι Εγγλέζοι οργάνωσαν παρέλαση της νίκης. Παρέλασαν οι σκωτσέζοι παίζοντας τις πίπιζες, ενώ οι Σκόμπυδες πετούσαν στα κεφάλια του μισοπεθαμένου από την πείνα κόσμου κονσέρβες.

18 Δεκεμβρίου 1944

Ο ΕΛΑΣ προβαίνει σε αντεπίθεση για την ανακατάληψη του Αρδηττού.

Οι Εγγλέζοι έχουν ταμπουρωθεί στον οχυρότατο λόφο και διαθέτουν όλα τα όπλα.

Στο πρώτο χαράκωμα δυο ελασίτες, ο Κ. Γκίκας (Μαχαίρας) και ο Αργύρης Κ., πιάνουν έντεκα αιχμαλώτους οπλισμένους με αυτόματα. Οι Εγγλέζοι που βρίσκονταν σ’ αυτό ενώ σηκώνουν άσπρη σημαία, πυροβολούν και τραυματίζουν βαριά το Γκίκα. Εκεί τα κτήνη τον ξεσκίζουν με τις ξιφολόγχες τους. Σε λίγο πέφτουν κι αυτοί αιχμάλωτοι στα χέρια του ΕΛΑΣ κι όμως δεν εκτελούνται επί τόπου, όπως θα ήταν φυσικό.

Οι Άγγλοι υπερτερούσαν συντριπτικά σε αριθμό και οπλισμό. Η Ορεινή Ταξιαρχία είχε δύναμη 3.000 άνδρες, δυο τάγματα αραπάδων, ένα τάγμα Εγγλέζων, περίπου 100 τανκς, μερικές δεκάδες πυροβόλα και ανάλογο αριθμό αεροπλάνων. Οι δυνάμεις τους ήτανε τέλεια οργανωμένες και οι ενισχύσεις έφταναν συνεχώς.

Ο ΕΛΑΣ τους αντιμετώπισε με το II Σύνταγμα των Ανατολικών Συνοικιών και διέθετε 500 τουφέκια, 80 αυτόματα και 12 πολυβόλα. Μ’ αυτά τα ασήμαντα μέσα σε λίγη ώρα ο Αρδηττός βρισκόταν στα χέρια του ΕΛΑΣ.

19 Δεκέμβρη 1944

Οι χωροφύλακες εκτελούν τραυματίες του ΕΛΑΣ αφού τους βασανίζουν απάνθρωπα: 2 Ελασίτες στο σπίτι της οδού Σεβαστίας 24 (Κουπόνια). Επίσης εκτελούνται ένας τραυματιοφορέας και ένας τραυματίας ελασίτης στη διασταύρωση Σεβαστίας—Ηλυσίων, στο σπίτι της οδού Ηλυσίων 11Β εκτελούνται 4 τραυματίες.

Οι κάτοικοι των γειτονικών σπιτιών υποχρεώθηκαν να τους θάψουν μαζί με άλλα 20 πτώματα εκτελεσθέντων στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου.

Στο άλσος των Κουπονιών εκτελέστηκαν άλλοι 5 αιχμάλωτοι και θάφτηκαν εκεί. Το Γενάρη τους ξέθαψαν και τους μετάφεραν σε άγνωστη κατεύθυνση. Στην ίδια συνοικία ένας ενωμοτάρχης της χωροφυλακής δολοφόνησε τον Δ. Ιωαννίδη (Παμφιλίας 9) επειδή βρέθηκε απάνω του μια προκήρυξη με ημερομηνία 12 Οκτωβρίου.

20 Δεκέμβρη 1944

Έσπασε το μέτωπο στη Νέα Σμύρνη και η Ανατολική Αθήνα απομονώνεται.

Δημιουργείται ένα καινούργιο μέτωπο που επανδρώνεται με τα υπολείματα του Τάγματος Νέας Σμύρνης, τμήματα του II Τάγματος και από μικρές δυνάμεις του Κρόνου, ενώ ο .εχθρός εξασκεί τρομαχτική πίεση παντού. Αιχμαλωτίζεται ο θρυλικός λοχαγός του 4ου Λόχου του Προτύπου Τάγματος Ορέστης, μαζί με 15 μαχητές στο άλσος των Κουπονιών. Οι Ριμινίτες τους κατακομμάτιασαν με σουγιάδες και ξιφολόγχες.

Μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου οΐ Σκόμπυδες θερίζουν τις συνοικίες Αη Γιάννη—Κατσιπόδι—Φάρο με πυροβολικό και ρουκέτες, αλλά δεν τολμάνε να προχωρήσουν.

26 Δεκέμβρη 1944

Τη νύχτα της 26^ης προς την 27^η Δεκέμβρη οι Άγγλοι προσπαθούν να διασπάσουν τις γραμμές των ελασιτών στο Φάρο. Καταφέρνουν να κυκλώσουν ένα φυλάκιο. Καλούν τους ελασίτες να παραδοθούν. Τα ξημερώματα ένα άγγλικό τανκ προσπαθεί να περάσει τη γέφυρα των Καλογήρων, αλλά πυρπολείται από τον αντάρτη Στ. Νικολάου παρ’ όλο που ήτανε βαριά τραυματισμένος.

Κατά τις 10 π.μ. ο εχθρός καταλαμβάνει το λόφο του Αη- Γιάννη. Στην κορφή του λόφου οι Σκόμπυδες έχουν εγκαταστήσει 4 τανκς.

Την ανακατάληψη αναλαμβάνει ο λόχος του Νέου Κόσμου. Σε λίγη ώρα η πλαγιά κι ο λόφος του Αη Γιάννη βρισκότανε ξανά στα χέρια του ΕΛΑΣ.

Την ίδια μέρα σημειώνεται ισχυρότατη επίθεση εναντίον της Καισαριανής από τη μεριά των Κουπονιών. Οι Ριμινίτες στην επίθεση χρησιμοποίησαν τανκς, αεροπλάνα και καπνογόνα. Οι προσπάθειες να διασπάσουν τις γραμμές του ΕΛΑΣ και να εισχωρήσουν στη συνοικία είναι ισχυρότατες. Οι υπερασπιστές της Καισαριανής κράτησαν τις θέσεις τους.

28 Δεκέμβρη 1944

Τα ξημερώματα εξαπολύεται γενική επίθεση προς τη γραμμή Αη Γιάννη—Κατσιπόδι—Δουργούτι— Γούβα. Την επίθεση υποστηρίζουν 80 βαριά τανκς, δεκάδες ρουκετοβόλα και πυροβόλα κάθε διαμετρήματος. Από τις οβίδες, τις βόμβες και τα καπνογόνα οι συνοικίες Αη Γιάννης—Γούβα—Δουργούτι και ο λόφος του Αρδηττού φλέγονται σκεπασμένοι μ’ ένα αδιαπέραστο σύννεφο καπνού.

Την ίδια μέρα ξεκίνησε το πρωί γενική επίθεση κατά του Βύρωνα και της Καισαριανής από όλες τις κατευθύνσεις και με όλα τα μέσα.

Οι θέσεις του ΕΛΑΣ δέχονται κατακλυσμό πυρός και οι δυνάμεις του δεύτερου συγκροτήματος αναγκάζονται να πάρουν νέες θέσεις κατά μήκος της οδού Ηλιουπόλεως.

Ο διμοιρίτης Α. Π. του λόχου Κατσιποδιού παίρνει διαταγή να ανακαταλάβει το λόφο του ¨Αη- Γιάννη για να ελαφρώσει η πίεση του εχθρού που απειλεί να κυκλώσει σοβαρές δυνάμεις. Διαλέγει δεκαπέντε μαχητές, ανάμεσα τους και το γιό του. Το λόφο τον κατέχουν εκατό Σκόμπυδες,που διαθέτουν 6 τανκς, 3 όλμους και άφθονο αυτόματο οπλισμό. Τα πυρομαχικά του ΕΛΑΣ τελειώνουν και η διμοιρία αναγκάζεται ν’ αποσυρθεί.

Κατά το μεσημέρι ο ΕΛΑΣ αναγκάζεται να αφήσει τη γραμμή Ηλιουπόλεως γιατί τα τανκς μη βρίσκοντας κατοικημένες περιοχές έχουν προχωρήσει μέσα στα χωράφια και απειλούν να κυκλώσουν ολόκληρο το τάγμα.

Στη φάση αυτή της μάχης έχουν αποκλεισθεί μέσα στο Δουργούτι—Νέο Κόσμο ο 5ος και 6ος Λόχος του ΙΙ Τάγματος καθώς και στο Στάδιο ο Λόχος του Παγκρατίου. Η θέση τους είναι κρισιμότατη. Με ηρωική έφοδο κατορθώνουν να διασπάσουν τον κλοιό του εχθρού και να ενωθούν με τον κύριο όγκο του Τάγματος κοντά στο συνοικισμό του Υμηττού.

Η επιχείρηση αυτή ήταν σωστό θαύμα που κατορθώθηκε χάρη στην ανδρεία του ΕΛΑΣ. Στην προσπάθεια να σπάσουν τον κλοιό πολεμάνε σα λιοντάρια ο Γιώργος Μουστάκας βαριά τραυματισμένος, καπετάνιος του ΙΙ Τάγματος., ο Χ. Κατσίλας από το Κατσιπόδι που γλυτώνει μια διμοιρία περνώντας μπροστά από τα τανκς κι ο καπετάνιος Παναγιώτης Φ. που περνάει ένα φορτηγό γεμάτο εκρηκτικές ύλες μέσα από το φραγμό πυροβολικού για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού.

28 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1944:
ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ- ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ

Στις 9.30 το βράδυ δίνεται από την I Ταξιαρχία το σύνθημα της υποχώρησης με κατεύθυνση τον Υμηττό και σύμπτυξη στο Κορωπί-Λιόπεσι (Παιανία). Με δάκρυα στα μάτια ο ΕΛΑΣ και ο λαός αφήνουν τα αγία χώματα της Ανατολικής Αθήνας, ποτισμένα με τόσο αίμα και δάκρυα.

Οι στρατιωτικές μονάδες υποχωρούν σε πλήρη τάξη, χωρίς ν’ αφήνουν στα χέρια του εχθρού ούτε μια σφαίρα. Η μια μετά την άλλη εκκενώνονται οι Ανατολικές συνοικίες.

Έρχεται κι η σειρά της Καισαριανής. Το ένδοξο Στάλινκγραντ του Αγώνα θα πέσει στα χέρια «συμμάχων» και προδοτών. Από τους δρόμους της που γνώρισαν τόσες δόξες, ανάμεσα από τις ερειπωμένες καλύβες περνάει ο στρατός της, ο αθάνατος ΕΛΑΣ. Τα μάτια είναι στεγνά. Σιγά-σιγά στην αρχή και βροντερά κατόπιν ανεβαίνει από τα στόματα το τραγούδι της μάχης και της νίκης: «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα». Καισαριανή τα παιδιά σου σ’ αποχαιρετούν όπως σ’ αξίζει.

Η ένδοξη στρατιά των λαϊκών αγωνιστών περνώντας μπροστά από τις μπούκες των πολυβόλων και των πυροβόλων του εχθρού αρχίζει ν’ ανεβαίνει τον Υμηττό μέσα σε πυκνή χιονοθύελλα.

Μαχητές με το πολυβόλο στην πλάτη βοηθούν τους γέρους και τις γριές να σκαρφαλώσουν τα κατσάβραχα. Νοσοκόμες και γιατροί μεταφέρουν μέσα από τα χιόνια τους τραυματίες που σφίγγουν τα δόντια τους για να μην τους ξεφύγει ούτε ένα βογγητό. Αετόπουλα 10—15 χρονών φορτώνονται τις κάσες με τα πυρομαχικά. Σε κάθε φωτοβολίδα όλος αυτός ο λαός πέφτει πρηνηδόν απάνω στα χιόνια και τις λάσπες για να μην τον επισημάνει ο εχθρός. Έτσι αδελφωμένοι, σφιχτοδεμένοι λαός και στρατός προχωράνε αφήνοντας πίσω τους τα σπίτια, τις αδούλωτες Ανατολικές Συνοικίες της Αθήνας.

29 Δεκέμβρη 1944

Στην Καισαριανή έχουν μείνει μικρά τμήματα για να καλύψουν την υποχώρηση. Παίρνουν τις θέσεις τους, στήνουν τα πολυβόλα και περιμένουν το θάνατο. Στις 6 το πρωί αρχίζει η τελική επίθεση. Όλες οι δυνάμεις της προδοσίας και του Σκόμπυ κινήθηκαν κατά της Καισαριανής. Εκατό τανκς, δεκάδες αεροπλάνα, όλμοι και πυροβόλα επιτίθενται στις μικρές δυνάμεις των υπερασπιστών της συνοικίας.

Χιλιάδες Ριμινίτες, χωροφύλακες, αραπάδες και Εγγλέζοι εξορμούν μέσα από το αδιαπέραστο προπέτασμα καπνογόνων. Με μεγάλες απώλειες κατορθώνουν στις 10 το πρωί να καταλάβουν το λόφο Μαυρομάτη. Στις 2 το μεσημέρι οι Ριμινίτες περνούν το ρέμα και καταφέρνουν να καταλάβουν τα πρώτα σπίτια της Καισαριανής. Μόλις αργά το απόγευμα κατορθώνουν να υπερισχύσουν της αντίστασης της χούφτας των ηρώων που τους αντιμετωπίζει. Και η Καισαριανή πέφτει όπως της αξίζει μέσα σε μια αποθέωση από φλόγες, καπνούς και εκρήξεις.

Οι τελευταίοι υπερασπιστές της ανταρτομάνας πολεμάνε μέχρι τη τελευταία σφαίρα. Ο αντάρτης Λουμπάρ σκοτώνεται, ο μαχητής Βαγγέλης Κυλισμανής πέφτει ηρωικά υπερασπίζοντας τη γέφυρα του Νοσοκομείου Συγγρού. Ο Νίκος Σταμπούλος πιάνεται αιχμάλωτος αφού εξαντλεί και την τελευταία σφαίρα. Ένας χωροφύλακας τον εκτελεί επί τόπου. Στην τελευταία μάχη της Καισαριανής πιάστηκε αιχμάλωτος ο ανθυπολοχαγός του αντάρτικου Λάζαρος Κεφαλίδης, που εκτελείται από τους χωροφύλακες την ίδια μέρα στην οδό Κριεζώτου.

Από τους αιχμαλώτους που πιάστηκαν στην τελευταία μάχη της Καισαριανής δεν έμεινε κανένας ζωντανός. Οι ριμινίτες κι οι χωροφύλακες διηγιόντουσαν με αφάνταστη κτηνωδία στους κατοίκους των Κουπονιών πως τους ξεκοίλιασαν με τις ξιφολόγχες. Ένας επιλοχίας περηφανευότανε πώς δολοφόνησε 12 ελασίτες αιχμαλώτους, ανάμεσα στους οποίους κι ένα κορίτσι. Οι ριμινίτες κι οι χωροφύλακες μπροστά στα μάτια των «συμμάχων» λεηλάτησαν όλα τα σπίτια και κάψανε 3 τετράγωνα παράγκες. Οι όλμοι, το πυροβολικό, τα τανκς και τα αεροπλάνα έκαναν θραύση στους άμαχους. Σε εκατοντάδες ανέρχονταν τα θύματα της μαρτυρικής αυτής συνοικίας.

Η τελευταία μάχη της Καισαριανής χάρισε δυο μορφές του Αγώνα, τον προαιώνιο εχθρό του λαού μας, τον αποκτηνωμένο χωροφύλακα που δολοφονεί ένα λαϊκό αγωνιστή και τον ΕΠΟΝ-ΕΛΑΣίτη Νίκο Σταμπούλο, το νέο τύπο του Έλληνα, που δίνει τη ζωή του αφειδώλευτα για την Ελλάδα, τη Λευτεριά, το Λαό.

 Ορκιζόμαστε να μη ξεχάσουμε ποτέ ούτε τον ένα ούτε τον άλλο!

 ________________________________________________________________

 |> Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης στην Καισαριανή /  Ψηφιακή περιήγηση

"Νομπελίστες" κοράκια με νύχια γαμψά

 

Γίνομαι βαρετός ("πάλι τα ίδια;...") - «Ρε!, θα μας κόψουν τις συντάξεις»!
Παλιά είχαμε ..."καθηγητή" Σπράο - Μετά ήρθαν ολόκληρες «επιτροπές σοφών».
Τώρα μας προέκυψε ... «νομπελίστας»!
Μακριά από «οικονομολόγους» και «ειρηνιστές» νομπελίστες! Θα πρόκειται είτε για κομπογιαννίτες είτε για πολεμοκαπήλους αντιστοίχως!
Κι έχει πλάκα πια, αυτή η μονότονα βλακώδης πρακτική:
Όταν τα κοράκια θέλουν να σερβίρουν στο λαό ένα δύσπεπτο πιάτο (και δεν εννοούμε φασολάδα), επιστρατεύουν "καθηγητές", "σοφούς", "νομπελίστες" και κάθε "διακεκριμένον" απατεώνα!
Κι άμα δε φτάνουν, ούτε αυτοί έχουμε και τις "εκθέσεις του ΟΟΣΑ" η του ΔΝΤ!
Η μανιέρα.

Και, επιτέλους... «άσπρος καπνός»

Μόλις μετά από μερικούς μήνες και κατόπιν της σχετικής κυβερνητικής παραγγελίας, οι «ειδικοί» οικονομολόγοι έβγαλαν το πόρισμά τους και κατέληξαν στο περιβόητο «σχέδιο της Επιτροπής Πισσαρίδη» που, για ακόμα μια φορά, υπόσχεται ότι «εφόσον το σχέδιο ανάπτυξης εφαρμοστεί συστηματικά, θα οδηγήσει σε υψηλότερη ευημερία για τα νοικοκυριά, μέσω της συστηματικής ενίσχυσης της παραγωγικότητας και των αμοιβών της εργασίας».
Το σχέδιο ανακοίνωσε με πανηγυρικό τρόπο η ΝΔ και ήδη κινείται για την αξιοποίησή του στην κατανομή των πόρων που «έρχονται» απ' την ΕΕ, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, απ' τη μεριά του, προσπαθεί να αποστασιοποιείται και να καταγγέλλει το σχέδιο ως «νεοφιλελεύθερο».
Ως προπομπός για μειώσεις συντάξεων λειτουργεί η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για τις κοινωνικές δαπάνες, καθώς επισημαίνει ότι η Ελλάδα -όπως και η Ιταλία- έχουν τις υψηλότερες συνταξιοδοτικές δαπάνες.
Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού εντάσσεται και στο προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την εκταμίευση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης

«Εξορθολογισμός» της συνταξιοδοτικής δαπάνης

Σύμφωνα με την έκθεση, οι κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα είναι πολύ πάνω από το ΜΟ (μέσος όρος) των χωρών του ΟΟΣΑ, 24% του ΑΕΠ (στοιχεία του 2019) έναντι 19,9%, με τη μερίδα του λέοντος, το 15,5% του ΑΕΠ, να καλύπτει τις συντάξεις (της Ιταλίας είναι 15,6%).

Ο Μ.Ο. της συνταξιοδοτικής δαπάνης για τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ είναι στο 7,8% με χώρες –στην «ατμομηχανή» της Ευρώπης όπως η Γαλλία να ανέρχεται στο 13,6%.

Η τελική έκθεση Πισσαρίδη δεν περιορίζεται στο να εισηγείται παρεμβάσεις στις επικουρικές συντάξεις, αλλά και στις κύριες συντάξεις, θέτοντας ως στρατηγικό στόχο της «μεταρρύθμισης» αυτό που έγινε και με τις προηγούμενες παρεμβάσεις, δηλαδή τη «σταδιακή αποκλιμάκωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ και τη μείωση της επιχορήγησης από τον κρατικό προϋπολογισμό ως ποσοστό των συνολικών δαπανών του»

Πιο συγκεκριμένα προτείνει την πλήρη κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, την αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής κύριας σύνταξης ανάλογα με την ηλικία συνταξιοδότησης, τον εξορθολογισμό των κανόνων αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης στην κατεύθυνση του περιορισμού και της κατάργησης των πρόωρων συντάξεων.

Ουσιαστικά το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης περιλαμβάνει τις δράσεις και μεταρρυθμίσεις που θα υποβάλλει η Ελλάδα στην ΕΕ προκειμένου να λάβει έγκριση για την εκταμίευση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.

Προφανώς μέρος των «ευρωπαϊκών» κεφαλαίων θα κατευθυνθούν στη χρηματοδότηση του κόστους για τα ασφαλιστικά ταμεία της μετατροπής των επικουρικών συντάξεων σε «ατομικούς κουμπαράδες», πράγμα που σημαίνει ότι μέρος των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα διοχετευτούν σε ιδιωτικές -κατά κύριο λόγο ξένες- ασφαλιστικές εταιρείες που θα εμπλακούν στον κλάδο της ασφάλισης.

Το αντιλαϊκό περιεχόμενο του σχεδίου

Τα βασικά σημεία της έκθεσης Πισσαρίδη δεν είναι καινούργια, ούτε πρωτότυπα. Σε επίπεδο «κατεύθυνσης» η έκθεση επιμένει πως η γραμμή της «εξωστρέφειας της οικονομίας» είναι αυτή προς την οποία πρέπει να κινηθεί η «χώρα», ενισχύοντας τον εξωτερικό Τουρισμό και αυξάνοντας τις εξαγωγές σε ότι αφορά τη βιομηχανική παραγωγή.
Η έκθεση δεν είναι ένα απλό «ευχολόγιο» κλαδικών κατευθύνσεων, αλλά προτείνει «αλλαγές» που πρέπει να πραγματοποιηθούν στην οικονομία για να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι κυριότερες είναι:

• α) Επιτάχυνση της συγκέντρωσης και της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, με μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, με μεγάλη μείωση του αριθμού των μικρών επιχειρήσεων και προλεταριοποίηση αυτοαπασχολούμενων απ' τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, που κατηγορούνται ως «η φτώχεια των εθνών» απ' το μεγάλο κεφάλαιο. Η έκθεση προβλέπει σωρεία μέτρων συγκέντρωσης της παραγωγής και διαμόρφωσης όρων συγκέντρωσης του κεφαλαίου (απελευθέρωση αγορών, φιλοεπενδυτικό νομοθετικό πλαίσιο κ.λπ.).
• β) Κλιμάκωση της πολιτικής επιβολής φθηνότερης εργατικής δύναμης, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αύξηση των επενδύσεων.
• γ) Ολοκλήρωση της επίθεσης στα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, με επιθετική μείωση των εργοδοτικών εισφορών και ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης.
• δ) Προώθηση της φορο-ασυλίας του μεγάλου κεφαλαίου με νέες φοροαπαλλαγές και παράλληλα νέα επέκταση της φορολογίας στα λαϊκά στρώματα.
• ε) Προώθηση της επιτελικότητας του αστικού κράτους, που θα λειτουργεί προς όφελος του κεφαλαίου, π.χ. ψηφιοποίηση κρατικών λειτουργιών και μια fast track Δικαιοσύνη για το κεφάλαιο.
• στ) Διάλυση της όποιας προστασίας των ανέργων.
• ζ) Προώθηση νέων αντιδραστικών αλλαγών στην Εκπαίδευση και στο δημόσιο σύστημα Υγείας.
• η) Προσανατολισμός επενδύσεων στους τομείς που προκρίνουν το μεγάλο κεφάλαιο, η ΕΕ (πράσινη ψηφιακή μετάβαση, αλλοδαπός τουρισμός και διεθνείς μεταφορές).

Στην ουσία, το σχέδιο Πισσαρίδη κωδικοποιεί και προσπαθεί να επιταχύνει την αστική στρατηγική που εφαρμόζει σήμερα η ΝΔ, ως οργανική συνέχεια της πολιτικής που άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τελικά, είναι ένας νέος κρίκος στην αλυσίδα των μνημονίων και των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων, ιεραρχώντας τις προτεραιότητες της κρατικής παρέμβασης για τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου την επόμενη περίοδο.

Πρόκειται για πολιτική φθηνότερης εργατικής δύναμης με κεντρικούς άξονες το νέο γύρο επίθεσης στα ασφαλιστικά δικαιώματα, την αύξηση της φορολογίας των εργαζομένων για να ελαφρυνθεί το κεφάλαιο, την προώθηση μεταρρυθμίσεων στο κράτος προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, τη νέα μείωση των παροχών σε Υγεία, Παιδεία και κοινωνική προστασία, την προώθηση των επενδύσεων.

 

• Ολόκληρη η έκθεση δημοσιεύεται εδώ.
• Με πληροφορίες από Ριζοσπάστη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΚΚΕ: Συνεχίζουμε ακόμα πιο αποφασιστικά τη μάχη!

Έστειλα στο Κόμμα δέκα μάρκα ακόμα -
μη γράψουν το όνομά μου μόνο τα αρχικά μου …
τα πολλά σαν πάρτε το όνομά μου βάλτε!

Πάνε χρόνια, που ο Φώντας Λάδης έγραψε τους στίχους για ένα τραγούδι που πολλοί δε θυμούνται, κάποιοι το ξέχασαν επί τούτου και οι νεότεροι μάλλον δεν το έχουν ακούσει ποτέ…

Έστειλα στο κόμμα
δέκα μάρκα ακόμα
μη γράψουν το όνομά μου
μόνο τα αρχικά μου
Όχι πως φοβάμαι
τι εργάτης θα ‘μια
για τόσα όμως δεν κάνει
να χαλά μελάνι
τα πολλά σαν πάρτε το όνομά μου βάλτε!
και πλάνο και τομέα
και με κεφαλαία ...

Ο ρεαλισμός της «ουτοπίας»

Σαν σήμερα, πριν από 104 χρόνια ο κόσμος συγκλονίστηκε από τη νίκη της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης.

Μια νίκη που όμως δεν ήρθε ξαφνικά. «Τέκνο της ανάγκης κι ώριμο τέκνο της οργής» μέσα από μια πολυετή και σύνθετη προσπάθεια θεωρητικής, πολιτικής και πρακτικής επαναστατικής δράσης του μπολσεβίκικου Κόμματος.
Εξάλλου, καθοριστικής σημασίας για τη νίκη της Επανάστασης ήταν η επεξεργασία και ανάπτυξη της πολιτικής γραμμής των μπολσεβίκων, με επικεφαλής τον Λένιν, όλη την κρίσιμη περίοδο από τον Φλεβάρη του 1917, που ανατράπηκε ο τσαρισμός, μέχρι τον Οκτώβρη. Η περίοδος αυτή, μέσα και από τα έργα του Λένιν, αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα, μέσα από το οποίο αναδεικνύεται η ικανότητα διαμόρφωσης επαναστατικής πολιτικής, η διεξαγωγή της διαπάλης με την αστική τάξη, τους ελιγμούς της, αλλά και τις δυνάμεις που ωθούν στον συμβιβασμό, με σταθερή πυξίδα την πάλη για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.

Τη νύχτα ο Λένιν έφτασε στο Σμόλνι αναλαμβάνοντας την καθοδήγηση της εξέγερσης.

Ο μπολσεβίκος Β. Αντόνοφ – Οφσέενκο, ένας από τους καθοδηγητές της στρατιωτικής εφόδου στα Χειμερινά Ανάκτορα, αναφέρει σε μια γλαφυρή αφήγηση: «Στο άλλο δωμάτιο βρίσκουμε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, που παρίσταναν την Προσωρινή Κυβέρνηση. Κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και μοιάζουν μ’ έναν τρεμουλιαστό γκριζόχρωμο λεκέ. “Στο όνομα της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής σας συλλαμβάνω!” τους δηλώνω. Οι πρώην υπουργοί παραδίδουν τα έγγραφα και τα όπλα που τους απόμειναν. Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν υπάρχει πια»

🔺  Δείτε το σημερινό αφιέρωμα του Ριζοσπάστη

70+ χρόνια μετά η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο υποστέλλονταν από την κορυφή του Κρεμλίνου και το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο έκλεινε το ταξίδι στους ουρανούς λυγίζοντας κάτω από το βάρος της αντεπανάστασης.
Ήταν εκείνες τις μέρες που έβγαζε «βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε», πως ο σοσιαλισμός ήταν «το παρατράγουδο στα ωραία (ιμπεριαλιστικά) άσματα» και οι κάθε λογής Φουκουγιάμα διατυμπάνιζαν το τέλος της ιστορίας και την οριστική επικράτηση του καπιταλισμού προσπαθώντας να σβήσουν από τη μνήμη τους εκατοντάδες χιλιάδες, -εκατομμύρια Πάβελ Κορτσάγιν που «έδεναν το ατσάλι» μαζί με το τιτάνιο ιστορικό οικοδόμημα που "γέννησε" τον άνθρωπο της νέας κοινωνίας του πρώιμου και ανολοκλήρωτου σοσιαλισμού.  

Ουτοπία

Ελληνική ρίζα ("ου"|ουκ +τόπος) που χρησιμοποιείται πλέον σ’ όλα τα μήκη και πλάτη утопия Utopia utopía utopie. Το λεξικό Τριανταφυλλίδη αναφέρει: «χαρακτηρισμός για κάθε ιδέα, ιδίως ιδεολογία, η οποία θεωρείται ότι είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί· (πρβ. χίμαιρα): H εξέλιξη του σοσιαλισμού από την ~ στην πράξη. Xαρακτηρίζουμε ως ~ κάθε ιδεολογία εκτός από τη δική μας. || (επέκτ.) για ανθρώπινο στόχο: H παγκόσμια ειρήνη θεωρείται ~ ακόμα και σήμερα. Πιστεύει σε ουτοπίες. Είναι ~ να……[λόγ. < αγγλ. utopia < νλατ. Utopia `φανταστική χώρα με ιδεώδεις νόμους και δίκαιο κοινωνικό σύστημα΄, τίτλος βιβλίου του Thomas More < αρχ. οὐ + τόπ(ος) -ία]»

Στην ιστορία της αρχαίας Κίνας καλύπτει την περίοδο της «ανατολικής εποχής» Zhou (770 - 256 π.Χ.), με έμφαση στη συγγένεια της ουτοπικής σκέψης με τα ηθικά και φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής, τις ιδιαιτερότητες της κοσμοθεωρίας, ξεκινώντας από τον Κομφούκιο και τον Μο-Τζου και φτάνοντας στον κατακερματισμό της χώρας (αντιμαχόμενα βασίλεια) και στην αδύναμη πολιτική εξουσία που οδηγεί στην ουτοπική ανάδυση της εικόνας ενός ισχυρού -απόλυτα σοφού ηγεμόνα, τον οποίο βοηθούν να κυβερνήσει «σοφοί και ευσεβείς άνθρωποι»

Ο Ηράκλειτος διακήρυττε πως όλα μεταβάλλονται, τίποτε δε μένει σταθερό, ακίνητο· «τὰ πάντα ρεῖ, δὶς εἰς τὸν αὐτὸν ποταμὸν οὐκ ἂν ἐμβαίης, ἀεὶ γίγνεσθαι καὶ μεταβάλλεσθαι καὶ μηδέποτε τὸ αὐτὸ μένειν»

Η αριστοφανική ουτοπία, (Όρνιθες 414 π.Χ), είναι ευ_τοπική και δυσ_τοπική συγχρόνως, με τον (πονηρό πρωταγωνιστή) Πεισθέταιρο, να φεύγει από την Αθήνα και να δημιουργεί μια άλλη πόλη (ουσιαστικά για να σώσει τον εαυτό του), τη Νεφελοκοκκυγία (κατοικία των κούκων στα σύννεφα), στην οποία συνυπάρχουν οι θεοί με τους ανθρώπους.
Ευτελισμός της καθεστηκυίας τάξης των αξιών και θεσμών της κοινωνίας, πρόσωπα γελοιοποιούνται, με τον αγαθιάρη Ευελπίδη να ψάχνει κι αυτός τον τσαλαπετεινό του 

Ιστορική η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης το 1959 (σκηνοθέτης Κάρολος Κουν σκηνικά και κοστούμια Γιάννης Τσαρούχης, μετάφραση του Βασίλη Ρώτα, μουσική Μάνος Χατζιδάκις χορογραφίες Ραλλού Μάνου), όπου ο Άγγελος Τερζάκης κατακεραύνωσε τους πάντες μιλώντας για προσβολή «σε χώρο επίσημο, μπροστά στα μάτια της εξουσίας» όπου «κανένας δεν έχει το δικαίωμα να γελοιοποιεί τα ιερά των άλλων» (sic!!)

 

Fernando Birri: Janela sobre a utopia Ela està no horizonte - diz - Me aproximo dois passos, ela se afasta dois passos. Caminho dez passos e o horizonte corre dez passos. Por mais que eu caminhe, jamais a alcançarci. Para que serve a utopia? Serve para isso: para caminhar.

 

«Η ουτοπία «φέγγει» στον ορίζοντα. Κάνω δύο βήματα προς το μέρος της, απομακρύνεται δύο. Προχωράω δέκα βήματα μπροστά, εκείνη ξεγλιστράει δέκα βήματα πιο πέρα. Όσο μακριά κι αν πάω, ποτέ δεν την αγγίζω. Σε τι χρησιμεύει λοιπόν η ουτοπία; Στο να μας κάνει να προχωρούμε» (αποδίδεται –εσφαλμένα, στον Eduardo Galeano -Εδουάρδο Γκαλεάνο)