Γιώργης Φαρσακίδης: ο σύντροφός μας, ο κομμουνιστής εικαστικός και λογοτέχνης, ο ανταρτοΕΠΟΝίτης μαχητής του ΕΛΑΣ, ο αλύγιστος αγωνιστής που πέρασε 16,5 χρόνια από τη ζωή του σε φυλακές και εξορίες

"Μια ζωή και για πάντα, πλάι στην πιο ζωογόνα πηγή της ελληνικής κοινωνίας, το ΚΚΕ", είχε αναφέρει στον Ριζοσπάστη σε μία από τις τελευταίες δηλώσεις του..

Από την Οδησσό στη Θεσσαλονίκη

 

Γεννήθηκε το 1924 στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης. Μητέρα του ήταν η Ρωσίδα Ελένα και πατέρας του ο Αναστάσιος Φαρσακίδης, τιμημένος από τη νεαρή ΕΣΣΔ ως «πρωτοπόρος της σοσιαλιστικής εργασίας», γιατί παρότι μη επαναστάτης πίστευε πως «το μεγάλο δίκιο είναι το δίκιο της επανάστασης». Από τα παιδικά του χρόνια θυμάται τους γονείς του να του μιλάνε για την Επανάσταση, για το Θωρηκτό Ποτέμκιν όταν έφτασε στην Οδησσό το 1905.

Το 1934 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Ντεπώ της Θεσσαλονίκης. «Ποτέ μου δεν υπήρξα "καλός μαθητής" και στο Δημοτικό το μόνο δεκαράκι που έπαιρνα, προς μεγάλη θλίψη της μάνας, ήταν στο "μάθημα της ιχνογραφίας". Η ζωγραφική στάθηκε σε μεγάλο βαθμό μια γέφυρα επικοινωνίας μου με τους άλλους, ένας τρόπος έκφρασης αλλά και προσωπικής μου δικαίωσης».

Ο νεαρός Γιώργος από μικρή ηλικία έρχεται σε επαφή με τις αξίες και τα ιδανικά του ΚΚΕ. Η Κατοχή τον βρήκε μαθητή στη Β' Γυμνασίου. Κάνει διάφορες δουλειές για να βοηθήσει την οικογένειά του και καταλήγει εργάτης στους φούρνους της βιομηχανίας «Αλατίνη», οργανωμένος ήδη στην ΕΠΟΝ. Εκεί ξεκινά και η πρώτη του επαφή με τη δημιουργία, φιλοτεχνώντας αντιφασιστικές γελοιογραφίες «με στόχο τους εισβολείς και τους "Ελληνες" συνεργάτες τους». Την άνοιξη του 1943 εντάσσεται στην ΕΠΟΝίτικη Υποδειγματική Διμοιρία του «Τάγματος Χορτιάτη» στο 2/31 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Πολεμά, γράφει ημερολόγιο και σκιτσάρει την αντάρτικη ζωή και δράση. Σε μάχη κατά των Βουλγάρων τραυματίζεται στο κεφάλι και τρέχοντας χάνει το σακίδιό του, όπου ήταν και τα σκίτσα του. Τα σκίτσα αυτά θα παραδοθούν δεκαετίες αργότερα στην Οργάνωση Πολιτικών Προσφύγων στη ΛΔ Βουλγαρίας και θα δημοσιευτούν στον «Ριζοσπάστη», με την παράκληση να βρεθεί ο άγνωστος ΕΛΑΣίτης ζωγράφος. Δύο μέρες μετά, στα γραφεία της εφημερίδας θα εμφανιστεί ο Γιώργης Φαρσακίδης...

Το Σεπτέμβρη του 1944, σε μάχη εναντίον γερμανικού στρατοπέδου στη Χαλκιδική, οπλοπολυβόλο τσακίζει και τα δυο χέρια του Γιώργη. Το Μάρτη του '45 βγαίνει από το νοσοκομείο. Το Σεπτέμβρη του 1946 εντάσσεται στη «Στενή Αυτοάμυνα» και στα τέλη του ίδιου χρόνου συλλαμβάνεται και βασανίζεται στην Ειδική Ασφάλεια Θεσσαλονίκης. Για το πώς άντεξε τα βασανιστήρια, απαντούσε με μια φράση του πατέρα του: «Είναι θαυμάσιο να μπορείς να αγαπάς στη ζωή σου κάτι πιο πολύ κι από τη ζωή σου ακόμα». Τον Αύγουστο του '47 ξανασυλλαμβάνεται. «Μας βρόντηξαν την πόρτα του σπιτιού και πάλι νυχτιάτικα, κι όπως την προηγούμενη φορά, με ξύπνησε η μάνα: "Ηρθανε, σήκω..."».

Τα χρόνια των εξοριών και της δημιουργίας

Ακολουθούν τα σκληρά χρόνια των διώξεων στις φυλακές και τις εξορίες. Εκεί όπου ο Φαρσακίδης έκανε τα τσακισμένα χέρια του «όπλα» του απροσκύνητου και αλύγιστου αγώνα. Εκεί όπου η Τέχνη του, η αυτοδίδακτη και στρατευμένη, «δεν υπήρξε μια ευχάριστη ενασχόληση, αλλά ένα επιπλέον, αναντικατάστατο όπλο αγώνα, μια μαρτυρία». Ζωγραφίζει, αποτυπώνει τις στιγμές, τα βασανιστήρια, σκηνές από τη ζωή των εξόριστων. Συμμετέχει στη δημιουργία σκηνικών για τις παραστάσεις που ανέβαζαν οι εξόριστοι. Αντιμετωπίζει όλες αυτές τις ανείπωτες στιγμές με αισιοδοξία. «Πες το αισιόδοξη στάση ζωής, πες το αυτοάμυνα ενστικτώδη, ένα το σωστό, το γέλιο στάθηκε ο πιο πολύτιμος σύντροφός μας στη δύσκολη ώρα. Σε στιγμές της μεγάλης δοκιμασίας γελάς συχνά, γελάς πολύ. Με τη λύσσα του Αλφαμίτη, την κούρασή του σαν σε χτυπάει. Με την τρέλα, τον πόνο, με τις πληγές σου. Με ό,τι σήμερα πια ποτέ δε θα γελάσεις». Αϊ - Στράτης, Μακρόνησος, ξανά Αϊ - Στράτης και αργότερα, στα χρόνια της χούντας, Γυάρος και Λέρος είναι τα νησιά όπου εξορίζεται. Σύνολο: 16,5 χρόνια.

«Η πρώτη μου γνωριμία με την ξυλογραφία είχε γίνει το 1949 - '50 στο "Σύρμα" των πολιτών στο ΑΕΤΟ - ΕΣΑΙ στο Μακρονήσι». Στον Αϊ - Στράτη οι συνθήκες ήταν καλύτερες. «Δε σε σκοτώνανε, δε σε βασάνιζαν, αλλά υπήρχε η πολύχρονη κράτηση. Ολη τη δεκαετία του '50 ήμουν εκεί. Στο στρατόπεδο των πολιτικών εξόριστων του Αϊ - Στράτη, ο δάσκαλος, που μας μύησε στην τεχνική της ξυλογραφίας, στάθηκε ο ζωγράφος - χαράκτης Χρήστος Δαγκλής». Διηγείται χαρακτηριστικά ο Γ. Φαρσακίδης για το πώς κατάφεραν να στείλουν κάρτες στους δικούς τους. Και συνεχίζει: «Στέλνοντας κάρτες δηλώναμε ότι ζούμε, ότι αντιστεκόμαστε. Οι κάρτες θα ήταν μια επαφή, θα είχαμε μια συμπαράσταση από τις οικογένειές μας και τον περίγυρο. Τα βάλαμε κάτω. Χαρτιά, πινέλα, χρώματα, δραχμές διακόσιες είκοσι. Κινήσαμε, λοιπόν, να βρούμε τον Γραμματέα της Ομάδας, να μοιραστούμε μαζί του τη χαρά της ανακάλυψης, να μας δώσει χρήματα. Ο μπάρμπα Χρήστος, ο Γραμματέας μας, άνθρωπος θετικός, υπεύθυνος, με πολύπλευρη πείρα. Οργανωτικός προπολεμικά ακόμη, στον Αϊ - Στράτη με τον Γληνό και τον Βάρναλη. Τότε αυτός σκεφτόταν πώς θα έκοβε χρήματα για να αγοράσουμε πινελάκια. Ομως, όπως και αν τα υπολόγιζε, λεφτά για πινελάκια δεν μπορούσε να μας δώσει. Ηταν μεγάλη πολυτέλεια. Ο σωτήρας άγγελός μας βρέθηκε στο πρόσωπο του Γιάννη Ρίτσου. Συμπλήρωσε το ποσό από την τσέπη του και σε λίγο οι πρώτες χειροποίητες κάρτες γίναν ανάρπαστες». Στη Γυάρο, μέσα στα πρώτα «απαγορεύεται» του στρατοπέδου συμπεριλαμβάνονταν και τα αιχμηρά αντικείμενα. «Ετσι τα πρώτα μαχαίρια και σκαλιστικά εργαλεία υπήρξαν κάποια σιδερικά και κουτάλια ακονισμένα. Και η πρώτη μας ύλη από καυσόξυλα, κασόνια και τελάρα λαχανικών. Αλλά και οι πέτρες και τα βότσαλα του γιαλού...». Γυρίζοντας από την εξορία ο Φαρσακίδης, συζητώντας με τη μάνα του, της είπε: «Σ' ευχαριστώ μάνα, που δε μου ζήτησες ποτέ να υπογράψω δήλωση για να βγω». Κι εκείνη απάντησε: «Αυτό μου 'λειπε. Ησουν που ήσουν χοντροκέφαλος, να γύριζες και με προσκυνημένο, σκυμμένο το κεφάλι...».

Μια ζωή γεμάτη

Από τη μεταπολίτευση και μετά ο Γ. Φαρσακίδης τυπώνει τα έργα του, συμμετέχει σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Εκδίδει πολλά βιβλία και λευκώματα τα οποία αποτυπώνουν πλευρές της πολυτάραχης ζωής του. Το έργο του περνά τα σύνορα της πατρίδας μας. Για τη μεγάλη αγωνιστική και καλλιτεχνική προσφορά του, του απονέμεται το ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης στα 30 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη. Το 1984, το βιβλίο του «Η Πρώτη Πατρίδα» πήρε το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Ο Γ. Φαρσακίδης ήταν μέλος του Τμήματος Χαρακτικής του ΕΕΤΕ. Συμμετείχε στην 30μελή αντιπροσωπεία του ΕΕΤΕ το 1999, κατά τη διάρκεια των αεροπορικών βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ κατά της Σερβίας, στο ταξίδι αλληλεγγύης και συμπαράστασης του ΕΕΤΕ στον βομβαρδιζόμενο λαό.

«Ορθοστατών και ορθοβαδίζων» μέχρι τέλους. Ήταν μέλος της ΚΟΒ Εικαστικών της ΤΟ Καλλιτεχνών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ. Όσο του το επέτρεπαν οι δυνάμεις του, συμμετείχε σε δραστηριότητες του ΚΚΕ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, έχοντας τη βοήθεια και τη συντροφιά φίλων και συντρόφων. Θα υπάρχει πάντα η «Ιθάκη» μου, η ιδεολογία μου»

«Ο Λένιν έλεγε ότι κομμουνιστής είναι εκείνος που συμβάλλει ώστε να προωθηθούμε έστω κι ένα βηματάκι προς την επανάσταση. Ούτε μεγάλα λόγια, ούτε εξάρσεις... Να συμβάλλεις με ένα μικρό λιθαράκι, αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας.

Για μένα οι ιδέες του Σοσιαλισμού συνοψίζονται στη φράση "να ανθρωπέψει ο άνθρωπος".

Για μένα θα υπάρχει πάντα η "Ιθάκη" μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δεν θα 'θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δεν θα το κάνω».

"Μια ζωή που ποτέ δεν θα 'θελα να αλλάξω"

Η Τέχνη του

Ο Γ. Φαρσακίδης με πολλά γραπτά του έχει σταθεί στο τι σημαίνει Τέχνη... «Αναγκαιότητα της Τέχνης! Μια αναντικατάστατη μορφή έκφρασης, πληροφόρησης, γνώσης. Στο Δημοτικό, το μοναδικό δεκαράκι που έπαιρνα προς μεγάλη θλίψη της μάνας μου, ήταν στο μάθημα της ιχνογραφίας. Αντιστάθμισμα, δικαίωση και γέφυρα επικοινωνίας με τους άλλους.

(…)
Στην Κατοχή θα φιλοτεχνήσω γελοιογραφίες με στόχο τους εισβολείς και τους "Ελληνες" συνεργάτες τους. Πολεμώντας στο αντάρτικο θα απεικονίσω συμβάντα της εκεί ζωής μας σε σκίτσα και στο "Σύρμα" της Μακρονήσου τα βασανιστήρια και τους βασανιστές. Μα πάντα με πρόθεση να τους καταγγείλω και να πληροφορήσω τους έξω. Στη δεκαετία του '50, στο στρατόπεδο του Αη Στράτη, με τη συμπαράσταση των πνευματικών μας ανθρώπων, θα ανεβάσουμε το μορφωτικό μας επίπεδο. Θα μάθω πως τον καιρό του Ομήρου, το καλό και το ωφέλιμο ήταν ταυτόσημα του ωραίου και ότι ο ανώνυμος τοιχογράφος της Αλταμίρα ζωγραφίζοντας τα ανεπανάληπτα σε ομορφιά και κίνηση ζώα, δεν αποσκοπούσε παρά να μεταδώσει την πείρα του κυνηγού στους νεώτερους. Διάβασα για το ότι ο Αϊζενστάιν γυρίζοντας τον Αλέξανδρο Νιέφσκι, παραμερίζοντας αισθητικούς πειρασμούς, δάγκανε τις γροθιές του, που δεν ήταν έτοιμη η ταινία, να την "πετάξει σαν χειροβομβίδα ενάντια στον εχθρό".

Και εμείς, δουλεύοντας σε συνθήκες αντίξοες τα σκηνικά του στρατοπεδικού μας θεάτρου, αντλούσαμε κουράγιο από την αίσθηση των στιγμών της χαράς που θα δίναμε στους ταλαιπωρημένους από την πολύχρονη κράτηση συνεξόριστους. Και ένα επιφώνημα θαυμασμού με το άνοιγμα της αυλαίας, η μόνη και ανεκτίμητη ανταμοιβή μας. Ζωγραφίζαμε, χαράζαμε, τυπώναμε κάρτες στον Αη Στράτη και επί χούντας αργότερα στη Γυάρο και Λέρο. Να μάθουν οι έξω ότι ζούμε και κρατάμε άπαρτο το αγωνιστικό μας χαράκωμα. Πρότυπά μας οι μεγάλοι ρεαλιστές που είχαν θέσει την τέχνη τους στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων. Θαυμάζαμε τον Μαγιακόφσκι που είχε στρατεύσει την ποίησή του στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού. Τον Ριβιέρα που ζωγραφίζει σκυμμένες πλάτες και γερμένα κεφάλια των αγροτών, Αμερικάνους ληστές πετρελαίων, τραπεζίτες με τη Βίβλο και πόρνες της "υψηλής κοινωνίας", αλλά και την απελευθερωμένη γη, με τους γεωπόνους, τα τρακτέρ και τα λαϊκά πανηγύρια. Χαιρόμασταν την καυστική ειρωνεία του Πικάσο για τους αρνητές του κοινωνικού περιεχομένου στην Τέχνη και τη δήλωσή του στους βολεμένους αστούς για το ότι τα έργα του: "...Δεν είναι πουλάκια να κελαηδάνε, αλλά βόλια που στοχεύουν πάνω τους...".

Μετά τη διάλυση των στρατοπέδων, ζώντας στη "ζούγκλα" της "ελεύθερης αγοράς", πιστοποιούμε όλο και περισσότερο ότι: Η τέχνη που δεν ξανοίγει προοπτικές ενός κόσμου καλύτερου, που προβάλλει σαν αυτοσκοπό τη βία και την απληστία του κέρδους. Μια τέχνη που της είναι αδιάφορος ο ανθρώπινος πόνος, που πολεμά τις χαρές της ζωής, την ομορφιά, τη φύση, τον έρωτα, δεν είναι παρά μια τέχνη σύμφωνη με τις επιταγές της ανθρωποφαγικής "νέας τάξης πραγμάτων"».

ΚΕ ΚΚΕ
Ανακοίνωση για τον θάνατο του Γιώργη Φαρσακίδη

Σε ανακοίνωσή της για τον θάνατο του παλαίμαχου κομμουνιστή, εικαστικού και λογοτέχνη, Γιώργου Φαρσακίδη, η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αναφέρει τα εξής:

«Η ΚΕ του ΚΚΕ με μεγάλη θλίψη αποχαιρετά τον Γιώργη Φαρσακίδη, ταλαντούχο καλλιτέχνη και αφοσιωμένο αγωνιστή, στα ιδανικά του ΚΚΕ. Παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του ακούραστος και δημιουργικός. Τίμησε με το παραπάνω τον τίτλο του μέλους του ΚΚΕ.
Ο σ. Γιώργης Φαρσακίδης γεννήθηκε στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης το 1924, όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Το 1934 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, αρχικά στο Κέντρο και μετά στο Ντεπώ, την προσφυγογειτονιά που σημάδεψε τα νεανικά του χρόνια.

Ποτισμένος με το νάμα της Οκτωβριανής Επανάστασης, από μικρός ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του ΚΚΕ. Συμμετείχε στους πρώτους αντιφασιστικούς πυρήνες, μυημένος από παλιούς κομμουνιστές, όταν βρέθηκε να εργάζεται στους επιταγμένους από τις αρχές Κατοχής αλευρόμυλους Αλλατίνι, όπου στεγάζονταν τα αρτοποιεία του γερμανικού στρατού. Εκεί εμπνεύστηκε τα πρώτα χιουμοριστικά αντιφασιστικά σκίτσα του.

Οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ το 1943. Σύντομα έγινε μέλος του ΚΚΕ. Το 1944 με άλλους συντρόφους του εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, στην υποδειγματική διμοιρία της ΕΠΟΝ, και πολέμησε στη Χαλκιδική εναντίον των γερμανικών και βουλγαρικών δυνάμεων κατοχής όπως και των δοσίλογων συνεργατών τους.

Το καλοκαίρι του 1944, σε μάχη μεταξύ Κρήνης και Πετραλώνων, τραυματίστηκε στα δυο του χέρια, τα οποία τελικά μπόρεσε να κρατήσει, έστω παραμορφωμένα, χάρη στην αυτοθυσία και στις φροντίδες των συναγωνιστών του. Εκεί "έχασε" το σακίδιο με τα πρώτα του σχέδια και το ημερολόγιό του. Του τα επέστρεψε όμως πολύ αργότερα ένας Βούλγαρος φαντάρος που τα περιμάζεψε και τα κράτησε.

Μετά τη “Βάρκιζα”, μαζί με χιλιάδες συντρόφους του υπέστη τις διώξεις και τις βιαιότητες από το αστικό κράτος και το παρακράτος. Το Σεπτέμβριο του 1946 εντάχθηκε στην Στενή αυτοάμυνα και συμμετείχε σε ένοπλες ενέργειες κατά των αστικών δυνάμεων καταστολής. Συνελήφθη στα τέλη Δεκεμβρίου και βασανίστηκε επί εβδομάδες μέχρι θανάτου στην Ασφάλεια. Δε "μίλησε" ούτε όταν τον οδήγησαν στον τέταρτο όροφο για να τον "εκπαραθυρώσουν".

Αργότερα, τον Αύγουστο του 1947, εκτοπίστηκε στον Άη-Στράτη και αμέσως μετά στη Μακρόνησο, στο Α΄ ΕΤΟ όπου στάθηκε όρθιος και πάλι απέναντι στα πιο σκληρά και απάνθρωπα βασανιστήρια και μέσα στο "Σύρμα", στη "Χαράδρα", στη ΣΦΑ. Αντιμετώπισε τα πάντα με υπεράνθρωπη αντοχή αλλά και πηγαίο χιούμορ, που ποτέ δεν τον εγκατέλειψε.

Στη Μακρόνησο, μέσα σ’ εκείνες τις συνθήκες, φιλοτέχνησε σχεδόν χωρίς χέρια την πρώτη του ξυλογραφία. Εκεί, στο κάτεργο εξόντωσης, άνοιξε ένας νέος δρόμος, αυτός του λαϊκού, του επαναστάτη καλλιτέχνη, που με τα τσακισμένα χέρια, μαζί με λεπτά προσωπικά συναισθήματα και ευαισθησίες, έμελλε να εκφράσει με βάθος και ταλέντο την ψυχή και την πνοή των λαϊκών αγώνων, των αγώνων του ΚΚΕ.

Όπως και άλλοι κρατούμενοι, το πραγματικό σχολείο της εικαστικής δημιουργίας στάθηκε η κοινότητα των εξόριστων, όπου ο καθένας συνεισέφερε με όσα είχε και κατείχε. Εκεί, στον Άη-Στράτη με πρώτο δάσκαλο το Χρήστο Δαγκλή, ο Φαρσακίδης μυήθηκε, μ’ ένα σουγιαδάκι, ένα κοπίδι, ή ένα απλό καρφί στα μυστικά της χαρακτικής. Εκτός από τα προσωπικά δημιουργήματα, φιλοτέχνησε σκηνικά για θεατρικές παραστάσεις που έστηναν οι εξόριστοι, με τη βοήθεια των κομμουνιστών διανοούμενων και καλλιτεχνών όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Μάνος Κατράκης, ο Τζαβαλάς Καρούσος, και άλλοι.

Το 1956 ο Γιώργης Φαρσακίδης, ως αδειούχος εξόριστος, έλαβε εντολή από το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ να ανασυγκροτήσει και να καθοδηγήσει την παράνομη ΚΟΘ, καθήκον στο οποίο δόθηκε με ζήλο. Αν και τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αναγκάστηκε να πειθαρχήσει στις αποφάσεις της 8ης Ολομέλειας του 1958 για τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων.

Σύντομα η άδεια "ανακλήθηκε" και παρέμεινε στον Άη-Στράτη ως το 1961. Ο αγώνας συνεχίστηκε μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ. 1967 _1971 εκτοπίστηκε και πάλι στη Γυάρο και στο Λακκί της Λέρου. Συμπαρατάχθηκε σταθερά με τις αποφάσεις της 12^ης Ολομέλειας το 1968. Στην νέα εξορία μετέφερε παράνομα έναν πυρογράφο κάτι που δε σημάδεψε μόνο την δική δημιουργία της περιόδου αυτής. Έγινε παράλληλα το έναυσμα να μυηθούν δεκάδες συγκρατούμενοί του στην τεχνική αυτή. Άλλο ένα παράδειγμα της επαναστατικής αντίληψης και πρακτικής του Φαρσακίδη για την τέχνη. Μετά τη Χούντα ο Φαρσακίδης συνέχισε μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ την στρατευμένη πάλη ανάμεσα στους καλλιτέχνες.

Το πρώτο του λεύκωμα, που είχε εκδοθεί το 1964, εμπνευσμένο από τη ζωή στο κάτεργο της Μακρονήσου. Έξω από τα κάτεργα, πάντα συνειδητά στρατευμένος κομμουνιστής, ο καλλιτέχνης Φαρσακίδης ήταν πλέον ασυγκράτητος. Το βαθύ αποτύπωμα της ζωής, των αγώνων και των βασανιστηρίων στην ευαίσθητη και λεπτή φύση του βρήκε δημιουργική έκφραση στο εικαστικό και συγγραφικό έργο.

Ο Γιώργης Φαρσακίδης πραγματοποίησε δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πολυγραφότατος και πολυδιαβασμένος εξέδωσε πάνω από τριάντα βιβλία, με εικαστικές δημιουργίες ή πεζογραφήματα. Έγραψε παράλληλα σε εφημερίδες και περιοδικά.

Το έργο του είναι εμπνευσμένο από την Αντίσταση, τους λαϊκούς αγώνες, την ταξική πάλη, από τη ζωή των φυλακισμένων αλλά και από την καθημερινότητα των λαϊκών στρωμάτων. Με την αμεσότητα, την απλότητα και το ανθρώπινο βάθος άγγιξε όχι μόνο τις γενιές της Αντίστασης και του ΔΣΕ, των φυλακών και των βασανιστηρίων, αλλά και κάθε ευαίσθητο προοδευτικό άνθρωπο. Γνώρισε καθολική αποδοχή, αλλά και την προσοχή ειδικών. Έχουν δημοσιευθεί σχετικά εξειδικευμένες εργασίες και έχουν πραγματοποιηθεί δημόσιες παρουσιάσεις από ειδικούς.

Το ΚΚΕ και το λαϊκό εργατικό κίνημα τίμησαν επανειλημμένα το Γιώργο Φαρσακίδη. Η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών βράβευσε το 1984 το βιβλίο του "Η πρώτη πατρίδα". Μέσα στις διεθνείς τους διακρίσεις ξεχωρίζει η απονομή του Ανώτατου Χρυσού Μεταλλίου της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης για τα 30 χρόνια από την αντιφασιστική νίκη.

Ο κομμουνιστής ζωγράφος και λογοτέχνης, Γιώργης Φαρσακίδης, θα πορεύεται πάντα μαζί μας, το έργο του ανήκει στο ΚΚΕ, στην εργατική τάξη, γιατί στην μεγάλη υπόθεσή της, αφιέρωσε όλη του τη ζωή.

Η ΚΕ του ΚΚΕ εκφράζει τα πιο θερμά της συλλυπητήρια στην οικογένεια του σ. Γιώργη Φαρσακίδη».

 

 

 

 

 

O εφευρέτης του κύβου Rubik αποκάλυψε 🤔 σε πόσο χρόνο μπορεί να λύσει το εμβληματικό παζλ 😁 σε 2-3λ

Ο Κύβος του Ρούμπικ _για όσες-ους- δεν το γνωρίζετε είναι τρισδιάστατο μηχανικό παζλ, που επινοήθηκε το 1974 από τον Ούγγρο (της σοσιαλιστικής τότε χώρας) γλύπτη και καθηγητή αρχιτεκτονικής Ernő Rubik (Έρνο Ρούμπικ). Έως το 2008 (μετά χάθηκε ο λογαριασμός _ίσως φτάνουν το ένα δις…), 350 εκατομμύρια κύβοι είχαν πουληθεί παγκοσμίως κάνοντας τον το εμπορικότερο παιχνίδι παζλ παγκοσμίως ενώ θεωρείται ευρέως εμπορικότερο παιχνίδι στον κόσμο. Σήμερα τον αγοράζεις μέσω Temu κλπ. με μισό $ και διαλύεται σε χρόνο dt. Αυτός που πήραμε εμείς πριν 50 χρόνια, με τις μαθηματικές οδηγίες του για να τον λύνεις, κρατεί ακόμη…

Σε έναν κλασσικό κύβο του Ρούμπικ κάθε μία από τις έξι έδρες καλύπτεται από εννιά αυτοκόλλητα με έξι χρώματα (παραδοσιακά λευκό, κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε και πορτοκαλί). Ένας μηχανισμός περιστροφής επιτρέπει σε κάθε έδρα να περιστρέφεται ανεξάρτητα από τις άλλες, με αποτέλεσμα να συγχέονται τα χρώματα. Για να λυθεί το παζλ, πρέπει κάθε έδρα του κύβου να αποτελείται αποκλειστικά από τετράγωνα του ίδιου χρώματος. Διάφορα άλλα παζλ έχουν παραχθεί με διαφορετικό αριθμό αυτοκολλήτων, από τον Ρούμπικ (όχι όλα). Η δημιουργία του Ernő Rubik συνεχίζει να προκαλεί και να εμπνέει εκατομμύρια ανθρώπους, αποδεικνύοντας ότι μερικές φορές, οι πιο απλές ιδέες μπορούν να έχουν τον πιο βαθύ αντίκτυπο.

Πενήντα χρόνια πριν, στο ταπεινό περιβάλλον του διαμερίσματος της μητέρας του στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, ένας νεαρός καθηγητής γέννημα θρέμμα του υπαρκτού σοσιαλισμού, ονόματι Ernő Rubik έγραψε ιστορία οριστικοποιώντας το πρωτότυπο αυτού που θα γινόταν ένα από τα πιο εμβληματικά παζλ στον κόσμο: ο κύβος του Rubik.
Ο Rubik, ο οποίος τότε δίδασκε στο Τμήμα Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων, είχε μια βαθιά γοητεία για τη γεωμετρία. Οι αρχικές του προσπάθειες να δημιουργήσει μια στερεή, τρισδιάστατη δομή με κινητά και εναλλάξιμα στρώματα ήταν γεμάτες προκλήσεις. Ωστόσο, μετά από μήνες επιμονής, τα κατάφερε, όχι με εμπορικές προθέσεις, αλλά καθαρά από περιέργεια. «Το έφτιαξα απλώς για την περιέργειά μου», αποκάλυψε σε μια βιντεοκλήση με την The Post.

Προχωρώντας μισό αιώνα μπροστά, ο κύβος του Rubik έχει πουλήσει εκατομμύρια κομμάτια, ενώ εκτιμάται ότι ένας στους επτά ανθρώπους παγκοσμίως έχει προσπαθήσει να λύσει το παζλ, το οποίο διαθέτει το εκπληκτικό αριθμό 43 εκατομμυρίων μετατροπών. Ο κύβος του Rubik ξεπέρασε την ιδιότητά του ως απλό παιχνίδι και έγινε πολιτιστικό φαινόμενο. Ο ίδιος ο Rubik προσπάθησε να μετρήσει πόσα εξώφυλλα περιοδικών έχει κοσμήσει ο κύβος, αλλά σταμάτησε αφού ξεπέρασε τα 1.500. Γιος ενός μηχανικού που σχεδίαζε ανεμόπτερα, ο Rubik είχε αρχικά οραματιστεί μια ακαδημαϊκή καριέρα, μέχρι που ο μαγικός κύβος καθήλωσε το μυαλό του και άλλαξε την πορεία του.

Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη διδασκαλία μαθητών γεωμετρίας, το δημιούργημα του Rubik απέκτησε ευρύτερη αναγνώριση όταν του χορηγήθηκε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το «τρισδιάστατο παιχνίδι» του. Ένας τοπικός κατασκευαστής παρήγαγε 5.000 τεμάχια και η εφεύρεση απογειώθηκε γρήγορα.

Ο Rubik, ο οποίος γιόρτασε φέτος τα 80α γενέθλιά του, μοιράστηκε ότι μπορεί να λύσει το παζλ σε μόλις δύο με τρία λεπτά.

Ernő Rubik

Γεννημένος στις 13 Ιουλίου 1944 στη Βουδαπέστη, κατά τη διάρκεια της προέλασης των Σοβιετικών προς το Βερολίνο (Schlacht um Berlin) και έζησε όλη του τη ζωή στην Ουγγαρία. Ο πατέρας του, Ernő Rubik, ήταν μηχανικός πτήσης στο εργοστάσιο αεροσκαφών του Esztergom και η μητέρα του, Magdolna Szántó, ποιήτρια. Έχει δηλώσει σχεδόν σε κάθε συνέντευξή του ότι εμπνεύστηκε τα πάντα από τον πατέρα του. Ευρέως γνωστός για τη δημιουργία του κύβου του (1974), του Rubik's Magic (+Master Edition + το φίδι _Rubik's Snake), μεγάλο μέρος της πρόσφατης δουλειάς του περιλαμβάνει την προώθηση της επιστήμης στην εκπαίδευση. Ο Rubik εμπλέκεται με διάφορους οργανισμούς όπως το Beyond Rubik's Cube, το Rubik Learning Initiative και το Judit Polgar Foundation, που στοχεύουν όλοι να εμπλέξουν τους μαθητές στις επιστήμες, τα μαθηματικά και την επίλυση προβλημάτων σε νεαρή ηλικία.

Σπούδασε γλυπτική στην Ακαδημία Εφαρμοσμένων Τεχνών και Σχεδίου στη Βουδαπέστη και αρχιτεκτονική στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο, επίσης στη Βουδαπέστη. Ενώ ήταν καθηγητής σχεδίου στην ακαδημία, ακολούθησε το χόμπι του να κατασκευάζει γεωμετρικά μοντέλα. Ένα από αυτά ήταν ένα πρωτότυπο του κύβου του, κατασκευασμένο από 27 ξύλινα τεμάχια. Ο Ρούμπικ χρειάστηκε ένα μήνα για να λύσει το πρόβλημα του κύβου. Αποδείχθηκε χρήσιμο εργαλείο για τη διδασκαλία της θεωρίας της αλγεβρικής ομάδας και στα τέλη του 1977 η Konsumex, η κρατική εμπορική εταιρεία της Ουγγαρίας, άρχισε να το εμπορεύεται. Μέχρι το 1980, ο Κύβος του Ρούμπικ κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο και πάνω από 100 εκατομμύρια εξουσιοδοτημένες μονάδες, με εκτιμώμενες 50 εκατομμύρια μη εξουσιοδοτημένες απομιμήσεις, πουλήθηκαν, κυρίως κατά τα τρία επόμενα χρόνια δημοτικότητάς του. Εκδόθηκαν περίπου 50 βιβλία που περιγράφουν πώς να λύσετε το παζλ του κύβου του Ρούμπικ. Μετά τη δημοτικότητα του κύβου του, άνοιξε ένα στούντιο για να αναπτύξει σχέδια το 1984 _μεταξύ των προϊόντων της ήταν ένα άλλο δημοφιλές παιχνίδι παζλ, το Rubik's Magic.

Ο Ernő Rubik έχει δηλώσει για τον πατέρα του: Δίπλα του έμαθα πολλά για τη δουλειά με την έννοια της διαδικασίας δημιουργίας αξίας που έχει στόχο, αλλά και θετικό αποτέλεσμα. Τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά ήταν ένα άτομο ικανό να «κινήσει έναν λόφο». Τίποτα δεν μπορούσε να τον εμποδίσει να κάνει αυτό που αποφάσισε ή να ολοκληρώσει ένα έργο, αν χρειαζόταν ακόμη και με τα ίδια του τα χέρια. Κανένα έργο δεν του ήταν ανάξιο ή ανάξιο.

Από το 1958 έως το 1962, ο Ρούμπικ ειδικεύτηκε στη γλυπτική στη Δευτεροβάθμια Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών. Από το 1962 έως το 1967, φοίτησε στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης (Αρχιτεκτονική) και από το 1967 έως το 1971, παρακολούθησε την Ουγγρική Ακαδημία Εφαρμοσμένων Τεχνών και τη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων.Θεωρεί το σοσιαλιστικό πανεπιστήμιο και την εκπαίδευση που του παρείχε ως το αποφασιστικό γεγονός που διαμόρφωσε τη ζωή του _δήλωσε: “Τα σχολεία μου πρόσφεραν την ευκαιρία να αποκτήσω γνώσεις για θέματα που χρειάζονται πολλή εξάσκηση, επιμονή και επιμέλεια με την καθοδήγηση ενός μέντορα: του σοσιαλισμού”

Καθηγητής _προέλευση του κύβου

Από το 1971 έως το 1979, ο Rubik ήταν καθηγητής αρχιτεκτονικής στο Κολέγιο Εφαρμοσμένων Τεχνών της Βουδαπέστης (Iparművészeti Főiskola). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί κατασκεύασε σχέδια για ένα τρισδιάστατο παζλ και ολοκλήρωσε το πρώτο λειτουργικό πρωτότυπο του κύβου του το 1974, κάνοντας αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το παζλ το 1975. Σε μια συνέντευξη στο CNN, ο Ρούμπικ δήλωσε ότι “ψάχνω να βρω μια καλή εργασία για τους μαθητές μου_αυτό είν΄όλο”.

Ο χώρος πάντα με κέντριζε το ενδιαφέρον, με τις απίστευτα πλούσιες δυνατότητές του, την αλλοίωση του από (αρχιτεκτονικά) αντικείμενα, τη μετατροπή των αντικειμένων στο χώρο (γλυπτική, σχέδιο), την κίνηση στο χώρο και τον χρόνο, τη συσχέτισή τους, την απήχησή τους στην ανθρωπότητα, τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και ο χώρος, το αντικείμενο και ο χρόνος. Νομίζω ότι ο κύβος προέκυψε από αυτό το ενδιαφέρον, από αυτήν την αναζήτηση έκφρασης και γι' αυτό πάντα πιο αυξημένη οξύτητα αυτών των σκέψεων...

Ξεκινώντας με τούβλα από ξύλο και λαστιχάκια, ξεκίνησε να δημιουργήσει μια δομή που θα επέτρεπε στα μεμονωμένα κομμάτια να κινούνται χωρίς να καταρρέει ολόκληρη. Ο Rubik χρησιμοποίησε αρχικά ξύλο για το μπλοκ λόγω της ευκολίας ενός εργαστηρίου στο πανεπιστήμιο και επειδή θεωρούσε το ξύλο ως ένα απλό υλικό για να δουλέψει με το οποίο δεν απαιτούσε εξελιγμένα μηχανήματα και κατασκεύασε τα πρωτότυπα του κύβου του με το χέρι, κόβοντας το ξύλο, τρυπώντας τις τρύπες και χρησιμοποιώντας ελαστικές ταινίες για να συγκρατήσει το υλικό μαζί.

Έδειξε το πρωτότυπό του στην τάξη του και άρεσε πολύ στους μαθητές του. Ο Ρούμπικ συνειδητοποίησε ότι, λόγω της απλής δομής του κύβου, θα μπορούσε να κατασκευαστεί σχετικά εύκολα και θα μπορούσε να προσελκύσει ένα μεγαλύτερο κοινό. Ο πατέρας του Rubik διέθετε πολλά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, έτσι ο Rubik ήταν εξοικειωμένος με τη διαδικασία και υπέβαλε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεσή του. Στη συνέχεια, ξεκίνησε να βρει έναν κατασκευαστή μέσα στη χώρα του και επέλεξε μια μικρή εταιρεία που δούλευε με πλαστικό και έφτιαχνε πιόνια σκακιού. Κατά την παραγωγή (πρώτες 100.000 κομμάτια) έγινε αρχικά γνωστός στην Ουγγαρία ως ο Μαγικός Κύβος. Στη συνέχεια ο Rubik έδωσε άδεια χρήσης του Magic Cube στην Ideal Toys, μια αμερικανική εταιρεία το 1979. Η διαδικασία από το πρώιμο πρωτότυπο στη μαζική παραγωγή του Cube είχε διαρκέσει πάνω από έξι χρόνια. Ο Κύβος του Ρούμπικ έγινε άμεση επιτυχία παγκοσμίως, κέρδισε πολλά βραβεία για το παιχνίδι της χρονιάς και έγινε βασικό στοιχείο της λαϊκής κουλτούρας της δεκαετίας του 1980, σε διάφορα μεγέθη από μινιατούρες 2x2 έως 21x21.

Άλλες εφευρέσεις του καριέρα κλπ

Εκτός από τον κύβο, ο Ρούμπικ είναι επίσης ο εφευρέτης της Μαγείας, του Φιδιού του και του “Ρούμπικ 360” μεταξύ άλλων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έγινε ο συντάκτης ενός περιοδικού παιχνιδιών και παζλ που ονομαζόταν ..És játék (...Και παιχνίδια), στη συνέχεια αυτοαπασχολήθηκε το 1983, ιδρύοντας το Rubik Studió, όπου σχεδίαζε έπιπλα και παιχνίδια. Το 1987 έγινε καθηγητής με πλήρη θητεία, το 1990 έγινε πρόεδρος της Ουγγρικής Ακαδημίας Μηχανικών (Magyar Mérnöki Akadémia). Στην ακαδημία, δημιούργησε το International Rubik Foundation για να υποστηρίξει ιδιαίτερα ταλαντούχους νέους μηχανικούς και βιομηχανικούς σχεδιαστές. Με τις ανατροπές και την καπιταλιστική παλινόρθωση μένει έωλος Τον ξαναβρίσκουμε να παρακολουθεί το Παγκόσμιο Μαθηματικό Πρωτάθλημα του 2007 στη Βουδαπέστη. Έδωσε επίσης διάλεξη στο συνέδριο “Bridges-Pecs” _“Γέφυρες μεταξύ των Μαθηματικών και των Τεχνών”) τον Ιούλιο του 2010. Νωρίτερα _το 2009, διορίστηκε επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Keimyung, Daegu, Νότια Κορέα και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Φεστιβάλ Επιστήμης και Μηχανικής των ΗΠΑ.

Στη δεκαετία του 2010, ο Rubik πέρασε πρόσφατα μεγάλο μέρος του χρόνου του δουλεύοντας στο Beyond Rubik's Cube, μια έκθεση που βασίζεται στην Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά (πεδία STEM), η οποία θα ταξίδευε σε όλο τον κόσμο τα επόμενα έξι χρόνια. Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν στις 26 Απριλίου 2014 στο Liberty Science Center στο New Jersey. Στην έκθεση, ο Ρούμπικ έδωσε πολλές διαλέξεις, περιοδείες και ασχολήθηκε με το κοινό και πολλά μέλη του πλήθους που παρευρέθηκαν στο speedcubing, συμπεριλαμβανομένου του Anthony Michael Brooks, ενός παγκοσμίου επιπέδου speedcuber.

Ο μεγαλύτερος κύβος του Ρούμπικ στον κόσμο
κατασκευάστηκε για την Παγκόσμια Έκθεση του 1982
στο Νόξβιλ του Τενεσί

Επιρροές

Ο Ernő Rubik έχει απαριθμήσει αρκετά άτομα που, όπως είπε, “άσκησαν μεγάλη επιρροή πάνω μου μέσω της δουλειάς τους”. Αυτά περιλαμβάνουν τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, τον οποίο ο Ρούμπικ θεωρεί ως τον άνθρωπο της Αναγέννησηςton Michelangelo, τον οποίο “σέβεται ως πολυμαθή, ζωγράφο και γλύπτη” και τον καλλιτέχνη M. C. Escher, που σχεδίασε αδύνατες κατασκευές και καταπιάστηκε με εξερευνήσεις του απείρου. Όσον αφορά τους φιλοσόφους και τους συγγραφείς, θαυμάζει τον Βολταίρο, τον Στένταλ, τον Τόμας Μαν, τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τον Ούγγρο ποιητή Attila József, τον Ιούλιο Βερν και τον Ισαάκ Ασίμοφ. Στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ο Rubik είναι θαυμαστής των Frank Lloyd Wright και Le Corbusier.

Ο Ρούμπικ περιγράφει τον εαυτό του ως δια βίου βιβλιόφιλο, λέγοντας ότι “τα βιβλία μου πρόσφεραν τη δυνατότητα να αποκτήσω γνώση του κόσμου, της φύσης και των ανθρώπων”. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την επιστημονική φαντασία. Επίσης, λατρεύει τους περιπάτους στη φύση, τα σπορ, την ιστιοπλοΐα στη λίμνη Μπάλατον — και την κηπουρική, λέγοντας ότι “η συλλογή παχύφυτων είναι η αγαπημένη μου ενασχόληση”.

Βραβεία και διακρίσεις

·         1978 - Διεθνής Έκθεση Βουδαπέστης, Βραβείο για τον Κύβο

·         1980 – Παιχνίδι της Χρονιάς: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, ΗΠΑ

·         1981 – Παιχνίδι της Χρονιάς: Φινλανδία, Σουηδία, Ιταλία

·         1982 – Παιχνίδι της Χρονιάς: Ηνωμένο Βασίλειο (δεύτερη φορά)

·         1982 – Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης επέλεξε τον Κύβο του Ρούμπικ στη μόνιμη συλλογή του

·         1983 – Ουγγρικό Κρατικό Βραβείο για την επίδειξη και τη διδασκαλία τρισδιάστατων δομών και για τις διάφορες λύσεις που ενέπνευσαν τις επιστημονικές έρευνες με διάφορους τρόπους

·         1988 – Βραβείο Ανηλίκων από το Κρατικό Γραφείο Νεολαίας και Αθλητισμού

·         1995 – Βραβείο Dénes Gabor από το Ίδρυμα Novofer ως αναγνώριση των επιτευγμάτων στον τομέα της καινοτομίας

·         1996 – Βραβείο Ányos Jedlik από το Ουγγρικό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας

·         1997 – Βραβείο για τη φήμη της Ουγγαρίας (1997)

·         2007 – Βραβείο Kossuth το πιο διάσημο πολιτιστικό βραβείο στην Ουγγαρία

·         2008 – Βραβείο Moholy-Nagy – από το Πανεπιστήμιο Τεχνών και Σχεδίου Moholy-Nagy

·         2009 – Πρέσβης της ΕΕ του Έτους Δημιουργικότητας και Καινοτομίας

·         2010 – Βραβείο Φεστιβάλ Επιστήμης και Μηχανικής των ΗΠΑ (Εξαιρετική συμβολή στην Εκπαίδευση των Επιστημών)

·         2014 – Ουγγρικό Τάγμα του Αγίου Στεφάνου (Η υψηλότερη ουγγρική κρατική διάκριση)

·         2014 – Επίτιμος Δημότης της Βουδαπέστης