Θέσεις-αντιθέσεις & κολοκύθια εις το πάτερον…

              🤔  Από τη μια εμείς 🔻🔻

«Ή τα ΚΕΡΔΗ ΤΟΥΣ ή ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ»
Σε θέση μάχης τα συνδικάτα όλης της χώρας για τη μεγάλη απεργία στις 9 Απρίλη

ΤΟ ΠΑΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΩΤΑΤΟ ΜΙΣΘΟ
Απεργιακή απάντηση στην πρόκληση της κυβέρνησης
Κυνισμός και πρόκληση να βαφτίζεται «ενίσχυση του εισοδήματος»
η «αύξηση» του ενός ευρώ τη μέρα

Ξεδιάντροπη κοροϊδία

ΑΝΑΤΡΟΠΗ & ΑΛΛΑΓΗ ΣΕΛΙΔΑΣ στην ΕΙΝΑΠ
Για πρώτη φορά η ΔΗΠΑΚ πρώτη δύναμη!
Στη δεύτερη θέση η παράταξη της ΝΔ στη μεγαλύτερη Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ
Να κάνουμε τον φόβο τους πραγματικότητα! Καμία εμπιστοσύνη του λαού στο εχθρικό κράτος και στους αντιδραστικούς θεσμούς του
Σε μεγάλη συγκέντρωση σε αμφιθέατρο της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ μίλησε χτες ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ __Σελ.  6–9

«SHUTDOWN» ΣΤΑ ΕΛΠΕ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ
Μέτρα ασφαλείας απαιτούν τα σωματεία

ΕΕ – ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Συνένοχοι για το «τσουνάμι» εργοδοτικών εγκλημάτων

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
Αύριο η πανελλαδική συγκέντρωση στην Αθήνα
Στις 12 μ. στα Προπύλαια

·        Πρόθυμη αλλά …ανέτοιμη για άμεση αποστολή στρατευμάτων δηλώνει η κυβέρνηση, που ζητάει ακόμα μεγαλύτερη στήριξη του ουκρανικού στρατού με όπλα και χρήμα

·        ΚΚΕ: Οι εξελίξεις είναι κρίσιμες! Ο λαός να δώσει αποφασιστική απάντηση και να αποτρέψει τα νέα βήματα της επικίνδυνης εμπλοκής στους ανταγωνισμούς και τους πολέμους των ιμπεριαλιστών, με όποιον τρόπο κι αν εκδηλωθούν

Στο θέμα μας … “ποιο θέμα μας”; που έλεγε ο Χάρρυ Κλυν
_παρένθεση

Τι σημαίνει «κολοκύθια στο πάτερο» ή πατερό όπως είναι ακριβέστερα σωστό; Ότι και το «κολοκύθια με ρίγανη», μας ενημερώνει από το 1867 ο δικηγόρος Ιωάννης Μπενιζέλος, τονίζοντας πως χρησιμοποιείται «επί αλλοκότων και ατόπων πραγμάτων». Η ερμηνεία αυτή ορθή μεν αλλά πτωχή σε στοιχεία δεν ικανοποιούσε τον ποιητή Γεώργιο Δροσίνη, τον διευθυντή του περιοδικού «Εστία». Παρεκάλεσε λοιπόν τον συνεργάτη του περιοδικού και ιστορικό Αντώνιο Μηλιαράκη να συλλέξει περισσότερες πληροφορίες και να παρουσιάσει την παροιμιώδη έκφραση. Πράγματι, ο Μηλιαράκης ανταποκρίθηκε επισημαίνοντας ότι η φράση ισοδυναμεί, με άλλα λόγια, με το «λες ψέματα» ή «πράγματα αναληθή», δηλαδή «τερατολογείς». Πρόκειται για παροιμιακή ρήση που βρισκόταν ευρέως σε καθημερινή χρήση, ενώ ακούγεται ακόμη στις ημέρες μας από τον ελληνικό λαό. Χρησιμοποιούνταν δε ιδιαιτέρως και στην Αθήνα αλλά από τον 19ο αιώνα ακόμη έχει κατακτήσει τη θέση της στην καθημερινότητα του Έλληνα. Σε λογοπαίγνια που δημοσίευε ο Τίμος Μωραϊτίνης το 1894 έγραφε πως τα κολοκύθια στο πάτερο ισοδυναμούσαν με τον ιδανικό έρωτα! «Τι έρωτα και κολοκύθια στο πάτερο μου λες, μωρή κόρη, του πατέρα σου του προκομένου» έλεγε σε μια αποστροφή του λόγου της η Φρόσω στην αθηναϊκή ηθογραφία «Το Φυντανάκι» του Παντελή Χορν (1922).

«Κίνημα κολοκύθια στο πάτερο» έγραφε δέκα χρόνια αργότερα (1932) ο Βασίλης Ηλιάδης σχολιάζοντας τις καφενειακές κουβέντες περί στασιαστικών κινημάτων. Εξάλλου η ρήση βρισκόταν συχνά στην πένα των χρονογράφων. Λέγεται λοιπόν ως απάντηση σε εκείνους οι οποίοι διηγούνται συνεχώς απίθανα και απίστευτα πράγματα. Πολλοί μάλιστα ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι επίτηδες δημιουργήθηκε χωρίς έννοια για να χρησιμοποιείται ως απάντηση στους τερατολογούντες και ψευδολογούντες. Πράγματι δεν προκύπτει κάποια έννοια. Τι θα πει στο πατερό κολοκύθια; Και όμως, όπως απέδειξε ο Μηλιαράκης, φαίνεται πως παράχθηκε σε τόπο όπου το πατερό δεν είχε την έννοια που είχε στην Αθήνα, δηλαδή δοκός, δοκάρι. Πατερό ονομάζονταν τα μακριά ξύλα στα οποία καρφώνονται οι σανίδες των σπιτιών. Συνήθως, η λέξη χρησιμοποιούνταν στον πληθυντικό, τα πατερά, αφού ήταν πολλά στο πάτωμα ή στην οροφή. Ωστόσο η ρήση εκφέρεται στον ενικό. Σε ορισμένα μέρη της Ελλάδος πατερό δεν αποκαλούσαν την δοκό, αλλά τον ληνό. Το μεγάλο ξύλινο κιβώτιο που χρησιμοποιούσαν για να πατούν τα σταφύλια και να βγει ο χυμός και να παραχθεί κρασί, δηλαδή το πατητήρι.

Η λέξη πατερό ήταν γνωστή σε πολλούς τόπους, όπως στα Κύθηρα αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν λοιπόν έξω από κάθε λογική να βρεθούν κολοκύθια στο πατητήρι, οπότε και η παροιμία απαντούσε εύστοχα σε κάθε τι εξωπραγματικό, ψευδές και ανυπόστατο. Η λέξη πατερό μεταφέρθηκε και σε τόπους που λεγόταν με άλλη σημασία, αλλά επικράτησε. Η απάντηση αυτή και η περιγραφή του Αντ. Μηλιαράκη δημοσιευόταν το μακρινό 1893. Αργότερα επιχειρήθηκαν και άλλες, μάλλον ανεπιτυχείς, ερμηνείες, όπως αυτή που ήθελε τον ελληνικό λαό να περιφρονεί και να αντιπαθεί τα κολοκύθια ως φαγητό. Ολόκληρη φιλολογία αναπτύχθηκε γύρω από τη φράση αυτή.

Ο παρίας των λαχανικών

Η περιφρονητική φράση του Βάρναλη δεν είναι αδικαιολόγητη αν σκεφτούμε πόσες εκφράσεις έχουμε για να χαρακτηρίσουμε ανόητα ή αβάσιμα ή ανάξια λόγου τα λεγόμενα κάποιου:
         κολοκύθια με τη ρίγανη!
           κολοκύθια στο πάτερο!
           κολοκύθια τούμπανα!
           κολοκύθια νερόβραστα!
           ή και σκέτο: κολοκύθια!

Ο τίτλος εδώ δεν είναι δικός μου, τον δανείστηκα από ένα κατοχικό χρονογράφημα του Κώστα Βάρναλη -και βέβαια εννοεί το κολοκυθάκι. Γράφοντας λοιπόν μέσα στην Κατοχή, ο Βάρναλης παρατηρούσε ότι «το εξευτελισμένο κολοκυθάκι, ο παρίας των λαχανικών» είχε υπερτιμηθεί πολύ περισσότερο επί Κατοχής, σε σχέση με τη χαμηλότατη προπολεμική τιμή του, απ’ ό,τι τα πιο αξιόλογα οπωρολαχανικά.

Φαίνεται ότι τα κολοκύθια απέκτησαν τη σημασία των ανόητων λόγων επειδή οι περισσότεροι τα βρίσκουν άνοστα, ακόμα κι αν τα αρτύσουμε με ρίγανη.
Από τις φράσεις που ανέφερα η μόνη κάπως μυστηριώδης είναι αυτή με το πάτερο, μια λέξη που σήμερα ακούγεται μόνο στη φράση αυτή. Το πάτερο ή πατερό είναι το μεγάλο δοκάρι της στέγης που επάνω του έβαζαν οι χωρικοί τις μεγάλες χειμωνιάτικες κολοκύθες.

Στη δίκη του το 1834, ο Θ. Κολοκοτρώνης είπε προς τον εισαγγελέα Μάσον «Αυτά τα κολοκύθια με τη ρίγανη φύλαξέ τα να τα ειπείς σε άλλους, όχι στον Κολοκοτρώνη». Η έκφραση φυσικά προϋπήρχε, ενώ να σημειώσουμε ότι και στα βλάχικα υπάρχει η έκφραση «κουρκουμπιάτι χιάρτι», κατά λέξη «κολοκύθια βραστά» για τα ανόητα λόγια.

Πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουμε και για ποιο κολοκύθι μιλάμε.

Το όνομα «κολοκύθι» προέρχεται από την αρχαία κολοκύνθη (και κολοκύντη στην αττική διάλεκτο) όμως από όλα τα λαχανικά που αποκαλούμε σήμερα με αυτό το όνομα μόνο ένα είδος υπήρχε στην αρχαιότητα, οι νεροκολοκύθες. Τα άλλα είδη, και ιδίως η κολοκύνθη η κοινή (που κάνει τα γνωστά μας κολοκυθάκια) και η κολοκύνθη η μείζων είναι φυτά του Νέου Κόσμου. Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες, αλλά το άρθρο θα μείνει σε αυτές τις τρεις.

Η νεροκολοκύθα, η μόνη που υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα, είναι ένα από τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος, όχι για τη θρεπτική του αξία αλλά επειδή ο πανάρχαιος αυτός καρπός χρησιμοποιήθηκε ως σκεύος πριν αρχίσουμε να τον τρώμε –είναι και το σχήμα του τέτοιο που τον κάνει ιδανικό για σκεύος υγρών. Άλλωστε, το επίσημο λατινικό όνομα του φυτού είναι Cucurbita lagenaria, λαγηνοφόρος δηλαδή –και στα αγγλικά λέγεται bottle gourd. Από την αρχαιότητα τις κολοκύθες αυτές τις χρησιμοποιούσαν για βοηθήματα στο κολύμπι, κάτι που αρκετοί θα το πρόλαβαν και στην Ελλάδα στα παιδικά τους χρόνια.

Επειδή τα βοτανολογικά δεδομένα δεν επιδέχονται αντίρρηση, πρέπει να δεχτούμε ότι όλες οι αναφορές της αρχαίας αλλά και της βυζαντινής γραμματείας σε «κολοκύνθη», που δεν είναι και λίγες, αναφέρονται σε αυτή την νεροκολοκύθα, την Cucurbita lagenaria, και σε ποικιλίες της ή διαφορετικά σε άλλους καρπούς (στο αγγούρι, ίσως) και όχι στην κολοκύθα την κοινή (Cucurbita pepo), που είναι όπως είπαμε φυτό του Νέου Κόσμου. Το επισημαίνω αυτό επειδή σε διάφορες πηγές βρίσκει κανείς αναφορές ότι τα κοινά κολοκύθια τα γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες (π.χ. στη Γλώσσα της γεύσης της Μαριάννας Καβρουλάκη).

Πιθανώς οι αρχαίοι να είχαν σε κάποια εκτίμηση την κολοκύθα, αν κρίνουμε από την παροιμία κολοκύνθης υγιέστερος· ωστόσο, στη ρωμαϊκή εποχή ο Σενέκας, αφού έπλεξε πρώτα το εγκώμιο του αυτοκράτορα Κλαύδιου αμέσως μετά τον θάνατό του, στη συνέχεια τον σατίρισε ανελέητα στην Αποκολοκύντωσιν· παρόμοια, στη βυζαντινή εποχή, στον γεμάτο βρισιές Σπανό, ο χαρακτηρισμός κολοκυνθοκέφαλος αυτόν τον καρπό αφορά, ενώ και στον Πωρικολόγο υπάρχει ο Κολοκύνθιος, που εμφανίζεται στον δευτεραγωνιστικό ρόλο του απλού φρουρού.

Η άλλη κολοκύθα, η μεγάλη, η Cucurbita maxima όπως είναι το βοτανικό της όνομα,  μας ενδιαφέρει από γλωσσική άποψη διότι, σύμφωνα με μια εικασία, μπορεί να ξεδιαλύνει τη δυσεξήγητη έκφραση «τα μυαλά σου και μια λύρα». Πώς; Απλούστατα, όπως διασώζει ο Παπαδιαμάντης στο ειρωνικό μαζί και σπαραχτικό του διήγημα «Η τύχη απ’ την Αμέρικα», στη Σκιάθο τις κολοκύθες τις έλεγαν λύρες, και αυτή η ονομασία είναι διαδεδομένη, όπως έδειξε η έρευνά μου σε πολλές περιοχές του ελληνικού χώρου ως και σήμερα. Οπότε, μπορούμε να εικάσουμε ότι αρχική μορφή της φράσης ήταν «τα μυαλά σου και μια λύρα», εννοώντας την κολοκύθα, δηλ. αξίζουν όσο ένα κολοκύθι. Η φράση ακούγεται έτσι και όσο διαδίδεται φτάνει και σε μέρη όπου η λέξη λύρα με τη σημασία κολοκύθι δεν είναι γνωστή, οπότε οι ομιλητές την εκλαμβάνουν είτε ως λύρα=μουσικό όργανο, εξ ου και οι συμπληρώσεις με την καλομοίρα που χορεύει, είτε ως λίρα=νόμισμα. Επειδή όμως η λύρα το όργανο δεν έχει καμιά εγγενή σχέση με τα μυαλά, προστίθεται σε δεύτερο στίχο ο κόπανος του μπογιατζή για να επιταθεί η αίσθηση του παραλογισμού. Το θέμα αυτό το έχουμε καλύψει σε ειδικό άρθρο, που εδώ επιχείρησα να το συνοψίσω σε μια παράγραφο, αλλά μπορείτε να το διαβάσετε και ολόκληρο αν δεν βαριέστε.

Όσο για το μικρό, το κολοκύθι ή κολοκυθάκι, πρόκειται για τον καρπό της κολοκύνθης της κοινής, με το επιστημονικό όνομα Cucurbita pepo (θα αναγνωρίσουμε το πεπόνι σε αυτό τον ορισμό), και όσο μικρότερο τόσο καλύτερο. Τα πολύ μεγάλα και ώριμα, που σύμφωνα με τον Γεννάδιο λέγονται χλεμπόνες, είναι μόνο για τα ζώα. Τα κολοκυθάκια αυτά πουλιούνται με στέμμα το λουλούδι τους, και στην κατάλληλη εποχή αυτές οι κολοκυθοκορφάδες είναι εξαιρετικό έδεσμα γεμιστές. Στη Μυτιλήνη τα λένε κολοκυθολούλουδα, και με λίγη υπερβολή στην αποτύπωση της τοπικής προφοράς η λέξη κολοκυθολούλουδο αποτελεί το επόμενο σκαλί από το μουστοκούλουρο στην αλυσίδα των ου (έστω και όχι συνεχόμενων).

Ωστόσο, ένα μπέρδεμα υπάρχει γιατί πολλά υποείδη της Cucurbita pepo δεν έχουν το μικρό σχήμα του κολοκυθακιού, αλλά αντίθετα φτάνουν σε μεγάλο μέγεθος και περίεργο σχήμα. Η μεγάλη κολοκύθα της Σταχτομπούτας, αυτή που χρησιμοποιείται στο Χαλογουίν, είναι υποείδος που ανήκει στην Κολοκύνθη την κοινή (Cucurbita pepo), και όχι στη Μείζονα. Στα αγγλικά, ο όρος pumpkin χρησιμοποιείται και για τις δυο κολοκύθες, pepo και maxima, ενώ τα κολοκυθάκια λέγονται zucchini (η ιταλική προέλευση φαίνεται) και η νεροκολοκύθα λέγεται gourd.

Ίσως επειδή έχει πολύ νερό, το βραστό κολοκυθάκι αργεί να κρυώσει. Μια πολύ αστεία κεφαλονίτικη παροιμία λέει «Το μωρόπουλο επήε στη Ζάκυνθο ζεστό» -η γουστόζικη κεφαλονίτικη λέξη για τα κολοκύθια (μωρόπουλα, μικρά μωρά). Η παροιμία εννοεί ότι τόσο πολύ αργεί να κρυώσει, που παρά το πολύωρο ταξίδι είναι ακόμα ζεστό σαν φτάσει στη Ζάκυνθο. Σε μια παραλλαγή της, η υπερβολή σπάει ρεκόρ: Το μωρόπουλο πάει κι έρκεται στην Πόλη ζεστό! Μωρόπουλα λένε οι Κεφαλλονίτες τα κολοκυθάκια, ενώ στον Γεννάδιο βρίσκω ότι στην Κύπρο τα λένε κολοκούδια ή πούλες. Ας επιβεβαιώσουν οι παρεπιδημούντες _η φίλη Ευανθία πχ.. Τη νεροκολοκύθα τη λένε κολόκα ή τσούκα στην Κέρκυρα και κολοτσά στην Κύπρο, και φλασκί σε πολλά μέρη, ενώ στα βόρεια τις λένε καμπάκες, από τα τούρκικα. Άλλες τοπικές ονομασίες, συμπληρώστε ευχαρίστως. Σύμφωνα με μια άλλη παροιμία, «ο ποντικός στην τρύπα του δεν χωρεί, και κολοκύθια κουβαλεί». Και μια παροιμία που βρίσκω σε παλιές συλλογές για τα κολοκύθια είναι «έφαγε κολοκύθια» ή «μπας κι έφαγες κολοκυθάκια», για όποιον δεν ακούει ή κάνει πως δεν ακούει. Δεν ξέρω αν ακόμα λέγεται σήμερα.

Τα κολοκύθια τα κάνει η κολοκυθιά, αλλά κολοκυθιά ονομάζεται και το γνωστό παιδικό παιχνίδι με την κολοκυθιά που κάνει (έστω) πέντε κολοκύθια -και γιατί να κάνει τόσα; -αλλά πόσα να κάνει; – να κάνει τρία -και γιατί να κάνει τρία -και ούτω καθεξής. Και βέβαια, όταν μια συζήτηση περιστρέφεται άγονα γύρω από το ίδιο θέμα χωρίς να καταλήγει ή όταν ένα παζάρεμα έχει εξελιχθεί σε αδιέξοδο, ο ένας από τους δυο συνομιλητές, αγανακτισμένος θα πει: «την κολοκυθιά παίζουμε τώρα;»

Η περιοχή της Αθήνας (πιο σωστά, ανήκει στον δήμο Περιστερίου) που λέγεται Κολοκυνθού, στις όχθες του Κηφισού, ήταν από τις αγαπημένες εξοχές των Αθηναίων. Θα φανταζόταν κανείς ότι πήρε το όνομά της επειδή στα μποστάνια της περιοχής καλλιεργούνταν κολοκύθια. Βρίσκω όμως ότι ονομάστηκε έτσι από τον ιερέα Δημ. Κολοκύνθη, που είχε χτήματα στην περιοχή, αλλά και την ομώνυμη εκκλησία.

Οι μεγάλες κολοκύθες έχουν τα σπόρια που τα λέμε κολοκυθόσπορο ή, για πιο εύκολα, πασατέμπο, δάνειο βέβαια από τα ιταλικά, που σημαίνει «να περνάει ο καιρός», πασατέμπο για να περνάει η ώρα όπως τον διαλαλούσαν οι πουλητάδες του στα γήπεδα -ή, «ο τσακατσούκας παιδιά», από τον ήχο που κάνει το ξεφλούδισμα και το μάσημά του. Πασατέμπος και η ασήμαντη ή τέλος πάντων ελαφρή απασχόληση που έχει κάποιος για να μη βαριέται -και δεν είναι και πολύ κολακευτικό να συνειδητοποιήσεις ότι ο άλλος σε είχε για πασατέμπο, αν και μπορεί να σταθεί αφορμή για ένα κλασικό τραγούδι, που μ’ αυτό λέω να κλείσω…

Πάντως, περίπου έναν αιώνα μετά τη δημοσίευση του Μηλιαράκη συναντάμε τα κολοκύθια στο πάτερο να έχουν βρει τη θέση τους σε κάθε λογής ανοησία των αστών _μεταξύ αυτών της σημερινής Καθημερινής, με πηχιαίο τίτλο “Ας έμενε ο Κασσελάκης”…

Είναι τέτοια η απογοήτευση στον ΣΥΡΙΖΑ, που το ακούσαμε κι αυτό. Βουλευτής του κόμματος σχολιάζοντας την επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστά προ 2012 είπε την εξής ατάκα, παρουσία μάλιστα συναδέλφων του που πάγωσαν. Είναι τέτοια η απογοήτευση στον ΣΥΡΙΖΑ, που το ακούσαμε κι αυτό. Βουλευτής του κόμματος σχολιάζοντας την επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστά προ 2012 είπε την εξής ατάκα, παρουσία μάλιστα συναδέλφων του που πάγωσαν: «Δεν μας άρεσε ο Κασσελάκης. Ας τον αφήναμε στη θέση του να είμαστε ακόμα δεύτεροι». Η ατάκα προκάλεσε αμηχανία, αλλά και έναν προβληματισμό, καθώς πράγματι με τον Κασσελάκη ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν δεύτερο κόμμα.

Το έμαθε από τα κανάλια: Ενδεικτικό των λεπτών εσωκομματικών καταστάσεων που υπάρχουν στη Νέα Δημοκρατία είναι πως την περασμένη εβδομάδα κορυφαίος υπουργός έμαθε ποιον θα έχει υφυπουργό από την επίσημη ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού σχήματος από τον Παύλο Μαρινάκη, καθώς κανείς δεν του είχε πει μέχρι τελευταία στιγμή ποιος θα έρθει στο υπουργείο. Και όταν μιλάμε για κορυφαίο υπουργό, εννοώ πολύ κορυφαίο, ο οποίος δεν έκρυβε την έκπληξή του για τη μυστικότητα, χωρίς όμως να δώσει συνέχεια.

Ετοιμάζει πρωτοβουλίες: Σας πάω στο ΠΑΣΟΚ τώρα, που είναι σε δύσκολη θέση κι αυτό φαίνεται πλέον διά γυμνού οφθαλμού. Ο Ανδρουλάκης δεν πρόκειται να καθίσει με σταυρωμένα χέρια πάντως και ετοιμάζει κινήσεις, με τις οποίες θα επιχειρήσει να ανακατέψει την τράπουλα. Διάφορες πηγές λένε ότι το επόμενο διάστημα ετοιμάζει πρωτοβουλίες στο κόμμα, καθώς θα έχει συναντήσεις όχι μόνο με στελέχη που είναι εντός κόμματος αλλά και «εκτός», επιχειρώντας ένα άνοιγμα. Τώρα ποια μπορεί να είναι αυτά τα πρόσωπα εκτός ΠΑΣΟΚ θα φανεί, αλλά πολλοί μιλάνε για εκπλήξεις.

Το βιβλίο Πατέλη: Ο Αλέξης Πατέλης (σσ. Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου της ΓΓ Πρωθυπουργού της Προεδρίας _ που έχει προλάβει να κάνει μία μεγάλη, διεθνή καριέρα στα χρηματοοικονομικά και τώρα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη χάραξη του οικονομικού οδικού χάρτη για την Ελλάδα) γράφει το τελευταίο διάστημα πυρετωδώς το νέο του βιβλίο, το οποίο αναμένεται να εκδοθεί το ερχόμενο φθινόπωρο. Το βιβλίο καταγράφει πώς η Ελλάδα ανέκτησε την αξιοπιστία της στο οικονομικό πεδίο στο εξωτερικό, μέσα από την προσωπική του εμπειρία στο Μαξίμου τα τελευταία πέντε χρόνια. Οπως λέει δε στους συνομιλητές του, στη χώρα μας έχουμε μια τάση να γράφουμε συνεχώς για τις καταστροφές μας, όπως η Μικρασιατική Καταστροφή, η δικτατορία, ο Εμφύλιος, η οικονομική κρίση, και σπανίως να εξιστορούμε κάτι καλό. Και αυτό κάνει με το βιβλίο. Στην ερώτηση, ωστόσο, αν του λείπει η πολιτική, η απάντηση είναι απόλυτη: Αυτός ο κύκλος έχει κλείσει.

Πήρε την καρέκλα: Πολλές φορές λέμε χαριτολογώντας πως στους πολιτικούς αρέσει να βιδώνονται στην καρέκλα. Στον τελευταίο ανασχηματισμό είχαμε κυριολεκτικά ένα τέτοιο περιστατικό, καθώς ο νέος υπουργός που πήγε να αναλάβει τα καθήκοντά του, είδε ότι έλειπε η καρέκλα στο γραφείο. Η ενημέρωση που είχε ήταν πως ο προκάτοχός του την πήρε μαζί του, αφού προφανώς ήταν κάποια καλή καρέκλα που την είχε αγοράσει ο ίδιος για να κάθεται. Και τώρα θα κάθεται στην ίδια καρέκλα στο σπίτι του ή όπου αλλού αγαπά. Εύγε!

Το Ραφάλ του Μητσοτάκη: Πάντα στους ανασχηματισμούς υπάρχουν και οι πιο ελαφρές στιγμές για να αποφορτίσουν το κλίμα της μεγάλης πίεσης. Ένα τέτοιο ενσταντανέ χάρισε ο Βασίλης Σπανάκης, που μιλώντας στον Κυριάκο Μητσοτάκη τού είπε «πρόεδρε, είμαι το Ραφάλ σου». Τι να κάνει και ο Μητσοτάκης; Εβαλε τα γέλια, αφού ξέρει εδώ και χρόνια την αφοσίωση του υφυπουργού στο πρόσωπό του.

Ικανοποίηση Σαμαρά:  Αν πάντως κάποιος έτριβε τα χέρια του από ικανοποίηση για το στραπάτσο του Δοξιάδη ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, καθώς δεν πάει πολύς καιρός που ο Αρίστος, συνομήλικός του και συμμαθητής του στο Κολλέγιο, του είχε κάνει προσωπική δημόσια επίθεση ζητώντας να αποτραβηχτεί «με αξιοπρέπεια» και λέγοντας μάλιστα τη σκληρή φράση πως «δεν έχει τσίπα». Τα λόγια του Δοξιάδη ήταν σκληρά και σιγά μην τα ξεχνούσε ο Αντώνης, που μετά τις τελευταίες εξελίξεις χαμογελούσε σαρδόνια, λέγοντας «κοίτα ποιος μίλαγε για μένα».

Από την ΑΣΟΕΕ στο ΥΠΟΙΚ: Σας πάω στην οδό Νίκης τώρα και στον νέο τσάρο Κυριάκο Πιερρακάκη, για να σας πω και κάτι άγνωστο. Ο νέος υπουργός υπήρξε συμφοιτητής και φίλος με τον υφυπουργό του Θάνο Πετραλιά στην ΑΣΟΕΕ. Τότε βέβαια δεν είχαν τα ίδια πολιτικά φρονήματα. Τώρα, είκοσι χρόνια μετά, ποιος έχει όρεξη να θυμηθεί παλιές αμφιθεατρικές ιστορίες;

Πλεύση ΤikΤok: Η (σσ. γνωστή φούσκα για _δημοσκοπική “εκτόξευση” της Ζωής Κωνσταντοπούλου)… “που δείχνει να λειτουργεί ως trend με βασική πλατφόρμα το TikTok, που έχει γίνει Πλεύση Τοκ” _σσ. εδώ γελάνε.

Αναζητάει δικαιοσύνη: Μια πολύ ξεχωριστή συνάντηση είχε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην Κομοτηνή, όπου περιόδευσε την περασμένη εβδομάδα. Συγκεκριμένα, κάποια στιγμή πλησίασε τον Παύλο Χρηστίδη ένας κύριος και του είπε πως είναι πατέρας ενός στρατιωτικού που έχασε τη ζωή του στην ελληνική αποστολή στη Λιβύη και θέλει να μιλήσει στον πρόεδρο. Ο Χρηστίδης το είπε αμέσως στον Ανδρουλάκη, που ζήτησε να τον δει. Πράγματι οι δυο τους για αρκετή ώρα είχαν εκτενή συζήτηση. Ο δυστυχής πατέρας είχε μαζί του έναν μεγάλο φάκελο και σε όσους τον ρωτούσαν τι είπε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, έλεγε μία φράση: «Δικαιοσύνη για το παιδί μου», καθώς πιστεύει πως επιχειρησιακά λάθη και αβελτηρίες, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, ήταν αυτά που οδήγησαν στον θάνατο το παιδί του.

Στην τελική ευθεία η Κίμπερλι: Κανονικά προχωράει η διαδικασία στο Κογκρέσο για την ακρόαση διορισμού της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Η Κιμπερλι Γκίλφοϊλ περνάει, όπως μαθαίνω, πολύ καιρό στο Mαρ-α-Λάγκο, στο οποίο μαζεύεται ο στενός πυρήνας του Τραμπ. Η πιθανή καθυστέρηση του διορισμού της κ. Γκίλφοϊλ μπορεί να οφείλεται στον μεγάλο όγκο των διορισμών που πρέπει να περάσουν από το Κογκρεσο, όπως π.χ. αυτός του επιχειρηματία που στέλνει ο Τραμπ στην Άγκυρα. Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν ότι η εντολή Τραμπ είναι να μην καθυστερήσει η επιλογή του για την Αθήνα. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν μάλιστα ότι τις επόμενες εβδομάδες δεν αποκλείεται να βρεθεί στην Ελλάδα στενός συγγενής του Αμερικανού προέδρου.
__ όλα αυτά τα “περισπούδαστα” από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ column: ΘΕΩΡΕΙΟ | Σταύρος Παπαντωνίου
                ____Ειδικά αφιερωμένο…

Να στηθεί λαμπρό μνημείο για τους ήρωες νεκρούς μας που έδωσαν τη ζωή τους για να ανθρωπέψει ο άνθρωπος

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, σε συνέχεια της επίσκεψής του στη Θεσσαλονίκη, επισκέφθηκε το απόγευμα το Πάρκο Εθνικής Αντίστασης, στις Συκιές, όπου βρέθηκαν ομαδικοί τάφοι εκτελεσμένων από το αστικό κράτος, την περίοδο 1946-1954.

Τεκμήρια ανυπέρβλητου ηρωισμού του λαού μας με επικεφαλής το ΚΚΕ και βαρβαρότητας του αστικού κράτους

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Πραγματικά νιώθουμε πολύ μεγάλη συγκίνηση, που βρισκόμαστε εδώ σε αυτό τον χώρο, όπου βρέθηκαν οι σκελετοί σε ομαδικούς τάφους των εκτελεσμένων ηρώων νεκρών μας έξω απ’ το Γεντί Κουλέ. Στα δύσκολα χρόνια, στα πέτρινα χρόνια όπου το μισαλλόδοξο αστικό καθεστώς σκότωσε Έλληνες κομμουνιστές, πραγματικά τους δολοφόνησε με στημένες, κατασκευασμένες κατηγορίες, γιατί ήταν πατριώτες, γιατί ήταν διεθνιστές, γιατί είχαν ανώτερα ιδανικά και αγωνίζονταν για το δίκιο του λαού και για την οριστική απελευθέρωση της Ελλάδας από κάθε είδους δεσμά, είτε ταξικά εκμεταλλευτικά είτε ιμπεριαλιστικά δεσμά.
Απ’ αυτή τη σκοπιά το ΚΚΕ δηλώνει ότι θα κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι του και για να συνεχιστεί καταρχάς η διαδικασία της ανεύρεσης των ομαδικών τάφων των ηρώων νεκρών μας, να ταυτοποιηθούν στη συνέχεια και να αποδοθούν με τη μέθοδο του DNA στις οικογένειες, στους συγγενείς, όσο γίνεται περισσότεροι, όσο αυτό είναι δυνατό.

Και βεβαίως να στηθεί εδώ ένα λαμπρό μνημείο, που καθυστερεί για χρόνια λόγω των γραφειοκρατικών διαδικασιών, των υπουργείων και άλλων υπηρεσιών. Πιστεύουμε ότι σήμερα μπορεί να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο και να στηθεί εδώ στο Γεντί Κουλέ ένα μνημείο, όπου θα έρχονται οι νέοι και οι νέες της πατρίδας μας, οι νέες γενιές, οι μαθητές, οι μαθήτριες, οι φοιτητές, οι φοιτήτριες, οι εργαζόμενοι νέοι να αποτίουν φόρο τιμής σε αυτούς τους ήρωες, που πάλεψαν για ανώτερα ιδανικά, που έδωσαν και τη ζωή τους ακόμα και στο εκτελεστικό απόσπασμα για να ανθρωπέψει επιτέλους ο άνθρωπος. Γιατί η θυσία τους είναι δίδαγμα. Θα μας εμπνέει στον αιώνα τον άπαντα».

Ο Δ. Κουτσούμπας κατέθεσε λίγα λουλούδια στο χώρο και ενημερώθηκε από τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Στέλιο Γκατζέ, για τον εντοπισμό των ομαδικών τάφων, τις ενέργειες και τους σχεδιασμούς του Δήμου Νεάπολης Συκεών για τη συνέχιση των ανασκαφών, την ταυτοποίηση και τη δημιουργία ταφικού μνημείου στο πάρκο.

Κατά την επίσκεψή του ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ συνομίλησε με συγγενείς εκτελεσμένων που παραβρέθηκαν καθώς και με τον δημοσιογράφο Σπύρο Κουζινόπουλο, ο οποίος του έκανε δώρο το βιβλίο του με τίτλο «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ιανός».

Επίσης, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, μαζί με τη Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέα της ΟΠ Κ. Μακεδονίας και τον Γιάννη Δελή, βουλευτή Θεσσαλονίκης του Κόμματος, βρέθηκαν στο σημείο όπου θα στηθεί το μνημείο για τους 400 και πλέον εκτελεσμένους κομμουνιστές έξω από το Γεντί Κουλέ, δίπλα στους ομαδικούς τάφους.

Μαζικοί τάφοι _
οπές από σφαίρες στο κρανίο
και το βάθρο
της αστικής δημοκρατίας

Μέσα σε ~3 μήνες, στις Συκιές Θεσσαλονίκης,
έχουν εντοπιστεί 4 ομαδικοί τάφοι και σκελετοί 25 εκτελεσμένων.

Οι ομαδικοί τάφοι, με σκελετούς και κρανία όπου φέρουν οπές από τη χαριστική βολή που έδωσε ο εκτελεστής, έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή του Επταπυργίου Θεσσαλονίκης, εκεί όπου μαρτύρησαν και συνάμα με την ηρωική τους στάση ξεφτίλισαν τις αστικές αξίες και ηθική, χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές, ιδιαίτερα την περίοδο του 1946 -1949. Μιας περιόδου δηλαδή, όπου υπήρχε στην Ελλάδα «δημοκρατία» και κυβερνήσεις «εθνικής ενότητας». Μιας περιόδου, που όλα τα κόμματα του συστήματος συνασπίστηκαν και πάλεψαν λυσσαλέα διαπράττοντας κάθε είδους ανοσιουργήματα για να αντιμετωπίσουν την μεγαλύτερη απειλή που δέχτηκε ποτέ η αστική εξουσία στη χώρα μας. Μιας περιόδου, δηλαδή, όπου μεγαλούργησαν οι ήρωες και οι ηρωίδες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στον οποίο το ΚΚΕ ήταν η καρδιά, το μυαλό και ο οργανωτής.

Για να γίνει καθαρό, όπως άλλωστε ομολογούν και σήμερα οι διάφοροι «προοδευτικοί» αλλά και τα κάθε είδους «φασιστοειδή», εκείνη την περίοδο στο όνομα υπεράσπισης της «δημοκρατίας», της «δυτικής υπόστασης και των δυτικών αξιών» και της «εθνικής ενότητας, της καθ’ αυτούς επιτυχίας πώς «τότε η χώρα έριξε άγκυρα στη Δύση» ανάμεσα σε πολλά άλλα αίσχη, πετούσαν σε λάκκους και ομαδικούς τάφους εκτελεσμένους κομμουνιστές, για να αντιμετωπίσουν το ΚΚΕ που σώζοντας την τιμή του ίδιου και του λαού, αποφάσισε να αναμετρηθεί ένοπλα με την εξουσία της αστικής τάξης. Μιας αστικής τάξης και των πολιτικών της στηριγμάτων, όπου παρά τα ρήγματα και τις διαφοροποιήσεις στην περίοδο της τριπλής κατοχής, συνασπίστηκε, συνεργάστηκε με κάθε είδους αποβράσματα και κατακάθια, και ζήτησε τη βοήθεια των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας για να αντιμετωπίσει έναν ένοπλο λαό, όπου μετά το διώξιμο των κατακτητών επεδίωξε – αν και καθυστερημένα – να απελευθερωθεί και από τα δεσμά της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Οι ομαδικοί τάφοι βρέθηκαν στη διάρκεια των εργασιών που πραγματοποιούν συνεργεία του δήμου Νεάπολης - Συκεών για την ανάπλαση του περιβάλλοντα χώρου του μνημείου. Και όπως δηλώνει η αρχαιολόγος Σταυρούλα Τσεβρένη, που επιβλέπει τις εργασίες εκσκαφής, η αναζήτηση κι άλλων ομαδικών τάφων στη γύρω περιοχή θα συνεχιστεί.

Αρχικά, παραμονές των Χριστουγέννων 2024 οι εργάτες του δήμου σκάβοντας τον χώρο βρέθηκαν μπροστά σε δύο ανθρώπινα υπολείμματα, ενώ το τελευταίο εύρημα ήταν τις προηγούμενες μέρες, όταν εντοπίστηκε ο μεγαλύτερος μέχρι τώρα ομαδικός τάφος, με τα οστά 13 ανθρώπων.

Το μνημείο που ετοιμάζει το ΚΚΕ

Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης

 

 

Ζάρκο Πάσπαλι 🏀 απομυθοποίηση του μαύρου πρόβατου

Αθλητής, που τρελαινόταν για πίτσα και έκανε μέχρι κι 100 τσιγάρα τη μέρα (καμιά φορά και εντός γηπέδου)…, ο Ζάρκο Πάσπαλι (Жарко Паспаљ, Žarko Paspalj), αποτέλεσε ένα από τα πιο αυθεντικά ταλέντα της γιουγκοσλάβικης σχολής μπάσκετ, που μπορούσε να σκοράρει με χίλιους κι έναν τρόπους αλλά και να μην... μια τρομερή, σχεδόν καρτουνίστικη φιγούρα, με μεγάλα αυτιά και σχεδόν κωμικό στυλ όταν δοκίμαζε να σουτάρει, το αιώνιο άσπρο τι-σερτ μέσα από τη φανέλα του Όταν η μπάλα έφευγε από το αριστερό του χέρι έμοιαζε «μαγεμένη» με αποκλειστικό στόχο να καταλήξει στο αντίπαλο καλάθι. Μαυροβούνιος (Montenego) στην καταγωγή _τα πρώτα του βήματα, τα έκανε στην Μπουντούτσνοστ της Ποντγκόριτσα, διεθνής καλαθοσφαιριστής _2,08 μ. ύψος αγωνιζόταν στις θέσεις του σμολ και πάουερ φόργουορντ, αγωνίστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην Ελλάδα, αποτελώντας έναν από τους κορυφαίους αθλητές, έχοντας σημαντική επιρροή στην ανάδειξη του ελληνικού πρωταθλήματος. Επίσης αγωνίστηκε στο ΝΒΑ, την Ιταλία, τη Γαλλία, καθώς και στην _ενιαία τότε Γιουγκοσλαβία. Με τους «πλάβι» κατέκτησε χρυσά μετάλλια στα Ευρωμπάσκετ του 1989, του 1991, αλλά και του 1995 στην Αθήνα. Μάλιστα στο τελευταίο, έμεινε στην ιστορία η κίνησή του να τραγουδάει μαζί με τον Ντίβατς μετά την απονομή το σύνθημα που τραγουδούσαν οι αντίπαλοι για να τον πικάρουν: «Δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ, Πασπαλιέ». Τελικά πήρε αρκετά…

Γενέθλια σήμερα 27 Μάρτη _γίνεται 59 ετών, αλλά ας γυρίσουμε 40 χρόνια πίσω, όταν ο πιτσιρικάς Ζάρκο ήταν ήδη μεγάλο αστέρι στην Παρτιζάν, με την οποία κατέκτησε κύπελλο Κόρατς, πρωτάθλημα και κύπελλο Γιουγκοσλαβίας παρέα με τον Βλάντε Ντίβατς και τον Αλεξάντερ Τζόρτζεβιτς.

NBA

Σε ηλικία 23 χρόνων, δίχως να επιλεγεί ποτέ σε ντραφτ _σσ. το NBA Ντραφτ είναι ετήσιο γεγονός κατά το οποίο οι 30 ομάδες του NBA επιλέγουν νέους παίκτες (rookie-ρούκι) οι οποίοι είναι επιλέξιμοι ή αγωνίζονται σε ξένα πρωταθλήματα, αποκτήθηκε από τους San Antonio Spurs (αμερικανική επαγγελματική ομάδα με έδρα το Σαν Αντόνιο στην πολιτεία του Τέξας), με τους οποίους δεν κατάφερε ποτέ να προσαρμοστεί, εξαιτίας κυρίως της κακής εξωγηπεδικής ζωής του που ήταν άμεσα συνδυασμένη με το τσιγάρο _ “έρωτα ζωής”, όπως έλεγε και την πίτσα, αγαπήθηκε όμως από τους φίλους της ομάδας. Μάλιστα ήταν μόλις ο πέμπτος παίκτης που συμμετείχε στο ΝΒΑ, μετά τους Σαρούνας Μαρτσιουλιόνις και Σάσα Βολκόφ, αλλά και τους Γιουγκοσλάβους Βλάντε Ντίβατς και Ντράζεν Πέτροβιτς. Τον Πάσπαλι ανακάλυψε ο Γκρεγκ Πόποβιτς σ' έναν αγώνα στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας. Τότε ο «Ποπ» ήταν ασίσταντ στον πάγκο των «σπιρουνιών».

Στις ΗΠΑ κατά κύριο λόγο έπαιζε στο τέλος των αγώνων και ποτέ δεν κέρδισε την εμπιστοσύνη του τεχνικού επιτελείου, καθώς τον κατηγορούσαν ότι παίζει μόνο επίθεση και δεν νοιάζεται για την άμυνα… Η καλύτερή του εμφάνιση καταγράφηκε σε μία ήττα των Σπερς από τους Νάγκετς με 126-99, όταν σημείωσε 13 πόντους σε 14λ συμμετοχής! Πριν ξεκινήσουν τα πλέι οφ οι Σπερς τον έκοψαν από το ρόστερ του.

Επιστροφή στο Βελιγράδι πριν πιάσει λιμάνι...

Το 1990 επέστρεψε στην Παρτιζάν Βελιγραδίου και παρέα με τους Τζόρτζεβιτς και Ντανίλοβιτς προσπάθησαν ανεπιτυχώς να σταματήσουν την κυριαρχία της Γιουγκοπλάστικα των Ντίνο Ράτζα και Τόνι Κούκοτς. Την αγωνιστική περίοδο 1990-91 έπαιξε με επιτυχία στην Παρτιζάν, ενώ δημιούργησε μία δυνατή τριπλέτα με τους νεαρούς τότε Σάσα Τζόρτζεβιτς και Σάσα Ντανίλοβιτς. Το 1991 δέχτηκε την πρόταση του Ολυμπιακού και δεν μπορούσε να την αρνηθεί, καθώς ο Σωκράτης Κόκκαλης έβλεπε στο πρόσωπό του, τον καινούριο ηγέτη του μπασκετικού τμήματος που ήθελε να πρωταγωνιστήσει. Η πρώτη του χρονιά ήταν σπουδαία, παρά το γεγονός ότι δεν συνδυάστηκε από κανέναν τίτλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ζάρκο σκόραρε σε ορισμένα παιχνίδια περισσότερους από σαράντα πόντους, ενώ πέτυχε και το ρεκόρ με 22/22 βολές σε αγώνα Κυπέλλου με τον Άρη, στον οποίο οι «ερυθρόλευκοι» πάντως ηττήθηκαν. Ο Ολυμπιακός τερμάτισε δεύτερος χάνοντας στους τελικούς από τον ΠΑΟΚ, αλλά ήταν ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε την ομάδα που μία σεζόν νωρίτερα είχε τερματίσει όγδοη.

Εγκεφαλικό ¨γαμώτο¨, τι γίνεται;...

30+ χρόνια μετά το NBA Ντραφτ _συνειρμικά, διηγείται “Είμαι μια χαρά. Έχει περάσει ένας χρόνος από το εγκεφαλικό και δόξα τω Θεώ, νιώθω καλά”. Ας γυρίσουμε όμως, ένα χρόνο πίσω. “Είχα πάει στις ΗΠΑ να δω τους φίλους μου, στο Sacramento όπου έμεινα 10-12 μέρες με τον Divac και δεν είχα το παραμικρό θέμα. Δεν με πείραξε τίποτα. Πέρασα φανταστικά. Μίλησα με τον Gregg (Popovich) και με κάλεσε στο San Antonio. Δέχθηκα να πάω με μεγάλη χαρά. Δεν είχα πάει για 30 χρόνια. Ένιωθα μεγάλη χαρά. Ήταν όλα σούπερ. Πήγα την πρώτη μέρα στο γήπεδο με κοντομάνικο, κρύωνα. Τη δεύτερη δεν άντεχα ούτε με πουκάμισο. Έβαλα ζακέτα. Έλεγα ¨γαμώτο¨, τι γίνεται;. Είχε έξω 28^οC, υγρασία και μέσα σε κλειστούς χώρους είχε κρύο από τα air-condition που δούλευαν στο φουλ. Άρχισα να αισθάνομαι μια δυσφορία. Την τρίτη μέρα ξύπνησα στις 5 τα χαράματα και είπα στον εαυτό μου ‘κάτι δεν πάει καλά’. Ένιωθα, όχι ζαλισμένος, αλλά μουδιασμένος. Σαν να μην ήξερα τι μου συμβαίνει. Το μυαλό μου καταλάβαινε ότι κάτι δεν πάει καλά, ωστόσο δεν μπορούσα να το προσδιορίσω. Εκείνη την ημέρα έπρεπε να είμαι έτοιμος στις 10.00, γιατί ο Gregg είχε κανονίσει να έλθει ένας άνθρωπος των Spurs να με πάρει από το ξενοδοχείο, για να με πάει στην προπόνηση -και μετά θα πηγαίναμε για φαγητό με τον coach. Όταν άνοιξα τα μάτια μου, είδα το ρολόι και είχε πάει 11.00. Προσπάθησα να μιλήσω και δεν μπορούσα. Ωστόσο, δεν είχα πρόβλημα με τις κινήσεις μου. Δούλευε το σώμα μου, αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά με το μυαλό μου. Σιγά σιγά προσπάθησα να ντυθώ, μετά πήγα εκεί όπου έπινα καφέ κάθε μέρα, παρήγγειλα, μου τον έφεραν, πήρα το ποτήρι έξω για να καπνίσω”. Καθ’ οδόν χτύπησε το τηλέφωνο του. Ήταν ο Popovich, ο οποίος είχε ανησυχήσει γιατί δεν είχα εμφανιστεί στο ραντεβού _Μου είπε πού είσαι ρε γαμώτο, σε περιμένει ο άνθρωπος” και νιώθω να πέφτουν από τα χέρια μου το τσιγάρο και το ποτήρι. Πρόλαβα να του πω ¨stroke¨ και κατέρρευσα. Ευτυχώς κατάλαβε αμέσως τι είχε συμβεί και έστειλε ασθενοφόρο. Με μάζεψαν και με πήγαν στο νοσοκομείο”. Εκεί διαπιστώθηκε το εγκεφαλικό. “Ευτυχώς δεν ήταν κάτι καταστροφικό. Άρχισα να μιλάω από την επομένη, λίγο ακατάληπτα, αλλά μιλούσα. Η αριστερή μου πλευρά ήταν μουδιασμένη, αλλά λειτουργούσε”.

Ολυμπιακός

Το πρώτο πρωτάθλημα και η γραμμή του «Μπομπλάν»: Ο Ολυμπιακός κατέκτησε το πρωτάθλημα του 1993 και ο Πάσπαλι λατρεύτηκε όσο λίγοι στον Πειραιά. Παράλληλα σκόραρε 54 πόντους σε αγώνα με τη Δάφνη κάνοντας ένα πολύ μεγάλο ρεκόρ! Ωστόσο πολλοί έχουν στο μυαλό τους τον τρίτο προημιτελικό της Ευρωλίγκας με τη Λιμόζ στο «Μπομπλάν». Με τη σειρά στο 1-1, ο Ολυμπιακός είχε την μπάλα και όλο τον χρόνο για να πετύχει το καλάθι της νίκης. Η μπάλα πήγε στα χέρια του 27χρονου τότε Πάσπαλι και ο διαιτητής τον χρέωσε ότι πάτησε τη γραμμή. Ο Γιούρε Ζντοβτς σκόραρε στα 3'', η ομάδα του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς πήρε το εισιτήριο για το Φάιναλ Φορ του ΣΕΦ και τελικά το κατέκτησε!

Ξανά μοιραίος και... αντίο: καλοκαίρι του 1993 ο Ολυμπιακός έγινε ακόμα πιο δυνατός με την προσθήκη του Ρόι Τάρπλεϊ. Στόχος ήταν η κορυφή της Ευρώπης. Το πρωτάθλημα κατέληξε ξανά στον Πειραιά το 1994 όπως και το Κύπελλο, ενώ η ομάδα του Γιάννη Ιωαννίδη πήρε το εισιτήριο για το Φάιναλ Φορ του Τελ Αβίβ. Ο ημιτελικός με τον Παναθηναϊκό «βάφτηκε» κόκκινος και όλοι περίμεναν την κούπα. Ο τελικός με την Μπανταλόνα ήταν θρίλερ, αλλά κατά έναν περίεργο τρόπο, ο Ζάρκο έμελλε να γίνει ξανά μοιραίος. Οι Καταλανοί είχαν προβάδισμα ενός δύο πόντων. Ο Πάσπαλι αστόχησε στη βολή, αλλά η μπάλα ήρθε ξανά στα χέρια του και είχε την ευκαιρία να στείλει το παιχνίδι στην παράταση αλλά αστόχησε. Όλα αυτά κι ενώ κατά τη διάρκεια της σεζόν είχε αρχίσει να γίνεται εξαιρετικά άστοχος στα σουτ και στις βολές. Το μυστήριο του μηχανισμού του στο σουτ υπάρχει ακόμα, ενώ φήμες κάνουν λόγο για τραυματισμό που τον επηρέασε. Ήταν σε μια οριακή στιγμή της καριέρας του, ο Ζάρκο αποκτήθηκε τη σεζόν 1991-1992 από τον Ολυμπιακό, ο οποίος την προηγούμενη χρονιά είχε τερματίσει 8^ος, διαθέτοντας μια ομάδα χωρίς στόχους και φιλοδοξίες.

Με την καθοδήγηση του Γιάννη Ιωαννίδη και τον Ζάρκο Πάσπαλι στην πρώτη χρονιά του να σκοράρει 32 πόντους ΜΟ. ανά αγώνα, ο Ολυμπιακός ξαναγεννιέται και φτάνει στον τελικό του πρωταθλήματος, τον οποίο έχασε μετά από σκληρές μάχες από τον ΠΑΟΚ.

Την επόμενη σεζόν 1992-1993 ο Ολυμπιακός με πρωταγωνιστή και πάλι τον Πάσπαλι και με τη βοήθεια του Μπέρι κατακτά το πρωτάθλημα απέναντι στον ενισχυμένο Παναθηναϊκό των Γκάλη, Βράνκοβιτς, Κόμαζετς, Σοκ, ενώ αποκλείεται ένα βήμα πριν το φάιναλ-φορ της Αθήνας για την Ευρωλίγκα από τη Λιμόζ. Η σεζόν 1993-1994 βρίσκει τον Ολυμπιακό να είναι μια από τις ισχυρότερες ομάδες της Ευρώπης. Με Πάσπαλι, Τάρπλεϊ και Φασούλα να βρίσκονται στο ζενίθ της ευρωπαϊκής τους καριέρας και τους νεαρούς Σιγάλα, Τάρλατς, Τόμιτς, Νάκιτς να έχουν αποκτήσει την ωριμότητα για να μπουν σε τροχιά πρωταθλητισμού, ο Ολυμπιακός φτάνει με κεκτημένη ταχύτητα στον τελικό του φάιναλ-φορ της Ευρωλίγκας στο Τελ Αβίβ, κερδίζοντας τον Παναθηναϊκό στον ημιτελικό με 77-72 (σε έναν αγώνα που έμεινε ιστορικός για την Ελλάδα, διότι ήταν η πρώτη φορά που οι δύο «αιώνιοι αντίπαλοι» συναντήθηκαν μεταξύ τους σε ευρωπαϊκή διοργάνωση, αν και ο μεταξύ τους αγώνας στον ημιτελικό ήταν υποχρεωτικός, λόγω των τότε ισχύοντων κανονισμών) και στερώντας έτσι από το Νίκο Γκάλη την τέταρτη και τελευταία ευκαιρία του να αγωνιστεί σε τελικό Ευρωλίγκας. Στον τελικό του Τελ Αβίβ όμως, 2 ημέρες μετά, ο Ζάρκο χρεώθηκε την ευθύνη μιας αναπάντεχης ήττας - σοκ που θεωρείται το μεγαλύτερο ίσως μπασκετικό κάζο στην ιστορία του Ολυμπιακού, καθώς η ομάδα του έχασε το τρόπαιο με 59-57 από μια ομάδα που όλα τα προγνωστικά έδιναν ότι ο Ολυμπιακός θα συντρίψει δια περιπάτου, την Ζουβεντούτ Μπαδαλόνα. Όμως η αλήθεια απέβη διαφορετική και μοιραία, καθώς συνολικά σαν ομάδα ο Ολυμπιακός από ένα αδικαιολόγητο «άγχος του φαβορί» έπαθε ξαφνικά μια άνευ προηγουμένου αστοχία στο φινάλε και δεν σκόραρε για τα τελευταία 6λ+40δλπτα του αγώνα, με τον Ζάρκο επίσης να αστοχεί στις 7 από τις 10 ελεύθερες βολές του, αλλά και σε αρκετές κρίσιμες προσπάθειες για σουτ, ενώ μάλιστα ο ίδιος έμεινε άποντος σε ολόκληρο το 2^ο Στέφτηκε μετά πρωταθλητής και κυπελλούχος Ελλάδας και αποχώρησε από τον Ολυμπιακό.

Παναθηναϊκός

Η σεζόν 1994-1995 τον βρίσκει στον μεγάλο αντίπαλο Παναθηναϊκό, παρέα με τους Παναγιώτη Γιαννάκη, Στόγιαν Βράνκοβιτς και Νίκο Γκάλη, ο οποίος μετά από λίγο αποχώρησε. Με το ξεκίνημα της σεζόν, ο Παναθηναϊκός κερδίζει τον Ολυμπιακό για το κύπελλο και ο Πάσπαλι, που ήταν πρωταγωνιστής, γίνεται κόκκινο πανί για τους φίλους του Ολυμπιακού και ήρωας για τους φίλους του ΠΑΟ. Αγωνιστικά επηρεασμένος από την αστοχία στις κρίσιμες στιγμές που όλο και μεγαλώνει, μεταμορφώνεται από ένα δεινό σουτέρ σε ένα ευκίνητο φόργουορντ που εκμεταλλεύεται τον αιφνιδιασμό και τις γρήγορες επιθέσεις, σκοράροντας όλο και πιο κοντά στο καλάθι.

Η αστοχία του σε κρίσιμες στιγμές αποδεικνύεται και πάλι καθοριστική, καθώς στο κρίσιμο παιχνίδι της κανονικής περιόδου απέναντι στον Ολυμπιακό ο Πάσπαλι αστοχεί και πάλι σε κρίσιμη βολή και ο Παναθηναϊκός χάνει το πλεονέκτημα έδρας, που έχει ως συνέπεια να χάσει μετά και το πρωτάθλημα. Την ίδια χρονιά στην Ευρωλίγκα ο ΠΑΟ στηριζόμενος σε Πάσπαλι, Βράνκοβιτς, Γιαννάκη, κάτω από τις οδηγίες του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου, παίζει ίσως το θεαματικότερο μπάσκετ της νεότερης ιστορίας του, βασιζόμενο στην ταχύτητα, τους αιφνιδιασμούς και τις εντυπωσιακές ενέργειες, και είναι το φαβορί για το τρόπαιο, όμως στον ημιτελικό του φάιναλ-φορ της Σαραγόσα (όπου ο ελληνικός «εμφύλιος» ήταν και πάλι υποχρεωτικός, λόγω των τότε ισχύοντων κανονισμών) χάνει και πάλι από τον Ολυμπιακό (ο οποίος όμως 2 μέρες μετά έχασε για δεύτερη συνεχόμενη φορά στον τελικό του φάιναλ-φορ, αυτή την φορά από τη Ρεάλ Μαδρίτης).

Πανιώνιος

Την επόμενη χρονιά, ο Πανιώνιος του Ντούσαν Ίβκοβιτς ήταν η ομάδα που κέρδισε από το πέρασμα του Ζάρκο, καθώς με τη βοήθειά του κατέκτησε την τρίτη θέση. Ο Πάσπαλι δόθηκε δανεικός από τον Παναθηναϊκό στον Πανιώνιο, καθώς δεν χωρούσε λόγω της μεταγραφής του Ντομινίκ Ουίλκινς με τις δύο ομάδες να συμμετέχουν από κοινού στο συμβόλαιό του. Το 1996 έμεινε ελεύθερος από τον ΠΑΟ, αλλά δεν συνέχισε στον Πανιώνιο που πρόσφερε 800.000 δολλάρια, δηλαδή περίπου 200 εκατομμύρια δραχμές για συμβόλαιο ενός έτους, ενώ ο Πάσπαλι ζητησε από τους "κυανέρυθρους" 1,3 εκατομ$ (325 εκατομ. δραχμές). Παράλληλα ενδιαφέρον έδειξε και ο Ολυμπιακός που είχε πλέον προπονητή τον Ντούσαν Ίβκοβιτς. Οι εντυπωσιακές του όμως εμφανίσεις στην Ολυμπιάδα της Ατλάντα έκαναν τους Ατλάντα Χοκς να του δώσουν την ευκαιρία να δοκιμαστεί και να αγωνιστεί στο ΝΒΑ. Για τους γνωστούς εξωαγωνιστικούς λόγους η απόδοση του έπεσε και πάλι και δεν κατάφερε να ξαναγωνιστεί τελικά στο ΝΒΑ, και μετά από μια εβδομάδα στο καμπ των Χοκς ζήτησε να μείνει ελεύθερος. Υπέγραψε στη γαλλική Ρασίγκ Παρί, με ένα ποσό γύρω στο 1 εκατο$ και την βοήθησε να κερδίσει το πρωτάθλημα μετά από 43 χρόνια.

Άρης

Τη σεζόν 1997-1998 επιστρέφει στην Ελλάδα για τον Άρη Θεσσαλονίκης, με τον οποίο κέρδισε το κύπελλο Ελλάδος και δεν εγκατέλειψε όπως πολλοί συμπαίκτες λόγω των χρεών που είχε η ομάδα απέναντι σε όλους τους αθλητές της. Τελευταία του στάση τη σεζόν 1998-1999 στη Βίρτους Μπολόνια, στην οποία μετά από τραυματισμούς έκανε κακές εμφανίσεις και τελικώς η Βίρτους Μπολόνια τον αποδέσμευσε στα μισά της σεζόν.Σταμάτησε το μπάσκετ σε ηλικία μόλις 32 ετών…

🏀   Τίτλοι

Συλλογικοί_Παρτιζάν Βελιγραδίου

•     Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας: (1987)
•     Κύπελλο Κόρατς: (1989)
•     Κύπελλο Γιουγκοσλαβίας: (1989)
  
  

Ολυμπιακός

•     2x Πρωτάθλημα Ελλάδας: (1993, 1994)
•     Κύπελλο Ελλάδας: (1994)

Ρασίγκ Παρί

• Πρωτάθλημα Γαλλίας: (1997)

Άρης Θεσσαλονίκης

• Κύπελλο Ελλάδας: (1998)

Ατομικοί

•     MVP Φάιναλ Φορ της Ευρωλίγκας: (1994)
•     Καλύτερη ομάδα του Final-4 της Ευρωλίγκας: (1994)
•     FIBA All-Star Game: (1991)
•     Πρώτος σκόρερ στο Πρωτάθλημα Ελλάδας: (1992)
•     Πρώτος σκόρερ στον τελικό Κυπέλλου Ελλάδας: (1994)
•     Ελληνικό All-Star Game: (1994)

🏀  Εθνική Γιουγκοσλαβίας

Υπήρξε επί σειρά ετών βασικό στέλεχος της εθνικής ομάδας της Γιουγκοσλαβίας.

• Το 1987 σε ηλικία 21 ετών ήταν ένας από τους ηγέτες της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας που κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας και ο Νίκος Γκάλης και η παρέα του του στέρησαν την ευκαιρία να κατακτήσει το τρόπαιο στον τελικό, που τελικώς το κατέκτησε η Ελλάδα.
• Το 1988 κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στην Ολυμπιάδα της Σεούλ, χάνοντας στον τελικό από την εξίσου ισχυρότατη ΕΣΣΔ.
• Το 1989 είχε την τύχη να αγωνιστεί επάξια στην καλύτερη ίσως ομάδα της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας που πολλοί ονόμασαν ευρωπαϊκή ντριμ τιμ και να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του Ζάγκρεμπ απέναντι στην Ελλάδα και δίπλα σε ονόματα όπως οι Πέτροβιτς, Ράτζα, Ντίβατς, Βράνκοβιτς, Κούκοτς, Ζντοβτς, Ντανίλοβιτς.
• Το 1990 στο Μουντομπάσκετ κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο.
• Το 1991 στο Ευρωμπάσκετ της Ρώμης απέναντι στη γηπεδούχο Ιταλία κατέκτησε και πάλι το χρυσό μετάλλιο.
• Το 1995 επανέλαβε την επιτυχία του στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας, κερδίζοντας και πάλι το χρυσό μετάλλιο απέναντι στη Λιθουανία, αφού στον ημιτελικό η Γιουγκοσλαβία είχε ήδη αποκλείσει την Ελλάδα.
• Το 1996 στην Ολυμπιάδα της Ατλάντα κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο, αφού η Γιουγκοσλαβία δεν κατάφερε να σταματήσει τη Ντριμ Τιμ 2.

Εθνικοί τίτλοι και διακρίσεις

•     1989 χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ
•     1990 χρυσό μετάλλιο στο Μουντομπάσκετ
•     1991 χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ
•     1995 χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ
•     1988 αργυρό ολυμπιακό μετάλλιο στη Σεούλ
•     1996 αργυρό ολυμπιακό μετάλλιο στην Ατλάντα
•     1987 χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ

Ακολούθησε στα είκοσί του χρόνια η μεταγραφή του στην Παρτιζάν -όπως αναμενόταν-. Στην ομάδα του Βελιγραδίου έπαιξε για τρία χρόνια και μάλιστα συμμετείχε στο Φάιναλ Φορ του «Flanders Expo» της Γάνδης του 1988 τερματίζοντας στην τρίτη θέση. Την επόμενη χρονιά με τους Σέρβους πανηγύρισε την κατάκτηση του Κυπέλλου Κόρατς.