Καισαριανή ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ! 🎈 Ιστορικός περίπατος τιμής και μνήμης

Ιστορικό περίπατο τιμής και μνήμης σήμερα στις 11.00πμ οργανώνει  η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Καισαριανής, με “ξεναγό” τη Φιλιώ Τόλια _διδάκτορα ιστορίας και συνεργάτη του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ _Εκκίνηση στην πλάκα του Άρη

         Οδός Αδελφών Τσάφου

Οι 7 ηρωικοί ΕΠΟΝίτες της Καισαριανής
Στην πρώτη σειρά (από αριστερά)
Απόλλων Δαυλάκος, Στέφανος Τσάφος, Γιώργος Πολεμαρχάκης.
Στη 2η
Νίκος Νταλιάνης, Πρόδρομος Αδραμίτογλου,
Σωτήρης Βενιέρης, Ανδρέας Κρυσταλλάκος

                                                                          _____________________

                              Οδός Αδελφών Τσάφου.
Στο έμπα της Καισαριανής, από την πλευρά της Πανεπιστημιούπολης συναντάς την οδό Τσάφου. Ο Δήμος Καισαριανής έδωσε στον δρόμο αυτό το όνομα «Οδός ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΣΑΦΟΥ», τιμώντας τη μνήμη τεσσάρων αδελφών, προσφύγων, που έδωσαν το «παρών» και δύο απ’ αυτούς τη ζωή τους στον απελευθερωτικό αγώνα του λαού μας εναντίον των Γερμανών. Στο τέρμα της ίδιας οδού, που συναντιέται με την οδό Αναξαγόρα, είναι τοποθετημένη μια αναθηματική πλάκα πάνω στην μπαζωμένη κοίτη του Ηριδανού που αναφέρεται στη «Σύσκεψη της Καισαριανής», όπου ο Άρης Βελουχιώτης πρωτομίλησε στους συντρόφους τους για τον ένοπλο αγώνα κατά των Γερμανών κατακτητών. Πώς συνδέονται οι δύο αυτές αναφορές; Πώς συνδέεται η ονομασία του δρόμου με την αναθηματική πλάκα; Το ξετύλιγμα του κουβαριού θα αναδείξει κορυφαία ιστορικά γεγονότα που έγραψαν τις ένδοξες σελίδες της Εθνικής μας Αντίστασης.

Ο Δημήτρης Τσάφος, ο πατέρας, το 1922, στον κατατρεγμό και στη συμφορά, μαζί με τον αδελφό του και άλλα ξαδέλφια του, αφού κατάφεραν να διώξουν τις οικογένειές τους στην Ελλάδα, καθώς πλησίαζαν οι Τσέτες στα Βουρλά, οι ίδιοι παρέμειναν εκεί για να υπερασπιστούν την πόλη και έμειναν για πάντα εκεί και βρέθηκαν κατακρεουργημένοι κι απαγχονισμένοι στην κεντρική πλατεία των Βουρλών. Η απορφανισμένη οικογένεια, τέσσερα αγόρια (Μανώλης, Στέφανος, Γιώργος, Γιάννης), δύο κορίτσια και η μάνα τους, μετά από πολλά βάσανα κατάφεραν να φθάσουν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Καισαριανή.

Η «σύσκεψη της Καισαριανής» αποτέλεσε την πρώτη γνωριμία του Μανώλη Τσάφου με τον Άρη και έκτοτε δεν χώρισαν ποτέ. Συγκεκριμένα στις 15 Μάη 1941 σ’ ένα αλσύλλιο της Καισαριανής γίνεται μια μυστική σύναξη μιας χούφτας παλικαριών με την παρουσία του Άρη Βελουχιώτη. Σ’ αυτή τη σύσκεψη, γνωστή σαν «Σύσκεψη της Καισαριανής», ο Άρης θα μιλήσει στους συναγωνιστές και συντρόφους του για ένοπλο αγώνα ενάντια στον κατακτητή, για ένα νέο ’21. Η ομιλία του Θανάση Κλάρα στη Σύσκεψη της Καισαριανής επικεντρώθηκε σε τέσσερα σημεία:
α. Ο αγώνας για τη λευτεριά έχει κι άλλο χαρακτήρα. Η νίκη του λαού μας ενάντια στον κατακτητή θα είναι και μια νίκη ενάντια στον ντόπιο φασισμό. Ο λαός με τον αγώνα του και τη νίκη του θα εξασφαλίσει τα κυριαρχικά του δικαιώματα και τις ελευθερίες του. Ο αγώνας είναι για τη λευτεριά, αλλά και για να μην υπάρξει γυρισμός στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας.
β. Ο πόλεμος συνεχίζεται. Πρέπει να συνεχιστεί με το όπλο στο χέρι, ως την απελευθέρωση της πατρίδας από τους κατακτητές,
γ. Τα όπλα του αγώνα θα εξασφαλιστούν από τα όπλα των στρατιωτών που δεν τα παράδωσαν, αλλά τα πιο πολλά θα τα αρπάξουμε από τους ίδιους τους κατακτητές,
δ. Ο ένοπλος αγώνας θα πρέπει να στραφεί κατά των κατακτητών και των προδοτών συνεργατών τους

Στη σύσκεψη πήραν μέρος γύρω στους 12 αγωνιστές, παλιοί γνώριμοι οι πιο πολλοί, του Θανάση Κλάρα, από τις παράνομες Οργανώσεις του ΚΚΕ: Ο Μανώλης Τσάφος, που τον ακολούθησε πιστά ως το τέλος, για να σκοτωθεί σε μάχη, τον Απρίλη του 1945, λίγες μέρες πριν αυτοκτονήσει ο Άρης, ο Στέφανος Τσάφος, αδελφός του Μανώλη, μαχητής του Β’ λόχου ΕΛΑΣ Καισαριανής, έπεσε στη μάχη με τους ταγματασφαλίτες στις 16 Ιούνη 1944, κοντά στο Μοναστήρι Καισαριανής, ο Γιάννης Χατζηπαναγιώτου (ο μετέπειτα Καπετάν Θωμάς), αργότερα Καπετάνιος  της VII Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ, ο Νίκος Θεοδωρίδης, από τη Μικρά Ασία, στέλεχος του ΚΚΕ και συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και  του Γιάννη Χατζηπαναγιώτου από το 1938, ο επίσης Μικρασιάτης Θόδωρος Κουλίτσος-Νικολαΐδης, στέλεχος του ΚΚΕ, οργανώθηκε από τους πρώτους στο ΕΑΜ Καισαριανής και στον ΕΛΑΣ, ο Ιγνάτης Δρακούλης «Πάγκαλος», γεννημένος στη Μικρά Ασία, στέλεχος του ΚΚΕ, ο αδελφός του Ιγνάτη, Δημήτρης Δρακούλης «Πάγκαλος», στέλεχος του ΚΚΕ, ο γερμανομαθής Κορίνθιος δικηγόρος Αθανάσιος Λαζανάς, που όταν τον έπιασαν οι Γερμανοί αρνήθηκε να τους μιλήσει στη γλώσσα τους και τον εκτέλεσαν, ο γεννημένος στην Κέρκυρα Γιώργος Τζώνης,  στέλεχος του ΚΚΕ και συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και  του Γιάννη Χατζηπαναγιώτου από το 1939, ο Δημήτρης Χαραλάμπους και η Ελπίδα Κουρουνιώτη, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης.

Ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαΐου 1942, ο Άρης κατ’ εντολή του ΕΑΜ, θα ξεκινήσει τον ένοπλο αγώνα με τον ΕΛΑΣ, για να γράψει στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας το έπος της ΕΑΜΙΚΗΣ Εθνικής Αντίστασης. Πρώτοι έτρεξαν στο κάλεσμά του οι ελάχιστοι της μυστικής σύναξης της Καισαριανής κι ανάμεσά τους ο Μανώλης Τσάφος, για να γίνει στη συνέχεια ένας από τους πρώτους αντάρτες του Βελουχιώτη, μέχρι που θα πέσει νεκρός σε μια απ’ τις τελευταίες μάχες τους λίγο πριν το τραγικό τέλος του Άρη.

Στη μάχη αυτή, στις 25 Απριλίου 1945 βρέθηκαν περικυκλωμένοι από ισχυρές αγγλοελληνικές δυνάμεις, που έβαλλαν εναντίον τους με πυκνά πυρά οπλοπολυβόλων. Οι αντάρτες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και κατάφεραν κινούμενοι αθόρυβα μέσα στη νύχτα να «γλιστρήσουν» έξω από τον κλοιό των εχθρικών δυνάμεων. Στη νυχτερινή όμως εκείνη συμπλοκή σκοτώθηκε ο Μανώλης Τσάφος, τραυματίστηκαν πέντε και ένας συνελήφθη αιχμάλωτος. Οι αντάρτες πέρασαν στη συνέχεια στην Αλβανία για ελάχιστες ώρες, αφού προηγουμένως έθαψαν πάνω στη συνοριακή γραμμή τον αξέχαστο πρωταντάρτη από την Καισαριανή Μανώλη Τσάφο. Ο θάνατος του Μανώλη συγκλόνισε τον Άρη Βελουχιώτη. Τον νεκρό αγωνιστή προέπεμψαν ο παπάς της Καλής Βρύσης, λίγοι χωρικοί και οι τιμητικές ομοβροντίες των ανταρτών σαν ύστατο αποχαιρετισμό στον αγαπημένο συναγωνιστή τους. Τον Μανώλη ακολούθησαν και τα υπόλοιπα αδέλφια από διαφορετικά μετερίζια στον αγώνα για τη Λευτεριά στις γειτονιές της Καισαριανής.

• Ο Γιάννης Τσάφος στην προφορική μαρτυρία του αναφέρεται στη σύσκεψη: «Όταν είχαμε ακόμα την ταβέρνα ήλθε ο Άρης Βελουχιώτης στο μαγαζί μας και μέχρι να οργανωθούνε καθίσανε στο προσφυγικό σπίτι εφτά ή οκτώ μέρες. (Δεν αναφέρει κάτι άλλο για το σπίτι… Στις προθήκες, όμως, του Μουσείου ΕΑΜικής Αντίστασης, στην Καισαριανή, υπάρχει χειρόγραφο σημείωμα αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης για τη συνάντηση με τον Άρη και η κουρελού στην οποία κοιμόταν ο Άρης Βελουχιώτης κατά την παραμονή του στην Καισαριανή τον Μάη του 1941, φιλοξενούμενος από την Χρύσα Κατσαρέλη _από το αρχείο του Νικόδημου Κατσαρέλη)…
• Ο Στεφανής Τσάφος βρήκε τραγικό θάνατο σε μια από τις κορυφαίες, αλλά και τραγικές πράξεις της Κατοχής και της Αντίστασης, τη Μάχη της Καισαριανής, ανάμεσα στο 2^ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ Αθήνας (200 μαχητές) και σε 1.300 Γερμανούς και ταγματασφαλίτες βαριά οπλισμένους, οι οποίοι για πολλοστή φορά εισέβαλαν τα ξημερώματα της 15^ης προς 16^η Ιουνίου 1944 στην Καισαριανή, στην προσπάθειά τους να την καταλάβουν, αιφνιδιάζοντας τον αδούλωτο κι ανυπότακτο λαό της. Κι αφού έστησαν ένα τεράστιο μπλόκο γύρω απ’ την ελεύθερη και απάτητη προσφυγική συνοικία, προχώρησαν σε μαζικές συλλήψεις και εκτελέσεις πατριωτών επί τόπου.
• Ο Στεφανής Τσάφος, στέλεχος του ΕΛΑΣ Καισαριανής, μαζί με τα παλικάρια τού Απόλλωνα Δαβλάκου, γραμματέα της Οργάνωσης Καισαριανής του ΚΚΕ, πολέμησαν παλικαρίσια τον εχθρό και επιχείρησαν να διαφύγουν μέσα από το γερμανικό μπλόκο του Βύρωνα. Αλλά ο Στέφανος τραυματίστηκε βαριά στο πόδι και δεν μπορούσε να ακολουθήσει τους συναγωνιστές του κι αφού τους παρότρυνε να φύγουν, κρύφτηκε μέσα στα χωράφια σ’ ένα λάκκο, αλλά με το πρώτο φως της ημέρας οι γερμανοτσολιάδες τον ανακάλυψαν οδηγημένοι απ’ τα ματωμένα αχνάρια πάνω στο χώμα και τον συνέλαβαν. Αλλά και τα άλλα παλικάρια του Δαβλάκου βρέθηκαν περικυκλωμένα στο υψωματάκι «Αστέρι» κοντά στο μοναστήρι. Ήταν ο Απόλλωνας Δαβλάκος, ο Πρόδρομος Αδραμίτογλου, ο Σωτήρης Βενιέρης, ο Ανδρέας Κρυσταλάκος, ο Μιχάλης Μενεγάκης, ο Νίκος Νταλιάνης και ο Γιώργος Πολεμαρχάκης. Τα επτά παλικάρια της ομάδας του Δαβλάκου και σύντροφοι του Τσάφου βρέθηκαν πριν το μεσημέρι γαζωμένοι απ’ τις σφαίρες του εχθρού πάνω στο λόφο.

Σύμφωνα με μαρτυρίες αγωνιστών κατά τις 9. 00 το πρωί μια κουστωδία από γερμανοτσολιάδες έσερναν με φωνές και βλαστήμιες στη λεωφόρο Καισαριανής «θριαμβευτικά», φορτωμένο πάνω σ’ ένα γάιδαρο τον βαριά τραυματισμένο ΕΛΑΣίτη Στέφανο Τσάφο. Σε μια γειτονιά την ώρα που περνούσαν υπήρχε μπλόκο των Γερμανών σε ένα σπίτι και ετοιμάζονταν να εκτελέσουν επί τόπου μια ολόκληρη οικογένεια που τη θεωρούσαν ύποπτη για τον θάνατο ενός Γερμανού στρατιωτικού. Ο Στέφανος Τσάφος, αν και βαριά τραυματισμένος και μισολιπόθυμος, κατάλαβε τι επρόκειτο να γίνει και με όση δύναμη του απέμενε φώναξε δυνατά προς τους Γερμανούς στρατιώτες: «Αφήστε τους, εγώ τον σκότωσα» και τότε οι Γερμανοί χίμηξαν πάνω του και τον κατατρύπησαν με τις ξιφολόγχες τους. Η οικογένεια σώθηκε και ο Στέφανος, αφού διαπομπεύτηκε επί ώρες στους δρόμους της Καισαριανής, μεταφέρθηκε στο Γουδή, όπου βρήκε τραγικό τέλος.

5-Σεπ-1944 ο 14χρονος μαθητής ΕΠΟΝίτης Ανδρέας Λυκουρίνος εκτελείται από τους χιτλερικούς καταχτητές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, μαζί με την Ηρώ Κωνσταντοπούλου και άλλους 48 αγωνιστές που κρατούνταν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Ένα απέριττο μνημείο έχει στηθεί στον τόπο της θυσίας αυτών των παλικαριών και κάθε χρόνο στην επέτειο της μάχης η ΠΕΑΕΑ τιμά τους 10 ήρωες που έπεσαν πολεμώντας εκείνη τη μέρα.

10 Απρίλη 2022 _Εγκαινιάζεται το νέο Στέκι Πολιτισμού της ΚΝΕ “Ανδρέας Λυκουρίνος”

                                             ___________________________

Εσύ με τη γλυκιά φωνή, με τις φαρδιές τις πλάτες _πες μου την ύστερη στιγμή τι βρήκες και τραγούδησες και τάραξες τη γειτονιά ως πέρα στο Παγκράτι.

Η Φιλομένη (Φιλιώ) Τόλια _διδάκτωρ ιστορίας και συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή στο ίδιο τμήμα με θέμα «Πολιτικός Επίτροπος – Πολιτικός Καθοδηγητής. Ο θεσμός του Πολιτικού Επιτρόπου στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ)» _κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Σύγχρονη εποχή”. Στο επίκεντρο του ερευνητικού της ενδιαφέροντος βρίσκεται η δεκαετία 1940-1950. Με αναφορές σε αυτήν τη δεκαετία έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις σε συνέδρια και ημερίδες και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε εφημερίδες, περιοδικά, καθώς και μελέτες σε συλλογικούς τόμους.  Δίδαξε Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στη Σχολή Ξεναγών Αθήνας του υπουργείου Τουρισμού. Σήμερα εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση.

___________________________

ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Καισαριανής:
Εκδήλωση τιμής και μνήμης στους αγωνιστές, που έπεσαν ηρωικά σε μάχη με τους γερμανοτσολιάδες, στους πρόποδες του Υμηττού, τον Ιούνη του 1944

Στις 16-17 Ιούνη 1944, έγινε μία από τις πιο αιματηρές μάχες στη συνοικία μας, στην περιοχή ανάμεσα στη Μονή Καισαριανής και τους Ταξιάρχες. Η ανταρτοΕΠΟΝίτικη ομάδα του Απόλλωνα Δαυλάκου, μέλους του ΚΚΕ, εγκλωβίστηκε και κυκλώθηκε από εκατοντάδες γερμανοτσολιάδες. Μαζί με τον Απόλλωνα ήταν οι: Πρόδρομος Αδραμίτογλου, Σωτήρης Βενιέρης, Ανδρέας Κρυσταλλάκος, Μιχάλης Μενεγάκης, Νίκος Νταλιάνης, Γιώργος Πολεμαρχάκης και Στέφανος Τσάφος. Όλοι τους έπεσαν ηρωικά στη μάχη, αφού προκάλεσαν πολλές απώλειες στον εχθρό, εκτός από τον Στέφανο Τσάφο που τραυματίας, πιάστηκε αιχμάλωτος και εκτελέστηκε αργότερα στο Γουδί. Την ίδια μέρα βρέθηκαν στο νεκροταφείο Καισαριανής, κυριολεκτικά κομματιασμένοι, ο Κυριάκος Φερεντίνος και ο Γερμανός Χατζηνόπουλος.
Στην εκδήλωση  τιμάμε τα ηρωικά αυτά παιδιά της πόλης μας, καθώς και όλους τους Καισαριανιώτες, που ακολούθησαν το παράδειγμα των χιλιάδων αγωνιστών που βάδισαν ως το θάνατο, στον αγώνα για μια πατρίδα λεύτερη από τους κατακτητές και μια ζωή απαλλαγμένη από τους εκμεταλλευτές του κόπου του λαού.

Η μελέτη της ιστορίας του λαϊκού κινήματος, η ξεχωριστή συμβολή του λαού της συνοικίας μας – της ηρωικής Καισαριανής- σε αυτό, δεν είναι επομένως μια υπόθεση που αφορά το παρελθόν.

Μελετάμε την ιστορία μας για να αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα της σήμερα. Να ενισχύσουμε τα όπλα του κινήματος, να δώσουμε ώθηση στους αγώνες που αναπτύσσονται ώστε να μπει φραγμός στην πολιτική που σαν τσουνάμι παρασύρει εργατικά δικαιώματα και κατακτήσεις που έχουν κερδηθεί με ιδρώτα και αίμα.

5-Σεπ-1944 ο 14χρονος μαθητής ΕΠΟΝίτης Ανδρέας Λυκουρίνος εκτελείται από τους χιτλερικούς καταχτητές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, μαζί με την Ηρώ Κωνσταντοπούλου και άλλους 48 αγωνιστές που κρατούνταν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Κοιτώντας το χθες μπορούμε να βγάζουμε συμπεράσματα για το σήμερα και τρόπους αντιμετώπισης αντίστοιχων καταστάσεων. Η άνοδος φασιστικών οργανώσεων τότε και σήμερα, σε περιόδους κρίσης του συστήματος, μόνο τυχαία δεν είναι. Προκειμένου να επιβληθεί «τάξη», όπου ήταν αναγκαίο, μικροαστικές και αστικές δυνάμεις έδειξαν ανοχή, ενώ και σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και ενίσχυση των μορφωμάτων αυτών. Τυχαίο επίσης δεν ήταν και το πώς αντιμετωπίστηκε τότε ο Φασισμός. Μέσα από τον οργανωμένο αγώνα, συσπειρωμένος ο Λαός γύρω από δυνάμεις που στόχευαν τη μήτρα που γεννά τον φασισμό (ΚΚΕ, ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, ΕΛΑΣ), μπόρεσαν να δώσουν τη μάχη και να νικήσουν το θεριό του φασισμού. Ο καθημερινός ταξικός αγώνας του τότε ενάντια στο σύστημα που γεννάει τον φασισμό, τους πολέμους και τη φτώχεια για τους λαούς, όχι με ωραία συνθήματα και ευχές ή εκλογικά ποσοστά, αλλά που έφτανε ακόμη και μέχρι την υπέρτατη θυσία, να αποτελέσει παράδειγμα για το σήμερα. Μόνο έτσι μπορεί η αλληλεγγύη να έχει το πραγματικό της νόημα, μόνο έτσι μπορούμε να ξεδοντιάσουμε τους σύγχρονους γερμανοτσολιάδες, μόνο έτσι ο Λαός μας μπορεί να οδεύσει σε ένα δρόμο που θα υποτάσσει τον πλούτο που παράγεται στα δικά του συμφέροντα.

Δίνουμε στην πάλη αυτή όλες μας τις δυνάμεις, συστρατευόμαστε με τις ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος, το ριζοσπαστικό κίνημα των αυτοαπασχολούμενων, της φτωχής αγροτιάς, του κινήματος της νεολαίας και των γυναικών.

     Με τους ταξικούς αγώνες του σήμερα
    δίνουμε συνέχεια και τιμάμε τις θυσίες του χθες

Ο Θέμος Κορνάρος θα γράψει για τον Ανδρέα Λυκουρίνο στην “Ελεύθερη Ελλάδα” της 6 του Μάη 1945, το παρακάτω κείμενο (από το βιβλίο του γιατρού Αντώνη Φλούντζη “Χαϊδάρι, κάστρο και βωμός της Εθνικής Αντίστασης”, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986).
Ο Ανδρέας Λυκουρίνος γεννήθηκε στα 1931 κι ο κατακλυσμός της σκλαβιάς τον βρίσκει ένδεκα χρονών. Πήρε ενεργό μέρος στην πρώτη φάση του αγώνα. Στην επίθεση πείνας. Το Ελληνικό φρούριο κράτησε άμυνα γερή ένα χρόνο…
Έπρεπε να διαλέξει μεταξύ του σχολικού βαθμολογίου και του ανοιχτού αγώνα της πατρίδας του. Ητανε ο πρώτος μαθητής. Αυτό δεν τον εμπόδισε καθόλου να βρει τα πόστα του παράνομου τύπου και να ακούει απ’ ευθείας τη φωνή και τις εντολές του μαχόμενου Έθνους: «Κρατηθείτε ζωντανοί. Η ζωή μας θα είναι το χρησιμότερο υλικό για τη μάχη, για τη ΝΙΚΗ».

Ο Λυκουρίνος θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για τη ζωή των δικών του. Για τα τρία αδέρφια και τους γονείς του. Αγοράζει και πουλά παλιά ρούχα και παλιά παπούτσια κι έσωσε το σπίτι του. Η δουλειά του πατέρα του περνούσε κρίση. Ήτανε μαραγκός. Στην ξεγνοιασιά του παιδικού προσώπου έρχεται η ευθύνη και η αγωνία και βάζουνε σφραγίδα τίμιου άνδρα… Είχε νικήσει την πρώτη νίκη για λογαριασμό της αδούλωτης πατρίδας του. Είχε αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Έχει επιβληθεί και στους μικρούς και στους μεγάλους. Και στην επιθετική φάση του αγώνα, όταν το Έθνος γύρευε αρχηγούς της κάθε ηλικίας και της κάθε γειτονιάς, ο Α. Λυκουρίνος βρισκότανε κιόλας τοποθετημένος μόνος του, στο ηγετικό πόστο της νολαίας Μακρυγιάννη.

Έχει μπει στα 12 χρόνια! Και καμαρώνει γιατί – προσθέτοντας μόνος του δύο-τρία χρόνια παρά πάνω – έφτιαχνε ένα νούμερο που ξέφευγε κάπως από τα σύνορα της νηπιακής ηλικίας.
Είχε γίνει θρύλος μεταξύ των τσολιάδων, συζητιόνταν μ’ ανησυχία τα κατορθώματα κάποιου «μωρού», στο Κουκάκι.
Το αντάρτικο γύρευε όπλα. Οι οργανώσεις είχανε πάντα ανοιχτό έρανο γι’ αυτό το σκοπό. Ο Α. Λυκουρίνος πήρε πρωτοβουλία: Με δεκαρολογήματα δουλειά δεν γίνεται. Πιο δύσκολα βρίσκονται τα όπλα, παρά τα λεπτά. Μ’ ένα ψευτοπίστολο, πήλινο, παραφυλάει ένα βράδυ σε μια γωνιά. Κι αφοπλίζει τον πρώτο τσολιά. Πετάει τον πηλό. Και μ’ αληθινό όπλο πια μαζεύει και πιστόλια και χειροβομβίδες και στολές ακόμη. Δεν είναι λίγοι οι τσολιάδες που αναγκάστηκαν να φτάσουν στη στρατώνα τους, με τα εσώρουχα μόνο… Η Ειδική Ασφάλεια ενδιαφέρθηκε. Τα Ες-Ες τα γερμανικά απαιτούνε από τους αρχηγούς των ελληνικών Ες-Ες την εμπέδωση της «τάξεως» στις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, γιατί οι τσολιάδες ζήτησαν… ενίσχυση. Τίποτα δεν μπόρεσαν. Όλα ήταν ήρεμα. Οι μυστικοί που τοποθετήθηκαν στη συνοικία δεν έβλεπαν καμιά ύποπτη κίνηση. Οι άνθρωποι πήγαιναν στις δουλειές τους, γύριζαν κουρασμένοι, τα παιδιά παίζανε στην αυλή του σκολειού. Κι αν ρωτούσαν και για βαθμούς, ο Λυκουρίνος είχε τα πρωτεία. Μπροστά τους περνούσε με τα βιβλία στο χέρι. Τους ήξερε. Δεν του ξέφευγε κανένας από τους ανθρώπους της Ασφάλειας. Η αυτοάμυνα του έγινε ένστικτο. Μαέστρος και σ’ αυτή τη δουλειά. Θα τον ζήλευαν και μεγάλοι και παλιοί και νέοι αγωνιστές για την τάξη και τη συνωμοτικότητά του. Μόνο που δεν περιοριζότανε στις νυχτερινές εξορμήσεις. Στη μάχη του Μακρυγιάννη με τους τσολιάδες του 1943, που κράτησε τέσσερις ώρες, πήρε μέρος και ο Λυκουρίνος.

Ένα βράδυ το Μάη του 1943, οι Γερμανοί σήκωσαν τον κόσμο στο πόδι στη συνοικία αυτή, με τους πυροβολισμούς και τις φωνές τους. Κυνηγούσαν στους δρόμους κάτι σκιές. Ήτανε η παρέα του Λυκουρίνου. Η δράση του παιδιού γεμίζει δυο χρόνια της σκλαβιάς. Γίνεται παράδειγμα και θρύλος ανάμεσα στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Είναι ο φόβος κι ο τρόμος των πρακτόρων του εχθρού. Στις 4 του Ιούνη 1944 βρέθηκε ο φρικτός προδότης, και στις 5 του Ιούνη έξι χαφιέδες των ελληνικών Ες-Ες, μπλοκάρουνε το σπίτι του Εθνικού αγωνιστή, στη συνοικία Κουκάκι (σσ. Γαληνού 41). Ζητούν τον Ανδρέα Λυκουρίνο. Ο πατέρας του ζητάει εξηγήσεις για το παιδί. Κι αυτοί γυρεύουν, εκτός από το παιδί και το πιστόλι που πήρε ψες το βράδυ από έναν δικό τους. Μα δε βρήκανε τίποτα. Μόνο ένα παιδάκι αδύνατο, μια σταλιά, που κοιμότανε ξέγνοιαστα στο γιατάκι του και πλάι στην καρέκλα είχε το κοντό του παντελονάκι και τα βιβλία του σχολείου του. Κάτω βρίσκονταν και τα πεδιλάκια του Νο 32.

Αυτός είναι; ρωτούνε τον πατέρα.
– Αυτός.
Εσύ είσαι; ρωτούνε το ίδιο το παιδί.
– Ποιος;

– Ο τρομοκράτης!
– Οχι! Είμαι μαθητής. Πάω στη δεύτερη Γυμνασίου στο 6^ο Γυμνάσιο, απαντά απαθέστατα.

Μα οι πληροφορίες τους είναι θετικές. Αρχίζει το ξύλο. Γυρεύουν το πιστόλι. Μα το πιστόλι, ποιος ξέρει σε ποια βουνοκορφή θα ταξίδευε πια κείνη την ώρα. Και πήρανε μόνο τον Ανδρέα, με το μαθητικό του πηλήκιο στα άντρα τους. Πήρανε μέτρα εξαιρετικά ώσπου να φτάσουνε στην οδό Παπαρηγοπούλου Νο 7. Εκεί ήταν η έδρα των ελληνικών Ες-Ες. Επικεφαλής της συνοδείας ήτανε ο Μάκης Μακρογιάννης, που υπηρετεί σήμερα στην Εθνοφυλακή με το βαθμό ανθυπασπιστή. Η αλήθεια είναι πως ζήτησε να σώσει το παιδί. Ζήτησε τη βοήθεια του πατέρα του και δέκα λίρες, μέσω ενός άλλου της συνοδείας.
Το ανέκριναν και το ρωτούσαν, πού έχει κρυμμένες τις λίρες; (Είχανε πληροφορίες πως έχει πολλές). Αφού δεν βγήκε τίποτε, τον παρέδωσαν την ίδια μέρα στην Ειδική Ασφάλεια και μετά τέσσερις μέρες στα γερμανικά Ες-Ες της οδού Μέρλιν. Το κρεμάσανε, το κάψανε, του βάλανε στα νύχια καρφίτσες. Μα αυτός εξακολουθούσε να είναι μαθητής της 2ης τάξης του 6ου Γυμνασίου και ο αλύγιστος και παινεμένος αγωνιστής του Εθνικού Ελληνικού Αγώνα της Αντίστασης. Τέτοιος έμεινε ως το τέλος. Τέτοιον τον γνώρισε τον ήρωα Λυκουρίνο και το Χαϊδάρι. Τώρα ήταν 14 χρονών. Στις 5 Σεπτέμβρη 1944 τον οδήγησαν στο εκτελεστικό. Στο δρόμο βρήκε τρόπο να πετάξει ένα σημείωμα που έγραφε:
«Μπαμπά με πάνε για εκτέλεση μαζί με τους (αναφέρει ονόματα). Ειδοποίησε παρακαλώ τα σπίτια τους. Μη στενοχωριέστε. Ανδρέας».

 

375 οι αλύγιστοι 💥 Κομμουνιστές που εκτελέστηκαν από το αστικό κράτος στο Επταπύργιο την περίοδο 1946-1954

 

        Αυτονόητος φόρος τιμής και υπόσχεση
        ότι το ΚΚΕ θα κάνει τα πάντα για να αναδειχτεί
        ο τόπος εκτέλεσής τους από το αστικό κράτος
        σε μνημείο αντάξιο της θυσίας τους

Τεκμήρια ανυπέρβλητου ηρωισμού του λαού μας με επικεφαλής το ΚΚΕ και βαρβαρότητας του αστικού κράτους

 

Το μνημείο που ετοιμάζει το ΚΚΕ

Οι 33 σκελετοί εκτελεσμένων κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών την περίοδο 1946 – 1954, που βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους στο Πάρκο Εθνικής Αντίστασης στις Συκιές της Θεσσαλονίκης, λίγα μέτρα μακριά από το Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ), έφεραν στο προσκήνιο το βάρβαρο πρόσωπο του αστικού κράτους και συνάμα ζωντάνεψαν την ελπίδα των συγγενών τους πως μπορούν επιτέλους να βρουν και να θάψουν τους νεκρούς τους.
Οι ήρωες που το αστικό κράτος σκότωσε και τους πέταξε στους λάκκους, ευελπιστώντας μάταια ότι θα λησμονηθούν, στοιχειώνουν την ιλουστρασιόν εικόνα που πασχίζουν να καλλιεργήσουν, για να αποκαταστήσουν δήθεν την εμπιστοσύνη του λαού και της νεολαίας στους βάρβαρους θεσμούς και μηχανισμούς του.

Στο κολαστήριο του Γεντί Κουλέ φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και εκατοντάδες από αυτούς εκτελέστηκαν. Το κράτος τούς έθαψε σε ομαδικούς τάφους στα γύρω χωράφια, στα κρυφά. Οι συγγενείς τους ποτέ δεν έμαθαν πού ήταν θαμμένοι, δεν είχαν τη δυνατότητα να πάνε και να γονατίσουν στον τάφο τους, να πουν το τελευταίο «αντίο». Τώρα ελπίζουν ότι μπορούν και παλεύουν να τους δοθεί αυτή η δυνατότητα.
Δεκάδες συγγενείς περισσότερων από 100 εκτελεσμένων συνυπογράφουν το αίτημα να συνεχιστούν οι εργασίες και να ξεκινήσει η διαδικασία ταυτοποίησης των σκελετών. Ζητούν επίσης από το κράτος να χρηματοδοτήσει και να μεριμνήσει για την ολοκληρωμένη ανασκαφή της ευρύτερης περιοχής, για την αποκάλυψη και άλλων λειψάνων από τις ομαδικές εκτελέσεις. Είναι το λιγότερο που μπορεί να γίνει για τους νεκρούς τους, που τους φέρθηκε με βαναυσότητα το κράτος.

Τις επόμενες μέρες, με απόφαση του δήμου Νεάπολης – Συκεών, αναμένεται να συνεχιστούν οι εργασίες ανασκαφής στον χώρο του Πάρκου Εθνικής Αντίστασης, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια να βρεθεί το εργαστήριο που θα μπορούσε να αναλάβει να πραγματοποιήσει τη διαδικασία ταυτοποίησης και να εξασφαλιστεί η αναγκαία χρηματοδότηση με ευθύνη του κράτους.

Το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις για να πάρει το ζήτημα την προβολή που πρέπει. Για να προχωρήσει η διαδικασία σύμφωνα με την επιθυμία, την απαίτηση των συγγενών. Παράλληλα προχωράει τις διαδικασίες προκειμένου, όπως είχε δεσμευθεί, μέσα στο 2025 να ολοκληρωθεί η ανέγερση του μνημείου για τους εκτελεσμένους στο Γεντί Κουλέ.

Επιδίωξη είναι να δημιουργηθεί ένα ιστορικό δίκτυο με το Γεντί Κουλέ, τους χώρους δηλαδή όπου βασανίστηκαν οι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές, το Μνημείο του ΚΚΕ που σχεδιάζεται να τοποθετηθεί σε χώρο έξω από τα τείχη και τέλος το Πάρκο – Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης. Την προσπάθεια να αναδειχθεί αυτό το σημαντικό τεκμήριο της σύγχρονης Ιστορίας του τόπου στηρίζει ο δήμος Νεάπολης – Συκεών. Η προσπάθεια να εντοπιστούν συγγενείς των εκτελεσμένων συνεχίζεται. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η σημερινή δημοσίευση των 375 ονομάτων εκτελεσμένων, που προέκυψαν από μία πρώτη έρευνα που έκανε τα τελευταία χρόνια το ΚΚΕ. Πρόκειται για αγωνιστές που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες από τα στρατοδικεία και εκτελέστηκαν έξω από το Γεντί Κουλέ την περίοδο 1946-1954. Οι υποθέσεις για τις οποίες δικάστηκαν αφορούν τους «Στρατολόγους», τη «Στενή Αυτοάμυνα», τη «Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα», των μαχητών του ΔΣΕ από τα Πιέρια, της ΕΠΟΝ, τον «Κανονιοβολισμό Α’», τον «Κανονιοβολισμό Β’», τους «Σαμποτέρ Κατερίνης», των «Στελεχών ΚΚΕ», του ΕΑΜ, των «Οικονομικών», τη «Δίκη της Ειρήνης» κ.ά.

Σήμερα δημοσιεύουμε τον κατάλογο των πολιτικών καταδίκων, εκτελεσμένων στο Επταπύργιο κατά την περίοδο 1946-1954, θύματα του μεταβαρκιζιανού κράτους. Στον κατάλογο που έχουμε στα χέρια μας και διαρκώς επικαιροποιείται και διορθώνεται, υπάρχουν τα ονοματεπώνυμα, οι τόποι καταγωγής και κατοικίας, η υπόθεση της δίκης, οι ημερομηνίες της δίκης, ο αριθμός καταδικαστικής απόφασης και η ημερομηνία εκτέλεσης.

Δημοσιεύουμε αλφαβητικά το ονοματεπώνυμο/ψευδώνυμο, τον τόπο καταγωγής/κατοικίας και τη χρονολογία εκτέλεσης, εκεί όπου υπάρχουν.

Α💥

·         Αγγελίδης Κυριάκος, 1947

·         Αγγελίδης Παναγιώτης, Κορωνούδα Κιλκίς, 1948

·         Αθανασιάδης Ηλίας, Κατερίνη, 1947

·         Αϊβαζίδης Αναστάσιος, Βαλτούδι Κιλκίς, 1948

·         Αϊνατζίδης Γιώργος, Μαυροπλαγιά Κιλκίς, 1948

·         Αλβανός Ακίνδυνος, Αγ. Παρασκευή Λέσβου, 1947

·         Αλεξανδρίδης Βαγγέλης, Κατερίνη, 1949

·         Αμπατζής Ανδρόνικος, Ροδοχώρι, 1948

·         Αμπατζής Γιάννης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Αμπατζίδης Νίκος (Πετρής), Καλαμαριά ή Νεάπολη, 1948

·         Ανανιάδης Στάθης (Δρόσος), Κατερίνη, 1947

·         Αναστασιάδης Γιώργος, Μεσιανό Κιλκίς, 1948

·         Ανθομελίδης Γιώργος, Νέο Κορδελιό, 1947

·         Αντυπάτης Γιώργος (Καπλάνης), Γραβιά Παρνασσίδος, 1948

·         Αντωνιάδης Αντώνης, Καλλιθέα Θεσσαλονίκης, 1947

·         Αντωνιάδης Αντώνης, Καύκασος, 1948

·         Αντωνίου Θανάσης, 1948

·         Ασλανίδης Κλεάνθης, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Αυγητίδης Γρηγόρης, Μεταλλικό Κιλκίς, 1948

·         Αυχιανός Μιχάλης, Παναγία Φανερωμένη, 1947

·         Αχτύπης Απόστολος, 1948

Β💥

·         Βαβαγιώργος Ανδρέας, Μακρύγιαλος, 1947

·         Βαλμάς Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Βαμπερτζής Γιάννης, Λαγυνά, 1948

·         Βαρθαλίτης Φραγκίσκος, Σύρος, 1948

·         Βασδάρης Νίκος, Γρεβενά, 1948

·         Βασδέκης Τηλέμαχος, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Βασιλειάδης Αρίστος, Τραπεζούντα – Πειραιάς, 1948

·         Βασιλειάδου-Στράντζαλη Μαρίκα, Νικηφόρος Δράμας, 1947

·         Βασιλείου Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Βασιλείου Τριανταφυλλιά, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Βασιλικός Φώτης, Κορινός Πιερίας, 1946

·         Βέττα Αλίκη Θεσσαλονίκη, 1948

·         Βήλος Σπύρος, Αρτοτίνα Φωκίδας, 1946

·         Βλαχίδης Ανδρέας, Πόντος – Πιερία, 1948

·         Βοναπάρτης Γιώργος, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Βουγιουκλίδης Χαράλαμπος, Αγρίνιο – Ευαγγελισμός, 1949

·         Βούλγαρης Νίκος, Νεοκαισάρεια Πιερίας, 1947

·         Βυζουκίδης Κώστας, Θεσσαλονίκη, 1947

Γ💥

·         Γαβατόπουλος Νίκος, 1947

·         Γαβράς Παύλος, Λειψύδριο Κιλκίς, 1948

·         Γαΐτης Αθανάσιος, 1949

·         Γαλάνης Παναγιώτης, Συκιά Χαλκιδικής, 1948

·         Γάτσος Παντελής, Αγ. Αθανάσιος Φλώρινας, 1947

·         Γεσθεμάνης Αγγελος, Περιθώρι Δράμας, 1954

·         Γεωργάκης Δημήτρης, Γιάννενα, 1947

·         Γεωργάκης Βασ. Παναγιώτης, Παλαιογράτσανο Σερβίων, 1948

·         Γεωργιάδης Κώστας, Α. Αθανάσιος Φλώρινας, 1947

·         Γεωργιάδης Ματθαίος, 1948

·         Γεωργακόπουλος Σπύρος, 1947

·         Γιαμούρογλου Ευγένιος, Σήμαντρα Χαλκ. – Κέρκυρα, 1948

·         Γιοβανίδης Λάζαρος, Μυλοχώρι Κιλκίς, 1948

·         Γιαννάκης Διονύσιος, Μελίκη Βέροιας, 1946

·         Γκαντινάς Σωκράτης, 1947

·         Γκατζούδης Κώστας (Αγρας), Χορτιάτης, 1948

·         Γκελόπουλος Χαράλαμπος, 1947

·         Γκίτσης Θανάσης, Ασσηρος, 1949

·         Γκορίτσας Χαρίλαος, Κέλλη Φλώρινας, 1948

·         Γκότσης Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Γούναρης Δημήτρης, 1948

·         Γραικός Γιώργος, Κιλκίς, 1954

·         Γρηγοριάδης Μενέλαος, Κολχικό Κιλκίς, 1948

Δ💥

·         Δαμασκηνίδης Βαγγέλης, 1947

·         Δασκαλάκης Αντώνης, Πυθαγόρειο Σάμου, 1947

·         Δάτσης Σπύρος, Νέο Πετρίτσι Σερρών, 1951 ή 1952

·         Δεβελέγκας Γιώργος, Κουντουριώτισσα Πιερίας, 1947

·         Δελαμάγκας Νικόλαος, 1948

·         Δεληδήμου Ανδρέας, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Δέλιας Βασίλειος, Ριζώματα Ημαθίας, 1948

·         Δερβεντζή Ακριβή, Μενδενίτσα Λοκρίδας, 1948

·         Δευτεραίος Λάμπρος, Στέρνα Κιλκίς, 1948

·         Δημήτρακας Γιώργος, Ελατοχώρι Πιερίας, 1948

·         Δημητράκος Βασίλης ή Σ., Ρητίνη Πιερίας, 1948

·         Δημητράκος Σταύρος, Παλαδάρι – Θεσσαλονίκη, 1948

·         Δημητριάδης Βασίλης, 1947

·         Δημητρίου Μαγδαληνή, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Δήμου ή Πυρέτης Δημήτρης, 1948

·         Διακόπουλος Βαγγέλης, Α. Γερμανός Φλώρινας, 1948

·         Διαμαντάρας Γιώργος (Χήρας), Ψαρρά, 1947

·         Διαμαντίδης Παναγιώτης, 1947

·         Δογραμματζής Γιώργος, 1947

·         Δοξόπουλος Γιώργος, Καστοριά, 1947

·         Δούμτσα Μαρία, Λιτόχωρο, 1948

Ε💥

·         Ελευθεριάδης Γρηγόρης, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Ελευθεριάδης Κώστας, Κιλκίς, 1948

·         Ελευθεριάδου Κούλα, Σοχός Θεσσαλονίκης, 1947

·         Εμμανουηλίδης Βασίλης, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

·         Εμμανουηλίδης Λαυρέντης, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

·         Εμμανουηλίδης Χρήστος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Ευαγγελίδης Παναγιώτης, 1947

·         Ευσταθίου Μαγδαληνή, Μελένικο – Θεσσαλονίκη, 1948

Ζ💥

·         Ζαμανόπουλος Θεόδωρος, Κιλκίς, 1948

·         Ζαχαριάδης Γιώργος, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

·         Ζαχαριάδης Ζαχαρίας, Νεοχώρι Χαλκιδικής, 1949

·         Ζαχαρόπουλος Χρήστος

·         Ζεμπέογλου Παντελής, Νεάπολη, 1947

·         Ζήνδρος Χαρίλαος, Βασιλειάδα Καστοριάς, 1948

·         Ζούμπος Κώστας, Νέα Ποτίδαια, 1949

·         Ζωγραφίδης Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Ζωγράφος Γιάννης, Ξάνθη, 1948

Η💥

·         Ηλιάδης Κώστας, Φλώρινα, 1947

·         Ηλιάδης Στυλιανός, 1947

·         Ηλιάδου Παϊσίου Κυριακή, Κατερίνη, 1948

·         Ησαϊάδης Παναγιώτης, Θεσσαλονίκη, 1947

Θ💥

·         Θεοδωρίδης Νίκος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Θεοχαρίδης Γιώργος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Θεοχαρίδου Ελένη (Αννα), Θεσσαλονίκη, 1948

·         Θυμιόγλου Νίκος, Ευκαρπία Νιγρίτας, 1948

Ι💥

·         Ιωαννίδης Ι. Λάζαρος, Μ. Βρύση Κιλκίς, 1948

·         Ιωαννίδης Σταύρος, 1948

Κ💥

·         Καδόγλου Γιάννης, Κορινός Πιερίας, 1949

·         Κακαφίκας Γιώργος – Γρεβενιώτης, Πλατανόρεμα Κοζάνης, 1948

·         Καλαϊδοπούλου Αμαλία, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Καλαϊτζή Μαρία, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Καλέμος Γιώργος, Περιστέρι Κιλκίς, 1946

·         Καλιούδη Χρυσαφένια

·         Καλπαζίδη Σωτηρία

·         Καμμίας Χρήστος, Μακρύγιαλος Πιερίας, 1947

·         Καμπάς Γιώργος, Νικομήδεια Θεσσαλονίκης, 1949

·         Καμπερίδης Αριστείδης, Κατερίνη, 1947

·         Καραγιάννης Γιώργος, Αρναία, 1949

·         Καραγιάννης Ζαχαρίας, Αρναία, 1949

·         Καρακαλπάκης Αχιλλέας, 1947

·         Καραλής Γιώργος, Μοσχοπόταμος Πιερίας, 1948

·         Καραμπατάκης Ηλίας, Κύμινα, 1947

·         Καρανίκας Συμεών, Πύργος Λαγκαδά, 1948

·         Καρατάσος Γιώργος, Σέρρες, 1946

·         Καρβουνίδης Θεοφάνης, 1947

·         Καρδαμήλας Νίκος, Βαθύλακκος, 1955

·         Καρλιώτης Αθανάσιος, Νέα Βύσσα Εβρου, 1948

·         Καρλιώτης Χρήστος, Νέα Βύσσα Εβρου, 1948

·         Καρυπίδης Στέφανος, Πευκάκια Κιλκίς, 1948

·         Καρυπίδης Χαρίλαος, Κατερίνη, 1948

·         Κασκαμπάς Σωτήρης, Στρατονίκη Χαλκιδικής, 1949

·         Καστούρας Στέλιος, Κ. Τούμπα – Θεσσαλονίκη, 1947

·         Κατραούζος Θανάσης, 1948

·         Κατσαμάκη Ευπραξία, Ξάνθη, 1949

·         Κατσαμάνης Απόστολος, 1948

·         Κατσαρός Ηλίας, Πεθελινό Σερρών, Γουμένισσα, 1949

·         Καψάλης Σωτήρης, Νέα Μεσήμβρια Θεσσαλονίκης, 1948

·         Κελάδης Σταύρος, 1948

·         Κεντερίδης Παύλος, Καμπάνη Κιλκίς, 1948

·         Κέντης Κώστας, Δορίσκος Βοΐου, 1948

·         Κεραμιτζής Δημήτρης, 1948

·         Κιοσές Πασχάλης, 1947

·         Κιρκινέζης Γιώργος, Κατερίνη, 1948

·         Κίτσος Θεόδωρος, 1947

·         Κλιάντζος Παντελής, Κέλλη Φλώρινας, 1949

·         Κοιλιαρίδης Διονύσης, 1947

·         Κομνηνός Τριαντάφυλλος, 1947

·         Κορδέλης Γιώργος, Μαριές Θάσου, 1949

·         Κορτσέλης Σκαρλάτος, 1949

·         Κοσμάς Γιώργος, 1947

·         Κουβάτσος Γιώργος, 1947

·         Κουγιουμτζή Σοφία, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Κουεμτζόπουλος Αντώνης, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Κουκαρούδης Θανάσης, 1948

·         Κουκούτσης Νίκος, Γομάτι Χαλκιδικής, 1947

·         Κουλουβάκος Αθανάσιος, 1947

·         Koυνουπίδης Ιάκωβος, 1947

·         Κουκουρίκος Βασίλης, Θράκη – Θεσσαλονίκη, 1949

·         Κουρουζίδου Εύα, Κιλκίς, 1948

·         Κούρτης Γ. Μιχάλης, Χούνη Αιτωλοακαρνανίας, 1948

·         Κουτρουβάς Λουκάς, Ξάνθη – Θεσσαλονίκη, 1949

·         Κρεμμύδας Παναγιώτης, Μηλιά Πιερίας, 1948

·         Κυρατζόπουλος Βαγγέλης, Κυδωνιές Γρεβενών, 1954

·         Κυριακίδης Κοσμάς, 1947

·         Κυριακού Νίκος, 1947

·         Κωστάμης Βασίλης, Καρδίτσα, 1948

·         Κωστόπουλος Γιώργος, Ελατοχώρι Πιερίας, 1948

Λ💥

·         Λαδένης Δημήτρης, Νέα Απολλωνία, 1947

·         Λαζαρίδης Κυριάκος, Π. Γυναικόκαστρο Κιλκίς, 1948

·         Λαζόγλου Κυριάκος, Κοζάνη, 1947

·         Λεβογιάννης Μήτσος (Νίκος), Κορωνίδα Νάξου, 1949

·         Λεοντάκης Γεώργιος, Νέα Απολλωνία, 1947

·         Λεφάκης Κώστας, 1947

·         Λιάκος ή Λιάτης Γιώργος, Βουλγαρία, 1948

·         Λιβανίδης Χρήστος, Ορμύλια Χαλκιδικής, 1948

·         Λεύκου-Πλουμπίδου Ελένη, Λαγκάδια Γορτυνίας, 1949

·         Λυκουρίνος Αλέξανδρος, 1949

·         Λυμπερίδης Χαρίτος, Ελευθερούπολη (Πράβι), 1947

Μ💥

·         Μακράς ή Περιστεράς Γιώργος, 1948

·         Μαλίγκος Βασίλης, Πυλαία, 1948

·         Μανούσης Δημήτρης (Μπούκας), Ανω Πόλη Θεσσαλονίκης, 1947

·         Μάντης Νίκος, Χουμνικό Νιγρίτας, 1949

·         Μανωλάς Νίκος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μαργαρίτης Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μαριόγλου Δημήτρης, Αν. Θράκη – Θεσσαλονίκη, 1949

·         Μαρκάκης Σταύρος, 1947

·         Μαρκουλάκης Δημήτρης, 1947

·         Μαυρίδης Παν. Κώστας, Μακρύγιαλος Πιερίας, 1947

·         Μαυρίδης Δημ. Κώστας, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Μαυρίτσιου Θεοδώρα, Γαλάτιστα, 1948

·         Μαυρουδής Στράτος, Σινώπη Πόντου – Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μερτζάνης Γιώργος, Αηδονοχώρι Νιγρίτας Σερρών, 1948

·         Μέρτζιος Γιώργος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μεταλλίδης Γιώργος, Σαμψούντα – Τσοτύλι Κοζάνης, 1948

·         Μήτρης ή Γεωργίου Γιάννης, Σέρρες, 1949

·         Μητροπούλου Κούλα, Κοζάνη, 1947

·         Μητσάκης Θ. Γεώργιος, 1947

·         Μήτσας Δ. Κώστας, Ζαγκλιβέρι, 1951

·         Μητσόπουλος Νίκος, Συκιές Θεσσαλονίκης, 1947

·         Μολασιώτης Θανάσης, Κοζάνη, 1947 ή 1949

·         Μοσχονάς Βασίλης, Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, 1947

·         Μουταφτσής Χριστόφορος, Συκιά Χαλκιδικής, 1948

·         Μουτσάκης Γιώργος, Κ. Τούμπα Θεσσαλονίκης, 1947

·         Μόχλας Κώστας, Λιτόχωρο Πιερίας, 1948

·         Μπαγγέας Βασίλης, Ελατοχώρι Πιερίας, 1948

·         Μπαλτατζής Αλέξανδρος, Κατερίνη, 1947

·         Μπάμπκας Γεώργιος, 1948

·         Μπαρμπαγιαννόπουλος Γιώργος, Λαμία – Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μπέκας Διονύσης, Μελίκη Ημαθίας, 1947

·         Μπεκιάρης Γιώργος, Πολυκάρπη Αριδαίας, 1948

·         Μπινιάς Σπύρος, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Μπίτης Ανδρέας, Μελισσοχώρι Γρεβενών, 1948

·         Μπιτσίνας ή Τράικος Χρήστος, Βατικό Καστοριάς, 1948

·         Μπόγιας Χρήστος, 1947

·         Μποσνάκης Σταύρος (Κώστας), Ζερβοχώρι Νιγρίτας Σερρών, 1948

·         Μπότος Νίκος, Συκιά Χαλκιδικής, 1948

·         Μπουρμάς Θεοδόσης, Βέροια, 1947

·         Μπρισιόβας Γιάννης, Πλατανόρεμα Κοζάνης, 1948

·         Μυλωνίδης Γιάννης, Καμίνια Λήμνου, 1948

·         Μυτιληναίος Λεωνίδας, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Μωραΐτης Μανώλης, Γαλλικός Κιλκίς, 1948

·         Μωυσίδης Κώστας, Κιλκίς, 1948

Ν💥

·         Νάτσιος Στέργιος, 1947

·         Νεοφυτίδης Γιάννης, Φύσκα Κιλκίς, 1948

·         Νικηφορίδης Νίκος, Αθήνα, 1951

·         Νίκλης Γρηγόρης, 1947

·         Νικολαΐδης Νίκος, Κατερίνη, 1947

·         Νικολαΐδου Ευπραξία, Σιδηρόκαστρο, 1948

·         Νείρος Γιώργος, Ασβεστοχώρι, 1947

·         Νώστης Αναγνώστης, 1947

Ξ💥

·         Ξενιτίδης Δημήτρης, Καρς Αρμενία – Θεσσαλονίκη, 1948

Ο💥

·         Οικονόμου Θανάσης, Μοσχοπόταμος Πιερίας, 1947

·         Ορμανίδης Γιάννης, Καύκασος – Κιλκίς, 1948

·         Ορφανίδης Θόδωρος, Π. Γυναικόκαστρο Κιλκίς, 1951

Π💥

·         Παναγιωτίδης Θόδωρος, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Παναγιωτίδης Νικ. Παύλος, Κορώνα Κιλκίς, 1948

·         Παντελιάδης Σωκράτης, Π. Γυναικόκαστρο Κιλκίς, 1948

·         Παντελιάδης Χαράλαμπος, Σταθμός Κατερίνης, 1949

·         Παπαγεωργίου Ανδρέας, Σέρρες – Καλάβρυτα, 1947

·         Παπαγεωργίου Καλλιόπη, Ελατοχώρι Πιερίας, 1948

·         Παπαδόπουλος Αβραάμ, Μακρύγιαλος Πιερίας, 1947

·         Παπαδόπουλος Νικ. Γιώργος, 1947

·         Παπαδόπουλος Χ. Γιάννης, Δροσάτο Κιλκίς, 1947

·         Παπαδόπουλος Θεοχάρης (Χάρης), Κοτύωρα Πόντου – Δράμα, 1948

·         Παπαδόπουλος Μιχάλης, Λουτρά Νιγρίτας, 1948

·         Παπαδόπουλος Νίκος, Πάρτη Τραπεζούντας, 1949

·         Παπαδόπουλος Σάββας, Αγ. Αντώνιος Καστοριάς, 1949

·         Παπαδόπουλος Στέφανος, Παρόχθιο Βοΐου, 1948

·         Παπαδόπουλος Στυλιανός (Στύλος), Φίλυρο Θεσσαλονίκης, 1948

·         Παπαδόπουλος Ευ. Χαράλαμπος, Στίβος Θεσσαλονίκης, 1951

·         Παπαδοπούλου Ελένη, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Παπάζογλου Βασίλης, 1948

·         Παναντωνίου Νίκος, 1948

·         Παπαργύρης Θανάσης, 1948

·         Παπουλίδου Αγάπη, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Παπουτσής Δημήτρης, Συκιά Χαλκιδικής, 1948

·         Παραθυράς Ρήγας, Αθυτος Χαλκιδικής, 1951

·         Παρασκευόπουλος Νικόλαος, 1947

·         Παστιανίδης Σωτήρης, 1947

·         Πασχαλίδης Πασχάλης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Πατσαλής Γιώργος ή Χ., Κουντουριώτισσα Πιερίας, 1949

·         Πατσατζής Δημήτρης, Αρναία, 1949

·         Πατσιά (Γκούσεβα) Ευθυμία, Κ. Γραμματικό Εδεσσας, 1947

·         Πεσεξίδου Σοφία, Κρίσκαγια Καυκάσου, 1948

·         Πετρέλης Δημήτρης, Κύμη Ευβοίας, 1948

·         Πέτρου Κώστας, Σχολάρι Θεσσαλονίκης, 1948

·         Πιλάτος Θόδωρος, Μακρυνίτσα Σερρών, 1948

·         Πιρπιλής Ανέστης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Πισσά Κατίνα, Κάλυμνος, 1948

·         Πολιάγκας Βασίλης, Θεσσαλονίκη, 1949

·         Πολίτης Χρήστος, Ταξιάρχης Χαλκιδικής, 1947

·         Ποτουρίδης Βαγγέλης, Σούρμενα Κιλκίς, 1949

·         Πουλικίδης Αριστοτέλης, Κατερίνη, 1947

·         Πρασσάς Παναγιώτης, Διαβολίτσι Μεσσηνίας, 1948

Ρ💥

·         Ραβδίδης Στάθης, Κατερίνη, 1949

·         Ράσπα Δέσποινα, Δράμα, 1948

·         Ράσπας Γιώργος, Δράμα, 1948

·         Ρασόκωφ Χρήστος, Λιούμπιμετς Βουλγαρία, 1949

·         Ριτζάλης Ιωάννης, Αγία Τριάδα, 1948

·         Ρωμανίδου Δέσποινα, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

Σ💥

·         Σαλιώρας Νίκος, Λεπτοκαρυά Πιερίας, 1947

·         Σαμαράς Δημήτρης-Στυλιανός, Ροδοχώρι Κοζάνης, 1948

·         Σαμαρτζίδης Χριστόφορος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Σαμουηλίδης Βασίλης, Πρόχωμα Θεσσαλονίκης, 1948

·         Σαπρανίδης Θεοχάρης, Περιστέρι Κιλκίς, 1946

·         Σαρακίνου Μαγδαληνή, Σοχός Θεσσαλονίκης, 1949

·         Σαράφης Θανάσης, 1947

·         Σαράφης Παύλος, Κ. Τούμπα Θεσσαλονίκης, 1947

·         Σαρρίδης Νίκος, Δροσάτο Κιλκίς, 1948

·         Σερίδης Παναγιώτης, Κιλκίς, 1948

·         Σαρρής Αντώνης, Αργος Ορεστικό Καστοριάς, 1948

·         Σάρρης Γιάννης, Ταξιάρχης Χαλκιδικής, 1948

·         Σαχίνης Αγάπιος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Σαχπεκίδης Νίκος, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

·         Σεϊτανίδης Θανάσης, Μελισσοχώρι Θεσσαλονίκης, 1948

·         Σεϊταρίδης Ανέστης, Αγιος Ιωάννης Πιερίας, 1949

·         Σένογλου Ιορδάνης, 1947

·         Σερβίνης Μιχάλης, Αγ. Παρασκευή Φλώρινας, 1947

·         Σίγκερ Παντελής, Αμύνταιο Φλώρινας, 1947

·         Σιδεράκης Δημήτρης – Τάκης, 1947

·         Σιδέρης Βασίλης (Τσέλιος), Ρητίνη Πιερίας, 1948

·         Σιδηρόπουλος Κώστας, 1947

·         Σκαρλάτος Κορτσέλης, Ν. Ποτίδαια, 1949

·         Σκαρπερός Μανόλης, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Σκευοφύλαξ Γιάννης, Νάξος – Ταύρος Αθηνών, 1947

·         Σκρέκας Γιώργος, Σκρα Κιλκίς, 1949

·         Σουσούρας Γιάννης, Βάλτα Χαλκιδικής, 1947

·         Σπανόπουλος Αναστάσης-Τάσιος, Αηδόνια Γρεβενών, 1948

·         Σπετσέρης Μιχάλης

·         Σπρίντζος Κώστας, Νιγρίτα, 1951

·         Σπυρίδων Αριστοτέλης (ιερέας), Αντισσα Λέσβου, 1947

·         Στάμου ή Στάμος Γιάννης, Ζάρκο Τρικάλων, 1948

·         Σταυρόπουλος Γιώργος, 1947

·         Στεργίου Θανάσης, Μπάλια Μ. Ασίας, 1949

·         Στεφανίδης Περικλής, 1947

·         Στεφάνου Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Στεφάνου Χρυσούλα, Πέργαμος Μ. Ασίας, 1948

·         Στίνης Γραμμένος, Βόλος, 1948

·         Στογιάννης Μόσχος, Νιγρίτα, 1951

·         Στοΐλας Κώστας, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Στολικίδης Γιώργος, Φίλυρο Θεσσαλονίκης, 1949

·         Συγγερίδης Παναγιώτης, Ξυρόβρυση Κιλκίς, 1947

·         Συμεωνίδης Θεοδόσης, Θεσσαλονίκη, 1948

Τ💥

·         Ταρτσής Γιώργος, 1947

·         Τασχουνίδης Λάζαρος, Κατερίνη, 1947

·         Τεμελέκος Γιάννης, Νεστόριο Καστοριάς, 1947

·         Τενάκης Ηλίας, Φαιά Πέτρα Σερρών, 1947

·         Τερζόπουλος Γιώργος, Τυφλίδα – Θεσσαλονίκη, 1948

·         Τερζόπουλος Νίκος, Τραπεζούντα Πόντου, 1947

·         Τζέλιας Ευριπίδης, Συκιά Χαλκιδικής, 1948

·         Τοκαμάνης Χρήστος, Λάβαρα Διδυμοτείχου, 1948

·         Τομπουλίδης Νίκος, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Τοπουζίδης Γιάννης, 1947

·         Τραγανός Θανάσης, Λιτόχωρο Πιερίας, 1948

·         Τριανταφυλλίδης Μιχάλης, 1947

·         Τρικτενίδης Παναγιώτης, Τραπεζούντα – Νάουσα, 1949

·         Τσαγκιράς Αναστάσης, Νάουσα, 1949

·         Τσάγκα Δάφνη, Νέο Πετρίτσι Σερρών, 1951

·         Τσακανίκας Γιάννης, Καρδίτσα, 1948

·         Τσαμούρης Αριστείδης, Βερτίσκος Λαγκαδά, 1947

·         Τσαούσης Γιώργος, Πειραιάς, 1949

·         Τσελέπης Μιχάλης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Τσερουλής Πελοπίδας, 1947

·         Τσιάκτας Αριστοτέλης, Βερτίσκος Λαγκαδά, 1947

·         Τσιρίδης Πολυχρόνης, Αθήνα, 1949

·         Τσιτσέλας Γιώργος, Λιτόχωρο Πιερίας, 1953

·         Τσιφτσής Πασχάλης, Π. Γυναικόκαστρο Κιλκίς, 1948

·         Τσόγλης Γιώργος, Νεοχωρούδα Θεσσαλονίκης, 1947

·         Τσολακίδης Χαράλαμπος, Ελευθεροχώρι Πιερίας, 1947

·         Τσολερίδης Γιώργος, Κατερίνη, 1947

·         Τσομπανίκος Θόδωρος, Θεσσαλονίκη, 1948

Υ💥

·         Υετίων Κλήμης, Θεσσαλονίκη, 1948

Φ💥

·         Φαρμάκης Κώστας, Μαριές Θάσου, 1949

·         Φασόλας Βασίλης, 1947

·         Φουνάρης Δημήτρης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Φουντουκίδης Στέργιος, Κρηστώνη Κιλκίς, 1948

·         Φραγκοζίδης Γιώργος, Γερακαριό Κιλκίς, 1948

·         Φραγκούλης Στέφανος, Βαθύλακκος Θεσσαλονίκης, 1949

·         Φωτιάδης Γιάννης, Εύζωνοι Κιλκίς, 1948

Χ💥

·         Χαλάτσης Αργύρης, Νέα Χαλκηδόνα, 1948

·         Χαραλαμπίδης Νίκος, Κατερίνη, 1948

·         Χατζηαντωνίου Αρ. Κώστας, Ασβεστοχώρι, 1947

·         Χατζηβασιλείου Δημήτρης, 1947

·         Χατζηεμμανουήλ Γιάννης, Θεσσαλονίκη, 1947

·         Χατζημόσχου Γιάννης, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Χατήρας Γιώργος, Στρατονίκη Χαλκιδικής, 1949

·         Χονδρογιάννης Βασίλης, Αρναία, 1947

·         Χριστοδουλίδης Σπύρος, Θεσσαλονίκη, 1948

·         Χυτήρη Μαίρη, Ξάνθη, 1949

Ψ💥

·         Ψύλλος Σωκράτης, 1947

Ω💥

·         Ωρολογάς Απόστολος, Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, 1947

---

Τα ονόματα από το Ριζοσπάστη