Εξαφάνισαν πάλι τα αγάλματα Βελουχιώτη και Σαράφη από το Μπλόκο της Κοκκινιάς

Σε μια ιερόσυλη πράξη βεβήλωσης της ιστορίας προχώρησαν “άγνωστοι” στη Νίκαια. • Πρόκειται για την κατά σειρά δεύτερη αφαίρεση της προτομής του Βελουχιώτη από το Μνημείο Μπλόκου, μέσα σε 7 χρόνια. Για δεύτερη φορά μέσα σε σύντομο διάστημα, το Μνημείο Μάντρας του Μπλόκου της Κοκκινιάς, στο σημείο  που εκτελέστηκαν από τους ναζί και τους συνεργάτες τους, οι συλληφθέντες του μπλόκου τον Αύγουστο του 1944 δέχτηκε επίθεση των συνήθων “γνωστών_άγνωστων”, που εκτός από την προτομή του πρωτοκαπετάνιου αφαίρεσαν και το άγαλμα του Στέφανου Σαράφη, ενώ προχώρησαν και στην καταστροφή των ανιχνευτών ασφαλείας που είχαν τοποθετηθεί για την προστασία του χώρου.

Υπενθυμίζεται ότι
το άγαλμα του Άρη Βελουχιώτη είχε κλαπεί και στο παρελθόν
(2018) ενώ το 2021 εντοπίστηκε και διασώθηκε.

Την Πέμπτη 17 Αυγούστου 1944 Γερμανοί και Ταγματασφαλίτες έκαναν το Μπλόκο της Κοκκινιάς. Τα ξημερώματα οι τηλεβόες κάλεσαν τους άνδρες 14 έως 60 χρονών να παρουσιαστούν στην πλατεία της Οσίας Ξένης, η οποία γέμισε από κόσμο. Οι καταδότες υπέδειξαν αρχικά τα οργανωμένα στελέχη της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, τα οποία αφού βασανίστηκαν και οδηγήθηκαν στον παρακείμενο χώρο της μάντρας του υφαντουργείου Παγιασλή, στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θείρων. Στον χώρο της Μάντρας εκτελέστηκαν 75 άτομα (άλλες πηγές αναφέρουν 78, ενώ αναφέρονται μέχρι και 148, σε δεύτερη εκτίμηση υπερέβησαν τα 200 άτομα και άλλες πηγές αναφέρουν ότι οι εκτελεσμένοι ήταν περισσότεροι).

Μετά την “αναγνώριση” της Εθνικής Αντίστασης (1982), ο χώρος απαλλοτριώθηκε κατόπιν αιτήματος του Δήμου με απόφαση του τότε υπουργού Χωροταξίας Αντώνη Τρίτση. Τον Αύγουστο του 1984 δημοπρατήθηκε το έργο ανάπλασης και παραδόθηκε στο Δήμο το 1986 επί δημαρχίας του τότε με το ΚΚΕ Στέλιου Λογοθέτη και το 2004 με αφορμή την 60ή επέτειο του Μπλόκου ανακαινίστηκε ο εσωτερικός χώρος με εικαστική παρέμβαση και τοποθετήθηκαν οι φωτογραφίες των πεσόντων και αντικείμενα του αντιστασιακού αγώνα. Στον εξωτερικό χώρο τοποθετήθηκαν οι προτομές του Άρη και Στέφανου Σαράφη (δωρεά του δημιουργού Μιχάλη Παπαδάκη στον Δήμο). Σήμερα στο μνημείο πραγματοποιούνται οργανωμένες επισκέψεις, από ΚΚΕ, ΚΝΕ και ΠΕΑΕΑ ΔΣΕ, εκπαιδευτικά προγράμματα και επιλεγμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η Μάντρα του Μπλόκου αποτελεί μνημείο – τόπο τιμής και μνήμης – για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κατά της γερμανικής κατοχής και στη συνέχεια των αλύγιστων της ταξικής πάλης…

ΚΚΕ | ΚΟ ΝΙΚΑΙΑΣ - ΡΕΝΤΗ
Καταγγέλλουν την κλοπή των προτομών
του Άρη Βελουχιώτη
και του Στέφανου Σαράφη
από τη Μάντρα του Μπλόκου της Κοκκινιάς

Την κλοπή των προτομών καταγγέλλουν οι Κομματικές Οργανώσεις Νίκαιας - Ρέντη του ΚΚΕ.  Σημειώνοντας ότι πρόκειται για μία απαράδεκτη ενέργεια, ζητούν «να διερευνηθεί άμεσα, να αποκατασταθούν οι προτομές, όπως επίσης και να παρθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα από τη δημοτική αρχή ώστε να μην επαναληφθεί, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει το γεγονός».
Ενώ, προσθέτουν: «Όπως και να χει, ο λαός της Κοκκινιάς θυμάται, ξέρει να τιμά, το κάνει στην καθημερινή πάλη. Μας πεισμώνουν ακόμη πιο δυναμικά τέτοιες ενέργειες από όπου κι αν προέρχονται. Στις σημερινές συνθήκες που η χώρα μας είναι χωμένη σε ένα ντόμινο πολεμικών συγκρούσεων χωρίς τέλος σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, με όλο και πιο εμφανή τον κίνδυνο να γίνει στόχος αντιποίνων, η Ιστορία του τόπου μας εμπνέει και διδάσκει. Γιατί μορφές όπως ο Άρης, 80 χρόνια πριν μας δίδασκε ότι πραγματική διέξοδος από τον πόλεμο των καπιταλιστών μπορεί να δοθεί μονάχα αν αυτόν τον τελειώσουν οι λαοί με την πάλη τους, με τους ίδιους να κάνουν κουμάντο στον τόπο τους. Αλλά και άλλες προσωπικότητες όπως ο Σαράφης, που έδρασαν πρωτοπόρα μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και των άλλων Οργανώσεων που ανέπτυξαν ένα από τα μεγαλύτερα αντιστασιακά κινήματα σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη, που έκαναν την Κοκκινιά "κάστρο αγώνα" και που κύριος αιμοδότης τους ήταν το ΚΚΕ.

Λέμε ξεκάθαρα και δυνατά προς πάσα κατεύθυνση ότι όσο και αν προσπαθούν με τέτοιες ενέργειες να σβήσουν αυτή την πολύτιμη πείρα, δεν θα τα καταφέρουν!
Το ΚΚΕ θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να ξαναμπούν στη θέση τους οι προτομές στη Μάντρα του Μπλόκου. Εκεί που πρέπει να είναι!

Δεν μπορούν να βάλουν τον λαό στο χέρι, ούτε να τον κάνουν τρομαγμένο παρατηρητή των εξελίξεων!
Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να βγει λαός δυναμικά στο προσκήνιο και να καθορίσει τις εξελίξεις!».

_______________

Το μπλόκο της Κοκκινιάς \ Ριζοσπάστης

Ιστορική μέρα _σύμβολο αγώνων για τη λευτεριά, μέρα ορόσημο, φωτεινό παράδειγμα για τους σημερινούς αγώνες του λαού της θρυλικής Κοκκινιάς.
Διακόσια παλληκάρια εκτελέστηκαν στις 17 Αυγούστου 1944 στη «μάντρα» της Οσίας Ξένης. Και δεν είναι μόνο αυτή η προσφορά της Κοκκινιάς στον αγώνα κατά των φασιστών - καταχτητών και των ντόπιων συνεργατών τους. Πάνω από 5.000 Κοκκινιώτες και Κοκκινιώτισσες έδοσαν τη ζωή τους σε μάχες, σε μπλόκα, σε βομβαρδισμούς, σε στρατόπεδα ή πέθαναν από την πείνα.

(...)
Νέο αίμα

Στις 24 Σεπτέμβρη 1944, η Κοκκινιά σύσσωμη τίμησε τους νεκρούς της. Χιλιάδες λαού συμμετείχαν στο μνημόσυνο, που έγινε στην ίδια πλατεία της μάντρας, την πλατεία της Οσίας Ξένης. Οι φασίστες δεν δίστασαν να χτυπήσουν στο ψαχνό το άμαχο πλήθος, αιματοκυλώντας πάλι την Κοκκινιά. Δημοσιεύουμε το χρονικό της μέρας αυτής, όπως δημοσιεύτηκε στο ειδικό τεύχος με τίτλο «Σπάμε την άτιμη την αλυσίδα», που τύπωσε η ΕΠΟΝ Πειραιά το 1945.

24 Σεπτέμβρη 1944. Η Κοκκινιά σου φαίνεται σήμερα πιο όμορφη, πιο λαμπρή. Το μνημόσυνο αθέλητα φέρνει στο νου τη ματωμένη πορεία αυτής της μεγάλης γειτονιάς, που τριάμισυ χρόνια πότισε τα χώματά της με το καλύτερο αίμα της, που θυσίασε χιλιάδες παιδιά της στα φασιστικά κάτεργα (...) Οι δρόμοι μαυρίζουν. Ατελείωτες σειρές από μαυροφορεμένες μανάδες τραβάνε ολόισια στην Οσία Ξένη. Όσο προχωράει η ώρα, γεμίζει η πλατεία, γεμίζουν οι δρόμοι. Εκατοντάδες στεφάνια έρχονται. Δεκάδες αντιπροσωπείες από τις γειτονιές του Πειραιά κι από την Αθήνα έρχονται να δόσουν όρκο, πως θα εκδικηθούν το αίμα των εκατοντάδων νεκρών της 17ηςΑυγούστου 1944. Σε λίγο αρχίζει η παρέλαση του ΕΛΑΣ και των ΕΠΟΝίτικων τμημάτων. ΕΠΟΝίτες ΕΠΟΝίτισσες κι Αετόπουλα παρελαύνουν στην οδό Κοτζιά. Είναι τα ηρωικά βλαστάρια της Λεβεντογέννας Κοκκινιάς. Η πλατεία είναι κοσμημένη με καλλιτεχνικό πλακάτ από το δράμα της 17.8.44. Σαν τελείωσε η επιμνημόσυνη δέηση η λαοθάλασσα ξεχύνεται με τα λάβαρα στην πλατεία. Σφίγγονται οι γροθιές και το «πένθιμο εμβατήριο» συγκλονίζει τις λεύτερες ψυχές.

Όταν η λαοπλημμύρα ετοιμάζεται να προχωρήσει και τα «Χωνιά» κατευθύνουν τις μάζες τότε οι Ούνοι ταμπουρωμένοι στο λόφο της Δεξαμενής έστρεψαν τα πολυβόλα τους στο λαό (...) Ο ίσκιος της Εκκλησίας σκέπαζε τα πλήθη, μα οι φασίστες δεν σεβάστηκαν τίποτε, διψούσαν για αίμα και τις χαροκαμένες μάνες ήθελαν να τις σωριάσουν νεκρές στην πλατεία και χτύπησαν αλύπητα. (...)

Μια ιστορική προκήρυξη

Παρά το αίμα, παρά τον θρήνο, που ξέσπασε στην Κοκκινιά, οι φασίστες δεν κατάφεραν να λυγίσουν την ψυχή της. Η αντίσταση συνεχίζεται με περισσότερη ορμή. Την ίδια εκείνη νύχτα του «Μπλόκου» κυκλοφορεί προκήρυξη της Αχτιδικής Επιτροπής Κοκκινιάς του ΚΚΕ και ξανακούγεται στους δρόμους το θρυλικό «χωνί».

Δημοσιεύουμε απόσπασμα από το κείμενο της ιστορικής προκήρυξης.

«Κοκκινιώτες! Κοκκινιώτισσες! Διακόσια διαλεχτά παλληκάρια, διακόσιοι πρωτοπόροι στον καθημερινό αγώνα για ζωή και λευτεριά, διακόσια μέλη και στελέχη, οπαδοί και συμπαθούντες του Κόμματός σας του Κομμουνιστικού δεν υπάρχουν πια. Γερμανοί με τους καταραμένους τσολιαδοχωροφύλακες, τους βασάνισαν, τους χτύπησαν ανήλεα, τους βγάλαν τα μάτια και πτώματα πια τους εκτέλεσαν. Σταθήκαμε μάρτυρες στον ηρωισμό τους, στην παλληκαριά τους. (...) Χαρά στον τόπο που βγάζει τέτοια παλληκάρια, τιμή στο κόμμα που τ' ανάθρεψε με τέτοια πίστη και παλληκαριά, τιμή και δόξα στο γονιό που 'θρεψε τέτοιους λεβέντες... Το αίμα σας θα το πάρουμε πίσω. Ορκιζόμαστε να συνεχίσουμε με πιότερη ορμή το μισοτελειωμένο σας έργο για τη λευτεριά του τόπου μας. (...)
Τα διαλεχτά παλληκάρια ο Απόστολος, ο Θόδωρος, η Διαμάντω, η Κούλα και όλα τ' άλλα πέσανε παλεύοντας την επιστράτευση για το καλό του τόπου μας... Αιώνια η μνήμη στα παλληκάρια μας που πέσαν. (...)».

Στις 17 Αυγούστου 1944, στην κάλυψη της βαθιάς νύχτας, 2.500 χιλιάδες Γερμανοί και ταγματασφαλίτες με τανκς και βαρύ πυροβολικό μπήκαν στις γειτονιές της Κοκκινιάς. Ήταν το δεύτερο μπλόκο στην Κοκκινιά και το μεγαλύτερο. Το πρώτο έγινε στις 7 Μάρτη 1944 και το τρίτο στις 24 Σεπτέμβρη 1944, στο μνημόσυνο των θυμάτων. Ο Σπύρος Κωτσάκης (Νέστορας), Καπετάνιος του Α' Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ, έγραψε για όσα έγιναν στην Κοκκινιά στις 17.8.1944:

«Με χωνιά καλούν τον κόσμο, τους άντρες από 14 μέχρι 60 χρονών, να μαζευτούν στην πλατεία Οσίας Ξένης. Οποιον βρουν στο σπίτι του θα τον εκτελούν επί τόπου. Από το πρωί κιόλας η πλατεία και οι γύρω δρόμοι είχαν γεμίσει κόσμο 20-25 χιλιάδες. Τους βάζουν να καθήσουν καταγής. Κι όπως στο Δουργούτι - Φάρο, το ίδιο σκηνικό: περνάνε ανάμεσα οι χαφιέδες. Εδώ πολλοί χωρίς μάσκα, όπως ο Μπαντράνης, ο Βακαλόπουλος, ο Βερύκογλου, ο Γρ. Ιωαννίδης, και υποδείχνουν τους αγωνιστές, τα στελέχη της Αντίστασης, του Κόμματος, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ. Τους παίρνουν, τους πηγαίνουν στη μάντρα και τους εκτελούν. Μέχρι να τους πάνε στον τόπο της εκτέλεσης τους βασανίζουν απάνθρωπα για να προδόσουν. 72 εκτέλεσαν στη Μάντρα της Οσίας Ξένης, 42 στη μάντρα στ' Αρμένικα, 40 στο Σκιστό. Πολλούς μισοζώντανους. Στον 4ο Καράβα (Αρμένικα) από τα 90 σπίτια έκαψαν τα 80. Συνολικά σ' όλο το μπλόκο οι σκοτωμένοι είναι πάνω από 200 και τα καμένα σπίτια ξεπερνάν τα 100. Η λεηλασία και το πλιάτσικο χωρίς προηγούμενο».

Πάνω από 6.000 έκλεισαν σε κάτεργα της Γερμανίας και στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Παράλληλα με τις εκτελέσεις μάχη γινόταν στις γειτονιές. Μια ομάδα ανταρτών με επικεφαλής την Διαμάντω Κουμπάκη, στέλεχος του ΚΚΕ, κρύβονται στο βόρειο τμήμα της πόλης. Οταν την πιάνουν κι αυτή, φωνάζει πριν την εκτελέσουν: «Μια ζωή τη χρωστάμε, ας μην την πάρουν οι προδότες. Υπάρχουν χιλιάδες λεβέντες. Θα τους εκδικηθούν».

Εξαντλημένο _
Υπάρχει μεταχειρισμένο

Βλ. περισσότερα:
Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1939-1949, τόμ. Β1, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 334 - 347.
Σπύρος Α. Κωτσάκης, «Εισφορά στο χρονικό της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Αθήνα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1986, σελ. 213 - 214.

• Και σαν πέρασε της Παναγιάς η μέρα, δεύτερο ξημέρωμα, 17 του τρυγητή, σκύλα μέρα, δίσεχτη μέρα, κατάρα στην κατάρα για μέρα, μέρα που δε σταμάταγε ο χρόνος, που δε ξεσκίζονταν τα φύλλα του μερολογιού, μέρα που μάζωξαν στην εκκλησιά τα παλικάρια και πλημμύρισε η χώρα αίματα και έσκουζε για χρόνια ο ουρανός από τον καημό του, που κάρφωσε στα στήθια του Χριστού το τελευταίο καρφί ο Ισκαριώτης… (αφήγηση Μάνος Κατράκης) _Οκτώ χιλιάδες έκλεισαν στο Χαϊδάρι και απ’ αυτούς 1.000 σύρθηκαν στα κάτεργα της Γερμανίας όμηροι, απ’ όπου πολλοί δε γύρισαν ποτέ. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα της θηριωδίας του Μπλόκου της Κοκκινιάς (902.gr).
  
  
  
• Τον Αύγουστο δεκαεφτά
  κει στην Οσία Ξένη
  οι «Έλληνες» κι οι Γερμανοί
  ήρθανε λυσσασμένοι
  Δεκαεφτά χρονώ παιδιά
  στη μάντρα τα τραβούνε
  χωρίς να τα εξετάσουμε
  όλα τα εκτελούνε
  

  Απόσπασμα από λαϊκό θρήνο άγνωστου ποιητάρη

  

  
  

 

Καισαριανή ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ! 🎈 Ιστορικός περίπατος τιμής και μνήμης

Ιστορικό περίπατο τιμής και μνήμης σήμερα στις 11.00πμ οργανώνει  η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Καισαριανής, με “ξεναγό” τη Φιλιώ Τόλια _διδάκτορα ιστορίας και συνεργάτη του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ _Εκκίνηση στην πλάκα του Άρη

         Οδός Αδελφών Τσάφου

Οι 7 ηρωικοί ΕΠΟΝίτες της Καισαριανής
Στην πρώτη σειρά (από αριστερά)
Απόλλων Δαυλάκος, Στέφανος Τσάφος, Γιώργος Πολεμαρχάκης.
Στη 2η
Νίκος Νταλιάνης, Πρόδρομος Αδραμίτογλου,
Σωτήρης Βενιέρης, Ανδρέας Κρυσταλλάκος

                                                                          _____________________

                              Οδός Αδελφών Τσάφου.
Στο έμπα της Καισαριανής, από την πλευρά της Πανεπιστημιούπολης συναντάς την οδό Τσάφου. Ο Δήμος Καισαριανής έδωσε στον δρόμο αυτό το όνομα «Οδός ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΣΑΦΟΥ», τιμώντας τη μνήμη τεσσάρων αδελφών, προσφύγων, που έδωσαν το «παρών» και δύο απ’ αυτούς τη ζωή τους στον απελευθερωτικό αγώνα του λαού μας εναντίον των Γερμανών. Στο τέρμα της ίδιας οδού, που συναντιέται με την οδό Αναξαγόρα, είναι τοποθετημένη μια αναθηματική πλάκα πάνω στην μπαζωμένη κοίτη του Ηριδανού που αναφέρεται στη «Σύσκεψη της Καισαριανής», όπου ο Άρης Βελουχιώτης πρωτομίλησε στους συντρόφους τους για τον ένοπλο αγώνα κατά των Γερμανών κατακτητών. Πώς συνδέονται οι δύο αυτές αναφορές; Πώς συνδέεται η ονομασία του δρόμου με την αναθηματική πλάκα; Το ξετύλιγμα του κουβαριού θα αναδείξει κορυφαία ιστορικά γεγονότα που έγραψαν τις ένδοξες σελίδες της Εθνικής μας Αντίστασης.

Ο Δημήτρης Τσάφος, ο πατέρας, το 1922, στον κατατρεγμό και στη συμφορά, μαζί με τον αδελφό του και άλλα ξαδέλφια του, αφού κατάφεραν να διώξουν τις οικογένειές τους στην Ελλάδα, καθώς πλησίαζαν οι Τσέτες στα Βουρλά, οι ίδιοι παρέμειναν εκεί για να υπερασπιστούν την πόλη και έμειναν για πάντα εκεί και βρέθηκαν κατακρεουργημένοι κι απαγχονισμένοι στην κεντρική πλατεία των Βουρλών. Η απορφανισμένη οικογένεια, τέσσερα αγόρια (Μανώλης, Στέφανος, Γιώργος, Γιάννης), δύο κορίτσια και η μάνα τους, μετά από πολλά βάσανα κατάφεραν να φθάσουν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Καισαριανή.

Η «σύσκεψη της Καισαριανής» αποτέλεσε την πρώτη γνωριμία του Μανώλη Τσάφου με τον Άρη και έκτοτε δεν χώρισαν ποτέ. Συγκεκριμένα στις 15 Μάη 1941 σ’ ένα αλσύλλιο της Καισαριανής γίνεται μια μυστική σύναξη μιας χούφτας παλικαριών με την παρουσία του Άρη Βελουχιώτη. Σ’ αυτή τη σύσκεψη, γνωστή σαν «Σύσκεψη της Καισαριανής», ο Άρης θα μιλήσει στους συναγωνιστές και συντρόφους του για ένοπλο αγώνα ενάντια στον κατακτητή, για ένα νέο ’21. Η ομιλία του Θανάση Κλάρα στη Σύσκεψη της Καισαριανής επικεντρώθηκε σε τέσσερα σημεία:
α. Ο αγώνας για τη λευτεριά έχει κι άλλο χαρακτήρα. Η νίκη του λαού μας ενάντια στον κατακτητή θα είναι και μια νίκη ενάντια στον ντόπιο φασισμό. Ο λαός με τον αγώνα του και τη νίκη του θα εξασφαλίσει τα κυριαρχικά του δικαιώματα και τις ελευθερίες του. Ο αγώνας είναι για τη λευτεριά, αλλά και για να μην υπάρξει γυρισμός στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας.
β. Ο πόλεμος συνεχίζεται. Πρέπει να συνεχιστεί με το όπλο στο χέρι, ως την απελευθέρωση της πατρίδας από τους κατακτητές,
γ. Τα όπλα του αγώνα θα εξασφαλιστούν από τα όπλα των στρατιωτών που δεν τα παράδωσαν, αλλά τα πιο πολλά θα τα αρπάξουμε από τους ίδιους τους κατακτητές,
δ. Ο ένοπλος αγώνας θα πρέπει να στραφεί κατά των κατακτητών και των προδοτών συνεργατών τους

Στη σύσκεψη πήραν μέρος γύρω στους 12 αγωνιστές, παλιοί γνώριμοι οι πιο πολλοί, του Θανάση Κλάρα, από τις παράνομες Οργανώσεις του ΚΚΕ: Ο Μανώλης Τσάφος, που τον ακολούθησε πιστά ως το τέλος, για να σκοτωθεί σε μάχη, τον Απρίλη του 1945, λίγες μέρες πριν αυτοκτονήσει ο Άρης, ο Στέφανος Τσάφος, αδελφός του Μανώλη, μαχητής του Β’ λόχου ΕΛΑΣ Καισαριανής, έπεσε στη μάχη με τους ταγματασφαλίτες στις 16 Ιούνη 1944, κοντά στο Μοναστήρι Καισαριανής, ο Γιάννης Χατζηπαναγιώτου (ο μετέπειτα Καπετάν Θωμάς), αργότερα Καπετάνιος  της VII Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ, ο Νίκος Θεοδωρίδης, από τη Μικρά Ασία, στέλεχος του ΚΚΕ και συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και  του Γιάννη Χατζηπαναγιώτου από το 1938, ο επίσης Μικρασιάτης Θόδωρος Κουλίτσος-Νικολαΐδης, στέλεχος του ΚΚΕ, οργανώθηκε από τους πρώτους στο ΕΑΜ Καισαριανής και στον ΕΛΑΣ, ο Ιγνάτης Δρακούλης «Πάγκαλος», γεννημένος στη Μικρά Ασία, στέλεχος του ΚΚΕ, ο αδελφός του Ιγνάτη, Δημήτρης Δρακούλης «Πάγκαλος», στέλεχος του ΚΚΕ, ο γερμανομαθής Κορίνθιος δικηγόρος Αθανάσιος Λαζανάς, που όταν τον έπιασαν οι Γερμανοί αρνήθηκε να τους μιλήσει στη γλώσσα τους και τον εκτέλεσαν, ο γεννημένος στην Κέρκυρα Γιώργος Τζώνης,  στέλεχος του ΚΚΕ και συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και  του Γιάννη Χατζηπαναγιώτου από το 1939, ο Δημήτρης Χαραλάμπους και η Ελπίδα Κουρουνιώτη, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης.

Ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαΐου 1942, ο Άρης κατ’ εντολή του ΕΑΜ, θα ξεκινήσει τον ένοπλο αγώνα με τον ΕΛΑΣ, για να γράψει στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας το έπος της ΕΑΜΙΚΗΣ Εθνικής Αντίστασης. Πρώτοι έτρεξαν στο κάλεσμά του οι ελάχιστοι της μυστικής σύναξης της Καισαριανής κι ανάμεσά τους ο Μανώλης Τσάφος, για να γίνει στη συνέχεια ένας από τους πρώτους αντάρτες του Βελουχιώτη, μέχρι που θα πέσει νεκρός σε μια απ’ τις τελευταίες μάχες τους λίγο πριν το τραγικό τέλος του Άρη.

Στη μάχη αυτή, στις 25 Απριλίου 1945 βρέθηκαν περικυκλωμένοι από ισχυρές αγγλοελληνικές δυνάμεις, που έβαλλαν εναντίον τους με πυκνά πυρά οπλοπολυβόλων. Οι αντάρτες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και κατάφεραν κινούμενοι αθόρυβα μέσα στη νύχτα να «γλιστρήσουν» έξω από τον κλοιό των εχθρικών δυνάμεων. Στη νυχτερινή όμως εκείνη συμπλοκή σκοτώθηκε ο Μανώλης Τσάφος, τραυματίστηκαν πέντε και ένας συνελήφθη αιχμάλωτος. Οι αντάρτες πέρασαν στη συνέχεια στην Αλβανία για ελάχιστες ώρες, αφού προηγουμένως έθαψαν πάνω στη συνοριακή γραμμή τον αξέχαστο πρωταντάρτη από την Καισαριανή Μανώλη Τσάφο. Ο θάνατος του Μανώλη συγκλόνισε τον Άρη Βελουχιώτη. Τον νεκρό αγωνιστή προέπεμψαν ο παπάς της Καλής Βρύσης, λίγοι χωρικοί και οι τιμητικές ομοβροντίες των ανταρτών σαν ύστατο αποχαιρετισμό στον αγαπημένο συναγωνιστή τους. Τον Μανώλη ακολούθησαν και τα υπόλοιπα αδέλφια από διαφορετικά μετερίζια στον αγώνα για τη Λευτεριά στις γειτονιές της Καισαριανής.

• Ο Γιάννης Τσάφος στην προφορική μαρτυρία του αναφέρεται στη σύσκεψη: «Όταν είχαμε ακόμα την ταβέρνα ήλθε ο Άρης Βελουχιώτης στο μαγαζί μας και μέχρι να οργανωθούνε καθίσανε στο προσφυγικό σπίτι εφτά ή οκτώ μέρες. (Δεν αναφέρει κάτι άλλο για το σπίτι… Στις προθήκες, όμως, του Μουσείου ΕΑΜικής Αντίστασης, στην Καισαριανή, υπάρχει χειρόγραφο σημείωμα αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης για τη συνάντηση με τον Άρη και η κουρελού στην οποία κοιμόταν ο Άρης Βελουχιώτης κατά την παραμονή του στην Καισαριανή τον Μάη του 1941, φιλοξενούμενος από την Χρύσα Κατσαρέλη _από το αρχείο του Νικόδημου Κατσαρέλη)…
• Ο Στεφανής Τσάφος βρήκε τραγικό θάνατο σε μια από τις κορυφαίες, αλλά και τραγικές πράξεις της Κατοχής και της Αντίστασης, τη Μάχη της Καισαριανής, ανάμεσα στο 2^ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ Αθήνας (200 μαχητές) και σε 1.300 Γερμανούς και ταγματασφαλίτες βαριά οπλισμένους, οι οποίοι για πολλοστή φορά εισέβαλαν τα ξημερώματα της 15^ης προς 16^η Ιουνίου 1944 στην Καισαριανή, στην προσπάθειά τους να την καταλάβουν, αιφνιδιάζοντας τον αδούλωτο κι ανυπότακτο λαό της. Κι αφού έστησαν ένα τεράστιο μπλόκο γύρω απ’ την ελεύθερη και απάτητη προσφυγική συνοικία, προχώρησαν σε μαζικές συλλήψεις και εκτελέσεις πατριωτών επί τόπου.
• Ο Στεφανής Τσάφος, στέλεχος του ΕΛΑΣ Καισαριανής, μαζί με τα παλικάρια τού Απόλλωνα Δαβλάκου, γραμματέα της Οργάνωσης Καισαριανής του ΚΚΕ, πολέμησαν παλικαρίσια τον εχθρό και επιχείρησαν να διαφύγουν μέσα από το γερμανικό μπλόκο του Βύρωνα. Αλλά ο Στέφανος τραυματίστηκε βαριά στο πόδι και δεν μπορούσε να ακολουθήσει τους συναγωνιστές του κι αφού τους παρότρυνε να φύγουν, κρύφτηκε μέσα στα χωράφια σ’ ένα λάκκο, αλλά με το πρώτο φως της ημέρας οι γερμανοτσολιάδες τον ανακάλυψαν οδηγημένοι απ’ τα ματωμένα αχνάρια πάνω στο χώμα και τον συνέλαβαν. Αλλά και τα άλλα παλικάρια του Δαβλάκου βρέθηκαν περικυκλωμένα στο υψωματάκι «Αστέρι» κοντά στο μοναστήρι. Ήταν ο Απόλλωνας Δαβλάκος, ο Πρόδρομος Αδραμίτογλου, ο Σωτήρης Βενιέρης, ο Ανδρέας Κρυσταλάκος, ο Μιχάλης Μενεγάκης, ο Νίκος Νταλιάνης και ο Γιώργος Πολεμαρχάκης. Τα επτά παλικάρια της ομάδας του Δαβλάκου και σύντροφοι του Τσάφου βρέθηκαν πριν το μεσημέρι γαζωμένοι απ’ τις σφαίρες του εχθρού πάνω στο λόφο.

Σύμφωνα με μαρτυρίες αγωνιστών κατά τις 9. 00 το πρωί μια κουστωδία από γερμανοτσολιάδες έσερναν με φωνές και βλαστήμιες στη λεωφόρο Καισαριανής «θριαμβευτικά», φορτωμένο πάνω σ’ ένα γάιδαρο τον βαριά τραυματισμένο ΕΛΑΣίτη Στέφανο Τσάφο. Σε μια γειτονιά την ώρα που περνούσαν υπήρχε μπλόκο των Γερμανών σε ένα σπίτι και ετοιμάζονταν να εκτελέσουν επί τόπου μια ολόκληρη οικογένεια που τη θεωρούσαν ύποπτη για τον θάνατο ενός Γερμανού στρατιωτικού. Ο Στέφανος Τσάφος, αν και βαριά τραυματισμένος και μισολιπόθυμος, κατάλαβε τι επρόκειτο να γίνει και με όση δύναμη του απέμενε φώναξε δυνατά προς τους Γερμανούς στρατιώτες: «Αφήστε τους, εγώ τον σκότωσα» και τότε οι Γερμανοί χίμηξαν πάνω του και τον κατατρύπησαν με τις ξιφολόγχες τους. Η οικογένεια σώθηκε και ο Στέφανος, αφού διαπομπεύτηκε επί ώρες στους δρόμους της Καισαριανής, μεταφέρθηκε στο Γουδή, όπου βρήκε τραγικό τέλος.

5-Σεπ-1944 ο 14χρονος μαθητής ΕΠΟΝίτης Ανδρέας Λυκουρίνος εκτελείται από τους χιτλερικούς καταχτητές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, μαζί με την Ηρώ Κωνσταντοπούλου και άλλους 48 αγωνιστές που κρατούνταν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Ένα απέριττο μνημείο έχει στηθεί στον τόπο της θυσίας αυτών των παλικαριών και κάθε χρόνο στην επέτειο της μάχης η ΠΕΑΕΑ τιμά τους 10 ήρωες που έπεσαν πολεμώντας εκείνη τη μέρα.

10 Απρίλη 2022 _Εγκαινιάζεται το νέο Στέκι Πολιτισμού της ΚΝΕ “Ανδρέας Λυκουρίνος”

                                             ___________________________

Εσύ με τη γλυκιά φωνή, με τις φαρδιές τις πλάτες _πες μου την ύστερη στιγμή τι βρήκες και τραγούδησες και τάραξες τη γειτονιά ως πέρα στο Παγκράτι.

Η Φιλομένη (Φιλιώ) Τόλια _διδάκτωρ ιστορίας και συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή στο ίδιο τμήμα με θέμα «Πολιτικός Επίτροπος – Πολιτικός Καθοδηγητής. Ο θεσμός του Πολιτικού Επιτρόπου στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ)» _κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Σύγχρονη εποχή”. Στο επίκεντρο του ερευνητικού της ενδιαφέροντος βρίσκεται η δεκαετία 1940-1950. Με αναφορές σε αυτήν τη δεκαετία έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις σε συνέδρια και ημερίδες και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε εφημερίδες, περιοδικά, καθώς και μελέτες σε συλλογικούς τόμους.  Δίδαξε Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στη Σχολή Ξεναγών Αθήνας του υπουργείου Τουρισμού. Σήμερα εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση.

___________________________

ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Καισαριανής:
Εκδήλωση τιμής και μνήμης στους αγωνιστές, που έπεσαν ηρωικά σε μάχη με τους γερμανοτσολιάδες, στους πρόποδες του Υμηττού, τον Ιούνη του 1944

Στις 16-17 Ιούνη 1944, έγινε μία από τις πιο αιματηρές μάχες στη συνοικία μας, στην περιοχή ανάμεσα στη Μονή Καισαριανής και τους Ταξιάρχες. Η ανταρτοΕΠΟΝίτικη ομάδα του Απόλλωνα Δαυλάκου, μέλους του ΚΚΕ, εγκλωβίστηκε και κυκλώθηκε από εκατοντάδες γερμανοτσολιάδες. Μαζί με τον Απόλλωνα ήταν οι: Πρόδρομος Αδραμίτογλου, Σωτήρης Βενιέρης, Ανδρέας Κρυσταλλάκος, Μιχάλης Μενεγάκης, Νίκος Νταλιάνης, Γιώργος Πολεμαρχάκης και Στέφανος Τσάφος. Όλοι τους έπεσαν ηρωικά στη μάχη, αφού προκάλεσαν πολλές απώλειες στον εχθρό, εκτός από τον Στέφανο Τσάφο που τραυματίας, πιάστηκε αιχμάλωτος και εκτελέστηκε αργότερα στο Γουδί. Την ίδια μέρα βρέθηκαν στο νεκροταφείο Καισαριανής, κυριολεκτικά κομματιασμένοι, ο Κυριάκος Φερεντίνος και ο Γερμανός Χατζηνόπουλος.
Στην εκδήλωση  τιμάμε τα ηρωικά αυτά παιδιά της πόλης μας, καθώς και όλους τους Καισαριανιώτες, που ακολούθησαν το παράδειγμα των χιλιάδων αγωνιστών που βάδισαν ως το θάνατο, στον αγώνα για μια πατρίδα λεύτερη από τους κατακτητές και μια ζωή απαλλαγμένη από τους εκμεταλλευτές του κόπου του λαού.

Η μελέτη της ιστορίας του λαϊκού κινήματος, η ξεχωριστή συμβολή του λαού της συνοικίας μας – της ηρωικής Καισαριανής- σε αυτό, δεν είναι επομένως μια υπόθεση που αφορά το παρελθόν.

Μελετάμε την ιστορία μας για να αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα της σήμερα. Να ενισχύσουμε τα όπλα του κινήματος, να δώσουμε ώθηση στους αγώνες που αναπτύσσονται ώστε να μπει φραγμός στην πολιτική που σαν τσουνάμι παρασύρει εργατικά δικαιώματα και κατακτήσεις που έχουν κερδηθεί με ιδρώτα και αίμα.

5-Σεπ-1944 ο 14χρονος μαθητής ΕΠΟΝίτης Ανδρέας Λυκουρίνος εκτελείται από τους χιτλερικούς καταχτητές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, μαζί με την Ηρώ Κωνσταντοπούλου και άλλους 48 αγωνιστές που κρατούνταν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Κοιτώντας το χθες μπορούμε να βγάζουμε συμπεράσματα για το σήμερα και τρόπους αντιμετώπισης αντίστοιχων καταστάσεων. Η άνοδος φασιστικών οργανώσεων τότε και σήμερα, σε περιόδους κρίσης του συστήματος, μόνο τυχαία δεν είναι. Προκειμένου να επιβληθεί «τάξη», όπου ήταν αναγκαίο, μικροαστικές και αστικές δυνάμεις έδειξαν ανοχή, ενώ και σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και ενίσχυση των μορφωμάτων αυτών. Τυχαίο επίσης δεν ήταν και το πώς αντιμετωπίστηκε τότε ο Φασισμός. Μέσα από τον οργανωμένο αγώνα, συσπειρωμένος ο Λαός γύρω από δυνάμεις που στόχευαν τη μήτρα που γεννά τον φασισμό (ΚΚΕ, ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, ΕΛΑΣ), μπόρεσαν να δώσουν τη μάχη και να νικήσουν το θεριό του φασισμού. Ο καθημερινός ταξικός αγώνας του τότε ενάντια στο σύστημα που γεννάει τον φασισμό, τους πολέμους και τη φτώχεια για τους λαούς, όχι με ωραία συνθήματα και ευχές ή εκλογικά ποσοστά, αλλά που έφτανε ακόμη και μέχρι την υπέρτατη θυσία, να αποτελέσει παράδειγμα για το σήμερα. Μόνο έτσι μπορεί η αλληλεγγύη να έχει το πραγματικό της νόημα, μόνο έτσι μπορούμε να ξεδοντιάσουμε τους σύγχρονους γερμανοτσολιάδες, μόνο έτσι ο Λαός μας μπορεί να οδεύσει σε ένα δρόμο που θα υποτάσσει τον πλούτο που παράγεται στα δικά του συμφέροντα.

Δίνουμε στην πάλη αυτή όλες μας τις δυνάμεις, συστρατευόμαστε με τις ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος, το ριζοσπαστικό κίνημα των αυτοαπασχολούμενων, της φτωχής αγροτιάς, του κινήματος της νεολαίας και των γυναικών.

     Με τους ταξικούς αγώνες του σήμερα
    δίνουμε συνέχεια και τιμάμε τις θυσίες του χθες

Ο Θέμος Κορνάρος θα γράψει για τον Ανδρέα Λυκουρίνο στην “Ελεύθερη Ελλάδα” της 6 του Μάη 1945, το παρακάτω κείμενο (από το βιβλίο του γιατρού Αντώνη Φλούντζη “Χαϊδάρι, κάστρο και βωμός της Εθνικής Αντίστασης”, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986).
Ο Ανδρέας Λυκουρίνος γεννήθηκε στα 1931 κι ο κατακλυσμός της σκλαβιάς τον βρίσκει ένδεκα χρονών. Πήρε ενεργό μέρος στην πρώτη φάση του αγώνα. Στην επίθεση πείνας. Το Ελληνικό φρούριο κράτησε άμυνα γερή ένα χρόνο…
Έπρεπε να διαλέξει μεταξύ του σχολικού βαθμολογίου και του ανοιχτού αγώνα της πατρίδας του. Ητανε ο πρώτος μαθητής. Αυτό δεν τον εμπόδισε καθόλου να βρει τα πόστα του παράνομου τύπου και να ακούει απ’ ευθείας τη φωνή και τις εντολές του μαχόμενου Έθνους: «Κρατηθείτε ζωντανοί. Η ζωή μας θα είναι το χρησιμότερο υλικό για τη μάχη, για τη ΝΙΚΗ».

Ο Λυκουρίνος θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για τη ζωή των δικών του. Για τα τρία αδέρφια και τους γονείς του. Αγοράζει και πουλά παλιά ρούχα και παλιά παπούτσια κι έσωσε το σπίτι του. Η δουλειά του πατέρα του περνούσε κρίση. Ήτανε μαραγκός. Στην ξεγνοιασιά του παιδικού προσώπου έρχεται η ευθύνη και η αγωνία και βάζουνε σφραγίδα τίμιου άνδρα… Είχε νικήσει την πρώτη νίκη για λογαριασμό της αδούλωτης πατρίδας του. Είχε αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Έχει επιβληθεί και στους μικρούς και στους μεγάλους. Και στην επιθετική φάση του αγώνα, όταν το Έθνος γύρευε αρχηγούς της κάθε ηλικίας και της κάθε γειτονιάς, ο Α. Λυκουρίνος βρισκότανε κιόλας τοποθετημένος μόνος του, στο ηγετικό πόστο της νολαίας Μακρυγιάννη.

Έχει μπει στα 12 χρόνια! Και καμαρώνει γιατί – προσθέτοντας μόνος του δύο-τρία χρόνια παρά πάνω – έφτιαχνε ένα νούμερο που ξέφευγε κάπως από τα σύνορα της νηπιακής ηλικίας.
Είχε γίνει θρύλος μεταξύ των τσολιάδων, συζητιόνταν μ’ ανησυχία τα κατορθώματα κάποιου «μωρού», στο Κουκάκι.
Το αντάρτικο γύρευε όπλα. Οι οργανώσεις είχανε πάντα ανοιχτό έρανο γι’ αυτό το σκοπό. Ο Α. Λυκουρίνος πήρε πρωτοβουλία: Με δεκαρολογήματα δουλειά δεν γίνεται. Πιο δύσκολα βρίσκονται τα όπλα, παρά τα λεπτά. Μ’ ένα ψευτοπίστολο, πήλινο, παραφυλάει ένα βράδυ σε μια γωνιά. Κι αφοπλίζει τον πρώτο τσολιά. Πετάει τον πηλό. Και μ’ αληθινό όπλο πια μαζεύει και πιστόλια και χειροβομβίδες και στολές ακόμη. Δεν είναι λίγοι οι τσολιάδες που αναγκάστηκαν να φτάσουν στη στρατώνα τους, με τα εσώρουχα μόνο… Η Ειδική Ασφάλεια ενδιαφέρθηκε. Τα Ες-Ες τα γερμανικά απαιτούνε από τους αρχηγούς των ελληνικών Ες-Ες την εμπέδωση της «τάξεως» στις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, γιατί οι τσολιάδες ζήτησαν… ενίσχυση. Τίποτα δεν μπόρεσαν. Όλα ήταν ήρεμα. Οι μυστικοί που τοποθετήθηκαν στη συνοικία δεν έβλεπαν καμιά ύποπτη κίνηση. Οι άνθρωποι πήγαιναν στις δουλειές τους, γύριζαν κουρασμένοι, τα παιδιά παίζανε στην αυλή του σκολειού. Κι αν ρωτούσαν και για βαθμούς, ο Λυκουρίνος είχε τα πρωτεία. Μπροστά τους περνούσε με τα βιβλία στο χέρι. Τους ήξερε. Δεν του ξέφευγε κανένας από τους ανθρώπους της Ασφάλειας. Η αυτοάμυνα του έγινε ένστικτο. Μαέστρος και σ’ αυτή τη δουλειά. Θα τον ζήλευαν και μεγάλοι και παλιοί και νέοι αγωνιστές για την τάξη και τη συνωμοτικότητά του. Μόνο που δεν περιοριζότανε στις νυχτερινές εξορμήσεις. Στη μάχη του Μακρυγιάννη με τους τσολιάδες του 1943, που κράτησε τέσσερις ώρες, πήρε μέρος και ο Λυκουρίνος.

Ένα βράδυ το Μάη του 1943, οι Γερμανοί σήκωσαν τον κόσμο στο πόδι στη συνοικία αυτή, με τους πυροβολισμούς και τις φωνές τους. Κυνηγούσαν στους δρόμους κάτι σκιές. Ήτανε η παρέα του Λυκουρίνου. Η δράση του παιδιού γεμίζει δυο χρόνια της σκλαβιάς. Γίνεται παράδειγμα και θρύλος ανάμεσα στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Είναι ο φόβος κι ο τρόμος των πρακτόρων του εχθρού. Στις 4 του Ιούνη 1944 βρέθηκε ο φρικτός προδότης, και στις 5 του Ιούνη έξι χαφιέδες των ελληνικών Ες-Ες, μπλοκάρουνε το σπίτι του Εθνικού αγωνιστή, στη συνοικία Κουκάκι (σσ. Γαληνού 41). Ζητούν τον Ανδρέα Λυκουρίνο. Ο πατέρας του ζητάει εξηγήσεις για το παιδί. Κι αυτοί γυρεύουν, εκτός από το παιδί και το πιστόλι που πήρε ψες το βράδυ από έναν δικό τους. Μα δε βρήκανε τίποτα. Μόνο ένα παιδάκι αδύνατο, μια σταλιά, που κοιμότανε ξέγνοιαστα στο γιατάκι του και πλάι στην καρέκλα είχε το κοντό του παντελονάκι και τα βιβλία του σχολείου του. Κάτω βρίσκονταν και τα πεδιλάκια του Νο 32.

Αυτός είναι; ρωτούνε τον πατέρα.
– Αυτός.
Εσύ είσαι; ρωτούνε το ίδιο το παιδί.
– Ποιος;

– Ο τρομοκράτης!
– Οχι! Είμαι μαθητής. Πάω στη δεύτερη Γυμνασίου στο 6^ο Γυμνάσιο, απαντά απαθέστατα.

Μα οι πληροφορίες τους είναι θετικές. Αρχίζει το ξύλο. Γυρεύουν το πιστόλι. Μα το πιστόλι, ποιος ξέρει σε ποια βουνοκορφή θα ταξίδευε πια κείνη την ώρα. Και πήρανε μόνο τον Ανδρέα, με το μαθητικό του πηλήκιο στα άντρα τους. Πήρανε μέτρα εξαιρετικά ώσπου να φτάσουνε στην οδό Παπαρηγοπούλου Νο 7. Εκεί ήταν η έδρα των ελληνικών Ες-Ες. Επικεφαλής της συνοδείας ήτανε ο Μάκης Μακρογιάννης, που υπηρετεί σήμερα στην Εθνοφυλακή με το βαθμό ανθυπασπιστή. Η αλήθεια είναι πως ζήτησε να σώσει το παιδί. Ζήτησε τη βοήθεια του πατέρα του και δέκα λίρες, μέσω ενός άλλου της συνοδείας.
Το ανέκριναν και το ρωτούσαν, πού έχει κρυμμένες τις λίρες; (Είχανε πληροφορίες πως έχει πολλές). Αφού δεν βγήκε τίποτε, τον παρέδωσαν την ίδια μέρα στην Ειδική Ασφάλεια και μετά τέσσερις μέρες στα γερμανικά Ες-Ες της οδού Μέρλιν. Το κρεμάσανε, το κάψανε, του βάλανε στα νύχια καρφίτσες. Μα αυτός εξακολουθούσε να είναι μαθητής της 2ης τάξης του 6ου Γυμνασίου και ο αλύγιστος και παινεμένος αγωνιστής του Εθνικού Ελληνικού Αγώνα της Αντίστασης. Τέτοιος έμεινε ως το τέλος. Τέτοιον τον γνώρισε τον ήρωα Λυκουρίνο και το Χαϊδάρι. Τώρα ήταν 14 χρονών. Στις 5 Σεπτέμβρη 1944 τον οδήγησαν στο εκτελεστικό. Στο δρόμο βρήκε τρόπο να πετάξει ένα σημείωμα που έγραφε:
«Μπαμπά με πάνε για εκτέλεση μαζί με τους (αναφέρει ονόματα). Ειδοποίησε παρακαλώ τα σπίτια τους. Μη στενοχωριέστε. Ανδρέας».