Οι Ηνωμένες Πολιτείες, επικεφαλής της
αντισοβιετικής, αντικομμουνιστικής εκστρατείας, επιχειρούν τη με κάθε τρόπο
υπονόμευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Η απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος μεγαλώνει καθώς η συνεχής ανάπτυξη του
αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου υποχρεώνει την ΕΣΣΔ να απαντά με την
ανάπτυξη του δικού της.
Παρ' όλα αυτά η πρώτη σοσιαλιστική χώρα συνεχίζει να καλεί τους ηγέτες των
άλλων πυρηνικών δυνάμεων για συνεννόηση, με στόχο την ύφεση και τον αφοπλισμό.
Μέσα σ' αυτό το κλίμα, η ανακοίνωση για την πραγματοποίηση της Διεθνούς
Διάσκεψης στο Παρίσι στις 16 Μάη του 1960 γέννησε ελπίδες.
Τα σύγχρονα U2 του NATO
Λίγο πριν από τη Διάσκεψη, την 1η Μάη 1960, συμβαίνει κάτι που έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις ΗΠΑ - ΕΣΣΔ, αλλά και στην τελική έκβαση της ίδιας της Διάσκεψης.
Ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο τύπου «U2» της Lockheed καταρρίπτεται από έναν πρωτοποριακό C-75 (SA-2) SAM στα Ουράλια,
σχεδόν 2.500 χιλιόμετρα εντός του σοβιετικού εναέριου χώρου.
Η κατάρριψη του «U2» ανακοινώνεται στις 5 Μάη και οι Αμερικανοί δηλώνουν «άγνοια».
Στη συνέχεια, όμως, οι Σοβιετικοί παρουσιάζουν τον πιλότο του αεροπλάνου Γκάρι
Πάουερς και φωτογραφίες στρατιωτικών εγκαταστάσεων, που είχαν ληφθεί από το
«U2».
H κυβέρνηση των ΗΠΑ, διεθνώς εκτεθειμένη, υποχρεώνεται να παραδεχτεί τα πάντα.
Στις 16 Μάη στο Παρίσι αρχίζει η Διεθνής
Διάσκεψη, στην οποία παίρνουν μέρος ο Σοβιετικός ηγέτης Ν. Χρουστσόφ, ο
Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Αϊζενχάουερ, ο Βρετανός πρωθυπουργός Χ. Μακμίλαν και ο
Πρόεδρος της Γαλλίας Ντε Γκολ.
Στην έναρξη της Διάσκεψης ο Χρουστσόφ απαιτεί από τον Αϊζενχάουερ να
καταδικάσει το κατασκοπευτικό περιστατικό και να ζητήσει συγνώμη. Ο Αμερικανός
Πρόεδρος αρνείται κατηγορηματικά. Απ' την αρχή διαπιστώνεται ότι Αμερικανοί,
Βρετανοί και Γάλλοι δεν έχουν καμιά πρόθεση για συνεννόηση, απορρίπτουν όλες
τις σοβιετικές προτάσεις για ύφεση και σταδιακό αφοπλισμό.
Στις 17 Μάη ο Χρουστσόφ και η σοβιετική αντιπροσωπεία ανακοινώνουν την
αποχώρησή τους.
Ο αστικός τύπος φυσικά
παρουσίασε την όλη κατάσταση με τα πόδια πάνω και το κεφάλι κάτω
(Καθημερινή)
«Παρίσιοι, 16. (Ιδ. Υπηρεσία). – Η
διάσκεψις Κορυφής επί της οποίας η ανθρωπότης τόσας ελπίδας εστήριξεν είναι
καταδικασμένη εις αποτυχίαν. Τούτο κατέστη φανερόν μετά την πρώτην τρίωρον
δραματικωτάτην συνεδρίασιν των Τεσσάρων Μεγάλων εις το μέγαρον των Ηλυσίων.
Κατά την γνώμην των Δυτικών μόνον θαύμα ημπορεί να διασώση την διάσκεψιν.
Αι οξύταται και προκλητικαί δηλώσεις του κ. Κρούστσεφ εναντίον των Ηνωμένων
Πολιτειών και προσωπικώς του Προέδρου κ. Αϊζενχάουερ, ήνοιξαν από της πρώτης
στιγμής χάσμα μέσα εις το οποίον ωλίσθησαν όλαι αι μέχρι σήμερον προσπάθειαι
υπέρ της διεθνούς υφέσεως»
