Πέθαν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος
την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένια…
Προαιώνιο έθιμο από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης», μια ανάσα από την Αποκριά και τα Κούλουμα.
Να μας συγχωρήσουν οι γερμανοί της «Schmutziger Donnerstag» και οι αμερικανοί της Mardi Gras από τη Νέα Ορλεάνη, εμείς παραμένουμε πιστοί στα δικά μας: τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» (ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια) -από την petegolezza = κουτσομπολιό των ιταλών, την Κουλουρού των πατρινών, τις ακροβασίες και τα «προξενιά», με τις μεγάλες φωτιές στις αλάνες των σερραίων, που (αφού βέβαια πρώτα ψήσουν και φάνε το κρέας), πηδούν από πάνω τους, το καψάλισμα της κότας στην Κομοτηνή (όπου μάλιστα ακόμη κάποιοι σφόδρα ερωτευμένοι ανταλλάσσουν εκλεκτά δώρα καρδιάς αλλά και φαγώσιμα, τον κούρκο ο άντρας, μπακλαβά και κότα γεμιστή το κορίτσι), στη Μεσσηνία τον λεγόμενο καρούτζο ή μπζούνο με το παραδοσιακό λιώσιμο του παστού και τις τσιγαρίδες (καθώς και 10άδες ακόμη)Η Τσικνοπέμπτη φέτος βροχερή, σύμφωνα με το meteo, οι αρχικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες στη Δυτική και Βόρεια Ελλάδα και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, που τοπικά θα είναι έντονες, σταδιακά θα επεκταθούν σχεδόν στο σύνολο της Ελλάδας, χιονοπτώσεις, τοπικά πυκνές, θα εκδηλωθούν στα ηπειρωτικά ορεινά.
Θα επηρεάσουν επίσης Αττική και κέντρο Αθήνας, με τα φαινόμενα από τις απογευματινές ώρες να είναι τοπικά έντονα και χιονοπτώσεις το βράδυ στην Πάρνηθα και στον Κιθαιρώνα.
Αυτά στα καθ΄ημάς, την ώρα που την ίδια στιγμή…οι δολοφονικές επιδρομές του Ισραήλ σε χώρες της Μέσης Ανατολής, τα ανοσιουργήματα στη Γάζα και η μετατροπή του Λιβάνου σε κόλαση συνεχίζονται
Ευχόμαστε σε όλους «να την βρουν» μαζί με το φιλικό και συντροφικό τους περίγυρο, να φάνε και να πιούνε και νηστικοί να μην κοιμηθούνε.
ο ταξικός εχθρός δεν κοιμάται ποτέ!
___________________
Τσικνοπέμπτη,
για να αποφύγουμε… παρενέργειες, κάποιες οδηγίες
Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας των Αποκριών, της λεγόμενης Κρεατινής. Η ημέρα συνοδεύεται από παραδοσιακές παρασκευές κρεάτων στις ψησταριές, καθώς η Τετάρτη και η Παρασκευή είναι ημέρες νηστείας _εμείς δεν νηστεύουμε, μιλάμε για κείνους που το κάνουν, έχοντας ξεφύγει από το θρησκευτικός της πλαίσιο, αλλά όντας μια ευκαιρία να βρεθούμε με φίλους και οικείους, να φάμε, να πιούμε και να περάσουμε καλά…
Για να
απολαύσουμε την Τσικνοπέμπτη με ασφάλεια και χωρίς παρενέργειες, ας έχουμε
υπόψη κάποια πράγματα:
— Αποψύχουμε
καλά τα κατεψυγμένα τρόφιμα πριν τα ψήσουμε
— Βεβαιωνόμαστε
ότι το φαγητό είναι καλοψημένο
— Γυρίζουμε το σφαχτάρι
συχνά για να ψηθεί ομοιόμορφα
— Βεβαιωνόμαστε
ότι το κρέας έχει ψηθεί στο εσωτερικό του
— Καμένο δεν
σημαίνει καλοψημένο _δείτε “λουκούμι” ή
“καρκάτσι”; _απλά κόλπα!
— Ακόμη κι αν
το κρέας είναι καμένο εξωτερικά, μπορεί να μην είναι καλά ψημένο από μέσα.
— Γι’ αυτό
ψήνουμε, πάντα, ομοιόμορφα, σε σταθερή θερμοκρασία.
Όπου και να βρεθείτε, ό,τι και να ψήσετε, ό,τι και να παραγγείλετε, να το απολαύσετε __Καλό τσίκνισμα…
Τι γιορτάζουμε - Πώς πήρε το όνομά της
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι είναι η Τσικνοπέμπτη και τι συμβολίζει; δίνοντας την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει +χοιρινό και προβατίνα, το αγαπημένο του Ηρακλή (ποιανού Ηρακλή; δεν το πιστεύω ένας είναι ο Ηρακλής!!) και τους γιαλατζή κοτόπουλο και τους πιο πιο πιο γιαλατζή _γυναίκες κυρίως κοτόπουλο στήθος φιλέτο. Η λέξη προέρχεται από την «τσίκνα» (χαρακτηριστική μυρωδιά του κρέατος που ψήνεται στα κάρβουνα _ή που έχει καεί) και από την «Πέμπτη» _θα μιλήσουμε αναλυτικότερα παρακάτω. Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο, η οποία αποτελείται από τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή τη νηστεία πριν από το Πάσχα _επαναλαμβάνω για τους χριστιανούς, οι μουσουλμάνοι έχουν το Ραμαζάνι τους, εκ τoυ τουρκικού ραμαζάν και του αραβικού ραμαντάν, θρησκευτική εορτή νηστείας, που αποτελεί ονομασία του ένατου μήνα του μουσουλμανικού έτους, κατά τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, δόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους προκειμένου οι κανόνες του να αποτελέσουν οδηγό της ζωής τους..
Ο λόγος που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη, είναι πως η ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας με το κόκκινο να έχει την τιμητική (κρέας κρασί ή ό,τι) για να μας θυμίσει την επερχόμενη χαρά
Η προέλευση αυτού του παράξενου εθίμου χάνεται στα βάθη του χρόνου, ωστόσο φαίνεται να συνδέεται με τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που θεωρούσαν το φαγοπότι και το γλέντι ιεροτελεστία για την καλή ευφορία της γης την άνοιξη. Επίσης, η Τσικνοπέμπτη αποτελεί, ουσιαστικά, την απαρχή των εκδηλώσεων για την Αποκριά, αφού την επόμενη εβδομάδα ακολουθούν το Καρναβάλι και η Καθαρά Δευτέρα.
Πέρα από το καθιερωμένο ψήσιμο κρεάτων, κάθε περιοχή της Ελλάδας έχει τα δικά της ήθη και έθιμα για την Τσικνοπέμπτη.
· Στην Κέρκυρα γίνονται τα λεγόμενα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια». Η λέξη Πετεγολέτσια _από το ιταλικό pettegolezza, σημαίνει κουτσομπολιό και πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία «Κουκουνάρα» της Κέρκυρας.
· Στην Πάτρα, έχουμε το έθιμο της Γιαννούλας της Κουλουρούς, η οποία, σύμφωνα με την παράδοση, πιστεύει πως ο ναύαρχος Ουίλσον έρχεται να την παντρευτεί και τον περιμένει μάταια σαν την τρελή στο λιμάνι. Έτσι, την Τσικνοπέμπτη οι Πατρινοί ντύνουν κάποιον νύφη, ή βάζουν ένα ομοίωμα νύφης στο λιμάνι και διασκεδάζουν γύρω του.
· Στας ΣΣΣΣέρρας ανάβουν μεγάλες φωτιές στις αλάνες και αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους.
· Στην Κομοτηνή, οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε μια κότα, για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς. Η παράδοση αναφέρει, επίσης, ότι την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα, και η γυναίκα μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.
· Στη Θήβα, αρχίζει ο «βλάχικος γάμος», που ξεκινά με το προξενιό δύο νέων, συνεχίζει με τον γάμο και τελειώνει την Καθαρά Δευτέρα με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.
· Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα.
· Στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα… μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.
· Σε όλη την Πελοπόννησο σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.
· Στη Σκόπελο, οι κάτοικοι δίνουν ραντεβού στο Πεύκο, για να συνεχίσουν το γλέντι και το φαγοπότι όλοι μαζί.
· Κλπ. κλπ
Tο ιστολόγιο προσφέρει πολλά και διάφορα, σήμερα όμως, για να τιμήσει τη μέρα, θα σας κεράσει κοψίδια …λεξιλογικά Το περίεργο είναι ότι τόσα χρόνια δεν έχουμε γράψει ανάλογο _Μπαμπινιώτικο άρθρο. Κάλλιο αργά παρά ποτέ, όμως. Και πάμε στην λέξη, την Τσικνοπέμπτη, που όπως είπαμε παραπάνω είναι σύνθετη τσίκνα+Πέμπτη, με την τσίκνα να εμφανίζεται στην ελληνική γλώσσα στα βυζαντινά χρόνια, πρώτα μάλλον στον Πτωχοπρόδρομο, που ο καημένος παραπονιέται στον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό, ότι ο γείτονάς του, αν και αμόρφωτος, κοσκινάς στο επάγγελμα, καλοτρώει ενώ ο ίδιος στερείται και το ψωμί:
καὶ
βλέπω τὴν ἰστίαν
του πῶς συχνοφλακαρίζει,
καὶ πῶς
πολλάκις τῶν κρεῶν
ἀπολυόντων τσίκναν,
ποτὲ δὲ
τὴν ἀνθρακιὰν
τὴν φοβερὰν
ἐκείνην
κειμένην βλέπω, βασιλεῦ, μετὰ
τῶν ὀψαρίων
καὶ τσίκναν φέρουσαν πολλὴν
μετὰ καὶ
τῶν βρωμάτων,
καὶ ἐγὼ
τσικνώνω διὰ ψωμὶν
καὶ οὐκ
ἔχω το νὰ φάγω,
Στα
αρχαία χρόνια οι θεοί του Δωδεκαθέου ακριβώς απολάμβαναν την κνίσα από τις
θυσίες –το λέει και ο Όμηρος! Το ρήμα ψήνω, πάλι, προέρχεται κι αυτό από τα
αρχαία, από το ρήμα «έψω», που σήμαινε κυρίως «βράζω, μαγειρεύω». Θα ψήσουμε
σουβλάκια. Το σουβλάκι είναι υποκοριστικό της σούβλας, η δε σούβλα είναι δάνειο
λατινικό (από το subula), λέξη που εμφανίζεται ήδη από τον 3ο αιώνα
μ.Χ. Το κεμπάπ είναι δάνειο από τα
τουρκικά, kebap, από το αραβικό kebab. Αλλά έχουμε και μπριζόλες στη σχάρα. Η
μπριζόλα είναι δάνειο από το βενετικό brisiola, από το ιταλικό braciola, που
ανάγεται στο υστερολατινικό brasas, αναμμένα κάρβουνα _σ΄έσκισα Μπαμπινιώτη…
Θα βάλουμε και μερικά μπιφτέκια στη σχάρα που
τα πήραμε από το γαλλικό bifteck, το οποίο προήλθε από το αγγλ. beef
steak, δηλαδή φέτα, φιλέτο κρέατος. Τα λουκάνικα είναι δάνειο από τα λατινικά,
από το lucanicum, που θα πει «αλλαντικό φτιαγμένο με τον τρόπο των Λουκανών»...
Ποιοί να ήταν άραγε αυτοί; (πιασ΄τ΄αυτό και κούρεφτο!!)
Θα φάμε και παντσέτες; pancetta ιταλία υποκοριστικό του pancia = κοιλιά, αλλά
ξεχάσαμε τα παϊδάκια, που είναι βέβαια πλευρά από αρνάκι ή κατσίκι _Παΐδια
είναι τα πλευρά, ζώου (ή ανθρώπου).
Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί
Μέρες της
αρμύρας κι ο ήλιος πάντα εκεί
με τα μακεδονίτικα πουλιά και τ' αρμενάκια
που ελοξοδρόμησαν και χάσανε την Μπαρμπαριά
Πότε
παραμονεύοντας τον πόρφυρα
το μαύρο ψάρι έρχεται φεύγει
μικραίνουν οι κύκλοι του
Χίλια μύρια
κύματα μακριά τ' Αϊβαλί
Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί
Μεγάλωσαν τα
γένια μας η ψυχή μας αλλιώτεψε
αγριεμένο το σκυλί γαβγίζει τη φωνή του
βοήθα καλέ μου
μη φαγωθούμε μεταξύ μας
Χίλια μύρια
κύματα
μακριά τ' Αϊβαλί
Χίλια μύρια κύματα
μακριά τ' Αϊβαλί
Ώρες ώρες
μερεύουμε με τη χορδή της λύρας
δεμένος πισθάγκωνα στο μεσιανό κατάρτι
ο Χιώτης ο τυφλός τραγουδιστής βραχνός προφήτης
μασώντας τη μαστίχα του παινεύει την Ελένη
μασώντας τη μαστίχα του παινεύει την Ελένη
κι άλλοτε τη Τζαβέλαινα τραβάει στο χορό
στο χορό
Χίλια μύρια
κύματα μακριά τ' Αϊβαλί
Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί
Μεγάλωσαν τα γένια μας η ψυχή μας αλλιώτεψε
αγριεμένο το σκυλί γαβγίζει τη φωνή του
βοήθα καλέ μου
μη φαγωθούμε μεταξύ μας
Καλά να περάσετε. Χαρούμενοι και χαρούμενες για όλα όσα έχετε γιατί κάποια παιδιά στην Ουκρανία αύριο, μεθαύριο …
Κανείς για δουλειά στις 28 Φλεβάρη! Όλοι στους δρόμους _όλοι στις συγκεντρώσεις
- 100+ χρόνια και συνεχίζει … στο σινεμά και στο δρόμο
- Μόνιμο διωγμό των Παλαιστινίων από τη Γάζα μεθοδεύουν ΗΠΑ-Ισραήλ
Σε αγωνιστικό αναβρασμό
η Λάρισα,
σχεδιασμός με κλιμάκωση μέχρι την απεργία
Η δύναμή μας είστε εσείς!
Όλοι στην απεργία – κανείς για δουλειά!
· Αυτό είναι το μεγάλο κάλεσμα μάχης που σαλπίζουν τα συνδικάτα σε όλη τη χώρα για τις 28 Φλεβάρη, μέρα που «νεκρώνουν» ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας, στα δύο χρόνια από το έγκλημα στα Τέμπη.
· Μαζί με τους εργαζόμενους που εκείνη τη μέρα βάζουν «μπλόκο» σε εργοστάσια, εργοτάξια, εμπορικά καταστήματα, εστίαση, υπηρεσίες κ.ά., «κατεβάζουν ρολά» και οι επαγγελματίες στα μαγαζιά τους
Ξεπερνούν τις 70 οι απεργιακές συγκεντρώσεις
«Τα κέρδη των
καπιταλιστών “ασφυξία” για τις ανάγκες του λαού. “Οξυγόνο” μας η πάλη για το
δίκιο μας για την ανατροπή!»
Σε εξέλιξη το πλατύ πολιτικό άνοιγμα των Οργανώσεων του ΚΚΕ
ΚΝΕ
Πλούσια πολύμορφη δράση σε όλη τη χώρα μπροστά στις 28
Φλεβάρη
ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
Να πληρώσουν όλοι όσοι ευθύνονται για το έγκλημα των Τεμπών – Να μη συγκαλυφθούν οι πραγματικές αιτίες
Παραμένουν τα ερωτήματα για τον θάνατο του Β. Καλογήρου
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ – ΑΣΤΙΚΑ
ΚΟΜΜΑΤΑ
Σκιαμαχίες μέσα και έξω από τη Βουλή
Νέα στοιχεία στο κάδρο του «κουκουλώματος»
Περισσότερα στο σημερινό Ριζοσπάστη
(το
βιολί του αυτός)
Το «τσικνώνω», σύμφωνα τουλάχιστον με τον Χανς Αϊντενάιερ στα Πτωχοπροδρομικά,
είναι φτιαχτή λέξη από την τσίκνα. Λιγουρεύομαι, από τα συμφραζόμενα _Τη
σημασία αυτή δεν τη βρίσκω στα σημερινά λεξικά, τουλάχιστον του Μπαμπινιώτη και
το ΛΚΝ, αλλά την έχει π.χ. το προπολεμικό λεξικό μου , όπου έχει επίσης τη
σημασία «οσμή καιομένων τριχών»,
ιδίως στο κεφάλι του σφαχτού που ψήνεται.
Για την ετυμολογία της τσίκνας η πιο διαδεδομένη θεωρία είναι ότι προέρχεται από το αρχαίο κνίσα, το οποίο, εδώ που τα λέμε, σήμαινε το ίδιο πράγμα, μια λέξη ήδη ομηρική (με τον τύπο κνίση), που έπαιζε άλλωστε σημαντικό ρόλο αφού οι θεοί του Δωδεκαθέου ακριβώς απολάμβαναν την κνίσα από τις θυσίες –κνίση δ’ οὐρανὸν ἷκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ στο Α της Ιλιάδας, ή «κι η κνίσα ανέβαινε στρουφίζοντας με τον καπνό στα ουράνια» στη μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή.
Το «έψω» δεν το λέμε σήμερα, αλλά η λέξη επιβιώνει στο αφέψημα (διότι το έψω έπαιρνε δασεία). Και βέβαια τα αφεψήματα τα βράζουμε, διότι όπως είπαμε η αρχική σημασία της λέξης ήταν «βράζω». Οπότε, οι σύντεκνοι, που λένε «έψησα σούπα» μένουν πιστοί στην αρχική σημασία της λέξης! Αλλά δεν ψήνουμε μόνο σουβλάκια και κεμπάπ. Έχουμε και μπριζόλες στη σχάρα. Η μπριζόλα _το είπαμε, είναι δάνειο από το βενετικό brisiola, από το ιταλικό braciola, που ανάγεται στο brasas, αναμμένα κάρβουνα. Τον 19ο αιώνα, που ήταν πολύ της μόδας οι πορτοκαλισμοί, σε μια προσπάθεια να βγουν ελληνικές οι διάφορες καθημερινές λέξεις ξένης προέλευσης, κάποιοι είχαν ετυμολογήσει την μπριζόλα από το «εν πυρί ζέει όλη»! Πάντως, το ιταλικό πιάτο, η braciola, δεν είναι μπριζόλα όπως τη λέμε εμείς, είναι τελείως άλλο πράγμα, μαγειρευτό ... αυτά κάποια άλλη στιγμή μαζί με το γαλλικό bifteck, το αγγλ. beef steak, τους Λουκανούς, που ήταν ένα ιταλικό φύλο λίγο κάτω από τη Νάπολη, τα σκυλιά με τα λουκάνικα …θυμήθηκα τώρα τον πάλαι ποτέ αγαπητό “Λουκάνικο” κατά κόσμον “Θεόδωρο” που συμμετείχε σχεδόν σε κάθε διαδήλωση εκείνα τα χρόνια …ενεργός και μαχητικός που γαύγιζε αστυνομία και φασισταριά και επέζησε δακρυγόνων και μολότωφ __βλ. BBC Το περιοδικό Time τον τίμησε ως Πρόσωπο της Χρονιάς 2011 που ήταν «Ο Διαδηλωτής», μεταξύ πολλών άλλων σχετικών άρθρων είχε και μια ακολουθία φωτογραφιών του _ Ο Λουκάνικος πέθανε το 2014 σε ηλικία δέκα ετών. Στήθηκε μνημείο και έλαβε χώρα ταφή με πλήθος κόσμου…
