Βαλέρι Μπρούμελ: Ο Σοβιετικός άλτης που “πέταξε” αφήνοντας εποχή

Σαν σήμερα _το 2003 Πέθανε ο Βαλέρι Μπρούμελ (Валерий Николаевич Брумель, γεννήθηκε 14-Απρ-1942), σοβιετικός αθλητής από τη Ρωσία του άλματος εις ύψος, που κατέρριψε 6 φορές το παγκόσμιο ρεκόρ και κατέκτησε ένα χρυσό κι ένα αργυρό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

 Γέννημα – θρέμμα του μαζικού αθλητισμού για το λαό της Σοβιετικής Ένωσης, ξεκίνησε την ενασχόληση με το άλμα εις ύψος 12χρονος στο Λουχάνσκ και σε ηλικία 16 ετών έκανε άλματα πάνω από 2 μέτρα, χρησιμοποιώντας την τότε κυρίαρχη τεχνική δρασκελισμού (straddle technique) με ίσια τα πόδια μπροστά και κοιλιά προς τα κάτω (αργότερα αντικαταστάθηκε από το Fosbury Flop «ανάσκελα» –πρώτα κεφάλη πλάτη, αλλά ο Μπρούμελ συνέχισε με το δικό του στυλ). Βελτιώνοντας συνεχώς τις δεξιότητές του υπό την καθοδήγηση το 1960 έσπασε το ρεκόρ της ΕΣΣΔ, με 2,17 μ. και επιλέχθηκε στην ολυμπιακή ομάδα της ΕΣΣΔ. Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960, έκανε άλμα στο ίδιο ύψος με τον νικητή, Ρόμπερτ Σαβλακάντζε, αλλά έκανε περισσότερες προσπάθειες και έτσι του απονεμήθηκε το αργυρό μετάλλιο.

Το διάστημα 1961–63 κατέρριψε 6 φορές το παγκόσμιο ρεκόρ στο άλμα εις ύψος, βελτιώνοντάς το από τα 2,23 μ. έως τα 2,28 μ. _κέρδισε επίσης στο άλμα εις ύψος στην Πανεπιστημιάδα του 1961 και του 1963, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1962, στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 και στο Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ 1961–63.

Αφού έμεινε αήττητος κατά τη διάρκεια της σεζόν 1965, ο Μπρούμελ υπέστη πολλαπλά κατάγματα στο δεξί πόδι του σε ατύχημα με μοτοσικλέτα και αντιμετώπισε ακρωτηριασμό. Χειρουργήθηκε επιτυχώς με μία νέα τότε διαδικασία επιμήκυνσης ποδιών χρησιμοποιώντας τον εξωτερικό του σταθεροποιητή (συσκευή Ιλιζάροφ), ωστόσο, ακόμη και μετά από 29 χειρουργικές επεμβάσεις δεν μπόρεσε να αναρρώσει πλήρως και αποσύρθηκε το 1970 αφού πήδηξε 2,06 μ. σε τοπικούς αγώνες

Ήταν 1942 στο Τολμπούζινο της Σιβηρίας μια εξαιρετικά ευχάριστη ημέρα για την οικογένεια του ανθρακωρύχου Νικολάι Αλεξάντροβιτς Μπρούμελ, επικεφαλής των γεωλογικών ερευνών στην περιοχή.

Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν σε εξέλιξη, κόκκινος στρατός και λαός της ΕΣΣΔ εφάρμοζε κατά γράμμα το «Ни шагу назад! «Ούτε βήμα πίσω» του Στάλιν και η μεγάλη σοσιαλιστική χώρα ετοίμαζε την αντεπίθεσή της απέναντι στο φασιστικό \ ναζιστικό τέρας, ο Νικολάι και η σύζυγός του μηχανικός Λουντμίλα Γιακόβλεβνα Κολκούνοβα κρατούσαν στα χέρια τους τον νεογέννητο, Βαλέρι Νικολάεβιτς Μπρούμελ.

Στο τέλος του καλοκαιριού του 1962, με τον ψυχρό πόλεμο στο αποκορύφωμα του, πάνω από 80.000 θεατές μαζεύτηκαν στο Stanford Stadium στο Palo Alto της Καλιφόρνια προκειμένου να στηρίξουν στους Αμερικανούς αθλητές στον πολυδιαφημισμένο ετήσιο αγώνα -μίσους - ενάντια στους αθλητές της τότε Σοβιετικής Ένωσης.

Η ατμόσφαιρα ήταν… πυρετώδης όσο η πολιτική αντιπαλότητα μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Ένας νεαρός Ρώσος κατάφερε να κλέψει την παράσταση. Ο Valery Brumel ήταν τότε 20 ετών και έκανε τους θεατές να υποκλιθούν στο μεγαλείο του. Ήταν ο μεγάλος νικητής καθώς κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ -που είχε ο Τόμας- με ένα άλμα 2,26 μέτρων. Όρθιοι, οι φίλαθλοι που βρέθηκαν στο γήπεδο, παραμέρισαν το πολιτικό κλίμα της εποχής με ένα χειροκρότημα αποδοχής στον Μπρουμέλ που κράτησε πάνω πέντε λεπτά.

 Ο… κοντός Μπρούμελ και η μπασκέτα

Ο Μπρούμελ με ύψος μόλις 1,85 -όχι ικανοποιητικό για το άθλημα- πηδούσε με τον ξεπερασμένο παλμό «στραντλ» -«καβαλούσε» τον πήχη- καθώς το πέρασμα με την πλάτη –όπως είπαμε καθιερώθηκε αργότερα (1968) από τον Αμερικανό Ντικ Φόσμπερι. Ήταν πολύ γρήγορος με φοβερό επιτόπιο άλμα. Ο θρύλος έλεγε ότι μπορούσε να κλοτσήσει το στεφάνι μιας μπασκέτας –χωρίς φόρα, στεκάμενος από κάτω.

Τον Ιούνιο του 1961 κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ του Τόμας στο Στάδιο Λένιν της Μόσχας με 2,23 μέτρων. Μέσα σε ένα μήνα είχε προσθέσει ένα ακόμα εκατοστό και στα τέλη Αυγούστου ένα ακόμα. Την επόμενη σεζόν ήρθε η νίκη επί του Τόμας και των άλλων Αμερικανών στο Στάνφορντ με ένα ακόμα εκατοστό, και ακολούθησε μια άλλη στη Μόσχα στα τέλη Σεπτεμβρίου (μεσολάβησε το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο Βελιγράδι). Το 1963 σημείωσε το τελευταίο του παγκόσμιο ρεκόρ και έφτασε σε ένα ύψος που θα παρέμενε ακατάρριπτο για επτά χρόνια, με επίδοση στα 2,28 μέτρα.

Το 1964 πήγε ως φαβορί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο. Μόλις και μετά βίας πέρασε στον τελικό κι εκεί βρήκε μπροστά του τον Τόμας. Ένας αγώνας τεσσάρων ωρών, έφερε μόνο τους δύο τους να παλεύουν για το χρυσό. Πήδηξαν και οι δύο 2,18 μέτρα, με καλύτερες προσπάθειες, ο Μπρούμελ ήταν πρώτος.

 Το τροχαίο με την Ταμάρα

Ένα χρόνο αργότερα η καριέρα του ουσιαστικά τελείωσε. Ένα βράδυ, ήταν συνεπιβάτης στη μοτοσικλέτα που οδηγούσε στους βροχερούς δρόμους της Μόσχας η Ρωσίδα φίλη του πρωταθλήτρια μοτοσικλέτας γυναικών Ταμάρα Γκολίκοβα. Ένα τροχαίο, ο Μπρούμελ πετάχτηκε στο έδαφος και χτύπησε σε έναν τσιμεντένιο φανοστάτη. Το πόδι του σώθηκε μόνο μετά από 29 επεμβάσεις… τρία χρόνια, θεραπείες (ΕΣΣΔ γαρ) το πάλεψε με νύχια και με δόντια επέστρεψε στους αγώνες και το 1970 πήδηξε 2,15 μέτρα, δηλώνοντας: «σήμερα κάθε εκατοστό είναι μια νίκη για μένα».

Να πώς το θυμήθηκε αργότερα:

«Η πρωταθλήτρια Tamara Golikova έκανε κύκλους με τη μοτοσικλέτα της, σπουδάζαμε μαζί στο τελευταίο έτος του ινστιτούτου. Είχε μια ολοκαίνουργια "Java", ήθελα πολύ να οδηγήσω - Θα είμαι τυχερός οπουδήποτε! Κάθισα πίσω, …δεν ταξίδεψα ποτέ ως επιβάτης. Και αυτή, ορμώντας με τέρμα τα γκάζια, με ταχύτητα πάνω από 100 χιλιόμετρα την ώρα, έβρεχε, λάδια στο δρόμο, βράδιαζε ήταν 8 βράδυ.. Κρατούσα την τσάντα με το ένα χέρι, την Ταμάρα με το άλλο. Κάτι σαν γαργαλητό κάποια στιγμή _"Μάλλον, ο φύλακας άγγελός μου, αποσπάστηκε για μια στιγμή και πέσαμε σε έναν στύλο. Το "Запорожец" (μάρκα λαϊκού σοβιετικού αυτοκινήτου της εποχής –πολλαπλής χρήσης, ασθενοφόρο στη συγκεκριμένη περίπτωση) κατέφθασε πάραυτα (σσ. ΕΣΣΔ γαρ) κι εγώ ήταν φορτωμένος, κρατώντας το διαλυμένο πόδι μου, που λίγο πριν ξεκουραζόταν στην άσφαλτο σαν εκκρεμές και το αίμα ανάβλυζε σαν ρυάκι... Μόνο μια σκέψη υπήρχε: μόνο να μείνουμε ζωντανοί, _τότε συνειδητοποίησα - τα πάντα, την αρχή του τέλους...».

 Δεν υπήρχε δυνατότητα επιστροφής _ως πρωταθλητής στο μεγάλο άθλημα, παρά την απρόβλεπτη φύση αυτής της κυρίας - της μοίρας, που αποφάσισε να συγκεντρώσει δύο εξαιρετικούς ανθρώπους – δίπλα στον αθλητή έναν πραγματικά μοναδικό γιατρό Гавриил Илизаров (Γκαβριίλ Αμπράμοβιτς Ιλιζάροφ Σοβιετικός ορθοπεδικός χειρουργός, γνωστός για την εφεύρεση της συσκευής Ιλιζάροφ για την επιμήκυνση των οστών των άκρων και για τη μέθοδο χειρουργικής που πήρε το όνομά του).

Αργότερα ο Μπρούμελ έγινε προπονητής, συνέχισε τις σπουδές του και πήρε διδακτορικό στην αθλητική ψυχολογία, έγραψε ένα μυθιστόρημα, ένα θεατρικό έργο και ένα λιμπρέτο όπερας, παντρεύτηκε τρεις φορές -πέθανε σαν σήμερα 26_Ιαν_2003, στα 61 του, χτυπημένος από τον καρκίνο.

Βραβεύσεις Βαλέρι Μπρούμελ: Τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας | Μετάλλιο για την αξία της εργασίας | Τιμητικό Δίπλωμα Αθλητισμού της ΕΣΣΔ κλπ.

60 χρόνια πριν Κώστας Τσικλιτήρας +1912_Platt_Adams

Гавриил Илизаров _Γκαβριίλ Αμπράμοβιτς Ιλιζάροφ

Аэрофлот _ προς τιμή του
Βαλέρι Μπρούμελ _Валерий Николаевич Брумель