Οδηγίες προς ναυτιλόμενους φεγγαρολάμνοντες

 

(αν είστε βιαστικοί-ές
«ψεκάστε-σκουπίστε-τελειώσατε»
μην ασχοληθείτε καθόλου …)

Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει φωτογραφίσει το φεγγάρι -έστω και μία φορά…  

Ειδικά από τότε που βγήκαν τα smart_phones χαμός σε ΜΚΔ –μερικοί μερικές βάζοντας και selfie με τη φάτσα τους… περιμένοντας και μετρώντας likes.

 

 

Ευθύς εξαρχής να πω πως αν περιμένεις –μια καλούτσικη έστω, φωτογραφία με το κινητό… καλύτερα άσ’ το (ακόμα κι αν έχεις τα Ultra των χιλιάδων ευρώ με ψηφιακό ζουμ 80-100x).

Όπως και να χει ενώ βλέπεις το φεγγάρι πεντακάθαρα –φάτσα κάρτα με τα μάτια σου, πατάς το κουμπί και …τζίφος αποτέλεσμα, βλέποντας κάτι εντελώς απογοητευτικά θολό και με τόσο «κόκκο» -Film Grain και  αναρωτιέσαι μα γιατί;…

Film_Grain | κόκκος φιλμ

Ο υποφαινόμενος –ψώνιο της φωτογραφίας και του σκοτεινού θάλαμου, από τότε που δεν υπήρχε καν η έγχρωμη, την «πάτησε» πολλές φορές μέχρι να μάθει τα κόλπα –τόσο με φιλμ, όσο και με τις ψηφιακές, που σήμερα με κόστος το 1/5 ενός καλού κινητού κάνουν (σχεδόν) τα πάντα.

Αν και ξεκίνησα με μια βαρειά τσάντα που περιείχε αρχικά made in CCCP-USSR Lubitel… μετά τη (συλλεκτική σήμερα) Зени́т (Zenit) 11, αργότερα τη «δημοσιογραφική» Minolta «μαύρο σώμα» …Cosina C3 (φ. 35-70) -Nikon F70 - Olympus OM 707 (φ. 35-70-200!) -Balda Juwella 6X9 - Bronica ETR SI 6X4.5 + Prisma AE-II, Canon EOS 5, Asahi Pentax K2DMD + 6X7 μέχρι και Mamiya RZ67, σήμερα -45 χρόνια μετά το παλεύω με μια Nikon DSLR D3500 AF-P DX Ζουμ -(οπτικό) 18–55-90 VR Black και μια compact Black Sony DSCHX400VB -20.4 Megapixels και -οπτικό πάντα, Ζουμ 50x, με τη βοήθεια και του φίλου Γεράσιμου (Γιαννάτου) στην Εμμ. Μπενάκη

Οπότε:
Μια «κανονική» μηχανή, κατά προτίμηση DSLR με έναν ικανό φακό zoom (εστιακή απόσταση). Ξέχνα τα ψηφιακά zoom, γιατί αυτό που θέλεις είναι «γυαλί», δηλαδή οπτικό και μόνο! Αν είσαι τρεμουλιάρης-α ένα υποτυπώδες ή επαγγελματικό τρίποδο είναι σχεδόν απαραίτητο (εκτός και πάρεις «τη βοήθεια» -όχι από «το κοινό» -κατά τις προσφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές, αλλά … από βράχους, πεζούλια ή τοίχους). Υπόψη πως όσο πιο μεγάλο το zoom, τόσο πιο δύσκολο είναι να κρατήσεις τη μηχανή σταθερή με το χέρι -πρακτικά αδύνατον.

Καλό –αλλά όχι απαραίτητο, είναι να τσεκάρεις το μέρος με μια βόλτα την προηγούμενη νύχτα, για να δεις που θα στηθείς, πώς θα πας. Αν θέλεις μόνο φεγγάρι χωρίς τοπίο ΟΚ!… πήγαινε οπουδήποτε. Σε κάθε περίπτωση μακριά από σημεία υπερφωτισμένα γύρω-γύρω.

Προετοιμασία ...

Ξαναθυμήσου τις ρυθμίσεις τα διάφορα modes της μηχανής σου, μια και μιλάμε για φωτο manual… μάθε πώς γυρνάς στα διάφορα προγράμματα, πώς θα ρυθμίσεις αντιστάθμιση, κλείστρο, το ISO του αισθητήρα, το διάφραγμα 

–κάνε και δοκιμές τις προηγούμενες μέρες και τέλος…

Πάτα το κουμπί - όταν έρθει η ιερή εκείνη στιγμή… απλά βγάλε φωτογραφίες –πολλές, όσες περισσότερες μπορείς, αν θες, δοκίμασε να βάλεις το timer της μηχανής στο 1sec για να βγει φωτογραφία χωρίς να πατάς εσύ το κουμπί, γιατί ακόμη και σε τρίποδο ή «βοηθήματα», το χέρι σου μπορεί να κουνήσει ανεπαίσθητα

Στο στρατό «τότε» με τα Μ1 λέγαμε «βολή κατά βολή» και «βολή κατά ριπάς»: χρησιμοποιήστε τη λειτουργία ριπής στην κάμερα σα να φωτογραφίζετε κινούμενο θέμα ώστε να τραβήξετε πολλές φωτογραφίες υψηλής ταχύτητας και να έχετε μια μεγάλη γκάμα

(επανάληψη προς εμπέδωση)
Όπως είπαμε… τα κινητά δεν είναι για τέτοιες δουλειές – αν και κάποια μοντέλα τελευταίας εσοδείας το παλεύουν. Η αλήθεια, όμως, είναι πως τόσο οι μικροσκοπικοί αισθητήρες όσο και οι μικροί φακοί δε μπορούν να συλλέξουν αρκετό φως για αυτή τη δουλειά, ενώ και ο θόρυβος κάνει τις φωτογραφίες να μη βλέπονται.

Αν βέβαια έχεις τηλεσκόπιο, τότε έχεις πιάσει το jackpot με έναν adaptor των 15€ βάζεις το κινητό σου μπροστά στον προσοφθάλμιο φακό και ω! του θαύματος! πας για βραβείο Πούλιτζερ

Έτοιμος-η; Η σελήνη είναι πάντα εκεί και σε περιμένει να την αποθανατίσεις, ολόγιωμη ή ξάπλα (με ορθό τον καπετάνιο σε όλη της την ομορφιά και μεγαλοπρέπεια. Μην το σκέφτεσαι άλλο! απλά κάν’ το!

Απλά κόλπα_ζόρικα, που κάνουν στις Ινδίες
δαχτυλίδια, που με λίγα €υρώ 2πλασιάζουν το (αναλογικό) ζουμ

Τέλος -επειδή κάποια χρώματα -ειδικά το πολύ μωβ, πιθανά "μας χαλάνε", η ίδια η μηχανή -αλλά (στοιχειωδώς) και το κινητό μπορεί να τα διορθώσει, μέσα από το 👁️  "κορεσμός"💦

Ξωχώρι \ Καρδαμύλη ψηλά_ψηλά Αύγουστος 2020

Ο γιος της σελήνης 

Κάποτε, ήταν –λένε, μια μοναχική τσιγγάνα χωρίς αγάπη και σύντροφο.
Κάθε νύχτα εκλιπαρούσε κλαίγοντας το φεγγάρι, παρακαλώντας το πριν ανατείλει ο ήλιος να της στείλει μια αγάπη «δική της» από τσιγγάνικο αίμα.
Ο καιρός, περνούσε κι ήρθε η νύχτα, που η σελήνη αποφάσισε να της χαρίσει τη συντροφιά που ζήταγε, με σκληρό όμως αντάλλαγμα: το ίδιο το παιδί της, το πρώτο που θα φερνε στο κόσμο.
Όμως –συμβαίνουν αυτά, από τον έρωτά της με τον μελαχρινό τσιγγάνο ήρθε στον κόσμο ένα αγόρι με γκρίζα μάτια και δέρμα τόσο λευκό σαν το χιόνι.
Ο πατέρας, παίρνοντας κατάκαρδα την (υποτιθέμενη;) γυναικεία απιστία, της παίρνει τη ζωή με μαχαίρι. Ύστερα εγκαταλείπει το αγόρι ψηλά στο βουνό για να πεθάνει, μη μπορώντας να φανταστεί ότι έτσι, εκπλήρωσε ένα «πεπρωμένο», κάνοντας τη σελήνη μάνα.
Από τότε, τις νύχτες που το αγόρι γελάει, το φεγγάρι ολόγιομο φωτίζει την πλάση… μετά γίνεται κούνια, για να το κοιμίσει κι όταν κλαίει σβήνει.

• Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις, και εκείνο απαντά: "Αν θες να ξέρεις…Ccá nun ce sta nisciuna"...
  

  Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις κι εκείνο απαντά…

  Περπατάω έρημος και μόνος κι έρμος,
  μάτια κρυμμένα κάτω από το καπέλο, χέρια στις τσέπες, γιακάς ανασηκωμένος.

  Σφυρίζω στ΄αστέρια που αχνοφάνηκαν.

  Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις, κι εκείνο απαντά: «Αν θες να ξέρεις, δεν υπάρχει καμιά εδώ»…
  Και γω το όνομα φωνάζω για να ρθεις, όμως όλος ο κόσμος μιλώντας για σένα, μου φωνάζει: «Είναι αργά πια τι θέλεις να μάθεις; δεν υπάρχει καμιά εδώ».

  (σφύριγμα του μουσικού μοτίβου)
  Κόκκινο φεγγάρι, ποιος θα είναι ειλικρινής μαζί μου;
  Κόκκινο φεγγάρι, την έχασα χτες βράδυ χωρίς να ειδωθούμε.

  Εγώ όμως λέω ότι με περιμένει, έξω στο μπαλκόνι απόψε στις τρεις η ώρα, και προσεύχεται στους αγίους να μπορέσει να με δει.
  Αλλά όχι …όχι δεν …

  (κατά λέξη μετάφραση του στίχου)
  Είχα χίλια και περισσότερα ραντεβού, τόσα πολλά και περισσότερα τσιγάρα άναψα, πολλά φλιτζάνια καφέ που ήπια,
  φίλησα χιλιάδες πικρά χείλη.
  (συνεκδοχικά)
  Χιλιάδες συναντήσεις, τόσα και παραπάνω τσιγάρα άναψα και φλιτζάνια καφέ ήπια, χιλιάδες οι πίκρες … τίποτα.

  Και το κόκκινο φεγγάρι μου διηγείται για σένα,
  Κόκκινο φεγγάρι,
  (σφύριγμα του μουσικού μοτίβου)

• Hijo de la luna –Ο γιος της σελήνης & η Tammurriata Nera 

Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω όπως μπορώ |
και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω ...

Κόκκινο φεγγάρι, θάλασσες τεκίλα
φύλλα πεταμένα στη φωτιά
κόκκινο φεγγάρι, κόκκινο λιμάνι
κάτι μου ‘χεις κάνει

Είδα πολλούς που ζήσανε για πλάκα
είδα και άλλους που το πήραν σοβαρά
και τραβηχτήκανε και άσχημα τραβιούνται
και το πληρώσανε στο τέλος ακριβά

Με τα μαύρα ρούχα, αμίλητοι καπνίζουν, οι φίλοι
κι ονειρεύονται να φύγουν μακριά
οι φίλοι που δε βρήκανε τίποτα ν’ αγαπήσουν
που δεν πιστεύουν τίποτα, κανέναν, πουθενά

Υπάρχουν χίλιοι τρόποι για να τρελαθείς
υπάρχουν και άλλοι τόσοι για να λες υπομονή
όμως για μένα είναι αργά να τρελαθώ
και είναι ακόμα πιο αργά να κάνω υπομονή

Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω όπως μπορώ
και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω
θα περιμένω άλλες μέρες

Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας από τη «μοναξιά του σχοινοβάτη» (1992)

 

 

 

Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις, και εκείνο απαντά: "Αν θες να ξέρεις…Ccá nun ce sta nisciuna"...

Οι λάτρεις της αστρονομίας, αλλά και οι ρομαντικοί του Χικμέτ στην αμερικανική ήπειρο θα γίνουν μάρτυρες δια γυμνού οφθαλμού ενός από τα πιο εντυπωσιακά αστρονομικά φαινόμενα, μιας «ειδικής» υπερβατικής σεληνιακής έκλειψης, περισσότερο γνωστής ως «luna de sangre» ή «blood moon» (ματωμένο φεγγάρι).
Και μάλιστα το γεγονός θα συμβεί ενώ η σελήνη θα βρίσκεται στην πλήρη φάση της όταν η σκιά του πλανήτη μας θα την καλύψει κατά 97% και θα αντανακλάται σε ένα κοκκινωπό χρώμα, λόγω του διάσπαρτου φωτός από την ατμόσφαιρα ενώ λιγουλάκι θα συνεχίζουν να αντανακλούν το φως του ήλιου.

Σημειώστε - κοινοποιήστε!
Τα ξημερώματα της 19^ης Νοέμβρη για 3ω+28λ αρχίζοντας από τις ~04:30 (τοπική ώρα) «σχεδόν» ολική έκλειψη Σελήνης, πορφυρό φωτοστέφανο Micro Beaver Full Moon, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από εμάς αλλά που μπορούμε να δούμε live!
(σσ. Το πιο δημοφιλές όνομα για την Πανσέληνο του Νοεμβρίου είναι το Beaver [=κάστορας] moon. Πήρε το όνομά του από τους πάντα προνοητικούς και επιμελείς κάστορες που ολοκληρώνουν ανυπόμονα τα καταφύγια και τις αποθήκες τροφών τους για την κρύα χειμερινή σεζόν που έρχεται και συμβολίζει την ικανότητα να είναι οι αρχιτέκτονες και οι δημιουργοί της ζωής τους).

 Κόκκινο φεγγάρι, μάγια μου ΄χεις κάνει

Η καλύτερη στιγμή για να εκτιμήσετε φαινόμενο θα είναι γύρω στις 5.30-5.45 λίγες μοίρες από τις Πλειάδες!
Σε πλήρη εξέλιξη σε βόρεια και νότια (Λατινική) Αμερική και λιγότερο στην Αυστραλία ή σε κάποια μέρη της Ασίας και της Ευρώπης.
Η Καραϊβική και το δυτικό τμήμα της Νότιας Αμερικής θα είναι τα προνομιούχα ανάλογα και με την ώρα (πχ. στο ανατολικό τμήμα της Βραζιλίας θα ξημερώσει πριν φτάσει στο μεγαλείο της).

Η ολική έκλειψη Σελήνης -Blood Moon, χρησιμοποιείται επίσης συχνά από τους επιστήμονες για να περιγράψει τέσσερις ολικές σεληνιακές εκλείψεις που συμβαίνουν στη σειρά.

Στις 18-19 Νοεμβρίου η έκλειψη είναι μέρος μιας «σχεδόν τετράδας» —μιας σειράς τεσσάρων μεγάλων σεληνιακών εκλείψεων σε δύο χρόνια.
Τρεις από αυτές τις εκλείψεις είναι ολικές, ενώ η 18-19 Νοεμβρίου 2021 είναι μια «βαθιά» μερική έκλειψη. Τόσο «βαθιά» που είναι σχεδόν ολική.

Ένα όμορφο κόκκινο φεγγάρι «να του μαχαιρώνει την καρδιά», εκείνο το «Φεγγάρι μάγια μου ΄κανες και περπατώ στα ξένα...» του Μίκη (στίχοι Ερρίκου Θαλασσινού πρώτη εκτέλεση ο αξεπέραστος Γρηγόρης Μπιθικώτσης), οι «σιωπές αγαπημένες της σελήνης» του Σεφέρη, ο αξέχαστος Μάνος της νιότης μας που έγραψε και μελοποίησε ο ίδιος «το φεγγάρι είναι κόκκινο | το ποτάμι είναι βαθύ) και που ο Λευτέρης Παπαδόπουλος (μελοποίησε ο Γιάννης Σπανός - τραγούδησε η Χάρις Αλεξίου) είδε «πράσινο»…

Εναλλαγές χρωμάτων και σκιών, ουρανού και γης, σύμπαντος για τον μαγικό δορυφόρο.

Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω όπως μπορώ | και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω

Κόκκινο φεγγάρι, θάλασσες τεκίλα
φύλλα πεταμένα στη φωτιά
κόκκινο φεγγάρι, κόκκινο λιμάνι
κάτι μου ‘χεις κάνει

Είδα πολλούς που ζήσανε για πλάκα
είδα και άλλους που το πήραν σοβαρά
και τραβηχτήκανε και άσχημα τραβιούνται
και το πληρώσανε στο τέλος ακριβά

Με τα μαύρα ρούχα, αμίλητοι καπνίζουν, οι φίλοι
κι ονειρεύονται να φύγουν μακριά
οι φίλοι που δε βρήκανε τίποτα ν’ αγαπήσουν
που δεν πιστεύουν τίποτα, κανέναν, πουθενά

Υπάρχουν χίλιοι τρόποι για να τρελαθείς
υπάρχουν και άλλοι τόσοι για να λες υπομονή
όμως για μένα είναι αργά να τρελαθώ
και είναι ακόμα πιο αργά να κάνω υπομονή

Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω όπως μπορώ
και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω
θα περιμένω άλλες μέρες

Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας από τη «μοναξιά του σχοινοβάτη» (1992)

Γιατί η Σελήνη γίνεται κόκκινη; «ματωμένο φεγγάρι»;

Το Blood Moon δεν είναι επιστημονικός όρος, αν και τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιείται ευρέως σε ολική έκλειψη, επειδή παίρνει συχνά κοκκινωπό χρώμα - όπως στην παρακάτω εικόνα, η οποία λήφθηκε κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης σελήνης τον Σεπτέμβριο του 2015.
Ολική έκλειψη σελήνης συμβαίνει –όπως είναι γνωστό όταν το φεγγάρι ταξιδεύει μέσα από την «ομπρέλα» της γης και εμποδίζει 100% το άμεσο ηλιακό φως να φωτίσει την επιφάνεια του. Ωστόσο, μέρος του ηλιακού φωτός εξακολουθεί να φτάνει στη σεληνιακή επιφάνεια έμμεσα, μέσω της ατμόσφαιρας της Γης, λούζοντας τη Σελήνη με μια κοκκινωπή, κίτρινη ή πορτοκαλί λάμψη.

Καθώς οι ακτίνες του Ήλιου περνούν μέσα από την ατμόσφαιρα, ορισμένα χρώματα στο φάσμα φωτός -αυτά προς το ιώδες φάσμα- φιλτράρονται από ένα φαινόμενο που ονομάζεται σκέδαση Rayleigh (Rayleigh scattering)
Αυτός είναι ο ίδιος μηχανισμός που προκαλεί πολύχρωμες ανατολές και ηλιοβασιλέματα. Τα κόκκινα μήκη κύματος επηρεάζονται λιγότερο από αυτό το φαινόμενο, επομένως το φως που φτάνει στην επιφάνεια της Σελήνης έχει μια κοκκινωπή απόχρωση, με αποτέλεσμα η πλήρως επισκιασμένη Σελήνη να πάρει κόκκινο χρώμα.

Μαρξ: θρησκεία το όπιο των λαών

Υπάρχουν και οι μανιώδεις ακόλουθοι στις λεγόμενες «προφητείες του ματωμένου φεγγαριού» που κατά τους «ειδήμονες» χριστιανούς κήρυκες John Hagee και Mark Biltz, βρίσκονται στη Βίβλο, ως τετράδα (σειρά τεσσάρων διαδοχικών σεληνιακών εκλείψεων - όλες ολικές που συμπίπτουν με εβραϊκές γιορτές - με έξι πανσέληνους μεταξύ, και χωρίς ενδιάμεσες μερικές σεληνιακές εκλείψεις !!) που ξεκίνησε με τη έκλειψη Απρ-2014 ως …αρχή των έσχατων καιρών όπως περιγράφεται στο Βιβλίο του Ιωήλ και «έκλεισε» με την έκλειψη 27|28-Σεπ-2015.

Φεγγάρι μάγια μου΄κανες

(Της ξενιτιάς) του Μίκη πριν 60 χρόνια -1962 (1η εκτέλεση Γρηγόρης Μπιθικώτσης και από τότε καμιά 10αριά-20αριά ακόμη … Μανώλης Μητσιάς, ο «άρχοντας» Δημήτρης Μητροπάνος … Μπάσης ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και συνθέτης Μανώλης Πάππος, Τρίφωνο κά)

Το λαϊκό αυτό αριστούργημα αποτελεί κομμάτι  του έργου (και βινύλιου) «Όμορφη Πόλη» (σύνθεση 1961-62 σε Αθήνα | Παρίσι, για την ομώνυμη επιθεώρηση – θέατρο «Παρκ» -παίχτηκε το καλοκαίρι του 1962 σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη.
Το πρώτο μέρος της στιχουργικά υπέγραφε ο Μποστ το 2^ο ο ίδιος ο συνθέτης, με κομμάτια πάνω σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου, Ερρίκου Θαλασσινού και Άκου Δασκαλόπουλου.

(Στίχοι και μουσική που αγάπησα)
Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή

Φεγγάρι μάγια μου ‘κανες
και περπατώ στα ξένα
είναι το σπίτι ορφανό
αβάσταχτο το δειλινό
και τα βουνά κλαμένα

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
ένα χελιδονάκι,
να πάει να χτίσει τη φωλιά
στου κήπου την κορομηλιά
δίπλα στο μπαλκονάκι,
στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή

Να πάει στη μάνα υπομονή
δεμένη στο μαντίλι
προικιά στην αδερφούλα μου
και στη γειτονοπούλα μου
γλυκό φιλί στα χείλη

Ο τίτλος «Όμορφη πόλη», από το ομότιτλο (+θα γίνεις δικιά μου) σε στίχους του «καταραμένου» αδερφού του Μίκη, Γιάννη Θεοδωράκη (κύκλος «Λιποτάκτες» ένα χρόνο πριν –βγήκε και σε 45άρι και, αργότερα, το 1966 ενσωματώθηκε και στο άλμπουμ «Μικρές Κυκλάδες»

Όμορφη πόλη φωνές μουσικές
απέραντοι δρόμοι κλεμμένες ματιές
ο ήλιος χρυσίζει χέρια σπαρμένα
βουνά και γιαπιά πελάγη απλωμένα
Θα γίνεις δικιά μου πριν έρθει η νύχτα
τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα
θα γίνεις δικιά μου

Η νύχτα έφτασε τα παράθυρα κλείσαν
η νύχτα έπεσε οι δρόμοι χαθήκαν

Το έργο αποτελούν τα τραγούδια: Σερενάτα, Μπουρνάζι, Όταν με δείτε να μιλώ, Εκείνος που μας χάθηκε, Θλιμμένη ματιά, Του σπιτιού, Της Δουλειάς, Του γάμου, Του χάρου, Μέσα στα μαύρα σου μαλλιά, Της ξενιτιάς (Φεγγάρι μάγια μού ΄κανες), Νανούρισμα.

Ερμήνευαν επί σκηνής ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (καθιερωμένος πια στο κοινό), η Ντόρα Γιαννακοπούλου (λίγους μήνες μετά την επιτυχημένη της παρουσία στην παράσταση «Ένας όμηρος») και ο Γιάννης Βογιατζής με τη Γιοβάννα εναλλάξ το «Μέσα στα μαύρα σου μαλλιά».

Η ηχογράφηση έγινε το καλοκαίρι του 1962 στο studio Columbia με ηχολήπτη τον Νίκο Κανελλόπουλο και μουσικούς Γιάννη Διδίλη, Κώστα Παπαδόπουλο και Λάκη Καρνέζη –εκτός από Μπιθικώτση και Ντόρα Γιαννακοπούλου, πήραν μέρος, Άννα |  Μαρία Καλουτά και Ανδρέας Ντούζος, ενώ έκαναν το ντεμπούτο τους στο σανίδι η Μάρθα Καραγιάννη και η Κατερίνα Γώγου!

σσ.
1. Η λογοκρισία απαγόρευσε να συμπεριληφθεί στο δίσκο το «Μπουρνάζι» -τραγουδιόταν επί σκηνής από τη Μαρία Κωνσταντάρου, γιατί … «περιείχε υπαινιγμούς για το βιοτικό επίπεδο της Ελλάδας» -ξεκίναγε με το στίχο «Είμαστε λαός φτωχός» κομμάτι που τελικά δεν πέρασε ποτέ στη δισκογραφία και παραμένει ως σήμερα ανέκδοτο…

Πηγή: Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας |
Σύλλογος «οι Φίλοι της Μουσικής»

2. Η φυματίωση του Μίκη εμφανίστηκε ξανά τότε «από το πουθενά» έτσι ίσα-ίσα που πρόλαβε τη γενική πρόβα και μετά πήγε στο Παρίσι (για δουλειά -έγραφε μουσική για ένα φιλμ) και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε σανατόριο στο Έσεξ της Αγγλίας και μετά στο δικό μας στην Πεντέλη.
Έτσι δεν ήταν παρών στις παραστάσεις παρά μόνο την τελευταία διευθύνοντας για λίγο και την ορχήστρα, ενώ στο μεσοδιάστημα εμφανίστηκαν οι Στέλιος Καζαντζίδης + Μαρινέλλα (ο θρυλικός «Καημός» είχε ηχογραφηθεί νωρίτερα σε πρώτη εκτέλεση από αυτό το –τότε, «δίδυμο») και ο Μανώλης Χιώτης με τη Μαίρη Λίντα.

3. Οι "Λιποτάκτες" περιλαμβάνουν τέσσερα μελοποιημένα ποιήματα του αδελφού του Μίκη Γιάννη (πιθανά μεταξύ 1952-1954).
Όπως εξομολογείται ο ίδιος ο Μίκης, τα ποιήματα αυτά «τα μάζευε από πεταμένα χαρτάκια που έβρισκε στον κήπο τους στα Χανιά», όπου τα σκορπούσε ο αδερφός του

Ο Γιάννης Θεοδωράκης ήταν «παλιός»: έβγαλε στον αέρα πτυχές της δράσης του παρακράτους - όντας ένας από τους δημοσιογράφους που αποκάλυψε τους δολοφόνους του Γρηγόρη Λαμπράκη. Έκανε τα πρώτα δημοσιογραφικά του βήματα στους «Δρόμους της Ειρήνης», στη συνέχεια στην (προδικτατορική) «Αυγή» και αργότερα στον «Ριζοσπάστη» μετά την επανέκδοσή του, το Σεπτέμβρη του 1974.
Ποιητικά του έργα: Λιποτάκτες - τέσσερα τραγούδια: Όμορφη Πόλη, Αυγή Αφράτη, Δακρυσμένα Μάτια, Χάθηκα - που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος μελοποίησε επίσης τα ποιήματα Λειτουργία - στην ενότητα Αρχιπέλαγος - Βγάλε τα μαύρα πανιά, Μελαχρινό αγόρι - Οκτώβρης '98 - Μενεξεδένια τα βουνά -Ταξίδι μέσα στη Νύχτα - Νύχτα μαγικιά, Κάνε κουράγιο, Η αγάπη ζει με τ' όνειρο, Μη με προδώσεις, Χωρίσαμε - Χαιρετισμοί - κ.ά.
Έχουν επίσης εκδοθεί σε βιβλία τα ποιητικά του έργα Πλημμύρα, Ένα τραγούδι του καιρού, καθώς και τα πεζά Υπέρ Βωμών και Αστειών, όπου διακωμωδεί το παρακράτος.

Έφυγε από τη ζωή τον Δεκέμβρη του 1996 –σίγουρα όχι σαν λιποτάκτης, όπως ο ίδιος πιθανά πίστευε.

Γεννήθηκε το 1932 στα Γιάννενα και έκανε τα πρώτα του βήματα στη δημοσιογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά της Αριστεράς στη δύσκολη περίοδο της φασιστικής βίας και τρομοκρατίας, αψηφώντας διώξεις και κινδύνους.
Στις 10 Νοέμβρη 1996 έστειλε από το κρεβάτι του πόνου (δημοσιεύθηκε στο "Ριζοσπάστη"), ένα τελευταίο κείμενό του με αφορμή το βιβλίο του Β. Αποστολόπουλου για τον ΔΣΕ στη Ρούμελη. Τέλειωνε με τη φράση "Ναι... Μπορούμε και πάλι να ελπίζουμε" !
Στα ποιήματά του έγραφε "θάμαι πάντα μόνος", αλλά έφυγε –όπως του έπρεπε, περιτριγυρισμένος με αγάπη, δίνοντας τη μάχη μέχρι το τέλος γενναία, με πολύ κουράγιο και καλή διάθεση.

Τα τραγούδια του δίσκου

1.     Εισαγωγή (Ορχήστρα)

2.     Σερενάτα (Μποστ) Αν. Ντούζος

3.     Όταν με δείτε να μιλώ (Δ. Χριστοδούλου) Ντ. Γιαννακοπούλου

4.    Του σπιτιού (Ερ. Θαλασσινού) Χορωδία

5.     Της ξενιτιάς (Ερ. Θαλασσινού) Γρ. Μπιθικώτσης

6.    Νανούρισμα (Ερ. Θαλασσινού) Ντ. Γιαννακοπούλου

7.     Μέσα στα μαύρα σου μαλλιά (Α. Δασκαλόπουλου) Γρ. Μπιθικώτσης-Χορωδία

8.    Καημός (Δ. Χριστοδούλου) Γρ. Μπιθικώτσης – Χορωδία

9.    Εκείνος που μας χάθηκε (Δ. Χριστοδούλου) Ντ. Γιαννακοπούλου

10. Του γάμου (Ερ. Θαλασσινού) Άννα και Μαρία Καλουτά

11.  Του χάρου (Ερ. Θαλασσινού) Γρ. Μπιθικώτσης-Χορωδία

12.  Θλιμμένη ματιά (Δ. Χριστοδούλου) Ντ. Γιαννακοπούλου

13.  Της δουλειάς (Ερ. Θαλασσινού) Χορωδία

14. Κρητικός χορός (Ορχήστρα)

 Κόκκινο Φεγγάρι

Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις κι εκείνο απαντά…

Περπατάω έρημος και μόνος κι έρμος,
μάτια κρυμμένα κάτω από το καπέλο, χέρια στις τσέπες, γιακάς ανασηκωμένος.

Σφυρίζω στ΄αστέρια που αχνοφάνηκαν.

Και το κόκκινο φεγγάρι μου μιλάει για σένα, το ρωτάω αν με περιμένεις, κι εκείνο απαντά: «Αν θες να ξέρεις, δεν υπάρχει καμιά εδώ»…
Και γω το όνομα φωνάζω για να ρθεις, όμως όλος ο κόσμος μιλώντας για σένα, μου φωνάζει: «Είναι αργά πια τι θέλεις να μάθεις; δεν υπάρχει καμιά εδώ».

(σφύριγμα του μουσικού μοτίβου)
Κόκκινο φεγγάρι, ποιος θα είναι ειλικρινής μαζί μου;
Κόκκινο φεγγάρι, την έχασα χτες βράδυ χωρίς να ειδωθούμε.

Εγώ όμως λέω ότι με περιμένει, έξω στο μπαλκόνι απόψε στις τρεις η ώρα, και προσεύχεται στους αγίους να μπορέσει να με δει.
Αλλά όχι …όχι δεν …

(κατά λέξη μετάφραση του στίχου)
Είχα χίλια και περισσότερα ραντεβού, τόσα πολλά και περισσότερα τσιγάρα άναψα, πολλά φλιτζάνια καφέ που ήπια,
φίλησα χιλιάδες πικρά χείλη.
(συνεκδοχικά)
Χιλιάδες συναντήσεις, τόσα και παραπάνω τσιγάρα άναψα και φλιτζάνια καφέ ήπια, χιλιάδες οι πίκρες … τίποτα.

Και το κόκκινο φεγγάρι μου διηγείται για σένα,
Κόκκινο φεγγάρι,
(σφύριγμα του μουσικού μοτίβου)

(για ναπιλιτανομαθείς)
Vaco distrattamente abbandunato | ll'uocchie sott' 'o cappiello annascunnute | mane 'int' 'a sacca e bávero aizato | Vaco siscanno ê stelle ca só' asciute.
E 'a luna rossa mme parla 'e te | io lle domando si aspiette a me | e mme risponne: "Si 'o vvuó' sapé | ccá nun ce sta nisciuna".
E i' chiammo 'o nomme pe' te vedé | ma, tutt' 'a gente ca parla 'e te | risponne: "E' tarde che vuó' sapé? | Ccá nun ce sta nisciuna".
Luna rossa, chi mme sarrá sincera? Luna rossa | se n'è ghiuta ll'ata sera | senza mme vedé.
E io dico ancora ch'aspetta a me | for' 'o barcone stanott'ê ttre | e prega 'e Sante pe' mme vedé.
Ma nun ce sta nisciuna.
Mille e cchiù appuntamente aggio tenuto | tante e cchiù sigarette aggio appicciato | tanta tazze 'e café mme só' bevuto | mille vucchelle amare aggio vasato.
E 'a luna rossa mme parla 'e te, …
Luna rossa

Luna rossa - κόκκινο φεγγάρι

Το τραγούδι-μύθος στη διάλεκτο της Νάπολης που δημοσιεύτηκε το 1950, γραμμένο από τον Vincenzo De Crescenzo και μελοποιημένο από τον Antonio Vian (Antonio Viscione), παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη γιορτή της Piedigrotta το 1950 στο Θέατρο Augusteo, ερμηνευμένο από τον Giorgio Consolini. Σε σύντομο χρονικό διάστημα το τραγούδι έγινε πολύ δημοφιλές και μια από τις μεγάλες επιτυχίες της μεταπολεμικής περιόδου, όχι μόνο στη Νάπολη και στην Ιταλία αλλά και στο εξωτερικό (σε 42 γλώσσες και διαλέκτους!!). Μόλις έφτασε στις ΗΠΑ  θα ηχογραφηθεί (ως Blushing Moon) από τον Frank Sinatra και αργότερα από Ella Fitzgerald Dean Martin  κά.

Έχει ερμηνευτεί και ηχογραφηθεί από μυριάδες τραγουδιστές από όλο τον κόσμο, ενίοτε υφιστάμενο –σημεία των καιρών, την (εκόντως ακόντως) καλλιτεχνική «μόλυνση» της χώρας του μεταφραστή και ερμηνευτή –αναφέρουμε ενδεικτικά τους δικούς μας Γιώργο Νταλάρα και Μάριο Φραγκούλη … Claudio Villa, Luciano Virgili, Piero Umiliani, Mario Merola, Mario Trevi, Massimo Ranieri, Lina Sastri, Gabriella Ferri, Mia Martini, Enzo Gragnaniello, Renato Carosone, Renzo Arbore e L'Orchestra Italiana, Carlo Buti, Eddy Napoli, Sergio Bruni, Roberto Murolo, Lucienne Delyle, Tony Martin, Joséphine Baker, Luciano Tajoli, Jovanotti, Franco Ricci, Mirna Doris, Mango, Noa, Caetano Veloso, Vic Damone, Mario Tessuto, Nada trio, Orquesta Huambaly, M'Barka Ben Taleb (εκτέλεση στα αραβικά!).

Vincenzo De Crescenzo: Ποιητής και μουσικός (μελωδός χωρίς μεταγραφή), ο De Crescenzo καθιερώθηκε ως συγγραφέας ναπολιτάνικων τραγουδιών το 1950 χάρη στη Luna Rossa, την οποία έπαιζε ο Giorgio Consolini. Χάρη στη μουσική του Vian (ψευδώνυμο του Antonio Viscione), στο ρυθμό του beguine και σε ένα κείμενο που χρησιμοποιούσε μια γλώσσα με τις ρίζες του στο παρελθόν αλλά βαθιά νέα, η Luna Rossa ξεκίνησε μια μικρή επανάσταση στο ναπολιτάνικο τραγούδι μπαίνοντας με επιτυχία σε νυχτερινά κέντρα και ξεκινώντας το λεγόμενο nouvelle Neapolitan vague. Το κομμάτι έγινε σύντομα παγκόσμια επιτυχία: ηχογραφήθηκε στην Ιταλία από τον Claudio Villa, τραγουδήθηκε επίσης από τους Frank Sinatra, Ella Fitzgerald και Dean Martin.

Το Φεστιβάλ της Νάπολης: Ο De Crescenzo σημάδεψε την εποχή των Φεστιβάλ της Νάπολης, μεταξύ άλλων θυμόμαστε τις Arri arri cavalluccio, Bene mio, 'A vocca 'e Cuncettina, Solitudine, Malinconico autunno -με την Marisa Del Frate, κέρδισε το V Festival και έγινε μουσικό μοτίβο της ομώνυμης ταινίας, επίσης το βραβευμένο Credere (με Nunzio Gallo και Milva), Calamita d'oro (με τον Claudio Villa στα νιάτα του), Serenatella 'e maggio, Mandulino 'e Santa Lucia, 'A figlia d' 'o cafettiere, Durmì, Allegretto ma non troppo, Fenesta verde, Maria je je, Inferno, Si Dio vulesse, Il sole è nato a Napoli, Napule è una, 'A terza Maria.

Είχε ιδρύσει, μαζί με άλλους στιχουργούς, τραγουδοποιούς και μουσικούς, δισκογραφική εταιρεία και ήταν από τους κύριους αρχιτέκτονες εκείνης της λαϊκής «εξέγερσης» που έδωσε τέλος στην ιστορία των Φεστιβάλ της Νάπολης όταν έγινε κατανοητό ότι η ποιότητα του τραγουδιού είχε ξεπουληθεί στη δύναμη και τα συμφέροντα των παντοδύναμων δισκογραφικών εταιρειών.
Στη δεκαετία του εβδομήντα υπήρξε δημιουργός πολυάριθμων επιτυχημένων ναπολιτάνικων θεατρικών έργων και δραμάτων με επεξεργασίες ξανά και ξανά -στο περιεχόμενο και τις μορφές τους με έναν καινοτόμο τρόπο: αποτέλεσμα έρευνας και διαισθήσεων που συχνά συνδύαζαν σκηνογραφικά και θεαματικά κινηματογραφικά στοιχεία με αυτά του παραδοσιακού λαϊκού θεάτρου.
Έγραψε επίσης μια ποιητική συλλογή, Celeste, που παραμένει το λογοτεχνικό του αριστούργημα.

• Ναπολιτάνικα και Luna Rossa
• Τραγούδια για το φεγγάρι από τη Νάπολη 
• Luna rossa, η ιστορία ενός αριστουργήματος 

• Hijo de la luna –Ο γιος της σελήνης