ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε Ελευθερίες και Λευτέρηδες

Σήμερα Δευτέρα, 15 Δεκεμβρίου ☀ Ανατολή ήλιου: 07:33 – Δύση: 17:06 🌘 Σελήνη 25.4 ημερών. σύμφωνα με βάση το χριστιανικό εορτολόγιο τιμάται η μνήμη των “Ελευθερίου ιερομάρτυρος και Ανθίας της μητρός, Οσιομάρτυρος Σωσάννης διακονίσσης εν Ελευθερουπόλει”. Το Ελευθέριος_Λευτέρηδες τους λέμε είναι ένα ελληνικό ανδρικό όνομα _ἐλευθερία +(επίθημα) -ιος = "αυτός που μιλά ή ενεργεί ελεύθερα". Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών_ τους δίνει λένε "καλή λευτεριά". Βέβαια αυτό το τελευταίο "τρίχες κατσαρές" _που λέει ο λαός μας αφού με τη βούλα του ανώτατου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης "νομιμοποιούνται" ακόμη και οι απολύσεις εγκύων εργαζόμενων γυναικών _Την απαράδεκτη απόφαση κατήγγειλε άμεσα η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ | δείτε και ΟΓΕ Υποκρισία ενάντια στη μητρότητα...

Λευτέρης Νικολάου – Αλαβάνος (Αθήνα, 1985)
χημικός μηχανικός __εκλεγμένος ευρωβουλευτής
με το Κομμουνιστικό Κόμμα

💯💯 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

·        Ελευθερία, Ρία, Λευθερία,

·        Λευτερία, Ρίτσα,

·        Ελευθέριος, Λευτέρης, Λεφτέρης, Λευτεράκης ^(#)

·        Ανθή, Ανθούλα,

·        Άνθια, Άνθεια,

·        Σύλβια,

·        Σωσσάνα, Σωσάνα, Σωσάννα.

^(#) Για όσες\ους δεν το γνωρίζουν “ο φίλος μου ο Λευτεράκης” υπήρξε πρώτα θεατρικό του 1955 όταν το Θέατρο Μπουρνέλη άνοιξε την αυλαία του για την πρεμιέρα της ομότιτλης κωμωδίας του Αλέκου Σακελλάριου _που παρουσιάζεται από τον Θίασο των Ντίνου Ηλιόπουλου - Μίμη Φωτόπουλου, ενταγμένο στο θεατρικό είδος της φάρσας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία παράσταση που ακολουθεί το γαλλικό Boulevard (κωμωδία ίντριγκας, τεχνικής και παρεξηγήσεων), ποτισμένη φυσικά με ελληνικό χιούμορ. Η υπόθεση ίδια με την μετέπειτα  κινηματογραφική μεταφορά του 1962, σε σενάριο και σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου: Ο Θεόδωρος "Θοδωράκης" Βλάσσης (Ντίνος Ηλιόπουλος) ευκατάστατος πολιτικός μηχανικός παντρεμένος με τη Φωφώ (Μάρω Κοντού) για να μπορεί να βγαίνει με τις κατά καιρούς ερωμένες του, έχει "εφεύρει" έναν ανύπαρκτο φίλο του από την Πάτρα, τον Λευτεράκη, και τον χρησιμοποιεί σαν άλλοθι. Όταν μια μέρα φτάνει στο σπίτι, εντελώς ξαφνικά, ο ανύπαρκτος Λευτεράκης Τσαμπαρδής, ο Θόδωρος θα τον υποδεχθεί με έκπληξη και τρόμο.
Την ιστορία του Άγιου Ελευθέριου (γεννήθηκε τον 2^o αιώνα μ.Χ. στην Ελλάδα _κατά άλλους στην Ρώμη) μπορείτε _όσες\οι ενδιαφέρεστε να βρείτε ανατρέχοντας στο διαδίκτυο

Της Αμύνης τα παιδιά διώξανε τον Βασιλιά; και του κόψαν τα βρακιά του για να πάει στην δουλειά του;

Το τραγούδι “Της Αμύνης τα παιδιά”

Η προσωρινή κυβέρνηση της “Τριανδρίας” (Ελευθέριος _ “Λευτεράκης” Βενιζέλος, ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτη και στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής “έζησε” το 1916, και για δέκα περίπου μήνες στη Θεσσαλονίκη που υπήρξε πρωτεύουσα ενός δεύτερου ελληνικού κράτους. Γι’ αυτούς γράφτηκε το τραγούδι Το κίνημα της Εθνικής Άμυνας συγκρότησαν συνωμοτικά στα τέλη του 1915 στρατιωτικοί και πολιτικά πρόσωπα της Θεσσαλονίκης που αντιδρούσαν στην “ουδέτερη”, αλλά στην ουσία στη φιλογερμανική στάση του Παλατιού, που έφερε τους συμμάχους της Βούλγαρους, εντός Μακεδονίας. Όλοι τους ήταν αντιμοναρχικοί, δημοκρατικοί και προσκείμενοι στον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Ελλάδα χωρίστηκε στα δύο …ο βασιλιάς (Κωνσταντίνος) επέμενε στην “ουδετερότητα”, η οποία όμως εμμέσως ωφελούσε τις Κεντρικές Δυνάμεις δηλαδή τη Γερμανία και την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, ενώ ο Ελευθέριος Βενιζέλος προσδοκούσε οφέλη από τη συμμαχία με την Αντάντ, δηλαδή την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία και από το 1915 την Ιταλία. Η αντίθεση κλιμακώθηκε από τον Φεβρουάριο του 1915, όταν η Αντάντ ξεκίνησε επιχειρήσεις στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Η άρνηση του Κωνσταντίνου να επιτρέψει τη συμμετοχή της Ελλάδας οδήγησε στην παραίτηση του Βενιζέλου. Ο Δημήτριος  Γούναρης, ιδρυτής του Κόμματος των Εθνικοφρόνων, ανέλαβε πρωθυπουργός, αλλά στις εκλογές του Μαΐου 1915 οι Φιλελεύθεροι του Βενιζέλου κέρδισαν. Όταν η Βουλγαρία ετοιμάστηκε να κινηθεί κατά της Σερβίας (Σεπ-1915), ο Βενιζέλος επεδίωξε ξανά την ενεργό ανάμειξη της Ελλάδας και οι δυνάμεις της Αντάντ πραγματοποίησαν απόβαση στη Θεσσαλονίκη. Ο Βενιζέλος εξωθήθηκε σε νέα παραίτηση που σήμανε την αρχή εμφύλιας σύγκρουσης.

Οι Γάλλοι κατέλαβαν την Κέρκυρα με στόχο να βοηθήσουν στην αναδιοργάνωση του σερβικού στρατού, ενώ λίγους μήνες αργότερα γερμανικά και βουλγαρικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Μακεδονία. Στις 16 Μαΐου 1916, βουλγαρικός στρατός συνεπικουρούμενος από λίγους Γερμανούς εγκαταστάθηκε στο ελληνικό οχυρό Ρούπελ, το οποίο οι (Έλληνες) υπερασπιστές του εκκένωσαν. Οι Βούλγαροι απλώθηκαν στη συνέχεια στην Ανατολική και σε τμήματα της Δυτικής Μακεδονίας. Σε αυτό το κλίμα, Αύγουστο του 1916 βενιζελικοί αξιωματικοί πρωτοστάτησαν στο “Κίνημα της Θεσσαλονίκης” επιδιώκοντας τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, αλλά και την απόκρουση των βουλγαρικών δυνάμεων από ελληνικά εδάφη. Ο Βενιζέλος μετέβη από την Κρήτη όπου είχε συγκροτήσει προσωρινή κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε την ηγεσία του κινήματος στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1916.

Το τραγούδι “Της Αμύνης τα παιδιά”: Για τους πρωταγωνιστές της Τριανδρίας των “επαναστατών” (Βενιζέλος, Κουντουριώτης, Δαγκλής) γράφτηκε “Ο Μακεδών” (αρχικός τίτλος που αναφέρεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο) που είναι γνωστότερο από νεότερες διασκευές με τίτλο “Της Αμύνης τα παιδιά”. Έχει καταγραφεί ως παραδοσιακό τραγούδι κι είναι άγνωστος ο στιχουργός και ο συνθέτης του. Οι αρχικοί στίχοι του τραγουδιού ήταν:​ “Ο Μακεδών” _Για τα παιδιά, τη νέα τριανδρία_που έδιωξε από την Αθήνα τα θηρία, που έδιωξε βασιλείς και βουλευτάδες, τους ψευταράδες και τους μασκαράδες.
Και στην Άμυνα εκεί πολεμούν όλοι μαζί _πολεμάει κι ο Βενιζέλος που αυτός θα φέρει τέλος / ο Δαγκλής κι ο Κουντουριώτης θα μας φέρουν την ισότης. Λοιπόν παιδιά του Ελληνικού στρατού μας / δείχτε το δρόμο στον νέο στρατηγό μας / τον ήρωα της Εθνικής Αμύνης που πολεμάει κατά των Γερμανών. Της Αμύνης τα παιδιά διώξανε τον βασιλιά / /και του δώσαν τα πανιά του για να πάει στη δουλειά του / για να πάει στη Γερμανία να τον κάνουνε λοχία. Έλα να δεις σπαθιά και γιαταγάνια / και κάμποσα Βουλγάρικα κεφάλια / /εκεί ψηλά, ψηλά στο Σκρα επάνω / που πολεμάνε κατά του Γερμανού. Της Αμύνης τα παιδιά διώξανε το βασιλιά κλπ.

Το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τη δισκογραφική εταιρία Orfeon το 1919-20 στην Κωνσταντινούπολη από το μουσικό σχήμα “Ελληνική Εστουντιαντίνα” με πιθανούς τραγουδιστές τους Γ. Βιδάλη, Λουσιέν Μηλιάρη και Ν. Κλιμιντζά. Τη σημερινή διάδοση το τραγούδι πήρε μετά το 1980 από την ταινία του Κώστα Φέρρη “Ρεμπέτικο” σε μουσική διασκευή του Σταύρου Ξαρχάκου. Παράλληλα, διασκευάστηκαν και οι παραδοσιακοί στίχοι του από τον Νίκο Γκάτσο, παίρνοντας τη μορφή που ακούστηκε από τους πρώτους ερμηνευτές του Νίκο Δημητράτο και Γιώργο Νταλάρα _Η διασκευασμένη μορφή γνωστή σε όλους μας

Ας πάμε στην εγκυκλοπαίδεια «από τη σωστή πλευρά της ιστορίας» το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ να δούμε τι ακριβώς συνέβαινε
1. Τόμος Α΄ σελ. 72-77
Με την κήρυξη του A' παγκόσμιου πολέμου, η Ελλάδα μετατράπηκε σε στίβο ανταγωνισμών των μεγάλων δυνάμεων, με φορείς τον Βενιζέλο και το βασιλιά Κωνσταντίνο. Η μερίδα του Βενιζέλου ήθελε την προσχώρηση της χώρας στην Αντάντ, ενώ η άλλη μερίδα τη συμμαχία με τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία. Η Ελλάδα, όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση, δεν είχε δυνατότητα επιλογής. Γιατί, αν και επίσημα δε συμμετείχε στον πόλεμο, το έδαφος της από το 1915 το χρησιμοποιούσαν οι Αγγλογάλλοι για τις πολεμικές τους επιχειρήσεις στη Μακεδονία κατά των κεντρικών αυτοκρατοριών.

Τον Ιούλη του 1916, εκδηλώθηκε στη Θεσσαλονίκη το κίνημα της «Εθνικής Αμύνης», με επικεφαλής τον Βενιζέλο, ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση στη μακεδονική πρωτεύουσα. Στη συνέχεια, οι Αγγλογάλλοι προχώρησαν στον αποκλεισμό της Νότιας Ελλάδας και δημιούργησαν, με τον τρόπο αυτό, τις κατάλληλες συνθήκες για να έλθει ο Βενιζέλος στην Αθήνα, να σχηματίσει κυβέρνηση και να σύρει τη χώρα στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ.

Ο Λένιν στηλίτευσε τότε τον οικονομικό και εμπορικό αποκλεισμό της Ελλάδας από τις ανταντικές δυνάμεις, γράφοντας ότι «την Ελλάδα τη στραγγάλισαν οι κύριοι σύμμαχοι... αρπάζοντας με τη βία ένα μέρος του ελληνικού εδάφους..., την απόκλεισαν τα πολεμικά καράβια των Αγγλο- γάλλων και των Ρώσων ιμπεριαλιστών, την Ελλάδα την άφησαν χωρίς ψωμί» .

Οι Έλληνες σοσιαλιστές δεν τήρησαν στην πλειοψηφία τους συνεπή στάση απέναντι σ’ αυτά τα γεγονότα και στον A' παγκόσμιο πόλεμο γενικότερα. Η Φεντερασιόν, ενώ τάχθηκε κατά του πολέμου και της συμμετοχής της Ελλάδας σ’ αυτόν, παρασύρθηκε από την υποκριτική στάση ουδετερότητας της μοναρχικής παράταξης και έθεσε υποψηφιότητα στον αντιβενιζελικό συνδυασμό της Θεσσαλονίκης για τις εκλογές του 1915, παίζοντας αντικειμενικά το παιχνίδι της γερμανόφιλης πολιτικής. Αντίθετα, οι ομάδες του Γιαν- νιού και του Δρακούλη τάχθηκαν με το μέρος του Βενιζέλου, ενώ η Σοσιαλιστική Ένωση του Δημητράτου και οι άλλες οργανώσεις δεν πήραν σαφείς αντιπολεμικές θέσεις. Μόνο ύστερα από διαμαρτυρίες των σοσιαλιστών της Πάτρας, του Βόλου, της Κέρκυρας και άλλων πόλεων οι σοσιαλιστές της Αθήνας και του Πειραιά κυκλοφόρησαν το 1917 προκηρύξεις αποδοκιμασίας της φιλοπόλεμης πολιτικής της κυβέρνησης, με συνέπεια τη δίωξη σοσιαλιστών και το κλείσιμο της θεσσαλονικιώτικης εφημερίδας Αβάντι για τρεις μήνες.

        Οι πρώτες προσπάθειες ενοποίησης των σοσιαλιστικών οργανώσεων

Με την ευρύτερη διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών και την εμφάνιση των σοσιαλιστικών οργανώσεων, η έλλειψη πολιτικού κόμματος της ελληνικής εργατικής τάξης έγινε πολύ αισθητή. Έτσι, η Φενταρασιόν, που είχε συνειδητοποιήσει περισσότερο αυτό το γεγονός, πήρε την πρωτοβουλία της σύγκλησης τον Απρίλη του 1915 στην Αθήνα της Πρώτης Πανελλαδικής Σοσιαλιστικής Συνδιάσκεψης, στην οποία συμμετείχαν αντιπρόσωποί της και αντιπρόσωποι της Σοσιαλιστικής Ένωσης, των σοσιαλιστικών κέντρων του Πειραιά, του Βόλου, της Κέρκυρας και της Μυτιλήνης, καθώς και των εφημερίδων Αβάντι και Οργάνωσις. Στη Συνδιάσκεψη δεν πήραν μέρος το Σοσιαλιστικό Κέντρο του Γιαννιού και το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Δρακούλη.

·        Η Συνδιάσκεψη, εκτός από ορισμένες διακηρύξεις για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και την ανάγκη ίδρυσης δικού της κόμματος, δεν πήρε καμιά αξιόλογη απόφαση. Απλώς, ανάθεσε στη Σοσιαλιστική Ένωση να συγκαλέσει το ιδρυτικό συνέδριο του Σοσιαλιστικού Κόμματος, στο οποίο έπρεπε να πάρουν μέρος όλες οι σοσιαλιστικές οργανώσεις της Ελλάδας. Οι διαφορές, όμως, απόψεων ανάμεσα στις οργανώσεις αυτές εξακολουθούσαν να υπάρχουν, με αποτέλεσμα η σύγκληση του συνεδρίου να μην εξασφαλίζει καμιά σχεδόν προοπτική.

·        Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των σοσιαλιστικών οργανώσεων συνεχίστηκαν. Ο Γιαννιός μάλιστα δημοσίευσε πύρινα άρθρα κατά της Φεντερασιόν. Η εμπλοκή, ωστόσο, της Ελλάδας στον πόλεμο και η ανάγκη για την αποκατάσταση της ειρήνης, ιδιαίτερα μετά την αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη 1917 στη Ρωσία, συνέβαλαν στο σχετικό ξεκαθάρισμα των απόψεων ανάμεσα στις σοσιαλιστικές οργανώσεις και στην αριστεροποίηση πολλών απ’ αυτές.

·        Τον Ιούνη του 1917 πραγματοποιήθηκε νέα Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στην Αθήνα, η οποία αποφάσισε τη συγχώνευση του Σοσιαλιστικού Κέντρου και της Σοσιαλιστικής Ένωσης σε ενιαία οργάνωση με την ονομασία Σοσιαλιστικό Τμήμα των Αθηνών και τη σύγκληση, το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, συνεδρίου του πολιτικού κόμματος του ελληνικού προλεταριάτου. Οι διαφωνίες, όμως, εξακολουθούσαν να υπάρχουν, ιδιαίτερα ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κέντρο και τη Φεντερασιόν, παρά τις προσπάθειες της εφημερίδας Εργατικός Αγών που, με επικεφαλής τον Δημοσθένη Λιγδόπουλο, πάλευε για την υπερνίκηση των διαφωνιών.

2. Τόμος Α1΄ σελ. 211-219 _σσ. οι παραπομπές παρατηρήσεις για διευκόλυνση στο τέλος
4.10. Η διάσπαση της αστικής τάξης στην Ελλάδα (βενιζελικοί - βασιλόφρονες)
Μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους η αντίθεση του Βενιζέλου με το θρόνο και τα παλιότερα αστικά κόμματα δεν είχε οξυνθεί. Στη συνέχεια, η ενδοαστική διαπάλη κλιμακώθηκε στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και ιδιαίτερα μετά από το ξέσπασμα του Α Παγκόσμιου Πολέμου. Οι ενδοαστικές αντιθέσεις αφορούσαν κυρίως:

·        Τις διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την προτεραιότητα και τη σκοπιμότητα μιας νέας εδαφικής επέκτασης του ελληνικού αστικού κράτους, καθώς και ως προς το συγκεκριμένο προσανατολισμό των ελληνικών διεκδικήσεων.

·        Τις διαφορετικές επιλογές σχετικά με τις διεθνείς ιμπεριαλιστικές συμμαχίες της χώρας, οι οποίες συνδέονταν άμεσα με το ζήτημα της εδαφικής επέκτασης.

·        Τη διαμάχη σχετικά με τις αρμοδιότητες του θρόνου και της στρατιωτικής ηγεσίας, που περιόριζαν την ισχύ της εκάστοτε αστικής κυβέρνησης και τις δυνατότητες προώθησης μέτρων αστικού εκσυγχρονισμού.

Ταυτόχρονα, η νέα κατάσταση έφερε στο προσκήνιο τους στόχους της ενσωμάτωσης των αλλοεθνών μειονοτήτων, του εκσυγχρονισμού και της ισχυ-ροποίησης του αστικού κράτους, καθώς και της επίτευξης κλίματος «εθνικής ενότητας» και στράτευσης γύρω από την επιδίωξη της «Μεγάλης Ιδέας». ^296. Β. I. Λένιν, Κριτικά σημειώματα για το εθνικό ζήτημα, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1992, σελ. 25.

·        Μια πρώτη έκφραση της διαμάχης, η οποία συχνά έπαιρνε το χαρακτήρα της πολιτειακής διένεξης, ήταν η διαφωνία ανάμεσα στον Βενιζέλο και στο· Κωνσταντίνο αναφορικά με το αν θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς την κατάλτγ- ψη της Θεσσαλονίκης, που επιδίωκε ο πρώτος, ή προς την κατάληψη του Μοναστηριού, που υποστήριξε ο δεύτερος.²⁹⁷

·        Σταδιακά, πιο έντονα έπειτα από τη δολοφονία στη Θεσσαλονίκη του Γεωργίου Α΄ _5 (18) Μάρτη 1913, η μια μερίδα της αστικής τάξης συσπειρώθηκε γύρω από το βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ _ο οποίος ήταν πεπεισμένος για τη νίκη των Κεντρικών Δυνάμεων στον επερχόμενο πόλεμο, που προωθούσε την «πολιτική της ουδετερότητας», στο βαθμό που η γεωγραφική θέση της χώρας δεν επέτρεπε την ενεργή εμπλοκή της στο πλευρό της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα ανέφερε σε τηλεγράφημά του ο Βρετανός πρεσβευτής, Φράνσις Έλιοτ, έπειτα από τη συνάντησή του με το βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ τον Αύγουστο του 1915: «Δεν μπορούσε να έρθει σε θέση να παραδεχτεί ότι το συμφέρον της Ελλάδας απαιτούσε την ήττα της Γερμανίας. Είναι περισσότερο από ποτέ πεπεισμένος ότι η Γερμανία θα νικήσει και είχε λάβει ένα τηλεγράφημα από το Γερμανό αυτοκράτορα που ανακοίνωνε μια σπουδαία νίκη και κατάληψη 120 κανονιών από τη Ρωσία...»²⁹⁸

·        Τα συγκεκριμένα τμήματα της αστικής τάξης εκτιμούσαν ότι μια εξωτερική πολιτική τέτοιας κατεύθυνσης ήταν περισσότερο συμφέρουσα για την αστική τάξη, διότι δεν απαιτούσε την οικονομική επιβάρυνση ενός νέου πολέμου και τα συνεπαγόμενα ρίσκα, ενώ θεωρούσαν πως η διείσδυση ελληνικών κεφαλαίων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσω της καπιταλιστικής δραστηριότητας της ελληνικής παροικίας. Ταυτόχρονα, βέβαια, προσδοκούσαν και εδαφικά ανταλλάγματα για τη στάση τους στην περίπτωση νίκης των Κεντρικών Δυνάμεων.

Εξάλλου, μέχρι και το 1914 η άποψη που επικρατούσε στην ελληνική αστική τάξη ήταν ότι η Ελλάδα δε διέθετε τη στρατιωτική δυνατότητα να επιβληθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στα μικρασιατικά εδάφη. Το θέμα της επέκτασης των ορίων της Ελλάδας προς τη Μικρά Ασία τέθηκε μόνο προς το τέλος του 1914, όταν η Βρετανία υπέδειξε την ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης ως εδαφικό αντάλλαγμα σε περίπτωση συμμετοχής της Ελλάδας στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας (Αντάντ), εναντίον της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας (Κεντρικών Δυνάμεων). Η επιλογή του Βενιζέλου για είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ με στόχο την ενσωμάτωση της Μικρά Ασίας στο ελληνικό κράτος ήταν καθοριστική για την όξυνση της διαπάλης. Γενικά, οι επεκτατικοί «αλυτρωτικοί» στόχοι του Βενιζέλου και η επιλογή της σταθερής συμπόρευσης της Ελλάδας με τη Βρετανία υπήρχαν πριν εκ- φράσει ανοιχτά τη συγκεκριμένη επιλογή. Το Δεκέμβρη του 1912 και το Γενάρη του 1913 είχε σχετικές συνομιλίες με τον υπουργό Οικονομικών της Βρετανίας Λόιντ Τζορτζ και τον υπουργό Ναυτικών Ουίνστον Τσόρτσιλ. Μόλις ξέσπασε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος έσπευσε να προσφέρει τη συμμαχία της Ελλάδας στην Αντάντ, η οποία αρχικά απέκρουσε την προσφορά για να μην προκαλέσει την Τουρκία και τη Βουλγαρία, που κρατούσαν ακόμα τυπικά στάση ουδετερότητας. Πριν την έκρηξη του Α Παγκόσμιου Πολέμου ο Βενιζέλος ως πρωθυπουργός είχε απορρίψει σε συζήτηση στη Βουλή την κατάληψη των περιοχών Σερρών, Δράμας και Καβάλας ως ασύμφορη και επικίνδυνη κατεύθυνση για την επέκταση των εδαφικών ορίων του ελληνικού κράτους.²⁹⁹ Ο προσανατολισμός του προς τις μικρασιατικές ακτές ενισχύθηκε μετά από την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου, που τερμάτισε το Β' Βαλκανικό Πόλεμο. Ο στόχος της συγκεκριμένης εδαφικής επέκτασης ενισχύθηκε προπαγανδιστικά με την επίκληση της προστασίας από τις οθωμανικές διώξεις της ισχυρής ελληνικής μειονότητας. Το 1914 λειτουργούσαν 1.500 ελληνικά σχολεία με 4.000 δασκάλους και 150.000 μαθητές.³⁰⁰

Συνεχής ήταν η προσπάθεια του Βενιζέλου
για τη διαμόρφωση στενής συμμαχικής σχέσης με τη Βρετανία.

Σε υπόμνημά του προς το βασιλιά, στις αρχές Σεπτέμβρη 1914, ο Βενιζέλος προεξοφλούσε την επικράτηση της Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Μετά από τη βρετανική αποστολή των Νόελ και Τσαρλς Μπάξτον στην Αθήνα το Δεκέμβρη του 1914 ο Βενιζέλος θεώρησε ότι οι περιοχές που απέμεναν προς διάθεση για εδαφική επέκταση της Ελλάδας περιορίζονταν. Η Βρετανία εμφανίστηκε να υπόσχεται στη Ρωσία τον έλεγχο των Στενών των Δαρδανελίων, στη Βουλγαρία τον έλεγχο μεγάλου μέρους της Μακεδονίας και στη Σερβία την επέκταση προς την Αδριατική. Με τρία διαδοχικά υπομνήματά του προς το βασιλιά, ο Βενιζέλος επέμενε στη σκοπιμότητα σταθερής σύνδεσης με τα βρετανικά συμφέροντα.

·        Την εξωτερική πολιτική Βενιζέλου, καθώς και την προσπάθεια αστικού εκσυγχρονισμού (αναθεώρηση Συντάγματος, αναγκαστικές απαλλοτριώσεις γι’ αποκατάσταση ακτημόνων, διανομή εθνικών γαιών κλπ.), στήριξαν σταθερά οι εκπρόσωποι του εφοπλιστικού, βιομηχανικού και εμπορικού κεφαλαίου στη συντριπτική πλειοψηφία τους. Οι εμπορικοί σύλλογοι της χώρας υποδείκνυαν υποψήφιους στο Κόμμα των Φιλελευθέρων ήδη από τις εκλογές του Νοέμβρη 1910.³⁰¹ Οι εγκατεστημένοι στη Μ. Βρετανία Έλληνες εφοπλιστές χρηματοδότησαν την πολυτελή έκδοση του χάρτη της «Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» στο Λονδίνο σε 100 χιλιάδες αντίτυπα.³⁰²

·        Το εφοπλιστικό και γενικότερα το βιομηχανικό κεφάλαιο, που είχε παραδοσιακούς δεσμούς με τη Μ. Βρετανία, προσδοκούσε ότι η επέκταση της εγχώριας αγοράς θα εξασφάλιζε την οικονομική κυριαρχία του σε περιοχές που μέχρι τότε δρούσε ως αστική τάξη της διασποράς.

·        Σε γεωγραφικό επίπεδο, οι Φιλελεύθεροι διέθεταν ισχυρά εκλογικά ερείσματα στους ελληνικούς πληθυσμούς των «Νέων Χωρών»,³⁰³ οι οποίοι θεωρούσαν την απελευθέρωσή τους αποτέλεσμα των στρατιωτικών και διπλωματικών επιτυχιών της κυβέρνησης Βενιζέλου. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αντίθετης προς τον Βενιζέλο στρατηγικής αντίληψης έπαιξαν ο αντισυνταγματάρχης του Γενικού Επιτελείου Στρατού Ιωάννης Μεταξάς και ο υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Στρέιτ, που θεωρούσε ως θέμα αρχής την εξωτερική πολιτική της «ουδετερότητας της Ελλάδας».Ο I. Μεταξάς σε υπόμνημά του στις αρχές του 1914 απάντησε διεξοδικά στις θέσεις του Βενιζέλου. Τόνισε ότι η κατοχή εκ μέρους της Ελλάδας ορισμένων παραλιακών περιοχών της Μικρός Ασίας θα οδηγούσε σε ανεπιθύμητη κλιμάκωση και μεγάλη πολεμική εμπλοκή, αφού δε θα κατέβαλε την ισχύ της Τουρκίας, η οποία διέθετε μεγάλη ενδοχώρα. Ως εκ τούτου, θ’ απαιτούσε επιπλέον μεγάλη αύξηση στρατιωτικών δυνάμεων και δαπανών. Τέλος, θα έδινε νέο στρατηγικό πλεονέκτημα στη Βουλγαρία για παρέμβαση στην περιοχή, παρά την ήττα της στους Βαλκανικούς Πολέμους.³⁰⁴ Ο I. Μεταξάς απέρριψε την πρόταση του Βενιζέλου να συμμετάσχει η Ελλάδα στις πολεμικές επιχειρήσεις για τον έλεγχο των Δαρδανελίων στο πλευρό της Αντάντ, επικαλούμενος τον κίνδυνο βουλγαρικής επίθεσης στη Μακεδονία και την εξαιρετικά αμφίβολη έκβαση των επιχειρήσεων.

Σε αυτήν τη σύγκρουση αποτυπώθηκε η στάση της στρατιωτικής ηγεσίας στο πλευρό του θρόνου απέναντι στην αστική κυβέρνηση. Ο θεσμός του Συμβουλίου του Στέμματος³⁰⁵ δεν μπορούσε να οδηγήσει σε προωθητικό συμβι-βασμό. Οι πρώην πρωθυπουργοί (Γ. Θεοτόκης, Δ. Ράλλης, Στ. Δραγούμης, Κ. Μαυρομιχάλης) στήριζαν ουσιαστικά το βασιλιά Κωνσταντίνο. Το βασιλιά στήριζαν και η Εθνική Τράπεζα (ΕΤΕ), οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, αλλά και μεγάλο μέρος των μικροϊδιοκτητών αγροτών της «Παλαιός Ελλάδας», η πλειοψηφία των μόνιμων ανώτερων κρατικών υπαλλήλων, οι βιοτέχνες που επιθυμούσαν ισχυρή κρατική προστασία.

Σε γεωγραφικό επίπεδο, το βασιλικό στρατόπεδο είχε ισχυρά εκλογικά ερείσματα στην «ΠαλαιοΕλλάδα» και στη μουσουλμανική και σλαβόφωνη μειονότητα στις «Νέες Χώρες». Σημαντική ήταν η σύγκρουση του Βενιζέλου με το διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννη Ευταξία το Νοέμβρη του 1914, με αφορμή το αίτημα της τράπεζας να επεκταθεί το εκδοτικό της προνόμιο στις «Νέες Χώρες», ως αντάλλαγμα της κάλυψης των αυξανόμενων τραπεζικών αναγκών. Ο Βενιζέλος έφερε τότε νόμο για έγκριση της διοίκησης της ΕΤΕ από το υπουργικό συμβούλιο, δηλαδή ενίσχυση του κρατικού ελέγχου στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Η Εθνική Τράπεζα είχε, επίσης, ιδρύσει τη Λαϊκή Τράπεζα (1905), που αποτελούσε βραχίονα στήριξης των μικρών βιοτεχνιών στον ανταγωνισμό τους με τους βιομήχανους.

Στην εργατική τάξη σημειώθηκε μεταστροφή. Αρχικά, η πλειοψηφία υποδέχτηκε θετικά την πολιτική Βενιζέλου, τις νομοθετικές ρυθμίσεις για θέματα εργατικής νομοθεσίας (υγιεινή και ασφάλεια, ωράριο εργασίας, προστασία γυναικών και ανηλίκων) και το πλαίσιο οργάνωσης του εργατικού συνδικαλισμού. Ωστόσο, οι πολεμικές αναμετρήσεις έφεραν απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου, ανθρώπινες απώλειες και μεγάλες στερήσεις. Έτσι, σταδιακά σημα-ντικό τμήμα εργατών στράφηκε ενάντια στην πολιτική του Βενιζέλου.

Μετά από την άρνηση του Συμβουλίου του Στέμματος και στις δύο συνεδριάσεις του _19 και 20 Φλεβάρη (4 και 5 Μάρτη) 1915, ν’ αποδεχτεί τις προτάσεις συνεργασίας της Ελλάδας με την Αντάντ με αντάλλαγμα εδάφη της Μικρός Ασίας, ο Βενιζέλος παραιτήθηκε _21 Φλεβάρη (6 Μάρτη). Πρωθυπουργός ανέλαβε ο φιλοβασιλικός Δημήτριος Γούναρης _24 Φλεβάρη (9 Μάρτη) 1915, που παραιτήθηκε τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, έπειτα και από την εκλογική νίκη των Φιλελευθέρων _31 Μάη (13 Ιούνη) 1915. Σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση Βενιζέλου, που παραιτήθηκε _23 Σεπ (6 Οκτ) 1915, επί της ουσίας παύτηκε από το βασιλιά.³⁰⁶ Στο μεταξύ, στις 17 (30) Σεπτέμβρη 1915 αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη τα πρώτα γαλλικά αγήματα υπό το στρατηγό Σαράιγ και ακολούθησαν τμήματα του βρετανικού στρατού.³⁰⁷ Στις 6 (19) Δεκέμβρη 1915 πραγματοποιήθηκαν εκλογές, από τις οποίες το κόμμα των Φιλελευθέρων απείχε.³⁰⁸

·        Μερικούς μήνες αργότερα, με την ενθάρρυνση του ελληνικού επιτελείου, βουλγαρικός στρατός κατέλαβε αμαχητί το οχυρό του Ρούπελ _15 (28) Μάη 1916. Τη διαταγή της παράδοσης είχε δώσει ο πρωθυπουργός Σκουλούδης.³⁰⁹ Το ίδιο διάστημα _23 Μάη (5 Ιούνη) οι Αγγλογάλλοι κήρυξαν επίσημα τον αποκλεισμό της Ελλάδας.³¹⁰ Ο εμπορικός αποκλεισμός από την Αντάντ των περιοχών που βρίσκονταν υπό τη διοίκηση της κυβέρνησης της Αθήνας («ΠαλαιοΕλλάδα») και η δέσμευση των πλοίων που βρίσκονταν στα λιμάνια χωρών της Αντάντ τον Ιούνη του 1916 είχαν ως αποτέλεσμα να σημειωθεί τραγική έλλειψη σε τρόφιμα, να πεθάνουν χιλιάδες από την πείνα και να εξαπλωθούν μολυσματικές ασθένειες.³¹¹

·        Ο Βενιζέλος δικαιολόγησε απόλυτα την απροκάλυπτη ξένη στρατιωτική επέμβαση. Δημοσίευσε τηλεγράφημα που έστειλε ο ίδιος στο Γάλλο πρωθυπουργό Μπριάν και κατέληγε: «Αι Προστάτιδες Δυνάμεις ενήργησαν ως γονείς εν τη πληρότητι των δικαιωμάτων των.»³¹²

·        Στις 17 (30) Αυγούστου 1916 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από φιλοβενιζελικούς αξιωματικούς και με την καθοδήγηση του Βενιζέλου το Κίνημα «Εθνικής Άμυνας», που στρεφόταν ενάντια στην κυβέρνηση των Αθηνών. Μετά από ένα μικρό διάστημα, ο Βενιζέλος πήγε στα Χανιά, όπου κήρυξε επανάσταση. Στη συνέχεια, κατέληξε στη Θεσσαλονίκη, όπου στις 22 Σεπτέμβρη (5 Οκτώβρη) εγκατέστησε Προσωρινή Κυβέρνηση φιλική προς την Αντάντ.³¹³ Το γεγονός αυτό αποτύπωνε τη διάσπαση της αστικής τάξης και στο επίπεδο του κρατικού μηχανισμού. Η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης συνηγόρησε στην καταστολή των συνδικάτων και κάθε υποψίας αμφισβήτησης της Αντάντ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και στα έντυπα της Θεσσαλονίκης είχε επιβληθεί γαλλική λογοκρισία, ενώ την τήρηση της τάξης ανέλαβε ο γαλλικός στρατός. Πιο συγκεκριμένα, έπειτα από την κατάληψη της Καβάλας από τους Βούλγαρους και υπό το πρόσχημα της προστασίας των στρατιωτικών δυνάμεων της Αντάντ, ο Γάλλος στρατιωτικός Σαράιγ εξουσιοδοτήθηκε από την κυβέρνησή του να επιβάλει το στρατιωτικό νόμο στη Θεσσαλονίκη (Μάης 1916), στηρίζοντας την περισσότερο αδιάλλακτη στάση της Γαλλίας απέναντι στην κυβέρνηση της Αθήνας. Και αυτό, παρά τις διαφωνίες της βρετανικής πλευράς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Βρετανός στρατηγός Μιλν σε τηλεγράφημά του.³¹⁴ Επιβαρυντικές για τον ελληνικό πληθυσμό, τόσο τον ντόπιο όσο και των νησιών, ήταν στη συνέχεια και οι προσπάθειες της κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης να συγκροτήσει στρατιωτικά σώματα -συχνά με μεθόδους βίαιης στρατολόγησης- για να πολεμήσουν στο πλευρό της Αντάντ. Οι αρνήσεις στράτευσης, καθώς και οι λιποταξίες ήταν συχνές όσο και μαζικές σε πολλές περιπτώσεις.³¹⁵

Τα κράτη της Αντάντ επικαλέστηκαν τα δικαιώματά τους ως «Προστάτιδες Δυνάμεις» από καταβολής του ελληνικού κράτους για να δικαιολογήσουν την επέμβασή τους. Αφόπλισαν ουσιαστικά τις δυνάμεις του Κωνσταντίνου, επιβάλλοντας τη γενική αποστράτευση. Όμως, την αποστράτευση διαδέχτηκε η δημιουργία Συνδέσμων Επιστράτων, της πρώτης μαζικής στρατιωτικοπολιτι- κής οργάνωσης στην Ελλάδα, με σχεδόν 200.000 μέλη. Οι επίστρατοι δήλωναν τυφλή πίστη στον Κωνσταντίνο και για την οργάνωσή τους ασχολήθηκε άμεσα ο I. Μεταξάς.³¹⁶

Οι σύλλογοι επίστρατων άρχισαν να εμφανίζονται έπειτα από την απαίτηση της Αντάντ γι’ αποστράτευση _8 (21) Ιούνη 1916 και την επιστροφή των στρατιωτών στον τόπο κατοικίας τους. Η ομοιότητα των ψηφισμάτων τους, η διασπορά τους σε όλη την «ΠαλαιοΕλλάδα» και η ανοχή των επίσημων αρχών στη δράση τους αποδεικνύουν την ύπαρξη ενιαίας πολιτικής τους καθοδήγησης. Όπως αναφέρει ο Γ. Βεντήρης: «Εχθροί και φίλοι της βασιλικής πολιτικής εβεβαίωσαν επανειλημμένως ότι την πρωτοβουλία του στρατού των επιστράτων είχεν ο υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ιωάννης Μεταξάς, μετά του Γερμανού στρατιωτικού ακόλουθου Φαλκενχάουζεν.»³¹⁷

Η μαζικοποίηση των συλλόγων των επίστρατων αντανακλούσε το λαϊκό αίσθημα εναντίον της επέμβασης της Αντάντ και τη δυσαρέσκεια από τις συνεχείς πολεμικές αναμετρήσεις, αλλά και την επιρροή που ασκούσε ο βασιλιάς σε μικροαστικά στρώματα. Η φιλοβασιλική αστική πτέρυγα αξιοποίησε τη δυσαρέσκεια για να εδραιώσει την πολιτική ηγεμονία της στις αγροτικές λαϊκές μάζες και σε τμήματα των μικροαστών των πόλεων, ιδιαίτερα στην «ΠαλαιοΕλλάδα». Οι επίστρατοι, σε συνεργασία με τις στρατιωτικές δυνάμεις που παρέμεναν πιστές στην κυβέρνηση της Αθήνας, φοιτητές και άλλους εθελοντές, κατόρθωσαν στις 18 Νοέμβρη (1 Δεκέμβρη) 1916 να καθηλώσουν το γαλλικό στρατό που προέλαυνε για να την καταλάβει, προξενώντας του αρκετές ανθρώπινες απώλειες και αιχμαλωτίζοντας άλλες δυνάμεις του.³¹⁸ Τις ίδιες μέρες οι επίστρατοι αξιοποιήθηκαν και για να εξαπολύσουν πογκρόμ εναντίον των υποστηρικτών του Βενιζέλου, των οποίων τα σπίτια και τα καταστήματα σημάδευαν τις προηγούμενες μέρες χρησιμοποιώντας κόκκινη λαδομπογιά.³¹⁹ Ξυλοδαρμοί, δημόσιες διαπομπεύσεις, εισβολές σε σπίτια και λεηλασίες εντάσσονταν στο ενεργητικό της δράσης τους.320 Εκείνες τις μέρες σημειώθηκαν: «35 φόνοι, 922 φυλακίσεις, 503 περιπτώσεις λεηλασίας και 980 απελάσεις και εκτοπίσεις...»³²¹

Στις 24 Νοέμβρη (7 Δεκέμβρη) 1916 η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης διακήρυξε σε διάγγελμά της ότι: «Από της στιγμής αυτής ο βασιλεύς Κωνσταντίνος είναι έκπτωτος του θρόνου του.» Την ίδια μέρα κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας και της Βουλγαρίας.³²²  Στις 12 (25) Δεκέμβρη 1916 πραγματοποιήθηκε στο Πεδίον του Άρεως το ανάθεμα στον Βενιζέλο. Χιλιάδες κόσμου συγκεντρώθηκαν και έριξαν από μια πέτρα, σε μια σύναξη που ηγούνταν ο αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, οι αρχηγοί των κομμάτων, καθηγητές, αυλικοί, αξιωματικοί κ.ά.³²³

Φυσικά, ο προσανατολισμός που υιοθετούσαν τα αντιμαχόμενα τμήματα της αστικής τάξης δεν ήταν πάγιος και αμετάβλητος.³²⁴ Έτσι και αλλιώς, το εκκρεμές των συμμαχιών καθοριζόταν και από αντιθέσεις μέσα στους κόλπους της Αντάντ. Επιπρόσθετα, στην έκβαση και στην οξύτητα της ενδοαστικής διαμάχης επιδρούσαν οι κινήσεις των ανταγωνιστικών βαλκανικών αστικών τάξεων, που εποφθαλμιούσαν εδάφη της ελληνικής επικράτειας ή εδάφη που διεκδικούσε και το ελληνικό αστικό κράτος, πατώντας και στην ύπαρξη εθνικών μειονοτήτων. Υπό αυτό το πρίσμα, οι πολεμικές επιχειρήσεις της Ιταλίας (η οποία αρχικά ήταν ουδέτερη και στη συνέχεια τάχτηκε με το μέρος της Αντάντ) στη Βόρεια Ήπειρο και της Βουλγαρίας (συμμάχου των Κεντρικών Δυνάμεων) στη Μακεδονία και στη Θράκη όξυναν τη διαμάχη για το διεθνή προσανατολισμό της Ελλάδας.

Η επικράτηση της βενιζελικής παράταξης και η επιστροφή του Βενιζέλου στον πρωθυπουργικό θώκο _14 (27) Ιούνη 1917 πραγματοποιήθηκε μετά από την εκθρόνιση του Κωνσταντίνου _30 Μάη (12 Ιούνη) από τα στρατεύματα της Αντάντ. Η εκθρόνιση του Κωνσταντίνου παρουσιάστηκε από τον ίδιο ως παραίτηση υπέρ του διαδόχου Αλέξανδρου. Στην πραγματικότητα, υπό την πίεση της Γαλλίας, η βρετανογαλλική συνδιάσκεψη που έλαβε χώρα στο Λονδίνο στις 16-17 (29-30) Μάη, μετά και από την επιβολή σκληρού αποκλεισμού της Αθήνας, πήρε αποφάσεις που προετοίμαζαν τη στρατιωτική επικράτηση και τη βίαιη εκθρόνιση του Κωνσταντίνου (στρατιωτική επιχείρηση που θα ξεκινούσε από τη Θεσσαλία για να φτάσει να καταλάβει όλα τα εδάφη ως τον Ισθμό της Κορίνθου). Επίσης, η συνδιάσκεψη όρισε τον Μ. Ζονάρ ως εκπρόσωπο των Αγγλογάλλων στην Αθήνα.
_______________________

·        ³²⁴. Ενδεικτική ήταν η πρόταση του Γούναρη (Απρίλης 1915) στην Αντάντ να εισέλθει η Ελλάδα υπό όρους στον πόλεμο. Από την άλλη πλευρά, η Μ. Βρετανία είχε προτείνει στην κυβέρνηση την είσοδο στον πόλεμο με αντάλλαγμα την Κύπρο [16 (29) Οκτώβρη 1915].

·        ²⁹⁷. Γιάνης Κορδάτος, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, τόμ. XIII, εκδ. 20ός Αιώνας, Αθήνα, 1957, σελ. 292-293.

·        ²⁹⁸. 0.371, τ. 2268, «Elliot προς Grey», 18.8.1915, αρ. 682, τηλεγράφημα, όπως παρα-τίθεται στο Χρίστος Α. Θεοδοόλου, Η Ελλάδα και η , έκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος», Χανιά, 2011, σελ. 231.

·        ²⁹⁹. Σωτήρης Ριζάς, Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 2015, σελ.15.

·        ³⁰⁰. Ό.π., σελ. 17 και Γ. Βεντήρης, Η Ελλάς του 1910-1920, τόμ. Α, εκδ. Πυρσός, Αθήνα, 1931, σελ. 261-264.

·        ³⁰¹. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915 Ο εθνικός διχασμός, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2015, σελ. 242.

·        ³⁰². Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, ό.π., 2015, σελ. 244.

·        ³⁰³. Οι «Νέες Χώρες» αφορούσαν τις περιοχές που προσαρτήθηκαν στην Ελλάδα μετά από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Αντίστοιχα, οι περιοχές που συναπάρτιζαν την ελληνική επικράτεια πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους αναφέρονται ως «Παλαιά Ελλάδα».

·        ³⁰⁴. Σωτήρης Ριζάς, Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 2015, σελ. 23.

·        ³⁰⁵. Στο Συμβούλιο του Στέμματος συμμετείχε ο βασιλιάς, οι εν ζωή πρώην πρωθυπουργοί και ο επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου Στρατού.

·        ³⁰⁶. Γιάνης Κορδάτος, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, τόμ. XIII, εκδ. 20ός Αιώνας, Αθήνα, 1957, σελ. 440-441.

·        ³⁰⁷. Γιάνης Κορδάτος, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, τόμ. XIII, εκδ. 20ός Αιώνας, Αθήνα, 1957, σελ. 439.

·        ³⁰⁸. Douglas Dakin, Η ενοποίηση της Ελλάδας 1770-1923, έκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα, 1982, σελ. 318.

·        ³⁰⁹. Ό.π., σελ. 319.

·        ³¹⁰. Γιάνης Κορδάτος, ό.π., σελ. 449.

·        ³¹¹. Χρίστος Α. Θεοδούλου, Η Ελλάδα και η Αντάντ, έκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Με-λετών «Ελευθέριος Βενιζέλος», Χανιά, 2011, σελ. 333.

·        ³¹². Γεώργιος Βεντήρης, Η Ελλάς του1910-1920, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1970, σελ. 150.

·        ³¹³. Douglas Dakin, ό.π., σελ. 322-323.

·        ³¹⁴. Γενικός αξιωματικός Διοίκησης Στρατού Θεσσαλονίκης προς Ε.Γ.Α.Ε., Θεσσαλονίκη 3 Ιούνη 1916, αρ. 1.416, τηλεγράφημα, όπως παρατίθεται στο Χρίστου Α. Θεοδούλου, Η Ελλάδα και η Αντάντ, έκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος», Χανιά, 2011, σελ. 333.

·        ³¹⁵. Στην Ήπειρο, π.χ., από τους 7.200 υπόχρεους στράτευσης προσήλθαν μόλις οι 3.850, ενώ στη Θεσσαλία οι λιποτάκτες έφτασαν τους 6.000 (Γιώργος Μαργαρίτης, «Η εμπόλεμη Ελλάδα, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μακεδονικό Μέτωπο, Ουκρανία», στο Συλλογικό, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, τόμ. 6, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2003, σελ. 79-80.)

·        ³¹⁶. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915 Ο εθνικός διχασμός, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2015, σελ. 85.

·        ³¹⁷. Γεώργιος Βεντήρης, Η Ελλάς του1910-1920, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1970, σελ. 150.

·        ³¹⁸. Γιάννης Μουρέλος, Τα «Νοεμβριανά»του 1916, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2006, σελ. 146.

·        ³¹⁹. Σπόρος Μαρκέτος, «Τα Νοεμβριανά», Ε-Ιστορικά, 16.11.2000, σελ. 12-13.

·        ³²⁰. Γιάνης Κορδάτος, Οι τρεις Γλύξμπουργκ,εκδ. Μπάυρον, Αθήνα, 1977, σελ. 50.

·        ³²¹. Νίκος Αλιβιζάτος, Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη νεοελληνική ιστορία 1880- 2010, εκδ. Πόλις, Αθήνα, 2011, σελ. 232.

·        ³²². Γιάνης Κορδάτος, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, τόμ. XIII, εκδ. 20ός Αιώνας, Αθήνα, 1957, σελ. 465.

·        ³²³. Ό.Π., σελ. 467.

 

 

 

 

Ο μύθος της “απόλυτης ελευθερίας”

Ελευθερία, προσωπικότητα και οργανωμένη πάλη
Ρίζος: ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ" __Μάης Ιούνης 2002
                                      Εις μνήμην

Το ζήτημα της σχέσης της οργανωμένης πάλης με την ελευθερία και την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ιδεολογικού μας μετώπου. Είναι σημαντικό στοιχείο της ιδεολογικής διαπάλης, που αποτελεί συνιστώσα της ταξικής πάλης στην εκμεταλλευτική κοινωνία του καπιταλισμού. Η άρχουσα τάξη, προκειμένου να διασφαλίσει την κυριαρχία της, επιδιώκει να εμποδίσει τη μετατροπή της όποιας αμφισβήτησής της σε συνειδητή οργανωμένη πάλη και, πολύ περισσότερο, σε επαναστατική πολιτική πάλη. Επιδιώκει τον εγκλωβισμό των συνειδήσεων νέων κυρίως ανθρώπων, με στόχο να αποτρέψει τη συμμετοχή τους στους αγώνες του λαού και της εργατικής τάξης.

         Δείτε …

Όχι για να επιβάλουν αλλά 🤔 για να πείσουν
 Αυτό είναι 🙃 που σου δίνει αξία ?¿

Σε αυτή την κατεύθυνση χρησιμοποιούν διάφορες θεωρίες περί «ελευθερίας του ατόμου» και της «προσωπικότητάς» του, που αντιπαρατίθεται στην οργανωμένη πάλη γενικά, αλλά και στην επαναστατική πάλη ειδικότερα. Αξιοποιούν αυτές τις θεωρίες για να αποτρέψουν τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων σε φορείς με αγωνιστικά-ταξικά χαρακτηριστικά και σε πολιτικές οργανώσεις που αταλάντευτα παλεύουν ενάντια στην κυριαρχία τους. Αντιλαμβάνονται, φυσικά, πως κύριος και πιο επικίνδυνος αντίπαλός τους είναι το επαναστατικό κόμμα νέου τύπου (ΚΚΕ) και κατ' επέκταση η ΚΝΕ. Η άρχουσα τάξη εκμεταλλεύεται τις ανάγκες και τις ευαισθησίες της νεολαίας απέναντι στην ελευθερία, στη δημοκρατία, στη θέλησή της να ανοίξει καινούριους δρόμους. Προσπαθεί να κρύψει πως η ίδια και το εκμεταλλευτικό καθεστώς της γεννούν την ανελευθερία, την καταπίεση, τον καταναγκασμό και την κατάπνιξη της προσωπικότητας.

Σε όσους δεν κερδίζει ανοιχτά με το μέρος της, προσπαθεί να μετατρέψει την αυθόρμητη άρνηση προς την αστική πειθαρχία, που στηρίζεται στην καθημερινή βία της αστικής τάξης πάνω στην εργατική, σε άρνηση κάθε πειθαρχίας και οργάνωσης. Προσπαθεί, δηλαδή, να στρέψει τελικά τη νεολαία ενάντια στο οργανωμένο προοδευτικό κίνημα. Αντιλαμβανόμενοι την ουσία αυτών των επιδιώξεων της άρχουσας τάξης, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε ολοκληρωμένα κάθε επιχείρημα ή ιδεολόγημά της ανοίγοντας μέτωπο στις λαθεμένες αντιλήψεις που καλλιεργεί και αναπτύσσει.

Η άρχουσα τάξη επικαλείται το μύθο της «απόλυτης ελευθερίας» του ατόμου. Ισχυρίζεται πως το άτομο πρέπει να είναι ελεύθερο από κάθε περιορισμό και καταναγκασμό. Πως η συμμετοχή σε κάθε οργάνωση προϋποθέτει μια ορισμένη πειθαρχία και ιεράρχηση, που φέρνουν τον καταναγκασμό και «πνίγουν» την προσωπικότητα μέσα στη ζωή της ομάδας. Κατά συνέπεια περιορίζουν την ελευθερία του ατόμου. Αυτές οι απόψεις συνιστούν μια συνειδητή προσπάθεια εξαπάτησης του εκμεταλλευόμενου λαού και της νεολαίας. Η άρχουσα τάξη όταν μιλάει για ελευθερία δεν αποσαφηνίζει:

·       Εάν υπάρχει απόλυτη ελευθερία.

·       Ποιο είναι το συγκεκριμένο ιστορικό και ταξικό της περιεχόμενο.

·       Ποιον αφορά και σε ποιον αναφέρεται η ελευθερία.

Αφετηριακή θέση της μαρξιστικής αντίληψης για την ελευθερία είναι το ότι ο άνθρωπος δε νοείται σε απομόνωση από το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον. Οτι βρίσκεται σε μια διαρκή αλληλεπίδραση και διαλεκτική σχέση με αυτά. Όπως δεν έχει έννοια να πει κανείς ότι θέλει να είναι ελεύθερος από τους νόμους της φύσης, έτσι δεν έχει έννοια να πει ότι είναι ελεύθερος από τους νόμους της κοινωνίας. Άλλωστε αυτοί οι νόμοι υπάρχουν ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων και η αγνόησή τους δεν αποτελεί παρά κραυγαλέα έκφραση άγνοιας ή αυταπατών.

Ελεύθερος γίνεται ο άνθρωπος όταν απελευθερώνεται από την άγνοια. Όταν γνωρίζει τους νόμους της φύσης και της κοινωνίας και δρα σύμφωνα με αυτούς για να αλλάξει την πραγματικότητα με τη θέλησή του. Ο μαρξιστικός ορισμός της ελευθερίας ως «συνειδητοποιημένης αναγκαιότητας», σύμφωνα με την οποία η ελευθερία της προσωπικότητας, της ομάδας, της τάξης, της κοινωνίας συνίσταται όχι στη «φανταστική ελευθερία» από τους αντικειμενικούς νόμους, αλλά στην ικανότητα του ατόμου να διαλέγει, «να παίρνει αποφάσεις έχοντας επίγνωση του προβλήματος» (Ένγκελς, στο βιβλίο Μαρξ Κ. και Ενγκελς Φ.). Αυτή η ιστορικά σχετική, αλλά και ταυτόχρονα πρακτικά ουσιαστική ελευθερία του ατόμου να εκλέγει τη δική του γραμμή συμπεριφοράς στις διάφορες περιστάσεις, επιφορτίζει τον άνθρωπο με την κοινωνική και ηθική ευθύνη να δρα... Αυτά τα ξέρει καλά η άρχουσα τάξη. Γι' αυτό όταν μιλάει για «απόλυτη ελευθερία» εννοεί τη δική της ελευθερία, τη βασισμένη στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την «ελευθερία» του εκμεταλλευόμενου να παραμένει στο σκοτάδι της ιδεολογικής χειραγώγησης από αυτήν, «ελεύθερος» από την επαναστατική προοπτική, «ελεύθερος» να συνεχίσει να είναι εκμεταλλευόμενος. Συνεπώς, είναι πέρα για πέρα αυταπάτη να μιλά κανείς για απόλυτη ελευθερία σε μια κοινωνία με ανταγωνιστικές, ταξικές αντιθέσεις, όπου η ελευθερία της άρχουσας τάξης προϋποθέτει τη μια ή την άλλη μορφή σκλαβιάς (δουλική, δουλοπαροικιακή, μισθωτή) της εκμεταλλευόμενης τάξης. Το «βασίλειο της ελευθερίας», κατά τον Μαρξ, θα έρθει μόνο με την πλήρη επικράτηση του κομμουνισμού σε παγκόσμια κλίμακα και θα ανοίξει διάπλατα τους δρόμους της πραγματικής απελευθέρωσης του ανθρώπου.

Σημειώνεται πως η σοσιαλιστική επανάσταση είναι ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός, που ανοίγει το δρόμο για την πραγματική ελευθερία του ατόμου. Ομως, αυτό δε σημαίνει ότι απότομα καταργεί κάθε καταναγκασμό και ανισότητα... Πλήρης ελευθερία, κατάργηση κάθε καταναγκασμού και ανισότητας είναι δυνατή μόνο στην ανώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, όπου θα υπάρχει «γιγάντια ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων» (Λένιν) και το χαρακτηριστικό της κοινωνίας θα είναι «από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του» (Μαρξ).

Η άρχουσα τάξη επιδιώκει να κερδίσει την ενεργό συναίνεση ή την ανοχή απέναντι στο καθεστώς της. Αυτό, όμως, γίνεται όλο και πιο δύσκολο στις συνθήκες ολόπλευρης κρίσης του καπιταλισμού. Τα κάλπικα ιδανικά που προτείνει (ελεύθερος κόσμος, κοινωνία της ευημερίας, ευρωπαϊκό ιδανικό) όλο και πιο δύσκολα γίνονται αποδεκτά. Γι' αυτό, χωρίς να παραιτείται από το να κερδίσει ένα κομμάτι της νεολαίας ανοιχτά και καθαρά με τα αστικά ιδανικά, παράλληλα επιδιώκει:

·       α) Να κρατήσει τη νεολαία έξω από κάθε μορφή συλλογικής δράσης και οργανωμένης πάλης.

·       β) Να υποσκάψει από τα μέσα το οργανωμένο κίνημα χρησιμοποιώντας τον οπορτουνισμό, το ρεφορμισμό και τη δήθεν αυθόρμητη αναρχοαυτόνομη «εξέγερση».

Η πρώτη πλευρά της επίθεσης της άρχουσας τάξης αποκτά μεγαλύτερες... διαστάσεις στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, γιατί στο οργανωμένο μαζικό κίνημα ασκούν σημαντική επίδραση το ΚΚΕ και η ΚΝΕ. Γιατί οι παραδοσιακές μέθοδοι της άρχουσας τάξης (καταστολή, αυταρχισμός, τρομοκρατία και τραμπουκισμοί) δεν μπορούν να ανακόψουν την ανάπτυξη αριστερής ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας. Γιατί οι διάφορες οπορτουνιστικές και περιθωριακές ομάδες στο νεολαιίστικο κίνημα όχι μόνο δεν μπορούν να κυριαρχήσουν, αλλά ακολουθούν πορεία συρρίκνωσης. Η συμμετοχή του νέου στο εργατικό σωματείο, στη μαθητική κοινότητα, στο φοιτητικό σύλλογο, στον πολιτιστικό-αθλητικό σύλλογο και ακόμη περισσότερο στους διεκδικητικούς αγώνες είναι μια πρώτη μορφή αντίστασης απέναντι στο εκμεταλλευτικό καθεστώς. Συμβάλλει _ κάτω από την ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση του ΚΚΕ__στη διαμόρφωση της ταξικής συνείδησης.

Η άρχουσα τάξη ξέρει πως η συμμετοχή των νέων στο μαζικό κίνημα περικλείει σοβαρούς κινδύνους γι' αυτήν. Γι' αυτό προσπαθεί να απομακρύνει τους νέους από τους μαζικούς φορείς:

·       Με την προβολή του ατομισμού («πρόσεξε την καριέρα σου», «οι νέοι πρέπει να πολιτεύονται λίγο και να μελετούν πολύ»).

·       Με την προπαγάνδα που ταυτίζει προοδευτικούς μαζικούς φορείς με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ και καλλιεργεί τη δυσπιστία για το ρόλο τους.

·       Με την άμβλυνση της ταξικής συνείδησης της εργατικής νεολαίας με διάφορες μεθόδους, που συνεχώς ανανεώνουν (πριμ, εκδρομούλες, ευρωπαϊκά προγράμματα, υποσχέσεις και ρουσφέτια).

·       Με την προώθηση διασπαστικών μορφών οργάνωσης και με τη δημιουργία κυβερνητικά ελεγχόμενων φορέων (Ελεύθερα Βήματα, Ομάδες Εργασίας, Κοινότητες).

·       Με την προώθηση αντιδραστικών απόψεων που ντύνουν με αναρχισμό ή αριστερίστικο μανδύα (περί «καπέλων» των παρατάξεων, σχετικά με εκμετάλλευση από τα συνδικαλιστικά στελέχη, για κατάπνιξη των δικαιωμάτων της μειοψηφίας).

·       Με την αξιοποίηση της ενίσχυσης της πολιτικής της από τη σοσιαλδημοκρατία, που αναπτύσσει θεωρίες για εθνικούς διαλόγους, ταξικές συνεννοήσεις και συναινέσεις, που δήθεν αποτελούν εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του συνδικαλιστικού κινήματος.

Τέλος φόρμας

Ελευθερία του ατόμου,
δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα

Το ζήτημα της σχέσης της οργανωμένης πάλης με την ελευθερία και την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ιδεολογικού μας μετώπου. Είναι σημαντικό στοιχείο της ιδεολογικής διαπάλης, που αποτελεί συνιστώσα της ταξικής πάλης στην εκμεταλλευτική κοινωνία του καπιταλισμού.

Σχετικά με τα ιδεολογήματα της αστικής τάξης για την ελευθερία, αναφερθήκαμε στο μύθο της «απόλυτης ελευθερίας», στο γεγονός ότι ελεύθερος γίνεται ο άνθρωπος όταν απελευθερώνεται από την άγνοια. Όταν γνωρίζει τους νόμους της φύσης και της κοινωνίας και δρα σύμφωνα με αυτούς για να αλλάξει την πραγματικότητα με τη θέλησή του. Οτι η ελευθερία σαν «συνειδητοποιημένη αναγκαιότητα» της προσωπικότητας, της ομάδας, της τάξης, της κοινωνίας συνίσταται όχι στη «φανταστική ελευθερία» από τους αντικειμενικούς της νόμους, αλλά στην ικανότητα του ατόμου «να παίρνει αποφάσεις έχοντας επίγνωση του προβλήματος» (Ένγκελς, στο βιβλίο Μαρξ Κ. και Ενγκελς Φ.). Αυτή η ιστορικά σχετική, αλλά και ταυτόχρονα πρακτικά ουσιαστική ελευθερία του ατόμου να εκλέγει τη δική του γραμμή συμπεριφοράς στις διάφορες περιστάσεις, επιφορτίζει τον άνθρωπο με την κοινωνική και ηθική ευθύνη να δρα. Ενώ όταν η άρχουσα τάξη μιλάει για «απόλυτη ελευθερία» εννοεί τη δική της ελευθερία, τη βασισμένη στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την «ελευθερία» του εκμεταλλευόμενου να παραμένει στο σκοτάδι της ιδεολογικής χειραγώγησης από αυτήν, «ελεύθερος» από την επαναστατική προοπτική, «ελεύθερος» να συνεχίσει να είναι εκμεταλλευόμενος. Σήμερα θα αναφερθούμε σε ένα άλλο επιχείρημα της άρχουσας τάξης για την «ελευθερία», αυτό της ελευθερίας του ατόμου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γιατί προβάλλεται.

Η άρχουσα τάξη αντιλαμβάνεται πως ο καπιταλισμός μπορεί να πέσει με την κάθοδο του λαού στο στίβο της επαναστατικής πάλης και όχι μέσα από επιμέρους διεκδικητικούς αγώνες, που - όταν είναι αποσπασμένοι από την επαναστατική προοπτική - έχει τη δυνατότητα να τους ενσωματώνει στο σύστημα και τη διαχείρισή του. Σε αυτήν την κατεύθυνση χρησιμοποιούν επιχειρήματα όπως: «Η πολιτική είναι βρώμικη υπόθεση», «όλα τα κόμματα κυνηγάνε την εξουσία για την εξουσία ή την εξουσία για το χρήμα. Γι' αυτό τα κόμματα πρέπει να μείνουν έξω από τα σωματεία, τα οποία μπορούν να διεκδικούν λύσεις στα πολύ συγκεκριμένα προβλήματα αφήνοντας κατά μέρος την πολιτική». Αυτή της την προπαγάνδα η άρχουσα τάξη τη στηρίζει στις αρνητικές εμπειρίες του λαού και της νεολαίας από τη δική της (αστική) πολιτική, όπου κυριαρχούν η εξαπάτηση του λαού, οι μεγαλόστομες διακηρύξεις χωρίς αντίκρισμα και η διαφθορά. Κρύβει το γεγονός πως ενώ για τους αστούς η πολιτική είναι η τέχνη της χειραγώγησης και εκμετάλλευσης του λαού, για τους κομμουνιστές είναι η επιστήμη και η τέχνη της επαναστατικής αφύπνισής του. Γι' αυτό για μας η πολιτική που εκφράζει τα γενικά συμφέροντα των εκμεταλλευομένων και καταπιεζόμενων είναι συνώνυμο των πιο υψηλών ιδανικών της ανθρωπότητας, ανώτερη σφαίρα της ανθρώπινης δράσης.

Στις πιο πολιτικοποιημένες μάζες της νεολαίας η άρχουσα τάξη, τα κόμματά της, η σοσιαλδημοκρατία προσπαθούν να καλλιεργήσουν τέτοιες απόψεις που να τις κρατάνε μακριά από την πάλη για το σοσιαλισμό, με βασικό όπλο τον αντικομμουνισμό. Συχνά αναφέρονται στην ελευθερία του ατόμου, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ισχυρίζονται πως στον καπιταλισμό έχουμε μια κοινωνική ανισότητα, αλλά και πολιτική ελευθερία, απόλυτη δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίθετα - σύμφωνα με την άποψη τους - στο σοσιαλισμό το τίμημα της κοινωνικής ισότητας είναι ο «ολοκληρωτισμός», η έλλειψη δημοκρατίας και ο περιορισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η άρχουσα τάξη και η σοσιαλδημοκρατία εμφανίζουν το αστικό κράτος πέρα και πάνω από τις τάξεις, «ουδέτερο», «παλλαϊκό». Κρύβουν το γεγονός ότι το κράτος - πριν απ' όλα - είναι όργανο καταπίεσης της κυρίαρχης τάξης πάνω στους εκμεταλλευόμενους. Πως έχει κάποια σχετική αυτονομία από αυτήν για να μπορεί να εξασκεί τη βία του, συγκαλύπτοντας τον πραγματικό του ρόλο. Ετσι ο φασισμός και η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι μεν διαφορετικές μορφές κράτους, διαφορετικές μορφές άσκησης της βίας της αστικής τάξης πάνω στο προλεταριάτο... αποτελούν όμως τον ίδιο τύπο κράτους, το αστικό κράτος. Αυτό δε σημαίνει πως οι κομμουνιστές περιφρονούν τα δημοκρατικά δικαιώματα ή αδιαφορούν για τη μορφή του αστικού κράτους. Η πορεία της ιστορίας αποδεικνύει πως είμαστε οι πιο συνεπείς υπερασπιστές των δημοκρατικών δικαιωμάτων, των συνδικαλιστικών και πολιτικών ελευθεριών που κατακτήθηκαν από τους αγώνες του λαού μας.

Αυτά, που αναγκάστηκε να παραχωρήσει η άρχουσα τάξη, διαρκώς τα επιβουλεύεται, προκειμένου να σταθεροποιήσει την κυριαρχία της και να αυξήσει τα κέρδη της. Τα επικαλείται σαν δήθεν πλεονεκτήματα του συστήματος, αλλά με κάθε τρόπο και σε κάθε ευκαιρία επιχειρεί να τα νοθεύσει, να τα υποβαθμίσει και να τα ακυρώσει στην πράξη. Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η κατάσταση που επικρατεί στους χώρους δουλιάς, στα σχολεία, στις στρατιωτικές μονάδες, όπου κυριαρχεί ο αυταρχισμός, που βολεύει και εξυπηρετεί την κυρίαρχη τάξη. Στην ουσία και στην πράξη η άρχουσα τάξη δε σέβεται τις δημοκρατικές ελευθερίες. Λένε πως είμαστε ελεύθεροι να διαλέξουμε όποιο κόμμα θέλουμε, αλλά είναι γνωστό το καθεστώς της ανισοτιμίας για το ΚΚΕ, οι αποκλεισμοί, οι διακρίσεις, ο εκφοβισμός, οι απειλές και οι μέθοδοι εξαγοράς ψήφων από το λαό. Ακόμα και η ισότητα του εκλογικού δικαιώματος είναι τυπική και επιφανειακή, όταν το κεφάλαιο παρεμβαίνει και ρυθμίζει τα ζητήματα της εξουσίας σύμφωνα με τα συμφέροντά του. Οταν οι μηχανισμοί διαμόρφωσης της συνείδησης του λαού (Μέσα Ενημέρωσης, Πολιτισμός κλπ.) ελέγχονται ασφυκτικά από τα μονοπώλια.

Στο σοσιαλισμό όχι μόνο δεν περιορίζονται τα δημοκρατικά δικαιώματα, αλλά αποκτούν ολόπλευρο και πραγματικό περιεχόμενο. Η δημοκρατία, εκεί, δε θα περιορίζεται στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος κάθε 4 χρόνια, αλλά θα είναι καθημερινή πραγματικότητα, αφού ο σχεδιασμός και ο έλεγχος απαιτούν και προϋποθέτουν την αποφασιστική συμμετοχή του λαού. Στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες παρουσιάστηκαν και αρνητικά φαινόμενα και προβλήματα, που δεν αναιρούν όμως το γεγονός ότι δε χωράει καμιά σύγκριση ανάμεσα στη σοσιαλιστική δημοκρατία και την αστική δημοκρατία, θα υπάρχουν περιορισμοί στο σοσιαλισμό, αφού θα υπάρχει δικτατορία του προλεταριάτου, που σημαίνει επαναστατική δημοκρατική βία της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού πάνω στους μέχρι χτες εκμεταλλευτές της. Αυτό είναι αναγκαίο, αφού η επαναστατική εξουσία είναι υποχρεωμένη να προστατεύει τον εαυτό της, εφ' όσον η αστική τάξη ποτέ και πουθενά δεν παραδέχτηκε και δε θα παραδεχτεί την ήττα της. Θα κάνει τα πάντα για να ξαναποκτήσει την κυριαρχία της.

Το να αρνηθεί αυτό το προλεταριάτο, θα ισοδυναμούσε με το να ανοίξει διάπλατα την πόρτα για την ήττα της επανάστασης, για την πιο ωμή βία της αστικής τάξης που θα πάρει τη ρεβάνς.

Φυσικά, οι κομμουνιστές - από την ίδια τους την ιδεολογία - είναι οι πιο παθιασμένοι ανθρωπιστές. Γι' αυτό εξαντλούν κάθε δυνατότητα να γίνει το πέρασμα στο σοσιαλισμό με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος. Αυτό όμως δεν εξαρτάται από τους ίδιους, αλλά πριν απ' όλα από την ίδια την αντίσταση της αστικής τάξης. Το ζήτημα της σχέσης της οργανωμένης πάλης με την ελευθερία και την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ιδεολογικού μας μετώπου. Είναι σημαντικό στοιχείο της ιδεολογικής διαπάλης, που αποτελεί συνιστώσα της ταξικής πάλης στην εκμεταλλευτική κοινωνία του καπιταλισμού.

Θα αναφερθούμε τώρα σε ένα ακόμη επιχείρημα της άρχουσας τάξης, αυτό της «ελευθερίας της προσωπικής ζωής» και το περιεχόμενο που του δίνουν, προκειμένου να ενσωματώνουν το λαό και ιδιαίτερα τη νεολαία στο εκμεταλλευτικό σύστημα. Τα επιτελεία αναπαραγωγής της αστικής ιδεολογίας, αναφέρονται στο ζήτημα της ελευθερίας στην προσωπική ζωή, επιδιώκοντας να μεταφέρουν την ουσία του θέματος από την πολιτική και κοινωνική ζωή στην προσωπική.

Δηλαδή, στον καπιταλισμό είσαι ελεύθερος να αναπτύξεις όπως θέλεις την προσωπικότητά σου, να διαλέξεις τη δουλιά σου, τα γούστα σου, την ψυχαγωγία σου... ενώ ο σοσιαλισμός σημαίνει ισοπέδωση της προσωπικότητας και καταναγκασμός. Με αυτές τις αντιλήψεις, η αστική τάξη καλλιεργεί τη συνείδηση του ότι υπεύθυνος για τα προβλήματα που έχει κάποιος είναι ο ίδιος. Λένε «όποιος θέλει να δουλέψει θα βρει δουλιά», «οι άξιοι προχωρούν έστω και με δυσκολίες» και «οι εφοπλιστές πολλές φορές ξεκίνησαν από εργάτες»...

Καθένας, όμως, αντιλαμβάνεται το πόσο έξω από την πραγματικότητα είναι αυτά, το ποιες ελεύθερες επιλογές εγγυάται ο καπιταλισμός. Αντίθετα, ο σοσιαλισμός εγγυάται τα δικαιώματα της νέας γενιάς στη δουλιά, στη διαρκή μόρφωση, στον πολιτισμό και την άθληση. Ο καπιταλισμός κάθε μέρα πνίγει χιλιάδες ταλέντα, «θάβει» τεράστιες δημιουργικές δυνάμεις της νεολαίας. Ο σοσιαλισμός από τα πρώτα βήματα του νέου στην κοινωνική ζωή, παίρνει όλα τα μέτρα, δίνει όλη του τη φροντίδα για να μη μείνει καμιά πλευρά των δημιουργικών δυνατοτήτων της νεολαίας αναξιοποίητη. Για να ανθίσουν ολόπλευρα όλες οι ζωντανές δυνάμεις της.

Αλλά και ο ελεύθερος χρόνος στον καπιταλισμό κάθε άλλο παρά ελεύθερος είναι. Οταν τα μονοπώλια της τέχνης ελέγχουν ασφυκτικά την πολιτιστική ζωή, «καναλιζάρουν» __μαζί με τα Μέσα Ενημέρωσης-- τα γούστα και τις προτιμήσεις της νέας γενιάς, έτσι που η ψυχαγωγία, η πολιτιστική ζωή να χάνει κάθε δημιουργικό στοιχείο, να εκφυλίζεται σε εκτόνωση και αποπροσανατολισμό που εξασφαλίζουν την παθητικότητα και την υποταγή.

Επιχειρούν να φέρουν σε αντιπαράθεση την αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή πάλη με την προσωπική ζωή των νέων. Προκειμένου να υποβαθμίσουν τον αγωνιστικό χαρακτήρα του νεολαιίστικου κινήματος εμφανίζουν την επαναστατική πάλη σαν ασκητισμό, άρνηση της χαράς της ζωής, με ιδιαίτερες αιχμές ενάντια στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ. Σε αυτή τους την προσπάθεια, ποντάρουν στους διωγμούς του λαϊκού κινήματος στη χώρα μας και καλλιεργούν κλίμα «λαθολογίας» για να κρατήσουν τη νεολαία μακριά από την επιρροή της ΚΝΕ.

Ταυτόχρονα, επιχειρούν να προβάλουν τα προβλήματα της προσωπικής ζωής (σχέσεις των δύο φύλων, οικογένεια, αποξένωση, μοναξιά κλπ.) αποκομμένα από τις κοινωνικές ρίζες που τα γεννούν και σε αντιπαράθεση με την οργανωμένη πολιτική πάλη. Στην ίδια κατεύθυνση χρησιμοποιούνται οι απόψεις και οι πρακτικές αναρχοαυτόνομων και περιθωριακών ομάδων που αναζητούν «κοινοβιακές νησίδες επικοινωνίας», αναζητούν την ελευθερία και την προσωπική ολοκλήρωση στη δήθεν «σεξουαλική απελευθέρωση», στον ανορθολογικό τρόπο ζωής ακόμα και στη χρήση ναρκωτικών. Επιδιώκεται, ακόμη, να υποκατασταθεί η οργανωμένη πάλη με τον πόλεμο «των φύλων» ή τον πόλεμο «των γενεών», δηλαδή από μια περιθωριακή, αφομοιωμένη από την αστική τάξη, «αμφισβήτηση», που αμφισβητεί πριν απ' όλα το οργανωμένο κίνημα και στρέφεται ενάντιά του.

Έτσι, η ελευθερία ταυτίζεται με τη φυγή από την πραγματικότητα, που φυσικά δεν αλλάζει με αυτό τον τρόπο.

Οι κομμουνιστές δεν υποτιμούν καθόλου την οξύτητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η νέα γενιά στην προσωπική της ζωή. Όμως τα βλέπουν σαν συνέπεια του συστήματος και των πολιτικών που το διαχειρίζεται. Τα αντιμετωπίζουν όχι με τη φυγή από την κοινωνία, αλλά μέσα από την πάλη για την αλλαγή της. Η συνειδητή επαναστατική πάλη είναι αυτή που δίνει τη δυνατότητα στο νέο να αντιμετωπίσει και αυτά τα προβλήματα ιδεολογικά τεκμηριωμένα. Να ζήσει μια δημιουργική ζωή, αισιόδοξη και με πλούσιο περιεχόμενο, βασισμένη σε σταθερές αξίες και ιδανικά και όχι σε ψευδαισθήσεις και αυταπάτες. Αναφέρονται στην «αποϊδεολογικοποίηση» της πολιτικής, την οποία και επιδιώκουν συγκροτημένα, ταυτίζοντας την ιδεολογία με το δογματισμό και συσκοτίζοντας πως η έλλειψη ιδεολογίας μετατρέπει την πολιτική σε καιροσκοπισμό.Αυτή ακριβώς είναι η κατεύθυνση του αστικού φιλελευθερισμού και μια σημαντική πλευρά τού λεγόμενου «ευρωπαϊκού ιδανικού».

Σαν προϋπόθεση της ελευθερίας και της δημοκρατίας εμφανίζεται «η πολιτική του μέτρου», «χωρίς ιδεολογικό φανατισμό και οξύτητες», που οδηγεί κατευθείαν στην ταξική συνεργασία, στη μέσα σε «καθωσπρέπει» αστικά πλαίσια πολιτική δράση. Εδώ οδηγούν και οι μύθοι περί συμμετοχής, αφού η ελευθερία ταυτίζεται με τη «συμμετοχή» που σημαίνει όχι αγώνες και κινητοποιήσεις. Προβάλλεται, τελικά, η ελευθερία του να βολεύονται οι «από κάτω» με τα ψίχουλα και οι «από πάνω» με την πίπα. Με άλλα λόγια, να παρακολουθούν οι εκμεταλλευόμενοι τους εκμεταλλευτές τους, όταν αυτοί παίρνουν αποφάσεις και να νομίζουν ότι τις παίρνουν οι ίδιοι. Σημαντικός είναι ο ισχυρισμός τους πως «η ελευθερία δε συμβιβάζεται με τη συμμετοχή στην ΚΝΕ».Γνωρίζουμε, βέβαια, πως κύριο μέλημα της άρχουσας τάξης είναι να εμποδίσει τη στράτευση της νεολαίας μέσα από τις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος.

Ένας βασικός στόχος της επίθεσής της είναι οι αρχές συγκρότησης και λειτουργίας του επαναστατικού κόμματος νέου τύπου, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός.

Η αστική τάξη εξασκεί διαρκή και εντονότατη ιδεολογική πίεση στη νεολαία και πιο ειδικά στα μέλη της ΚΝΕ. Αξιοποιώντας τους σοσιαλδημοκράτες, τους αναθεωρητές και τους δήθεν αναρχοαυτόνομους:

• Εμφανίζουν παραμορφωμένο το πρόσωπο του Κνίτη (φυτό, άβουλος κλπ.).
• Εμφανίζουν την ΚΝΕ άκριτο χειροκροτητή μιας πολιτικής σκέψης που της επιβάλλεται.
• Κανακεύουν υποκριτικά τη νεολαία, καλλιεργώντας λαθεμένες αντιλήψεις για δήθεν πρωτοπορία της, υποτιμώντας την εργατική τάξη και το ρόλο της.
• Ολοι αυτοί, βέβαια, βάλλουν ενάντια στο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, γιατί ξέρουν πως χωρίς αυτόν το επαναστατικό κόμμα εκφυλίζεται σε πλαδαρή οργάνωση, ανίκανη να οδηγήσει τις πλατιές μάζες στην επαναστατική πάλη.
• Διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα με στόχο να πλήξουν την ΚΝΕ και το κύρος της στη νεολαία, που διαρκώς ανεβαίνει, σε συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης.

Σε αυτά τα πλαίσια είναι ξεκάθαρο πως η ελευθερία και η ανάπτυξη της προσωπικότητας συνδέονται άρρηκτα και στην πραγματικότητα εξασφαλίζονται στα πλαίσια της οργανωμένης πάλης. Στην πορεία των ταξικών αγώνων για την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Στην πορεία της καθημερινή πάλης, που θα αλλάξει ριζικά τα πράγματα στη χώρα μας. Στην πορεία πολύμορφων συσπειρώσεων του λαού και της νεολαίας γύρω από σοβαρά κοινωνικοπολιτικά προβλήματα του σήμερα. Στην καθημερινή προσπάθεια να γίνει κανένας καλύτερος και να προσφέρει περισσότερα στο λαό και στον τόπο που στενάζουν κάτω από συνθήκες ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και έντονης καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

               Στην μνήμη του συντρόφου Τάσου Χρονά
2+ χρόνια από τότε που έφυγε από την ζωή_ Όλοι τον θυμόμαστε ως σύντροφο εργατικό, επίμονο, μαχητικό, που υπηρέτησε με ανιδιοτέλεια και συνέπεια τις αρχές του ΚΚΕ, με ακλόνητη πίστη στην υπόθεση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Υπερασπίστηκε αταλάντευτα τον χαρακτήρα του Κόμματος την δύσκολη περίοδο των ανατροπών, της αντεπανάστασης και της εσωκομματικής κρίσης, με σημαντική συμβολή στο να κρατηθεί ζωντανή η ΚΟ της περιοχής του (Στερεάς), καθώς και στην ανασυγκρότηση τους στη συνέχεια. Στα χρόνια της οργανωμένης κομματικής του ζωής ανέλαβε σημαντικές υπεύθυνες κομματικές δουλειές, ως μέλος του τμήματος Υγείας της ΚΕ του ΚΚΕ, γραμματέας της ΝΕ Φθιώτιδας, μέλος του Γραφείου Περιοχής Αν. Στερεάς και Εύβοιας. Ήταν εκλεγμένος περιφερειακός σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» έχοντας μακρά θητεία στην τοπική διοίκηση ( Περιφέρεια Στερεάς, Δήμος Λαμίας Νομαρχία Φθιώτιδας), καθώς και στον Ιατρικό Σύλλογο Φθιώτιδας και τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο. Υπηρέτησε το Κόμμα εκπληρώνοντας τα καθήκοντα του με ιδιαίτερο αίσθημα προσωπικής ευθύνης από όλες χρεώσεις που του ανατέθηκαν. Με τις ίδιες αρχές υπηρέτησε ως γιατρός στο νοσοκομείο Λαμίας από το 1988 έως το 2017 που συνταξιοδοτήθηκε, αναπτύσσοντας παράλληλα έντονη συνδικαλιστική δράση. Κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση των συναδέλφων του, αλλά και του λαού της περιοχής, αποτελώντας παράδειγμα κομμουνιστή γιατρού και ανθρώπου. Στο πρόσωπο του ο λαός της περιοχής έβλεπε τον άνθρωπο που τον στήριζε στις αγωνίες της ζωής για την επιβίωση και παράλληλα τον μαχητή που με την στάση ζωής του, τον ενέπνεε στον αγώνα για τα σύγχρονα δικαιώματα του.
Δεν ξεχνάμε ποτέ τη σημαντική προσφορά του στο Κόμμα, στο κίνημα, στον λαό της περιοχής. Η ανιδιοτελής στάση του σε όλα τα επίπεδα της δράσης του αποτελεί παρακαταθήκη ειδικά για τους νέους κομμουνιστές