Το πανό της φωτογραφίας γράφει: «τις βόμβες τις βάζουν τα αφεντικά, αγώνας των μαζών είναι η ταξική πάλη» |
Σαν σήμερα πριν 52 χρόνια 12-Δεκ-1969
Η σφαγή στην Piazza Fontana: Μια βόμβα υψηλής ισχύος εκρήγνυται στην κεντρική αίθουσα της Banca nazionale dell’agricoltura (αγροτικής τράπεζας) του Μιλάνου, όπου ακριβώς απέξω στην Piazza Fontana, ήταν μαζεμένοι αγρότες και καλλιεργητές από την επαρχία. Το δάπεδο της τράπεζας διαλύεται, τινάζεται κυριολεκτικά στον αέρα και 17 άνθρωποι σκοτώνονται και πάνω από 90 τραυματίζονται λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά
Λίγα λεπτά πριν από την έκρηξη, μια άλλη βόμβα βρέθηκε τυχαία στην Εμπορική Τράπεζα της Piazza della Scala (Μιλάνο και πάλι) ενώ τρεις άλλες εκρήξεις έλαβαν χώρα στη Ρώμη (η μία σε Τράπεζα και οι άλλες δύο, στο Altare della Patria και στην Piazza Venezia) χωρίς ευτυχώς νεκρούς αλλά με πολλούς τραυματίες και υλικές ζημιές.
◽ Όλα αυτά είχαν να κάνουν με το κορυφαίο
στρατηγικό ζήτημα της διαφορετικής στάσης των κομμουνιστικών κομμάτων
πάνω στο δίλημμα επανάσταση ή μεταρρύθμιση, δηλαδή ανατροπή ή διαχείριση
του συστήματος Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη συνεκτική αντίληψη γι αυτή τη
στρατηγική
◽ Κατά τους ίδιους, αυτό έχει να
κάνει με τις «εθνικές ιδιομορφίες.
◽ Ιστορικά, μετά την εκδίωξή του
από την κυβέρνηση (1948) και στη συνέχεια, το KKΙταλίας (PCI) ακολούθησε τη
στάση του «καλού παιδιού» προωθώντας ένα image παράγοντα σταθερότητας και
ψηφίζοντας , μέχρι το 1968 πάνω από τα 3/4 των νομοσχεδίων που κατατέθηκαν.
◽ Όταν
το 1964 πεθαίνει ο ιστορικός γραμματέας του Palmiro Togliatti
-που συμπίπτει και με την περίοδο που, μετά το σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα
υπόλοιπα κόμματα το PCI είναι το μόνο αντιπολιτευόμενο κόμμα, δημοσιεύεται ένα
γράμμα του προς το Χρουστσόφ, όπου τάσσεται υπέρ του «πολυκεντρισμού» και στο
κρίσιμο δίλημμα, πολιτική ρήξης με τους αστούς ή προσπάθεια αναβάθμισης του
ρόλου του στα πλαίσια του συστήματος επιλέγει ξεκάθαρα το δεύτερο δρόμο.
◽ Λίγο πριν την Piazza Fontana –το
φθινόπωρο του 1969, σημειώνονται στα εργοστάσια της Ιταλίας, οι μεγαλύτερες
κινητοποιήσεις που γνώρισε η χώρα μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο,
με καταλήψεις κλπ., μια άνευ προηγούμενου πολιτικοκοινωνική κρίση, που
συσπείρωσαν το 80% των εργατών κόντρα στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές
ηγεσίες CGIL |> που ελεγχόταν από το PCI|< & CISL,UIL, αλλά προφανώς
ανερμάτιστες και με έλλειψη πολιτικού στόχου χειραγωγήθηκαν με την
ικανοποίηση κάποιων οικονομικών αιτημάτων.
◽ Στο
13ο Συνέδριο (1972) για πρώτη φορά διακηρύσσεται ότι
«δεν είναι αρκετή μια πολιτική συνεργασιών με την αριστερά για την αλλαγή του
πολιτικού σκηνικού» και αμέσως μετά (Σεπ 73) έρχεται το πραξικόπημα στη Χιλή,
που -αντί να οδηγήσει σε (προφανή) συμπεράσματα για τη δημοκρατία του αστικού
κράτους και για ανάγκη προετοιμασίας του κινήματος να αξιοποιεί
όλες των μορφές πάλης, γίνεται πρόσχημα και άρμα του “Compromesso storico”
– «ιστορικού συμβιβασμού» και το PCI ψάχνει δρόμους αναβάθμισης
του ρόλου του στην αστική διαχείριση.
Η ιστορική φωτογραφία -μια από τις πολλές του Berlinguer με τον χριστιανοδημοκράτη Άλντο Μόρο (Aldo Moro), που δολοφονήθηκε (μια ακόμη προβοκάτσια) από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες στη Ρώμη (9 Μαΐου 1978) |
Σε κάθε περίπτωση μπαίνουν μεταξύ άλλων και τα παρακάτω ερωτηματικά:
◽ Πως λειτούργησε πολιτικά μπροστά στα
γεγονότα αυτά (strategia della tensione) και άλλα παρόμοια που προηγήθηκαν;
◽ Σαν «θύμα» των συνωμοσιών (που εμπόδιζαν
την -πάση θυσία, είσοδό του στην κυβέρνηση;) ή βασικά σαν (συν)διαχειριστής
πολύτιμων πληροφοριών που δεν βγήκαν προς τα έξω και δεν τέθηκαν ποτέ υπόψη του
λαού, αλλά χρησιμοποιήθηκαν ως αντάλλαγμα όχι μόνο με τους ηγέτες της
χριστινοδημοκρατίας (και των άλλων αστικών κομμάτων που το PCI θεωρούσε
συνοδοιπόρους) αλλά και των μυστικών υπηρεσιών;
◽ Το δεύτερο, αποτελεί μια σοβαρή κατηγορία,
που όμως έχει βάση γιατί, σίγουρα, ήξερε πολλά, αλλά προτίμησε να κάνει την
πάπια -δεν υπήρξε πχ. ποτέ δημόσια καταγγελία έξω από εκείνη της «επίθεσης σκοτεινών κύκλων στους
δημοκρατικούς θεσμούς».
◽ Η από την
πλευρά του «μυστική διπλωματία»
σε τι αποσκοπούσε; Τι εννοούσε (πχ.)ο χριστιανοδημοκράτης Paolo Emilio Taviani,
όταν πολιτογράφησε το PCI σαν «partito
d’ordine» (ΣΣ |> …νομοταγές κόμμα της τάξης);
◽ Σίγουρα η
στάση του συνδέεται με τον (πολιτικό, ταξικό και κοινωνικό) «ιστορικό
συμβιβασμό», αλλά πόσο; (ακόμα και η «γη και ύδωρ» έχει όρια…)
◽ Γιατί
αναπαρήγαγε την καραμέλα περί κινδύνου ενός εμφυλίου πολέμου;
◽ Επίσης, πως να
πιστέψουμε πως δεν είχε διεισδύσει στους κόλπους των παρακρατικών (ή
τουλάχιστον δεν είχε διασυνδέσεις) για να προβλέψει καταστάσεις και ενέργειες;
Στην Ιταλία, 15 χρόνια αργότερα -το 1984 (επί «5πολικής» κυβέρνησης Craxi) με την κοινωνική και πολιτική σύγκρουση να είναι ακόμα ζωντανή, το πολιτικό κλίμα αβέβαιο και ανερμάτιστο και ενώ «σκάει» η «μασονική» στοά P2, που προκαλεί παραιτήσεις υπουργών το Κομμουνιστικό Κόμμα (ευρωεκλογές του Ιουνίου) βγαίνει πρώτο, χωρίς όμως να έχει την παραμικρή δυνατότητα δυναμικής παρέμβασης, λόγω της τακτικής του των συνεχών υποχωρήσεων.
Η αντίστροφη μέτρηση του PCI ολοκληρώνεται με το θάνατο του Enrico Berlinguer στις 11-Ιουν-1984 … Το κόμμα τυπικά διαλύθηκε το 1991, κατά τη διάρκεια του 20ού Συνέδριου, (με την «ιστορική» "svolta della Bolognina ") και μετά …PDS κ.λπ. [click |>εδώ] –βλ.
- |> Εξειδικευμένες αναλύσεις του ΚΚΕ και άρθρα σε ΚΟΜΕΠ & Ριζοσπάστη για τον «ευρωκομμουνισμό» κλπ
- |> Το βιβλίο [Controinchiesta = (αντι)ανάκριση] La Strage di Stato & εδώ
- |> Περιοδικό Espresso
- |> Το πρόσφατο βιβλίο (έρευνα-ντοκουμέντα) του Aldo Giannuli “La strategia della tensione”
- |> PCI e Stragi – La politica del silenzio
Οι βόμβες στις 12-Δεκ-1969 προκαλούν σοκ και έκπληξη, ειδικά για την αγριότητα τους, αλλά θα ήταν λάθος να πούμε ότι αποτέλεσαν κεραυνό εν αιθρία.. Αποτέλεσαν την κορύφωση μιας κλιμάκωσης γνωστών και άγνωστων συμβάντων καθ ‘όλη τη διάρκεια του 1969 και αποτελούν μέρος ενός επεξεργασμένου στις λεπτομέρειες πολιτικού σχεδίου.
Η συγκεκριμένη
βομβιστική ενέργεια γίνεται σε μια χώρα -κορωνίδα της αστικής δημοκρατίας (με
συνταγματικά καθιερωμένη την απλή αναλογική) όπου, σε όλο το 1969,
έγιναν 145 (!!) –ίσως και περισσότερες βομβιστικές
επιθέσεις, μια δηλ. κάθε τρεις ημέρες (και
λίγες λέμε)
Από αυτές
τουλάχιστον 96, έχουν τη φασιστική σφραγίδα (στόχοι τα τοπικά γραφεία του
PCI και του PSIUP [κόμμα που αποσχίστηκε από τα «αριστερά» του PSI]
αντιστασιακά μνημεία, αριστερές εξωκοινοβουλευτικές ομάδες, φοιτητικό κίνημα,
ακόμη και συναγωγές) αν και οι περισσότεροι -γνωστοί / άγνωστοι δράστες
(φυσικά…) δεν εντοπίστηκαν.
Οι άλλες είναι κατά το «επίσημο» κράτος «άγνωστης προέλευσης» (όπως η σειρά των επιθέσεων σε τρένα στις 8-9 Αυγ), ή χρεώνονται στις ομάδες της άκρας αριστεράς και «αναρχικούς» (όπως οι βόμβες στις 25-Απρ στη Fiera και στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνου ).
Στις 15 Νοέμβρη στη Monza ένας ανώτατος στρατιωτικός διοικητής, δηλώνει δημόσια -παρουσία εισαγγελέα: «Με δεδομένη την τρέχουσα κατάσταση της αναταραχής σε εργοστάσια και σχολεία, ο στρατός έχει ως αποστολή την προάσπιση των εσωτερικών συνόρων της χώρας – ο στρατός αποτελεί τώρα το μόνο προπύργιο ενάντια στη διατάραξη της τάξης και την αναρχία».
Τέσσερις μέρες μετά, κατά τη διάρκεια μια πανιταλικής γενικής απεργίας, η αστυνομία επιτίθεται με «αύρες» και θωρακισμένα στους εργαζόμενους στη Via Larga στο Μιλάνο και σκοτώνεται ένας αστυνομικός ο Antonio Annarumma (σσ |> αναφερόμαστε στο όνομα γιατί έγινε στην συνέχεια κάτι σαν οσιομάρτυρας, με τη φωτογραφία του αναρτημένη σε δημόσια κτήρια κλπ. ακόμα σήμερα γίνονται επίσημα και μη μνημόσυνα με ένα πάρκο που φέρει το όνομά του σαν «πράσινη διαδρομή αφιερωμένη στους ιταλούς – θύματα των Gulag» !!…). Ο πρόεδρος της δημοκρατίας «μιλάει στο λαό» και το μήνυμα αναπαράγεται επί 48 ώρες κάθε 5-10 λεπτά από το κρατικό ραδιόφωνο και την τηλεόραση, που καλεί στον κοινωνικό αυτοματισμό: «αυτό το ειδεχθές έγκλημα πρέπει να ξυπνήσει, όχι μόνο το κράτος και την κυβέρνηση, αλλά κυρίως τη συνείδηση των πολιτών, για να υπερασπιστούν το νόμο και την ελευθερία».
Η ειρωνεία της τύχης, είναι πως το άτυχο παλικάρι, σκοτώθηκε, όχι από διαδηλωτή, αλλά σε σύγκρουση ανάμεσα σε δύο οχήματα της ίδιας της αστυνομίας που έτρεχαν με ταχύτητα για να σπείρουν τον πανικό στους απεργούς…
Επομένως, δε θέλει πολύ για να ανακαλύψει κανείς το μακρύ χέρι της εξουσίας και της κρατικής -παρακρατικής καταστολής που είναι πάντα το ίδιο, δημιουργώντας μεθοδευμένα τις προϋποθέσεις και τις αφορμές που απαιτούνται για τη «στρατηγική της έντασης» που ωριμάζει σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο.
Αρχικά έγινε
προσπάθεια να ρίξουν το φταίξιμο στους αναρχικούς (σσ |> Καμιά σχέση
με τα δικά καλόπαιδα …εκείνο τον καιρό στην Ιταλία, ήταν ασήμαντες γραφικές
ομαδούλες, πρακτικά χωρίς οργάνωση χωρίς ομάδες κρούσης κλπ. -αλλά πάντα
ευάλωτοι σε διείσδυση προβοκατόρων, φασιστών από μυστικές υπηρεσίες κά)
Σαν παράδειγμα αναφέρουμε (γιατί αποκαλύφθηκε στην πορεία) την περίπτωση Mario
Merlino, που επί 6 ολόκληρα χρόνια (1962-68) ήταν ενεργό στέλεχος όλων των
δεξιών φασιστικών ομάδων της εποχής (Avanguardia Nazionale, Giovane Italia,
Ordine Nuovo) και παρ’ όλ’ αυτά κατάφερε και «χώθηκε» στους αναρχικούς.
Όταν πια «εξαντλήθηκε» (ξεφτιλίστηκε στα μάτια του κόσμου) η (ψευτο)«αναρχική» πίστα (και καραμέλα), η έρευνα «επικεντρώθηκε» (φυσικά για τα μάτια του κόσμου και τελείως επιδερμικά) στην οργάνωση «Ordine Nuovo», όπου συμμετείχαν και εξέχοντα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών (ΣΣ |> «Νέα Τάξη», ομάδα κρούσης του -νόμιμου ιταλικού φασιστικού κόμματος του MSI, όταν πήρε τα ηνία ο Pino Rauti, που έμεινε στην ηγεσία πάνω από 40 χρόνια, μέχρι το θάνατό του το 2012).
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 1987 (18 ολόκληρα χρόνια αργότερα!), το Ανώτατο Δικαστήριο κατέληξε στο ότι υπάρχει έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για τους κατηγορούμενους της σφαγής και αυτό συνεχίστηκε πολύ ακόμη καιρό (απ’ ό,τι μας προκύπτει μέχρι το 2005), όπου η «ανεπάρκεια στοιχείων» (για 35 και πάνω χρόνια) επισημοποιήθηκε και οριστικοποιήθηκε, όταν στο μεταξύ είχαν συμβεί και σωρεία άλλων τέτοιων ενεργειών, μεταξύ αυτών …
2-Αυγ-1980, όταν μια βόμβα απίστευτης ισχύος εξερράγη στην κατάμεστη αίθουσα αναμονής 2ης θέσης του σιδηροδρομικού σταθμού της Μπολόνια, διαλύοντας κυριολεκτικά τα πάντα από τη στέγη, μέχρι 30 μέτρα βάθος στα πολλαπλά υπόγεια, πλακώνοντας και ένα σταθμευμένο τρένο 85 νεκροί (που αυξήθηκαν στη συνέχεια) και πάνω από 200 τραυματίες.
Η εύρεση αποδεικτικών στοιχείων του Γενάρη 1981 (βαλίτσα με όπλα και εκρηκτικά στο τρένο Taranto-Milano), που φωτογράφιζε πρόσωπα και πράγματα δεν αξιοποιείται από την αστυνομία
(ενδεικτικά κατά χρονολογική σειρά)
- 25-Απρ-1969 βόμβα στο περίπτερο της FIAT στην έκθεση του Milano, χωρίς νεκρούς αλλά με 10άδες τραυματίες -αρκετοί σοβαρά, ενώ μια δεύτερη, στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό προλαβαίνουν και την απενεργοποιούν.
- 8-9 Αυγ 1969: 8 βόμβες σε διάφορα τρένα -χωρίς νεκρούς μόνο τραυματίες
- 12-Δεκ 1969 …στην Piazza Fontana – Milano, στη Ρώμη κλπ (αναφερθήκαμε ήδη παραπάνω)
- 22-Ιουλ-1970 βόμβα σε τρένο κοντά στο σταθμό της Gioia Tauro, που εκτροχιάζεται προκαλώντας 6 νεκρούς και 60 τραυματίες
- 31-Μαΐ-1972, ένα 500ράκι (Fiat 500) γεμάτο εκρηκτικά, ανατινάζεται στην επαρχία της Gorizia, παρασύροντας στο θάνατο 3 και τραυματίζοντας 2 καραμπινιέρους, που προσπαθούσαν να παρέμβουν.
- 17-Μαΐ-1973 ο Gianfranco Bertoli πετάει χειροβομβίδα
στο κεντρικά γραφεία (Questura) του Μιλάνου …4 νεκροί
και 40 τραυματίες.
<|ΣΣ |> ο Bertoli καταγράφηκε (φυσικά…) αμέσως σαν «αναρχικός» στην πραγματικότητα -σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ήταν πράκτορας και πληροφοριοδότης των μυστικών υπηρεσιών και των καραμπινιέρων και είχε παρεισφρήσει τόσο σε οργανώσεις του ΚΚΙταλίας (PCI), όσο και σε άλλες αριστερές και «αριστερές». - 28-Μαΐ-1974, κατά τη διάρκεια μιας εργατικής κινητοποίησης στην Piazza della Loggia της Brescia, εκρήγνυται βόμβα κρυμμένη σε καλάθι απορριμμάτων, σκοτώνοντας 8 και τραυματίζοντας πάνω από 100 διαδηλωτές.
- 4-Αυγ-1974 Βόμβα στο τρένο Italicus με πάνω από χίλια άτομα μόνο από «καλή τύχη» (το συγκεκριμένο βαγόνι βρισκόταν λόγω καθυστέρησης σε «ουδέτερο σημείο») προκαλεί 12 νεκρούς και 105 τραυματίες
- 2-Αυγ-1980 η βόμβα στο σιδηροδρομικό σταθμό της Bologna, με τους 85 νεκρούς & πάνω 200 τραυματίες
- 23-Δεκ-1984 εκρήγνυται βόμβα στην υπερταχεία 904 (Rapido Napoli – Bologna) -«στην ώρα της» (όταν δηλ το τρένο βρισκόταν μέσα σε τούνελ μήκους 18,5km στα Απέννινα [Grande galleria dell’Appennino] τρέχοντας με πάνω από 120 Km/h): τραγικός απολογισμός 17 νεκροί και πάνω από 265 τραυματίες
Εν ολίγοις, το κομμουνιστικό κόμμα – στο δρόμο προς την πλήρη υποταγή στους αστούς, έπρεπε να ρίξει ακόμη περισσότερο τους τόνους και τις διεκδικήσεις, αναζητώντας συμβιβασμούς που θα αναδείκνυαν τον «εθνικολαϊκό» του χαρακτήρα.
Η αντίστροφη μέτρηση για τον «ιστορικό συμβιβασμό» τον γνωστό σε όλους μας σαν «compromesso storico» είχε ξεκινήσει, από τότε -από το 1969 πριν καν «αναγγελθεί» επίσημα.
Εν ολίγοις, το κομμουνιστικό κόμμα – στο δρόμο προς την πλήρη υποταγή στους αστούς, έπρεπε να ρίξει ακόμη περισσότερο τους τόνους και τις διεκδικήσεις, αναζητώντας συμβιβασμούς που θα αναδείκνυαν τον «εθνικολαϊκό» του χαρακτήρα.
Η αντίστροφη μέτρηση για τον «ιστορικό συμβιβασμό» τον γνωστό σε όλους μας σαν «compromesso storico» είχε ξεκινήσει, από τότε -από το 1969 πριν καν «αναγγελθεί» επίσημα.
Ο πρώτος απολογισμός: 13 νεκροί 90 τραυματίες |
Bandiera nera la vogliamo; No! | Perchè l'è il simbolo della galera | Bandiera nera la vogliamo; No!
Bandiera bianca la vogliamo; No! | Perchè l'è il simbolo dell'ignoranza | Bandiera bianca la vogliamo; No!
Bandiera rosa la vogliamo; No! | Perchè l'è il simbolo di non so [nulla] cosa | Bandiera rosa la vogliamo; No!
Bandiera rossa la vogliamo; Si! | Perchè l'è il simbolo della riscossa | Bandiera rossa la vogliamo: Si!
Perchè l'è il simbolo della riscossa - Bandiera rossa la vogliamo: Si!
Θέλουμε μαύρη σημαία; Όχι! | Επειδή είν’ το σύμβολο της
φυλακής | Θέλουμε σημαία μαύρη; Όχι!
Θέλουμε λευκή σημαία; Όχι! | Γιατί είναι το σύμβολο της άγνοιας | Θέλουμε λευκή
σημαία; Όχι!
Θέλουμε τη ροζ σημαία; Όχι! | Επειδή το σύμβολο είναι δεν
ξέρω (τίποτα) τι | Θέλουμε τη ροζ σημαία; Όχι!
Θέλουμε την κόκκινη σημαία; Ναι! | Επειδή το σύμβολο είναι της εξέγερσης! | Θέλουμε κόκκινη σημαία; Ναι!
Επειδή το σύμβολο είναι της εξέγερσης! | της επανάστασης! Θέλουμε την κόκκινη σημαία; Ναι!
Ντάριο Φο: «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού»
Όπως είπαμε παραπάνω αρχικά -ειδικά μετά την Piazza Fontana, έγινε προσπάθεια να στοχοποιήσουν τους αναρχικούς -για τους συγκεκριμένους λόγους που αναφέραμε, αλλά και για να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τους πραγματικά -πολιτικά, υπεύθυνους:
Ήταν 15-Δεκ-1969, λίγο πριν τα μεσάνυχτα όταν «αυτοκτόνησαν» τον (αναρχικό) Giuseppe Pinelli, αφού κρατήθηκε (παράνομα) και ανακρίθηκε για 3 μέρες, …«εθεάθη να πέφτει από το παράθυρο του 4ου ορόφου της questura του Μιλάνου» (σσ. |> σαν τη δική μας ΓΑΔΑ). Τρεις αστυνομικοί ανέκριναν τον Pinelli, ανάμεσά τους ο κομισάριος Luigi Calabresi (σσ|> αργότερα -το 1972, δολοφονήθηκε με δύο σφαίρες έξω από το σπίτι του, για να του κλείσουν το στόμα και σαν ηθικός αυτουργός καταδικάστηκε ο δημοσιογράφος -μέλος της ακροαριστερής Lotta Continua, Adriano Sofri, μετά από μια επεισοδιακή δίκη, 28 αργότερα, το 2000.
ℹ️ Από την ιατροδικαστική εξέταση αποδείχτηκε (αν και στη συνέχεια τα στοιχεία «εξαφανίστηκαν») πως ο θάνατος του Pinelli δεν προήλθε από την πτώση και την «αυτοκτονία» του, αλλά είχαν προηγηθεί μελετημένα χτυπήματα κατά την ανάκριση. Βέβαια το όνομα του «καθαρίστηκε» γιατί απαλλάχτηκε σχεδόν αμέσως, από όλες τις κατηγορίες, αν και κανείς δεν προσάχθηκε ποτέ για τον «τυχαίο» θάνατό του.
Το 1970, ο Dario Fo, συλλαμβάνοντας και αναδεικνύοντας τα παραπάνω με τον μοναδικό του τρόπο, γράφει σκηνοθετεί και ανεβάζει το έργο Morte accidentale di un anarchico (Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού), σε μια ανελέητη σάτιρα της αστικής εξουσίας: Ένας τρελός για δέσιμο, ειδικός στις μεταμφιέσεις, διεισδύει στα γραφεία της κεντρικής Ασφάλειας, μεταμφιεσμένος σε ανώτατο ανακριτή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για να διαλευκάνει την υπόθεση της «αυτοκτονίας» ενός αναρχικού που «εκσφενδονίστηκε» από τα γραφεία της κεντρικής Ασφάλειας κατά τη διάρκεια της ανάκρισης. Έχουμε τη γενική ανατροπή: μπάτσοι τρομοκρατημένοι, που γίνονται έρμαια της εξυπνάδας και φαντασίας του τρελού, πέφτουν σε όλες τις παγίδες που τους στήνει …αντιφάσεις …ψέματα, μέχρι που μεταμορφώνονται σιγά-σιγά σε κάτι αξιοθρήνητα ανθρωπάκια, που δέρνονται μεταξύ τους, εκλιπαρώντας τον τρελό για έλεος. (σσ |> το έργο έχει ανέβη επανειλημμένα και σε δικές μας σκηνές, αλλά απονευρωμένο κατά τη γνώμη μας από την ουσία, τόσο την ιστορική, όσο και αυτών που ο Ντάριο Φο αναδείκνυε στις λεπτές αποχρώσεις της -προφανώς αποτελεί εμπορική επιτυχία, σημεία των καιρών...)