Η προετοιμασία της μεγάλης μάχης της
Πέμπτης 6 Μάη «όλοι στους δρόμους, όλοι στην απεργία»! με σύνθημα «Τα
κέρδη τους - οι νεκροί μας. Βαδίζουμε στο δρόμο της ανατροπής», για το φετινή
αγωνιστικό γιορτασμό της εργατικής πρωτομαγιάς - πρώτη απεργιακή απάντηση στο
αντεργατικό νομοσχέδιο από εκατοντάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις βρίσκεται στο
φόρτε της.
10 πμ. στο Σύνταγμα η συγκέντρωση της Αθήνας,
10.30 στο Άγαλμα Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη
Στο μεταξύ όλο και διευρύνεται το απεργιακό
μέτωπο: Δεμένα τα βαπόρια (13 ναυτεργατικά σωματεία έχουν πάρει ομόφωνη απόφαση),
στη συγκέντρωση στο Σύνταγμα καλεί η Ομοσπονδία Βιοτεχνικών Σωματείων Αττικής
(ΟΒΣΑ), η Εκτελεστική Γραμματεία του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ), η
Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας, η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη
(ΕΕΔΥΕ), Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (ΕΕΔΔΑ) και 10άδες
άλλες οργανώσεις και φορείς –στον απόηχο και του γιορτασμού της εργατικής τάξης παγκόσμια.
Φέτος ο Συριζα (Προοδευτική Συμμαχία πλέον) δεν
ακολούθησε την πεπατημένη των περασμένων χρόνων –και τότε που ήταν κυβέρνηση,
αλλά και ως αντιπολίτευση επί ΝΔ, να συνταχτεί με τους θλιβερούς εργατοπατέρες της
ΓΣΕΕ, αλλά καλεί «στην απεργία και τις κινητοποιήσεις των συνδικάτων την Πέμπτη
6 Μάη»
Στη σχετική ανακοίνωση, μετά τα περί Πρωτομαγιάς ως «διαχρονικό
σύμβολο των αγώνων του κόσμου της εργασίας σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης 135
χρόνια μετά την εξέγερση των ηρωικών εργατών στο Σικάγο» κλπ. μιλάει προκλητικά για
Αντεργατικές
ρυθμίσεις των δύο τελευταίων ετών
και
Ανεξέλεγκτη
εργοδοτική αυθαιρεσία (επί ΝΔ),
Ελαστικοποίηση
της εργασίας και άλλες αντεργατικές ρυθμίσεις (επί ΝΔ), με την κυβέρνηση
(να) κηρύσσει
ουσιαστικά τον πόλεμο στον κόσμο της εργασίας …
Διάλυση
του οκταώρου, απλήρωτες υπερωρίες, ατομικές συμβάσεις αντί για επιχειρησιακές
συλλογικές (μπλα-μπλα-μπλα) κλπ κλπ (αναφορικά με το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για
τα εργασιακά)
Συνηθισμένοι στις αντιπολιτευτικές κορόνες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με τις οποίες μπορεί
να γελάει και το παρδαλό κατσίκι –έχοντας βεβαρημένο
παρελθόν αλλά και παρόν, για τα οποία αναζητεί «άφεση αμαρτιών» από τους
εργαζόμενους, αλλά δεν παύουν να είναι επικίνδυνες και εν δυνάμει δούρειος
ίππος για το κίνημα, γι αυτό δεν πρέπει να υποτιμάμε.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ διαφωνεί με τη «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», γιατί δεν κατάργησε τον νόμο του ΠΑΣΟΚ
του 2011, που επέτρεπε και τα 10ωρα και τις απλήρωτες υπερωρίες, με μόνο
αστερίσκο την ύπαρξη Συλλογικής Σύμβασης και τη συμφωνία εργοδοσίας - σωματείων; Ποιος δεν τον άφησε;
Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε ως κυβέρνηση να εμπλουτίσει τον παραπάνω νόμο με τον 4498!2017,
που αφορά τους νοσοκομειακούς γιατρούς και όπου καθιερώνεται «ως βάση για την
οργάνωση του χρόνου εργασίας μέχρι δώδεκα (12) ώρες συνεχής εργασία με παρουσία
στον χώρο εργασίας»;
Αν τώρα
ο ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλει ότι «καταργείται η κυριακάτικη αργία για χιλιάδες
εργαζόμενους», τότε γιατί ως κυβέρνηση
επέβαλε δουλειά για 32 Κυριακές τον χρόνο, κάνοντας ένα σοβαρό βήμα υπέρ
των συμφερόντων των μεγαλεμπόρων;
Ο
ΣΥΡΙΖΑ που καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση «καθιστά ουσιαστικά αδύνατο το δικαίωμα
στην απεργία», δεν ήταν αυτός που νομοθέτησε
περισσότερα εμπόδια για την προκήρυξη απεργίας, επιχειρηματολογώντας τότε, ως κυβέρνηση, ότι είναι «για
το καλό του συνδικαλιστικού κινήματος»;
Δεν ήταν
τότε που ο Αδωνις Γεωργιάδης έλεγε στη Βουλή «ερχόμουν και δεν κρατιόμουν για
να ψηφίσω τη διάταξη για τις απεργίες»...
Τον
δρόμο για το εργοδοτικό ξεσάλωμα, όπως αυτό αποτυπώνεται στο έκτρωμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση της ΝΔ,
το μεθόδευσαν, το συντήρησαν και το επέκτειναν όλες οι κυβερνήσεις. Χωρίς το αντίστοιχο νομοθετικό
οπλοστάσιο δεν θα ήταν δυνατό να υπερτερούν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας
σε σχέση με την πλήρη απασχόληση. Χωρίς το αντίστοιχο νομοθετικό
οπλοστάσιο δεν θα κατρακυλούσε ο μέσος μισθός διαρκώς από το 2010 μέχρι
σήμερα. Χωρίς το αντίστοιχο νομοθετικό
οπλοστάσιο δεν θα είχαν καταργηθεί επί της ουσίας οι κλαδικές Συλλογικές
Συμβάσεις Εργασίας, αφού ακόμα και στους λίγους κλάδους όπου έχουν
υπογραφεί, δίνονται στην εργοδοσία μια σειρά εργαλεία για τη μη εφαρμογή τους.
Το
τι έκανε και τι δεν έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το αποδεικνύουν τα έργα της
και όχι τα λόγια της ηγεσίας του.
Για παράδειγμα, αντί να κάνει πράξη την πρόταση νόμου που διαμόρφωσαν πάνω από
500 συνδικαλιστικές οργανώσεις, για την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων
Εργασίας με κατώτατο μισθό στα 751 ευρώ, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να
«υιοθετήσει» τον νόμο Βρούτση (ΝΔ, 2012).
Δηλαδή τον νόμο που ουσιαστικά καταργεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για την
Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και ορίζει ως «ρυθμιστές» του κατώτατου
μισθού αποκλειστικά τις εργοδοτικές οργανώσεις και τις κυβερνήσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζεται - όπως λέει η ηγεσία του - να δώσει «τη μητέρα όλων των
μαχών» σε ένα πόλεμο όπου «έβγαλαν τα τεθωρακισμένα απέναντι στους εργαζόμενους»
Αυτό που δεν λέει είναι ότι το «οπλοστάσιό» του στη μάχη
είναι η υπερψήφιση δεκάδων αντιλαϊκών
νόμων της κυβέρνησης της ΝΔ το τελευταίο δίχρονο, η συμφωνία του με το
Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, που αποτελεί για τους λαούς μία νέα αλυσίδα, η
στοίχιση πίσω από τον «εθνικό στόχο» της ανάκαμψης, που όμως για το λαό
σημαίνει νέο γύρο απωλειών.
Βλ και Ασταμάτητα
δουλεύουν τα ρολόγια... και η μνήμη
Όλες και όλοι,
στις ταξικές συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ
6 Μάη σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και 10άδες άλλες πόλεις
Σεμνός «μαχητής» - από τα γεννοφάσκια του μέχρι το τέλος του
- «στη γαλέρα της ζωής» που «τράβηξε άγριο κουπί» όπως έλεγε ο ίδιος, ο «καλός
μας άνθρωπος» Θανάσης Βέγγος, πέρασε
–πριν 10 χρόνια, το βράδυ της 3ης Μάη του 2011, στην ιστορία του
ελληνικού κινηματογράφου, του θεάτρου, ευρύτερα του λαϊκού μας πολιτισμού, αλλά
και των αγώνων του λαού μας, έχοντας πρωταγωνιστήσει σε 52 ταινίες (από τις 126,
που πήρε μέρος) σε 25 θεατρικές παραστάσεις, σε δύο ντοκιμαντέρ, 10 τηλεταινίες,
9 βιντεοταινίες κλπ.
Αμίμητος και ανεπανάληπτος ακόμη και στα διαφημιστικά –αναφέρουμε από τα ~20
αυτό για τη μπύρα Germania Lager … «πελάαατες μου! Άλεν μπύρεν καπούτ!» και το
ανεπανάληπτο «τρώτε μακαρόνια»
Θανάσης Βέγγος... παντός
καιρού
Ποιος μπορεί να έχει τρέξει στη ζωή περισσότερο από τον
Θανάση Βέγγο; Ο ίδιος ο Θανάσης Βέγγος! Και έτσι λέει ο ίδιος, γιατί
πράγματι έτρεξε αφάνταστα πολύ, από πάθος για την τέχνη του, αλλά και για να
επιβιώσει σε κάθε περισσότερο ή λιγότερο χαλεπό καιρό. Γι' αυτό νιώθει και λέει
«είμαι άνθρωπος παντός καιρού». Η φράση αυτή του Θανάση Βέγγου, τιτλοδότησε το
βιβλίο του συγγραφέα και ιδρυτή των εκδόσεων «Αιγόκερως», Γιάννη
Σολδάτου «Ενας άνθρωπος παντός καιρού», που αφορά στη μακρόχρονη
καλλιτεχνική προσφορά αυτού του κορυφαίου, δικαίως λαοφιλέστατου, πραγματικά
και ουσιαστικά λαϊκού, πολύπλευρου δημιουργού.
Στα ασφυκτικά πλαίσια, της φαρσοκωμωδίας μα κι έξω από αυτά,
σαν δαιμονική φιγούρα που διασχίζει ασταμάτητα το κινηματογραφικό κάδρο, ο
Βέγγος σήκωσε στην πλάτη το μαρτύριο του θεατή του και έπαιξαν μαζί το ρόλο του
θύματος. Σαν αποτέλεσμα ήρθε η εξοικείωση με τη συμφορά, που για μια ακόμα φορά
καραγκιοζοποιήθηκε κι από παράγοντας δεινών έγινε παράγοντας γέλιου. Ο Βέγγος,
παίζοντας το ρόλο του στη σύγχρονη ελληνική τραγωδία, έγινε ο κλόουν της
Ιστορίας μας ο πιο αγαπητός, που σκορπάει το γέλιο στα πρόσωπα που τον
περιστοιχίζουν, μήπως και καταφέρουν να επιβιώσουν, έστω και λαθραία, έστω και
στον ύπνο τους μέσα στ' όνειρο, στην οθόνη του κινηματογράφου. Είναι ο λάθρα
βιών Ρωμιός που στο πρόσωπό του, στο πετσί του, καταγράφτηκε η οδύνη του
Νεοέλληνα.
Ξεπέρασε το ρεαλισμό, έτρεξε εκατοντάδες μουσκεμένα χιλιόμετρα, σέρνοντας και
τον Νεοέλληνα μαζί του, έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας κατάφερε να συλλάβει στην
ξέφρενη πορεία του το μέγεθος της παγίδας που του έστησαν θεοί και άνθρωποι.
Αλλά άδικα τον κυνηγάνε οι Ολύμπιοι δεν είναι μίασμα είναι ο καλός μας
άνθρωπος. Ο Θανάσης στο ξέφρενο τρέξιμό του άφησε πίσω του θεούς και δαίμονες
και ανθρώπους που δεν ήθελαν πάντα το καλό του άφησε ακόμα και τον Βέγγο πίσω
του.
Ως χαρακτήρας στην οθόνη, πλήρωνε, κάθε φορά, ακριβά το ψωμί
που έτρωγε. Πέρασε από πλήθος λαϊκών, κατά κανόνα, επαγγελμάτων και για την
εκάστοτε πρόσληψή του έψαξε, έτρεξε, αγχώθηκε, τα 'βαλε με τη μοίρα του,
χτύπησε πόρτες, δούλεψε σκληρά όταν τον προσέλαβαν, και πολλές είναι οι περιπτώσεις
που τα 'κανε θάλασσα εξαιτίας του πληθωρικού του χαρακτήρα, της κακής του
μοίρας, αλλά και εξαιτίας του ίδιου του εργασιακού συστήματος, ιδιαίτερα
πρόσφορου στην ανάπτυξη φαρσικών συμπτώσεων και τερατογενών συμβάντων σύστημα
πρόσφορο στη διακωμώδηση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του, το Αρχείο της ΕΡΤ
ψηφιοποίησε ένα απόσπασμα από την ενημερωτική εκπομπή επικαιρότητας του ΕΙΡΤ
«Οι Ρεπόρτερς», που προβλήθηκε στις 20/6/1975, το οποίο περιλαμβάνει μια σπάνια συνέντευξη του Θανάση Βέγγου.
«Στη
γαλέρα της ζωής μου τράβηξα άγριο κουπί»
Αγαπήθηκε όσο λίγοι από τον κόσμο και όχι τυχαία. Από τις
πιο ευγενικές φυσιογνωμίες, αεικίνητος, αυθεντικός, με μια σεμνότητα που
ξάφνιαζε, μοναδικός στο είδος του στον ελληνικό κινηματογράφο, ο Θανάσης Βέγγος
εποίησε πραγματικό ήθος, σε όλη του την πορεία, τόσο στη ζωή όσο και στο έργο
του. Το σπάνιο, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν αυτή η συνύπαρξη στο ίδιο
πρόσωπο του τραγικού και του κωμικού. Η θλίψη και η μελαγχολία συντροφευμένη με
το γέλιο και τη χαρά. Ο Ελληνας Σαρλώ. Ο δικός μας Τσάπλιν. Ο ηθοποιός που δεν
ερμήνευε, αλλά εξέφραζε τη ζωή, την εντιμότητα, την αξιοπρέπεια. Αντιπροσώπευε
την ψυχή του καθημερινού λαϊκού ανθρώπου αυτού του τόπου. Υπήρξε από μικρός
αγωνιστής και για το μεροκάματο, και για την οικογένεια, αλλά και για την κοινωνία.
Νοιαζόταν πολύ για τον άνθρωπο. Ισως γι' αυτό στα μάτια του
κατοικούσε εκείνη η μελαγχολία. «Δεν βλέπω γέλιο, μόνο χαμόγελα βλέπω» -
είχε πει σε μια από τις πολλές τιμητικές εκδηλώσεις που έγιναν για εκείνον τα
τελευταία χρόνια. «Σήμερα πλέον ο κόσμος δεν γελάει με τίποτε. Εχει
πολλά προβλήματα. Δεν γελάει όπως γελούσε. Εχει ανάγκη να γελάσει, και
μεγαλύτερη από παλιά, αλλά δεν γελάει. Είναι πικραμένος ο κόσμος».
Σε όλη του την πορεία, ο Θανάσης Βέγγος αντιπροσώπευε το
ρεαλιστικό φουκαρά, αλλά αξιοπρεπή Νεοέλληνα που μονίμως τρέχει. Πάντα
σαρωτικός, στις ταινίες του διακωμωδεί τα τραγικά συμβάντα της φυλής, όπως τα
γεννά η τρέχουσα πραγματικότητα.
Στη Μακρόνησο
Γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927 από τον
Βασίλη και την Ευδοκία Βέγγου, των οποίων ήταν και το μοναδικό παιδί. Ο πατέρας
του εργαζόταν στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού και στην Κατοχή οργανώθηκε στο ΕΑΜ.
Μετά τον πόλεμο εκδιώχθηκε από τη δουλειά του, εξαιτίας των πολιτικών του
φρονημάτων. Γεγονός που προκάλεσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένεια
και ο Θανάσης Βέγγος αναγκάστηκε για πολλά χρόνια να ασχολείται με επεξεργασίες
δερμάτων, ενώ παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα, όπως διανομή πάγου. Ως
διανομέας πάγου, αργότερα θα γνωρίσει την γυναίκα του Ασημίνα με την οποία θα
ζήσει μέχρι το τέλος της ζωής του, αποκτώντας δύο γιους.
Κατά τα ταραγμένα χρόνια του Εμφυλίου, ο Θανάσης Βέγγος, ως
παιδί ΕΑΜίτη, εστάλη να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, ουσιαστικά ως
εξόριστος, στη Μακρόνησο. Εκεί γνωρίστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο, επίσης
εξόριστο, που στη συνέχεια του χάρισε τον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο στη
«Μαγική Πόλη».
«Εμεινε μαζί μου όλα τα χρόνια της Μακρονήσου» - θυμάται στο
ντοκιμαντέρ του Γ. Σολδάτου «Ενας άνθρωπος παντός καιρού». «Είχα χρεωθεί την
κατασκευή ενός θεάτρου - ήμουν τριτοετής της Αρχιτεκτονικής τότε. Πήγα στη
διοίκηση και λέω: Αυτόν το μισότρελο φαντάρο να μου τον δώσετε. Κι έτσι βρέθηκα
να φτιάχνω το θέατρο με τον Θανάση βοηθό. Στήσαμε τη σκηνή, ανεβάσαμε το πρώτο
έργο, και να ο Βέγγος ηθοποιός, και να ο Βέγγος πρωταγωνιστής, και να ο Βέγγος
αγαπημένος ολόκληρου του τάγματος, και να ο Βέγγος η ανακούφισή μας, η λύτρωσή
μας και το χαμόγελό μας».
Ο Τάσος Ζωγράφος, απέναντι από την κάμερα του Γιάννη
Σολδάτου, είχε πει: «Ο Θανάσης κι ο Κούνδουρος κι εγώ πρωτοκάναμε τις πρώτες
θεατρικές δουλειές στη Μακρόνησο... Η Μακρόνησος είναι, για μένα και για το
Θανάση, εφαλτήριο. Από κει κινήσαμε και κάναμε αυτό που κάναμε».
Στο ίδιο ντοκιμαντέρ ο γιος του λέει: «ο Κούνδουρος, όταν
απολύονταν, του είπε: "Θανάση, κάποια στιγμή, θα κάνουμε ταινία και θα σε
φωνάξω και σένα να πάρεις μέρος", έτσι κι έγινε. Ο πατέρας, βέβαια, όταν
απολύθηκε, επέστρεψε στην κανονική του δουλειά, κάπου στο Μοναστηράκι, αν
θυμάμαι καλά (ήταν ένας πάρα πολύ καλός κατασκευαστής δερμάτινων ειδών), και
ξέχασε τελείως την ιστορία του Κούνδουρου, ώσπου κάποια στιγμή, όταν ο Νίκος
ετοιμαζόταν να γυρίσει την πρώτη του ταινία, τη "Μαγική Πόλη", τον
φώναξε».
Αυτοδίδακτος, αλλά
εξαιρετικό ταλέντο
Ουσιαστικά σ' αυτήν την ταινία ξεκίνησε σαν τεχνικός, ενώ
έπαιξε και έναν πολύ μικρό ρόλο. Στη συνέχεια το 1956 ο Κούνδουρος,
αναγνωρίζοντας πρώτος τις δυνατότητές του, του εμπιστεύεται ένα σημαντικό ρόλο,
τον «Δράκο», ταινία βασισμένη σε σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Πολλοί λίγοι
είδαν τις δυνατότητες του Βέγγου στην ταινία αυτή, την ποιότητα ενός κορυφαίου
του χορού που μπορούσε να σταθεί απέναντι στον εξαιρετικό Ντίνο Ηλιόπουλο. Από
αυτήν την ταινία φάνηκε η δυνατότητά του να εκφράζει, σωματικά, τη μεγάλη
μερίδα του ελληνικού λαού. Ο άνθρωπος που τρέχει, που θέλει όλα να είναι
τακτοποιημένα, να μην υπάρχει σκόνη, να αποκατασταθεί η αρχοντιά, έστω με τα
απλά και φτωχά μέσα που διαθέτει.
Μια ταινία που όταν προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες το
1956 αντιμετώπισε εμπορική αποτυχία, αλλά και επιθετικότητα μεγάλης μερίδας του
Τύπου. Ομως, βραβεύτηκε στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ως μία από
τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της περιόδου 1955 - 1959, ενώ πήρε ειδική μνεία
στο Φεστιβάλ Βενετίας.
Ο Νίκος Κούνδουρος, σε εκδήλωση προς τιμήν του Θανάση
Βέγγου, το 2004 είχε χαρακτηρίσει τον σπουδαίο αυτό ηθοποιό «εθνικό σύμβολο»,
ενώ, μεταξύ άλλων, είχε πει ότι «ο Βέγγος έχει καταφέρει εν ζωή να είναι ένας
μύθος. Είναι παρών, είναι αναλλοίωτος, δεν έχει προχωρήσει στο ελάχιστο τη
μανιέρα του, είναι μοναδικός. Ο Βέγγος δε χρειάζεται σκηνοθέτη, τον έχει
καταργήσει και, σε ένα σημείο, έχει μισοκαταργήσει τον σεναριογράφο. Και
επιβάλλει αυτό που είναι».
Ο Θανάσης Βέγγος, λοιπόν, που δεν σπούδασε υποκριτική, πήρε
άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού το 1959, ως εξαιρετικό ταλέντο με
εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Η πρώτη του θεατρική παράσταση ήταν στην
επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς πλουτς», δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη,
την ίδια χρονιά.
Στην ίδια εκδήλωση του 2004, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος
θυμήθηκε τον Θ. Βέγγο «να δίνει εξετάσεις σε επιτροπή ταλέντων και να μην
μπορεί να επικοινωνήσει με την επιτροπή», διότι, όπως είπε, «αυτός ο μανικός
ηθοποιός έφερνε στη σκηνή τον εαυτό του, ενώ οι τυπολάτρες της επιτροπής
απαιτούσαν να πει κείμενο. Κανένας από τους ανθρώπους της επιτροπής δεν
μπορούσε να αντιληφθεί ότι είχε μπροστά του τη γέννηση ενός φυσικού φαινομένου,
που είναι σπάνιο στο θέατρο. Ο Βέγγος έχει "εφεύρει" τον εαυτό του.
Δεν ακουμπάει πουθενά, δεν έχει μιμητές, δε δημιούργησε σχολή. Εκανε μύθο τις
ευκολίες του, τις τεχνικές του, ακόμη και τις αδυναμίες του. Το πώς θα είναι
και θα συμπεριφέρεται. Ολος ο χειρονομημένος λόγος του περνούσε μέσα από το
δικό του κώδικα και δεν τον όφειλε σε κανέναν άλλον. Οντως είναι ένας
υποκριτικός μύθος αυτού του τόπου. Ανοικονόμητος ηθοποιός. Δεν μπορούσε να τον
χωνέψει η θεατρική σκηνή. Τον θυμάμαι στο "Δελφινάριο", όχι για
κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί είναι η πιο πλατιά θεατρική σκηνή στην Αθήνα. Ε,
λοιπόν, έβγαινε έξω από τη σκηνή. Δεν του έφτανε αυτή η σκηνή. Διότι κουβαλούσε
ένα ιδίωμα που δεν μπορούσε να το προβλέψει ούτε η θεατρική αρχιτεκτονική.
Σωματοποίησε την αίσθηση, την έννοια και τις διαδικασίες του Καραγκιόζη. Ο
Καραγκιόζης είναι μια φιγούρα που κάθε φορά υπηρετεί μια υπόθεση: Γραμματικός,
αεροπόρος, νύφη. Αυτό έκανε ο Βέγγος. Είναι ο μοναδικός ηθοποιός, που
ουσιαστικά ταυτίστηκε με τους ρόλους του».
Θεατρική διαδρομή
Στη θεατρική του διαδρομή έπαιξε: Θίασος Γιάννη Γκιωνάκη -
Νίκου Ρίζου - Τάκη Μηλιάδη (1959-1960): Δημήτρη Βασιλειάδη και Ναπολέοντα
Ελευθερίου «Μαντουμπάλα και καινούργια Αθήνα» και Χρήστου Γιαννακόπουλου και
Αλέκου Σακελλάριου «Ανθρωποι του '60».
Θέατρο Ακροπόλ (1963): Γ. Ασημακόπουλου - Β. Σπυρόπουλου -
Π. Παπαδουκά «Οκτώ άνδρες κατηγορούνται», Ασημ. Γιαλαμά - Κ. Πρετεντέρη - Ναπ.
Ελευθερίου «Κόκκινα τριαντάφυλλα». Θέατρο Εθνικού Κήπου (1963): Ασημ. Γιαλαμά -
Κ. Πρετεντέρη «Οι φτωχοδιάβολοι» (ρόλος: Φρίξος). Θέατρο Ακροπόλ (1963-64,
θιασάρχης με τους Ρένα Βλαχοπούλου , Γ. Δάνη): Γ. Γιαννακόπουλου - Κ. Νικολαΐδη
- Γ. Οικονομίδη «Αρχοντορεμπέτισσα» και «Κύπρος γιοκ». Συνθιασάρχης με τη
Σμαρούλα Γιούλη (1969-70): Γ. Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ και η ατσίδα»
(Θανάσης) .
Από το 1970 και επί σειρά ετών, ο Θανάσης Βέγγος συγκρότησε
δικούς του θιάσους, παρουσιάζοντας τα έργα: Γ. Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ»
(Θανάσης Ο Απόλας ). Επαιξε το ίδιο έργο σε πολλές παραστάσεις και το
παρουσίασε επίσης, μεταξύ των άλλων, σε περιοδεία του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλ. Σακελλαρίου «Τι έκανες στον Τρωικό πόλεμο, Θανάση» (Μενέλαος). Γ. Λαζαρίδη
«Το βλήμα» (Θανάσης Μουρλός ). Γ. Μιχαηλίδη - Γιάν. Ξανθούλη «Μαμ, κακά, κοκό
και νάνι».
Και επιτέλους έρχεται η μεγάλη στιγμή για τον Θανάση Βέγγο
σε ό,τι αφορά στη θεατρική του πορεία. Το Ανοιχτό Θέατρο και ο Γ. Μιχαηλίδης
τον καλούν να παίξει το 1995, στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, τον Τρυγαίο στην «Ειρήνη»
του Αριστοφάνη. Ο Θανάσης Βέγγος με την εμπειρία και με το λαϊκής φλέβας κωμικό
ταλέντο του έπλασε έναν πληθωρικό, απολαυστικό Τρυγαίο που ευεργέτησε εκείνη τη
συνολικά ευτυχή καλλιτεχνική συνεύρεση. Αλλά και στη συνέχεια πάλι με το
Ανοιχτό Θέατρο το 1998, βλέποντάς τον να υποδύεται τον Δικαιόπολι από τους
«Αχαρνής», εύκολα κανείς αναρωτιέται γι' αυτήν την πορεία του Βέγγου, που ίσως
ήρθε αργά. Ο Θανάσης Βέγγος, με τον καθαρά προσωπικό, γοητευτικότατο
ερμηνευτικό του κώδικα, πρόβαλε στον Δικαιόπολι τον ασίγαστο πόθο του απλού
ανθρώπου για την ειρήνη και τις απλές, φυσικές χαρές της ζωής, αλλά και τον
μανικό αγώνα που αξίζει και οφείλει να κάνει ο ίδιος ενάντια στους κάθε λογής
πολεμοκάπηλους και στο παράλογο του πολέμου.
«Ζήτω» ...ο κινηματογράφος
Όμως, η πορεία του στον κινηματογράφο ήταν αυτή που τον
έφερε πιο κοντά στο λαό. Τα έργα του λειτούργησαν σαν καταλύτης, αναδεικνύοντας
την περηφάνια της φτώχειας, την περιφρόνηση στην ταξική κοινωνία, αλλά και τον
τελικό θρίαμβο της καρδιάς. Μπορεί να σατίρισε τα ελαττώματα των Νεοελλήνων,
αλλά προχώρησε και σε ταινίες με πολιτικά υπονοούμενα σε εποχές δύσκολες.
Εγινε ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό με ταινίες όπως
«Ψηλά τα χέρια Χίτλερ», «Μην είδατε τον Παναή», «Ζήτω η τρέλα», «Πολυτεχνίτης
και ερημοσπίτης». Η στενή σχέση του με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη τον
οδηγεί στο θρίαμβο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το 1971 με την ταινία «Τι έκανες
στον πόλεμο, Θανάση;». Κοινό και κριτική τον αποθεώνουν και αποσπά το βραβείο
Α΄ανδρικού ρόλου. Ενα χρόνο μετά, ο ρόλος του στην ταινία «Θανάση, πάρε το όπλο
σου!» του χαρίζει ένα ακόμη βραβείο Α΄ανδρικού ρόλου.
Συμμετείχε σε ταινίες - σταθμούς για το ελληνικό σινεμά,
όπως: «Ποτέ την Κυριακή», «Κορίτσι με τα μαύρα», «Διακοπές στην Αίγινα», «Ηλίας
του 16ου» «Μανταλένα». Λίγα χρόνια αργότερα, ο «Πράκτωρ Θου Βου» μετατρέπει τον
Βέγγο σε λαϊκό ήρωα μέσα από πολλές ταινίες με μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, την
εποχή που ο κινηματογράφος αποτελούσε τη μόνη φθηνή ψυχαγωγία για το ευρύ
κοινό.
Τη δεκαετία του '80 αποσύρεται από το σινεμά και κάνει λίγες
βιντεοταινίες, για να επανέλθει το 1991 με τις «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» του
Παντελή Βούλγαρη (ταινία για την οποία βραβεύεται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με
το βραβείο Β` ανδρικού ρόλου). Ακολουθούν «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου
Αγγελόπουλου (1995), «Ολα Είναι Δρόμος» (1998), «Ψυχή Βαθιά» (2009) του
Βούλγαρη, ενώ τελευταία ταινία του ήταν «Το πέταγμα του κύκνου» (2010) του Ν.
Τζήμα. Η ερμηνεία του στις τελευταίες αυτές ταινίες έχει πια διαφοροποιηθεί,
είναι χαμηλών τόνων, αλλά μεγάλης εκφραστικότητας.
Συνολικά, είχε παίξει σε 126 ταινίες, σε 52 από τις οποίες
ως πρωταγωνιστής, και είχε σκηνοθετήσει (πρωταγωνιστώντας ταυτόχρονα) ακόμη
επτά ταινίες. Στην τηλεόραση εμφανίστηκε στις σειρές: «Αστυνόμος Θανάσης
Παπαθανάσης» (ΑΝΤ1, 1990), «Ερωτας, όπως έρημος» (ΝΕΤ, 2003), «Περί ανέμων και
υδάτων» (Mega, 2002), «Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου» (ΑΝΤ1, 2006), «Βεγγαλικά»
(ΕΡΤ) και «Η Θεσσαλονίκη της νοσταλγίας μας» (ΕΤ3, 2009).
«Ένας άνθρωπος»
...αξιαγάπητος
Οπως σημειώνει, στο βιβλίο του «Ενας άνθρωπος παντός καιρού»
για τη ζωή και το έργο του Θανάση Βέγγου, ο Γ. Σολδάτος: «Ο αρχαίος Ελλην ήταν
ωραίος, αθλητικός, με νουν και σώμα υγιές· ο διαχρονικός Ελληνας είναι ωραίος
σαν Ελληνας, σαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον Αθανάσιο Διάκο, σαν τον Σίμωνα
Μπολιβάρ· ο Νεοέλληνας πώς είναι; Σαν τον Θανάση Βέγγο: σκονισμένος. Ο ρόλος
του Βέγγου ερμηνεύεται σε σχέση με την ανάγκη που πέρασε τον Θανάση από τη γη
στην οθόνη κι εκεί τον καθιέρωσε: Την ανάγκη του κόσμου να έχει απέναντί του
έναν δίμορφο Θανάση. Το ρεαλιστικό φουκαρά μια και τον άλλον τον υπερρεαλιστή,
τον εκδικητή της πολύπαθης περιπλάνησής του. Ανάγκη τυφλή, όπως αυτή που
γέννησε, μετά από αιώνες, τον Θανάση τον Νεοέλληνα. Πάντως, ο Βέγγος είναι
δημιούργημα μιας τέτοιας ανάγκης και, κατά συνέπεια, επαναφέρει και διακωμωδεί
τα τραγικά συμβάντα της φυλής. Εύκολα μπορεί στη μυθοπλασία των ταινιών του, να
ξεχωρίσει το Καλό από το Κακό (κύριο χαρακτηριστικό στο χαρακτήρα του Θανάση)
σύμφωνα με την παραδοσιακή ηθική, μα η παραπέρα εξέλιξη του μύθου δεν αφήνει
περιθώρια συνθέσεων, παράθυρα λύσεων. Βαδίζει μέσα από συνεχείς συγκρούσεις σ'
ένα κοινωνικά στάσιμο πεδίο. Μόνη λύση η υπέρβαση, με το σύστημα των δικών του
αυτοματικών λειτουργιών ή ακολουθώντας ενστικτώδικα τα τυχαία συμβάντα που
διέπονται από βουλές αγνώστων θεών».
Είναι σπάνιες οι φορές, που τα σπουδαία επίθετα που
αποδίδονται σε κάποιον δεν θεωρούνται υπερβολικά. Αρκούσε να παρατηρεί κανείς
τον Θανάση Βέγγο στις δημόσιες εμφανίσεις του, κυρίως στις τιμητικές εκδηλώσεις
που γινόταν με πολλή αγάπη για το δικό τους Θανάση, για να καταλάβει τη γνήσια
σεμνότητα, την πραγματική «στόφα» του λαϊκού καλλιτέχνη. Σε μια τέτοια βραδιά προς τιμήν του στον Κορυδαλλό, είχε
πει: «Καλοί μου άνθρωποι... Πρέπει να
κουραστήκατε απ' αυτήν την ακατάσχετη βεγγολογία - εγώ πάντως κουράστηκα. Το
χάρηκα, αλλά κουράστηκα. Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι έκανα πάρα πολύ σπουδαία
πράγματα στην καριέρα μου. Για ένα πράγμα, όμως, σας διαβεβαιώ: ότι στη γαλέρα
της ζωής μου τράβηξα άγριο κουπί»... και τα μάτια του γέμισαν δάκρυα.
Πώς να μην αγαπήσεις έναν τέτοιο άνθρωπο!
Με τη γυναίκα του Μίνα (Ασημίνα) Καρύδη - παντρεύτηκαν την εποχή που γυριζόταν "Ο Δράκος" και έζησαν μαζί μέχρι το θάνατό του
Ως των αιχμαλώτων
ελευθερωτής
και των πτωχών υπερασπιστής,
ασθενούντων ιατρός …
τροπαιοφόρε, μεγαλομάρτυς Γεώργιε
💠 Αφιερωμένο,
σ’ όλους τους φίλους, από τον Γ_Βαρ -παλιό & "πρώην", που για μένα μένει
ακόμη κάπου εκεί στο λοξό στενάκι της
Καμάρας στη Σαλονίκη, στα "Λιόπεσι" και στα πέριξ μέχρι τον γερόλυκο από τα
βόρεια και μετά Καισαριανιώτη, σ.φο, τότε και πάντα –πρώην δήμαρχο. 💠 Και
σε καμιά εκατοστή -μπορεί και παραπάνω, ακόμη "επώνυμους κι ανώνυμους
...και γενικώς"
Χρόνια πολλά σε Γεωργήδες, Γιώργους, Γκόγκους, Γιώργηδες, Γιωργίτσηδες, Γεωργίες & Γιωργίες, Γεωργούλες, Γιωργίτσες, Γίτσες, Γωγώ κλπ
Αφιερωμένο ακόμη στον Παναγή ... τη Γιωργία Liv, και σε καμιά εκατοστή -μπορεί και παραπάνω, ακόμη "επώνυμους" | "ανώνυμους" δικούς μας της δουλειάς και του αγώνα
Από τους δημοφιλέστερους Αγίους, ονομάζεται, επίσης τροπαιοφόρος:
ειδικά στη χώρα μας, δεν υπάρχει περιοχή που να μην έχει εξωκλήσι ή εκκλησία, ή
γιοφύρι ή κορφόβουνο αφιερωμένο στο Αι Γιώργη
Σε νεαρή ηλικία, ο Γεώργιος ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και εντάχθηκε στο
Ρωμαϊκό Στρατό, ξεχώρισε για τις ικανότητες και την ανδρεία του κι έλαβε το
αξίωμα του Τριβούνου, ενώ ο Διοκλητιανός τον προήγαγε σε Δούκα (διοικητή) και
Κόμη (συνταγματάρχη) στο σώμα της αυτοκρατορικής φρουράς.
Το 303 μΧ. Με τους διωγμούς κατά των Χριστιανών σε εξέλιξη ο στρατηλάτης αρνούμενος
να υπακούσει υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια … τον λόγχισαν, του ξέσχισαν τις
σάρκες με ειδικό τροχό από μαχαίρια, τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και
κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια και στις 23
Απρίλη αποκεφαλίστηκε στα τείχη της Νικομήδειας.
Το όνομα «Γεώργιος», ελληνικότατο, είναι πνευματική
μεταφορά από την αγροτική μας ζωή και βγαίνει από το ουσιαστικό «γεώργιον», που
σημαίνει κτήμα ή χωράφι καλλιεργούμενο (ή καλλιεργήσιμο). Γίνεται όμως και επίθετο: «γεώργιος», για τον άνθρωπο που επιδέχεται την
πνευματική καλλιέργεια ή που τον επέλεξε γι' αυτό η Μοίρα ή ο Θεός - <
γεώργιον (= το καλλιεργήσιμο) < γεωργός < γη + οργός (< έργον).
Είναι το πιο διαδεδομένο από τα ελληνικά ονόματα και μάλιστα σε απόσταση από το
δεύτερο. Ενας στους δέκα Ελληνες φέρει το όνομα Γιώργος και τρεις στις δέκα
γυναίκες το Γεωργία. Είναι από αυτά που πέρασαν σε ξένες γλώσσες. Οπου και
να πάμε έναν Τζορτζ, έναν Γκιόργκι ή έναν Τζόρτζιο θα τους συναντήσουμε.
Η διάδοση του ονόματος μετά τον 4ο αι. εξηγείται από
την υψηλή θέση του ομώνυμου αγίου στη συνείδηση του κόσμου. Ο Αϊγιώργης, ο
ιππότης άγιος με το ωραίο άσπρο άλογο, είναι ένας από τους πιο
δημοφιλείς αγίους. «Αγί Γιώργης κι αν χάβουται καμπόσους άγιους χρειάζει» (όσο
κι αν ταπεινωθεί ο Αϊ-Γιώργης αξίζει όσο πολλοί άγιοι μαζί) λέει μια ποντιακή
παροιμία. Είναι ο λεβεντομάρτυρας του χριστιανισμού που η ίδια η εκκλησία τον
αποκαλεί «τροπαιοφόρο» και οι στρατοί τον κεντούν στις σημαίες τους. Μα από το
λαό ο Αϊ-Γιώργης αγαπήθηκε περισσότερο για την ηρωική του ιδιότητα πάρα επειδή
ήταν άγιος. Στη λαϊκή λατρεία ο Αϊγιώργης είναι ο ελευθερωτής των σκλάβων και
υπερασπιστής των φτωχών.
Η σχετική με αυτόν διήγηση διαδόθηκε τον 5ο και 6ο αι. ευρύτατα στον ελληνικό
κόσμο και στη συνέχεια στην Ανατολική και Δυτική Ευρώπη.
Ο Αϊ-Γιώργης, ως καβαλάρης δρακοκτόνος, έχει σχέση με το νερό, πολύτιμο αγαθό
ζωής. Το νερό το πόσιμο, της πηγής, του πηγαδιού, που ήταν απαραίτητη
προϋπόθεση για την ίδρυση ενός οικισμού. Για να δροσιστούν οι άνθρωποι και να
ποτίσουν τη γη τους.
Ο Περσέας και η Ανδρομέδα σε
τοιχογραφία της Πομπηίας
Σήμερα όπως κάθε Πρωτομαγιά η Plaza de la Revolución (Πλατεία
της Επανάστασης) είναι ντυμένη στα γαλάζια και παρόλη την αλεγκρία του πλήθους,
σε κάθε σπίτι και γειτονιά, ο λαός της Κούβας τιμά τη διεθνή ημέρα των
εργαζομένων επειδή #ενωμένοι_θα κερδίσουμε_την Κούβα
Αυτή η
ανάρτηση κυριαρχεί στην επίσημη ανάρτηση twitter της Προεδρίας της Κούβας (Presidencia
Cuba) … #Hoy como cada #1Mayo, la Plaza de la Revolución está
engalanada, y aunque se extraña la habitual alegría de las multitudes, desde
cada casa y lugar, el pueblo de #Cuba conmemora el Día Internacional de los
Trabajadores porque #UnidosHacemosCuba
Ώρα 9.00πμ Έρημη η Plaza de la Revolución
Από προχθές η Granma, τόσο στο επίσημο
site
όσο και στο facebook,
καλεί το λαό να γιορτάσει …μέσω κινητού κλπ. μένοντας σπίτι –προφανώς με
πρόσχημα το ότι ο Απρίλιος ήταν ο χειρότερος μήνας της πανδημίας του κορονοϊού
στο νησί…
Κακά μαντάτα από το Año 62+ de la Revolución;
-Οψόμεθα
Το φετινό videoεδώ!
Με παλιές αναμνήσεις
Πέρσι τέτοιον καιρό
...Μένουμε_Σπίτι
Κυριακή
κοντή γιορτή, θα
δούμε σύντομα στην πράξη τις επιπτώσεις
του πρόσφατου 8ου συνέδριου στην οικονομία, την πολιτική, την κοινωνία
και την καθημερινή ζωή της Κούβας –που
έτσι κι αλλιώς έχει κερδίσει με το σπαθί
της τον παγκόσμιο τίτλο «νησί της επανάστασης»
