Βασίλι Ζάιτσεφ: Ο άνθρωπος που έτρεμαν οι Ναζί

Σαν σήμερα, πριν 14 χρόνια, έφευγε απ' τη ζωή σε ηλικία 76 ετών ένας ακόμη ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ο Βασίλι Γρεγκόριεβιτς Ζάιτσεφ (Василий Григорьевич Зайцев‎‎), ο θρυλικός ελεύθερος σκοπευτής του Κόκκινου Στρατού που συνέδεσε το όνομα του με τη μάχη του Στάλινγκραντ. Ήταν ο άνθρωπος που είχαν κάθε λόγο να τρέμουν οι Ναζί. Κάτω από το σύνθημα των πολιορκημένων, «Δεν υπάρχει γη για μας πέρα από το Βόλγα»!, ο νεαρός αρχιλοχίας έπεσε στη μάχη της υπεράσπισης του Στάλινγκραντ.
Το όνομά του (το οποίο στα ρωσικά σημαίνει λαγός), πολύ γρήγορα έγινε θρύλος που εμψύχωνε τους υπερασπιστές του Στάλινγκραντ. Μέσα από τα χαλάσματα της μαρτυρικής πόλης, από τις 19 Νοέμβρη ως τις 17 Δεκέμβρη 1942, εξόντωσε 243 ναζί στρατιώτες και αξιωματικούς (κατά άλλους πάνω από 400). Ταυτόχρονα έξω από το Στάλινγκραντ εκπαίδευε ελεύθερους σκοπευτές, άνδρες και γυναίκες, τα περίφημα «Λαγουδάκια», που ύστερα από ταχύρρυθμη εκπαίδευση δυο ημερών έμπαιναν στη μάχη και με τη σειρά τους εξολόθρευσαν πάνω από 3.000 αξιωματικούς και στρατιώτες του Άξονα.

Γεννημένος Μάρτη του 1915 στο Γιελενίσκογιε των Ουραλίων, μέλος αγροτικής οικογένειας χωρίς πολυτέλειες, ο Βασίλι έμαθε από πολύ νεαρή ηλικία το κυνήγι. Πρώτος του δάσκαλος στο σημάδι υπήρξε ο παππούς του, με τον οποίο, από κοινού με το μεγαλύτερο του αδελφό, κυνηγούσαν ελάφια και λύκους. Οι συμβουλές του παππού άρχισαν από νωρίς να πιάνουν τόπο. Μόλις σε ηλικία 12 ετών, επέστρεψε σπίτι φέρνοντας το πρώτο του τρόπαιο – έναν λύκο που είχε σκοτώσει με το προσωπικό του τουφέκι.

Όσα έμαθε σε νεαρή ηλικία έμελλε να αποδειχθούν η «μαγιά» για τη μετέπειτα πορεία του ως εξαιρετικού σκοπευτή. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας ελεύθερος σκοπευτής έπρεπε να είναι άορατος από τον εχθρό. Ο χρόνος ήταν σα να σταματούσε να μετρά όταν έβαζε στο στόχαστρο της διόπτρας του τον εχθρό. Και όπως αποδείχθηκε, με την ίδια ευκολία που πετύχαινε λαγούς, ελάφια και λύκους ως μικρό παιδί, κατάφερνε αργότερα, ως ενήλικας πλέον μαχητής του Κόκκινου Στρατού, να εξολοθρεύει τα ναζιστικά καθάρματα των ορδών του Χίτλερ.

Η στιγμή που ο Ζάιτσεφ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αντιφασιστικής μάχης ενάντια στους Ναζί δεν άργησε να έρθει. Η έναρξη του πολέμου βρήκε τον Βασίλι να απασχολείται στον τομέα οικονομικών του Σοβιετικού στόλου στο Βλαδιβοστόκ, μια θέση στην οποία υπηρετούσε ήδη από το 1937. Ωστόσο, η ανυπομονησία του Ζαίτσεφ να βρεθεί στο μέτωπο του πολέμου τον οδήγησε να αιτηθεί πέντε φορές τη μεταφορά του σε μάχιμη μονάδα. Το αίτημα του ικανοποιήθηκε και ο Βασίλι στάλθηκε στο Σύνταγμα Τυφεκιοφόρων της 284ης Μεραρχίας Πεζικούς.

Τον Σεπτέμβρη του 1942, μαζί με άλλους στρατιώτες, στάλθηκε στο Στάλινγκραντ, εκεί όπου χτυπούσε η καρδιά της σοβιετικής αντίστασης ενάντια στην 6η Γερμανική Στρατιά. Εκεί, στα ηρωϊκά χώματα του Στάλινγκραντ, μέσα στο εκκωφαντικό θόρυβο των πυροβόλων και των εκρήξεων, θα ακουστεί η κραυγή των υπερασπιστών της σοβιετικής πατρίδας: «Στρατιώτες, για μας δεν υπάρχει γη πέρα απ' το Βόλγα! Θα αντισταθούμε μέχρι θανάτου!».

Και, πράγματι, μέχρι το τέλος οι πολεμιστές του σοβιετικού στρατού στο Στάλινγκραντ έδωσαν γενναίες μάχες ενάντια στο ναζιστικό κτήνος. Ο Βασίλι Ζάιτσεφ πολέμησε με θάρρος και αυταπάρνηση, τραυματίστηκε αλλά δεν εγκατέλειψε τη μάχη, αναδεικνύοντας το ταλέντο του ως ελεύθερος σκοπευτής. Μέσα σε ένα μήνα κατάφερε, με ένα απλό τουφέκι χωρίς διόπτρα, να σκοτώσει 32 γερμανούς στρατιώτες, λαμβάνοντας το πρώτο μετάλλιο ανδρείας. Το σπουδαιότερο ωστόσο «δώρο» που του δόθηκε, ως αναγνώριση των ικανοτήτων του, ήταν μια διόπτρα με την οποία στόλισε το τουφέκι τύπου «Μοσίν-Νταγκάν» που χρησιμοποιούσε. Η συνέχεια ήταν καταιγιστική.

Το διάστημα μεταξύ 10 Νοέμβρη και 17 Δεκέμβρη 1942, ο Ζάιτσεφ «καθάρισε» 225 στρατιώτες των Ναζί, συμπεριλαμβανομένων 11 ελεύθερων σκοπευτών. Η εξαιρετική του αυτή επίδοση αφενός ανέβασε το ηθικό των συμπολεμιστών του και αφετέρου έσπειρε τον τρόμο στο γερμανικό στράτευμα. Συνολικά, ο επίσημος αριθμός των γερμανών στρατιωτών που εξολόθρευσε ο Ζαίτσεφ στη μάχη του Στάλινγκραντ ανέρχεται σε 243, με άλλες μαρτυρίες να κάνουν λόγο για περισσότερους από 400 νεκρούς Ναζί.

Ο Βασίλι Ζάιτσεφ υπηρέτησε στο μέτωπο του Στάλινγκραντ μέχρι το Γενάρη του 1943, όταν και τραυματίστηκε από θραύσμα νάρκης που λίγο έλλειψε να του στερήσει την όραση του. Ωστόσο, αποθεραπεύτηκε και στις 22 Φλεβάρη 1943 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης». Επέστρεψε στο μέτωπο, λαμβάνοντας μέρος στη μάχη στα υψώματα του Ζέελοβ με το βαθμό του λογαχού. Την ίδια χρονιά, το 1943, έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.

Για τις υπηρεσίες του στην σοβιετική πατρίδα και το λαό, του απονεμήθηκαν μια σειρά μετάλλια και τίτλοι τιμής, όπως το παράσημο του «Τάγματος του Λένιν», της «Κόκκινης Σημαίας», το μετάλλιο πρώτης τάξης του «Πατριωτικού Πολέμου», ενώ οι αρχές του Στάλινγκραντ τον έχρισαν επίτιμο δημότη της πόλης. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε σε εργοστάσιο υφαντουργίας στο Κίεβο, φτάνοντας σταδιακά στη θέση του διευθυντή.

Πέθανε στις 15 Δεκέμβρη 1991, μόλις 11 μέρες πριν την ολοκληρωτική επικράτηση της αντεπανάστασης, την επίσημη διάλυση της ΕΣΣΔ και την υποστολή της κόκκινης σημαίας από το Κρεμλίνο.

Η ζωή και δράση του αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα της ανδρείας των μαχητών του σοβιετικού στρατού που πολέμησαν το τέρας του ναζισμού. Κι' αν ο Ζάιτσεφ – δικαίως- απέκτησε φήμη και τιμήθηκε για την προσφορά του, δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε τους εκατοντάδες χιλιάδες συντρόφους του που δεν πρόλαβαν να τιμηθούν με μετάλλια ανδρείας, που έπεσαν στη μάχη για την υπεράσπιση της ανθρωπότητας από το χιτλερικό κτήνος. Διότι η περίπτωση του δεν είναι η ιστορία ενός μεμονωμένου ήρωα, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της τεράστιας, αλησμόνητης προσφοράς της Σοβιετικής Ένωσης και του λαού της στην Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.