Καντηλιάζοντας _ανεμολάμνοντας και βλέποντας τη “μεγάλη εικόνα”

Μετά τα χτεσινά …Πέθαν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος | σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένια… μπήκαμε στα Κούλουμα, με το πέταγμα του χαρταετού να έχει την τιμητική του

Πάνε χρόνια και χρόνια, που εμείς οι μεγαλύτεροι –στο χωριό ή στο κλεινόν άστυ φτιάξαμε και πετάξαμε τον πρώτο μας χαρταετό: με «χαρτί γλασέ», «μάνες» από καλάμι …και αλευρόκολλα. Με «βουϊστρίνια» ή σκουλαρίκια και ουρά από παλιές εφημερίδες.
Κάποιοι πιο «πλούσιοι» αγόραζαν έτοιμες «μάνες» από σουηδικό και χρησιμοποιούσαν «αραβική γόμα» και «κορδονέτο», αντί για τον φτηνιάρικο σπάγκο. Μάθαμε και εμπειρικά πως το εξάγωνο έχει περιστροφικές συμμετρίες, η πλευρά είναι το μισό της μεγάλης διαγώνιου.

Οι δοκιμές ξεκίναγαν αρκετές μέρες πριν την Καθαρή Δευτέρα, εδικά ελέγχαμε τα «ζύγια» και το «καντήλιασμα», κάναμε δοκιμές με βοηθό (που μας έκανε «κεφάλι») ή χωρίς και υπήρχε πάντα εφεδρική ουρά σε περίπτωση που τα μποφόρια το απαιτούσαν.
Με μεγαλύτερους εχθρούς την άπνοια και τη βροχή περιμέναμε να ξημερώσει για τις θριαμβευτικές απογειώσεις.

Μποστ 1961 _ανεπανάληπτος!

Κάθε χρόνο πιο έμπειροι δοκιμάζαμε και νέες μορφές –κάποτε (το 61;) έκανα ένα μυστήριο κατασκεύασμα, που παραδόξως πέτυχε, σε σχήμα πύραυλου που έγραφε ΕΣΣΔ και …15%.

Ας πούμε πως ονειρεύομαι
την επανάσταση των χαρταετών

(γράφει ο Γ. Χουρμουζιάδης στο Ριζοσπάστη πριν 30 χρόνια)

«Πέστε πως ονειρεύομαι την επανάσταση των χαρταετών. Πέστε πως θέλω να πάρω εκδίκηση για τις χαμένες “Καθαρές Δευτέρες”, που με κράτησαν δεμένο στη γη με το κουβάρι της κλεμμένης καλούμπας κρατημένο σφιχτά στο ιδρωμένο μου χέρι. Πέστε μου ό,τι θέλετε.

Εκείνο που ονειρεύουμαι πάνω απ’ όλα είναι να δω τον ουρανό γεμάτο επαναστατημένους, κόκκινους χαρταετούς. Και τη γη γεμάτη από παιδιά που δε θα κοιτάζουν τον ουρανό με δακρυσμένα τα μάτια.
Να στηριχτούμε σε ό,τι πιο δυνατό μετράει. Κι αυτό που σήμερα μετράει, βέβαια, είναι η δική μας η δύναμη, τα δικά μας τα ζύγια. Μετράει να είναι γερές οι δικές μας καλούμπες και καλοφτιαγμένοι οι σκελετοί, που μόνοι εμείς θα φτιάξουμε με καινούριες οδηγίες, δοκιμασμένες κάτω από συνθήκες αντίξοων καιρών»

(…)
Η ιστορία του χαρταετού ξεκινά, πιθανότατα από την Κίνα (το 400 πΧ) για να ταξιδέψει στη συνέχεια και σε άλλες χώρες, όπως η Ταϊλάνδη και το Αφγανιστάν, η Ιαπωνία, Κορέα, Ινδία κά.

Οι πρώτοι χαρταετοί δεν ήταν από χαρτί αλλά από ξύλο (!!) ή μετάξι και δεν ήταν εξάγωνοι, αλλά μορφής δράκου.

Τον 4^ο πΧ. αι., στην αρχαία Ελλάδα, ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντος χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αϊτό. Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει.

Στην Ευρώπη πρωτοήρθαν στο τέλος του 14ου αρχές του 15ου αιώνα, από εξερευνητές που ταξίδεψαν στις χώρες της Ασίας. Στα χρόνια που κύλισαν χαρταετοί «πέταξαν» σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Συνδέθηκαν με τα τοπικά έθιμα χωρών αποκτώντας ποικίλα χαρακτηριστικά, τόσο ως προς την κατασκευή τους, όσο και ως προς τον συμβολισμό του πετάγματός τους στον ουρανό… Στην ιστορική διαδρομή του ο χαρταετός βοήθησε και αρκετούς επιστήμονες: Το 1749 ο Σκοτσέζος μετεωρολόγος Alexander χρησιμοποίησε χαρταετούς με θερμόμετρα, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο.

Το 1752 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμα με τον χαρταετό, προκειμένου να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτα άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός.

Τα χρόνια 1799-1809, ο σερ George Cayley άρχισε να πειραματίζεται με τους χαρταετούς, προκειμένου να κατασκευάσει μια μηχανή που να έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα. Και τα κατάφερε! Το 1853 πέτυχε να πετάξει το πρώτο ανεμοπλάνο, που μπόρεσε να σηκώσει το βάρος ενός ατόμου για σαράντα ολόκληρα δευτερόλεπτα.

(επανέρχεται ο Γ. Χουρμουζιάδης στο Ριζοσπάστη)

Και μόνο τότε αρχίσαμε να αναγνωρίζουμε το συμβολισμό των χαρταετών μας.

Τότε που καταλάβαμε πως το όνειρο μια άλλης ζωής, όμοιας για όλους, χωρίς ανταύγειες πολέμων και αριθμούς άδικων θανάτων, δε θα γινόταν ποτέ μάθημα στις αίθουσες των σχολείων μας.

Δε θα γινόταν ποτέ «κεντρικό δίδαγμα» στο στόμα των φοβισμένων δασκάλων. Αρχίσαμε να αναγνωρίζουμε το συμβολισμό των πεθαμένων χαρταετών μας, τότε που καταλάβαμε πως οι καλοί έφυγαν και πως όσοι ήτανε καλοί και έτυχε να μείνουν μας ψιθύριζαν τους τρόπους, για να ξεπεράσουμε το τυχαίο της Καθαρής Δευτέρας.

Να κοιτάξουμε τον ουρανό της μελαγχολικής μας ζωής με τα δικά μας τα μάτια, στεγνά κι ανοιχτά, απειλητικά και παμφάγα, με μάτια που να βλέπουν πίσω από τα πυρακτωμένα ηλιοβασιλέματα, πίσω από τις γαλάζιες τρύπες των στημένων ουρανών, που μόνοι τους ποτέ δε θα συντρέξουν στην απογείωση των χαρταετών μας.

Να στηριχτούμε σε ό,τι πιο δυνατό μετράει

Θέλω να πω με άλλα λόγια, και το έχω ξαναπεί και αλλού, πως σήμερα είναι ανάγκη, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να κουνήσουμε και τα δικά μας τα χέρια. Η Αθηνά δε φτάνει από μόνη της. Δε φτάνουν μόνο οι καλοί αρχηγοί, όσο καλοί και να είναι. Αυτοί έχουν τη λάτρα, το καθημερινό πάνε κι έλα, μπαινοβγαίνουν σε πόρτες που είναι «δύσκολες… όταν η χρεία τες κουρταλεί…», που θα έλεγε και ο Σολωμός.

Κι εμείς οι άλλοι πρέπει να πάρουμε τους χαρταετούς μας και να βγούμε στους δρόμους, αδιαφορώντας για όσα δυσμενή και θλιβερά μας απαγγέλλουν οι κομψευόμενες ξανθιές των μετεωρολογικών δελτίων.

Να βγούμε στους δρόμους με τους χαρταετούς μας, αποφασισμένοι να τους «καντηλιάσουμε» αυτή τη φορά, είτε το θέλει είτε όχι η «Καθαρή Δευτέρα».

Καθ' οδόν: Στο «χορό» των χαρταετών...

Καθαρή Δευτέρα και οι χαρταετοί –μαζί με τα σαρακοστιανά, έχουν την ...τιμητική τους. Μικροί και μεγάλοι, θα ξεχυθούν στις εξοχές για να γιορτάσουν τα Κούλουμα και να συναγωνιστούν στο πέταγμα των χαρταετών που υποδηλώνει την ανάταση και την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς.
Και μην ακούτε “Μαρουσάκηδες” που προβλέπουν ότι «την Καθαρά Δευτέρα ο καιρός θα θυμίζει και πάλι χειμώνα»… ούτε Καλλιάνους και Σια

Ας κάνουμε λοιπόν σήμερα ένα ταξίδι στην ενδιαφέρουσα ιστορία του που ξεκινά από τη μακρινή Ανατολή...

Πίνακας του Δημήτρη Μυταρά – “Χαρταετός”

Ουράνιοι “χορευτές”

Ο χαρταετός φαίνεται να άνοιξε για πρώτη φορά τα πολύχρωμα εύθραυστα φτερά του περίπου στα 1000 π.Χ. και έκτοτε δεν έπαψε να χρωματίζει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο τον ουράνιο θόλο, από την Ανατολή έως τη Δύση. Από την Κίνα, φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου που ήταν ιερό, θεϊκό σύμβολο, αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας για το λαό, πέταξε μακριά. Πέταξε στην Κορέα κι από εκεί στην Ινδονησία και τη Μαλαισία, για να φτάσει στην Ιαπωνία, όπου εμπλουτίστηκε με περισσότερο έντονα χρώματα και πήρε τη μορφή των αυστηρών Σαμουράι. Στη Βόρεια Ινδία, εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι αιθέριοι χορευτές υποδέχονται την άνοιξη, σε γιορτές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Τον 4ο π.Χ. αι., στην αρχαία Ελλάδα –όπως είπαμε, ο αρχιμηχανικός Αρχύτας χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αϊτό. Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση του χαρτιού δεν ήταν ακόμη γνωστή, εικάζουμε ότι τα χρόνια εκείνα, τα όποια πειράματα ή παιχνίδια με αϊτούς θα πρέπει να τα έκαναν με πανί, αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούσαν στα πλοία έως και τα μεσαιωνικά χρόνια. Πολύ αργότερα, ο Μάρκο Πόλο, γυρίζοντας από τα ταξίδια του, φέρνει το χαρταετό στη Μεσαιωνική Ευρώπη.

Ο χαρακτήρας του εξαγνισμού, τον οποίο πολλοί απέδιδαν στο πέταγμα του χαρταετού, με τον καιρό γίνεται απολαυστικό παιχνίδι, επιστημονική έμπνευση και πηγή μιας διαρκούς ικανοποίησης του ανθρώπου για την υποταγή της ύλης στα πιο ευφάνταστα και τολμηρά του όνειρα.
Ο χαρταετός, στη μακραίωνη ιστορία του, χρησιμοποιήθηκε ποικιλοτρόπως: Για τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της ταχύτητας των ανέμων, για μελέτες της ατμόσφαιρας και του ηλεκτρισμού, αλλά ακόμα και για αεροφωτογραφίσεις. Έσωσε ναυαγούς, έστειλε στρατιωτικά σήματα, κίνησε κάρα, ακόμα και αυτοκίνητα.

Στου κόσμου τις γιορτές

Για τα ελληνικά Κούλουμα, ο χαρταετός κατασκευαζόταν πάντα από τα ίδια τα παιδιά, με ή χωρίς τη βοήθεια των δικών τους, με απλά υλικά, όπως χαρτί, καλάμι ή λεπτό πηχάκι, σπάγκο και εφημερίδες και με περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες. Σήμερα, σχεδόν όλοι αγοράζουν έτοιμους πλαστικούς χαρταετούς με πολλά μειονεκτήματα, όπως ανεπιτυχή ζύγια, ακατάλληλη ουρά και χαμηλή αισθητική. Για όσους «μερακλήδες», όμως, επιθυμούν να φτιάξουν τον δικό τους, μοναδικό χαρταετό, υπάρχει μια πληθώρα πληροφοριών σε βιβλία (αλλά και στο διαδίκτυο) που περιγράφουν βήμα βήμα τη διαδικασία κατασκευής ενός χαρταετού. Τα ονόματα των χαρταετών δεν είναι διαφορετικά μόνο από χώρα σε χώρα, αλλά πολλές φορές και από περιοχή σε περιοχή μέσα στην ίδια χώρα. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, τον χαρταετό στη Θράκη τον λέμε και πετάκι, στα Επτάνησα και Φύσουνα, ενώ γενικά τους εξάγωνους αϊτούς τους λέμε και σμυρνάκια.

Δυο πίνακες με θέμα τους χαρταετούς Δημήτρης Μυταράς & Αλέκος Φασιανός

Για την ετυμολογία του ονόματος Κούλουμα, υπάρχουν _τεκμηριωμένες και μη απόψεις. Κατά μερικούς προήλθε από τον αναγραμματισμό της λατινικής λέξης cumulus που σημαίνει σωρός, αφθονία ή επίλογος, υποδηλώνοντας έτσι το πολύ φαγοπότι με πολύ χορό, ή το τέλος της εορταστικής περιόδου της αποκριάς. Σύμφωνα με τον Καμπούρογλου, ο όρος είναι καθαρά αθηναϊκός και προέρχεται από τις κολώνες του Ολυμπίου Διός που τις αποκαλούσαν στη νεότερη ιστορία οι Αθηναίοι columna, κόλουμνα, κούλoυμνα, κούλουμα, χωρίς όμως αυτό και να προσδιορίζει την αρχή της εορτής (που πιθανολογείται κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας).
Ο ίδιος όμως προσθέτει στις σημειώσεις του ότι ο λόφος επί του οποίου βρίσκεται το Θησείο ονομαζόταν στην αρχή της εποχής του Όθωνα «τριάντα δυο κολώνες».

Στην Αθήνα, από τα τέλη του 19^ου αιώνα, τα Κούλουμα εορτάζονταν στις πλαγιές του Φιλοπάππου, όπου οι Αθηναίοι τρωγόπιναν καθισμένοι στους βράχους από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του ήλιου. Οι περισσότεροι χόρευαν υπό τους ήχους πλανόδιων μουσικών, κατά παρέες, είτε δημοτικούς είτε λαϊκούς χορούς υπό τους ήχους λατέρνας.
Το σούρουπο όλοι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας έστηναν λαμπρό χορό - κυρίως τσάμικο - γύρω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός παρουσία των Βασιλέων και πλήθους κόσμου.

Στην Κωνσταντινούπολη εορταζόταν έντονα από πλήθος κόσμου που συνέρρεε σε έναν από τους επτά λόφους της πόλης και συγκεκριμένα σ' εκείνον του ελληνικότατου οικισμού των «Ταταούλων».
Σήμερα, τα Κούλουμα εορτάζονται σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας μαζί με το κύριο της ημέρας έθιμο του πετάγματος του χαρταετού.

Η ”Μέρα της Άνοιξης” – Ινδία

Σε κάθε χώρα, το πέταγμα του χαρταετού παίρνει μια εντελώς διαφορετική διάσταση, καθώς με διάφορους τρόπους συσχετίζεται με τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Πάντως, είτε ως παιχνίδι και συνήθεια του χτες είτε ως παιχνίδι του σήμερα μα και του αύριο, το πέταγμα του χαρταετού έχει τη δύναμη, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους του έτους για κάθε χώρα, να ξεσηκώνει σε όλο τον κόσμο μικρούς και μεγάλους και να τους παρασύρει σ' ένα διαφορετικό, αλλά πάντοτε πολύχρωμο πανηγύρι χαράς.
Για παράδειγμα, στην Κίνα διοργανώνονται κάθε χρόνο διαγωνισμοί για την ανάδειξη του πιο όμορφου χαρταετού. Οι περισσότεροι όχι μόνο αναπαριστούν δράκους, ψάρια, πουλιά και άλλα αιώνια σύμβολα της μακρινής Ανατολής, αλλά συχνά έχουν ενσωματωμένες σφυρίχτρες ή σωλήνες που μπορούν να βγάζουν μουσικούς ήχους χάρη στον αέρα που περνά από μέσα τους, δημιουργώντας έτσι ένα μαγευτικό υπερθέαμα εικόνας και ήχου.

 

Κίνα διαγωνισμός Χαρταετού

Στην Οσάκα της Ιαπωνίας, κάθε χρόνο, την 5η μέρα του Μάη, οι μικροί Ιάπωνες περιμένουν με αγωνία το Κοντομόνοϊχι ή αλλιώς τη Μέρα των Παιδιών. Εκείνη τη μέρα, οι οικογένειες που έχουν μικρούς γιους συνηθίζουν να ανεμίζουν στον κήπο πολύχρωμες κορδέλες και πελώριους χαρταετούς σε σχήμα κυπρίνου, που τους έχουν δέσει σ' ένα μεγάλο στύλο από μπαμπού μ' έναν ανεμόμυλο στην κορυφή του.
Οι γιρλάντες και οι χαρταετοί-κυπρίνοι συμβολίζουν την οικογένεια: Ο πρώτος χαρταετός τον πατέρα, ο δεύτερος τη μητέρα και ο τρίτος το παιδί-γιο. Ο κυπρίνος είναι ένα δυνατό και γερό ψάρι, γνωστό για την ενεργητικότητα και την αποφασιστικότητά του, καθώς κολυμπάει κόντρα στο ρεύμα και πετάγεται ψηλά πάνω από την επιφάνεια του νερού. Ετσι, ο κυπρίνος αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για τους μικρούς Ιάπωνες, που πρέπει να μάθουν και εκείνοι να ξεπερνούν κάθε εμπόδιο της ζωής με δύναμη και αποφασιστικότητα.

Ωστόσο, μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές των αιθέριων αιώνιων χορευτών πραγματοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Βόρεια Ινδία και παίρνει μοναδικές διαστάσεις στη γιορτή «Basant». Η γιορτή γίνεται για την υποδοχή της άνοιξης κάθε Φλεβάρη στη Λαχώρη στο σημερινό Πακιστάν και αντανακλά παγανιστικές συνήθειες του παρελθόντος. Σε αυτή τη γιορτή, όλοι λαχταρούν να κατακτήσουν με τον χαρταετό τους τον ουρανό, πράγμα που θα τους εξασφαλίσει η χρήση των πιο καλών υλικών και ιδιαίτερα του ανθεκτικότερου σπάγκου, ο οποίος επικαλύπτεται με σκόνη γυαλιού.
Μαζί με τα υλικά, αυτό που καθορίζει τη νίκη είναι η έξυπνη άμυνα, οι δυναμικές επιθέσεις και οι επιδέξιοι χειρισμοί που γίνονται κυρίως από τις ταράτσες των σπιτιών. Η ομορφιά που προσφέρουν τη μέρα οι εκατομμύρια πολύχρωμοι χαρταετοί συνεχίζεται και τις νύχτες, καθώς συνεχίζεται και το παιχνίδι, με ολόλευκους χαρταετούς, λουσμένους όχι μόνο στο φως του φεγγαριού, αλλά και στο φως που πλημμυρίζει την πόλη, ειδικά για την περίσταση.

Κούλουμα με την παραδοσιακή ταραμοσαλάτα της λαϊκής οικογένειας –

Συνταγή της 10ετίας του ’50, όταν όλα μετριόντουσαν
σε δράμια και οκάδες
κι ο ταραμάς είχε ακόμη «ίχνη από ίνας και λέπια»…

Πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές αγάπες, οι κραυγές...
όταν τα γιοφύρια πίσω μας θα κόβονται, θα είμ΄ εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές

Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο σχετικά με την εκλεκτή σαρακοστιανή γεύση, μας ενημερώνει πως κάποιοι λένε ‑με σιγουριά, ότι «η κατσίκα δεν μασάει ταραμά» και άλλοι ότι «όχι μόνο μασάει αλλά φτύνει και τα κουκούτσια».
Ακολουθούν οι «επαΐοντες» (κοινώς ξερόλες) που λένε «τα δικά τους» σχετικά με το είδος και το χρώμα του ταραμά «ο λευκός ταραμάς δεν έχει την νοστιμιά του κόκκινου», μιλάνε για δήθεν παραδοσιακή ως dip! συνταγή, ταραμοσαλάτα μους με λάδι, «“συμβίωση” Μαγιονέζα, πατάτα — ψωμί, σε ένα “τρίο”» και άλλα ωραία.
Και φυσικά οι μετρ της ελληνικής γαστρονομίας και οι «τέλειες συνταγές για ταραμοσαλάτα από τους πιο γνωστούς σεφ», όπου μπορείτε να βρείτε πολλές παραλλαγές, ιδέες σερβιρίσματος, αλλά και σπόνσορες.

Εμείς, πιστοί στην παράδοση προτείνουμε την παρακάτω σερβιρισμένη ανάμεσα στα ντολμαδάκια,  τη φάβα, το χταπόδι, τον μπακαλιάρο, τις γαρίδες, τα χόρτα, τον χαλβά και ό,τι άλλο σηκώνει η όρεξή σας (και αντέχει η τσέπη σας)

Υλικά

• 400–500gr μπαγιάτικο ψωμί
• 200–250gr ταραμά
• χυμό από 2 λεμόνια
• Σταγόνες κρεμμυδιού (ή μέχρι ¹/₂ μεσαίο κρεμμύδι)
• 500 ml -«όσο πάρει» ελαιόλαδο extra
• πιπέρι
• άνηθος ψιλοκομμένος (προαιρετικά)
• γαρνίρισμα ελαιόλαδο 2–3 ελιές Καλαμών, μαϊντανός και (προαιρετικά) κάππαρη

Προετοιμασία — Παρασκευή

1. Έχετε προμηθευτεί τον ταραμά ‑σας προτείνουμε τον λευκό (ο κόκκινος είναι συνήθως βαμμένος) και έχετε προβλέψει για ψωμί, τουλάχιστον 2–3 ημερών (και μιας βδομάδας να είναι δε μας χαλάει)
2. Το ψωμί (της αρεσκείας σας, αλλά μη βάλετε παρακαλούμε «γερμανικά», πολύσπορα, ή σίκαλης ‑το σταρένιο είναι ό,τι καλύτερο) μουλιάζει καλά, στύβεται και καθαρίζεται από την κόρα του
3. Ρίχνετε στο γουδί ή στο mixer (όχι στο multi-blender) λίγο λάδι, ίσα-ίσα να μην κολλήσουν στα τοιχώματα τα υλικά (στυμμένη και τριμμένη με τα δάχτυλα ψίχα ψωμιού πιπέρι & ταραμάς + κρεμμύδι περασμένο στον τρίφτη ‑μη υπερβάλλοντας στην ποσότητα, μερικοί αρκούνται σε 2–3 σταγόνες) και τα δουλεύουμε έτσι για ~1λ, να αναμειχθούν καλά
4. Προσθέτουμε το χυμό του λεμονιού (προσοχή να μην το κάνετε «ξινήθρα»… όπως εγώ –μόνιμο σημείο τριβής με τη γυναίκα μου)
5. Ρίχνουμε σιγά-σιγά το λάδι (συνιστούμε να είναι 100% ένα καλό παρθένο ελαιόλαδο ‑μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και λίγο σπορέλαιο καλής ποιότητας αν τον προτιμάτε πιο ελαφρύ)
6. Συνεχίζουμε την ανάμειξη, μέχρις ότου «μελώσει» το μείγμα (αν χρησιμοποιούμε γουδί, πρέπει να «τραβιέται» προς τα πάνω από το γουδοχέρι)
7. Βάζουμε την ταραμοσαλάτα στο σκεύος που θα χρησιμοποιήσουμε για να βγει στο τραπέζι (ένα ή περισσότερα), αφήνουμε τουλάχιστον μια ώρα να «ξεκουραστεί» και να ενσωματώσει γεύσεις και χυμούς και πριν το σερβίρισμα κάνουμε το επιθυμητό γαρνίρισμα (απαραίτητες οι ελιές και λίγο σχέδιο με κλωστές ελαιόλαδου — ΚΑΛΗ σας ΟΡΕΞΗ!

🔶️  Δεν είμαστε ειδικοί στην ιχθυολογία, αλλά κάποια πράγματα είναι λίγο-πολύ γνωστά, όπως πχ. ότι η πρώτη ύλη είναι το επεξεργασμένο αυγοτάραχο (αυγά ψαριών, στη γνωστή μορφή που βρίσκουμε πολλές φορές και στα ψάρια που αγοράζουμε) κυπρίνου, μπακαλιάρου γκρι μουλίδας (θηλυκού κεφάλου), που για να συντηρηθούν έχουν παστωθεί και καπνιστεί. Ο ταραμάς από κέφαλο είναι πιο ακριβός, ενώ ο αντίστοιχος από μπακαλιάρο είναι ο πιο συνηθισμένος (με ελάχιστες διαφορές στη γεύση της ταραμοσαλάτας)
ℹ️  Ο κόκκινος ροζ ταραμάς 🐠  ‑που πολύ σπάνια δεν είναι νοθευμένος με χρώμα και άλλες προσμίξεις, περιέχει αυγά σε ποσοστό 50–60%, αντίθετα ο λευκός (ασημόλευκος) είναι «καθαρός» (100% αυγά) και γι αυτό ακριβότερος. Όσο για το ποια ταραμοσαλάτα είναι «νοστιμότερη», αυτό έχει σχέση όχι μόνο με τον ταραμά, αλλά και με όλα τα υπόλοιπα υλικά και κυρίως το είδος του ψωμιού, την ποιότητα του λαδιού, την ποσότητα του λεμονιού κλπ.
Η ταραμοσαλάτα φτιάχνεται από ταραμά που αναμιγνύεται με ελαιόλαδο, χυμό λεμονιού, μια αμυλώδη βάση (ψωμί ή πατάτα) και σε κάποιες περιοχές με αμύγδαλα, ενώ υπάρχουν παραλλαγές που συμπεριλαμβάνουν σκόρδο, φρέσκο κρεμμυδάκι, πιπεριές ή ξύδι αντί λεμονιού στην παρασκευή του. Παραδοσιακά, η ταραμοσαλάτα φτιάχνεται (φτιαχνόταν) στο γουδί με γουδοχέρι, με συνέπεια να έχει μια κοκκιώδη υφή.
Το χρώμα της ποικίλει από μπεζ σε ροζ, ανάλογα με την προέλευση του ταραμά και τη χρωστική που έχει προστεθεί.
Η ροζ εκδοχή της ‑υποστηρίζουν κάποιοι, είναι καθαρά προϊόν πρώιμου marketing: οι παραγωγοί του ταραμά την δεκαετία του ’50 πρόσθεσαν χρώμα για να κάνουν πιο ελκυστικό στο μάτι το προϊόν.
Οι περισσότερες ταραμοσαλάτες στο εμπόριο έχουν ροζ χρώμα, αλλά ‑κατά τη γνώμη μας, οι ποιοτικότερες είναι πάντοτε οι μπεζ-λευκές.

Σε σελίδα της Τουρκικής γαστρονομίας για τον «Tarama / Taramasalata» διαβάζουμε ότι, όπως υποδηλώνει το όνομα, «Tarama = Balık Yumurtası (αυγό ψαριού) + Salata» είναι το ορεκτικό των ελλήνων που γίνεται με βάση αυτό δηλ. με χαβιάρι ως κύριο συστατικό και που δεν μπορούμε να πούμε τίποτ’ άλλο από το ότι είναι απλά τέλειο.
Γίνεται με βραστές πατάτες ή βρεγμένο ψωμί, αρωματικές ουσίες, ελαιόλαδο και χυμό λεμονιού.
Μοιάζει με έναν μεζέ που κάνανε παλιά και στην Τουρκία, δεν μπορείτε πια να τον βρείτε εδώ, δοκιμάστε λοιπόν στην Ελλάδα αυτό το must πιάτο.
✔️  Γενικά, σ’ ό,τι αφορά την ταραμοσαλάτα, είμαστε παραπάνω από «must», μέχρι και η «theGuardian» έχει σχετικό αφιέρωμα🙃  How to make the perfect taramasalata

Σε τιμές ρεκόρ αναμένεται να απογειωθεί η λαγάνα,
με τους “ειδικούς” να κάνουν λόγο για 3,50-4,5€ τα 750 γραμμάρια _βεβαίως-βεβαίως

 

 

 

Καντηλιάζοντας & ανεμολάμνοντας - Ποιος τη ζωή μου, ποιος παραφυλά στου κόσμου τα στενά ποιος σημαδεύει;

💥  Μαίνεται η ιμπεριαλιστική σύγκρουση
💥  Οι ιμπεριαλιστές τη Γη ξαναμοιράζουν - με των λαών το αίμα τα σύνορα αλλάζουν.

ℹ️  Όλες οι εξελίξεις, χωρίς την λογοκρισία των αστικών ΜΜΕ στον 902.gr - Η γνώση είναι δύναμη
🔴  Και στο Ριζοσπάστη καθημερινά

Ενώ χιλιάδες Αμερικανοί “εθελοντές” ζητούν να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με το «Voice of America», 🔳  μισθοφόρους για αναζητά η Ουκρανική πρεσβεία στην Αθήνα με ανάρτησή της στο λογαριασμό που διατηρεί στο Facebook.
"Στην πλατφόρμα -λένε, οι ξένοι μπορούν να βρουν τον αλγόριθμο του πώς να γίνουν μέρος της Λεγεώνας της Άμυνας, καθώς και να βρουν τις απαραίτητες επαφές ξένων αποστολών της Ουκρανίας σε όλες τις χώρες όπου συγκροτούνται ξένες εθελοντικές μονάδες".
Η ελληνική κυβέρνηση … «ουδέν σχόλιον»

Πίνακας του Δημήτρη Μυταρά – “Χαρταετός”

Πάνε χρόνια και χρόνια, που εμείς οι μεγαλύτεροι –στο χωριό ή στο κλεινόν άστυ φτιάξαμε και πετάξαμε τον πρώτο μας χαρταετό: με «χαρτί γλασέ», «μάνες» από καλάμι …και αλευρόκολλα. Με «βουηστρίνια» ή σκουλαρίκια και ουρά από παλιές εφημερίδες. Κάποιοι πιο «πλούσιοι» αγόραζαν έτοιμες «μάνες» από σουηδικό και χρησιμοποιούσαν «αραβική γόμα» και «κορδονέτο», αντί για τον φτηνιάρικο σπάγκο. Μάθαμε και εμπειρικά πως το εξάγωνο έχει περιστροφικές συμμετρίες, η πλευρά είναι το μισό της μεγάλης διαγώνιου.

Οι δοκιμές ξεκίναγαν αρκετές μέρες πριν την Καθαρή Δευτέρα, εδικά ελέγχαμε τα «ζύγια» και το «καντήλιασμα», κάναμε δοκιμές με βοηθό (που μας έκανε «κεφάλι») ή χωρίς και υπήρχε πάντα εφεδρική ουρά σε περίπτωση που τα μποφόρια το απαιτούσαν.
Με μεγαλύτερους εχθρούς την άπνοια και τη βροχή περιμέναμε να ξημερώσει για τις θριαμβευτικές απογειώσεις.
Κάθε χρόνο πιο έμπειροι δοκιμάζαμε και νέες μορφές –κάποτε (το 61;) έκανα ένα μυστήριο κατασκεύασμα, που παραδόξως πέτυχε, σε σχήμα πύραυλου που έγραφε ΕΣΣΔ και …15%.

Υπήρχαν και οι “πολεμοχαρείς” από τότε, με τα ξυραφάκια στην ουρά (τα ASTOR αποτελεσματικά κατά 50%, τα Gillette “θέριζαν” –και έπρεπε να τον κυνηγάς κατά Φλωρίντα μεριά προς το Χαλάνδρι, κάτω από την "6^η Χολαργού", κάπου δίπλα στον "Κοντοσκίδη" με οικόσιτα κοτόπουλα, γουρούνια κλπ.)

«Πέστε πως ονειρεύομαι την επανάσταση των χαρταετών.
Πέστε πως θέλω να πάρω εκδίκηση για τις χαμένες “Καθαρές Δευτέρες”, που με κράτησαν δεμένο στη γη με το κουβάρι της κλεμμένης καλούμπας κρατημένο σφιχτά στο ιδρωμένο μου χέρι. Πέστε μου ό,τι θέλετε.
Εκείνο που ονειρεύουμαι πάνω απ’ όλα είναι να δω τον ουρανό γεμάτο επαναστατημένους, κόκκινους χαρταετούς.
Και τη γη γεμάτη από παιδιά που δε θα κοιτάζουν τον ουρανό με δακρυσμένα τα μάτια.
                           (Γ. Χουρμουζιάδης στο Ριζοσπάστη πριν 30 χρόνια)

Να στηριχτούμε σε ό,τι πιο δυνατό μετράει.
Κι αυτό που σήμερα μετράει, βέβαια, είναι η δική μας η δύναμη, τα δικά μας τα ζύγια. Μετράει να είναι γερές οι δικές μας καλούμπες και καλοφτιαγμένοι οι σκελετοί, που μόνοι εμείς θα φτιάξουμε με καινούριες οδηγίες, δοκιμασμένες κάτω από συνθήκες αντίξοων καιρών

Ο (λαθρο;)μετανάστης

Πιο πάνω από τα Τίρανα, από το Χάρκοβο, απ’ το Κίεβο, απ’ τη Σαλονίκη ίσαμε με λίγα χιλιόμετρα, , βρίσκεται η Κρούγια, το Центральний парк культури (πάρκο  Maxim Gorky) το Бровари (Μπρόβαρι) …η Πλατεία Αριστοτέλους όπου γεννήθηκε κάποιος εθνικός ήρωας (γνήσιος πχ. ο Σκεντέρ Μπέης) ή “μαϊμού” ( Στεπάν Μπαντέρα, δοσίλογος που αγωνίστηκε κατά της Σοβιετικής Ένωσης).
Κάπου εκεί κόλλησαν και κάποιοι κολασμένοι του πολέμου – χρόνια τώρα 💥 Οι ιμπεριαλιστές τη Γη ξαναμοιράζουν - με των λαών το αίμα τα σύνορα αλλάζουν καταφέρνοντας να πάρουν άδεια –πράσινη | γκρι κάρτα: τους λέγανε Φράνο, Αλιόσα, Σεριόζα Αχμέτ –κάπως έτσι.
Να στήσουν το δικό τους μικρομάγαζο –οι τυχεροί, πουλώντας γνήσια και μη υπάρχοντα -“Souvenirs from …”, “Popular arts” από την «πατρίδα» γκραβούρες, τσεβρέδες, κεντημένες ποδιές παλιά περιοδικά, μέχρι Γκρόρμπι και pizza Hut, οικοδομή άλλοι (καπιταλιστική ανοικοδόμηση μετά τις έξυπνες βόμβες)– όσο για τις γυναίκες, που έχουν και την τιμητική τους αύριο 8 Μάρτη, …άστα να πάνε.

Και συνήθως κάποιος τρίτος της παρέας –κάποιος όχι σαν τον τρελό του Βάρναλη, που “δεν πρόκανε να δει τον κόσμο ανάποδα” αλλά σύγχρονη καρικατούρα με άθλια “αθλητικά” παπούτσια -ξυπόλυτος στην ουσία, με ψεύτικο σήμα Adidas, τρύπιο κόκκινο σώβρακο, μάλλινη καφετιά φανέλα με στάμπα του θείου Σαμ, κεντημένο ένα κροκοδειλάκι, Λακόστ στο πουλόβερ κάπως έτσι.

8η Μάρτη -Μέρα της γυναίκας

 

Δίπλα στη θάλασσα, της Σαλονίκης με τις κίτρινες ομπρέλες –που φωτίστηκαν χτες βράδυ Κυριακή με τα χρώματα της Ουκρανίας και ντεκόρ τις πουτάνες: φτηνές –απ’ ότι λένε, Πολωνέζες και Βουλγάρες, καλά κορίτσια και πονόψυχα, για ψηλά εισοδήματα Ρωσίδες και Ουκρανές –ειδικά από το Κίεβο.

🔷 🔶 🔷

Ο καπιταλισμός όλα τα έχει. Και τα κορίτσια, να πούμε, αν δεν “έπεφτε” το σύστημα (καπιταλιστικές ανατροπές λέει το ΚΚΕ με την ξύλινη γλώσσα του), δε θα ‘ρχονταν εδώ. Θα τη βγάζαμε στεγνή. Μη γελάς ρε…ε!

🔷 🔶 🔷

Ο Φράνο, που είπαμε παραπάνω κατηφόριζε για τον παράδεισο, μαζί με 2-3 άλλους …ένας είχε τη γυναίκα του άρρωστη, χρόνια τώρα και χρειαζότανε φάρμακα, φουστάνια, σουτιέν καινούρια, κόκκινες κιλότες να τις φοράει, όταν θα γίνει καλά και να του χορεύει καρσιλαμά με τα τραγούδια του Νταλάρα…
Και τότε ακριβώς ακούστηκε το «Αλτ» του συνοριοφύλακα. Τι θα πει «Αλτ»; Κανένας δεν μπορούσε να τους σταματήσει… άλλος ονειρευόταν να ανοίξει παγωτατζίδικο σε κεντρική πλατεία, ο δεύτερος κατάστημα γυναικείων εσωρούχων και ο τρίτος τίποτε -ήθελε απλά ν’ αλλάξει τη ζωή του, ενώ ο Φράνο πάση θυσία να στήσει μια μέρα τη μεγάλη επιγραφή, που θα αναβόσβηνε και θα έγραφε «Gifts, Post carts, Marlboro, Popular Arts». Τι «Αλτ» λοιπόν; Έδωσαν μια και άρχισαν να κατηφορίζουν κουτρουβαλώντας.
Ξανακούστηκε τότε πιο άγρια η φωνή «ALT-Αλτ». Και ύστερα ο πυροβολισμός. Ένας καυτός πόνος τρύπησε το δεξί αυτί του Φράνο. Καυτός, όπως το σαλέπι που έπινε στου Νταμιάν. Ύστερα τίποτε. Ο Φράνο ξαπλώθηκε κάτω από μια καστανιά με τα χέρια ανοιχτά σαν σκοτωμένο πουλί. Έτσι που έπεφτε ο άσπρος σάκος του σκάλωσε σε ένα κλαδί της καστανιάς. Σκίστηκε κι από μέσα πετάχτηκαν στην κατηφόρα οι στρατιωτικές αρβύλες του μακαρίτη του πατέρα του κι από πίσω οι γιοφκάδες της μάνας του, που θα τις πουλούσε ο Φράνο για ν’ αγοράσει ένα καινούριο βυσσινί πουκάμισο. Τώρα πια δεν το χρειαζότανε. Τα μάτια του είχανε χαθεί ανάμεσα στα κλαδιά της καστανιάς κι έμειναν να κοιτάνε απορημένα την παλιά αγορά της Κρούγιας! Αυτός ήτανε πάνω σε ένα άσπρο άλογο που κάλπαζε πάνω-κάτω. Μια στεκότανε μπρος στο καφενείο του Νταμιάν και μια κάτω από το παράθυρο της μάνας του. Κι από πίσω από το άλογο έτρεχε ολόγυμνο το ένα κορίτσι από το σπίτι, η πιο όμορφη η Ουκρανή –και ξωπίσω η τσαχπίνα Πολωνέζα.
Το άλογο σταμάτησε κι αυτός ξεπέζεψε βιαστικά. Έβγαλε το βυσσινί πουκάμισο που φορούσε κι έτρεξε στο γυμνό κορίτσι. Να το σκεπάσει ήθελε, για να μην κρυώνει μέσα στη χιονισμένη την Κρούγια.
Μα δεν έβλεπε τίποτα. Όλα είχαν γίνει ένα μαύρο σύννεφο. Ακόμα και το άλογο ήτανε τώρα μαύρο. Και τα γυμνά στήθια του κοριτσιού μαύρα κι αυτά. Το άλλο πρωί ήρθανε πέντ’- έξι συνοριοφύλακες. Τον έπιασαν από τα χέρια και τα πόδια. Τον κούνησαν πέρα-δώθε. Εϊ οπ. Και τον πέταξαν στην καρότσα του αγροτικού. Ο άσπρος σάκος είχε μείνει κρεμασμένος στα κλαδιά της καστανιάς. Τώρα ήταν άδειος. Οι αρβύλες, τα σώβρακα, οι μάλλινες οι φανέλες και οι γιοφκάδες είχανε κυλήσει στην κατηφόρα.
🔶💥  Η ιδέα από δημοσίευμα στο Ριζοσπάστη 2004 (ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ")

Και μόνο τότε αρχίσαμε να αναγνωρίζουμε το συμβολισμό των χαρταετών μας.
Τότε που καταλάβαμε πως το όνειρο μια άλλης ζωής, όμοιας για όλους, χωρίς ανταύγειες πολέμων και αριθμούς άδικων θανάτων, δε θα γινόταν ποτέ μάθημα στις αίθουσες των σχολείων μας.
Δε θα γινόταν ποτέ «κεντρικό δίδαγμα» στο στόμα των φοβισμένων δασκάλων. Αρχίσαμε να αναγνωρίζουμε το συμβολισμό των πεθαμένων χαρταετών μας, τότε που καταλάβαμε πως οι καλοί έφυγαν και πως όσοι ήτανε καλοί και έτυχε να μείνουν μας ψιθύριζαν τους τρόπους, για να ξεπεράσουμε το τυχαίο της Καθαρής Δευτέρας.
Να κοιτάξουμε τον ουρανό της μελαγχολικής μας ζωής με τα δικά μας τα μάτια, στεγνά κι ανοιχτά, απειλητικά και παμφάγα, με μάτια που να βλέπουν πίσω από τα πυρακτωμένα ηλιοβασιλέματα, πίσω από τις γαλάζιες τρύπες των στημένων ουρανών, που μόνοι τους ποτέ δε θα συντρέξουν στην απογείωση των χαρταετών μας.

  Να στηριχτούμε σε ό,τι πιο δυνατό μετράει.

Θέλω να πω με άλλα λόγια -το έχω ξαναπεί και αλλού, πως σήμερα είναι ανάγκη, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να κουνήσουμε και τα δικά μας τα χέρια.
Η Αθηνά δε φτάνει από μόνη της. Δε φτάνουν μόνο οι καλοί αρχηγοί, όσο καλοί και να είναι. Αυτοί έχουν τη λάτρα, το καθημερινό πάνε κι έλα, μπαινοβγαίνουν σε πόρτες που είναι «δύσκολες… όταν η χρεία τες κουρταλεί…», που θα έλεγε και ο Σολωμός.
Εμείς οι άλλοι πρέπει να πάρουμε τους χαρταετούς μας και να βγούμε στους δρόμους, αδιαφορώντας για όσα δυσμενή και θλιβερά μας απαγγέλλουν οι κομψευόμενες και οι  Sakis Arnaoutoglou των μετεωρολογικών δελτίων.
Να βγούμε στους δρόμους με τους χαρταετούς μας, αποφασισμένοι να τους «καντηλιάσουμε» αυτή τη φορά, είτε το θέλει είτε όχι η «Καθαρή Δευτέρα».