“Ο τεχνολογικός γίγαντας οπισθοδρομεί σε σχέση με τις δικές του αρχές για την τεχνητή νοημοσύνη”. Η Google, μια εταιρεία που κάποτε είχε το μότο «μη γίνεσαι κακός», φαίνεται να αλλάζει πορεία. Ο τεχνολογικός κολοσσός ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα σημαντικές αλλαγές στην πολιτική του για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), η οποία από το 2018 μέχρι πρόσφατα καθοδηγούσε το έργο της εταιρείας στον τομέα της ΤΝ. Οι προηγούμενες Αρχές Υπεύθυνης Τεχνητής Νοημοσύνης της Google ανέφεραν ότι η εταιρεία δεν θα αναπτύξει Τεχνητή Νοημοσύνη «για χρήση σε όπλα» ή όπου ο πρωταρχικός σκοπός είναι η παρακολούθηση. Η Google είχε δεσμευτεί να «μην σχεδιάζει ή αναπτύσσει ΤΝ» που προκαλεί «συνολική βλάβη» ή «παραβιάζει ευρέως αποδεκτές αρχές του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Αυτές οι κόκκινες γραμμές δεν ισχύουν πλέον.
Οι αναθεωρημένες Αρχές ΤΝ της εταιρείας δηλώνουν ότι τα προϊόντα TN της Google θα «ευθυγραμμίζονται με» τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς να εξηγούν πώς. Αυτή η μετάβαση από τις ρητά απαγορευμένες χρήσεις της ΤΝ είναι εξαιρετικά ανησυχητική. Κάποιες φορές, η χρήση της ΤΝ – ενός συνόλου σύνθετων και ταχέως εξελισσόμενων τεχνολογιών, των συνεπειών των οποίων εξακολουθούμε να ανακαλύπτουμε σε πραγματικό χρόνο – είναι απλώς υπερβολικά επικίνδυνη. Το γεγονός ότι ένας παγκόσμιος ηγέτης της βιομηχανίας, όπως η Google, μπορεί ξαφνικά να εγκαταλείψει τις αυτοαποκαλούμενες απαγορευμένες πρακτικές υπογραμμίζει γιατί οι εθελοντικές κατευθυντήριες γραμμές δεν υποκαθιστούν τη ρύθμιση και τον εφαρμοστέο νόμο. Το υφιστάμενο διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα εφαρμόζονται στη χρήση της ΤΝ, και η ρύθμιση μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά των κανόνων στην πράξη. Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό η Google ακολουθούσε τις προηγούμενες Αρχές Υπεύθυνης Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά οι εργαζόμενοι της Google ήταν τουλάχιστον σε θέση να τις επικαλεστούν για να αντιδράσουν στην υποτιθέμενη ανεύθυνη ανάπτυξη Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η «στροφή» της Google από την άρνηση να κατασκευάσει Τεχνητή Νοημοσύνη για όπλα στη δήλωση της πρόθεσης να δημιουργήσει Τεχνητή Νοημοσύνη που υποστηρίζει εγχειρήματα εθνικής ασφάλειας είναι έντονη. Οι στρατοί χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την ΤΝ στον πόλεμο, όπου η εξάρτησή τους από ελλιπή ή εσφαλμένα δεδομένα και λανθασμένους υπολογισμούς αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης των αμάχων. Τέτοια ψηφιακά εργαλεία περιπλέκουν τη λογοδοσία για αποφάσεις στο πεδίο της μάχης που μπορεί να έχουν συνέπειες για τη ζωή ή τον θάνατο. Στελέχη της Google περιγράφουν έναν «παγκόσμιο ανταγωνισμό … για την ηγεσία της ΤΝ» και λένε ότι πιστεύουν ότι η ανάπτυξη της πρέπει να «καθοδηγείται από βασικές αξίες όπως η ελευθερία, η ισότητα και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ωστόσο, η εταιρεία υποβαθμίζει την εξέταση του τρόπου με τον οποίο οι ισχυρές νέες τεχνολογίες επηρεάζουν τα δικαιώματά μας. Αυτό φαίνεται ότι προορίζεται να οδηγήσει σε έναν αγώνα δρόμου προς τον «πάτο». Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όλες οι εταιρείες πρέπει να ανταποκριθούν στην ευθύνη τους να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους. Στο πλαίσιο της στρατιωτικής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο.
Πηγή: Human Rights Watch
Τίποτε το καινούργιο ουσιαστικά …
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία _πολύ περισσότερο η Τεχνητή Νοημοσύνη _όσο είναι στα χέρια των μεγάλων καπιταλιστικών ομίλων θα μεταμορφώσει και τον πόλεμο, μαζί με σχεδόν τα πάντα, ευτελίζοντας _κάνοντας σκουπίδι τη ζωή του ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Θα είναι όμως η αλλαγή "αποκαλυπτικού" χαρακτήρα ή εξελικτική; Όλα δείχνουν προς το παρόν πως θα είναι τύπου Apocalypse Now δείτε εδώ, μια και η ανθρωπότητα χειραγωγείται βάναυσα, ας ελπίσουμε πως στο μέλλον τα πράγματα θα είναι καλύτερα.
Η τεχνολογική καινοτομία πάντα άλλαζε την τέχνη του πολέμου. Έτσι έχουν τα πράγματα από την άφιξη της πυρίτιδας, των αναβολέων, των αρμάτων μάχης, των πυρηνικών και σήμερα των drones, όπως αποδεικνύουν καθημερινά Ουκρανοί και Ρώσοι.
%20_Google%201.jpg)
_για τα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη
Στη μάχη του Koeniggraetz τον 19ο αιώνα, Πρώσοι νίκησαν τους Αυστριακούς, διασφαλίζοντας ότι η Γερμανία θα ενωνόταν με κέντρο το Βερολίνο και όχι τη Βιέννη, σε μεγάλο βαθμό επειδή είχαν οπισθογεμή όπλα, τα οποία μπορούσαν να ξαναγεμίσουν γρήγορα ενώ ήταν ξαπλωμένοι στο έδαφος, ενώ οι Αυστριακοί εμπροσθογεμή τουφέκια, τα οποία γέμιζαν αργά ενώ στέκονταν όρθιοι. Ο Βασίλι Ιβάνοβιτς Τσαπάγιεφ (1887-1919) γνωστός ως ένας από τους πιο αξιόλογους ήρωες του Εμφυλίου Πολέμου στην πρώην ΕΣΣΔ _διοικητής ίλης τμήματος του Κόκκινου Στρατού άφησε ένα φωτεινό σημάδι στην ιστορία και μέχρι σήμερα κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στη λαϊκή κουλτούρα. Το όνομα του είναι ζωντανό στη μνήμη των συγχρόνων - γράφονται ακούραστα βιβλία γι' αυτόν γίνονται ταινίες, τραγουδιούνται τραγούδια, αστεία και μύθοι. Η ομώνυμη εμβληματική σοβιετική ταινία των Γκεόργκι και Σεργκέι Βασίλιεφ απέσπασε το πρώτο βραβείο στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας το 1935, με πρόεδρο της κριτικής επιτροπής τον Σεργκέι Αϊζενστάιν _κάποια στιγμή θα μιλήσουμε διεξοδικά
%20%E2%80%93%20Artificial%20Intelligence%20(AI)_3.webp)
%20%E2%80%93%20Artificial%20Intelligence%20(AI)_1.webp)
%20%E2%80%93%20Artificial%20Intelligence%20(AI).webp)
Εάν η τεχνητή νοημοσύνη ήταν παρόμοια με αυτά το είδη τεχνολογίας, ΗΠΑ και Κίνα, που διεκδικούν την ηγεσία στον τομέα, θα μπορούσαν να ελπίζουν να αποκτήσουν στρατιωτική υπεροχή για μια φευγαλέα στιγμή. Ως στρατιωτική τεχνολογία, ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη μοιάζει λιγότερο με τουφέκια τα οποία φέρουν κλειστό κάλυμμα και περισσότερο με τον τηλέγραφο, το διαδίκτυο ή ακόμα και τον ηλεκτρισμό. Δηλαδή, είναι λιγότερο ένα όπλο και περισσότερο μια υποδομή που σταδιακά θα μεταμορφώσει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των μαχών. Το κάνει ήδη. Οι δορυφόροι και τα αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Αμερικής καταγράφουν τώρα τόσο πολλές πληροφορίες που κανένας στρατός ανθρώπων δεν θα μπορούσε να τις αναλύσει όλες αρκετά γρήγορα ώστε να δώσει, για παράδειγμα, στους Ουκρανούς χρήσιμες συμβουλές για τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων σε χρόνο ικανό για άμεση δράση. Έτσι η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει αυτή τη δουλειά. Με αυτόν τον τρόπο, οι στρατιώτες μοιάζουν με τους γιατρούς οι οποίοι χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να τους καθοδηγούν σε δέσμες δεδομένων ακτίνων Χ.
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΗΠΑ – ΚΙΝΑΣ
Οι νέες τεχνολογίες
στην υπηρεσία της πολεμικής μηχανής
Έκθεση για την «αμυντική καινοτομία» προειδοποιεί ότι «ο χρόνος τελειώνει» για τις ΗΠΑ αν δεν ενσωματώσουν πιο γρήγορα την Τεχνητή Νοημοσύνη στις Ένοπλες Δυνάμεις
«Όπως αναφέρει η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας (των ΗΠΑ) του 2022, διανύουμε μια αποφασιστική δεκαετία. Το Κογκρέσο και το υπουργείο Αμυνας πρέπει να αδράξουν αυτή την ευκαιρία, για να θεσπίσουν βραχυπρόθεσμες αλλαγές που θα βοηθήσουν να αποκτήσουν τα μέλη των υπηρεσιών μας τις δυνατότητες που χρειάζονται για να υπερασπιστούν τη χώρα μας και τα συμφέροντά της». Με τα παραπάνω λόγια ολοκληρώνεται ο πρόλογος της τελικής έκθεσης της «Επιτροπής για την υιοθέτηση αμυντικής καινοτομίας» του Atlantic Council, μιας εκ των μεγαλύτερων «δεξαμενών σκέψης» στην υπηρεσία του ευρωατλαντικού μπλοκ, την οποία υπογράφουν ο Μαρκ Εσπερ και η Ντέμπορα Λι Τζέιμς, πρώην υπουργός Αμυνας και υφυπουργός Πολεμικής Αεροπορίας αντίστοιχα. Το ζήτημα της αποτελεσματικής αξιοποίησης της - έως τώρα - τεχνολογικής τους υπεροχής από τις Ενοπλες Δυνάμεις και τις Υπηρεσίες Πληροφοριών, προκειμένου να θωρακιστούν οι ΗΠΑ στην αντιπαράθεση με την Κίνα για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, αποτελεί αντικείμενο μεγάλης συζήτησης, η οποία φούντωσε με τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ).
«Νέα εποχή ανταγωνισμού»
Η έκθεση κάνει λόγο για «νέα εποχή», στην οποία οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα τον ανταγωνισμό με δύο πυρηνικούς αντιπάλους. Ειδικά για την Κίνα, αναφέρει πως έχει δημιουργήσει τον μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο και έχει εξελιχθεί σε οικονομική δύναμη, επεκτείνοντας τη γεωπολιτική της επιρροή πολύ πέρα από τον Ινδο-Ειρηνικό. Οι επικεφαλής της επιτροπής υποστηρίζουν πως αν και οι ΗΠΑ ηγούνται σε πολλές αναδυόμενες τεχνολογίες σχετικές με την άμυνα και την ασφάλεια, το αμερικανικό Πεντάγωνο δυσκολεύεται να εντοπίσει, να υιοθετήσει, να ενσωματώσει και να εφαρμόσει αυτές τις τεχνολογίες σε στρατιωτικές εφαρμογές.
«Πιστεύουμε ότι ο χρόνος τελειώνει» προειδοποιούν, στο φόντο του ανταγωνισμού με την Κίνα και τη Ρωσία, ο οποίος «δεν ωθεί μόνο σε επείγουσες γεωπολιτικές εκτιμήσεις, αλλά αναδεικνύει έντονα και την ανάγκη της βιομηχανικής βάσης των ΗΠΑ να παράγει και να εφαρμόζει καινοτόμες τεχνολογίες σε κλίμακα». Η έκθεση υποστηρίζει πως οι διαδικασίες που εφαρμόζει το αμερικανικό Πεντάγωνο για την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, σχεδιάστηκαν για μια εποχή κατά την οποία το υπουργείο Άμυνας ήταν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της παγκόσμιας έρευνας και ανάπτυξης. Μέχρι το 2020, ωστόσο, το μερίδιο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στην έρευνα και ανάπτυξη στις ΗΠΑ είχε πέσει κάτω από το 20%, και παρ' όλα αυτά οι διαδικασίες του δεν έχουν προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, σημειώνεται πως η «βιομηχανική βάση του υπουργείου Άμυνας» έχει συρρικνωθεί κατά 40% την τελευταία δεκαετία. Πολλές νεοσύστατες, εμπορικές και διεθνείς επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να εισέλθουν στο οικοσύστημα του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, δηλαδή την πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ.
«Το υπουργείο Άμυνας δυσκολεύεται να αξιοποιήσει αποτελεσματικά κρίσιμες αναδυόμενες τεχνολογίες (όπως η βιοτεχνολογία, η ΤΝ και η κβαντική τεχνολογία πληροφοριών) λόγω της έλλειψης κατανόησης των σύγχρονων εφαρμογών τους από εκείνους που δημιουργούν απαιτήσεις και συντάσσουν αιτήσεις για προτάσεις. Καθώς αυτές οι τεχνολογίες ωριμάζουν, το υπουργείο Αμυνας καλείται να διεξάγει ουσιαστικές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο υιοθέτησης, αξιοποίησης και άμυνας έναντι αυτών των τεχνολογιών», αναφέρει η έκθεση.
%20%E2%80%93%20Artificial%20Intelligence%20(AI)_4.webp)
%20%E2%80%93%20Artificial%20Intelligence%20(AI)%20_Google-1.jpeg)
Οι στρατιωτικοί
«πλασιέ» της ΤΝ και η «ηθική χρήση»
Παρά την αδυναμία που εντοπίζει το Atlantic Council στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών από την πολεμική μηχανή των ΗΠΑ, οι «πλασιέ» των ομίλων της τεχνολογίας δουλεύουν εντατικά με την αμερικανική κυβέρνηση για αυτόν τον σκοπό. Το παράδειγμα της «Microsoft» είναι ενδεικτικό για το πώς οι δυνατότητες που προσφέρει η ανάπτυξη της τεχνολογίας «πακετάρονται» για τις ανάγκες των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Σύμφωνα με έγγραφα που έχουν διαρρεύσει (Οκτ-2023) οργανώθηκε μια παρουσίαση σε αεροπορική βάση του Λος Αντζελες, από εταιρείες όπως η «Microsoft», η «Palantir» και η «Scale AI». «Πελάτης» ήταν το Γραφείο Ψηφιακής και Τεχνητής Νοημοσύνης του Πενταγώνου. Η παρουσίαση της «Microsoft» είχε τίτλο «Παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη με δεδομένα του υπουργείου Αμυνας» (Generative AI with DoD Data). Σε μια από τις διαφάνειες που παρουσίασε κάποιος ειδικός σε θέματα τεχνολογίας της «Microsoft», περιγράφονται λεπτομερώς πολυάριθμες περιπτώσεις χρήσης του Microsoft Azure OpenAI για τις ανάγκες του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ και άλλων κυβερνητικών αρχών.
Σημειώνουμε ότι η «Microsoft» έχει επενδύσει 13 δισ. δολάρια στην «OpenAI», την εταιρεία που έχει αναπτύξει το Chat-GPT για να αποκτήσει πρόσβαση στις δυνατότητές του. Την περίοδο μάλιστα που γινόταν η παρουσίαση, η «OpenAI» υποστήριζε πως τα προϊόντα της απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν για «στρατιωτικές και πολεμικές χρήσεις» στο πλαίσιο της ...«ηθικής χρήσης» της ΤΝ. Όταν κλήθηκε όμως να σχολιάσει το ζήτημα, η «Microsoft» δήλωσε πως «εδώ και δεκαετίες συνεργαζόμαστε με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τις Ενοπλες Δυνάμεις για την επίτευξη των στόχων τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό», προσθέτοντας ότι «η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί εξαίρεση». Στη συνέχεια, μάλιστα, τον περασμένο Ιούνη, η «Microsoft» ανακοίνωσε την πρόθεσή της να πουλήσει το μοντέλο GPT-4 της «OpenAI» σε μη κατονομαζόμενες κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και το Bloomberg επιβεβαίωσε ότι το Κέντρο Αμυντικής Τεχνικής Πληροφόρησης του αμερικανικού στρατού θα πειραματιζόταν με τα προϊόντα της «OpenAI». Τέλος, η «OpenAI» προώθησε αργότερα το αμυντικό της έργο για τη στρατιωτική κυβερνοασφάλεια με την Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Αμυνας...
Ανορθολογικές ψευτοαναλύσεις
για την τεχνητή
νοημοσύνη
Τις τελευταίες δύο τουλάχιστον δεκαετίες, υπήρξαν αλματώδεις τεχνολογικές εξελίξεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αυτοματοποίηση στις παραγωγικές διαδικασίες (ρομποτική), με την ταυτόχρονη ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), που μπορούν να επεξεργάζονται και να αναλύουν τεράστιους όγκους δεδομένων. Αξιοποιούνται έτσι για τη λήψη αποφάσεων, όπως την κατανομή της εργασίας, τον σχεδιασμό της διαδικασίας παραγωγής, αποθήκευσης, τη διερεύνηση νέων δυνατοτήτων για επενδύσεις λιμναζόντων υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων, ακόμα και για την καταστροφή μη συμφερουσών προς το κεφάλαιο επενδύσεων. Η αστική τάξη επενδύει τεράστια κεφάλαια στην κούρσα της ΤΝ. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση «Artificial Intelligence Index Report 2023» του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, «η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να καταστεί κρίσιμο συστατικό της οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος στο εγγύς μέλλον»1.
Οι επιστημονικές και τεχνολογικές αλλαγές είναι τόσο σημαντικές, που πολλοί συγκρίνουν αυτήν την εποχή με τη Βιομηχανική Επανάσταση, χαρακτηρίζοντάς την «4η Βιομηχανική Επανάσταση».
Σύμφωνα με μελέτες2, 3, 4, η ενσωμάτωση των ρομπότ στην παραγωγική διαδικασία αύξησε την ετήσια ανάπτυξη του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας της εργασίας μεταξύ 1993 και 2007 κατά περίπου 0,37 και 0,36 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα σε 17 χώρες που μελετήθηκαν, αντιπροσωπεύοντας το 10% της συνολικής αύξησης του ΑΕΠ - σε σύγκριση με την εκτιμώμενη συνολική συνεισφορά 0,35 ποσοστιαίων μονάδων της τεχνολογίας ατμού στη βρετανική ετήσια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας μεταξύ 1850 και 19101.
Μοναδικό κριτήριο
η αύξηση του % κέρδους
_________________________
Η Alphabet ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του 4ου 3μήνου 2024 στις 4 Φλεβάρη, με πάνω από 96 δις$ έσοδα και άνοδο μετοχής της μητρικής Google 2,2% σε μια μόνο μέρα. Οι μετοχές της Alphabet έχουν αυξηθεί περισσότερο από 8% μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με το Quartz. Τα καθαρά κέρδη αναμένονται στα 26,2 δις$. δολάρια, ενώ οι αναλυτές εκτιμούν κέρδη 2,13 δολάρια ανά μετοχή. Τον Δεκέμβριο, η Google παρουσίασε το Gemini 2.0, το οποίο αποκάλεσε το πιο ικανό μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης που έχει δημιουργήσει μέχρι σήμερα για τη «νέα εποχή των AI agents». Οι πράκτορες Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να ολοκληρώνουν αυτόνομα κάποιες πολύπλοκες εργασίες για έναν χρήστη. «Τα ποικιλότροπα χαρακτηριστικά του Gemini 2.0, όπως η εγγενής έξοδος εικόνας και ήχου, θα μας επιτρέψουν να δημιουργήσουμε νέους πράκτορες AI που θα μας φέρουν πιο κοντά στο όραμά μας για έναν καθολικά αυτόνομο βοηθό», δήλωσε η εταιρεία.
Με τις δυνατότητες συλλογισμού του νέου μοντέλου AI, η Google δήλωσε ότι η λειτουργία AI Overviews, η οποία φτάνει σε ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους, θα μπορεί να επιλύει προηγμένα ερωτήματα πολλαπλών βημάτων, όπως μαθηματικές εξισώσεις και πολυτροπικές ερωτήσεις. Στις 30 Ιανουαρίου ανακοίνωσε την εξάπλωση του μοντέλου Gemini 2.0 Flash στην εφαρμογή Gemini για κινητά και στον ιστότοπο Gemini επίσης _η 10η αναβάθμιση σε έναν χρόνο
Εν τω μεταξύ, ο Ντέμης Χασάμπης, ιδρυτής της θυγατρικής της Alphabet _επίσης
διευθύνων σύμβουλος της Google DeepMind για την ανακάλυψη φαρμάκων, Isomorphic
Labs, δήλωσε ότι τα φάρμακα που σχεδιάζει μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης,
αναμένεται να δοκιμαστούν μέχρι το τέλος του έτους.
Η Isomorphic Labs, ένα spin-off της DeepMind, ανακοίνωσε συμφωνίες τον Ιούλιο
για συνεργασία με την Eli Lilly & Co. και τη Novartis, για την έρευνα φαρμάκων
με τη χρήση του μοντέλου AlphaFold AI…
(…)
_________________________
Πέρα όμως από τις «ετικέτες» που μπορεί να αποδώσει κανείς, οι καπιταλιστές επενδύουν στην ανάπτυξη τεχνολογιών με μοναδικό κριτήριο την αύξηση ή και τη διατήρηση στο υψηλότερο επίπεδο του μέσου ποσοστού κέρδους τους (λόγος της υπεραξίας προς το σύνολο του κεφαλαίου). Στο παρακάτω απόσπασμα από το «Κεφάλαιο» του Μαρξ αντικαταστήστε τις μηχανές με την «ΤΝ|ρομποτική»: «Όπως κάθε άλλη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, οι μηχανές έχουν ως στόχο να φτηνύνουν τα εμπορεύματα και, μειώνοντας το τμήμα εκείνο της εργάσιμης ημέρας κατά το οποίο ο εργάτης εργάζεται για τον εαυτό του, να παρατείνουν το άλλο τμήμα που δίνει, χωρίς ισοδύναμο, στον καπιταλιστή. Εν ολίγοις, είναι ένα μέσο για την παραγωγή υπεραξίας»5. Η ανάπτυξη και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών όπως η ΤΝ οδηγούν σε σχετική αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, που με τη σειρά της οδηγεί στην αύξηση του εφεδρικού στρατού εργαζομένων (ανέργων και υποαπασχολούμενων) και στην τάση για πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους, εφόσον η υπεραξία είναι συνάρτηση μόνο του μεταβλητού κεφαλαίου. Έτσι, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των καπιταλιστών για τη διασφάλιση του επιθυμητού ποσοστού κέρδους οδηγούν στην παραγωγή περισσότερων και φτηνότερων εμπορευμάτων και στην ταυτόχρονη αύξηση της εκτατικότητας και εντατικότητας της εργασίας. Αυτή η διαδικασία οδηγεί στη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση κεφαλαίου με τα συνολικά - απόλυτα κέρδη και τον πλούτο να αυξάνονται, ενώ τα ποσοστά κέρδους να τείνουν να μειώνονται.
Όπως εξηγεί ο Μαρξ, «οι ίδιοι λόγοι που προκαλούν μια τείνουσα πτώση του γενικού ποσοστού κέρδους, επιφέρουν επίσης μια επιταχυνόμενη συσσώρευση του κεφαλαίου και, ως εκ τούτου, μια αύξηση του απόλυτου μεγέθους ή της συνολικής μάζας της υπερεργασίας (υπεραξία, κέρδος) που ιδιοποιείται από αυτό. Οπως ακριβώς τα πάντα εκφράζονται ανάποδα στον ανταγωνισμό, και επομένως στη συνείδηση των φορέων του, έτσι και αυτός ο νόμος - εννοώ αυτή την εσωτερική και αναγκαία σύνδεση μεταξύ δύο φαινομενικά αντιφατικών φαινομένων»6. Ωστόσο, η πτώση του ποσοστού κέρδους δεν είναι απόλυτη και δεν ισχύει για όλες τις περιόδους. Το ποσοστό κέρδους μπορεί να αυξηθεί «εάν μια αύξηση του ποσοστού της υπεραξίας συνδυαζόταν με μια σημαντική μείωση της αξίας των στοιχείων του σταθερού κεφαλαίου, και ιδίως του σταθερού κεφαλαίου»6.
Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας μέσω της ανάπτυξης και εφαρμογής νέων τεχνολογιών φτηναίνει το σταθερό κεφάλαιο που μεταφέρεται στο εμπόρευμα. Έτσι, οι ίδιες αιτίες που προκαλούν την τάση για πτώση του ποσοστού κέρδους, χρησιμοποιούνται για να αντιστρέψουν αυτήν την τάση. Αυτή η αντίφαση είναι αξεπέραστη στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, οδηγώντας σε συχνότερες και βαθύτερες οικονομικές κρίσεις υπερπαραγωγής.
Αστοί οικονομολόγοι και αστικά επιτελεία προβάλλουν την ΤΝ ως το εργαλείο που θα μπορεί να λύσει «αρκετά από τα πιο δύσκολα κοινωνικά προβλήματα στον κόσμο» (Υγεία, πείνα, Εκπαίδευση, περιβάλλον και φυσικές καταστροφές, την ισότητα, την ένταξη και την αυτοδιάθεση, όπως η μείωση ή η εξάλειψη των προκαταλήψεων με βάση τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τη θρησκεία, την ιθαγένεια και τις αναπηρίες κ.ά.)7, υποβαθμίζοντας ταυτόχρονα τις αρνητικές συνέπειες που θα έχουν οι σύγχρονες τεχνολογίες της ΤΝ και ρομποτικής στα χέρια της αστικής τάξης.
Ταυτόχρονα, καθησυχάζουν τα λαϊκά στρώματα υποστηρίζοντας π.χ. ότι οι απώλειες θέσεων εργασίας θα είναι προσωρινές και θα εξομαλυνθούν μέσω της αγοράς με την πάροδο του χρόνου, παρόμοια με προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις. Φαίνεται ότι μάλλον «ξεχνούν» τις καπιταλιστικές κρίσεις υπερπαραγωγής που δημιούργησαν και θα συνεχίσουν να δημιουργούν νέες στρατιές αναλώσιμων εργαζομένων και ανέργων, εντείνοντας την εκμετάλλευση, τις ταξικές ανισότητες και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Όπως εξηγεί ο Μαρξ, «στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων έρχεται ένα στάδιο κατά το οποίο δημιουργούνται παραγωγικές δυνάμεις και μέσα συναναστροφής, τα οποία, υπό τις υπάρχουσες σχέσεις, προκαλούν μόνο κακό και δεν είναι πλέον παραγωγικές, αλλά καταστροφικές δυνάμεις (μηχανήματα και χρήμα)»8.
Δείτε και έκδοση της «ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ»
Τεχνητή Νοημοσύνη: «Η νέα εποχή στην τεχνολογία απαιτεί μια νέα εποχή στην
κοινωνία - Σοσιαλισμός, η απάντηση τον 21ο αιώνα»
(παρένθεση)
Το επόμενο βήμα είναι να τοποθετηθεί η τεχνητή
νοημοσύνη σε όλα τα είδη ρομπότ που θα λειτουργούν, για παράδειγμα, ως
αυτοματοποιημένοι βοηθοί για πιλότους μαχητικών. Ένας άνθρωπος θα εξακολουθεί
να πιλοτάρει ένα μαχητικό, αλλά θα περιβάλλεται από ένα σμήνος από drones που
θα χρησιμοποιούν αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίζουν και - με
την άδεια του πιλότου - να εξοντώνουν την αντιαεροπορική άμυνα του εχθρού ή τα
επίγεια στρατεύματά του. Τα ρομπότ δεν θα νοιάζονται καν αν τελειώσουν τον
"βίο" τους κατά τη διαδικασία, αν αυτή είναι η μοίρα τους. Με αυτόν
τον τρόπο, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να σώσει ζωές, καθώς και κόστος και
να απελευθερώσει τους ανθρώπους ώστε να επικεντρωθούν στο ευρύτερο πλαίσιο της
αποστολής.
Ο θάνατος στα χέρια του αλγόριθμου;
Η κρίσιμη λεπτομέρεια είναι ότι αυτά τα ρομπότ πρέπει ακόμη κι έτσι να αναζητούν ανθρώπινη άδεια πριν σκοτώσουν. Δεν νομίζω ότι πρέπει ποτέ να εμπιστευτούμε έναν αλγόριθμο ώστε να έχουμε επαρκή συνείδηση για να κρίνουμε, ας πούμε, εάν οι άνθρωποι με πολιτικά ρούχα είναι πιθανό να είναι άμαχοι ή μαχητές – μολονότι και οι άνθρωποι είναι εμφανώς κακοί στο να επισημαίνουν τη διαφορά. Ούτε πρέπει να αφήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη να αξιολογεί εάν το κόστος σε ανθρώπινες ζωές που απαιτείται για την τακτική επιτυχία μιας αποστολής είναι αναλογικός με τον στρατηγικό στόχο. Επομένως, το υπαρξιακό ερώτημα δεν αφορά την τεχνητή νοημοσύνη καθαυτή. Ο Paul Scharre στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια, συγγραφέας σχετικά με το θέμα, υποστηρίζει ότι αντ' αυτής αφορά κυρίως τον βαθμό αυτονομίας που δίνουμε εμείς οι άνθρωποι στις μηχανές μας. Θα βοηθά ο αλγόριθμος στρατιώτες, αξιωματικούς και διοικητές ή θα τους αντικαταστήσει;
Αγνωστικισμός και ανορθολογισμός,
όψεις του ίδιου
νομίσματος
Διάσπαρτες αναλύσεις που προέρχονται από τον οπορτουνιστικό χώρο, μπορούν να περιληφθούν σε δύο κατηγορίες: Από τη μία, αναλύσεις με έντονο το στοιχείο του αγνωστικισμού, υποτιμούν ή και αμφισβητούν τον χαρακτήρα των μέσων παραγωγής, της ΤΝ και γενικά των νέων τεχνολογιών στα χέρια της αστικής τάξης ως μέσων εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης για την παραγωγή υπεραξίας. Η δεύτερη κατηγορία - με αφορμή και τις θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ9, αλλά και το πρόσφατο άρθρο του Μάκη Παπαδόπουλου για τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, σε σχέση με τα «ατομικά δικαιώματα» και το ίδιο το ανθρώπινο σώμα10 - επιχειρεί με ανορθολογικές - αντιεπιστημονικές ακροβασίες και συνονθυλεύματα «επιχειρημάτων», του τύπου «έτσι είναι, επειδή έτσι νομίζουμε», να επιτεθούν στο ΚΚΕ. Φτάνουν στο σημείο να ισχυρίζονται ότι τα σύγχρονα συστήματα της παρακολούθησης των εργαζομένων με τη βοήθεια της ΤΝ μπορεί να οφείλονται σε «έλλειψη καινοτομιών από την πλευρά των επιχειρήσεων», ουσιαστικά αρνούμενοι ότι η τεχνολογία στα χέρια των καπιταλιστών μετατρέπεται σε καταστροφική για την εργατική τάξη δύναμη.
Θεωρούν ότι τα περί στοχεύσεων του κεφαλαίου με τη χρήση της ΤΝ για τη «διασύνδεση του ίδιου του ανθρώπινου σώματος στο σύστημα των σύγχρονων "έξυπνων μηχανών", με βάση τις νέες ανάγκες της καπιταλιστικής κερδοφορίας», είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, θεωρίες συνωμοσίας και δυστοπικά σενάρια, που απλώς ισχυρίζονται οι επιχειρήσεις και τα οποία επαναλαμβάνει το ΚΚΕ, ενισχύοντας τους ισχυρισμούς των επιχειρήσεων. Μαντζουράνα στο κατώι, γάιδαρος στα κεραμίδια! Στη βάση τους αυτές οι αναλύσεις αναπτύσσονται στο πλαίσιο του στρουθοκαμηλισμού, του αγνωστικισμού δηλαδή, που αρνείται την αντικειμενικότητα/νομοτέλεια των στοχεύσεων της αστικής τάξης για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.
Το μόνο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, βέβαια, είναι αυτό που προπαγανδίζει ο οπορτουνισμός: Οτι μπορεί να γίνει «υπέρβαση του καπιταλισμού» σε μια άλλη «μετακαπιταλιστική κοινωνία».
Οι αναλύσεις τους και πολιτικές τους θέσεις διατρέχονται από ουτοπικές ψευδαισθήσεις στο πλαίσιο της μεταβατικής λογικής, όπου δήθεν μπορούν να γίνουν ριζοσπαστικές αλλαγές χρησιμοποιώντας τα μέσα παραγωγής της αστικής τάξης στο έδαφος του καπιταλισμού. Διατρέχονται επίσης από την τάση υποτίμησης και συμβιβασμού με τις δυσκολίες, υποτίμησης των στοχεύσεων της αστικής τάξης και της συνθετότητας της πάλης για τη συντριβή του αστικού κράτους _ 9, 11, 12.13.
Πολλαπλοί κίνδυνοι
για τους εργαζόμενους και τον λαό
Για να επανέλθουμε στο θέμα της ΤΝ, η σύγχρονη ιστορία μάς έχει δώσει πολλά παραδείγματα σχετικά με την ακρίβεια της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας. Οι καπιταλιστικές κρίσεις υπερπαραγωγής εμφανίζονται συχνότερα και βαθύτερες τα τελευταία 15 χρόνια, με την αυξανόμενη εισαγωγή των νέων τεχνολογιών, της ρομποτικής και της ΤΝ. Υπάρχει αυξανόμενη τάση των παραγωγικών δυνάμεων μέσω των νέων τεχνολογιών και της ΤΝ να μετατρέπονται σε καταστροφικές δυνάμεις. Τα σύγχρονα πολεμικά μέσα - που ολοένα και περισσότερο χρησιμοποιούν τεχνολογίες ΤΝ - οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, οι οποίες υπονομεύουν τη βιώσιμη γεωργία και έχουν καταστροφικές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα και την υγεία, τα συστήματα καταστολής και παρακολούθησης του πληθυσμού είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα. Τα αστικά κράτη, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ επενδύουν τεράστια ποσά για την ανάπτυξη πολεμικών όπλων με την ενσωμάτωση τεχνολογιών ΤΝ. Αυτά που δεν αναπτύσσονται ή χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για στρατιωτικούς σκοπούς, μπορεί να είναι από τη φύση τους διπλής χρήσης (για παράδειγμα, ένας αλγόριθμος αναγνώρισης προτύπων μπορεί να αναπτυχθεί για την ανίχνευση καρκινικών κυττάρων ή για τον εντοπισμό και την επιλογή στόχων σε μια στρατιωτική επιχείρηση, ή προσώπων σε διαδηλώσεις κ.λπ.). Σε αυτήν την κατεύθυνση π.χ., στο κείμενο της στρατηγικής της ΕΕ στην ΤΝ αφιερώνεται ιδιαίτερο κεφάλαιο στην «Εφαρμογή της ΤΝ στους τομείς της επιβολής του νόμου, της μετανάστευσης και του ασύλου», που αποτελεί συνέχεια των πολιτικών της ΕΕ ως προς την ενοποίηση και τη «δημιουργία ενιαίων συστημάτων πληροφοριών για την ασφάλεια, τη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης, και την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης»14, 15.
Σχετικά με τους διευρυμένους κινδύνους για την ανθρωπότητα, πρόσφατα, δεκάδες κορυφαίοι εμπειρογνώμονες στην ΤΝ υπέγραψαν την ακόλουθη δήλωση: «Ο μετριασμός του κινδύνου εξαφάνισης από την Τεχνητή Νοημοσύνη θα πρέπει να αποτελέσει παγκόσμια προτεραιότητα μαζί με άλλους κινδύνους κοινωνικής κλίμακας, όπως οι πανδημίες και ο πυρηνικός πόλεμος»16. Στο εργασιακό πεδίο, ήδη η ΤΝ και οι ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για την εκτατοποίηση και την εντατικοποίηση της εργασίας και, επομένως, για την αύξηση του ποσοστού εκμετάλλευσης: Κάμερες και άλλοι αισθητήρες σε υπολογιστές και πληκτρολόγια παρακολουθούν στενά την εργασιακή διαδικασία εκατομμυρίων εργαζομένων, έτσι ώστε να παράγουν περισσότερο για τον ίδιο μισθό.
Φυσικά, ο αυτοματισμός, οι μηχανές και εν προκειμένω η ΤΝ καθαυτές δεν είναι ο λόγος των δεινών της εργατικής τάξης. Η μεγάλη αντίφαση του καπιταλιστικού συστήματος είναι ότι οι μηχανές, ο αυτοματισμός, η ΤΝ που θα έπρεπε να διευκολύνουν τη ζωή των εργαζομένων, γίνονται εφιάλτης για την εργατική τάξη γιατί τα μέσα παραγωγής είναι ιδιοκτησία της αστικής τάξης και χρησιμοποιούνται από αυτήν για την εκμετάλλευσή τους.
Η απάντηση είναι
σοσιαλισμός - κομμουνισμός!
Μια τέτοια αυξανόμενη αντίφαση μεταξύ των παραγωγικών δυνάμεων με τη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών της ΤΝ και των σχέσεων παραγωγής, θα έχει συνέπειες για την ανάπτυξη των ίδιων των παραγωγικών δυνάμεων και συνεπώς και της ΤΝ. Οι τεχνολογίες της ΤΝ αντιπροσωπεύουν μέσα παραγωγής που είναι πολύ προηγμένα για να τα αξιοποιήσει ο καπιταλισμός στο ύψος των αναπτυχθεισών παραγωγικών δυνάμεων για την ικανοποίηση των διευρυμένων (και ανεπίλυτων στο καπιταλιστικό σύστημα) κοινωνικών αναγκών. Αυτή η αναντιστοιχία αποτελεί όμως και τη μαμή της Ιστορίας, τον καταλύτη της επιτάχυνσης εξελίξεων και σε κοινωνικό επίπεδο. Στο πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, οι παραγωγικές δυνάμεις ξεπέρασαν τις σχέσεις παραγωγής μέσα στις οποίες λειτουργούσαν. Ο σοσιαλισμός που αλλάζει αυτήν τη σχέση και οδηγεί στην κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, είναι η λύση απέναντι στη βαρβαρότητα που βιώνει από τις απειλές και τους κινδύνους που εισάγουν οι νέες τεχνολογίες στα χέρια των καπιταλιστών.
Στον σοσιαλισμό, η ΤΝ θα είναι ένα επιπλέον εργαλείο για την ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών με καλύτερο σχεδιασμό της παραγωγής, τον επανασχεδιασμό γειτονιών, πόλεων, υπηρεσιών και συστημάτων προγνωστικής ιατρικής, για ένα επίπεδο ζωής με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, που θα απογειώσει την επιστήμη, την τεχνολογία, τις Τέχνες, τον πολιτισμό σε ένα άλλο ποιοτικά επίπεδο. Θα επιταχύνει την οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας και θα την οδηγήσει πιο γρήγορα προς το τελευταίο ανώτερο στάδιο, απαλλαγμένης από πείνα, φτώχεια, πολέμους και ταξικές ανισότητες: Τον κομμουνισμό.
Παραπομπές
· Maslej, N. etal. The AI Index 2023 Annual Report. AI Index Steering Committee, Institute for Human-Centered AI, Stanford University, Stanford, CA, April 2023.
· Atkinson, R. Robotics and the Future of Production and Work. Information Technology and Innovation Foundation (2019).
· Wisskirchen, G., et al. Artificial intelligence and robotics and their impact on the workplace. IBA Global Employment Institute 11.5 (2017): 49 - 67.
· Cone, E., Lambert, J. How robots change the world. Oxford Economics (2019).
· Marx K. «Κεφάλαιο», τόμος I, κεφάλαιο 15 Μηχανές και Σύγχρονη Βιομηχανία
· Marx Κ. «Κεφάλαιο», τόμος III. Ο νόμος της τάσης πτώσης του ποσοστού κέρδους.
· McKinsey Global Institute. Notes from the AI frontier. Applying AI for social good (2018)
· Marx K. & Engels, F. The German Ideology (1845).
· https://www.rizospastis.gr/story.do?id=12409985
· https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9525560
· https://www.rizospastis.gr/story.do?id=12078529
· Λένιν Β. Υλισμός και Εμπειριοκριτισμός. Απαντα (ΤΟΜΟΣ 18)
· https://secure.ipex.eu/IPEXL-WEB/download/file/082dbcc56163444e016164ed55ee0201
· «Statement on AI Risk. AI experts and public figures express their concern about AI risk». https://www.safe.ai/statement-on-ai-risk; δείτε επίσης Kevin Roose: «A.I. Poses 'Risk of Extinction,' Industry Leaders Warn», New York Times, May 30, 2023.
Αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικών και
Εφαρμογών,
Πανεπιστήμιο Νάπολης
Συνεργάτης του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ
