José Martí — La Rosa Blanca

Cultivo una rosa blanca
En julio como en enero,
Para el amigo sincere
Que me da su mano franca.

Y para el cruel que me arranca
El corazón con que vivo,
Cardo ni oruga cultivo;
Cultivo la rosa blanca.

Coltivo una rosa Bianca
In luglio come in gennaio
Per l’amico sincere
Che mi dà la sua mano franca
Per chi mi vuol male e mi stanca

Questo cuore con cui vivo
Cardi nè ortiche coltivo
Coltivo una rosa Bianca
Cultivo la rosa blanca
En julio como en enero
…

O José [Julián] Martí [Pérez] (Αβάνα, 28- Ιαν-1853 | Dos Ríos, 19-Μάη-1895) αποτελεί τον εθνικό ποιητή και Ήρωα της Κούβας.
Προσωπικότητα με υψηλές αρχές, μορφή  λατινοαμερικάνικη και διεθνής με ανθρώπινες ιδιότητες που μερικές φορές φαίνονται ανυπέρβλητες.
Ένας Κουβανός καθολικής προβολής που πέρασε τα σύνορα της εποχής για να γίνει ο μεγαλύτερος ισπανόφωνος αμερικανός πολιτικός στοχαστής του 19ου αιώνα.

Συγγραφέας ουσιαστικού έργου ως πηγή γνώσης, κριτικής σκέψης και διαβούλευσης για όλες τις γενιές των Κουβανών με μοναδική ομορφιά ποιημάτων, επιστολών, χρονογραφημάτων σε εφημερίδες, με ιστορικά γραπτά και ομιλίες που τον τοποθετούν στους μεγαλύτερους διανοητές του κόσμου.

Ασφαλώς το μεγαλύτερο μέρος του στοχασμού τού Μαρτί αναφέρεται σε θέματα της Κούβας.
Η «κουβανικότητα» και ο «αμερικανισμός» του Μαρτί σχηματίζουν μια μόνο φόρμα. Στην πραγματικότητα, η Κούβα και η Αμερική αποτελούν το μέρος και το όλον, και τα κουβανέζικα προβλήματα αντανακλώνται στο ευρύτερο πλάνο της αμερικανικής ηπείρου.
Θεωρούσε πως ο πόλεμος της Κούβας για την ελευθερία της ήταν το τελευταίο στάδιο και η κορύφωση της αποσχιστικής καμπάνιας που άρχισε από τους Ισπανοαμερικανούς πατριώτες το 1810.
«Γιος» αυτής της Αμερικής δήλωνε πως είναι. Και ότι αυτή η «γέννα» του, είναι που του έθεσε καθήκοντα.
«Το να γεννηθείς στην Αμερική είναι σαν να έχεις γεννηθεί σε χώρα όπου στην καρδιά λάμπουν νέα άστρα, αστράφτουν παρθενικές φωτιές, κυλάνε ποτάμια ωκεάνια».

Οι λαοί της «Δικής μας Αμερικής», έλεγε ο Χοσέ Μαρτί, αποτελούν μια μόνο οικογένεια, προέρχονται από τον ίδιο κορμό, έχουν έναν όμοιο σχηματισμό και ανάπτυξη.
Οι χώρες της γεννήθηκαν από τα ίδια «πονεμένα σπλάχνα».
Γι’ αυτό κηρύσσει ως αναγκαία και επείγουσα την ενότητα. Οι Δημοκρατίες θα σωθούν όταν στηριχτούν στη συντονισμένη δράση των λαϊκών δυνάμεων τότε θα είναι πραγματικά ελεύθερες. Το 1894 γράφει: «Λέμε λαό και όχι λαούς που κατοικεί από το Μπράβο μέχρι την Παταγονία».

Ο Μαρτί έκανε πολλά ταξίδια (Μεξικό, Γουατεμάλα, Βενεζουέλα).
Το 1881 θα πάει στο Καράκας. Μιλώντας για τον Μπολίβαρ στο έργο «Η ηλικία του χρυσού», λέει: «Διηγούνται πως ένας ταξιδιώτης έφτασε μια μέρα στο Καράκας καθώς βράδιαζε και χωρίς να σκουπίσει τη σκόνη από τα πόδια του δε ρώτησε πού θα έτρωγε και πού θα μπορούσε να κοιμηθεί, αλλά πώς θα πήγαινε εκεί που βρισκόταν το άγαλμα του Μπολίβαρ».
Στο Καράκας θα δηλώσει: «Στο ποίημα του 1810 λείπει μια στροφή και εγώ θέλω να την γράψω». Το 1890 θα θυμηθεί πάλι τον Μπολίβαρ: «Αν δεν υπήρχαν οι γείτονες του Βορρά, στην Κούβα θα είχε τελειώσει τον καλπασμό του ο ελευθερωτής».

Οι βασικές του ποιητικές συλλογές (Ismaelillo «Ισμαϊλίγιο» — Versos libres ‑ελεύθεροι στίχοι [1880 –εκδόθηκαν το 1913], Versos Sencillos ‑απλοί στίχοι [1891]) του αγωνιστή ολόκληρης της Αμερικής, βάζουν τα θεμέλια της νέας ποίησης.
Αφομοιώνει όλα τα αισθητικά ρεύματα, ταυτίζοντας την κουβανικότητα με το παγκόσμιο πνεύμα.
Για τον Μαρτί, η φύση είναι ο μεγάλος δάσκαλος του ανθρώπου.
Ποίηση δεν υπάρχει, εάν δε βάλουμε τα χέρια μας στα σπλάχνα μας και εάν δεν την αναζητήσουμε στα συνεργεία και τους δρόμους (κάθε μέρα είναι ένα ποίημα).
Ο ίδιος απέδειξε τη στενή σχέση της τέχνης με τη ζωή.
Το λογοτεχνικό του έργο είναι συνδεδεμένο με την επαναστατική δράση.
Έδωσε τη ζωή του, πολεμώντας εναντίον των Ισπανών, αφού προηγουμένως αφοσιώθηκε στην προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα.

Το χαρίζω
Ιούλη - Γενάρη
στο φίλο τον αληθινό
που μου απλώνει το ζεστό του χέρι

Αλλά και για κείνον που δε με αποζητά
και με κουράζει -
με χτυποκάρδι προσφέρω
όχι τσουκνίδες κι αγκάθια
Αλλά πάλι ένα άσπρο τριαντάφυλλο

Χαρίζω, Ιούλη — Γενάρη
Για το φίλο τον αληθινό …

ℹ️  Στη χώρα μας, τουλάχιστον στους παλιότερους έγινε γνωστό μετά την μουσική ερμηνεία από το μεγάλο ιταλό τραγουδιστή  Sergio Endrigo (γνωστό σε μας –δυστυχώς, μόνο από τις λεγόμενες «καντσονέτες», ενώ αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο μουσικοσυνθέτη)

Το τραγούδησε το 1967 στην Κούβα στο Festival Internacional de la Canción Popular (Varadero) με απίστευτη επιτυχία
«Όταν πήγα στην Κούβα για πρώτη φορά –γράφει ο Endrigo, τότε ανακάλυψα ότι ο José Martí θεωρείτο ο μεγαλύτερος κουβανός ποιητής, σχεδόν ο πατέρας της πατρίδας.
Στην Αβάνα υπάρχει ένα τεράστιο μνημείο.
Με προσκάλεσαν πολλές φορές στην Κούβα, χωρίς να πάρω ούτε ένα δολάριο, αλλά με φιλοξενία προξένου. Για την “revolucion” θα έκανα αυτό και πολλά ακόμη» …

σσ. |> Το διεθνές Φεστιβάλ λαϊκής μουσικής αποτέλεσε «θεσμό» για το νησί της επανάστασης.
Στο 1^ο που έγινε σε Varadero και Αβάνα εκτός από τον Sergio Endrigo (και την Jenny Luna) από την Ιταλία συμμετείχαν οι
Jaromir Mayer & Eva Pilarova (Τσεχοσλοβακία), Ewa Demarczyk, Cuarteto Novi, Jerzy Polamski (Πολωνία), Iulia Ciogheli (ΕΣΣΔ), Pauline Julien (Καναδάς), Margarita Dimitrova, Yordanka Hristova, Biser Kirov, Orquesta Balkanton & Margarita Radinska (Βουλγαρία), Margareta Paslaru (Ρουμανία), Massiel  (Ισπανία), Roy Harper (Αγγλία), Isabelle Aubert, Jose Bartel, Francesca Soleville (Γαλλία), Less Carton (Barbados), Vermon Harcourt (Βερμούδες), Susana Koncz , Laszlo Arazki (Ουγγαρία), Hilario y Micky +  Margarita Bauche (Μεξικό), Teresa Paula, Lidia Ribeiro, Luis Gilberme  (Πορτογαλλία), Dahd Sfeir (Ουρουγουάη), Zafir Hadzimanov (Γιουγκοσλαβία) , Emilherco (Monaco) κά

Δείτε |> José Martí (Χοσέ Μαρτί): 10 μουσικά θέματα
🔘  ️ Με πληροφορίες και από το Ριζοσπάστη