Ο κορυφαίος δάσκαλος, κιθαρίστας και συνθέτης Δημήτρης Φάμπας δίδαξε κιθάρα και ήθος

"Για μένα, η κιθάρα είναι το όργανο που μπορεί να είναι μια συνέχεια του εαυτού μου, αποκλειστικά και μόνο δική μου, την κρατώ αγκαλιά, κυριαρχώ πάνω της, της είμαι πολύ πιστός και μου τ' ανταποδίδει.
Είναι πάντα ακουμπισμένη πάνω στο στήθος μου, μπορείς τόσα, ή μάλλον όλα, να τα πεις μαζί της. Μου απαντά και εκείνη με τους παλμούς της πάνω στο στήθος μου. Εχει, όμως, και μια μικρή αντίθεση, είναι τρομερά απαιτητική, όσο πιο πολύ την αγαπάω, τόσο πιο πολλά ζητάει...".

Μια σχέση αγάπης, μια σχέση ζωής. Ανάμεσα στον Δημήτρη Φάμπα και την κιθάρα, το γλυκό αυτό όργανο, με το οποίο ο κορυφαίος ερμηνευτής, συνθέτης και ακούραστος δάσκαλος σύνδεσε τη ζωή του, την ίδια του την ύπαρξη.
Ο Δ. Φάμπας έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 75 χρόνων, χτυπημένος από τον καρκίνο, αφήνοντας τη μουσική μας φτωχότερη. Κατόρθωσε, όμως, στη διάρκεια της πολύχρονης, πολύμοχθης πορείας του, να δει το δημιουργικό του "σπόρο" να ριζώνει σε δεκάδες νέους κιθαριστές, τους οποίους ο ίδιος με αγάπη και γνώση "έθρεψε" και την κιθάρα, που πολύ αγάπησε, να κερδίζει τη μάχη.

Οραματιστής και συνεπής στο δύσκολο δρόμο που διάλεξε, μετέδωσε το πάθος του για μάθηση και ανάπτυξη της κιθαριστικής τεχνικής και ερμηνείας, κατορθώνοντας να τοποθετήσει την κιθάρα σε μια αξιόλογη θέση στη μουσική ζωή της πατρίδας μας.
Σε μια εποχή δύσκολη, ο Δ. Φάμπας υπήρξε ο στυλοβάτης της τεχνικής "Σεγκόβια" στην Ελλάδα. Όπως και ο ίδιος έλεγε, "η κιθάρα από κομπάρσος έγινε συμπρωταγωνιστής με τα άλλα όργανα".
Έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο έργο

Τίποτα δε με σταματούσε…

Ο Δημήτρης Φάμπας γεννήθηκε στο χωριό Λαύκος του Πηλίου και μεγάλωσε στη Μηλίνα. Η αγάπη του για την κιθάρα χρονολογείται από τα παιδικά του χρόνια, καθώς τη γοητεία της δεν μπόρεσε να συναγωνιστεί η θάλασσα, όπου η οικογενειακή παράδοση (ο πατέρας του ήταν καραβοκύρης) τον είχε τάξει. Η πρώτη του επαφή με την κιθάρα έγινε σε ηλικία 6-7 χρόνων, με τη βοήθεια ενός εξαδέλφου του. Στο Βόλο, άρχισε να μαθαίνει μαντολίνο και τότε σύστησαν στην οικογένειά του να τον σπουδάσουν μουσική. Στην Αθήνα έρχεται το 1935, όπου σπούδασε θεωρητικά με τον Θ. Βαβαγιάννη και ανώτερα θεωρητικά με τον Κ. Κυδωνιάτη στο Ωδείο Αθηνών. O πρώτος δάσκαλός του στην κιθάρα ήταν ο κιθαριστής Ν. Ιωάννου.

Χρόνια αργότερα, το 1984, αναπολώντας εκείνη την περίοδο σε συνέντευξή του στο κιθαριστικό περιοδικό "Tar", έλεγε: "Οταν νεαρός ξεκίνησα, υπήρχαν 3 κιθαριστές και δάσκαλοι της κιθάρας, ο Ν. Ιωάννου, ο Χ. Εκμεκτσόγλου και ο Γ. Μηλιαρέσης. Οι δύο πρώτοι είχαν άλλο κύριο επάγγελμα από την κιθάρα.
Εγώ δεν τη διάλεξα μόνο να αντιπροσωπεύει όλα για μένα, τη στόλισα με όνειρα που εγώ θα πραγματοποιούσα, να γίνει σαν όργανο υπολογίσιμη, να εκτιμήσουν τις δυνατότητές της, να την αγαπήσουν και μάλιστα όλοι οι Ελληνες.
Προκαλούσα τη λύπη πολλών μ' αυτές τις σκέψεις, με φαντάζονταν στο μέλλον, ε! σαν πλανόδιο κιθαρωδό. Τίποτα δε με σταματούσε.
Τρομερές εποχές και εγώ ξεκινούσα για το όνειρο. Κατοχή - Εμφύλιος - απογοητεύσεις, οικονομικό σφίξιμο, εγώ ποδαρόδρομο, να μπορέσω να μορφώσω, όσο γινόταν περισσότερο, τον εαυτό μου πρώτα, για να δημιουργήσω καινούριους στη συνέχεια.

Το 1953 πήρε το δίπλωμά του από το Εθνικό Ωδείο με Αριστείο και Α Βραβείο από τον Γ. Βώκο.Μεγάλος σταθμός της θαυμαστής καριέρας του ήταν η απόφασή του να γίνει μαθητής του Αντρέ Σεγκόβια (1955 - '56), όπου με υποτροφία σπούδασε κιθάρα στην Ακαδημία Chigiana της Σιένα. Δίπλα στον μεγάλο κιθαρίστα, ξαναβρέθηκε και το 1959, σπουδάζοντας πάλι με υποτροφία στην Ακαδημία του Σαντιάγκο της Ισπανίας. Χαρακτηριστική της εκτίμησης, που έτρεφε ο Σεγκόβια για τον Ελληνα μαθητή του, ήταν η επιστολή, που του έστειλε το 1970: "Είμαι ευτυχής που βλέπω τον παλιό μου μαθητή Δημήτρη Φάμπα, με ποιο τρόπο εξελίχθηκε στον καλλιτεχνικό δρόμο από σπουδαστής σε μετρ. Η θέληση της εργασίας του, ανέδειξε το ταλέντο του σαν καθηγητή και συνθέτη. Συνέθεσε ωραία έργα για κιθάρα και με τη διδασκαλία του δημιούργησε εξαίρετους μαθητές...".

Η κιθάρα είχε κερδίσει μια μεγάλη μάχη...

Πρωτοπόρος, μα και πεισματάρης, ο Δ. Φάμπας πίστευε "με πάθος στις απεριόριστες δυνατότητες της κιθάρας, στην έκφραση και την ευαισθησία της. Καθώς κύλαγαν τα χρόνια, πολλοί μαθητές μου παρασύρθηκαν από το πάθος μου και την αγάπησαν. Θυμάμαι ακόμη ζωηρά τις αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές, που ξεσήκωσε το 1958 η πρωτοφανέρωτη συναυλία πολλών νέων κιθαριστών, μαθητών του Φάμπα. Φαντάζομαι πως εκείνη την πρώτη φορά πολλοί ήρθαν από περιέργεια, μα, η κιθάρα στην Ελλάδα είχε κερδίσει μια μεγάλη μάχη και κάθε χρόνο η γοητεία της απλωνόταν σε μεγαλύτερο ακροατήριο".

Αφοσιωμένος ολόψυχα στην αποστολή του ως δάσκαλος, ο Δ. Φάμπας (ήταν καθηγητής στο Εθνικό Ωδείο) δημιούργησε μια ονομαστή σχολή κιθάρας με διεθνείς επιτυχίες.Ανάμεσα στους μαθητές του, οι Λ. Ζώη, Ε. Ασημακόπουλος, Ν. Μαυρουδής, Ε. Μπουντούνης, Γ. Κερτσόπουλος, Ε. Κώνστα, Ν. Χαμηλοθώρης, Γ. Μανωλιδάκης, Σ. Διαμαντής, Σ. Μιχαήλ, Ε. Κοτζιά κ.ά.

Εξαίρετος δεξιοτέχνης, ο Δ. Φάμπας είχε δώσει πλήθος ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τις μεγαλύτερες επιτυχίες τις γνώρισε σε ονομαστές αίθουσες συναυλιών, σε Φεστιβάλ, τηλεοράσεις και ραδιοσταθμούς σε Παρίσι, Λονδίνο, Μαδρίτη, Λισαβόνα, Βαρκελώνη, Βαλέντσια, Μασσαλία, Νάπολη, Γένοβα, Φλωρεντία, Τριέστι κ.α. Ρεσιτάλ, επίσης, έδωσε σε Γερμανία, Ολλανδία, Τσεχοσλοβακία, ΗΠΑ, Καναδά, ΕΣΣΔ, Ουγγαρία, Τουρκία κ.α. Η υποδοχή του από το κοινό, ως εκτελεστή και συνθέτη, ήταν πάντα ενθουσιώδης, ενώ οι κριτικές, που συνόδευαν τις εμφανίσεις του, από διάσημους μουσικοκριτικούς, αξιοζήλευτες. Για την ερμηνεία, ο ίδιος έλεγε: "Δεν υπάρχει κανένας εύκολος δρόμος, ούτε κατεστημένη ερμηνεία, αφού το κύριο βάρος της ερμηνείας οφείλεται στην προσωπικότητα εκείνου που ερμηνεύει. Φυσικά, η εκτέλεση ενός οποιουδήποτε έργου πρέπει να 'χει τα στοιχεία εποχή και προσωπικό στιλ του συνθέτη. Δε συμφωνώ καθόλου με την τάση ορισμένων κιθαριστών, που ξεγυμνώνουν τα έργα από κάθε αίσθημα, κάθε έκφραση, για να δείξουν τάχα μια σύγχρονη ερμηνεία. Νομίζω, απλά, πως δεν τα νιώθουν, δεν τους αγγίζουν. Η κάθε σύνθεση, απόλυτα, υπάρχει για να πει κάποιο συναίσθημα, μια ιδέα, να δείξει εικόνα, μια κατάσταση. Κανένας συνθέτης δεν αράδιασε νότες για τις νότες, γρήγορες ή αργές".

Ως συνθέτης, ο Δ. Φάμπας πλούτισε το ρεπερτόριο της κιθάρας με πλήθος συνθέσεις, σουίτες, χορούς και άλλα έργα, που παίζονται στη χώρα μας και το εξωτερικό.Εργα του έχουν εκδοθεί από τους οίκους "Ricordi" (Ιταλίας και Βραζιλίας), "Columbia" (ΗΠΑ), "Max Eschig" (Γαλλίας) και "Νάκα" (Ελλάδα). Δίδαξε πολλές φορές σε διεθνή σεμινάρια και έκανε διαλέξεις για την ιστορία της κιθάρας σε πολλές χώρες. Εγραψε 5 δίσκους μακράς διάρκειας με κλασικές και ελληνικές συνθέσεις, ενώ συμμετείχε σε πολλούς άλλους, καθώς και σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες, ερμηνεύοντας μουσική των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκου κ.ά. Ηταν τακτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και διατέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου Καθηγητών Ωδείων Αθηνών (ΣΚΩΑ) και γραμματέας στο ΔΣ της Ομοσπονδίας Μουσικών Σωματείων Ελλάδας.

Μουσική όχι για τους λίγους

Σε όλη τη μακρόχρονη καλλιτεχνική πορεία του, ο Δ. Φάμπας δεν είδε ποτέ την τέχνη του ξεκομμένη από την κοινωνία.
«Οπως κάθε τέχνη, έλεγε σε συνέντευξή του στην "Πρωινή", η μουσική πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να παίρνει κάποια θέση έναντι της κοινωνίας. Έτσι, μέσα από τις συνθέσεις μου, εκφράζω το "πιστεύω μου" στον άνθρωπο και στην αξία της ειρήνης. Τη βαρύτητα που έχει η ειρήνη στην πρόοδο γενικά των λαών. Και βέβαια, η μουσική παίζει το δικό της ρόλο στη σημερινή κοσμογονία θετικά... Ο κάθε καλλιτέχνης πρέπει κατά κάποιο τρόπο να είναι ταγμένος στη σωστή κοινωνική εξυπηρέτηση».
Η αγωνία του διαρκής, ώστε «η μουσική να γίνεται κατανοητή από τον κόσμο και όχι να είναι για τους πολύ λίγους. Γιατί είναι γεγονός πως η μουσική διαπλάθει, συν τοις άλλοις, και τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Ετσι, με αρχή τη μουσική του 15ου αιώνα, με τη "βιχουέλα" ακόμα - μιλάμε για ένα είδος μικρής κιθάρας - μέχρι και τις μέρες μας, με έργα σύγχρονων, προσπαθώ να υποστηρίξω ότι η μουσική παίζει τον σοβαρό της ρόλο στη σωστή διάπλαση και διαπαιδαγώγηση των χαρακτήρων»

Μεγάλος οραματιστής και συνεπής αγωνιστής, ο Δ. Φάμπας συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, παλεύοντας για την αναβάθμιση του πολιτιστικού τοπίου στη χώρα μας, για την αλλαγή των μουσικών μας πραγμάτων προς όφελος του λαού.
«Αλλαγή στα μουσικά μας πράγματα, έλεγε σε συνέντευξή του στο "Ριζοσπάστη" (28/5/85), θα σήμαινε: Πολλά χρήματα και πολλή αγάπη από το κράτος για να φτιαχτεί υποδομή. Για να γίνουν κρατικά ωδεία. Για να γίνουν αίθουσες μουσικής, χορωδίες και ορχήστρες. Για να αρχίζει η μουσική παιδεία από το δημοτικό σχολείο».
Επιθυμώντας να συμβάλει στην πολιτιστική αναγέννηση της Αθήνας, ο Δ. Φάμπας συμμετείχε δύο φορές (1978 και 1986) ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος, στους συνδυασμούς που υποστήριζε το ΚΚΕ.
Στα οράματά του για την Αθήνα, ήταν «η δημιουργία ενός Δημοτικού Ωδείου, που οι σπουδές σε αυτό πρέπει να είναι δωρεάν για να μη χάνονται τόσα ταλέντα, που οι γονείς τους δεν έχουν χοντρά πορτοφόλια. Μέσα από το Δημοτικό Ωδείο, θα γεννηθούν χορωδίες, συμφωνικά σύνολα, μπάντες και σολίστες» ("Ριζοσπάστης" 6/9/86).

Δε βρήκα συμπαράσταση...

Παρά τη μεγάλη του προσφορά και τη διεθνή του αναγνώριση, ο Δημήτρης Φάμπας, στην πολύμοχθη πορεία του, από τη χώρα του δεν αξιώθηκε καμιά βοήθεια. "Από τον τόπο μου, έλεγε στο "Ριζοσπάστη" (28/5/85), δε βρήκα ποτέ καμιά συμπαράσταση για τίποτα. Και από τη σημερινή κυβέρνηση, δεν είδα να ενδιαφέρεται και να βοηθά τους καλλιτέχνες... Μόνο από τον εαυτό μου, αντλούσα δυνατότητες. Όλη μου η ζωή ήταν ένας διαρκής αγώνας, δίχως βοήθεια από πουθενά, ιδίως από την πολιτεία.
Αγωνίστηκα να πείσω πως η κιθάρα είναι ένα σοβαρό όργανο για κοντσέρτα και αίθουσες συναυλιών. Με πίστεψαν πολλά παιδιά, που σήμερα είναι πολύ σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως ο Ασημακόπουλος, η Ζώη, ο Μαυρουδής, ο Μπουντούνης και πολλοί άλλοι μαθητές μου, που διαπρέπουν. Οσο για τις εκδόσεις έργων μου, η ελληνική πολιτεία ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε".

Ιδιαίτερα σεμνός και ακούραστος, ο Δ. Φάμπας έγραψε τις δικές του "σελίδες" στο μεγάλο "βιβλίο" της μουσικής ζωής του τόπου μας. Διανύοντας μια πορεία, που χαράχτηκε από δυσκολίες, αγώνες, μα και νίκες. Τα λόγια του - παρακαταθήκη: "Μήπως την επιμονή μου να ζω μόνο από την κιθάρα δεν την είπαν τρέλα; Μήπως όταν άκουσα ένα δίσκο του Σεγκόβια και άφησα νύχια στο δεξί χέρι, δε μου παράγγειλαν οι παλιοί συνάδελφοι να σκαλίσω τον κήπο μου με τα νύχια κι όχι να παίζω κιθάρα; Τελικά, άφησαν όλοι νύχια ή μήπως σαν είδαν τα αποτελέσματα από τα δικά μου θαρραλέα ανοίγματα, δεν ακολούθησαν κι αυτοί; Τι να πρωτοθυμηθώ; Ανεδαφικό και ανόητο με χαρακτήριζαν όταν διοχέτευα κάθε τι που έπαιρνα, σπουδάζοντας στο εξωτερικό με τον Σεγκόβια, τον Πούχολ, τους μαθητές μου!! Η που μου έκοψαν την καλημέρα γιατί προωθούσα τους μαθητές - κιθαριστές με ρεσιτάλ και συναυλίες; Τελικά, νομίζω πως με ατσάλωναν αυτά κι άλλα".

Πρωτοπόρος καλλιτέχνης και δάσκαλος

Ο κατ' εξοχήν στυλοβάτης της κιθαριστικής τέχνης στη χώρα μας ο πολυτάλαντος Δημήτρης Φάμπας, που έφυγε από τη ζωή πριν 26 χρόνια (3/5/1996). Με φανερή τη γνώση του οργάνου και με το γνήσιο ταλέντο του, ο σπουδαίος μουσικός και δάσκαλος, ο εξαίρετος και διεθνώς αναγνωρισμένος σολίστ, κατάφερε να πλουτίσει το ρεπερτόριο της κιθάρας με έργα πολύ όμορφα και δεξιοτεχνικά, έργα πρωτότυπα, λυρικά, με έντονα τα ελληνικά χρώματα και επιρροές από την παραδοσιακή μας μουσική.

Στην πολύχρονη δημιουργική του πορεία, ο Δ. Φάμπας διακρίθηκε σαν σολίστας, συνθέτης, μα και ακούραστος δάσκαλος, κατορθώνοντας να τοποθετήσει την «παρεξηγημένη» κιθάρα σε μιαν αξιόλογη θέση στη μουσική ζωή της πατρίδας μας. Πλούτισε το ρεπερτόριό της με πλήθος συνθέσεις, που παίζονται στη χώρα μας και το εξωτερικό. Έδωσε εκατοντάδες ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, κερδίζοντας αξιοζήλευτες κριτικές από διάσημους μουσικοκριτικούς: σε Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ολλανδία, Τσεχοσλοβακία, ΗΠΑ, Καναδά, ΕΣΣΔ, Ουγγαρία, Βατικανό, Γιουγκοσλαβία, Τουρκία, Αυστρία, σε όλες τις μεγάλες πόλεις και θέατρα της Ελλάδας, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Έδωσε επίσης πολλές διαλέξεις για την κιθάρα σε διεθνή φεστιβάλ, σε ραδιοφωνικούς σταθμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό (ΕΡΤ, BBC).

Υπήρξε επίσης πρωτοπόρος δάσκαλος. Με επιμονή και υπομονή, μετέφερε τη βαθιά γνώση του οργάνου και το πάθος του σε γενιές κιθαριστών και φιλόμουσων. H σχολή του και η διδασκαλία του θεωρήθηκαν από τις καλύτερες στον κόσμο, από όπου βγήκαν πολλοί διαπρεπείς καλλιτέχνες. Το 1958 για πρώτη φορά παρουσιάζονται νέοι κιθαρίστες, μαθητές της σχολής του, σε ομαδική συναυλία. Από τότε, κάθε χρόνο, η σχολή του παρουσίαζε τους καλύτερους νέους κιθαρίστες. Ανάμεσά τους οι Λίζα Ζώη, Ευάγγελος Ασημακόπουλος, Ευάγγελος Μπουντούνης, Νότης Μαυρουδής, Ειρήνη Κώνστα, Κώστας Γρηγορέας, Γιώργος Κερτσόπουλος, Κυριάκος Τζωρτζινάκης, Εύα Φάμπα, Μάρκος Τσέτσος, Ευάγγελος Φάμπας, Γιώργος Μαυροειδής, Ελευθερία Κοτζιά κ.ά. Δημιούργησε και διεύθυνε δύο ορχήστρες κιθαριστών, μία με παιδιά και μία με προχωρημένους κιθαρίστες, με τις οποίες για πάνω από δέκα χρόνια έδωσε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Η ζωή και το έργο του συμπεριλαμβάνονται σε παγκόσμια λεξικά, σε κιθαριστικά μουσικά λεξικά και ιστορίες κιθάρας πολλών χωρών.

Σε όλη τη μακρόχρονη καλλιτεχνική πορεία του, ο Δ. Φάμπας δεν είδε ποτέ την τέχνη του ξεκομμένη από την κοινωνία, πιστεύοντας ότι ο καλλιτέχνης πρέπει κατά κάποιο τρόπο να είναι ταγμένος στη σωστή κοινωνική εξυπηρέτηση.

Όπως αναφέραμε υπήρξε ο μεγάλος οραματιστής και συνεπής αγωνιστής, που συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, παλεύοντας για την αναβάθμιση του πολιτιστικού τοπίου στη χώρα μας, για την αλλαγή των μουσικών μας πραγμάτων προς όφελος του λαού. 

"Το μήλο κάτω από τη μηλιά"
Η εκλεκτή Εύα _EvaFabas,
"είν΄εδώ να μας θυμίζει τις μέρες τις παλιές"

Το 1999 ιδρύθηκε προς τιμήν του ο Σύλλογος Φίλων της Κιθάρας Δημήτρης Φάμπας, με πρωτοβουλία της Εύας Φάμπα, που είναι και πρόεδρος του ΔΣ. Από το Σύλλογο ανακοινώθηκε η έκδοση, κατά τη διάρκεια του 2006, Ανθολογίας Έργων του συνθέτη (από τον γνωστό αμερικανικό εκδοτικό οίκο MEL BAY) με επιμέλεια και δακτυλοθεσία της Ε. Φάμπα.

Με πληροφορίες από το Ριζοσπάστη (Ρ. Σούλη)

 

• ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΜΠΑΣ - Αφιέρωμα
  "Πνευματική Ιδιοκτησία" έκδοση της ΑΕΠΙ, τεύχος 20, Ιανουάριος 1997 
• ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΜΠΑΣ - Πάθος για την Κιθάρα
  του Θανάση Συλιβού, περιοδικό ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, τεύχος 17, Απρίλης-Ιούνης 2005
• Αφιέρωμα στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΑΜΠΑ
  Επιμέλεια Τάσου Κολυδά - Γιώργου Μονεμβασίτη (άνοιξη 2007)
  TAR διαδικτυακό περιοδικό με αφορμή την κιθάρα
•  DIMITRIS FAMPAS, HIS LIFE AND ACTIVITIES
  του Μιχάλη Μαυρομιχάλη, περιοδικό SOUNDBOARD (USA), τεύχος XXXIII,Nos.1-2 2007 
• "Η ανάθεση πρωταγωνιστικού ρόλου στην κιθάρα
  για την εκτέλεση σκηνικής μουσικής κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο."
  του Τάσου Κολυδά (Από τα πρακτικά του συνεδρίου «Ελληνική μουσική δημιουργία του 20ού αιώνα για το λυρικό θέατρο και άλλες παραστατικές τέχνες» -  Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 2009)
• Κολυδάς, Τάσος. Δημήτρης Φάμπας: ο κιθαριστής, ο μουσικοπαιδαγωγός, ο συνθέτης (Διδακτορική διατριβή, Τμήμα Μουσικών Σπουδών - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2006)

Εκδομένα έργα του Δημήτρη Φάμπα

• για 2 κιθάρες
  Δύο Ελληνικοί χοροί,   (Lathkill Music publishers - London UK)
  «Μπάλλος για 2 κιθάρες» - «Κερκυραϊκός χορός για 2 κιθάρες» 
  Επιμέλεια έκδοσης: Εύα Φάμπα. Διατείθεται από: www.lathkillmusic.co.uk & www.spanishguitar.com
• Φαντασία για 2 κιθάρες,  (Παπαγρηγοριου-Νάκας - Αθήνα)  περιλαμβάνεται στην έκδοση "Δημήτρη Φάμπα, Μουσική για κιθάρα"  τεύχος 2o.  www.panasmusic.gr & www.spanishguitar.com

Για 3 κιθάρες / κιθαριστικό σύνολο

• Ελληνική Γιορτή , (εκδόσεις BALKANOTA, 2008, σειρά "Eva Fampas Collection" Βουλγαρία)   Ο Δημήτρης Φάμπας έγραψε την Ελληνική γιορτή το 1980,  για να παιχτεί από την ορχήστρα  των μικρών κιθαριστών, ένα σχήμα που είχε δημιουργήσει με παιδιά μαθητές του.  Από τότε το έργο αυτό γραμμένο σε 7/8, με έντονα τα ρυθμικά και άλλα  Ελληνικά στοιχεία έχει παρουσιαστεί από πολλά  κιθαριστικά σύνολα  σε όλο τον κόσμο.  Διατίθεται  στην διεύθυνση των εκδόσεων¨ www.balkanota.info &  www.trekel.de
• Ο Μεγάλος Μπάλλος.  Για 3 κιθάρες. (έκδοση Παπαγρηγορίου-Νάκας, Αθήνα 1986) Περιλαμβάνεται στο 3ο τεύχος της σειρά ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΜΠΑΣ - Μουσική για Κιθάρα. Βρείτε το και διαδικτυακά στις διευθύνσεις: www.panasmusic.gr & www.spanishguitar.com
• Ωδή στην Ειρήνη, ποίηση Γιάννη Ριτσου, για φωνή/χορωδία και 3 κιθάρες/σύνολο  (έκδοση Παπαγρηγορίου-Νάκας, Αθήνα 1986) Περιλαμβάνεται στο 4ο τεύχος της σειρά ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΜΠΑΣ - Μουσική για Κιθάρα  |και διαδικτυακά στις διευθύνσεις: www.panasmusic.gr & www.spanishguitar.com

Έργα του Δημήτρη Φάμπα για σόλο κιθάρα,
εκδομένα κατά τη διάρκεια της ζωής του

• Danza Greca n. 1 / Karaguna (129953, 2η έκδ. 1975), Μιλάνο, 1959, εκδ. Ricordi.
• Bolero (CO. 154), Ουάσιγκτον, 1964, εκδ. Columbia.
• 12 Concert Studies / Volume I: No. 1-12 (Ida's Presti memory), Αθήνα, 1967, εκδ. Φ. Νάκας.
• 12 Concert Studies / Volume II: No. 13-24 (to Andrés Segovia), Αθήνα, 1967, εκδ. Φ. Νάκας.
• Valsa de Brasilia (BR - 3044), Σάο Πάολο, 1970, εκδ. Ricordi Brasileira.
• Conte (M.E. 7374), Παρίσι, 1972, εκδ. Μαχ-Eschig.
• Danse Grecque / Sousta (M.E. 7376), Παρίσι, 1972, εκδ. Μαχ-Eschig.
• Prelude Moderne (M.E. 7375), Παρίσι, 1972, εκδ. Μαχ-Eschig.
• Vision (M.E. 7377), Παρίσι, 1972, εκδ.Μαχ- Eschig.
• Suite Grega No 4 (BR - 3221), Σάο Πάολο, 1973, εκδ. Ricordi Brasileira.
• Μουσική για Κιθάρα (χ.κ.), Αθήνα, 1983, εκδ. Κ. Παπαγρηγορίου - Χ. Νάκας, τεύχος 1.
  «Reverie»   -   «Bαλς»
  «Εγκάρδια Συνομιλία με τον Αndés Segovia»  -  «Ελληνικός χορός Μπάλλος»
  «Ελληνικός χορός Συρτός»  -    «4 Σπουδές»
  «Triplet Memory to Emilio Pujol»
• Μουσική για Κιθάρα (E.P.N. 53), Αθήνα, 1986, εκδ. Κ. Παπαγρηγορίου - Χ. Νάκας, τεύχος 2.
  «Fantasie»   ( Φαντασία για δύο κιθάρες)
  «Ελληνικός χορός Καραγκούνα»   -  «Παραμύθι»    -     «Ποίημα»
  «Ελληνικός χορός Βλάχα»   -   «Σουίτα no 3, σε παλιά φόρμα»
  «Ελληνικός χορός Σούστα»  - «Παιδικά παιχνίδια»
  «Cavatina no 1»    -  «Φανταστικός χορός»
• Μουσική για Κιθάρα (E.P.N. 125), Αθήνα, 1986, εκδ. Κ. Παπαγρηγορίου - Χ. Νάκας, τεύχος 3.
  «Μεγάλος Μπάλλος»  (για 3 κιθάρες)  -  «Bolero»
  «Ελληνικός χορός Συρτάκι»   -  «Ρεματιές»
  «Ελληνικός χορός Τσάμικος»   -   «Στη χώρα των Κενταύρων»
• Μουσική για Κιθάρα (E.P.N. 126), Αθήνα, 1986, εκδ. Κ. Παπαγρηγορίου - Χ. Νάκας, τεύχος 4.
  «Ωδή στην Ειρήνη»  (για 3 κιθάρες/σύνολο και φωνή/χορωδία)
  «Marche of Spain»     -    «Cavatina no 2»
  «Σουίτα νο 2 για μια πολυαγαπημένη οικογένεια»
  «Συναισθήματα»

Έργα του Δημήτρη Φάμπα
που εκδόθηκαν μετά το θάνατό του,
με επιμέλεια της Εύας Φάμπα

• Two Greek Dances ,  2001, Lathkill Music publishers - London.
  «Ballos dance for two guitars»
  «Corfu dance for two guitars»
• Δημήτρη Φάμπα / 23 Μελωδίες για παιδιά και νέους κιθαρίστες,  Αθήνα, 1997, εκδ. Φιλ. Νάκας.
• Δ. Φάμπας / Μελωδίες για νέους κιθαρίστες / σειρά B΄,  Αθήνα, 2003, εκδ. Μ.Νικολαίδης - Orpheus.
• Δ. Φάμπας / «Ελληνική Γιορτή» για 3 κιθάρες - κιθαριστικό σύνολο 2008, εκδ. BALKANOTA
• Ανθολογία έργων του Δημήτρη Φάμπα (9 ρομαντικά πρελούδια, τραγούδια τις κιθάρας, το πορτρέτο του Segovia, Ρομάντζα κα) έκδοση MEL BAY 2009