Το σφυροδρέπανο και ο εμπνευστής του Yevgeny Ivanovich Kamzolkin

Κατά το λεξικό Τριανταφυλλίδη σφυροδρέπανο το [sfiroδrépano]: σφυρί και δρεπάνι τοποθετημένα χιαστί, σύμβολο των κομμουνιστικών κομμάτων και έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης _λόγ. σφυρ(ί) -ο- + δρεπάν(ι) _αγγλ. hammer & sickle (μτφρ.δ. από τα ρωσικά).

Ο καλλιτέχνης Yevgeny Ivanovich Kamzolkin (Евгений Иванович Камзолкин) σοβιετικός καλλιτέχνης _φωτογράφος και διακοσμητής δημιούργησε _σαν σήμερα 25-Απρ-1918, το σχέδιο του σφυροδρέπανου το σημαντικότερο σύμβολο τις Σοβιετικής Ένωσης και των Κομμουνιστικών Κομμάτων όπου γης μέχρι της ανατροπές και την καπιταλιστική παλινόρθωση. Το σφυροδρέπανο, που συμβολίζει η εθελούσια-ειρηνική ένωση εργατών και αγροτών στην παραγωγή, χρησιμοποιήθηκε παγκόσμια στην κόκκινη σημαία και ως κρατικό έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Γεβγκένι Ιβάνοβιτς Καμζόλκιν _Евгений Иванович Камзолкин (19-Φεβ-1885 |18 Μάρτη 1957) ήταν γνωστός για πολλά πρωτότυπα δημιουργήματα, ειδικά κατά την περίοδο της μεγάλης Οκτωβριανής σοσιαλιστικής επανάστασης, μεταξύ αυτών του διαχρονικού συμβόλου της παγκόσμιας εργατικής  τάξης.

Γεννημένος στην οικογένεια ενός εμπόρου από τη Μόσχα, του Ιβάν Βασίλιεβιτς, ο Καμζόλκιν ήταν εγγονός δουλοπάροικου και μεγάλωσε ορφανός.  Μεταξύ 1904 και 1912 σπούδασε στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας υπό την καθοδήγηση των Άμπραμ Αρχίποφ και Νικολάι Κασάτκιν. Το 1907, εξέθεσε έργα του στη Διεθνή Έκθεση Φωτογραφίας στο Τορίνο με τα έργα "Κλάδος καρυδιάς", "Αγαρικό μύγας" και "Θέα στο δάσος"). Μέλος της Εταιρείας Λεονάρντο ντα Βίντσι (1906) και του Σαλόν της Μόσχας (1910). Στη ζωγραφική, ο αιγυπτιακός του κύκλος κατέχει ξεχωριστή θέση: "Στη μάχη», "Γιορτή του Ασσυρίου βασιλιά", "Εις το όνομα του Ραμσή", " Αιγύπτια γυναίκα".

σσ.
Abram Arkhipov: Ρώσος ρεαλιστής καλλιτέχνης, ο οποίος ήταν μέλος της συλλογικής τέχνης “ Οι Περιπλανώμενοι ”. Δίδαξε στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, όπου ήταν αρχικά φοιτητής, έγινε μέλος του Συνδέσμου Καλλιτεχνών της ΕΣΣΔ και του απονεμήθηκε δις ο τίτλος του Λαϊκού Καλλιτέχνη της ΕΣΣΔ _1924 και 1927. Πέθανε στη Μόσχα το 1930.
Nikolay Kasatkin (1859- 1930): Ρώσος ζωγράφος· θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του Κοινωνικού Ρεαλισμού. Ο πατέρας του ήταν χαράκτης και λιθογράφος. Από το 1873 έως το 1883 σπούδασε στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και μετά την αποφοίτησή του, έλαβε μετάλλιο για τον πίνακά του «Ζητιάνοι στην Πόρτα της Εκκλησίας», το 1891, άρχισε να εκθέτει έργα του και, από το 1894 έως το 1917, ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Για τριάντα χρόνια, ξεκινώντας από το 1883, έκανε 100άδες εικονογραφήσεις για τα δημοφιλή ημερολόγιά του διδάσκοντας και λιθογραφία. Συνέβαλε επίσης στην Μεγάλη Μεταρρύθμιση (Великая реформа), και σε μια συλλογή με τίτλο "Ρωσική-Σοβιετική Ιστορία σε Εικόνες".

Έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης

Το 1918, στις 25 Απρίλη ο Καμζόλκιν πρότεινε τα σύμβολα σφυρί + δρεπάνι, σφυρί + αμόνι, άροτρο + σπαθί, δρεπάνι + κλειδί (πιθανά και άλλα) ως διακόσμηση για τους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς στην από τότε καλλιτεχνική περιοχή Ζαμοσκβορέτσιε της Μόσχας.
σσ. Το Zamoskvorechye είναι και σήμερα _κληρονομιά της ΕΣΣΔ, μια συνοικία με καλλιτεχνική ατμόσφαιρα, συναυλίες ορχηστρικής μουσικής και χορωδίας στον Διεθνή Οίκο Μουσικής της Μόσχας, αλλά και τζαζ μουσική και εναλλακτικές παραστάσεις στο πολιτιστικό κέντρο Dom. Το Bakhrushin State Central Theatre Museum φιλοξενεί κοστούμια, θεατρικές αφίσες και άλλα αναμνηστικά από παραστάσεις. Στην πολυσύχναστη Pyatnitskaya Street υπάρχουν χαλαρά μπιστρό και γεωργιανά εστιατόρια, αλλά και στέκια που σερβίρουν κλασικά πιάτα της ρωσικής κουζίνας.

Το σφυροδρέπανο στέριωσε για πάντα
το "σήμα κατατεθέν"
των ελεύθερων δημοκρατιών __Β. Μαγιακόφσκι

Πρωτομαγιά
Εμείς!
Συλλογικά!
Όλη η Ανθρωπότητα!
Μαζί!

Αρκετά με τα βάσανα!
Μάιος, καλή διασκέδαση!
Στους δρόμους!
Ένα βήμα τη φορά!
Όλος ο πάγος
από κάτω μας
σπάει!

Λιώνουν
όλα τα χιόνια!

Πρωτομαγιά
βήμα-βήμα
χτυπήστε το λιθόστρωτο,

κάθε τραγούδι,
κάθε στίχος είναι
σάλπιγγες
διεθνείς
πορεία αλληλεγγύης.
1^η Μαΐου.

Δεν σβήστηκε από τη γη
ακόμη
ο τελευταίος ιδιοκτήτης,
ο τελευταίος αφέντης.
Ο τελευταίος θρόνος δεν βρίσκεται ακόμα στο μουσείο.

Ενάντια στους λευκούς (…)
μαζί -
Κόκκινο Μέτωπο!

Πρωτομαγιά
Ήδη στο ένα τρίτο του κόσμου
ο πάγος έχει σπάσει.
Όλοι
όπου γης,
στερεώνουμε
το οχυρό της παγκόσμιας επανάστασης,
σφυρί μαζί με
δρεπάνι,

Σήμερα,
1^η Μαΐου,
τα λάβαρά μας
δυναμώνουν σε όλο τον κόσμο,
πιο φιλικά,
πυκνότερα,

Δένουνε πιο σφιχτά
οι ώμοι των εργατών
και οι αγρότες.

Πρωτομαγιά
Εμείς!
Συλλογικά!
Όλη η Ανθρωπότητα!
Μαζί!

Αρκετά με τα βάσανα!
Μάιος, καλή διασκέδαση!
Στους δρόμους!

1^η Μαΐου _Εμείς! Το Συλλογικό! Η Ανθρωπότητα! Οι Μάζες!.. __Βλ. Μαγιακόφσκι

________________________________________________________________

Ο δημιουργός του σφυροδρέπανου, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, πήρε δραστήρια μέρος στα καλλιτεχνικά πράγματα εργάστηκε σε σκηνικά για πολλές παραγωγές θεάτρου (αναφέρεται ως πιο σημαντικό του "Ο Θάνατος του Ιβάν του Τρομερού" του Α. Κ. Τολστόι "Οι Ληστές" του Φ. Σίλερ, "Ουριέλ Ακόστα" του Κ.Φ. Γκούτσκοφ, και "Το Ημέρωμα της Στρίγγλας" του Σαίξπηρ). Κατά τη δεκαετία του 1920 έζησε στο Πούσκινο, όπου δίδαξε τέχνες και χειροτεχνίες στην μουσική και καλλιτεχνική εργατική κολλεκτίβα Πούσκιν και ήταν ο δημιουργός της ενότητας "Εργαστήριο ανοιχτής εστίας" (1923) για την Πρώτη Πανρωσική-Πανσοβιετική Έκθεση Τέχνης και Βιομηχανίας στη Μόσχα.

• Το 1920 δίδαξε εφαρμοσμένες τέχνες στην Μουσική και Καλλιτεχνική Εργατική κολλκτίβα Πούσκιν που πήρε το όνομά της από τον A.V. Λουνατσάρσκι.
• Το 1921, ήταν καθηγητής σχεδίου στην παιδική κολλεκτίβα Lesnoy Gorodok
• Το 1923, ήταν ένας από τους ιδρυτές της καλλιτεχνικής εταιρείας «Ζαρ-τσβετ», στην οποία συμμετείχαν οι Μ. Β. Ντομπουζίνσκι, Ν. Ε. Λανσέι, Ε. Σ. Κρουγκλίκοβα, Κ. Σ. Πετρόφ-Βόντκιν και άλλοι.
• Μέλος της Ρωσικής Φωτογραφικής Εταιρείας και της Ένωσης Σοβιετικών Καλλιτεχνών της Μόσχας. Ως τακτικό μέλος, συμμετείχε σε περισσότερες από 50 εκθέσεις τέχνης, συμπεριλαμβανομένων δύο ατομικών το 1938 και το 1950.
• Το 1935-1936 συμμετείχε στο έργο σχεδιασμού για τον σιδηροδρομικό σταθμό Νοβοσιμπίρσκ-Γκλάβνι.
  
  
  
  
  
• Τη δεκαετία του 1940, ο Ε. Ι. Καμζόλκιν δώρισε δωρεάν το εργαστήριό του στην Παιδική Μουσική Σχολή Νο. 1. Πέθανε στις 19 Μαρτίου 1957 και τάφηκε στο Νεκροταφείο Καβεζίνσκι στην περιοχή Πούσκινσκι της Περιφέρειας της Μόσχας.

Πίνακες ζωγραφικής του Ε. Ι. Καμζόλκιν βρίσκονται στις συλλογές της Κρατικής Πινακοθήκης Τρετιακόφ, του Κρατικού Κεντρικού Θεατρικού Μουσείου που ονομάστηκε μετά τον Α. Α. Μπαχρούσιν, του Μουσείου Κτήματος Μουράνοβο που ονομάστηκε μετά τον Φ. Ι. Τιούτσεφ και του Μουσείου Τοπικής Ιστορίας Πούσκινο, στην Περιφέρεια της Μόσχας.

Το σφυροδρέπανο στην Ελλάδα

Υπάρχει μια εργασία της γλωσσολόγου (;;) Ζωής Γαβριηλίδου για τα ρωσικά δάνεια στην ελληνική γλώσσα, όπου αναφέρεται ότι, με βάση τις ετυμολογικές πληροφορίες Λεξικού Νεοελληνικής, τα δάνεια αυτά ήρθαν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, είτε απευθείας από τα ρωσικά είτε μέσω της γαλλικής. Υπάρχουν ωστόσο και μερικά δάνεια που ήρθαν  μέσω της αγγλικής …ενδεικτικά: μολότοφ, περεστρόικα, σπούτνικ, σφυροδρέπανο – Πράγματι _το αναφέραμε εισαγωγικά, στο λήμμα “σφυροδρέπανο” …σφυρί και δρεπάνι τοποθετημένα χιαστί, σύμβολο των κομμουνιστικών κομμάτων και έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης μτφρδ. αγγλ. hammer & sickle (από τα ρωσικά)

Το σφυροδρέπανο καθιερώνεται ως επίσημο σύμβολο της ΡΣΟΣΔ (προγόνου της ΕΣΣΔ) στο Σύνταγμα του 1918, το οποίο στο άρθρο 6, παράγραφος 89 αναφέρει: Ο θυρεός της Ρωσικής Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Σοβιετικής Δημοκρατίας αποτελείται από κόκκινο φόντο στο οποίο έχουν τοποθετηθεί ένα χρυσό δρεπάνι κι ένα σφυρί (χιαστί, με τις λαβές προς τα κάτω) με ακτίνες ηλίου και περιβαλλόμενα από στεφάνι, ενώ αναγράφονται οι λέξεις: Ρωσική Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Σοβιετική Δημοκρατία – Προλετάριοι του κόσμου, ενωθείτε!
Υπάρχει και μια όχι επιβεβαιωμένη πληροφορία ότι στο αρχικό σχέδιο υπήρχε στη μέση κι ένα όρθιο ξίφος, για να συμβολίζει τον  στρατό, αλλά ο Λένιν το απέρριψε σαν μιλιταριστικό.

Το σφυροδρέπανο εμφανίζεται στην προμετωπίδα του Ριζοσπάστη πρώτη φορά στις 4 Ιουλίου 1921. Στο φύλλο εκείνης της μέρας (όπως και της επόμενης) δεν υπάρχει κάποια αναφορά στην αλλαγή της προμετωπίδας. Σημειώνω πάντως ότι ο Ριζοσπάστης δεν έχει ακόμα γίνει επίσημο όργανο του ΣΕΚΕ. Αυτοπροσδιορίζεται ως σοσιαλιστική εφημερίδα. Ωστόσο, το έμβλημα έχει εμφανιστεί στην εφημερίδα νωρίτερα,  σίγουρα με την ευκαιρία των εκλογών του 1920. Η προκήρυξη του ΣΕΚΕ προς τους αγρότες, που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη στις 27 Σεπτεμβρίου 1920, κοσμείται από εικόνα που δείχνει αγρότη να κρατάει δρεπάνι και να κραδαίνει το έμβλημα με το σφυροδρέπανο και η προκήρυξη καταλήγει με την  έκκληση: Άσπρο στο σφυρί-δρεπάνι. Μαύρο στην άγκυρα και στην ελιά. (Άγκυρα το έμβλημα των βενιζελικών, ελιά των  βασιλικών).

Στον Περισσό κατέβασαν το σφυροδρέπανο !

- Ξύπνα, σήκω!
Στα σαράντα χρόνια, που είμαστε μαζί, μου είπε, πρώτη φορά με ξύπνησε με τέτοιο τρόπο και πρώτη φορά την είδα τόσο αναστατωμένη.
- Τι συμβαίνει; τη ρώτησα.
- Στον Περισσό κατέβασαν το σφυροδρέπανο !
- Τα καθάρματα, φώναξα και πετάχτηκα επάνω. Μπήκανε μέσα; Χτυπήσανε κόσμο; Γίνανε συλλήψεις;

- Κανένας δεν μπήκε. Εμείς το κατεβάσαμε!
- Πώς το κατεβάσαμε, εμείς; Τρελαθήκαμε;
- Ετσι είπε η τηλεόραση.

Ο μπάρμπα - Βασίλης δεν είναι "χτεσινός". Το ίδιο και η γυναίκα του. Και ξέρουν - και οι δυο - να "ακούν" τις "ειδήσεις". Ξέρουν πως τα - κάθε λογής- "κανάλια" αυτόν και το κόμμα τους έχουν στημένους στον τοίχο και πυροβολούν. Μια ζωή εκτελέσεις... Το πρωινό δηλητήριο, όμως, πίστευαν, πως ήταν πιο "λάιτ". "Μικρά θεματάκια". Και με αυτά γίνεται η ζημιά. Πού να το βάλει ο νους τους πως όλες αυτές οι γυμναστικές, όλες αυτές οι μαγειρικές, όλες αυτές οι "καλημέρα Ελλάδα", είναι τα προσχήματα... Στην "απλοϊκή" συνταγή του πρωινού, λίγο μόδα, λίγο καφέ, λίγο αστρολογία, "λίγο απ' όλα, για να περνάει η ώρα", πίστευαν, δε "χωράει" - χοντρός - αντικομμουνισμός. Το μεσημέρι ναι. Το απόγευμα, φυσικά. Και, βεβαίως, το βράδυ - κάθε βράδυ - που βγαίνει το "βαρύ πυροβολικό", σίγουρα. Και είχανε το νου τους, εκεί. Το πρωί, όμως, δε λάβαιναν τα μέτρα τους;.. "Ο Περισσός κατέβασε το σφυροδρέπανο "!

- Πρωί πρωί; Τέτοια αρρώστια, μέσα στον ύπνο τους; Πού να πάει ο νους μας, χαράματα, στο ψέμα! Πού να το φανταστούμε!
Φυσικά, πού να το φανταστούν οι απλοί άνθρωποι! Πώς να χωρέσει στο μυαλό τους τέτοια αδυναμία - και κατάντια - των υπηρεσιών και των υπηρετών του συστήματος; Να καταφεύγουν - οι "ισχυροί" - στο ψέμα και όχι στα "επιχειρήματα"; Αν έχουν;
Τα "πάντα γύρω μας", λένε - και δυστυχώς έχουν πείσει ένα μεγάλο μέρος του κόσμου γι' αυτό - έχουνε καταρρεύσει. Ο καπιταλισμός παίζει μόνος του! Χωρίς αντίπαλο! Ποιος ο λόγος, λοιπόν, να αρχίζει ο αντικομμουνισμός από τα χαράματα; Πού να φανταστούν, οι απλοί άνθρωποι πως η "πανίσχυρη" - όπως εμφανίζεται - Νέα Τάξη Πραγμάτων δεν είναι και τόσο πανίσχυρη. Και είναι υποχρεωμένη από πολύ νωρίς, πριν, ακόμα, ο κόσμος ανοίξει τα μάτια του, να βγάζει τους άγρυπνους - και αδίσταχτους - φρουρούς της, τους "μπράβους", όπως τους λέει ο μπάρμπα - Βασίλης, να πετάνε λάσπη και τόνους συκοφαντίας σε βάρος του κομμουνισμού;

- Πώς τους ήρθε, πρωί πρωί, να πούνε για το σφυροδρέπανο ; Τέτοια ώρα κοιμούνται τα αφεντικά τους, ποιος τους ελέγχει και είναι τόσο επιμελείς;
Είναι φανερό και ελπιδοφόρο - για όσους έχουν σταματήσει την γκρίνια και κοιτάζουν το μέλλον - πως το "φάντασμα" του Μαρξ, παρ' λες τις "διαβεβαιώσεις" για το αντίθετο, δεν έπαψε να "πλανάται πάνω από τα κεφάλια τους". Και να τους απειλεί! Και είναι υποχρεωμένοι - οι ψεύτες και συκοφάντες - να πιάνουν δουλιά από τα βαθιά χαράματα. Πριν, ακόμα, συνέλθει ο εγκέφαλος του - απλού - ανθρώπου από την "ακινησία" της νύχτας. Πριν μπούνε σε εγρήγορση οι αντιστάσεις.
"Ο Περισσός κατέβασε το σφυροδρέπανο ", είπε ο ντελάλης και κάλεσε έναν πρώην δικό μας, που είχε δίπλα του, να σχολιάσει!
- Πού να πάει ο νους της γυναίκας μου πως όλο αυτό το σκηνικό ήταν στημένο; Αν ήταν μόνος του ο "εκφωνητής" δε θα τον πίστευε! Όμως, δίπλα του, ο καλεσμένος του, ήταν ένας πρώην δικός μας! Που μάλιστα, είπε, κιόλας, πως το "βρήκε - το γεγονός (!) - θετικό"! Ετσι, η κακομοίρα, σκέφτηκε, για να γίνεται τόση κουβέντα, και τόσο νωρίς, χαράματα, ακόμα, αλήθεια θα είναι!

Και ο τέως κομμουνιστής, το άλλοθι δηλαδή, η βιτρίνα για να γίνει ελκυστικό το ψέμα, το απαραίτητο στοιχείο στη διάδοση της ψευτιάς, έδωσε καταλυτική - και χαριστική - βολή στην αντίσταση της γυναίκας: "Αυτό είναι θετικό", τόνισε, περισπούδαστα εκείνος! Πόσο στην εντέλεια λειτούργησαν όλα! Το δήθεν "τυχαίο" της αναγγελίας, η "σύμπτωση" να βρίσκεται εκεί ένας "προοδευτικός", ένας τέως, που τον καίει, ακόμα, το ζήτημα. Η πρωινή - αδίστακτη - επίθεση, για μια, ακόμα, φορά, σκόρπισε τη σύγχυση. Ο μισθός - και τα παράσημα - στους "μπράβους" του μπάρμπα - Βασίλη, στους μισθοφόρους της παραπληροφόρησης, δίκαια δόθηκε με υπερωρίες. Οι αδίσταχτοι, για μια ακόμα φορά, χτύπησαν αλύπητα και ανήθικα!

Και για την ιστορία: Το σφυροδρέπανο βρίσκεται - και θα βρίσκεται - και στον Περισσό και στις καρδιές των κομμουνιστών! Και θα τους αναγκάζει - από τα βαθιά χαράματα - να στρώνονται στον απελπισμένο αντικομμουνισμό τους.
__         Από το Ριζοσπάστη _όπως και τα παρακάτω

• Σε ποιον ανήκει το σφυροδρέπανο;
• Facebook: Δυσανεξία στο σφυροδρέπανο
• Αντικομουνισμός στην ΕΕ
  Παράνομο το σφυροδρέπανο, στήνονται μνημεία για τους ναζί!
  Ξεχειλίζει η υποκρισία περί «προοδευτικής» ΕΕ απέναντι στην άνοδο της ακροδεξιάς και του εθνικισμού
• Μια φορά κι έναν καιρό...

 

 

Ο Jean-Michel Basquiat στον Πειραιά

 

Ο μαύρος ζωγράφος και ποιητής γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης το 1960 και 27χρονος  πέθανε από υπερβολική δόση “απαγορευμένων ουσιών”. Σε ηλικία 17 ετών άρχισε να σχεδιάζει με σπρέι γκράφιτι στο μετρό της Νέας Υόρκης, υπογράφοντας ως SAMO. Εγκατέλειψε το σχολείο και ζούσε πουλώντας μπλουζάκια και καρτ ποστάλ, ζωγραφισμένα από τον ίδιο, αργότερα άρχισε να εκθέτει έργα του σε ομαδικές εκθέσεις, στη Νέα Υόρκη και στην Ευρώπη, ενώ τη δεκαετία του 1980 μπήκε σε διεθνή μουσεία και γκαλερί σε όλο τον κόσμο, ενώ έγινε γνωστός ως εκφραστής ενός πρωτόγονου νεοεξπρεσιονισμού που αποτυπώθηκε στα έργα του.

• Ο Μπασκιά δεν δίστασε να ασκήσει κοινωνική κριτική μέσα από τα έργα ζωγραφικής του. Το 1981, ο ποιητής και εικαστικός Ρενέ Ρικάρ έγραψε το πρώτο αφιέρωμα για τον Μπασκιά στο περιοδικό ArtForum. Το 1982 συμμετείχε στην έκθεση–παράσταση Μεταπρωτοπορία_Ιταλία–Αμερική, μαζί με νεο-εξπρεσιονιστές καλλιτέχνες.
• Το 1983 άρχισε να πραγματοποιεί ατομικές εκθέσεις και παράλληλα γνωρίστηκε με τον μέντορα της ποπ αρτ, Άντι Γουόρχολ, μια σχέση που διήρκεσε έως τον θάνατο του Γουόρχολ, το 1987[25].
• Το 1985, η φωτογραφία του έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό των New York Times, για το άρθρο "Νέα Τέχνη, Νέο Χρήμα: Το Μάρκετινγκ ενός Αμερικανού Καλλιτέχνη". Τη διετία 1986 έως 1988 ταξίδεψε σε Ευρώπη και Αφρική, όπου πραγματοποίησε αρκετές εκθέσεις ζωγραφικής.

Είκοσι έργα του Ζαν Μισέλ Μπασκιά σε χαρτί χαρτί από το 1979 έως το 1987 πρόκειται να παρουσιαστούν σε μια νέα έκθεση, στον χώρο τέχνης The Intermission στον Πειραιά από τις 22 Μαΐου έως τις 2 Αυγούστου 2025, σε συνεργασία με τη Galerie Enrico Navarra στο Παρίσι, με τίτλο Jean-Michel Basquiat: Untitled.

• Ο Enrico Navarra που πέθανε το 2020 ήταν γκαλερίστας, συλλέκτης και εκδότης βιβλίων τέχνης κι έχει συγγράψει το Catalogue raisonné του Μπασκιά. Υπήρξε κομβικό πρόσωπο στην ανακάλυψή του ενώ τον προώθησε ιδιαίτερα, προτού ο υπόλοιπος κόσμος της τέχνης αντιληφθεί την καλλιτεχνική του αξία.
• Το 1996 ο Navarra δημοσίευσε μια εκτενή μονογραφία του Μπασκιά και οργάνωσε ή προώθησε εκθέσεις των έργων του σε όλο τον κόσμο. Οι ενέργειές του βοήθησαν ώστε το έργο του Μπασκιά να γίνει το επίκεντρο σοβαρών πωλήσεων οίκων δημοπρασιών. Το 2017 ο οίκος δημοπρασιών Sotheby's πούλησε έναν άτιτλο πίνακα του Μπασκιά του 1982 με ένα κρανίο για 110,5 εκατομμύρια δολάρια. Αυτή ήταν η έκτη υψηλότερη τιμή που καταβλήθηκε ποτέ για ένα έργο τέχνης.

Από τον θάνατό του μέχρι και σήμερα, ο Μπασκιά αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στην Ιστορία της Τέχνης. Το όνομά του συζητιέται ακόμα με την ίδια ένταση όπως όταν παρουσίασε τις πρώτες του δουλειές, τα έργα του πωλούνται σε δυσθεώρητες τιμές, ενώ η πλαστογράφησή τους αποτελεί έναν σταθερό λόγο αντιδικιών γύρω από το όνομά του, αποδεικνύοντας την επιθυμία των συλλεκτών να έχουν ένα κομμάτι του στη συλλογή τους.

Η πιο πρόσφατη έκθεση έργων του πραγματοποιήθηκε στην γκαλερί Hauser & Wirth όπου παρουσιάστηκε μία μοναδική σειρά έργων του από τα ταξίδια του στις ελβετικές Άλπεις.
Τα έργα του Μπασκιά που θα παρουσιαστούν στην Intermission στον Πειραιά έχουν φιλοτεχνηθεί από το 1979 έως το 1987. Στα εγκαίνια της έκθεσης θα παραστεί στην Αθήνα και η Tamra Davis, σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Jean-Michel Basquiat: The Radiant Child.

Μεγαλωμένος στην post-punk καλλιτεχνική σκηνή του κέντρου της Νέας Υόρκης, στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Μπασκιά άντλησε από την ποικιλομορφία και την ένταση της πόλης του για να εμπλουτίσει την πολύπλευρη τεχνική του. Οι εκφραστικοί πίνακές του συνδυάζουν τολμηρό κείμενο με λέξεις που αναφέρονται στην αφρικανική διασπορά και τη σκλαβιά, εικόνες από τις εκτεταμένες προσλαμβάνουσες που είχε από την τέχνη, τον κινηματογράφο, την ιστορία και τη μουσική, καθώς και τις εμπειρίες του από τον ρατσισμό που βίωνε καθημερινά ως ένας νεαρός μαύρος στις ΗΠΑ.

Keith Haring_Andy Warhol +Basquiat

Basquiat in his band Gray, 1980

Untitled _Boxer, 1982

 

 

Η Fatima δεν μένει πια εδώ...

«Αν πεθάνω, θέλω έναν δυνατό θάνατο. Δεν θέλω να είμαι απλώς έκτακτες ειδήσεις ή ένας αριθμός σε μια ομάδα, θέλω ο θάνατός μου να ακουστεί στον κόσμο, να δημιουργήσει έναν αντίκτυπο που θα παραμείνει στον χρόνο και μια διαχρονική εικόνα, που δεν μπορεί να θαφτεί από τον χρόνο ή τον τόπο», έγραφε η 25χρονη Παλαιστίνια φωτορεπόρτερ Fatima Hassouna (Φατμά Χασούνα) λίγο καιρό πριν. Και πράγματι, ο θάνατός της μαζί με την οικογένειά της, από ισραηλινούς βομβαρδισμούς στις 16 Απρίλη, συγκλόνισε τον κόσμο.

Λίγες ώρες πριν, η Φατμά είχε μάθει ότι η ταινία που έκαναν μαζί με την Σεπιντέ Φαρσί θα συμμετάσχει στο παράλληλο πρόγραμμα του Φεστιβάλ των Καννών. Η Φατμά είναι το κεντρικό πρόσωπο, η ψυχή του ντοκιμαντέρ της Ιρανής σκηνοθέτιδας Σεπιντέ Φαρσί «Put your Soul on your Hand and Walk». Οι δύο γυναίκες γνωρίστηκαν όταν η Φαρσί, αφού δεν μπορούσε να επισκεφτεί τη Γάζα, έψαχνε κάποιον να τη βοηθήσει να καταγράψει την καθημερινότητα των Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αρχικά ζήτησε από την Φατμά να της στείλει φωτογραφίες, αλλά στη συνέχεια σκέφτηκαν να φτιάξουν ένα ντοκιμαντέρ με τις συνομιλίες τους μέσω βίντεο. Η Φατμά έγινε το επίκεντρο του ντοκιμαντέρ.

Η Sapideh_Farsi,_Berlinale_2023

«Από την πρώτη μας συνομιλία άρπαξα την κάμερα και άρχισα να τραβάω τις συνομιλίες μας, τι γινόταν γύρω της, της ζητούσα να με οδηγήσει σε ένα παράθυρο, είτε του σπιτιού της είτε του καταφυγίου της, ανάλογα με το πού βρισκόταν, για να δω από το παράθυρο. Ηταν τα μάτια μου στη Γάζα, μάτια γεμάτα ζωή. Κινηματογραφούσα τα γέλια, τα δάκρυά της, τις ελπίδες και τη θλίψη της. Ήταν τόσο φωτεινή, τόσο ταλαντούχα. Ακολούθησα το ένστικτό μου, χωρίς να γνωρίζω πού θα μας οδηγούσαν οι τόσες εικόνες. Αυτή είναι η ομορφιά του σινεμά. Η ομορφιά της ζωής... Της είχα μιλήσει λίγες ώρες πριν για να της πω ότι η ταινία ήταν στις Κάννες και να την προσκαλέσω». Η Φατμά θα πήγαινε μόνο αν την διαβεβαίωναν ότι θα γυρίσει πίσω στην οικογένειά της στη Γάζα...

Σε ανακοίνωσή της η Ένωση Κινηματογραφιστών και Διανομέων Ανεξάρτητου Κινηματογράφου (ACID) αναφέρει: «Εμείς, κινηματογραφιστές και μέλη της ομάδας ACID, γνωρίσαμε την Φατμά Χασούνα από την ταινία της Σεπιντέ Φαρσί, "Put your Soul on your Hand and Walk", κατά τη διάρκεια του προγράμματος των Καννών. Το χαμόγελό της ήταν τόσο μαγικό όσο και η επιμονή της: Να δίνει μαρτυρία, να φωτογραφίζει τη Γάζα, να μοιράζει φαγητό παρά τις βόμβες, το πένθος και την πείνα. Η ιστορία της έφτασε σε εμάς, χαιρόμασταν κάθε φορά που ξέραμε ότι είναι ζωντανή, φοβόμασταν για εκείνη. Χθες μάθαμε με φρίκη ότι ένας ισραηλινός πύραυλος στόχευσε το κτίριό της, σκοτώνοντας την Φατμά και τα μέλη της οικογένειάς της. Είχαμε προγραμματίσει μια ταινία όπου η δύναμη της ζωής αυτής της νεαρής γυναίκας δεν ήταν τίποτα λιγότερο από θαυματουργή. Δεν είναι πια η ίδια ταινία που θα κουβαλάμε, θα υποστηρίζουμε και θα παρουσιάζουμε σε όλες τις αίθουσες, αρχής γενομένης από τις Κάννες». Το ντοκιμαντέρ “Put Your Soul on Your Hand and Walk” _«Βάλε την ψυχή σου στο χέρι σου και περπάτα», βασίζεται στις συνομιλίες μέσω Zoom μεταξύ της Χασούνα και της σκηνοθέτιδας Σεπιντέχ Φαρσί που διήρκεσαν περίπου έναν χρόνο. Η Χασούνα είναι «τα μάτια» της Φαρσί στη Γάζα, παρέχοντας φωτογραφικό υλικό για την καθημερινή ζωή και τον πόλεμο.

Demain, je traverse
Αύριο Περνάω Απέναντι

Μία αστυνομικός η Μαρία δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα με τις υποχρεώσεις της στην Αθήνα της κρίσης: έχει την ευθύνη της ηλικιωμένης μητέρας της που χρειάζεται 24ωρη φροντίδα στο σπίτι και της έφηβης κόρης της, της οποίας έχει εξ ολοκλήρου την κηδεμονία. Όταν γίνονται περικοπές στο τμήμα της, δέχεται να πάρει μετάθεση στη Λέσβο, στους προσφυγικούς καταυλισμούς και τις περιπολίες. Εκεί γνωρίζεται με έναν νεαρό Σύριο, ο οποίος έχει ξεφύγει από το βομβαρδισμένο του τόπο κουβαλώντας τους εφιάλτες του. Η βάρκα που τους μετέφερε βούλιαξε, ένα μικρό αγοράκι πνίγηκε και οι ελληνικές αρχές τον συνέλαβαν μπερδεύοντάς τον με τον παράνομο λαθρέμπορο.

Οι δυο τους θα ξεκινήσουν μία απρόσμενη σχέση. Πολλά τους χωρίζουν, αλλά ακόμα περισσότερα τους ενώνουν: εκείνος έχει χάσει την πατρίδα και την οικογένεια του, ενώ εκείνη πληροφορείται ότι η κόρη της το έσκασε κι αγνοείται. Πρόκειται για τη συνάντηση μεταξύ δύο ευαίσθητων και εύθραυστων ανθρώπων σε μια δύσκολη καμπή της ζωής τους. Η σχέση τους θα είναι μικρή, αλλά έντονη, και θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο.

·    To a land unknown _Σε άγνωστη χώρα –
του Mahdi Fleifel: H ταινία με τα 24 βραβεία
και τις 52 υποψηφιότητες

·    Ακόμη και στο Ισραήλ ο κόσμος θέλει συμφωνία
με Χαμάς και λήξη του πολέμου

 

__Sepideh Farsi_ Βερολίνο 2023
«Η Σειρήνα» της μας σαγηνεύει

Με το «The Siren» παραδίδει το πρώτο της animation που είναι ίσως και το η εντυπωσιακή, σύνθετη και ολοκληρωμένη δουλεία της, ένα φιλμ που ντύνει τις πονεμένες αναμνήσεις του πολέμου του Ιράκ με το Ιράν την δεκαετία του 80, με εικόνες εξαιρετικής ομορφιάς και συναισθήματος. Το φιλμ ξεκινά με μια επίθεση πυραύλων στο Αμπαντάν, το μεγαλύτερο λιμάνι του Ιράν και μια από τις πρώτες πόλεις που δέχτηκαν επίθεση. Όταν η οικογενειά του εγκαταλείπει την πόλη και ο μεγαλύτερος αδελφός του πηγαίνει εθελοντικά στο μέτωπο, ο δεκατετράχρονος Ομίντ μένει μόνος στο σπίτι με τον παππού του, ο οποίος αρνείται να εγκαταλείψει την εστία του. Όντας πολύ μικρός για να πολεμήσει, βρίσκεται υπεύθυνος να διανέμει φαγητό σε όσους έμειναν πίσω, ενώ δεν παύει στιγμή να αναζητά τα ίχνη του μεγάλου του αδελφού. Καθώς με την πάροδο των εβδομάδων οι επιθέσεις στην πόλη γίνονται όλο και πιο σφοδρές, ο Ομίντ θα γίνει ο συνδετικός κρίκος μιας ολόκληρης ομάδας ανθρώπων, οι ιστορίες των οποίων αποκαλύπτουν ένα σύνθετο κοινωνικό ταμπλό βιβάν και έναν κόσμο που ακόμη δεν έχει ισορροπήσει μετά την Ισλαμική επανάσταση που έφερε τον Χομεϊνί στην εξουσία.

Το ρευστό, γοητευτικό φιλμ κινουμένων σχεδίων της Ιρανής δημιουργού, καλύπτει τον πόνο και την τραγωδία του πολέμου, με ένα πέπλο ποιητικής ομορφιάς.

Εξόριστη από το Ιράν, όπως και ο σεναριογράφος της Τζαβάντ Τζαβαχερί, η Σεπιντέ Φαρσί δουλεύει εδώ και χρόνια στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα _βλ 60ό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) κάνοντας τόσο ταινίες μυθοπλασίας όσο και ντοκιμαντέρ.

Ένα φιλμ ενηλικίωσης στην καρδιά του, Η Σειρήνα κατορθώνει να αντιδιαστέλλει την τραγωδία με την τρυφερότητα και τις πιο σκοτεινές πλευρές του με το χιούμορ και βρίσκει στο εξαιρετικό animation του Ζαβέν Τζαβάρ, την ελευθερία που χρειάζεται για να μιλήσει για περισσότερα από μια ιστορία για τον πόλεμο ή την επιβίωση. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αρπαζόμαστε από την ελπίδα σαν σανίδα σωτηρίας τις πιο δύσκολες στιγμές, η σημασία της αλληλεγγύης, η κεντρομόλος δύναμη που ασκεί ένας βιωμένος τόπος και οι αναμνήσεις του, ακόμη και η μαγική δύναμη της μουσικής βρίσκουν την θέση τους σε αυτή την απλή, αλλά καλοδουλεμένη ταινία, που σε κερδίζει με την συναισθηματική της ειλικρίνεια και τις σχεδόν μαγικές εικόνες της.