Εκδήλωση τιμής και μνήμης στο μνημείο του Σοβιετικού Στρατιώτη– αναδρομή στην ιστορία του

Όπως είναι φυσικό, στον απελευθερωτή των λαών Κόκκινο Στρατό, που έδωσε εκατομμύρια νεκρούς για να μπορούμε εμείς σήμερα να ζούμε αυτή την (αστική) “δημοκρατία” αναγέρθηκαν πολλά, ακόμη και στις καπιταλιστικές χώρες _αναφέρουμε ενδεικτικά __
Το Μνημείο στο Πάρκο Τρέπτοφ το μεγαλύτερο μνημείο πολέμου στο Βερολίνο και μάλιστα στη Γερμανία του σήμερα. Η επιβλητική φιγούρα στην κορυφή του μαυσωλείου απεικονίζει έναν στρατιώτη που κουβαλάει ένα _διασωμένο από τον Κόκκινο Στρατό Γερμανάκι, τιμώντας τους ~100.000 Σοβιετικούς στρατιώτες που σκοτώθηκαν κατά την κατάκτηση της πόλης.
Το Μνημείο στη Βιέννη της Αυστρίας, πιο γνωστό ως Μνημείο Ηρώων του Κόκκινου Στρατού _Heldendenkmal der Roten Armee, στην πλατεία Schwarzenbergplatz της Βιέννης. Η ημικυκλική λευκή μαρμάρινη κιονοστοιχία που περικλείει εν μέρει μια δωδεκάμετρη φιγούρα ενός σοβιετικού στρατιώτη (αποκαλύφθηκε το 1945).
Το Μνημείο Ρζέφ για τον Σοβιετικό Στρατιώτη (Πάρκο Μνήμης Ρζέφ) είναι στην περιοχή Ρζέφσκι της περιφέρειας Τβερ. Το πάρκο είναι αφιερωμένο στις Μάχες του Ρζεφ.

κλπ. κλπ
Τα περισσότερα σήμερα κατεδαφισμένα, μετά τις ανατροπές και την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ και τις υπόλοιπες (πρώην) σοσιαλιστικές χώρες _όπως το Μνημείο του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού στη Σόφια, της Βουλγαρίας το μνημειακό σύμπλεγμα που αναγέρθηκε το 1985 στο κέντρο της λετονικής πρωτεύουσας, στο Uzvaras Parks (Πάρκο της Νίκης), προς τιμήν των Απελευθερωτών της Σοβιετικής Λετονίας και της Ρίγας από τους Γερμανούς φασίστες κατακτητές, στην Πολωνία (πόλη Μπρεζγκ), ένα μνημείο - τανκς σοβιετικής εποχής αφαιρέθηκε στην Εσθονία _και το ξαναγράψιμο της ιστορίας συνεχίζεται.

Εκδήλωση τιμής και μνήμης για την 9^η Μάη, ημέρα της Μεγάλης Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, πραγματοποιεί η ΤΟ Νότιου Τομέα της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ από κοινού με τα Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ και τον σύλλογο «Εμείς που σπουδάσαμε στον Σοσιαλισμό» _στο μνημείο του Σοβιετικού στρατιώτη (Συγγρού & Φιλαρέτου, Καλλιθέα). Χαιρετίζουν ο Μανώλης Ραπανάκης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, και η Τούλα Μητσέα, πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ.

         Η ιστορία του μνημείου

Ο απερίγραπτος Παπανδρέου ο νεώτερος (ΓΑΠ) έλεγε πως αν γίνει αυτό το Μνημείο …θα ζητήσουν να κάνουν το ίδιο και οι Αμερικανοί και άλλοι. Του εξήγησαν ότι Αμερικάνοι δεν πολέμησαν ποτέ στην Ελλάδα εναντίον των Γερμανών και ότι δεν υπήρχε ούτε ένας Αμερικάνος νεκρός του πολέμου στην Ελλάδα, αλλά το άγαλμα του Τρούμαν ισοδυναμεί με πολλά τέτοια Μνημεία κι αυτός το χαβά του Oh…No!!

Το μνημείο αυτό στήθηκε μετά από πολύχρονες προσπάθειες της ΠΕΑΕΑ, παρά την σταθερή άρνηση του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ και των κυβερνήσεων του Σημίτη. Παραθέτουμε απόσπασμα από άρθρο του Φοίβου Τσέκερη στον Ριζοσπάστη, που δίνει ένα μικρό χρονικό αυτών των προσπαθειών (υπάρχει και στο βιβλίο του “Η αλήθεια να λέγεται” _εκδόσεις ΕΝΤΟΣ).

Η ανέγερση του Μνημείου των Σοβιετικών που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας στην ελληνική γη για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων και για την Ελευθερία και Ανεξαρτησία της Ελλάδας, στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου, είχε απασχολήσει το ΔΣ της ΠΕΑΕΑ πριν από πολλά χρόνια.
Όπως είναι γνωστό, οι Γερμανοί είχαν μεταφέρει στην Ελλάδα Σοβιετικούς αιχμαλώτους, εκ των οποίων πολλοί δραπέτευσαν ή απελευθερώθηκαν απ’ τους Αντάρτες του ΕΛΑΣ και όλοι αυτοί έγιναν ΕΛΑΣίτες και μερικοί Διοικητές μονάδων του ΕΛΑΣ. Είναι άγνωστος ο αριθμός των Σοβιετικών στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους σε μάχες εναντίον των Γερμανών κατακτητών ή εκτελέστηκαν, προσπαθώντας να δραπετεύσουν. Όμως, αναμφισβήτητα ο αριθμός αυτός ήταν μεγάλος.

Πριν από, περίπου, 20 χρόνια (σσ. ήδη από τις αρχές της 10ετίας του 1990 _μετά τις ανατροπές και την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ) το ΔΣ της ΠΕΑΕΑ ζήτησε από τα παραρτήματά της σε όλη την Ελλάδα να το ενημερώσουν αν στα νεκροταφεία της περιοχής τους υπάρχουν τάφοι Σοβιετικών μαχητών ή ό,τι γνωρίζουν για τη συμμετοχή των Σοβιετικών στις μάχες του ΕΛΑΣ, με σκοπό να προχωρήσει η ΠΕΑΕΑ στις ενέργειες για τη φιλοτέχνηση και τοποθέτηση Μνημείου αφιερωμένου στη μνήμη των σκοτωμένων στην Ελλάδα Σοβιετικών μαχητών. Για τη συγκέντρωση αυτών των στοιχείων έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο ο σ. Γιάννης Παπαϊωάννου, ο οποίος επισκέφθηκε τα νεκροταφεία πόλεων, κωμοπόλεων και χωριών, παντού όπου υπήρχε πιθανότητα ή πληροφορία ότι υπήρχαν τάφοι Σοβιετικών μαχητών και βοηθούμενος από τοπικά μέλη της ΠΕΑΕΑ και του ΚΚΕ κατέγραψε 36 ονοματεπώνυμα, των περισσοτέρων και τους τόπους καταγωγής (στο άρθρο υπάρχει και  αντίγραφο του καταλόγου με τα ονόματα).

Ο Γιάννης Παπαϊωάννου είχε υπηρετήσει σαν εθελοντής στον Κόκκινο Στρατό, αν και πολύ νέος πολέμησε στο Ανατολικό Μέτωπο και τραυματίστηκε στην Τσεχοσλοβακία κατά την προέλαση του Κόκκινου Στρατού προς το Βερολίνο. Για την προσφορά του αυτή του απονεμήθηκε το παράσημο ανδρείας από τη σοβιετική κυβέρνηση. Μέλος του ΚΚΕ από το 1947 μέχρι το θάνατο του, τον Οκτώβρη του 2002, έζησε πολλά χρόνια σαν πολιτικός πρόσφυγας στη Ρουμανία και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1976, μαζί με τη γυναίκα του και δυο του παιδιά. Ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα σαν μέλος του ΚΚΕ και της ΠΕΑΕΑ και ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα, ώσπου να συγκροτήσει τον κατάλογο των 36 νεκρών Σοβιετικών για τους οποίους ο Ρώσος πρεσβευτής επιβεβαίωσε ότι ήταν γραμμένοι στους καταλόγους των Ρώσων αιχμαλώτων που δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρίδα τους.

Φυσικά, υπάρχουν και άλλα πολλά ονοματεπώνυμα σκοτωμένων Σοβιετικών που έχουν επισημανθεί σε όλη την Ελλάδα, αλλά, οι περισσότεροι, έχουν ταφεί μεμονωμένα σε κάποιες ρεματιές ή σε κάποια βουνά, όπως και χιλιάδες ΕΛΑΣίτες σκοτωμένοι, για τους οποίους δεν προσφέρθηκε από τις μισαλλόδοξες ελληνικές κυβερνήσεις ένα κομμάτι γης για να τους φιλοξενήσει, όπως έχει γίνει, αντίθετα, για τους Άγγλους, τους Γερμανούς, τους Ιταλούς, τους Ινδούς, τους Νεοζηλανδούς και όλους αυτούς που πολέμησαν εναντίον του ελληνικού λαού που αναπαύονται σε καλλιμάρμαρα νεκροταφεία στη Ελλάδα.
Το Μνημείο έχει φιλοτεχνηθεί από Ρώσο γλύπτη και δείχνει έναν σκοτωμένο Σοβιετικό στρατιώτη και μια Ελληνίδα να θρηνεί για το θάνατό του. Πάνω στο βάθρο είναι γραμμένο στα ελληνικά «ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ» και, ρωσικά: «Στους Σοβιετικούς μαχητές που πέσανε για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία της Ελλάδας 1941 – 1944».

Έλληνες και Σοβιετικοί έχυσαν το ίδιο αίμα

Ο δήμαρχος και το ΔΣ της Καλλιθέας δέχτηκαν να τοποθετηθεί το Μνημείο σε πλατεία του Δήμου στη συμβολή των οδών Συγγρού και Φιλαρέτου. Όμως, ενώ όλα έβαιναν ομαλά, δημιουργήθηκε μια απρόβλεπτη εμπλοκή που καθυστέρησε για χρόνια την τοποθέτησή του. Σύμφωνα με κάποιον ελληνικό νόμο, για να τοποθετηθεί το Μνημείο έπρεπε να συμφωνήσει και ο τότε υπΕξ, ο Γιώργος Παπανδρέου τότε, ο οποίος, όμως, δεν υπέγραφε ότι συμφωνεί, γιατί είχε τη γνώμη ότι δεν χρειάζεται αυτό το Μνημείο… Παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες από μέρους της ΠΕΑΕΑ, ο Γ. Παπανδρέου στάθηκε ανένδοτος και ο λόγος της άρνησής του ήταν, όπως μας έλεγε, πάντα μέσω υπαλλήλου του υπουργείου του, ότι αν γίνει αυτό το Μνημείο θα ζητήσουν να κάνουν το ίδιο και οι Αμερικανοί και άλλοι. Τους εξηγήσαμε ότι Αμερικάνοι δεν πολέμησαν ποτέ στην Ελλάδα εναντίον των Γερμανών και ότι δεν υπήρχε ούτε ένας Αμερικάνος νεκρός του πολέμου στην Ελλάδα, αλλά το άγαλμα του Τρούμαν ισοδυναμεί με πολλά Μνημεία τέτοια.
Τελικά το αντισοβιετικό πείσμα του Γ. Παπανδρέου κράτησε μέχρι το τέλος της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ. Με την αλλαγή της κυβέρνησης τελείωσε και η κυβερνητική άρνηση και ύστερα από χρόνων καθυστέρηση έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου, στις 9 Μαΐου 2005 επέτειο της Νίκης και του τερματισμού του πολέμου. Εκεί οι Αντιστασιακές Οργανώσεις και φορείς καταθέτουν λουλούδια και τιμούν τη μνήμη των Σοβιετικών συντρόφων που έχασαν τη ζωή τους τόσο μακριά από την πατρίδα τους.

Επειδή ζούμε σε μια εποχή που στην Ευρώπη και όχι μόνο οι κομμουνιστικές (σσ. ακόμη και οι απλά προοδευτικές) ιδέες βρίσκονται υπό διωγμόν και τα Μνημεία των Σοβιετικών μαχητών που ελευθέρωσαν την Ευρώπη από το φασισμό και το Ναζισμό μεταφέρονται σε αποθήκες, ή εξαφανίζονται, θα πρέπει ο ελληνικός λαός να αγαπήσει αυτό το Μνημείο και να το διατηρήσει σαν «κόρη οφθαλμού».

Το μνημείο του Σοβιετικού Στρατιώτη στην Καλλιθέα υπάρχει από το 2005 ωστόσο κρύβει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία άγνωστη στους περισσότερους και σίγουρα στις νεότερες γενιές που δεν έχουν αναμνήσεις, μνήμες ή έστω μαρτυρίες από προγόνους τους για τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και την περίοδο της κατοχής και εθνικής αντίστασης στην Ελλάδα. Ο Ερρίκος Βακαλόπουλος, αντάρτης του ΕΛΑΣ στην Καλλιθέα διηγείται στο «Ριζοσπάστη» το 2009: «Στο λόχο αυτό (σ.σ. των Γερμανών κατακτητών) μεταξύ των αιχμαλώτων υπήρχαν και Σοβιετικοί στρατιώτες. Στη διάρκεια της στρατοπέδευσης – συνεχίζει – του γερμανικού λόχου, τρεις απ’ τους Σοβιετικούς στρατιώτες, που ήταν αιχμάλωτοι, δραπέτευσαν». Το 1944, η δράση του ΕΛΑΣ ήταν γνωστή σε όλη την Ευρώπη. Οι Σοβιετικοί αιχμάλωτοι ρώτησαν, έψαξαν και έμαθαν πού βρίσκεται ο ΕΛΑΣ της Καλλιθέας. Και όχι μόνο αυτό. Κατατάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και, επιπλέον, «είχαν κλέψει και γερμανικό οπλισμό τον οποίο και παρέδωσαν», όπως λέει ο Βακαλόπουλος.
Οι Αλέξης, Βάνιας Νικολάι και Κόλιας εντάχθηκαν στο 2^ο Λόχο του ΕΛΑΣ της Καλλιθέας με έδρα την Αγία Ελεούσα. «Αυτοί οι Σοβιετικοί του Κόκκινου Στρατού πήραν μέρος σε όλες τις μάχες που έδωσε ο εφεδρικός ΕΛΑΣ Καλλιθέας εκείνη την περίοδο ενάντια στους γερμανοτσολιάδες», συνεχίζει την αφήγησή του. Μαζί πολέμησαν, μαζί αγωνίστηκαν για να ελευθερωθεί η Ελλάδα απ’ τη ναζιστική μπότα και να ανοίξει ο δρόμος για τη Λαϊκή Εξουσία στη χώρα μας.
Η Καλλιθέα ήταν από τις συνοικίες της Αθήνας -όπως και οι περισσότερες συνοικίες της πρωτεύουσας- που το ΕΑΜ ήταν κυρίαρχο στην περίοδο της κατοχής. Λίγο πριν την απελευθέρωση οι ναζί κατακτητές μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους εφαρμόσαν πρωτοφανές όργιο τρομοκρατίας στις συνοικίες αυτές. Ήταν το καλοκαίρι του 1944 όπου σε σειρά συνοικιών της Αθήνας και του Πειραιά γίνονταν τα περίφημα «μπλόκα».

Εκείνη την περίοδο, το καλοκαίρι του ’44 γίνεται και το Μπλόκο της Καλλιθέας. Ολοι οι άντρες άνω των 18 ετών σέρνονται στην πλατεία. Με τη βοήθεια των γερμανοτσολιάδων, όσοι κρίνονται ύποπτοι για συμμετοχή στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ συλλαμβάνονται και εκτελούνται. Όμως, ο εφεδρικός ΕΛΑΣ της Καλλιθέας παραμένει άθικτος και συνεχίζει τη δράση του. Οι ναζιστές και οι συνεργάτες τους εξαπολύουν ανθρωποκυνηγητό και μετά από προδοσία συλλαμβάνουν και εκτελούν, στις 26 του Αυγούστου 1944, 14 ΕΛΑΣίτες και 11 αγωνιστές, πολίτες της Καλλιθέας, στην Αγία Ελεούσα. Ανάμεσά τους ήταν και οι τρεις Σοβιετικοί στρατιώτες του ΕΛΑΣ.

            Μαρτυρά τη θυσία των Αλέξη, Βάνια και Κόλια

Το μνημείο λοιπόν αυτό στην περιοχή Συγγρού και Φιλαρέτου υπάρχει για να μαρτυρά τη θυσία των Αλέξη, Βάνια και Κόλια, αλλά και τους δεσμούς της αντιστασιακής αντιφασιστικής Ελλάδας και της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Το μνημείο αποτελείται από μια ανάγλυφη στήλη και έναν ανδριάντα. Και τα δυο στοιχεία εδράζονται πάνω σε χαμηλό, φαρδύ βάθρο. Πάνω στην ανάγλυφη στήλη αναπαρίσταται ένας σκοτωμένος στρατιώτης ο οποίος είναι ντυμένος με στρατιωτική στολή και κρατά στο χέρι του όπλο. Απέναντι από το ανάγλυφο υπάρχει το άγαλμα το οποία αναπαριστά μια γυναίκα. Βρίσκεται σε καθιστή στάση, φοράει πέδιλα στα πόδια και μαντίλι στα μαλλιά. Πενθεί για τον νεκρό στρατιώτη. Στα πλαϊνά του βάθρου, αναγράφονται περιμετρικά τα λόγια: «ΑΝΔΡΩΝ ΓΑΡ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ Θουκυδίδης, Περικλέους Επιτάφιος».

Βεβήλωσαν το μνημείο του Σοβιετικού Στρατιώτη στην Καλλιθέα με τα φασιστικά σύμβολα

 

80 χρόνια μετά… από τη ζωή στο σινεμά

Θα περάσουν τα χρόνια. Επάνω στα ερείπια, που θα διατηρούν ακόμα τη στυφή μυρωδιά του καμένου αίματος, ο σοβιετικός λαός θα οικοδομήσει νέες πολιτείες και χωριά. Θα δημιουργήσει ολάνθιστες πλατείες, ξεριζώνοντας τα σκουριασμένα κουφάρια των γερμανικών τανκς από τη γη του.
Τότε, από πολύτιμα κουτιά θα ανασυρθούν τα ρολά με το φιλμ. Εκατομμύρια μέτρα του ανεκτίμητου χρονικού του μεγαλείου των ημερών μας, που εκείνες τις μέρες του πολέμου το ονομάζαμε με μια απλή λέξη: Επίκαιρα.
Τα αμφιθέατρα θα βυθιστούν στο σκοτάδι και το ακροατήριο στη σιωπή, καθώς θα παρελαύνουν μπροστά μας… Και τότε θα θυμηθούμε όλα τα ονόματα των ηρώων, εικονοληπτών μαχητών της πρώτης γραμμής, οι οποίοι μέρα με τη μέρα, χρόνο με τον χρόνο, κατέγραψαν στο φιλμ τα αξέχαστα γεγονότα
                                                           Πράβντα_Правда, Ιούλης 1942 _

 

Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 80 χρόνια
από το τέλος του β' παγκόσμιου πολέμου
και την αντιφασιστική νίκη των λαών

Κατά τη διάρκεια του πολέμου γυρίστηκαν 3.500.000 μέτρα φιλμ, παρουσιάστηκαν πάνω από 465 επίκαιρα και πάνω από 24 ντοκιμαντέρ. Συνολικά 250 οπερατέρ, άνδρες και γυναίκες, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Από αυτούς 50 έπεσαν στις μάχες και σχεδόν όλοι τραυματίστηκαν πάνω από μια φορά. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι οπερατέρ άφηναν την κάμερα και έπιαναν το όπλο για να πολεμήσουν. Ο Φίλιπο Πέχουλ στη Μάχη του Λένινγκραντ άφησε τη μηχανή του και πήρε τις χειροβομβίδες και το τουφέκι του, βοηθώντας τους συντρόφους του να επιτεθούν σε μια εχθρική θέση. Η Μάσα Σούκοβα χτυπήθηκε θανάσιμα στη Λευκορωσία κινηματογραφώντας παρτιζάνικες ομάδες και ξεψύχησε με την εντολή να παραδοθούν η κάμερα και το φιλμ της στο κεντρικό στούντιο στη Μόσχα. Οι παρτιζάνοι στα δάση του Ποντμόσκοφσκι ζέσταιναν με βάρδιες τις μηχανές του Ι. Σοκόλνικοφ για να μην παγώσουν. Και τόσοι ακόμα κατέγραψαν κάθε φάση του αγώνα, ακολουθώντας τον Κόκκινο Στρατό μέχρι και την παράδοση των ναζιστικών στρατευμάτων στο Βερολίνο. Χρωστάμε αιώνια τιμή σε όσους με τον φακό τους αποτύπωσαν την Ιστορία, συμβάλλοντας στη διατήρηση της μνήμης, αδιάψευστου μάρτυρα για τις μελλοντικές γενιές.

Pas de Vagues

Ο καλός δάσκαλος “Pas de vagues” (Χωρίς κύματα) είναι μια δραματική ταινία 2024 σε σκηνοθεσία Teddy Lussi-Modeste από ένα σενάριο που έγραψε μαζί με την Audrey Diwan, εμπνευσμένο από μια αληθινή ιστορία που συνέβη στον σκηνοθέτη το 2020, με πρωταγωνιστές τους François Civil ως δάσκαλο γυμνασίου που κατηγορείται αδίκως για σεξουαλική παρενόχληση και Shaïn Boumedine. Είναι μια ιστορία εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα.
Στο δράμα Pas de vagues, ο Teddy Lussi-Modeste βυθίζει τους θεατές στην καρδιά μιας ευαίσθητης υπόθεσης που αφορά έναν νεαρό δάσκαλο που κατηγορείται άδικα για παρενόχληση από έναν μαθητή του. Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστεί ο François Civil, εμπνεύστηκε από ένα προσωπικό επεισόδιο του σκηνοθέτη. Αναμένεται στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 27 Μαρτίου 2024, αυτή η αντιφατική ταινία υπόσχεται να συναρπάσει και να προκαλέσει σκέψεις σχετικά με τη δυναμική της εξουσίας και τις αδικίες στην εκπαίδευση.

Ο Julien, τον οποίο υποδύεται ο François Civil, είναι ένας αφοσιωμένος δάσκαλος που αρέσει πολύ στους μαθητές του. Η ζωή του παίρνει απροσδόκητη τροπή όταν ένας από αυτούς τον κατηγορεί για παρενόχληση, πυροδοτώντας μια σειρά γεγονότων που απομονώνουν τον Julien όχι μόνο από τους μαθητές του αλλά και από τους συναδέλφους του. Παρά την αθωότητά του, η κατάσταση ξεφεύγει γρήγορα από τον έλεγχο, θέτοντας τον Julien μπροστά σε ένα σύνθετο ηθικό και επαγγελματικό δίλημμα.
Ο Civil, γνωστός για τους ρόλους του στο Deux moi et Le Chant du Loup και πιο πρόσφατα στο Les Trois Mousquetaires, αποδεικνύει για άλλη μια φορά το ταλέντο του να απεικονίζει πολύπλοκους χαρακτήρες που διαπνέονται από ανθρωπιά. Ο Shaïn Boumedine, που έγινε γνωστός στο Mektoub, My Love, προσδίδει βάθος και ένταση στην ταινία, ενώ η Mallory Wanecque και η Agnès Hurstel συμπληρώνουν το καστ με εξίσου αξιόλογες ερμηνείες.

Το Pas de Vagues, άμεσα εμπνευσμένο από την προσωπική ιστορία του σκηνοθέτη του Teddy Lussi-Modeste, βυθίζει τους θεατές στον ταραχώδη κόσμο του Julien, που έρχεται αντιμέτωπος με την κατηγορία της παρενόχλησης από έναν μαθητή του. Πηγαίνοντας κόντρα στα σημερινά γεγονότα, τα οποία τείνουν να παρουσιάζουν τους εκπαιδευτικούς περισσότερο ως εκτελεστές παρά ως θύματα, η ταινία ρίχνει μια τολμηρή και σύνθετη ματιά στα ηθικά διλήμματα και τα ηθικά ζητήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί στο σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα. Η ταινία διακρίνεται για τη διερεύνηση της δυναμικής της παρενόχλησης όχι μόνο μεταξύ μαθητών, αλλά και απευθυνόμενη σε άπειρους εκπαιδευτικούς. Θέτει το οδυνηρό ερώτημα πώς να διατηρήσει κανείς την εξουσία και τον σεβασμό σε μια τάξη εφήβων, σε ένα περιβάλλον όπου κάθε αλληλεπίδραση μπορεί να παρερμηνευτεί. Παρουσιάζει με γλαφυρό τρόπο τη μοναξιά και την εγκατάλειψη που μπορεί να νιώθουν ορισμένοι εκπαιδευτικοί καθώς αγωνίζονται να διατηρήσουν την τάξη και τον σεβασμό στις τάξεις τους.

Η κάθοδος του Julien στην κόλαση, που σταδιακά εγκαταλείπεται από τους συναδέλφους και τους ανωτέρους του, αναδεικνύει την αδυναμία του απέναντι σε ένα σύστημα που μοιάζει να συνθλίβει αυτούς που θα έπρεπε να προστατεύει. Απειλούμενος με θάνατο, έρμαιο του φόβου για την ασφάλειά του και όχι για τη φήμη του, και συντριμμένος από το οικονομικό βάρος της υπεράσπισής του, ο Julien ενσαρκώνει την ευαλωτότητα των εκπαιδευτικών σε ακραίες καταστάσεις.
Το soundtrack, ένα μείγμα κλασικής μουσικής και ψυχρών μεταλλικών ήχων, προσθέτει ένα επιπλέον στρώμα βαριάς ατμόσφαιρας στην ταινία, συμπυκνώνοντας τέλεια την αίσθηση αδυναμίας μέσα από το κολασμένο ταξίδι του Julien, καθώς απομονώνεται όλο και περισσότερο, θυμώνει και έρχεται αντιμέτωπος με μια κατηγορία που τον ξεπερνά.

Τα λόγια του διευθυντή του σχολείου προς τον Julien,”Κύριε Keller, δεν υπάρχουν κύματα“, αντηχούν απειλητικά μέσα στην ταινία, υπογραμμίζοντας την τάση του συστήματος να καταπνίγει τα προβλήματα αντί να τα αντιμετωπίζει. Η ταινία απεικονίζει την πολυπλοκότητα της πλοήγησης σε αυτά τα θολά νερά, όπου η αλήθεια αποκαλύπτεται μόνο αφού αντιμετωπιστούν όλες οι πλευρές. Μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή σκηνή είναι όταν ένας ταραγμένος Julien εκμυστηρεύεται στον σύντροφό του ότι δεν θέλει να φτάσει στο σημείο να αποκαλύψει την ομοφυλοφιλία του προκειμένου να αποδείξει την αθωότητά του, υπονοώντας απεγνωσμένα ότι αυτό θα τον απαλλάξει από τις κατηγορίες εναντίον του. Η ατάκα του,”Δεν πρόκειται να πω στο σχολείο ότι είμαι βουλευτής για να αποδείξω ότι δεν εκφόβισα ένα κοριτσάκι”, είναι μια εντυπωσιακή αντανάκλαση της πολυπλοκότητας και της επισφάλειας της κατάστασής του. Αργότερα, ο επιθεωρητής από το Υπουργείο Παιδείας ή το πρυτανείο θα απαντήσει με τρόπο που υπογραμμίζει τον παραλογισμό και την απελπισία του διλήμματος του: “Σε αυτή την περίπτωση, θα σε βοηθούσε!”

Ο Teddy Lussi-Modeste δεν αφηγείται απλώς την ιστορία του- μας καλεί να αναλογιστούμε τις καταστροφικές συνέπειες των φημών και των αβάσιμων κατηγοριών. Μέσα από το πρίσμα αυτής της σχολικής υπόθεσης, η ταινία διερευνά καθολικά θέματα όπως η αλήθεια, η δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη, απηχώντας τρέχοντα κοινωνικά ζητήματα. Τελικά, το Pas de Vagues είναι μια προειδοποίηση για τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι στοργικοί νέοι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, παρά τα εμπόδια, προσπαθούν να σφυρηλατήσουν ουσιαστικές σχέσεις με τους μαθητές τους. Η ταινία είναι μια ισχυρή απόδειξη της ανθεκτικότητας απέναντι στις αντιξοότητες και μια έκκληση για συστημική αλλαγή στην προσέγγιση της εκπαίδευσης και της διαχείρισης κρίσεων.

🤔 Για το φαινόμενο bullying
και το ρόλο των γονιών

Χρειάζεται με νηφάλιο τρόπο να ανοίξει η συζήτηση μέσα και στις δομές του κινήματος για τα πραγματικά κοινωνικά αίτια του φαινομένου, χωρίς υπερβολές και ωραιοποιήσεις. Πρώτα απ’ όλα, όμως, απαιτείται η ίδια η λειτουργία, η πρακτική των λαϊκών οργανώσεων και κυρίως της νεανικής συλλογικότητας, να δημιουργεί όρους αλληλεγγύης, απομόνωσης των όποιων ανάλογων συμπεριφορών, να μετουσιώνεται η δικαιολογημένη απέχθεια στο σύστημα σε οργανωμένη συλλογική πάλη. Μόνο μέσα από τους κόλπους του κινήματος μπορεί να γεννηθεί η υγιής αντίθεση στο όποιο bulling εντοπίζεται, και πάντως όχι με στάση πληροφοριοδότη που εθίζεται στο να “δίνει” τον συμμαθητή του».

Μέσα στο σχολείο, συχνά και μέσα στην ίδια την οικογένεια, μπορεί να ακούγονται ή να δουλεύονται πράγματα που, κατά τη γνώμη μας, μπορεί να μη βοηθούν. Π.χ. λέμε στα παιδιά μας για να αντέξεις στη σημερινή σκληρή κοινωνία πρέπει να είσαι “σκληρός”. Σωστό και λάθος ταυτόχρονα. Το ερώτημα είναι σκληρός απέναντι σε ποιον; Γιατί αν σημαίνει “μη δίνεις και τόση σημασία σε όση δυστυχία υπάρχει γύρω σου, κοίτα εσύ να τα καταφέρεις να μη βρεθείς σε αυτήν τη θέση”, κινδυνεύουμε να διαμορφώσουμε προσωπικότητες με υπερβολικό εγωισμό, που μπορεί να οδηγήσει σε τραγικά αποτελέσματα.

Να διδάξουμε στα παιδιά μας να βλέπουν τον κόσμο λίγο πιο πλατιά. Καμιά φορά, έχει αξία να τους μιλάμε και για το τι γίνεται παραέξω, σε σπίτια με κομμένο ρεύμα, πώς περνούν οι συνομήλικοί τους στη μακρινή Παλαιστίνη, όχι για να νιώθουν μόνο ευχαριστημένα και για να εκτιμούν αυτά που έχουν (έτσι πάλι δεν πετυχαίνουμε το στόχο μας – αυτή η προσέγγιση είναι και πάλι ατομιστική), αλλά και προκειμένου να πάρουν τη θέση τους στη διεκδίκηση να έχουν όλοι όσα δικαιούνται.

Ιδιαίτερα για το γονέα και το δάσκαλο, την ύψιστη σημασία έχει το προσωπικό παράδειγμα. Να βλέπουν έμπρακτα την αλληλεγγύη, το νοιάξιμο, το ενδιαφέρον, τη συμμετοχή στο λαϊκό κίνημα. Ν’ ακούσει το παιδί στη συζήτηση στο τραπέζι, πώς ο γονιός υπερασπίστηκε το συνάδελφο που θίχτηκε ή αδικήθηκε στη δουλειά και το πιθανότερο είναι ότι θα το αξιοποιήσει όταν θα θιχτεί ή θα θυματοποιηθεί ο συμμαθητής του.

Η ριζική εξάλειψη φαινομένων σαν το μπούλινγκ θα προχωρά όσο οικοδομείται κι ένα σχολείο σε ριζική αντίθεση με αυτό που ζούμε ή ζήσαμε παλιότερα. Ένα σχολείο ενιαίο που δεν κατηγοριοποιεί τους μαθητές όπως σήμερα. Το σχολείο αυτό δεν έχει καμία σχέση με το σημερινό σχολείο, το ταξικό σχολείο, το ταξικό Λύκειο. Δε στερεί, όπως σήμερα, από τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας την αναγκαία για τη σημερινή εποχή γενική μόρφωση ως υπόβαθρο για κάθε μελλοντική επαγγελματική επιλογή και μάλιστα παίρνει μέτρα ειδικά για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας για να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο στις σπουδές τους και στα μαθήματά τους, που δε θεωρεί κανένα παιδί για πέταμα, ανήμπορο μπροστά στη γνώση. Ένα σχολείο που μαζί με τη γνώση οργανώνει το συναισθηματικό κόσμο των μαθητών και την κοινωνική τους ζωή, αναπτύσσοντας την αισθητική και φυσική αγωγή, την κοινωνική δράση. Ένα σχολείο που γράφει στη σημαία του “όλοι για έναν και ένας για όλους”.

Η «πολιτική ορθότητα» ως «μάστιγα» διατρέχει απ’ άκρη σ’ άκρη την ταινία και μας δείχνει πόσο εύκολο είναι μια παρεξήγηση να οδηγήσει στην καταστροφή ενός ανθρώπου, χωρίς αυτός να ευθύνεται. Εδώ αντιλαμβανόμαστε ότι παίζει ρόλο και το περιβάλλον του θύματος, που είναι το ίδιο κακοποιητικό, όμως το θύμα δεν μπορεί να προβάλει αντίσταση μέσα στο σπίτι του και βρίσκει διέξοδο στις αγωνίες του ξεσπώντας αλλού… Η αλήθεια είναι ότι η ταινία μάς προβλημάτισε για τον τρόπο που είναι δομημένο το σενάριό της. Είναι αρκετά δύσκολο να αναδείξει κανείς δύο τόσο σοβαρά ζητήματα ταυτόχρονα, γιατί δεν καταφέραμε να αντιληφθούμε το κίνητρο της έφηβης για μια τέτοια καταγγελία. Το γεγονός ότι η κοινωνία μας είναι ανθρωποφαγική δεν θα έπρεπε να μας αποσπά από το μεγαλύτερο πρόβλημα, που είναι το περιβάλλον της έφηβης, εκεί που αληθινά κακοποιείται… Αντί γι’ αυτό, ο θεατής στρέφεται από την αρχή στην υπεράσπιση του δασκάλου και αγνοεί την έφηβη. Αρα, ουσιαστικά αναδεικνύεται μόνο το ένα μέρος της υπόθεσης.

Αυτή η κινηματογραφική βδομάδα είναι μέτρια σε ταινίες. Δεν ξεχωρίζουμε κάποια ιδιαίτερα. Η επόμενη, όμως, είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Ο λόγος; Το ντοκιμαντέρ του Κώστα Σταματόπουλου για τους Γερμανούς αντιφασίστες στην Ελλάδα 1941 – 1945, με τίτλο «Πειθαρχική Μεραρχία “999”», αφού για πρώτη φορά στον κινηματογράφο προβάλλεται μια άγνωστη σελίδα της Αντίστασης: Γερμανοί και γερμανόφωνοι στρατιώτες της Βέρμαχτ λιποτακτούν, ενώνουν τις δυνάμεις τους με την ελληνική Αντίσταση, με τον ΕΛΑΣ, πολεμούν τον ναζισμό από το εσωτερικό της κατεχόμενης Ελλάδας. Παράλληλα συνεχίζεται το αφιέρωμα της «New Star» στα 80 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη, στον κινηματογράφο «Studio New Star Art Cinema», το οποίο θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Μάη, ενώ από 12 μέχρι 21 Μάη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη διοργανώνεται για πρώτη φορά Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βιετνάμ, στο «Studio New Star Art Cinema» και στη Θεσσαλονίκη στον κινηματογράφο «Βακούρα».

Ογδόντα χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποκαλύπτεται για πρώτη φορά στον κινηματογράφο μια άγνωστη σελίδα αντίστασης: Γερμανοί και γερμανόφωνοι στρατιώτες της Βέρμαχτ λιποτακτούν, ενώνουν τις δυνάμεις τους με την Ελληνική Αντίσταση, πολεμούν τον ναζισμό από το εσωτερικό της κατεχόμενης Ελλάδας.

Το ντοκιμαντέρ «Πειθαρχική Μεραρχία “999”» αναφέρεται σε μια ελάχιστα γνωστή αλλά βαθιά συγκινητική πτυχή της Ιστορίας στη θυελλώδη δεκαετία του 1940 που συντάραξε την Ευρώπη και το μεγαλύτερο τμήμα του πλανήτη. Με άξονα την Πειθαρχική Μεραρχία 999 – μια μονάδα του Γερμανικού Στρατού με πολιτικούς κρατούμενους και αντιφασίστες στρατιώτες που είχαν χαρακτηριστεί «ανάξιοι να υπηρετήσουν» – το έργο φωτίζει τη δράση των Γερμανών αντιναζιστών που, κατά την Κατοχή, λιποτάκτησαν, ενώθηκαν με τον ΕΛΑΣ και συμμετείχαν ενεργά στην Αντίσταση.

Η ταινία καταγράφει για πρώτη φορά σε κινηματογραφική μορφή αυτή τη σημαντική ιστορία, μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, μαρτυρίες επιζώντων και απογόνων, καθώς και επιστημονική τεκμηρίωση. Αναδεικνύει το αντιφασιστικό δίκτυο AKFD (Antifaschistisches Komitee Freies Deutschland) και τον ρόλο των «Πειθαρχικών Ταγμάτων 999» στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1941–1945. Μια ιστορική καταγραφή βασισμένη σε τεκμηριωμένη έρευνα, αρχειακό υλικό και προσωπικές μαρτυρίες.

·      Σκηνοθεσία: Κώστας Σταματόπουλος

·      Παραγωγοί: Παναγιώτης Κακαβιάς, Κατερίνα Μπεληγιάννη

·      Από τις 15 Μαΐου στον κινηματογράφο «Τριανόν»

Ντοκιμαντέρ – 2K – Έγχρωμο & Ασπρόμαυρο – Διάρκεια: 91′ – Έτος παραγωγής: 2025

            Όταν το Φως Πέφτει / Light Falls / Φαίδων Παπαμιχαήλ / 2023 / 95λ

Η Κλάρα, ένα μοντέλο από τη Γεωργία, βρίσκει δουλειά στην Ελλάδα και παίρνει μαζί της τη φίλη της Έλα για διακοπές στα ελληνικά νησιά. Ο Aλτίν, ο Βέτον και ο Έντο είναι νεαροί Αλβανοί λαθρομετανάστες που ζουν σε ένα εγκαταλελειμμένο παραθαλάσσιο ξενοδοχείο. Οι δρόμοι τους θα διασταυρωθούν όταν συμβεί ένα ατύχημα __ Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος

Δυο Γεωργιανές που διαμένουν στο Λος Άντζελες, η φωτογράφος Έλα και η σύντροφός της Κλάρα, περνούν τις διακοπές τους σε ένα τυπικό ελληνικό θέρετρο. Όταν σε μια βόλτα τους η Έλα πέφτει στο κενό του ασανσέρ ενός εγκαταλελειμμένου ξενοδοχείου (ένα εξαιρετικό brutalist απομεινάρι στα γυρίσματα στην Ανάβυσσο), η Κλάρα ψάχνει απεγνωσμένα για βοήθεια και για κακή της τύχη πέφτει πάνω σε τρεις Αλβανούς που παρεπιδημούν στην περιοχή, τους αδελφούς Άλτιν και Έντι και τον επιθετικό ξάδελφό τους, ο οποίος νωρίτερα είχε εξαναγκασθεί σε στοματικό έρωτα με τον αστυνομικό του νησιού (Μάκης Παπαδημητρίου).

Η νέα γυναίκα αδυνατεί να επικοινωνήσει σε οποιαδήποτε γλώσσα με τους τρεις άνδρες και η αρχική αμηχανία καταλήγει σε ομηρία με εξαιρετικά δυσάρεστες συνέπειες: οι ειδυλλιακές καλοκαιρινές στιγμές παραχωρούν τη θέση τους σε ένα ιδρωμένο θρίλερ με αλυσιδωτές αντιδράσεις. Ο σπουδαίος διευθυντής φωτογραφίας Φαίδων Παπαμιχαήλ, με 6 υποψηφιότητες για το ASC και 2 για Όσκαρ στον τομέα του, για το Νεμπράσκα και τη Δίκη των 7 του Σικάγο, μόνιμος συνεργάτης του Αλεξάντερ Πέιν και του Τζέιμς Μάνγκολντ, με πενήντα ταινίες στο ενεργητικό του, ξεκίνησε νεότατος την καριέρα του ως σκηνοθέτης, και πάλι με θρίλερ, το Sketch Artist με την Ντρου Μπάριμορ το 1992, γύρισε ένα στην αγαπημένη του Αρκαδία με τον Νικ Νόλτε και επιστρέφει στη χώρα μας με τη συμπαραγωγή Γεωργίας – Αλβανίας – Γερμανίας – Ελλάδας, Όταν το φως πέφτει, υπηρετώντας ένα είδος που του αρέσει, αυτήν τη φορά ενσωματώνοντας κοινωνική παρατήρηση στους χαρακτήρες.

Οι τουρίστριες κινούνται σε μια φούσκα προνομίων, σαν δυο όμορφες ερωτευμένες που δεν νοιάζονται για τις συνέπειες, επιλέγοντας την αμερικανική νοοτροπία ελαφριάς αλαζονείας έναντι της καταγωγής τους αλλά και των κατώτερων ντόπιων, που διόλου τυχαία είναι Αλβανοί – ένας Έλληνας στο κλαμπ τούς εξηγεί τη σημειολογική αντιμετώπιση στη χώρα μας.
Ο τρόπος που ο Παπαμιχαήλ συνδέει τις εικαστικές διακυμάνσεις με τη δραματική ανάπτυξη, κυρίως προσαρμόζοντας το φως στις καταστάσεις που περιγράφει και αλλάζοντας τη διεύθυνση των ηθοποιών ανάλογα με τις φάσεις του σεναρίου, δείχνει τον δρόμο σε μια δημιουργική μετάβαση από τα στενά όρια του θρίλερ εκδίκησης στο δράμα χαρακτήρων. Η ταινία κινείται σε διαφορετικά είδη και μιλάει για θύματα διαφορετικών ταχυτήτων με αφορμή το κενό επικοινωνίας. Ως θρίλερ έχει ενδιαφέρον και ένταση, έστω κι αν η κατάσταση ομηρίας φαντάζει λίγο παρατεταμένη για να γίνει εντελώς πιστευτή.

Αύριο στις 20.00, ανήμερα της συμπλήρωσης 80 χρόνων (9/5/1945) από την υπογραφή της άνευ όρων συνθηκολόγησης της ναζιστικής Γερμανίας, θα προβληθεί ζωντανά και θα παραμείνει αναρτημένο στο κανάλι του ΚΚΕ στο YouTube το ντοκιμαντέρ της ΚΕ του Κόμματος με τίτλο “Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος – 80 χρόνια μετά“.

              Πέρα από τη Θάλασσα / La Mer au Loin (Across the Sea)

Ένα ζευγάρι γυναικών έρχονται για διακοπές στα ελληνικά νησιά. Όταν βρίσκουν ένα εγκαταλελειμμένο παραθαλάσσιο ξενοδοχείο, αποφασίζουν να το εξερευνήσουν. Στο ξενοδοχείο έχουν βρει καταφύγιο μετανάστες που δεν έχουν χαρτιά και δεν μιλούν Αγγλικά. Όταν συμβαίνει ένα ατύχημα, δεν έχουν τρόπο να συνεννοηθούν και η κατάσταση εκτροχιάζεται. Διαφορετικοί κόσμοι συγκρούονται και οι παρεξηγήσεις οδηγούν σε μια σπειροειδή πορεία προς τη βία και την εκδίκηση. Ο 27χρονος Νουρ έχει μεταναστεύσει στη Μασσαλία χωρίς χαρτιά. Με τους φίλους του ζει μια περιθωριακή αλλά και ευχάριστη ζωή. Ωστόσο, όταν γνωρίζει τον Σερζ, έναν χαρισματικό και απρόβλεπτο αστυνομικό, και την σύζυγό του, Νοέμι, η ζωή του ανατρέπεται.

Ο σπουδαίος διευθυντής φωτογραφίας δυστυχώς μας εξέπληξε δυσάρεστα… Είχαμε μεγάλες προσδοκίες από την ταινία του, αλλά δεν κατάφερε με το σενάριό του να μας κερδίσει την καρδιά. Ναι μεν προσπάθησε να βάλει κοινωνικές βάσεις, μιλώντας για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, που δουλεύουν σκληρά και αντιμετωπίζονται απάνθρωπα από το σύνολο της κοινωνίας, όμως όταν όλο αυτό στοχεύει στον τρόμο, θέλει ένα πολύ στιβαρό σενάριο, για να αναδείξει και τον κύκλο της βίας και την εκμετάλλευση, και να σοκάρει τον θεατή. Η ταινία ξεκίνησε κοινωνική και κατέληξε σε σπλάτερ για την προσωπική επιβίωση. Κρίμα…

Πέρα από τη θάλασσα μπορείς να επιβιώσεις μόνο αν κάνεις μια μικρή οπισθοχώρηση στα σεξουαλικά σου γούστα και αποτελέσεις το μέρος ενός ερωτικού τρίγωνου ίσως, ή αν πέσεις σε κάποιον «διαφορετικό» αστυνομικό, που κάνει τα στραβά μάτια επειδή είσαι όμορφος… Το γεγονός ότι μια γυναίκα αποδέχεται τον άντρα της με τις «ιδιαιτερότητές» του, ενώ εκείνη μαραζώνει για να διατηρήσει την οικογένεια, δεν θα έπρεπε να είναι μέρος μιας κοινωνικής κομεντί, ενδεχομένως γιατί είναι πολύ πιο σύνθετο ζήτημα. Αυτές ήταν λίγες σκόρπιες σκέψεις, αφού δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε την υπόθεση αλλά ψήγματά της, για μια ταινία αρκετά φλύαρη, που μας λέει ότι όλα είναι θέμα τύχης και έρωτα, ακόμα και η επιβίωση ενός μετανάστη στην αγγελικά πλασμένη Γαλλία της ΕΕ…

Με κάποιες πληροφορίες από το Ριζοσπάστη