Γκεόργκι Δημητρώφ_ Георги Димитров: Όποιος δε θέλει να 'ναι το αμόνι, πρέπει να γίνει το σφυρί!

1949 _Σαν σήμερα, πεθαίνει ο Βούλγαρος κομμουνιστής ηγέτης Γκεόργκι Δημητρόφ, Γενικός Γραμματέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς (1934-1943) και πρώτος Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας (1946-1949). Ο Δημητρόφ είχε γίνει σύμβολο του αγώνα κατά του φασισμού με την ηρωική του στάση στη δίκη της Λειψίας, κατηγορούμενος από τους Ναζί για τον εμπρησμό του Γερμανικού Κοινοβουλίου (προβοκάτσια που έπραξαν οι ίδιοι και “φόρτωσαν” στους κομμουνιστές) _Δείτε Ριζοσπάστης Γκεόργκι Δημητρώφ:  Αθάνατο το όνομα του _Έκκληση του προεδρείου του Διεθνούς Ιδρύματος “Γεόργκι Δημητρώφ” για την αποκατάσταση της μνήμης του και για να γίνει μουσείο το σπίτι του στη Σόφια

Ο Γκεόργκι Δημητρώφ (1882 - 1949) υπήρξε στέλεχος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Παιδί εργατικής οικογένειας από τη νοτιοδυτική Βουλγαρία, δούλεψε ως στοιχειοθέτης σε τυπογραφείο και αναδείχθηκε σε συνδικαλιστής ηγέτης. Εντάχθηκε στο Βουλγαρικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα το 1902 και προσχώρησε στην επαναστατική - μαρξιστική πτέρυγά του με επικεφαλής τον Ντίμιταρ Μπλαγκόεφ, τους λεγόμενους «στενούς σοσιαλιστές». Το 1903, οι «στενοί σοσιαλιστές» δημιούργησαν ξεχωριστό κόμμα. Το 1915 ως εκλεγμένος βουλευτής στο κοινοβούλιο αντιτάχθηκε στην ψήφιση των πολεμικών πιστώσεων. Γι' αυτό το λόγο φυλακίστηκε μέχρι το 1917. Το 1919 το κόμμα των «στενών σοσιαλιστών» μετονομάζεται σε Κομμουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας και εντάσσεται στην Κομμουνιστική Διεθνή. Μετά την επικράτηση της δικτατορίας του Τσάνκοφ στη Βουλγαρία, ο Γκ. Δημητρώφ διέφυγε στο εξωτερικό, ενώ καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Εμεινε στη Σοβιετική Ενωση μέχρι το 1929. Στη συνέχεια, ταξίδεψε στη Γερμανία, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα και ανέλαβε ευθύνη στο Κεντροευρωπαϊκό τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Το Μάρτη του 1933, συνελήφθη μαζί με τους Βούλγαρους κομμουνιστές Ποπόφ, Τάνεφ, τον αρχηγό της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΚ Γερμανίας Ερνστ Τόργκλερ με την κατηγορία του εμπρησμού του Ράιχσταγκ στις 27 Φλεβάρη 1933. Ο Γκ. Δημητρώφ αναδείχθηκε το 1934 σε Γραμματέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς μέχρι και την αυτοδιάλυσή της το 1943. Από αυτήν τη θέση πρωτοστάτησε στην πολιτική γραμμή της Διεθνούς, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά το 7ο Συνέδριο. Το 1944, μετά από 22 χρόνια εξορίας, επέστρεψε στη Βουλγαρία. Ηγήθηκε του ΚΚ Βουλγαρίας ως Γενικός Γραμματέας και της εγκαθίδρυσης της σοσιαλιστικής εξουσίας στη χώρα. Πέθανε τον Ιούλη του 1949. Ο εμπρησμός τους Ράιχσταγκ (γερμανικό κοινοβούλιο) έγινε λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Μάρτη του 1933. Ηδη, από τις 30 Γενάρη, ο Χίτλερ είχε διοριστεί καγκελάριος από τον Πρόεδρο Χίντεμπουργκ και με τις ευλογίες του γερμανικού κεφαλαίου. Η ναζιστική κυβέρνηση υποστήριξε πως ο εμπρησμός ήταν μέρος σχεδίου «κομμουνιστικής εξέγερσης» και έτσι πέρασε σε μια ανελέητη ανοιχτή επίθεση ενάντια στους κομμουνιστές με συλλήψεις στελεχών και μελών του ΚΚ ανάμεσά τους και του ηγέτη του Ερνστ Τέλμαν. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ έγινε ξημερώματα της 27 Φλεβάρη 1933

Η δίκη της υπόθεσης πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Λειψίας. Ξεκίνησε στις 21 Σεπτέμβρη του 1933, στο IV Ποινικό Δικαστήριο του Ράιχ και ολοκληρώθηκε στις 23 Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου. Οπως αποδείχθηκε, ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ αποτέλεσε οργανωμένη προβοκάτσια των ναζί, με στόχο να ενοχοποιήσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και την Κομμουνιστική Διεθνή. Το κατηγορητήριο της δίκης κατέρρευσε και οι ναζιστικές αρχές υποχρεώθηκαν να αφήσουν τον Δημητρώφ και τους συντρόφους του ελεύθερους να φύγουν για την ΕΣΣΔ.

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελείται από αποσπάσματα της απολογίας του στις 16 Δεκέμβρη του 1933. Στα αποσπάσματα που επιλέχθηκαν αναδεικνύεται η στάση του κομμουνιστή απέναντι σε ένα δικαστήριο οργανωμένο από το αστικό κράτος (και ειδικότερα από τη φασιστικής μορφής διακυβέρνηση) που έχει ως στόχο όχι μόνο τη φυσική του εξόντωση αλλά την ηθική και πολιτική καταδίκη του κομμουνισμού, της πάλης της εργατικής τάξης για την απελευθέρωσή της. Η στάση του Γκ. Δημητρώφ είναι υποδειγματική, δε στέκεται ως ένα ξεχωριστό άτομο απέναντι στους δικαστές του. Αναδεικνύει εξαρχής τον πολιτικό στόχο της δίκης. Η αντιπαράθεση στη δίκη γίνεται αντιπαράθεση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργατική τάξη, ανάμεσα στην αστική εξουσία και τους μηχανισμούς της και το επαναστατικό εργατικό κίνημα, το κομμουνιστικό κίνημα. Ο Γκ. Δημητρώφ αξιοποιεί το βήμα του δικαστηρίου, για να αναπτύξει τις θέσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, να προπαγανδίσει την ανάγκη υπεράσπισης της Σοβιετικής Ενωσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κατανοήσουμε και τα αποσπάσματα από την απολογία του, που αναφέρονται στην έκκληση της ΚΔ για κοινή δράση κομμουνιστών και σοσιαλδημοκρατών ενάντια στο φασισμό. Το ΚΚΕ έχει θέσει το ζήτημα της ανάγκης κριτικής μελέτης των επεξεργασιών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και εκείνης της περιόδου, με σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το σήμερα και το αύριο. Για το ζήτημα της συμμαχίας κομμουνιστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων υπενθυμίζουμε την εξής επισήμανση του «Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ β' τόμος (1949-1968)» στη σελ. 99:

«(...) κυριάρχησε η άποψη ότι τα Κομμουνιστικά Κόμματα δεν θα μπορούσαν να απεγκλωβίσουν τις εργατικές δυνάμεις που ακολουθούσαν τη σοσιαλδημοκρατία, ότι θα απομονώνονταν από αυτές αν δεν ακολουθούσαν πολιτική συμμαχίας με τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Οι ιστορικές εξελίξεις έδειξαν ότι μεγάλο μέρος της βάσης των άλλων κομμάτων κερδίζεται με την όξυνση της ταξικής πάλης, με ισχυρό ιδεολογικό μέτωπο κατά της αστικής πολιτικής και του οπορτουνισμού, και ότι αυτό αφορά και την περίοδο κορύφωσης των κοινωνικοπολιτικών συγκρούσεων, ακόμα περισσότερο αυτή».

Δημητρώφ Αναγνωρίζω ότι μιλώ απότομα και σκληρά. Ο αγώνας μου και η ζωή μου επίσης ήταν απότομη και σκληρή. Η γλώσσα μου όμως είναι γλώσσα ειλικρινής και άδολη. Συνηθίζω να λέω τα πράγματα με τ' όνομά τους.
Δεν είμαι δικηγόρος που από υποχρέωση υπερασπίζεται τον πελάτη του.
Υπερασπίζομαι τον εαυτό μου σαν κατηγορούμενος κομμουνιστής.
Υπερασπίζομαι την ίδια μου την κομμουνιστική, επαναστατική τιμή.
Υπερασπίζομαι τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου κομμουνιστικές πεποιθήσεις.
Υπερασπίζομαι το νόημα και το περιεχόμενο της ζωής μου.
Να γιατί καθετί που λέω στο δικαστήριο είναι αίμα από το αίμα μου και σάρκα από τη σάρκα μου.
Κάθε λέξη είναι έκφραση της πιο βαθιάς μου αγανάκτησης ενάντια στην άδικη κατηγορία, ενάντια στο γεγονός ότι ένα τέτοιο αντικομμουνιστικό έγκλημα προσάπτεται στους κομμουνιστές.
Συχνά μ' έψεξαν για το ότι δεν παίρνω στα σοβαρά την ανώτατη γερμανική Δικαιοσύνη. Αυτό δεν είναι καθόλου σωστό.
Είναι αλήθεια ότι για μένα σαν κομμουνιστή ανώτατος νόμος είναι το Πρόγραμμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ανώτατο δικαστήριο, είναι η Επιτροπή Ελέγχου της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Αλλά για μένα σαν κατηγορούμενος, το Δικαστήριο του Ράιχ είναι μια δικαστική αρχή που πρέπει να την παίρνω σοβαρά υπόψη.
Οχι μόνο γιατί τα μέλη αυτού του δικαστηρίου είναι πέρα για πέρα αρμόδια, αλλά και γιατί αποτελεί έναν πολύ σπουδαίο τροχό της κρατικής εξουσίας, της κοινωνικής τάξης που κυριαρχεί εδώ, γιατί είναι μια δικαστική αρχή που μπορεί οριστικά και αμετάκλητα να απαγγείλει την εσχάτη των ποινών. Εγώ μπορώ να δηλώσω με ήσυχη τη συνείδησή μου ότι μπροστά στο δικαστήριο, άρα και μπροστά στην κοινή γνώμη, σε όλα τα ζητήματα έλεγα μόνο την αλήθεια. Σε ό,τι αφορά το κόμμα μου, το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση παρανομίας, αρνούμαι να δώσω τα όποια αποδειχτικά στοιχεία. Εγώ πάντα μιλούσα σοβαρά και με το αίσθημα της πιο βαθιάς πεποίθησης.

Πρόεδρος Δεν θα ανεχθώ, σ' αυτήν εδώ την αίθουσα, να ασχολείστε με κομμουνιστική προπαγάνδα. Αυτό το κάνατε σε όλη τη διάρκεια του δικαστηρίου. Αν συνεχίσετε σ' αυτό το πνεύμα, θα σας αφαιρέσω το λόγο.

Δημητρώφ Αντιτίθεμαι αποφασιστικά ενάντια στον ισχυρισμό ότι επιδιώκω προπαγανδιστικούς σκοπούς. Ότι η υπεράσπισή μου μπρος στο δικαστήριο του Ράιχ, πέτυχε, επιπλέον, και προπαγανδιστικά αποτελέσματα, αυτό είναι σωστό. Μπορεί ακόμα να παραδεχτεί κανείς ότι η στάση μου μπρος στο δικαστήριο μπορεί να χρησιμεύσει σαν παράδειγμα για έναν κατηγορούμενο κομμουνιστή. Ομως, δεν είναι αυτός ο σκοπός της υπεράσπισής μου. Ο δικός μου σκοπός ήταν να διαψεύσω την κατηγορία ότι δήθεν οι Δημητρώφ, Τόργκλερ, Ποπόφ και Τάνεφ, το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και η Κομμουνιστική Διεθνής έχουν κάτι το κοινό με τον εμπρησμό. Γνωρίζω ότι κανένας στη Βουλγαρία δεν πιστεύει στη δική μας απίθανη συμμετοχή στον εμπρησμό του Ράιχσταγκ. Γνωρίζω ότι στο εξωτερικό είναι ζήτημα αν πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο. Στη Γερμανία, όμως, οι συνθήκες είναι άλλες, εδώ μπορεί να πιστέψουν σε τέτοιους παράξενους ισχυρισμούς. Να γιατί εγώ θέλω να αποδείξω ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν είχε και δεν έχει τίποτε το κοινό με τη συμμετοχή σ' ένα τέτοιο έγκλημα.
(...)
Κύριοι δικαστές!
Δεν είναι η πρώτη φορά που προσάπτουν στους κομμουνιστές παρόμοια εγκληματική δολοφονική πράξη. Δεν μπορώ να παραθέσω εδώ όλα τα παραδείγματα αυτού του είδους. Υπενθυμίζω το ατύχημα της σιδηροδρομικής γραμμής εδώ στη Γερμανία, κοντά στο Γιούτερμποργκ, που προκάλεσε ένας ψυχοπαθής, τυχοδιώκτης, προβοκάτορας.

Τότε όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες, στη διάρκεια πολλών μηνών, διαδιδόταν ο ισχυρισμός ότι αυτή η υπόθεση είναι έργο του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος και ότι αυτή η τρομοκρατική πράξη είναι των κομμουνιστών. Μετά έγινε γνωστό ότι αυτή η πράξη έγινε από τον ψυχοπαθή και τυχοδιώκτη Μάτουσκα. Ο ίδιος συνελήφθη και καταδικάστηκε. Αναφέρω άλλο παράδειγμα -η δολοφονία του Γάλλου Προέδρου από τον Γκουργκούζωφ. Τότε, επίσης, σε όλες τις χώρες γράφανε ότι εδώ υπάρχει ανάμειξη των κομμουνιστών. Ο Γκουργκούζωφ παρουσιάστηκε σαν κομμουνιστής σαν σοβιετικός πράκτορας. Τι αποδείχτηκε; Αποδείχτηκε ότι η απόπειρα δολοφονίας είχε οργανωθεί από τους λευκοφρουρούς και ότι ο Γκουργκούζωφ ήταν προβοκάτορας που επιδίωκε τη διακοπή των σχέσεων ανάμεσα στη Σοβιετική Ενωση και τη Γαλλία.

Υπενθυμίζω, επίσης, τη δολοφονική απόπειρα στον καθεδρικό ναό της Σόφιας. Αυτή η δολοφονική απόπειρα δεν ήταν οργανωμένη από το Βουλγάρικο Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά για το λόγο αυτό καταδιώχτηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα. Δυο χιλιάδες εργάτες, αγρότες και διανοούμενοι δολοφονήθηκαν με θηριώδικο τρόπο από τις φασιστικές συμμορίες με το πρόσχημα ότι ο καθεδρικός ναός της Σόφιας τινάχτηκε στον αέρα από τους κομμουνιστές. Αυτή η προβοκάτσια είχε οργανωθεί από τη βουλγάρικη αστυνομία.
Ακόμα από το 1920, ο ίδιος ο διοικητής της αστυνομίας της Σόφιας Προύτκιν οργάνωσε τη βομβιστική δολοφονική επίθεση κατά τη διάρκεια της απεργίας των σιδηροδρομικών σαν μέσο για να προβοκάρει τους Βούλγαρους εργάτες.

(...)
Όποιος θέλει να αγωνίζεται σωστά με τον αντίπαλό του, αυτός πρέπει να γνωρίζει καλά αυτόν τον αντίπαλο. Η απαγόρευση του κόμματος, η διάλυση των μαζικών οργανώσεων, η απώλεια της νομιμότητας - όλα αυτά είναι βαριά χτυπήματα πάνω στο επαναστατικό κίνημα. Τούτο, όμως, δε σημαίνει ότι τα πάντα έχουν χαθεί.
Το Φλεβάρη του 1933, το Κομμουνιστικό Κόμμα βρισκόταν μπρος στον κίνδυνο της απαγόρευσης. Ο κομμουνιστικός Τύπος είχε απαγορευτεί, αναμενόταν η απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα την περίμενε. Γι' αυτό γινόταν λόγος στις προκηρύξεις και στις εφημερίδες. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήξερε καλά ότι σε πολλές χώρες τα κομμουνιστικά κόμματα είναι απαγορευμένα, ωστόσο συνεχίζουν τη δράση τους και τον αγώνα. Τα Κομμουνιστικά Κόμματα είναι απαγορευμένα σε Πολωνία, Βουλγαρία, Ιταλία και σε μερικές άλλες χώρες.
Εγώ μπορώ να μιλώ γι' αυτό με βάση την πείρα του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Μετά την εξέγερση το 1923, το Βουλγαρικό Κομμουνιστικό Κόμμα είχε απαγορευτεί, αλλά αυτό δρούσε, παρ' όλο που αυτό του κόστισε πολυάριθμα θύματα, το κόμμα έγινε πιο δυνατό απ' ό,τι ήταν πριν από το 1923. Τούτο το καταλάβαινε ο κάθε κριτικά σκεπτόμενος άνθρωπος

Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αν και παράνομο, μπορεί ανάλογα με την κατάσταση να πραγματοποιήσει την επανάσταση. Αυτό δείχνει η πείρα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας ήταν παράνομο, υποβλήθηκε σε αιματηρές καταδιώξεις, όμως, μετά απ' αυτό η εργατική τάξη με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα ήρθε στην εξουσία. Οι ηγέτες του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος δεν μπορούσαν να θεωρούν ότι όλα χάθηκαν και ότι το ζήτημα έμπαινε είτε-είτε: ή εξέγερση ή χαμός. Οι ηγέτες του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος δεν μπορούσε να σκέπτονται έτσι ανόητα. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήξερε καλά ότι η παράνομη δουλειά θα έχει πολλά θύματα, θα απαιτεί αυτοθυσία και τόλμη, ήξερε επίσης ότι οι επαναστατικές του δυνάμεις θα δυναμώσουν και ότι το ίδιο θα αποδειχθεί ικανό να πραγματοποιήσει τα άμεσα καθήκοντα που στέκονται μπροστά του. Να γιατί αποκλείεται τελείως ότι το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα θα έπρεπε σ' αυτήν την περίοδο να τα παίξει όλα για όλα. Οι κομμουνιστές δεν είναι ευτυχώς τόσο κοντόφθαλμοι όσο οι αντίπαλοί τους. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές δεν χάνουν τον έλεγχο των νεύρων τους. Σ' αυτό πρέπει να προστεθεί ότι το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τ' άλλα κομμουνιστικά κόμματα είναι τμήματα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. (...)

Σε αυτό το παγκόσμιο κόμμα των εκατομμυρίων μελών της Κομμουνιστικής Διεθνούς το πιο ισχυρό κόμμα είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης. Είναι το κυβερνών κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης -στο μεγαλύτερο κράτος του κόσμου. Η Κομμουνιστική Διεθνής -το παγκόσμιο κομμουνιστικό κόμμα- κάνει εκτίμηση της πολιτικής κατάστασης από κοινού με τις ηγεσίες των κομμουνιστικών κομμάτων όλων των χωρών.Η Κομμουνιστική Διεθνής, ενώπιον της οποίας είναι άμεσα υπεύθυνα όλα τα τμήματα, δεν είναι οργάνωση των συνωμοτών, αλλά παγκόσμιο κόμμα. Ενα τέτοιο παγκόσμιο κόμμα δεν μπορεί να παίζει με την εξέγερση και την επανάσταση. Ενα τέτοιο παγκόσμιο κόμμα δεν μπορεί να λέει επίσημα τούτο ή εκείνο το πράγμα στα εκατομμύρια των οπαδών του και ταυτόχρονα, αλλά στα κρυφά, να κάνει το αντίθετο. Ενα τέτοιο κόμμα, αγαπητέ μου Δρ. Ζακ, δεν κρατά λογιστική διπλογραφία!

(...)
Βρήκαν πάνω μου την έκκληση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Εγώ νομίζω ότι αυτή μπορεί επίσης να διαβαστεί. Σ' αυτήν την έκκληση έχουν ιδιαίτερη σημασία δύο σημεία. Σ' αυτήν γίνεται λόγος για τις διαδηλώσεις στις διάφορες χώρες σε σχέση με τα γεγονότα στη Γερμανία. Σ' αυτή γίνεται λόγος για τα καθήκοντα του Κομμουνιστικού Κόμματος στην πάλη ενάντια στην εθνικοσοσιαλιστική τρομοκρατία, όπως και για την υπεράσπιση των Οργανώσεων και του Τύπου της εργατικής τάξης. Σ' αυτήν την έκκληση, μεταξύ των άλλων, αναφέρεται: «Το κύριο εμπόδιο στο δρόμο της δημιουργίας του ενιαίου μαχητικού μετώπου των κομμουνιστών και των σοσιαλδημοκρατών εργατών ήταν και είναι η πολιτική της συνεργασίας με την αστική τάξη, που ακολουθούσαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, τα οποία έθεσαν τώρα το παγκόσμιο προλεταριάτο κάτω από τα χτυπήματα του ταξικού εχθρού. Αυτή η πολιτική της συνεργασίας με την αστική τάξη, γνωστή με το όνομα της λεγόμενης πολιτικής "το μικρότερου κακού", οδήγησε πρακτικά στο θρίαμβο του φασισμού στη Γερμανία. Η Κομμουνιστική Διεθνής και τα κομμουνιστικά κόμματα σε όλες τις χώρες πολλές φορές (όχι μια φορά) έχουν δηλώσει την ετοιμότητά τους για κοινό αγώνα με τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου, της πολιτικής αντίδρασης και στον κίνδυνο του πολέμου.»

(...)
Ο μύθος ότι τάχα ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ είναι έργο των κομμουνιστών κατέρρευσε. Εγώ δε θα παραθέσω εδώ τις καταθέσεις των μαρτύρων, όπως αυτό το έκαναν οι άλλοι συνήγοροι. Το ζήτημα, όμως, αυτό μπορεί να θεωρείται τελείως διευκρινισμένο για κάθε αλλιώς σκεπτόμενο άνθρωπο. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ δεν έχει καμιά σχέση με τη δράση του κομμουνιστικού κόμματος όχι μόνο με την εξέγερση, αλλά και με τη διαδήλωση, και με την απεργία, ή και με άλλες παρόμοιες πράξεις. Τούτο αποδείχτηκε πέρα για πέρα από τη δικαστική ανάκριση. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ -εγώ δε μιλώ για τους ισχυρισμούς των εγκληματιών και των ψυχοπαθών- δεν είχε υιοθετηθεί από κανέναν σαν σύνθημα για εξέγερση. Σε σχέση με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ κανένας δεν είχε παρατηρήσει τις οποιεσδήποτε ενέργειες, πράξεις, απόπειρες για εξέγερση. Κανένας δεν άκουσε τίποτα. Ολοι οι μύθοι προς αυτήν την κατεύθυνση αναφέρονται σε μια περίοδο μετά τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ. Οι εργάτες την περίοδο αυτή βρίσκονταν σε κατάσταση άμυνας ενάντια στην επίθεση του φασισμού. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα προσπάθησε να οργανώσει την αντίσταση των μαζών, την άμυνα. Ομως, είναι αποδεδειγμένο ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ ήταν το πρόσχημα, το προανάκρουσμα για μια πλατιά σχεδιασμένη συντριβή της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας -του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

(...)
Σε σχέση μ' αυτό, απόδειξη είναι επίσης και το έκτακτο διάταγμα της γερμανικής κυβέρνησης από τις 25 του Φλεβάρη του 1933. Αυτό είχε εκδοθεί αμέσως μετά τον εμπρησμό. Διαβάστε αυτό το διάταγμα. Τι λέγεται σ' αυτό; Σ' αυτό αναφέρεται ότι αναστέλλονται άρθρα του συντάγματος, και συγκεκριμένα το άρθρο για την ελευθερία του συνέρχεσθαι, την ελευθερία, το απαραβίαστο της ανθρώπινης προσωπικότητας, το απαραβίαστο της κατοικίας κ.τ.λ. Σ' αυτό βρίσκεται η ουσία αυτού του έκτακτου διατάγματος, στη δεύτερη παράγραφό του - εκστρατεία ενάντια στην εργατική τάξη...

Πρόεδρος Όχι ενάντια στους εργάτες, αλλά ενάντια στους κομμουνιστές.

Δημητρώφ Πρέπει να πω ότι με βάση αυτό το έκτακτο διάταγμα συνελήφθησαν όχι μόνο κομμουνιστές, αλλά και σοσιαλδημοκράτες και χριστιανοί εργάτες, ενώ διέλυσαν και τις οργανώσεις τους. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι αυτό το έκτακτο διάταγμα τασσόταν όχι μόνο ενάντια στο Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αν και αυτό εννοείται, ήταν πρώτα απ' όλα εναντίον του, αλλά και ενάντια στ' άλλα αντιπολιτευτικά κόμματα και ομάδες. Ο νόμος αυτός ήταν απαραίτητος για τη δημιουργία κατάστασης έκτακτης ανάγκης, και αυτός συνδέεται άμεσα, οργανικά με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ.
(...)
Κύριε Πρόεδρε, Εσείς μου κάνετε μομφή. Εγώ μπορώ να σας εκφράσω την αντίρρησή μου σ' αυτό: σαν Βούλγαρος επαναστάτης ενδιαφέρομαι για το επαναστατικό κίνημα σε όλες τις χώρες, ενδιαφέρομαι, λόγου χάρη, και για τα νοτιοαμερικανικά πολιτικά ζητήματα και τα γνωρίζω ίσως όχι λιγότερο από τα γερμανικά, αν και ποτέ δεν ήμουν στην Αμερική. Εξάλλου, αν στη Νότια Αμερική πυρποληθεί το κτίριο κάποιου κοινοβουλίου, τούτο δε σημαίνει ότι εγώ θα ευθύνομαι γι' αυτό. Στη διάρκεια της δικαστικής έρευνας εδώ, στο δικαστήριο, εγώ έμαθα πολλά και χάριν της πολιτικής μου αίσθησης προσανατολίστηκα σε πολλές λεπτομέρειες.

(...)
Ο αστυνομικός υπάλληλος Χέλερ παραθέτει εδώ ένα κομμουνιστικό ποίημα από ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1925, για να αποδείξει ότι το 1933 οι κομμουνιστές πυρπόλησαν το Ράιχσταγκ. Εγώ, επίσης, θα παραθέσω ένα ποίημα, αλλά από τον μεγαλύτερο Γερμανό ποιητή Γκαίτε:

Ετοίμασε έγκαιρα το νου σου.
Στους δυο δίσκους της ζυγαριάς της
μεγάλης ευτυχίας
σπάνια υπάρχει ηρεμία:
είσαι υποχρεωμένος ή να υψώνεσαι
ή να κατεβαίνεις προς τα κάτω
Εξουσίαζε ή υπάκουε,
με την τελετή ή γνωρίσου με
τον πόνο,
υψώσου σαν το βαρύ σφυρί -
ή στάσου σαν το αμόνι.

ΝΑΙ, όποιος δε θέλει να 'ναι
το αμόνι, πρέπει να γίνει το σφυρί!

(...)
Ο ανώτατος εισαγγελέας πρότεινε να αθωωθούν οι κατηγορούμενοι Βούλγαροι λόγω έλλειψης αποδειχτικών. Για μένα αυτό δεν είναι καθόλου απλό. Αυτό δεν θα μπορούσε να αποβάλει τις υποψίες. Οχι, στη διάρκεια του δικαστηρίου αποδείχτηκε ότι εμείς δεν έχουμε τίποτε το κοινό με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, να γιατί δεν μπορούν να υπάρχουν οι οποιεσδήποτε υποψίες. Εμείς οι Βούλγαροι, όπως και ο Τόργκλερ, πρέπει να αθωωθούμε όχι λόγω έλλειψης αποδείξεων, αλλά γιατί σαν κομμουνιστές που είμαστε, δεν έχουμε, και δεν μπορούσαμε να έχουμε, καμία σχέση με τούτη την αντικομμουνιστική πράξη.

Εγώ προτείνω να ληφθεί η παρακάτω απόφαση:

• 1) Το ανώτατο δικαστήριο να αναγνωρίσει την αθωότητά μας σε τούτη την υπόθεση και το κατηγορητήριο για άδικο, τούτο αφορά εμένα, τον Τόργκλερ, τον Ποπόφ και τον Τάνεφ.
• 2) Ο Βαν ντερ Λούμπε να θεωρηθεί σαν όργανο που χρησιμοποίησαν οι εχθροί της εργατικής τάξης.
• 3) Οι ένοχοι γι' αυτήν την αδικαιολόγητη κατηγορία εναντίον μας να κληθούν για να λογοδοτήσουν.
• 4) Οι υπεύθυνοι αυτοί να καταδικαστούν σε αποζημίωση απέναντί μας για το χρόνο και την υγεία που μας έκαναν να χάσουμε, καθώς και για τις ταλαιπωρίες που μας έκαναν να περάσουμε.

Πρόεδρος Αυτές τις λεγόμενες προτάσεις σας το δικαστήριο θα τις πάρει υπόψη κατά τη συζήτηση της ποινής.

Δημητρώφ Θα 'ρθει ο καιρός που τα αιτήματα αυτά θα εξοφληθούν μαζί με τους τόκους. Σε ό,τι αφορά την πλήρη διαλεύκανση του ζητήματος του εμπρησμού στο Ράιχσταγκ και την αποκάλυψη των πραγματικών εμπρηστών και αυτό, εννοείται, θα το πραγματοποιήσει το λαϊκό δικαστήριο της μελλοντικής προλεταριακής δικτατορίας.
|Στο XVII αιώνα, ο θεμελιωτής της επιστημονικής Φυσικής Γαλιλαίος Γαλιλέι παραπέμφθηκε στο αυστηρό δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης, που έπρεπε να τον καταδικάσει σαν αιρετικό σε θάνατο.
Με βαθιά πεποίθηση και αποφασιστικότητα είπε:
«Και όμως η γη γυρίζει!» Και αυτή η επιστημονική θέση έγινε αργότερα κτήμα ολάκερης της ανθρωπότητας.

Πρόεδρος _Διακόπτει απότομα τον Δημητρώφ, σηκώνεται, μαζεύει τα χαρτιά και ετοιμάζεται να βγει

Δημητρώφ (συνεχίζει): Εμείς οι κομμουνιστές μπορούμε τώρα όχι λιγότερο αποφασιστικά απ' το γέρο Γαλιλαίο να πούμε: «Και όμως η γη γυρίζει!»
Ο τροχός της Ιστορίας κινείται προς τα μπρος, προς μια σοβιετική Ευρώπη, προς μια παγκόσμια Ένωση των Σοβιετικών Δημοκρατιών.
Και αυτόν τον τροχό που τον σπρώχνει το προλεταριάτο, κάτω από την καθοδήγηση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, κανένα μέτρο εξόντωσης, καμία καταδίκη σε καταναγκαστικά μέτρα, καμιά καταδίκη σε θάνατο δεν θα τον σταματήσει. Γυρίζει και θα γυρίζει ως την οριστική νίκη του κομμουνισμού!

_Οι αστυνομικοί πιάνουν τον Δημητρώφ και με τη βία τον υποχρεώνουν να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Ο Πρόεδρος και το δικαστήριο αποσύρονται σε συνεδρίαση για το ζήτημα, αν ο Δημητρώφ μπορεί να συνεχίσει το λόγο του. Μετά τη συνεδρίαση, το δικαστήριο επέστρεψε και ανακοινώνει ότι αφαιρείται οριστικά ο λόγος από τον Δημητρώφ.

Η υπέροχη απολογία του σ. Ντιμιτρώφ:
“Βρίσκομαι μπροστά στο δικαστήριο αθώος
και υπερασπίζομαι τον εαυτό μου σαν κομμουνιστής”

Γερμανικά σύνορα, Δεκέμβρης _Έκτακτη υπηρεσία του Ριζοσπάστη-
Οταν ο σ. Ντιμιτρώφ παίρνει το λόγο για να υπερασπιστεί, δημιουργείται μια απόλυτη σιγή σ' όλη την αίθουσα. Πρώτ' απ' όλα πιστοποιεί ο Ντιμιτρώφ ότι στους επαναστάτες κατηγορούμενους αφαιρέθηκε η δυνατότητα να υπερασπιστούν. Ο ίδιος όμως χρησιμοποίησε όλες τις δυνατότητες για να υπερασπιστεί. Όσον αφορά το ότι δεν δέχτηκε να τον υπερασπίσει ο Ταϊχέρτ, τονίζει ότι δεν έχει εμπιστοσύνη σ' ένα συνήγορο μέσα στις σημερινές συνθήκες της Γερμανίας. (...) Συνεχίζοντας λέγει: «Βρίσκομαι μπροστά στο δικαστήριο αθώος και υπερασπίζομαι σαν προλετάριος επαναστάτης, σαν κομμουνιστής. Γι' αυτό η γλώσσα που χρησιμοποίησα ήταν σκληρή. Αν δε με κατηγόρησαν γι' αυτό ότι τα λεγόμενά μου επέδρασαν προπαγανδιστικά δεν έχω παρά ν' απαντήσω ότι: Ο σκοπός μου ήταν να αποδείξω, ότι ούτε εμείς οι τρεις οι Βούλγαροι ούτε ο Τόργκλερ έχουμε καμμιά σχέση με τον εμπρησμό και ότι οι κομμουνιστές γενικά δεν έχουν καμμιά σχέση με το έγκλημα αυτό. Παρακάτω λέγει ότι ούτε στη Βουλγαρία ούτε στις άλλες χώρες δεν πιστεύουν στην ενοχή τους (...) Όσον αφορά την κατηγορία ότι οι κομμουνιστές, επειδή ήξεραν ότι θα τεθούν εκτός νόμου προσπάθησαν να παίξουν το τελευταίο τους παιχνίδι, λέγει ότι δεν είναι λογικό. Σε άλλες χώρες όπου τα ΚΚ είναι απαγορευμένα δουλεύουν παράνομα όπως στην Ιταλία, Βουλγαρία, Πολωνία κλπ. Επίσης και στην πρώην Ρωσία αναγκάζονταν οι επαναστατικές Οργανώσεις να δουλεύουν παράνομα. Μα το 1917 κάμαν εκεί οι εργάτες την επανάσταση. Οταν δε ο σ. Ντιμιτρώφ παρατήρησε ότι το ΚΚΓ είναι ένα τμήμα του Παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κόμματος, που κυριαρχεί κιόλας σ' ένα έκτο του κόσμου ο εισαγγελέας τον κατηγόρησε ότι κάνει πάλι κομμουνιστική προπαγάνδα. Κι ο σ. Ντιμιτρώφ απάντησε: «Οχι, πιστοποιώ μόνο γεγονότα» (...)
Τελικά ζητεί ο Ντιμιτρώφ όχι αθώωση εξ αιτίας έλλειψης αποδείξεων - όπως ζήτησε ο εισαγγελέας - μα ρητή πιστοποίηση της αθωότητας τους (...)
Το βράδυ της 27^ης Φλεβάρη 1933, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του Μάρτη 1933, το Ράιχσταγκ, το γερμανικό κοινοβούλιο, έπιασε φωτιά. Ήδη, από τις 30 Γενάρη, ο Χίτλερ είχε διοριστεί καγκελάριος από τον Πρόεδρο Χίντεμπουργκ και με τις ευλογίες του γερμανικού κεφαλαίου. Η ναζιστική κυβέρνηση υποστήριξε πως ο εμπρησμός ήταν μέρος σχεδίου «κομμουνιστικής εξέγερσης».
Οι σχετικές ανακοινώσεις ανέφεραν ότι η πυρκαγιά ήταν «η πιο τερατώδικη πράξη του μπολσεβικισμού στη Γερμανία». Αμέσως ξεκίνησαν συλλήψεις στελεχών και μελών του ΚΚ Γερμανίας (ανάμεσά τους και του ηγέτη του, Ερνστ Τέλμαν), απαγορεύτηκαν οι εφημερίδες, οι προκηρύξεις και οι αφίσες του ΚΚΓ για τέσσερις βδομάδες. Τα μέτρα αυτά, όπως ανακοινώθηκε, «πάρθηκαν για να πνιγεί στα σπάργανά της κάθε απόπειρα ενάντια στην ειρήνη της Γερμανίας, κι επόμενα και της Ευρώπης».

Στις 21 Σεπτέμβρη 1933 ξεκίνησε στη Λειψία η δίκη για την υπόθεση του εμπρησμού του Ράιχσταγκ. Στο εδώλιο ως κατηγορούμενοι βρέθηκαν ο Γκέοργκι Δημητρόφ, στέλεχος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ο Μπλαγκόι Ποπόφ, ο Βασίλι Τάνεφ και ο Ερνστ Τόργκλερ, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΓ.

Η δίκη ολοκληρώθηκε στις 27 Δεκέμβρη, με την πλήρη κατάρρευση του κατηγορητηρίου. Οι κατηγορούμενοι, με ηγετικό τον ρόλο του Δημητρόφ, μετατράπηκαν σε κατήγοροι. Αποδείχθηκε ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ αποτέλεσε οργανωμένη προβοκάτσια των ναζιστών, με στόχο να ενοχοποιήσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και την Κομμουνιστική Διεθνή.

Ο "Ριζοσπάστης", καθ' όλη τη διάρκεια της δίκης, ενημέρωνε την εργατική τάξη της χώρας μας για την εξέλιξή της και δημοσίευε ανταποκρίσεις. Το παραπάνω απόσπασμα από την απολογία του Δημητρόφ δημοσιεύτηκε στις 22 Δεκέμβρη 1933, λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της δίκης. Οι δυνατότητες της εποχής επέτρεψαν στον «Ριζοσπάστη» να δώσει μονάχα μια περίληψη της απολογίας του Δημητρόφ, γι' αυτό και παραθέτουμε ορισμένα ακόμα αποσπάσματα:

«Υπερασπίζομαι τον εαυτό μου σαν κατηγορούμενος κομμουνιστής.
Υπερασπίζομαι την ίδια μου την κομμουνιστική, επαναστατική τιμή.
Υπερασπίζομαι τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου κομμουνιστικές πεποιθήσεις.
Υπερασπίζομαι το νόημα και το περιεχόμενο της ζωής μου.
Να γιατί καθετί που λέω στο δικαστήριο είναι αίμα από το αίμα μου και σάρκα από τη σάρκα μου.
Κάθε λέξη είναι έκφραση της πιο βαθιάς μου αγανάκτησης ενάντια στην άδικη κατηγορία, ενάντια στο γεγονός ότι ένα τέτοιο αντικομμουνιστικό έγκλημα προσάπτεται στους κομμουνιστές. (...)

Ο μύθος ότι τάχα ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ είναι έργο των κομμουνιστών κατέρρευσε. Εγώ δε θα παραθέσω εδώ τις καταθέσεις των μαρτύρων, όπως αυτό το έκαναν οι άλλοι συνήγοροι. Το ζήτημα, όμως, αυτό μπορεί να θεωρείται τελείως διευκρινισμένο για κάθε αλλιώς σκεπτόμενο άνθρωπο. Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ δεν έχει καμιά σχέση με τη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος όχι μόνο με την εξέγερση, αλλά και με τη διαδήλωση, και με την απεργία, ή και με άλλες παρόμοιες πράξεις. (...)
Όμως, είναι αποδεδειγμένο ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ ήταν το πρόσχημα, το προανάκρουσμα για μια πλατιά σχεδιασμένη συντριβή της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας - του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. (...)
Στο XVII αιώνα, ο θεμελιωτής της επιστημονικής Φυσικής Γαλιλαίος Γαλιλέι παραπέμφθηκε στο αυστηρό δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης, που έπρεπε να τον καταδικάσει σαν αιρετικό σε θάνατο.
Με βαθιά πεποίθηση και αποφασιστικότητα είπε:
"Και όμως η γη γυρίζει!". Και αυτή η επιστημονική θέση έγινε αργότερα κτήμα ολάκερης της ανθρωπότητας.
Και αυτόν τον τροχό που τον σπρώχνει το προλεταριάτο, κάτω από την καθοδήγηση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, κανένα μέτρο εξόντωσης, καμία καταδίκη σε καταναγκαστικά μέτρα, καμιά καταδίκη σε θάνατο δεν θα τον σταματήσει. Γυρίζει και θα γυρίζει ως την οριστική νίκη του κομμουνισμού! _Οι αστυνομικοί πιάνουν τον Δημητρώφ και με τη βία τον υποχρεώνουν να καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Ο Πρόεδρος και το δικαστήριο αποσύρονται σε συνεδρίαση για το ζήτημα, αν ο Δημητρώφ μπορεί να συνεχίσει το λόγο του. Μετά τη συνεδρίαση, το δικαστήριο επέστρεψε και ανακοινώνει ότι του αφαιρείται οριστικά ο λόγος.

Η απάντηση του ΚΚΣΕ και του Δημητρώφ

Στα ζητήματα που έθεσε το ΚΚΕ με την έκθεση που επέδωσαν ο Ιωαννίδης και ο Ρούσος στον Δημητρώφ, δόθηκε απάντηση από το Βούλγαρο ηγέτη - και για λογαριασμό του ΚΚΣΕ - το Νοέμβρη του 1946. Η απάντηση αυτή μας είναι γνωστή από ραδιοτηλεγράφημα που έστειλε ο Ιωαννίδης στον Ζαχαριάδη στην Αθήνα, στις 10/11/1946. Το ραδιοτηλεγράφημα - το οποίο υπάρχει στα "Αρχεία ΚΚΕ - ΑΣΚΙ" με αριθμό αρχειοθέτησης Κ146/Φ: 7/33/115 - έχει ως εξής:

"Ν. 9
Νίκο
Συναντηθήκαμε Παππού Σόφιαν.
Τόνισε τα εξής σαν γνώμη δική του και των απάνω.

• ΠΡΩΤΟ: Περίοδος Χειμώνος και διεθνής κατάσταση επιβάλλουν να μην πάρει μεγάλη έκταση ένοπλο κίνημα.
• ΔΕΥΤΕΡΟ: Κέντρο βάρους να είναι ο μαζικός λαϊκός πολιτικός αγώνας και να διατηρηθούν και οι πιο ελάχιστες νόμιμες δυνατότητες, ώστε να διατηρηθεί η σύνδεση του κόμματος με τις μάζες.
• ΤΡΙΤΟ: Να διαφυλάξουμε τα κομματικά στελέχη και να μην τα εκθέτουμε στους κινδύνους της εξόντωσής τους.

Τονίσαμε ότι γραμμή κόμματος συμπίπτει με υποδείξεις.
Στο ζήτημα της ουδετερότητας παππούς συμφωνεί και ρωτάμε αν πήρες με άλλο δρόμο γνώμη των απάνω. Τηλεγράφησέ μας αμέσως.
Τονίστηκε ανάγκη να επισπεύσεις αναχώρηση δική σου και Γιώργη.
10/11/46 _Διονύσης".
σσ.
"Απάνω" είναι το ΚΚΣΕ. "Νίκος" είναι ο Νίκος Ζαχαριάδης. "Παππούς" ο Γκ. Δημητρώφ. "Γιώργης" ο Γ. Σιάντος και "Διονύσης" ο Γ. Ιωαννίδης.
            Ορισμένα ακόμη στοιχεία για την ουδετερότητα
Οφείλουμε να προσθέσουμε ορισμένα ακόμη στοιχεία γύρω από το ζήτημα της ουδετερότητας της Ελλάδας, μια και το θέμα τίθεται τόσο στην έκθεση του ΚΚΕ προς τα αδελφά κόμματα, όσο και στο παραπάνω τηλεγράφημα του Ιωαννίδη προς τον Ζαχαριάδη. Το ζήτημα αυτό το συζητούσε τότε το ΚΚΕ με τα άλλα κομμουνιστικά κόμματα, ζητώντας τη γνώμη τους για το αν ήταν σωστό ένα τέτοιο σύνθημα να προβληθεί από το Κόμμα και το ΕΑΜ. Τα στοιχεία, που θα προσθέσουμε, προέρχονται από τα αρχεία του σοβιετικού υπουργείου Εξωτερικών, όπως τα παρουσιάζει ο Π. Ανταίος στο βιβλίο του "Ν. Ζαχαριάδης: Θύτης και Θύμα" (σελ. 453-454). Συγκεκριμένα στο βιβλίο αυτό του Π. Ανταίου αναφέρεται: "Στις 29 Ιουλίου 1946 ο Σοβιετικός πρεσβευτής μετέδωσε στη Μόσχα ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Ζαχαριάδης, μέσω του ανταποκριτή του ΤΑΣΣ, ζητά τη γνώμη μας σχετικά με το σύνθημα της "ουδετερότητας της Ελλάδας" που προτείνει η ηγεσία του ΕΑΜ. Το σύνθημα αυτό σημαίνει ανεξαρτησία της Ελλάδας, που δε θα υπάγεται στην κατά προτεραιότητα σφαίρα επιρροής καμιάς χώρας και δε θα έχει ξένες στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός της. Ο Ζαχαριάδης προσθέτει ότι το σύνθημα αυτό προϋποθέτει, κατά τη γνώμη του, και εγγυήσεις για την ασφάλεια της Ελλάδας από όλες τις μεγάλες δυνάμεις.Ο Σοβιετικός πρεσβευτής ζήτησε την άδεια ν' απαντήσει στην ερώτηση του Ζαχαριάδη, ως εξής: "Σύμφωνα με τις αρχές μας για τη μη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις, δεν μπορώ να ζητήσω υποδείξεις για το ζήτημα αυτό από τη σοβιετική κυβέρνηση και επίσης δεν μπορώ να δώσω προσωπικές συμβουλές. Μπορώ μόνο να εκφράσω την κατωτέρω προσωπική μου γνώμη.

• 1. Το σύνθημα της πραγματικά ανεξάρτητης Ελλάδας, που στο έδαφός της δε θα υπάρχουν ξένα στρατεύματα ή βάσεις, θα έχει ασφαλώς την επιδοκιμασία της κοινής γνώμης των δημοκρατικών χωρών.
• 2. Δεν υπάρχει ανάγκη να συνδυάζεται υποχρεωτικά το σύνθημα αυτό με το σύνθημα των εγγυήσεων της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από τις μεγάλες δυνάμεις. Πρώτον, αυτό το τελευταίο σύνθημα πρέπει να διακριβωθεί και μπορεί κατά τη συζήτηση γι' αυτό το πολύπλοκο ζήτημα να αναφυούν και ζητήματα διεθνούς δικαίου. Δεύτερο, το σύνθημα αυτό έμμεσα αναγνωρίζει την ύπαρξη πραγματικής απειλής της Ελλάδας από την πλευρά άλλων χωρών, απειλής, που τώρα δεν υφίσταται".

Η παρόμοια απάντηση στον Ζαχαριάδη εγκρίθηκε από τον Ι. Β. Στάλιν και μεταδόθηκε από τον ανταποκριτή του ΤΑΣΣ, ως προσωπική γνώμη του Σοβιετικού πρεσβευτή στην Αθήνα".

Το πότε μετέδωσε ο ανταποκριτής του ΤΑΣΣ στην Αθήνα Λ. Βελιτσάνσκι την πιο πάνω απάντηση στον Ζαχαριάδη δε μας είναι γνωστό. Το πιο πιθανό είναι πως αυτή η απάντηση δεν είχε δοθεί, όταν η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, ο Ιωαννίδης και ο Ρούσος δηλαδή, έφυγε για το εξωτερικό. Είναι επίσης πολύ πιθανό ότι στο παραπάνω ραδιοτηλεγράφημά του προς τον Ζαχαριάδη, ο Ιωαννίδης μάλλον εννοεί την αναμενόμενη απάντηση από τη σοβιετική πρεσβεία, όταν ρωτάει τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αν έλαβε "με άλλο δρόμο γνώμη των απάνω" στο θέμα της ουδετερότητας. Πρέπει ακόμη να σημειώσουμε ότι με την απάντησή της - μέσω του πρεσβευτή της στην Αθήνα - η ΕΣΣΔ, διαχωρίζοντας το θέμα της ουδετερότητας από τη διεθνή εγγύηση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας, ανάμεσα στα άλλα, ουσιαστικά προφυλάσσει το ΚΚΕ από την εκτόξευση ενός συνθήματος, που θα μπορούσε να βοηθήσει την προπαγάνδα της αντίδρασης, η οποία εκείνο το διάστημα επικαλούνταν απειλή των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας από τις γειτονικές βαλκανικές Λαϊκές Δημοκρατίες.

Ο εμπρησμός του Ράϊχσταγκ
Κι οι χιτλερικοί προβοκάτορες

23 Σεπτέμβρη 2001 Του Νίκου ΚΑΡΑΝΤΗΝΟΥ
Ο «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» θύμισε προχτές πως εδώ και 68 χρόνια (21 Σεπτέμβρη 1933) άρχιζε στη Λιψία η συγκλονιστική εκείνη δίκη για τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ _ Reichstagsbrand‎‎ listen. Το ίδιο εκείνο βράδυ (27 Φλεβάρη) κι ενώ οι φλόγες κι οι καπνοί τύλιγαν το κτίριο του Γερμανικού Κοινοβουλίου, το γερμανικό ραδιόφωνο μετέδιδε ότι πιάστηκε ένας εμπρηστής, ο Ολλανδός κομμουνιστής Βαν ντερ Λούμπε και πως πάνω του βρέθηκε ένα βιβλιάριο μέλους του κομμουνιστικού κόμματος.

• ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ χρησιμοποίησαν τον Ολλανδό προβοκάτορα για να εξαπολύσουν ένα πρωτοφανές όργιο βίας ενάντια στο ΚΚΓ, το εργατικό κίνημα και το αστικό δημοκρατικό πολίτευμα στη Γερμανία. Η αστυνομία σε άμεση συνεργασία με τις ορδές των χιτλερικών συνέλαβε χιλιάδες πολίτες στο Βερολίνο και σε άλλες γερμανικές πόλεις, κομμουνιστές, σοσιαλιστές, φιλελεύθερους, κάθε δημοκράτη...
• ΝΑ ΘΥΜΙΣΟΥΜΕ πως σ' εκείνες τις συνθήκες της αιματηρής, βάρβαρης αυτής τρομοκρατίας η μοναδική οργανωμένη δύναμη που μπορούσε να παλέψει τους χιτλερικούς και να οργανώσει την αντιφασιστική αντίσταση ήταν το ΚΚΓ και ακριβώς γι' αυτό το λόγο ο γερμανικός φασισμός έβαλε σαν βασικό, κύριο στόχο του να το χτυπήσει και να το εκμηδενίσει με κάθε τρόπο.
• ΕΤΣΙ στο εδώλιο της δίκης έφεραν τον Γκεόργκι Δημητρόφ, ηγετικό στέλεχος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, του Βούλγαρους κομμουνιστές Ποπόφ και Τάνεφ και τον Ερνεστ Τόργκλερ που ήταν επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΓΚΚ. Στο εδώλιο, φυσικά, και ο προβοκάτορας ο Βαν ντερ Λούμπε.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ των χιτλερικών ήταν να καταδικάζονταν οι κομμουνιστές, αφού θα χαρακτηρίζονταν σαν τρομοκράτες, εγκληματίες, συνωμότες και ληστές. Και ακριβώς γι' αυτό και σκηνοθετήθηκε και πραγματοποιήθηκε η αντικομμουνιστική προβοκάτσια του εμπρησμού του Ράιχσταγκ. Ηθελαν επίσης να «αποδείξουν» ότι ο εμπρησμός ήταν έργο του διεθνούς κομμουνισμού και γι' αυτό το λόγο έσυραν τον Δημητρόφ στο δικαστήριο με την κατηγορία της συνεργασίας.

• ΣΤΗΝ αίθουσα του δικαστηρίου ο Γκεόργκι Δημητρόφ, αντιμέτωπος με τον Γκαίρινγκ και τον Γκαίμπελς, έγινε ο πραγματικός κατήγορος του φασισμού. Θαρραλέος και αταλάντευτος μπροστά στις απειλές των χιτλερικών, ο κομμουνιστής ηγέτης υπερασπίστηκε με πάθος τις αρχές της κομμουνιστικής πολιτικής, τις αρχές της ΚΔ και ανοιχτά, δημόσια, είπε στους διώκτες του ότι αυτοί οι ίδιοι έκαψαν το Ράιχσταγκ.
• «Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΉ Διεθνής», είπε ο Δημητρόφ, «που μπροστά της είναι άμεσα υπόλογα όλα τα τμήματα, δεν είναι οργάνωση συνωμοτών αλλά παγκόσμιο κόμμα. Κι αυτό το κόμμα δεν παίζει με την εξέγερση και την Επανάσταση. Το κόμμα αυτό δεν μπορεί άλλα να λέει επίσημα στα εκατομμύρια των οπαδών του και ταυτόχρονα κρυφά να κάνει το αντίθετο... Αυτό το κόμμα όταν απευθύνεται στα εκατομμύρια των μαζών του προλεταριάτου, όταν παίρνει τις αποφάσεις του για την τακτική και τα άμεσα καθήκοντα, το κάνει με σοβαρότητα, με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης του... Μαζική δουλιά, μαζική αντίσταση, ενιαίο μέτωπο, κανένας τυχοδιωκτισμός. Αυτό είναι το άλφα και το ωμέγα της κομμουνιστικής τακτικής».
• Η ΔΙΚΗ της Λειψίας τέλειωσε στις 29 Δεκέμβρη 1933 και σ' όλη τη διάρκειά της, αλλά και νωρίτερα που ο Δημητρόφ κι οι σύντροφοί του ήταν προφυλακισμένοι, ένα πρωτοφανέρωτο τεράστιο αντιφασιστικό κίνημα αλληλεγγύης συγκλόνιζε όλο τον κόσμο. Οι χιτλερικοί ξεσκεπάστηκαν σαν αδίστακτοι ψεύτες και προβοκάτορες και δεν τόλμησαν να τους καταδικάσουν. Ο Γκ. Δημητρόφ κι οι σύντροφοί του αθωώθηκαν πανηγυρικά και τελικά θα τους απελευθέρωναν και θα έφευγαν για τη Σοβιετική Ενωση.

Η ΕΛΛΑΔΑ σ' εκείνες τις μεγάλες μέρες βρέθηκε στις πρώτες γραμμές και η Αντιχιτλερική Επιτροπή ανέπτυξε μια πλούσια δραστηριότητα, καταγγέλλοντας τα φασιστικά εγκλήματα και εκδηλώνοντας την αλληλεγγύη τους στα θύματα του χιτλερισμού. Αλλά αξίζει να ξαναθυμηθούμε αυτήν τη σελίδα.