“Έφυγε” ο σ.φος 💥 Νίκος Μαρμαρινός

Ο Νίκος Μαρμαρινός, από τους τελευταίους εν ζωή μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού, έφυγε πλήρης ημερών στα 96 του χρόνια. Γεννημένος το 1929 στον Κλομιδάδο, πήρε μέρος στον Εμφύλιο, οργανώθηκε στο Δ.Σ.Ε. σε ηλικία 18 ετών και συμμετείχε σε πλήθος ανταρτικών αποστολών. Συνελήφθη το 1949, βασανίστηκε, δικάστηκε πολλαπλά σε θάνατο και έζησε σχεδόν 20 χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Παρέμεινε μέχρι τέλους αφοσιωμένος στους αγώνες του λαϊκού κινήματος, ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και ΚΚΕ μέχρι το κόκκαλο, νωρίτερα μέλος της ΕΔΑ, των Λαμπράκηδων, διατηρώντας ακέραιη τη μνήμη και τις αφηγήσεις μιας ολόκληρης γενιάς αγωνιστών.

🎈 Έφυγε” ο τελευταίος των Μοϊκανών _
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά με θλίψη
και σεβασμό τον σύντροφο Νίκο Μαρμαρινό. 

Ο σ.φος Νίκος Μαρμαρινός
στις Φυλακές Αίγινας το 1960.

Πλήρης ημερών, με συμπληρωμένα τα 96 του χρόνια, άφησε σήμερα την στερνή του ανασαιμιά στο σπίτι του στην Καισαριανή ο τελευταίος εν ζωή ευρισκόμενος μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου, Νίκος Μαρμαρινός του Σταύρου και της Παναγιώτας το γένος Ζαφειρίου. Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1929 στον Κλομιδάδο (Νάπη). Ο πατέρας του ήταν κτηνοτρόφος από το Μανταμάδο. Ήταν ξάδερφος του Μανταμαδιώτη συνονόματού του Νίκου Μαρμαρινού, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στη Φλώρινα στις 23 του Γενάρη του 1943. Σταχυολογούμε παρακάτω κάποια αποσπάσματα από συνεντεύξεις που έδωσε, για να δομήσουμε ένα βιογραφικό του.

Τα βοσκοτόπια τους συνόρευαν με τα Μανταμαδιώτικα χωράφια. Πολύ στενοί φίλοι τους ήταν τα αδέρφια Μουστάκας Ιγνάτης και Ευριπίδης και ο Γ. Κολίκας από την Αγία Παρασκευή, εαμίτες. Τα ντάμια τους ήταν κινητή βιβλιοθήκη. Ο πατέρας του δεν ήξερε γράμματα και το 1944 που κυκλοφορούσε πληθώρα εντύπων του ΕΑΜ (εφημερίδες τοπικές, μπροσούρες, προκηρύξεις κλπ.) είχαν στο ντάμι τους πάρα πολλά, που τα διάβαζε και άρχισε να μαθαίνει τι είναι και τι θέλει το κίνημα

Μετά τη Βάρκιζα και το κυνηγητό των αγωνιστών, τα μαντριά τους έγιναν γιάφκα των καταδιωκόμενων. Μερικοί έμειναν εκεί για μήνες (Θουκυδίδης Θεοδοσίου, Μάκιστος, Μαγιάφογλου και άλλοι από την Αγία Παρασκευή). Κάποιοι ήταν περαστικοί και τους πήγαινε νύχτα μέχρι έξω από την Πηγή, απ’ όπου τους παραλάβαιναν άλλοι. Στο διάστημα αυτό έμαθε αρκετά πράγματα και δέθηκε συναισθηματικά μαζί τους. Έβλεπε τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση από τους Γερμανούς να τους διώκουν οι χίτες και οι μάυδες και αγανακτούσε.

Όταν το 1947 φούντωσε το αντάρτικο, τα μαντριά τους ήταν το στέκι συνάντησης του αγιασώτικου και του βόρειου τμήματος. Αρχές του  Απρίλη 1948, σε μια εκκαθαριστική επιχείρηση, εκατοντάδες στρατιώτες, χωροφύλακες και μάυδες χτένισαν όλη την περιοχή από το Καβακλί μέχρι το χωριό τους. Ήρθαν και στο ντάμι τους και αφού ερεύνησαν όλο το γύρω μέρος, βρήκαν ορισμένα πράγματα που είχε αφήσει μια ομάδα ανταρτών που πέρασε το περασμένο βράδυ και τα είχε κρύψει πρόχειρα. Με αυτό το πρόσχημα άρχισαν να τον χτυπούν και να παίρνουν από το ντάμι ό,τι τους ήταν χρήσιμο. Μετά έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν όλα. Ύστερα του φόρτωσαν τα ευρήματά τους και τον πήραν μαζί τους για την Αγία Παρασκευή. Στο δρόμο έγινε συμπλοκή με μια ομάδα ανταρτών με επικεφαλής τον Πέτρο Μπούρα. Σκοτώθηκε ένας Μάυς. Εκεί, πάνω στην αναμπουμπούλα, ο Νίκος βρήκε την ευκαιρία και έφυγε. Τη δεύτερη μέρα συνδέθηκε με την αντάρτικη ομάδα του βόρειου τμήματος. Ήταν Μανταμαδιώτες, ο Αδαλής, ο Κούκος, ήταν Αγιασώτες, ο Αχλιόπτας, ο Θεοχάρης, ήτανε πολλοί. Στο δρόμο για το λημέρι της Σαρακήνας του έδωσαν και όπλο. Έτσι, σε ηλικία 18 χρονών, έγινε μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού (Δ.Σ.).

Η δράση του στο Δ.Σ.Ε. είναι περίπου η ίδια όπως όλων των ανταρτών της Μυτιλήνης. Αυτός ήταν ο πιο νέος, ήξερε να περπατά τη νύχτα και να μαθαίνει εύκολα όλα τα μονοπάτια των χωριών του βορειοδυτικού τμήματος του νησιού. Γι’ αυτό, σαν οδηγός των διαφόρων τμημάτων, βρισκόταν συνεχώς σε αποστολές.

Για ένα διάστημα, επί μήνες, μοίραζαν ένα δελτίο τύπου που βγάζανε. Πηγαίνανε από τη Σαρακήνα, από τα Μανταμαδιώτικα μέχρι τα Χύδηρα. Το δελτίο τύπου το βγάζαμε με τον Προκόπη τον Πανταζή. Την περίοδο που ήταν στο βουνό σκοτώθηκαν από την ομάδα του πολλοί. Όπως ο Στραβολέλης, ο Μπούρας και άλλοι σε διάφορες άλλες περιοχές. Ήταν μικρές ομαδούλες που πηγαίνανε αποστολές, γιατί δε μπορούσανε να σταθούνε τριάντα άνθρωποι μαζί. Κάνανε εμφανίσεις σε χωριά, κάνανε σαμποτάζ, μπλεκόταν σε μικροσυμπλοκές.

Τον Απρίλη του 1949 σκοτώθηκε στα Καμίνια, λίγο πάνω από το χωριό του, ο Δημήτρης Στραβολέλης από τη Στύψη. Οι αντάρτες ήταν γύρω στους 25, ήτανε και Αγιασώτες μαζί, ο Αγρίτης ο Αντώνης και άλλοι. Πηγαίνανε για αποστολή και βρίσκονταν σ’ ένα πυκνό δάσος. Ο σκοπός, ο Φάνης ο Μουλάς από τα Χύδηρα, δεν τους πήρε χαμπάρι και τους αιφνιδίασαν. Ο Στραβολέλης είχε ένα πολυβόλο, ένα Μπρεν. Ήταν λεβεντόπαιδο, όχι πολύ ψηλός, αλλά θαρραλέος. Ήταν μπλοκαρισμένο το πολυβόλο του και καθώς ανασηκώθηκε για να το ξεμπλοκάρει - ήταν πίσω από ένα ντουβαράκι – έδωσε στόχο στους εχθρούς και τον σκότωσαν. Η σορός του, κατά τη συνήθη τακτική των κυβερνητικών, διαπομπεύτηκε στην πλατεία της Αγίας Παρασκευής για παραδειγματισμό του λαού. Φύγανε από κει και για να εκδικηθούνε το θάνατο του Στραβολέλη πήγανε στην Καλλονή για ενέδρα.

Στις 6 του Ιούνη 1949, σε μια αποστολή με τους Πέτρο Μπούρα, Παναγιώτη Κολιαδέλη και Χαράλαμπο Κέλπαλη, φτάσανε στην περιοχή Καλλονής για κάποια δουλειά. Έπρεπε όμως για μια μέρα να μείνουνε σε κάποιο σπίτι στα Δάφια. Ο Μπούρας είχε μια κουμπάρα εκεί και την ειδοποίησε αν μπορούσαν να πάνε για μια μέρα στο σπίτι της. Απάντησε πρόθυμα ότι μπορούσαν. Έτσι κι έγινε. Πριν ξημερώσει μπήκανε στο σπίτι, το οποίο ήταν μια καμαρούλα κι ένα χαγιάτι, πλινθόκτιστα απ’ το παράθυρο και πάνω. Όπως αποδείχτηκε στο Στρατοδικείο, την είχαν καλέσει επανειλημμένα στην Αστυνομία και με το καλό ή με το άγριο την έπεισαν, μόλις μάθει κάτι για τον Μπούρα, να τους ειδοποιήσει. Της έταξαν είκοσι εκατομμύρια δρχ. και να την στείλουν στην Κρήτη. Πράγματι, μόλις της μήνυσε ο Μπούρας από τα Σουμούρια όπου ήταν, πήγε αμέσως και το είπε στην Αστυνομία. Δεν ήρθαν όμως εκεί, παρόλο που καθίσανε μια βδομάδα, γιατί φοβούνταν μήπως είχαν απώλειες ή τους ξεφύγει κάποιος. Προτίμησαν να τους μπλοκάρουν στο σπίτι για σιγουριά.

Μια μέρα, κατά τις πέντε το απόγευμα, αφού συγκέντρωσαν μεγάλες δυνάμεις, περικύκλωσαν σπίτι, μαχαλά, χωριό, έστησαν γύρω από το σπίτι βαριά πολυβόλα και αυτόματα. Την ώρα που τους έβαλε κάτι μακαρόνια να φάνε, δημιούργησαν απέξω έναν εικονικό καυγά, σύνθημα για να βγει αυτή έξω. Της είπε και ο Μπούρας «Βρε κουμπάρα, κοίτα ποιοι μαλώνουν». Μόλις βγήκε έξω έγινε χαμός. Έβαλαν με όλα τα όπλα. Από την ομοβροντία το σπίτι απ’ το παράθυρο και πάνω έγινε κόσκινο. Το δε ταβάνι έπεσε απάνω τους και τους πλάκωσε. Ο Μπούρας ήταν τραυματισμένος και, όταν τους ξέχωσαν και τους έβγαλαν έξω, τον αποτέλειωσαν με μια ριπή.

Έτσι τέλειωσε η δράση του στο Δ.Σ. Όμως η ζωή του αντάρτη, παρ’ όλες τις κακουχίες, τις στερήσεις και τα κυνηγητά, δε συγκρίνεται με το δράμα της φυλακής. Στο  αντάρτικο ήταν ελεύθερος και όχι όμηρος στα χέρια του κάθε διεστραμμένου βασανιστή. Μετά τη σύλληψή τους, ακολούθησαν κρατητήρια, Ασφάλεια, Μακρόνησος με τα γνωστά βασανιστήρια.

Αρχές του Νοέμβρη ο Νίκος κι ο Κολιαδέλης περάσανε Στρατοδικείο στη Μυτιλήνη. Τους δίκασαν από έξι φορές σε θάνατο και τους έβαλαν στον «Αράπη» (θάλαμος μελλοθάνατων) για τα περαιτέρω.

Εκείνες τις μέρες δικάστηκε σε θάνατο και ο Σταύρος Λαφιωνιάτης από την Καλλονή και τον έφεραν μαζί τους. Αυτός ήταν ενημερωμένος, γιατί βρισκόταν στις φυλακές Αβέρωφ, και τους είπε ότι με πρόταση της Σοβιετικής Ένωσης ο ΟΗΕ πήρε απόφαση να συστήσει στην ελληνική κυβέρνηση την αναστολή των εκτελέσεων, όπως και έγινε. Έτσι ο Νίκος μαζί με πολλούς άλλους λαϊκούς αγωνιστές γλίτωσαν το εκτελεστικό απόσπασμα.

Αρχές του 1951 τον ξανάφεραν στη Μυτιλήνη για νέα δίκη με τον Κέλπαλη, από κακουργιοδικείο, γιατί στο μεταξύ είχαν καταργηθεί τα έκτακτα στρατοδικεία. Αποτέλεσμα, αυτός, το μικρό αμετανόητο καθαρματάκι, όπως τον αποκάλεσε ο εισαγγελέας Βασιλόπουλος, δικάστηκε πάλι δυο φορές σε θάνατο. Ο σύντροφός του έφαγε μερικά χρόνια. Ο Βασιλόπουλος σε όσους δεν έκαναν δήλωση εισηγούνταν την ποινή του θανάτου. Τότε δικάστηκαν και ο Μιχάλης Λιαρούτσος με το Θανάση Νικόδημο στην ίδια ποινή.

Ύστερα από λίγο καιρό τους έστειλαν στις φυλακές της Κέρκυρας. Έμεινε μελλοθάνατος μέχρι το 1952, οπότε ο Πλαστήρας, αφού με τους Αμερικάνους εκτέλεσαν το Μπελογιάννη και τους συντρόφους του, σε αντάλλαγμα ψήφισε το Ν. 2058/1952 και μετέτρεψε τις θανατικές ποινές σε ισόβια δεσμά.

Το 1953 τον πήγαν στις φυλακές Κεφαλονιάς. Εκεί έζησε το μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε το νησί και είδε να γκρεμίζεται το κάτεργο της φυλακής.

Από κει τους πήραν και τους περιέφεραν σε διάφορες φυλακές. Στην Αλικαρνασσό, στα Τρίκαλα, στη Χαλκίδα, απ’ όπου έφυγε στις 8 του Δεκέμβρη 1962 για να πάει στην Αίγινα, όπου κρατήθηκε μέχρι τις 30 του Απρίλη 1964, οπότε τους απελευθέρωσαν.

Παρότι συμπλήρωσε δεκαπέντε (15) συνεχή χρόνια στις φυλακές, δεν λύγισε. Με την αποφυλάκισή του πήρε ενεργό μέρος στους αγώνες του λαϊκού κινήματος που αναπτύχθηκαν την περίοδο της ΕΔΑ και των Λαμπράκηδων, μέχρι που πλάκωσε η χούντα. Τους πρώτους μήνες διέφευγε στην παρανομία, αλλά στις 9 του Δεκέμβρη 1967 πιάστηκε τελικά στην Αθήνα.

Το από 30/4/1964 πιστοποιητικό
του διευθυντή των Εγκληματικών Φυλακών Αίγινας

Τον κράτησαν στην Ασφάλεια δυόμισι μήνες κι αφού δεν υποσχόταν ότι δεν θα έβαζε εμπόδια στο έργο της Εθνικής Κυβέρνησης, όπως ζητούσε ο ασφαλίτης Μάλλιος, τον έστειλαν μαζί με άλλους στο Λακκί της Λέρου.

Επειδή κρίθηκε «λίαν επικίνδυνος διά την Δημοσίαν Τάξιν και Ασφάλειαν» και «προς περιορισμόν της αναρχικής του δράσεως», εκτοπίστηκε για ένα χρόνο στο στρατόπεδο Λακκίου Λέρου με την αριθμ. 15/9-2-1968 απόφαση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Δημόσιας Ασφάλειας Νομού Αττικής, αλλά η ποινή του ανανεωνόταν συνεχώς με τις παρακάτω αποφάσεις της:

• α) με την αριθμ. 178/30-11-1968 για έναν ακόμη χρόνο,
• β) με την αριθμ. 91/26-11-1969 για έναν ακόμη χρόνο,
• γ) με την αριθμ. 120/18-11-1970 για άλλον ένα χρόνο.

Έτσι, έμεινε εκτοπισμένος για τέσσερα (4) συνεχή χρόνια στη Λέρο, μέχρι το 1971 που διαλύθηκαν τα στρατόπεδα και αφέθηκε ελεύθερος.

Μανταμαδιώτες, εκτός απ’ τον Τηλέμαχο Μεταξωτό, δεν αντάμωσε άλλους. Μόνον επί χούντας που ήταν εξόριστος στη Λέρο βρήκε τους Μήτσο Βέη,  Γ. Καφετιέρη και Παρασκευά Φουντή. Στη μεταπολίτευση ήταν ιδρυτικό μέλος της «Πανελλήνιας Επιτροπής Αντιμοναρχικού – Δημοκρατικού Αγώνα» (που συγκροτήθηκε στην Αθήνα με πρωτοβουλία του Γ.Γ. του ΚΚΕ Χαρίλαου Φλωράκη μετά την πτώση της χούντας και τη διεξαγωγή των πρώτων βουλευτικών εκλογών του 1974), τα μέλη της οποίας από την επομένη των εκλογών, δηλαδή από 18-11-1974, άρχισαν να περιέρχονται τις γειτονιές του Λεκανοπεδίου, τις πόλεις και τα χωριά της ελληνικής περιφέρειας και να εξηγούν για ποιους λόγους πρέπει ο λαός να ψηφίσει υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

Στα χρόνια που ακολούθησαν
στάθηκε πάντα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
και τους αγώνες που αναπτύχθηκαν
για μια καλύτερη κοινωνία.

Η υπ’ αριθμ. 120/18-11-1970 απόφαση
της Επιτροπής Δημόσιας Ασφάλειας Νομού Αττικής
για εκτόπισή του στη Λέρο.

Μέχρι τα βαθιά του γεράματα διατηρούσε πλήρη πνευματική διαύγεια και πολλές φορές, όταν τον επισκεπτόμαστε σπίτι του με τον Βασίλη Καλογερά, μας έλεγε ιστορίες των ηρωικών και δίσεκτων εκείνων χρόνων. Την Τετάρτη, 7 Ιουλίου 2021, στις 20:00, παραμονή του 30^ού Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της ΚΝΕ, που από τις 9 έως τις 11 Ιουλίου «αγκυροβόλησε» στο νησί της Λέσβου, αναρτήθηκε στο κανάλι της ΚΝΕ στο YouTube το Podcast της ΚΝΕ που έδωσε το λόγο στον τελευταίο εν ζωή μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου, Νίκο Μαρμαρινό, ο οποίος με μοναδικό τρόπο αφηγήθηκε ηρωικές στιγμές της ζωής του, αναδεικνύοντας γλαφυρά τη δύναμη που κρύβει η καρδιά όταν φλογίζεται με ανώτερα ιδανικά.

Ο Νίκος Μαρμαρινός παραχωρεί συνέντευξη στον Παναγιώτη Μ. Κουτσκουδή στο περιθώριο της εκδήλωσης τιμής και μνήμης της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. στους μαχητές και στις μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με την ευκαιρία των εξηντάχρονων του ΔΣΕ (Περισσός, 10/12/2006).

Το Παράρτημα Λέσβου της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, οι σύντροφοι και φίλοι του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του και σ’ όλους τους συγγενείς του. Ευχόμαστε να είναι γεροί να κρατάνε αναμμένο το καντήλι της μνήμης του και να τον τιμούν επάξια.

Από αριστερά, Παναγιώτης Μ. Κουτσκουδής,
Νίκος Μαρμαρινός,
Βασίλης Καλογεράς στην Πλατεία Καισαριανής (Παναγίτσα)
τη μέρα της κεντρικής προεκλογικής συγκέντρωσης
της Λαϊκής Συσπείρωσης Δήμου Καισαριανής
(5/10/2023).

Πηγή: Παναγιώτης Μιχ. Κουτσκουδής. Συναξάρια. Βίοι Λέσβιων Λαϊκών Αγωνιστών. Τόμοι Α΄ και Β΄. Αυτοέκδοση. Αθήνα 2018.
                                                    _____________________________

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά με θλίψη
και σεβασμό τον σύντροφο Νίκο Μαρμαρινό,
ο οποίος έφυγε από τη ζωή το Σάββατο 21 Ιούνη. 

O σύντροφος Νίκος γεννήθηκε το 1929 στη Νάπη Λέσβου. Ο πατέρας του ήταν κτηνοτρόφος από το Μανταμάδο. Ο ξάδερφος του ήταν ο Μανταμαδιώτης Νίκος Μαρμαρινός, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στη Φλώρινα στις 23 Γενάρη 1943. Καθώς ο πατέρας του δεν ήξερε γράμματα, τον έβαζε από μικρό παιδί να του διαβάζει διάφορα έντυπα του ΕΑΜ. Έτσι, ο σύντροφος Νίκος άρχισε να μαθαίνει τους σκοπούς για τον αγώνα του ΕΑΜ. Είδε από κοντά Χίτες και ΜΑΥδες να βασανίζουν αγωνιστές που πάλευαν για την απελευθέρωση του τόπου και αυτό μεγάλωσε το πείσμα του να πάρει από μικρός μέρος στον αγώνα.

• Το 1947 τα μαντριά τους ήταν το στέκι συνάντησης καταδιωκόμενων αγωνιστών. Αρχές Απρίλη 1948 σε μια εκκαθαριστική επιχείρηση εκατοντάδες στρατιώτες και χωροφύλακες χτένισαν όλη την περιοχή και έφτασαν και στο μαντρί τους όπου τον ξυλοκόπησαν. Μετά έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν όλα, αφού πρώτα τον συνέλαβαν, αλλά κατάφερε να ξεφύγει. Αμέσως πήρε τον δρόμο για το βουνό όπου συνδέθηκε με την αντάρτικη ομάδα του βόρειου τμήματος του νησιού. Σε ηλικία 18 χρονών γίνεται μαχητής του ΔΣΕ. Στο ΔΣΕ είχε χαρτογραφήσει όλα τα μονοπάτια του βόρειου τμήματος του νησιού και πήρε μέρος σε πολλές, σχεδόν όλες τις αποστολές, στα σαμποτάζ και σε μικροσυμπλοκές. Για μήνες είχε τον ρόλο του διανομέα των δελτίων τύπου του ΔΣΕ. 
• Στις 6 Ιούνη του 1949 συλλαμβάνεται μετά από μεγάλη ενέδρα που τους είχαν στημένη.
• Τον Νοέμβρη του 1949 περνά από στρατοδικείο στη Μυτιλήνη. Τον δικάζουν έξι φορές σε θάνατο και τον βάζουν στον «Αράπη», θάλαμος μελλοθανάτων. Γλίτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα. Αρχές του 1951 τον μεταφέρουν στη Μυτιλήνη για νέα δίκη όπου δικάστηκε δύο φορές σε θάνατο. Μέτα από λίγο καιρό τον στέλνουν στις φυλακές της Κέρκυρας ως μελλοθάνατο μέχρι το 1952, όπου μετά την εκτέλεση του Μπελογιάννη ψηφίζεται νόμος όπου μετατρέπει τις θανατικές ποινές σε ισόβια δεσμά.
• Το 1953 μεταφέρεται στις φυλακές Κεφαλονιάς, όπου έζησε και τον μεγάλο σεισμό. Από εκεί μεταφέρεται σε διάφορες φυλακές. Στην Αλικαρνασσό, στα Τρίκαλα, στην Χαλκίδα από όπου έφυγε στις 8 Δεκέμβρη του 1962 για να μεταφερθεί στην Αίγινα όπου κρατήθηκε μέχρι τις 30 Απρίλη του 1964.

 Ο σ.φος Νίκος
απολυόμενος από τις Φυλακές Αίγινας
το 1964

Παρότι συμπλήρωσε 15 συνεχή χρόνια σε φυλακές δε λύγισε. Μετά την αποφυλάκιση του πήρε ενεργό μέρος στους αγώνες του λαϊκού κινήματος που αναπτύχθηκαν την περίοδο της ΕΔΑ και των Λαμπράκηδων, μέχρι την χούντα. Με την επιβολή της δικτατορίας διέφυγε τη σύλληψη, μέχρι τις 9 Δεκέμβρη 1967 όπου συλλαμβάνεται στην Αθήνα. Κρατήθηκε στην ασφάλεια για δυόμιση μήνες και μετά στέλνεται εξορία στο Λακκί Λέρου μέχρι το 1971. 

Τα χρόνια που ακολούθησαν πάλεψε με σταθερότητα ως κομμουνιστής. Και όταν χρειάστηκε υπερασπίστηκε τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος ενάντια στις προσπάθειες μετάλλαξης και διάλυσης του.

• Σε όλη του τη ζωή τίμησε τον τίτλο του μέλος του Κόμματος. Η μεγάλη προσφορά του στο Κόμμα αποτελεί παράδειγμα για τις νεότερες γενιές.
• Εργάστηκε σε διάφορες δουλειές μεταξύ  των οποίων και στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήρια στη σύζυγο του, τα παιδιά και τα εγγόνια του, στην οικογένεια και όλους τους οικείους του.

Τα θερμά τους συλλυπητήρια τους εκφράζουν επίσης η ΕΠ της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, η Τομεακή Οργάνωση Ανατολικών Συνοικιών και οι Κομματικές Οργανώσεις Καισαριανής. 

______________
Φωτο κεφαλίδας
Ο Νίκος Στ. Μαρμαρινός κρατώντας πανό στην 3η Πορεία Ειρήνης το 1966.