Κική Δημουλά _Βασιλική Ράδου: Πτήσεις μαγείας; ή …

Γυρίζω στο 2^o από πάνω ράφι της βιβλιοθήκης Κική…Κική ___ ανοίγω τον υπολογιστή... φάντης μπαστούνι η καταραμένη AI ^# _την αναφέρει ως "συγγραφέα, ποιήτρια, bank officer _Τράπεζα της Ελλάδος (1949–1973) σύζυγος του Άθου Δημουλά (1952–1985)" 
^# AI = Artificial Intelligence _Τεχνητή Νοημοσύνη ΤΝ) –ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα _αλάργα, γιούργια φωνάζει η φίλη η Μυρτώ _#Murtoooo _δεν κατάλαβα αν η κραυγή έχει να κάνει με την Κική Δημουλά ή την Τεχνητή Νοημοσύνη

σσ. αυτά αναφέρονται παντού, από τη Wiki, μέχρι την Μηχανή του Χρόνου κλπ. κλπ
Η Κική Δημουλά Ελληνίδα ποιήτρια της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της ποίησης, γεννήθηκε στην Αθήνα, 6 Ιουνίου 1931 και “έφυγε»” 22 Φλεβάρη 2020 Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1952 με την ποιητική συλλογή "Ποιήματα" που μετά από λίγο απέσυρε η ίδια από την κυκλοφορία. Παντρεύτηκε τον ποιητή Άθω Δημουλά, το 1954, και απέκτησε μαζί του δύο παιδιά. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές ("Έρεβος", 1956, "Ερήμην", 1958, "Επί τα ίχνη", 1963, "Το λίγο του κόσμου", 1971, "Το τελευταίο σώμα μου", 1981, "Χαίρε ποτέ", 1988, "Η εφηβεία της λήθης", 1994, "Ενός λεπτού μαζί", 1998, "Ήχος απομακρύνσεων", 2001, "Χλόη θερμοκηπίου", 2005, "Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως", 2007, "Συνάντηση", 2007, "Πέρασα", 2010, "Τα εύρετρα", 2010 κά). Οι επτά πρώτες συλλογές συγκεντρώνονται στην έκδοση "Ποιήματα" (1998, 6^η έκδοση 2005). Μέρος του έργου της έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά και σουηδικά.

Αθέατες πλευρές της Κικής Δημουλά

Η κριτική σ’ έναν λογοτέχνη που ασχολείται φανερά με τα κοινά πράγματα και την πολιτική  είναι “εύκολη” και πάντως δεν είσαι αναγκασμένος να μπεις στο λαβύρινθο των προσωπικών γούστων. Η Κική Δημουλά, με τα γνωστά βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών, όπως είναι γνωστό μίλησε απαξιωτικά για τους μετανάστες στην Κυψέλη που της παίρνουν τα παγκάκια, υπέγραψε δήλωση για το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα το 2015, εξέφρασε με τους “μένουμε Ευρώπη” την αγωνία της (μαζί με τον Δ. Σαββόπουλο και άλλους ευρωλιγούρηδες διανοούμενους), δήλωσε πως θα ψηφίσει τον… Ηλία Ψινάκη στο δήμο της Αθήνας. Δεν χρειάζονται και άλλα πολλά για να καταλάβουμε ότι έχουμε ένα 100% αστικό στερεότυπο. Εδώ όμως ασχολιόμαστε με την ποιήτρια Κική Δημουλά:  θεωρούμε λοιπόν το ποιητικό της έργο σε μεγάλο βαθμό υπερεκτιμημένο, μονότονο, επαναλαμβανόμενο, ανέμπνευστο, αχρονικό_ πώς να το πούμε; Με τη λάθος πλευρά της ιστορίας. Τα λεκτικά ευρήματα, οι ευρεσιτεχνίες στις προτάσεις, δεν συνιστούν ποίηση ψυχή ζώσα, αιμάτινος δρόμος, πυρπόληση των λέξεων. Θα μου πείτε: Τι ζητάς τώρα; Συνείδηση λάστιχο … σε κάθε περίπτωση η ποίηση της Δημουλά πραγματεύεται -κατά βάση- την υπαρξιακή αγωνία και τη φθορά. Η ποιήτρια σιωπά την περίοδο της χούντας, εκδίδει μόνο “Το λίγο του κόσμου” (1973), αλλά λίγο την απασχολεί η στρατιωτικοφασιστική πολιτική _ ΚΚΕ: Για τη “μαύρη” επέτειο από την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967. Η ίδια σιωπή “επανέρχεται” και σ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, που πύρωσε τον νου χιλιάδων νέων ανθρώπων.
Γίνεται παραγωγική μετά την πρώτη πεντηκονταετία της, ενδεχομένως πιο ώριμη και “σοφή”. Ωστόσο, η απαισιοδοξία, η αγωνία για την σκόνη του χρόνου και ο καθαρός πεσιμισμός είναι έκδηλα σ’ όλη τη γραφή της. Δίπλα στην καθαρεύουσα, καθαρά εγκεφαλική (πχ “ερωτομανής λαμπρότης”), στοιχίζει άτεχνα _σσ. στον αντίποδα “Ατέχνως”: τέχνη είναι οι αγώνες του λαού __λίγες λέξεις της αργκό, όπως “λαϊκά σουξέ”... αναζητάει, όπως ο χρυσωρύχος, τις καθαρές απαστράπτουσες λέξεις, βάζοντάς τες με σχολαστική τεχνική, αποστειρωμένες, σαν τούβλα… Όμως οι άνθρωποι απουσιάζουν, ενώ περισσεύει η νύχτα, η απελπισία, το έρεβος, η εγκατάλειψη, η ματαιότητα. Υπάρχει μία πλήρης απουσία ελπίδας και παντελής έλλειψη νοήματος στη δράση των πραγμάτων. Θα μπορούσαμε να το ερμηνεύσουμε με τη θρησκευτική της πίστη και την ενόραση στο άγνωστο επέκεινα. Ακόμα κι όταν γράφει για το αίμα, το εμφανίζει ως… κορνίζα __ “Αυτό το πρόσωπο για να δείξει, θέλει κορνίζα αιμάτινη”, γράφει. Ο χρόνος στην ποίησή της, δεν είναι ιστορικός κι ανθρώπινος, κομμάτι της κοινωνικής δράσης, αλλά άχρονος, αλύπητος, μαστιγωτής.

Η ποίησή της είναι “αποκαθαρμένη” από κάθε τι που εκτρέπει από την κανονικότητα. Οι αποκλίσεις στους στίχους της αφορούν κατά βάση τα άψυχα πράγματα, τα δέντρα, τα πουλιά και τη φύση. Απουσιάζει ο ανθρώπινος μόχθος, η εργασία, η σύγκρουση και η αντίθεση. Η ποιήτρια παρατηρεί, καταλογογράφει, συμπάσχει -ενίοτε- με καλβινιστικό τρόπο, δηλαδή εγκεφαλικά και εργαστηριακά. Σαν γιατρός που αναγκάζεται να κάνει ψυχρά μια εγχείριση. Τα ποιήματά της έχουν τη μυρωδιά του οξυζενέ και όχι την ανθρωπίλα που κάνει την ποίηση πυρπολητή, ανατροπέα και οργοτόμο, για να θυμηθούμε τον Κ. Παλαμά. Έγραφε ο Μαγιακόφσκι στο «Σύννεφο με παντελόνια»: «Μπορείτε εσείς να φέρετε τα μέσα-έξω και να κάνετε την καρδιά σας ματωμένη σημαία;», εικόνα που είναι βουτηγμένη στα ανθρώπινα πάθη, αλλά δεν είναι τσελεμεντές, για να τον ξεφυλλίζεις ήσυχα-ήσυχα, πράγμα που κάνει η ποίηση της Δημουλά. Ωραίο είναι να διαβάζεις τα ποιήματα στη σπιτική γαλήνη, δίπλα στο αναμμένο τζάκι, με το παράθυρο ν’ αγναντεύει την «αρυτίδιαστη θάλασσα που τεντώθηκε σαν σεντόνι από τα βράχια». Στα σχολεία οι βιβλιοθήκες πήραν τ’ όνομά της και δεκάδες συμπόσια αφιερώθηκαν στην Κ. Δημουλά, μέσα σε καταιγισμό διθυράμβων και χειροκροτημάτων. Συνεπώς ας είναι ελαφρύ το χώμα που τη σκεπάζει ωστόσο εμείς οφείλουμε να κρίνουμε τους ποιητές με τη σάρκα και τα όνειρα των ανθρώπων, με το μικρό που βρίσκεται στο μέγα και με τη θλίψη που βρίσκει διέξοδο. Μόνο έτσι μπορούμε να ξελασπώσουμε το μέλλον.

     Οι πατέρες _
     Τ’ αηδόνια της Ανατολής και τα πουλιά της Δύσης_ Τραγούδι του λαού_
     Παλαμάς
Παιδί, το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις, όπως το βρεις κι όπως το δεις να μην το παρατήσεις. Σκάψε το ακόμα πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα \ και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτυνε τη γη του, κι ακλάδευτο όπου μπλέκεται να το βεργολογήσεις, και να του φέρνεις το νερό το αγνό της βρυσομάνας, κι αν αγαπάς τ’ ανθρωπινά κι όσα άρρωστα δεν είναι, ρίξε αγιασμό και ξόρκισε τα ξωτικά, να φύγουν, και τη ζωντάνια σπείρε του μ’ όσα γερά, δροσάτα.

Γίνε οργοτόμος, φυτευτής, διαφεντευτής. Κι αν είναι κι έρθουνε χρόνια δίσεχτα, πέσουν καιροί οργισμένοι, κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα, κι όσα δέντρα για τίποτ’ άλλο δε φελάν παρά για μετερίζια, μη φοβηθείς το χαλασμό. \\
Φωτιά! Τσεκούρι! Τράβα, ξεσπέρμεψέ το, χέρσωσε το περιβόλι, κόφ’ το, και χτίσε κάστρο απάνου του και ταμπουρώσου μέσα, για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούρια γέννα π’ όλο την περιμένουμε κι όλο κινάει για νά ’ρθει, κι όλο συντρίμμι χάνεται στο γύρισμα των κύκλων. Φτάνει μια ιδέα να σ’ το πει, μια ιδέα να σ’ το προστάξει, κορόνα ιδέα, ιδέα σπαθί, που θα είν’ απάνου απ’ όλα.

                     Κική Δημουλά 9+1

ΑΓΓΕΛΙΕΣ

Διατίθεται ἀπόγνωσις

εἰς ἀρίστην κατάστασιν,

καὶ εὐρύχωρον ἀδιέξοδον.

Σὲ τιμὲς εὐκαιρίας.
Ἀνεκμετάλλευτον καὶ εὔκαρπον
ἔδαφος πωλεῖται
ἐλλείψει τύχης καὶ διαθέσεως.

Καὶ χρόνος

ἀμεταχείριστος ἐντελῶς.

Πληροφορίαι: Ἀδιέξοδον

Ὥρα: Πᾶσα.

ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ

Ὅλα τὰ ποιήματά μου γιὰ τὴν ἄνοιξη
ἀτέλειωτα μένουν.

Φταίει ποὺ πάντα βιάζεται ἡ ἄνοιξη,

φταίει ποὺ πάντα ἀργεῖ ἡ διάθεσή μου.

Γι᾿ αὐτὸ ἀναγκάζομαι
κάθε σχεδὸν ποίημά μου γιὰ τὴν ἄνοιξη
μὲ μιὰ ἐποχὴ φθινοπώρου
ν᾿ ἀποτελειώνω.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Μόνη, ἐντελῶς μόνη,
περπατῶ στὸ δρόμο
καὶ πέφτω πάνω σὲ μεγάλα γεγονότα:
Ὁ ἥλιος σὰν ἐπειγόντως νὰ ἐκλήθη ἀπὸ τὴ Δύση
ἀφήνοντας ἡμιτελὲς τὸ δειλινό...

Σὲ λίγο ἡ νύχτα,

κρατώντας τοὺς ἀμφορεῖς τοῦ μυστηρίου,

τῶν ἰδιοτήτων της ἐπαίρετο,

ὅταν τὸ ρεμβῶδες μάτι της, τὸ φεγγάρι,

ἕνα ἀπρόδεκτο, λαθραῖο σύννεφο, πάτησε

καὶ τὴν τύφλωσε.

Τοῦ ἀτυχήματος τούτου
ἐπωφελήθηκε
κάποιος παράξενος κατάσκοπος
-τὸ μεσονύχτιο ὑποπτεύονται-
τὸ σύμπαν πυροβόλησε
καὶ τὸ ἄφησε ἀκίνητο...

Μετὰ ἀπὸ τέτοια γεγονότα,

τὸ γεγονὸς πὼς εἶμαι πάλι μόνη

παρελείφθη.

ΓΡΑΜΜΑ

Ὁ ταχυδρόμος,
σέρνοντας στὰ βήματά του τὴν ἐλπίδα μου
μοῦ ῾φερε καὶ σήμερα ἕνα φάκελο
μὲ τὴ σιωπή σου.

Τὸ ὄνομά μου γραμμένο ἀπ᾿ ἔξω μὲ λήθη.

Ἡ διεύθυνσή μου ἕνας ἀνύπαρκτος δρόμος.

Ὅμως ὁ ταχυδρόμος
τὸν βρῆκε ἀποσυρμένο στὴ μορφή μου,
κοιτώντας τὰ παράθυρα ποὺ ἔσκυβαν μαζί μου,
διαβάζοντας τὰ χέρια μου
ποὺ ἔπλαθαν κιόλας μιὰ ἀπάντηση.

Θὰ τὸν ἀνοίξω μὲ τὴν καρτερία μου

καὶ θὰ ξεσηκώσω μὲ τὴ μελαγχολία μου

τ᾿ ἄγραφά σου.
Κι αὔριο θὰ σοῦ ἀπαντήσω
στέλνοντάς σου μιὰ φωτογραφία μου.
Στὸ πέτο θὰ ἔχω σπασμένα τριφύλλια,
στὸ στῆθος σκαμμένο
τὸ μενταγιὸν τῆς συντριβῆς.
Καὶ στ᾿ αὐτιά μου θὰ κρεμάσω-συλλογίσου-
τὴ σιωπή σου.

ΚΟΝΙΑΚ ΜΗΔΕΝ ΑΣΤΕΡΩΝ

Χαμένα πᾶνε ἐντελῶς τὰ λόγια τῶν δακρύων.
Ὅταν μιλάει ἡ ἀταξία ἡ τάξη σωπαίνει
-ἔχει μεγάλη πεῖρα ὁ χαμός.

Τώρα πρέπει νὰ σταθοῦμε στὸ πλευρὸ

τοῦ ἀνώφελου.
Σιγὰ σιγὰ νὰ ξαναβρεῖ τὸ λέγειν της ἡ μνήμη

νὰ δίνει ὡραῖες συμβουλὲς μακροζωϊας
σὲ ὅ,τι ἔχει πεθάνει.

Ἂς σταθοῦμε στὸ πλευρὸ ἐτούτης τῆς μικρῆς

Φωτογραφίας

ποὺ εἶναι ἀκόμα στὸν ἀνθὸ τοῦ μέλλοντός της:
νέοι ἀνώφελα λιγάκι ἀγκαλιασμένοι
ἐνώπιον ἀνωνύμως εὐθυμούσης παραλίας.
Ναύπλιο Εὔβοια Σκόπελος;

Θὰ πεῖς

καὶ ποὺ δὲν ἦταν τότε θάλασσα.

Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ὁ ἔρωτας,
ὄνομα οὐσιαστικόν,
πολὺ οὐσιαστικόν,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ,
γένους οὔτε θηλυκοῦ, οὔτε ἀρσενικοῦ,
γένους ἀνυπεράσπιστου.

Πληθυντικὸς ἀριθμὸς

οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Ὁ φόβος,
ὄνομα οὐσιαστικὸν
στὴν ἀρχὴ ἑνικὸς ἀριθμὸς
καὶ μετὰ πληθυντικὸς
οἱ φόβοι.

Οἱ φόβοι

γιὰ ὅλα ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

Ἡ μνήμη,
κύριο ὄνομα τῶν θλίψεων,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
μόνον ἑνικοῦ ἀριθμοῦ
καὶ ἄκλιτη.

Ἡ μνήμη, ἡ μνήμη, ἡ μνήμη.

Ἡ νύχτα,

Ὄνομα οὐσιαστικόν,

Γένους θηλυκοῦ,

Ἑνικὸς ἀριθμός.

Πληθυντικὸς ἀριθμὸς

Οἱ νύχτες.
Οἱ νύχτες ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ

Αὐτὴ τὴ μέρα
ἄφησε νὰ σοῦ ἐμπιστευτῶ τὴν ἱστορία μου:
Μελαγχολικός της ζωῆς ἄνεμος εἶμαι
ποὺ νυχτώθηκα καὶ ἀπόμεινα σ᾿ ἕνα χθὲς ἀνάλγητο.

Ἔλα λοιπόν, καὶ μὲ τὰ μάτια σου,

ποῦ ῾ναι καταχνιὰ κι ἐνάστρωση,

τὸ σύθαμπο καὶ τὸ πρωὶ

σὲ μιὰν ἀλλόκοτη σύγκλιση,
ἀνάστειλε τὴ νύχτα μου.
Ἔλα
Κι ἂς εἶναι μοιραῖο πὼς ἀργότερα,
ὅταν ἀνάμεσά μας θ᾿ ἀναδεύεται,
σὲ ἀνυπόφορη μεγέθυνση,
τὸ μυστικό μας τ᾿ ἀδυσώπητο,
-πὼς σημερινοὶ εἴμαστε καὶ ξένοι-

μὲ τὸν ὑποβολέα τῆς πίκρας μου

παμπάλαιο κατευόδιο θ᾿ ἀπαγγείλω πάλι

στὶς ὧρες τὶς ἀγέρωχες,

ποὺ ἀνεβασμένες στὶς σχεδίες τοῦ ἀνέκκλητου
πρὸς ἕνα ἀδηφάγο αὔριο θὰ λάμνουν.

ΠΑΡΑΝΟΜΙΕΣ

Ἐπεκτείνομαι καὶ βιώνω
παράνομα
σὲ περιοχὲς ποὺ σὰν ὑπαρκτὲς
δὲν παραδέχονται οἱ ἄλλοι.

Ἐκεῖ σταματῶ καὶ ἐκθέτω

τὸν καταδιωγμένο κόσμο μου,

ἐκεῖ τὸν ἀναπαράγω

μὲ πικρὰ κι ἀπειθάρχητα μέσα,
ἐκεῖ τὸν ἀναθέτω
σ᾿ ἕναν ἥλιο
χωρὶς σχῆμα, χωρὶς φῶς,
ἀμετακίνητο,
προσωπικό μου.

Ἐκεῖ συμβαίνω.

Κάποτε, ὅμως,

παύει αὐτό.
Καὶ συστέλλομαι,

κι ἐπανέρχομαι βίαια

(πρὸς καθησυχασμόν)

στὴ νόμιμη καὶ παραδεκτὴ

περιοχὴ
στὴν ἐγκόσμια πίκρα.
Καὶ διαψεύδομαι.

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ

Σκορπίζουν
τῶν δακρύων οἱ μεγάλες συγκεντρώσεις.
Μνήμη καὶ παρὸν ψάχνουν νὰ κρυφτοῦν
ἀπὸ τὴ διαύγειά τους.

Ἀραιὰ ποῦ καὶ ποῦ καμιὰ τουφεκιὰ

πότε ἀπὸ κεῖνο τὸ εὐκρινὲς

χαράκωμα ἡ λύπη πότε ἀπὸ ἀμυδρότερο.
Στρατηγικὴ νὰ δείξει τάχα
ὅτι ἔρχονται ἐνισχύσεις.

Ἂς παραδοθεῖ.
Ἔχει σχεδὸν ἐπικρατήσει ἡ φωτογραφία σου.
Ἐξαπλώθηκε ὅπου βρῆκε ἄμαχη ἐπιφάνεια

ἀποδεκατισμένη αἴσθηση πρόθυμη γιὰ γαλήνη.

Ἀνεμίζει στῶν βλεμμάτων τὰ ὑψώματα

ὄχι σὰν ἔθιμο ἀδρανὲς μελαγχολικὸ

μὰ ὡς γενναῖος συκοφάντης τῆς ἀπώλειάς σου.

Μέρα τὴ μέρα πείθει πῶς τίποτα δὲν ἄλλαξε
ὅτι ἤσουν πάντα ἔτσι, ἀπὸ χαρτὶ
ἐκ γενετῆς φωτογραφία σὲ συνάντησα
ἀνέκαθεν πὼς ἔτσι σ᾿ ἀγαποῦσα γυρολόγα
ἀπὸ εἰκόνα σὲ ἀπεικόνιση

κι ἀπὸ ἀπεικόνιση σὲ εἰκόνα σου ἀρκέστηκα.

Μνήμη καὶ παρὸν πρέπει νὰ κρυφτοῦν

ἀπὸ τὴ διαύγειά τους.

Ἀραιὰ ποῦ καὶ ποῦ καμιὰ τουφεκιὰ ἀμυδρὴ
Μαρτυρία ὑπέρ σου ἡ λύπη
ἂς παραδοθεῖ.

Ὁ μόνος ἀξιόπιστος μάρτυρας ὅτι ζήσαμε

εἶναι ἡ ἀπουσία μας.

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΘΕΛΩ

Σοῦ ἔτεινα προσέγγιση
ἀλλὰ ἤδη χαιρετισμὸ μοῦ ἔστελνε τὸ χέρι σου
ἀπογειωμένο σὲ ὕψος ἀσφαλείας του
πάνω ἀπὸ δυὸ χιλιάδες πόδια ὑπολογίζω.

Ἄξιον ἀπορίας τὰ κατάφερα

τηλαισθαντικὸς ἀεροπειρατὴς νὰ μπῶ

στὸν ἐναέριο χῶρο του
καὶ σημαδεύοντας τὸ μὲ μακρύκανο
κυνηγετικὸν αἰφνιδιασμὸ

νὰ χάσει ὕψος τὸ ἀνάγκασα

καὶ μὲς στὸ χέρι μου νὰ προσγειωθεῖ.

 

Κώστας Τριπολίτης ‧ 1992
Έβγαλε βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε
Είμαστε λέει το παρατράγουδο στα ωραία άσματα
Και επιτέλους σκασμός οι ρήτορες πολύ μιλήσαμε
Στο εξής θα παίζουμε σ' αυτό το θίασο μόνο ως φαντάσματα

Κάτω οι σημαίες στις λεωφόρους που παρελάσαμε
Άλλαξαν λέει τ' ανεμολόγια και οι ορίζοντες
Μας κάνουν χάρη που μας ανέχονται και που γελάσαμε
Τώρα δημόσια θα έχουν μικρόφωνο μόνο οι γνωρίζοντες

Βγήκαν δελτία και επισήμως ανακοινώθηκε
Είμαστε λάθος μεσ το κεφάλαιο του λάθος λήμματος
Ο σάπιος κόσμος εκεί που σάπιζε ξαναενώθηκε
Κι οι εξεγέρσεις μας είναι εν γένει εκτός του κλίματος

Βραβεία - Διακρίσεις

• 1972, Β΄ κρατικό Βραβείο Ποίησης, για τη συλλογή: "Το λίγο του κόσμου".
• 1989, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για τη συλλογή "Χαίρε ποτέ".
• 1995, Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών), για τη συλλογή: "Η εφηβεία της λήθης".
• 2001, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
• 2002, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
• 2009, ΕυρωπαϊκόΒραβείοΛογοτεχνίας (Prix Europeen de Litterature - Rencontres Europeennes de Litterature, Στρασβούργο)
• 2010, Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Με την ευκαιρία της εκλογής της στην Ακαδημία Αθηνών -η τρίτη γυναίκα στην ιστορία της Ακαδημίας-, η ποιήτρια είπε σε συνέντευξή της (16.3.2002): "Έβαλα (υποψηφιότητα), πρώτον βέβαια, για λόγους που δεν ομολογούνται. Και μετά: ίσως για να ικανοποιήσω μια καθυστερημένη φιλομάθεια. Ίσως για να βρω μια ειρηνικότερη και επομένως ασφαλέστερη στέγη για το μετέωρο και ευάλωτο είδος του λόγου που υπηρετώ. Ίσως ακόμα με την ελπίδα ότι αυτό το είδος αποδειχτεί ευρύτερα και σταθερότερα χρήσιμο από όσο ασταθώς χρησιμεύει σε μένα. Ενδεχομένως να νοστάλγησα και την πειθαρχία. Να νοστάλγησα την περικοπή του ελεύθερου χρόνου, που σε μένα τουλάχιστον προσφέρει αρκετήν αταξία. [...]"

Βιογραφία

Το πατρικό της όνομα ήταν Βασιλική Ράδου. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος από το 1949 έως και το 1973. Υπήρξε πρόεδρος του ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη (κοινωφελές Ν.Π.Ι.Δ. υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών).

• Έκανε την εμφάνιση της στα γράμματα το 1952, σε ηλικία 19 χρονών, με τη ποιητική συλλογή «Ποιήματα», όμως μετά από λίγο αποκήρυξε εκείνη την πρώτη συλλογή της. Η επίσημη είσοδός της στην ποίηση έγινε το 1956, με τη συλλογή «Έρεβος». Αργότερα ήρθαν οι «Ερήμην», «Επί τα ίχνη» και η συλλογή «Το λίγο του κόσμου» για την οποία τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης απέσπασε η συλλογή της «Χαίρε ποτέ», ενώ το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της απονεμήθηκε για την «Εφηβεία της λήθης», στην οποία περιλαμβάνεται το ποίημα «Σαν να διάλεξες», όπου η ποιήτρια συνδέει μια βόλτα στη λαϊκή αγορά με το μοιραίο του θανάτου: «Σπάνια να ψωνίσω. Γιατί εκεί σου λένε διάλεξε./ Είναι ευκολία αυτή ή πρόβλημα; Διαλέγεις και μετά/ πώς το σηκώνεις το βάρος το ασήκωτο/ που έχει η εκλογή σου. [...] Το πολύ ν’ αγοράσω λίγο χώμα. Όχι για λουλούδια./ Για εξοικείωση./ Εκεί δεν έχει διάλεξε. Εκεί με κλειστά τα μάτια».
• Ακολούθησαν οι συλλογές «Ενός λεπτού μαζί», «Ήχος απομακρύνσεων», «Εκτός σχεδίου», «Χλόη θερμοκηπίου», «Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως», «Τα Εύρετρα », «Δημόσιος Καιρός» και «Άνω τελεία».
• Σε μία ομιλία της για την ποίηση η Δημουλά όρισε ως εξής το ποίημα: «Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί να κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα». 

Στον αντίποδα:
1. Ο Μπρεχτ θεωρούσε την ποίηση ως ένα εργαλείο για την κριτική και την αλλαγή της κοινωνίας, όχι απλά ως μια μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης. Η ποίησή του, με την ξεκάθαρη ιδεολογική της διάθεση και την προσπάθειά της να αφυπνίσει την συνείδηση, είναι ένα παράδειγμα του πώς η ποίηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προκαλέσει σκέψη και δράση _για τις λεωφόρους του μέλλοντος
2 .Α, φεύγεις; Καληνύχτα. Όχι, δε θά ’ρθω. Καληνύχτα. Εγώ θα βγω σε λίγο. Ευχαριστώ. Γιατί, επιτέλους, πρέπει να βγω απ’ αυτό το τσακισμένο σπίτι. Πρέπει να δω λιγάκι πολιτεία, — όχι, όχι το φεγγάρι — την πολιτεία με τα ροζιασμένα χέρια της, την πολιτεία του μεροκάματου, την πολιτεία που ορκίζεται στο ψωμί και στη γροθιά της την πολιτεία που όλους μάς αντέχει στη ράχη της με τις μικρότητές μας, τις κακίες, τις έχτρες μας, με τις φιλοδοξίες, την άγνοιά μας και τα γερατειά μας,— ν’ ακούσω τα μεγάλα βήματα της πολιτείας, να μην ακούω πια τα βήματά σου μήτε τα βήματα του Θεού, μήτε και τα δικά μου βήματα. Καληνύχτα. _ Σονάτα του σεληνόφωτος του Γιάννη Ρίτσου __ Get the Picture _άρπα το στον αέρα: “τέχνη” και “ξύλινη γλώσσα” της στρατευμένης ΤΕΧΝΗΣ

Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!
Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!

Γιάννης Ρίτσος –

Άξια του Αριστείου η Κική Δημουλά

Ριζοσπάστης 27 Μάρτη 2001
«Σ' όλη μου τη ζωή δεν κατάφερα να εξαπατήσω τους θνητούς ως προς το τι είμαι. Τώρα πώς κατάφερα να εξαπατήσω τους "αθανάτους" δεν ξέρω. Ξέρω τα όριά μου, ως πού φτάνω, τις έμφυτες μικρές δυνατότητές μου και τις έμφυτες μεγάλες αδυναμίες μου. Εκπλήσσομαι για τη μεγάλη τιμή που μου έκαναν». Με χιούμορ και σεμνότητα αντιμετώπισε η ποιήτρια Κική Δημουλά την απόφαση της Ακαδημίας Αθηνών να της απονείμει, στην πανηγυρική συνεδρία της περασμένης Πέμπτης, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, το «Αριστείο Γραμμάτων».
Είναι η πρώτη φορά που το παραπάνω βραβείο απονέμεται σε γυναίκα λογοτέχνη και πολλοί θεωρούν πως με τη βράβευση αυτή ανοίγει ο δρόμος για την είσοδο της Κ. Δημουλά στην οικογένεια των «αθανάτων». Εάν γίνει μέλος του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της χώρας μας, θα είναι η τρίτη γυναίκα, μετά τη Γαλάτεια Σαράντη και την Αγγελική Λαΐου.
«Η τιμώμενη ξέρει καλά την αποκαλυπτική δύναμη της γλώσσας και μάλιστα μιας λέξης μόνο», ανέφερε μεταξύ άλλων ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Νικόλαος Ματσανιώτης, παραδίδοντας στην ποιήτρια το Αριστείο «για το σύνολο του έργου της και για το έργο που επιτέλεσε κατά την τελευταία τετραετία». «Τα χαρακτηριστικά της» συνέχισε «είναι η λιτότητα, η επιγραμματική έκφραση, η αντιμετώπιση της ψυχοφθόρας καθημερινότητας με αυτοσαρκασμό, η νοσταλγία για κάτι πέρα από μας και τα όριά μας και πάνω απ' όλα η γλώσσα η ελληνική ανοιχτή χάρη στην ποίηση, αβίαστη σε όλη της την ιστορική διαδρομή».
Ο ίδιος παρέδωσε και στον καθηγητή Ηλία Μουτσούλα το Βραβείο του Ιερού Ιδρύματος της Ευαγγελίστριας Τήνου για το βιβλίο του «Γρηγόριος Νύσσης, βίος, συγγράμματα και διδασκαλία». Στην ίδια συνεδρία - πανηγυρική λόγω της εθνικής επετείου - ο ακαδημαϊκός Βασίλειος Πετράκος εκφώνησε ομιλία με θέμα: «Οι Ελληνες του '21 και τα μνημεία».
ΚΚΕ: Η Κική Δημουλά εξέφραζε τις βαθύτερες υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου
"Με βαθιά θλίψη πληροφορηθήκαμε την απώλεια της πολυβραβευμένης ποιήτριας και ακαδημαϊκού Κικής Δημουλά, που με δύναμη και ενέργεια εξέφρασε τις βαθύτερες υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου. Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια της" αναφέρει το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του για τον θάνατο της Κικής Δημουλά.

§  Ιαν 2020, πρότειναν την Κική Δημουλά, με επίσημη επιστολή της προς την Επιτροπή, για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

§  Η Γειτονιά μου / Η Κυψέλη του Πέτρου Μάρκαρη: Εγώ καταλαβαίνω την κυρία Δημουλά. Έζησε κι εξακολουθεί να ζει σε μια διαφορετική συνοικία, γιατί όσο και να κρατάει κάποια χαρακτηριστικά η Κυψέλη, η αλήθεια είναι ότι άλλαξε. Και, βεβαίως, για πάρα πολλούς ανθρώπους η νοσταλγία του παλιού σημαίνει υποτίμηση του παρόντος, όπως και ωραιοποίηση του παρελθόντος.

Θάνατος

Η Κική Δημουλά εισήλθε στις 2 Φεβρουαρίου 2020 σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας[11] λόγω της χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας από την οποία έπασχε. Τελικά απεβίωσε 20 ημέρες αργότερα στις 22 Φεβρουαρίου, λόγω καρδιακής ανακοπής, σε έδαφος σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας, σε ηλικία 88 ετών. Τάφηκε στις 25 Φεβρουαρίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, δημοσία δαπάνη, παρουσία συγγενών, εκπροσώπων των γραμμάτων και τεχνών και του πολιτικού κόσμου Διακρίσεις

•   2001, Χρυσός Σταυρός του Tάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.

•   2002, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην οποία κατέλαβε την έδρα των γραμμάτων που είχε μείνει κενή μετά τον θάνατο του Νικηφόρου Βρεττάκου — η τρίτη γυναίκα στην ιστορία της Ακαδημίας (μετά τις Γαλάτεια Σαράντη και Αγγελική Λαΐου).

•   2014, Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Φοίνικος.

•   20 Μαΐου 2015, αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ

•   6 Ιουνίου 2017, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Βραβεία

•   1964(;), Εύφημος μνεία από την Ομάδα των Δώδεκα, για την ποιητική συλλογή Επί τα ίχνη.

•   1972, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Το λίγο του κόσμου.

•   1989, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Χαίρε ποτέ.

•   1997, Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για την ποιητική συλλογή Η εφηβεία της λήθης.

•   2001, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.

•   2003, Μακεδονικό Βραβείο, για το σύνολο του έργου της.

•   2009, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (Prix Européen de Littérature Αρχειοθετήθηκε 2014-11-27 στο Wayback Machine.), για το σύνολο του έργου της.

•   2010, Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, για το σύνολο του έργου της.

Έργο

Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ισπανικά, τα Ιταλικά, τα Πολωνικά, τα Βουλγαρικά, τα Γερμανικά και τα Σουηδικά. Αποσπάσματα του έργου της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά διδακτικά βιβλία. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί περιλαμβάνει σπάνιες λέξεις (λ.χ. παραφασάδα), νεολογισμούς (λ.χ. απροσδοκία) και εκφραστικά σχήματα αρχαιότροπα (λ.χ. μετωνυμία). Η ποίηση της δεν ήταν εύκολα μελοποιήσιμη, εντούτοις υπήρξαν ποιήματα όπως τα Στην Αγκαλιά της Άκρης, Ο Πληθυντικός Αριθμός, Βράδιασε, τα Ξαναλέμε κ.α που μελοποιήθηκαν μεταξύ άλλων από τον Θάνο Μικρούτσικο και τον Μάνο Ξυδού.

Εργογραφία

Ποιητικές συλλογές

•   Ποιήματα, 1952 (αποκηρυγμένα)

•   Έρεβος, 1956, εκδόσεις «Στιγμή», Αθήνα 1990

•   Ερήμην, εκδ. Δίφρος, Αθήνα 1958. Εκδ. «Στιγμή», 1990.

•   Επί τα ίχνη, εκδ. «Φέξης» Αθήνα 1963. Εκδ. «Στιγμή», 1989.

•   Το λίγο του κόσμου, εκδ. «Νεφέλη», Αθήνα 1971, 1983. Εκδ. «Στιγμή», 1990.

•   Το τελευταίο σώμα μου, εκδ, «Κείμενα», Αθήνα 1981. Εκδ. «Στιγμή», 1989.

•   Χαίρε ποτέ, «Στιγμή», 1988

•   Η εφηβεία της λήθης, «Στιγμή», 1994

•   Ποιήματα, εκδόσεις «Ίκαρος», Αθήνα 1998 (Συγκεντρωτκή έκδοση· περιλαμβάνονται όλες οι προηγούμενες συλλογές εκτός από τα Ποιήματα.)

•   Ενός λεπτού μαζί, «Ίκαρος», 1998

•   Ήχος απομακρύνσεων, «Ίκαρος», 2001

•   Χλόη θερμοκηπίου, «Ίκαρος», 2005

•   Συνάντηση, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Κική Δημουλά, «Ίκαρος», 2007 (ανθολογία με εβδομήντα τρία ζωγραφικά έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη)

•   Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως, «Ίκαρος», 2007

•   Τα εύρετρα, «Ίκαρος», 2010

•   Δημόσιος καιρός, «Ίκαρος», 2014

•   Άνω τελεία, «Ίκαρος», 2016

Πεζά

•   Ο φιλοπαίγμων μύθος, εκδ. «Ίκαρος», Αθήνα 2004 (Η ομιλία που εκφώνησε η Κική Δημουλά στην Ακαδημία Αθηνών κατά την τελετή υποδοχής της.)

•   Εκτός σχεδίου, «Ίκαρος», 2005 (επιλογή πεζών κειμένων)

•   Έρανος σκέψεων, «Ίκαρος», 2009 (η ομιλία της Κικής Δημουλά στην Αρχαιολογική Εταιρεία στις 26 Ιανουαρίου 2009)

•   DVD

•   Συναντήσεις με την Κική Δημουλά, εκδ. «Ίκαρος», 2010

Πηγές

•     Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Κική Δημουλά

•     Ένα «ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ» για την Κική Δημουλά

•     Ακαδημία Αθηνών, Κική Δημουλά

•     Εταιρεία Συγγραφέων, Κική Δημουλά

•     Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Βραβεία Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη Wayback Machine.

•     Ποιήματα της Κικής Δημουλά στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

•     Ποιήματα της Κικής Δημουλά σε πολυτονικά

•     Ποιήματα της Κικής Δημουλά στο translatum

                   Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ Αθήνα - Κική Δημουλά (Αρχείο της ΕΡΤ)