Κατά τους δημιουργούς κλπ. “πρόθυμους” «Πρόκειται για τις περιπέτειες τριών ηρωικών Ελληνόπουλων (του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του "Σπίθα") κατά τη διάρκεια της κατοχής και του αγώνα τους απέναντι σε Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες»
Από τη μια οι
ιταλοί κι οι γερμανοί
Για να σε βρουν
αναστατώνουν την Αθήνα
Κι από την άλλη
του πατέρα μου η φωνή
Νομίζω πως τον
κρύβεις στην κουζίνα
Εσύ να παίζεις με τον θάνατο κρυφτό
Κι αυτοί να σκίζουνε τα τεύχη τα κρυμμένα
Μη σε τρομάζει το διπλό κυνηγητό
Εσύ τους γερμανούς κι αυτοί εμένα
Που είσαι τώρα
και σ' έχω χάσει
Καλέ μου φίλε
Γιώργο Θαλάσση
Που είσαι τώρα
και σ' έχω χάσει
Μικρέ μου ήρωα
Γιώργο Θαλάσση
Εγώ δεν ξεκουράζομαι ποτέ
Είμαι παντού όπου το χρέος με προστάζει
Κι όσο θα υπάρχουνε στη γη κατακτητές
Θα τους συντρίβω και το αίμα τους θα στάζει
Πίσω απ' τον
τοίχο ο ασύρματος καλεί
Είναι απ' τη
μέση ανατολή απ' το αρχηγείο
Θα σου
αναθέσουν μια καινούργια αποστολή
Μ' ευχές για
καλή τύχη απ' το αρχηγείο
Η Κατερίνα σ' αγαπούσε σιωπηλά
Αλλά κι εσύ το ίδιο αγνά την αγαπούσες
Χωρίς το Σπίθα ίσως να 'ταν πιο καλά
Παρ' όλ' αυτά εσύ τον συγχωρούσες
Όταν ακούω να
μιλάνε γι' Αφρική
Για Βερολίνο
Βενετία και Παρίσι
Σκέφτομαι λέω
πού να ξέραν μερικοί
Πως σε όλα αυτά
τα μέρη εγώ έχω ζήσει
Πως όταν ήταν στην Ελλάδα κατοχή
Μέσα στις σφαίρες μες στο κρύο μεσ’ στην πείνα
Με τους εγγλέζους να εξοπλίζουνε τη xi
Μου έδειχνες μια ξένοιαστη Αθήνα
Που είσαι τώρα και σ' έχω χάσει
Καλέ μου φίλε Γιώργο Θαλάσση
Που είσαι τώρα και σ' έχω χάσει
Μικρέ μου ήρωα Γιώργο Θαλάσση
Εγώ δεν
ξεκουράζομαι ποτέ
Είμαι παντού
όπου το χρέος με προστάζει
Κι όσο θα
υπάρχουνε στη γη κατακτητές
Θα τους θερίζω
και το αίμα τους θα στάζει
Εσύ μπορούσες να οδηγήσεις φορτηγό
Μοτοσικλέτα οτομοτρίς κι αεροπλάνο
Κι όπου κι αν ήσουν πάντα δίπλα ήμουν κι εγώ
Μαζί σου ή να ζήσω ή να πεθάνω
Ήσουνα πάντα
εκδικητής και τιμωρός
Γι αυτόν που
γέμισε τον τόπο με στρατό του
Και μ' ένα
χτύπημά σου έπεφτε ο φρουρός
Με μια στροφή
γύρω απ' τον εαυτό του
Μπορούσες πάλι
να ημερεύεις τα σκυλιά
Με κάποιο
σφύριγμα που σου 'μαθε τσομπάνος
Κι έτσι που πέταγες με κόλπο τη θηλιά
Θα έπρεπε να είσαι αμερικάνος
Τι να σου πω τι να σου πω τι να σου πω
Που να μην το 'χει πει κανένας για κανέναν
Εγώ μονάχα ένα πράγμα θα σου πω
Μου φτάνει πως μεγάλωσα με σένα
Που είσαι τώρα
και σ' έχω χάσει
Καλέ μου φίλε
Γιώργο Θαλάσση
Όπου κι αν
είσαι θα 'χεις γεράσει
Μικρέ μου ήρωα
Γιώργο Θαλάσση
Στον "Μικρό Ήρωα" λείπουν οι πραγματικοί ΗΡΩΕΣ της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης μεταξύ αυτών (μιλώντας για το “σπίτι” μας) η Καισαριανή _το μικρό Στάλινγκραντ, με το μαρτυρικό Σκοπευτήριο και τους 200 εκτελεσμένους κομμουνιστές, το Κάστρο του Υμηττού με τους ηρωικούς ΕΠΟΝίτες, το Χαϊδάρι όλα αυτά λείπουν εντελώς. Δε θα συναντήσουμε επίσης τις θρυλικές μορφές του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ (που τόσα κροκοδείλια δάκρυα χύνονται στις μέρες μας), ούτε του Στ. Σαράφη και τόσων άλλων ηρωικών μορφών, που έγραψαν την ανεπανάληπτη εποποιία της πραγματικής Αντίστασης _ της ΕΑΜικής με αιμοδότη της το ΚΚΕ
Το περιοδικό κυκλοφόρησε σε μία εποχή όπου η Ελλάδα μόλις λίγα χρόνια πριν είχε βγει από έναν αιματηρό και καταστρεπτικό εμφύλιο πόλεμο, όπου οι νικητές (οι αστικές δυνάμεις της χώρας που είχαν συμμαχήσει ανοιχτά με τους ταγματασφαλίτες και τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις) επέβαλαν ένα καθεστώς διώξεων κατά των αλύγιστων της ταξικής πάλης και του κομμουνιστικού κινήματος. Τα όσα τραγικά έλαβαν χώρα εκείνη την εποχή των εκτάκτων στρατοδικείων και των "νέων Παρθενώνων" είναι λίγο - πολύ γνωστά και απλώς υπενθυμίζονται ώστε να προσδιοριστούν οι οικονομικοί - κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες της εποχής. Και ναι μεν στον οικονομικό τομέα, με την είσοδο και του ξένου κεφαλαίου, το μετεμφυλιακό καθεστώς ένιωθε να στηρίζεται στα πόδια του _Ήταν η εποχή που άρχιζε η "χρυσή 30ετία" του ελληνικού καπιταλισμού, με τους νικητές του εμφυλίου να ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους με το προηγούμενο ΕΑΜικό παρελθόν και με ό,τι είχε σχέση με τη θρυλική αυτή εποποιία του ελληνικού λαού κατά των γερμανικών χιτλερικών ορδών. Η αντίφαση της εποχής αυτής ήταν ότι οι συνεργάτες των κατοχικών στρατευμάτων, οι οποίοι στη διάρκεια του εμφυλίου πέρασαν με τις "εθνικόφρονες δυνάμεις", έπρεπε να δικαιολογήσουν πλέον την ιστορία της κατοχής από τη σκοπιά των "νικητών συμμάχων" και όχι από τη σκοπιά του ηττημένου γερμανοϊταλικού άξονα, τον οποίο είχαν υπηρετήσει. Αν ήθελαν όμως να ερμήνευαν σωστά την ιστορία, θα έπρεπε να εξυμνούσαν το ΕΑΜικό κίνημα και να κατηγορούσαν τον ίδιο τους τον εαυτό. Ούτε η εποχή όμως στη χώρα μας (ήττα του κινήματος), αλλά ούτε και οι διεθνείς εξελίξεις (αρχή ψυχρού πολέμου) επέτρεπαν τη σωστή καταγραφή των ιστορικών γεγονότων. Και επειδή κάτι έπρεπε να πουν για την περίοδο αυτή και να δικαιολογήσουν πρόσωπα και καταστάσεις, άρχισαν να δημιουργούν τη δική τους - φανταστική και πέρα για πέρα ψευδή - ιστορία για την περίοδο της κατοχής.
.jpg)
.JPG)
Αυτή η εικόνα βγαίνει από τα περιοδικά του "Μικρού Ηρωα", που δεν είχαν σκοπό την ψυχαγωγία των μικρών αναγνωστών, αλλά κυρίως επιδίωκαν να προωθήσουν τα κυρίαρχα ιδεολογικά μηνύματα της εποχής _όπως εξάλλου το άλλο "διάσημου" περιοδικό, του "Μικρού Καουμπόϊ", όπου τέσσερα νεαρά παιδιά, με αρχηγό μάλιστα ένα Ελληνόπουλο, πάλευαν κατά των ληστών και των παρανόμων …στην Άγρια αμερικανική Δύση. Και βέβαια δε χρειάζεται και μεγάλη θεωρητική ανάλυση για να αποδείξουμε ότι η έκδοση του κινούνταν στα πλαίσια της "ελληνοαμερικανικής φιλίας", που εδραιώθηκε πάνω στις στάχτες του εμφυλίου πολέμου, σε μια εποχή όπου ο αγγλικός ιμπεριαλισμός παρέδωσε τα σκήπτρα και εμπιστεύτηκε την προστασία της χώρας στον ανερχόμενο αμερικανικό ιέρακα.
.jpg)
Ξεχωρίζει ανάμεσα στα βράχια μερικούς ίσκιους, αλλά δεν πηγαίνει γραμμή προς το μέρος τους.
Απεναντίας, γλιστρώντας μέσα στο σκοτάδι, πηγαίνει και αράζει τη βαρκούλα τριάντα μέτρα πιο πέρα σε μια μικρή αμμουδιά κι από εκεί περπατώντας σαν γάτα πλησιάζει προς τους ίσκιους.
Όταν φτάνει σε απόσταση δέκα βημάτων, συσπειρώνεται ανάμεσα σε δυο βράχους και μένει ακίνητος με το αυτί στημένο.
—Το μήνυμα λέει κάποιος στην αγγλική γλώσσα έλεγε ότι εδώ θα συναντήσουμε δικούς μας, που θα μας πάρουν και θα μας μεταφέρουν στην Αίγυπτο! Δε βλέπω όμως κανένα!
—Ίσως να μην έρθουν!, λέει ένας άλλος. Θα τους συνέβει κάτι! Προτείνω να φύγουμε. Είναι επικίνδυνο να μείνουμε περισσότερο εδώ!
“Πετάξτε τα όπλα!”
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ετοιμάζεται να σηκωθεί και να πάει κοντά τους, όταν μια δυνατή κραυγή δίνει μια ξερή διαταγή στη γερμανική γλώσσα:
—Ακίνητοι! Είστε αιχμάλωτοι του γερμανικού στρατού! Ο πρώτος, που θα δοκιμάσει να δραπετεύσει, θα πεθάνει!
Οι σύμμαχοι πράκτορες μαρμαρώνουν. Μένουν ασάλευτοι σηκώνοντας αργά τα χέρια τους.
—Μας πρόδωσαν! μουρμουρίζει κάποιος.
Μέσα από το σκοτάδι προβάλλουν τέσσερις ίσκοι.
Είναι τέσσερις Γερμανοί με αυτόματα στα χέρια. Ένας απ’ αυτούς κρατάει ένα ηλεκτρικό φανάρι και φωτίζει τους συμμάχους πράκτορες.
—Είναι μόνο πέντε!, λέει κάπως απογοητευμένος. Ψάξε τους, Χανς!
Ένας άλλος πηγαίνει κοντά στους Βρετανούς και τους ψάχνει γοργά.
—Είναι άοπλοι!, λέει. Καλά κάναμε και δεν πήραμε περισσότερους άντρες μαζί μας, όταν ο σκοπός μας είπε ότι είδε μερικούς ύποπτους ίσκιους να προχωρούν προς την κατεύθυνση αυτή! Να τους δέσω;
—Δεν είναι ανάγκη! λέει αυτός που κρατάει το φανάρι. Θα τους «δέσουν» οι σφαίρες μας αν δοκιμάσουν να φύγουν!
Ο Γιώργος βρίσκει ότι έφτασε η ώρα της δράσης. Χωρίς να βγει από το μέρος όπου είναι κρυμμένος, φωνάζει.
— Πετάξτε χάμω τα όπλα! Δεκαπέντε άνθρωποι με αυτόματα βρίσκονται γύρω σας! Πετάξτε αμέσως τα όπλα πριν σας γαζώσουμε!
Οι Γερμανοί γυρίζουν απότομα με τα όπλα τους προτεταμένα, πιέζοντας τη σκανδάλη. Η γαλήνη της νύχτας κομματιάζεται από το άγριο και βουερό τεράτισμα των αυτομάτων και οι σφαίρες πη-γαίνουν και σφυροκοπούν τα βράχια και τα δέντρα που φυτρώνουν πιο πέρα.
Οι Βρετανοί πράκτορες δε χάνουν την ευκαιρία. Με μια ταυτόχρονη κίνηση, ρίχνονται πάνω στους Γερμανούς και μέσα σε λίγες στιγμές, οι στρατιώτες του Χίτλερ είναι πεσμένοι χάμω αναίσθητοι και αφοπλισμένοι.
Ο Γιώργος κάνει την εμφάνισή του, λέγοντας:
.jpg)
—Ελευθερία!
—Θάνατος!, απαντούν οι Βρετανοί.
Και κοιτάζουν κατάπληκτοι τον μικρό ήρωα.
— Ένα παιδί έστειλαν στο ραντεβού! μουρμουρίζει κάποιος.
— Είμαι ο Πράκτορας - Ελλάς, απαντάει ο Γιώργος.
Οι Βρετανοί γουρλώνουν τα μάτια τους.
—Το Παιδί - Φάντασμα! λένε με δέος.
Και βάζουν τα γέλια.
—Είσαι εκείνος που έκλεψε ένα γερμανικό υποβρύχιο!
— Ναι! λέει ο Γιώργος γελώντας κι αυτός. Το υποβρύχιο μας περιμένει για να μας μεταφέρει στην Αίγυπτο. Ακολουθείστε με!
Τους οδηγεί στη βάρκα. Με τα αυτόματα των αναίσθητων Γερμανών στα χέρια οι Βρετανοί μπαίνουν μαζί με το παιδί στη λαστιχένια βάρκα και προχωρούν προς το υποβρύχιο. Φτάνουν εκεί, σκαρφαλώνουν στο κατάστρωμα και... άγριες κραυγές φτάνουν ως τ’ αυτιά τους από το εσωτερικό του υποβρυχίου:
—Αν δεν πετάξετε αμέσως τα όπλα σας, θα σκοτώσουμε το κοριτσάκι!
Με την καρδιά σταματημένη από φρίκη και αγωνία, ο Γιώργος πηδάει από το άνοιγμα, που οδηγεί μέσα στο υποβρύχιο.
Προσγειώνεται μέσα στο διάδρομο και αντικρίζει ένα θέαμα, που κάνει το αίμα να παγώσει μέσα στις φλέβες του.
Ένας Γερμανός κρατάει μπροστά του την Κατερίνα και έχει υψώσει πάνω από το κεφάλι της ένα μεγάλο εργαλείο μηχανής. Είναι στραμμένος προς την πόρτα της καμπίνας του διοικητή του υ-ποβρυχίου, όπου σίγουρα βρίσκονται ο «Κεραυνός» και ο Σπίθας.
Πιο πέρα στέκονται οι υπόλοιποι Γερμανοί με τα πόδια λυμένα, οπλισμένοι όλοι τους με μεγάλα μετάλλινα εργαλεία.
Έτσι όπως στέκεται ο Γερμανός που κρατάει την Κατερίνα είναι ασφαλής. Δεν μπορούν να τον πυροβολήσουν μέσα από την καμπίνα. γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να σκοτώσουν και το κοριτσάκι μαζί του!
Από το μέρος όμως του Παιδιού - Φάντασμα δεν υπάρχει αυτός ο κίνδυνος γιατί ο Γιώργος τους βλέπει από τα πλάγια.
Με μια ταχύτατη κίνηση, ο Πράκτορας - Ελλάς σηκώνει το αυτόματό του και πιέζει τη σκανδάλη.
Πέντε σφαίρες η μια πίσω από την άλλη, χτυπούν το Γερμανό. Ένα μέρος του κεφαλιού του εξαφανίζεται και το κορμί του σωριάζεται χάμω, παρασύροντας στο πέσιμό του και την Κατερίνα.
Αυτό δίνει στους Βρετανούς πράκτορες, που είχαν στο μεταξύ πηδήσει κι αυτοί δίπλα στο Γιώργο, την ευκαιρία να δράσουν.
Ο Γιώργος τρέχει κοντά στην Κατερίνα που έχει λιποθυμήσει από τον τρόμο που δοκίμασε. Τη σηκώνει στην αγκαλιά του μουρμουρίζοντας:
—Κατερίνα μου! Κοριτσάκι μου! Ευχαριστώ, Θεέ μου, που μου την έσωσες!
Λίγες μέρες αργότερα σε μια κεντρική πλατεία του Κάιρου, στρατεύματα είναι παρατεταγμένα Ελληνικά, Βρετανικά και Αμερικανικά.
Είναι παρατεταγμένα για να αποδώσουν τιμές σε δυο Ελληνόπουλα, δυο ηρωικά παιδιά, που έχουν καταπλήξει τον κόσμο με την ανδρεία τους, την τόλμη τους και τα κατορθώματά τους.
Τα δυο αυτά παιδιά είναι ο Γιώργος Θαλάσσης και ο Σπίθας ή Νίκος Κατσανίκος του Γεωργίου και της Πηνελόπης.
Στέκονται στο κέντρο της πλατείας, μπροστά στον αρχιστράτηγο των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, που τους λέει:
—Είστε δύο αξιοθαύμαστα παιδιά! Έχετε προκαλέσει στον εχθρό καταστροφές μεγαλύτερες από δέκα μηχανοκίνητες μεραρχίες ή πεντακόσια αεροπλάνα! Αν οι Σύμμαχοι είχαν χίλιους ακόμα πράκτορες σαν εσάς, θα κέρδιζαν τον πόλεμο πολύ πιο σύντομα και με λιγότερες απώλειες! Γι’ αυτό οι κυβερνήσεις της Ελλάδας, Μεγάλης Βρετανίας, Αμερικής, Γαλλίας και Ρωσίας (σσ. sic!!) μου ανέθεσαν να σας απονείμω τα μεγαλύτερα πολεμικά παράσημα, που διαθέτουν!
Και ο αρχιστράτηγος καρφιτσώνει από πέντε παράσημα στο στήθος του Παιδιού - Φάντασμα και του Σπίθα.
Μια στρατιωτική ορχήστρα αρχίζει να παίζει ένα εμβατήριο, ενώ οι στρατιώτες παρουσιάζουν όπλα.
Τα μάτια του Γιώργου είναι υγρά από τη συγκίνηση. Πιο πέρα, η μικρή Κατερίνα κλαίει από χαρά δίπλα στον πατέρα της, που με κόπο κι αυτός συγκρατεί τη συγκίνησή του.
Ο μόνος που φαίνεται να μη δίνει καμιά σημασία στην τελετή είναι ο Σπίθας. Το καθυστερημένο στο μυαλό παιδί σκύβει προς το μέρος του Γιώργου και μουρμουρίζει:
—Δε θα τελειώσουν καμιά φορά αυτές οι παράτες και οι μουσικές; Ξελιγώθηκα της πείνας! Και μούρχονται κάτι μυρουδιές ψητού κρέατος από ένα εστιατόριο, που είναι εκεί, στο βάθος της πλατείας! Μανούλα μου!
Σήμερα, κυκλοφορούν τόμοι ολόκληροι (εκδόσεις "Μικρός Ήρως" - πρώην "Comics & Crosswords Puplications L.P.") με επανεκδόσεις, είτε υπό μορφή κόμικς πλήρους εικονογράφησης (1968-71), είτε με εικόνες, είτε συλλεκτικών τόμων (1986) ή με μορφή μόνο κειμένου (2003 στην εφημερίδα Καθημερινή με τόμους των 8) ή με τόμους της πρωτότυπης εικονογράφησης (2013 στο Πρώτο Θέμα με τόμους των 5). Τη δεκαετία του '70, το ανάγνωσμα φιλοξενήθηκε στο περιοδικό Μπλεκ με τη μορφή κειμένου
Ο «Μικρός Ήρως» σαλτάρει στον Λυκαβηττό
Αθήνα, 1952: «Είναι νύχτα. Μια ξάστερη, γλυκιά ανοιξιάτικη νύχτα. Χιλιάδες ασημένια άστρα τρεμοπαίζουν γλυκά πάνω από την κοιμισμένη Αθήνα, σαν να προκαλούν τους κατοίκους της να βγουν έξω και να χαρούν την ομορφιά της νύχτας. Μα οι κάτοικοι της Αθήνας δεν βγαίνουν από τα σπίτια τους. Ξέρουν ότι μέσα στη γλυκιά νύχτα παραμονεύει ο θάνατος…». Ο Γιώργος Θαλάσσης, η Κατερίνα και ο Σπίθας, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, αντιστέκονται στους κατακτητές και συγκρούονται με τις δυνάμεις του σκότους, τους κακούς της ιστορίας: τη Φροϋλάιν Χ, τον Καμικάζι, τον Κίτρινο Σαμποτέρ, τον Σεϊτάν Αλαμάν…
Αθήνα, 2001: Μια άλλη νύχτα, αλλά καλοκαιρινή αυτή τη φορά, ο κόσμος θα βγει από τα σπίτια του για να ανηφορίσει προς το θέατρο του Λυκαβηττού. Φόβος για να βγεις έξω δεν υπάρχει. Ο λόγος για να βγεις; Το Παιδί-Φάντασμα επιστρέφει. Όχι στα περίπτερα αλλά στη σκηνή του θεάτρου. Ο Δημήτρης Πιατάς αποφάσισε να μεταφέρει τις περιπέτειες του Γιώργου Θαλάσση στη σκηνή. Έπλασε με την ομάδα του, την Commedia, μια θεατρική παράσταση και αποφάσισε ο ίδιος να ερμηνεύσει τον Σπίθα.
«Επιστρέφω στην παιδικότητά μου, ξαναγυρίζω πίσω. Προσπαθώ να ξαναπαίξω Στάκαμαν, Μικρό Ηρωα. Το κείμενο είναι η αφορμή για να στηθεί η παράσταση. Η πρώτη ανάγνωση, όπως σε όλα τα έργα, είναι απλή. Το έργο γράφτηκε για παιδιά. Δεν έχει πρωτοποριακά και μοντέρνα στοιχεία ούτε στοιχείο μνημοσύνου. Είναι αναφορά στον Στέλιο Ανεμοδουρά. Κράτησα όλους τους κανόνες του θεάτρου, την ενότητα χρόνου και δράσης, τις περιπέτειες των παιδιών. Θεωρώ και ελπίζω η παράσταση να είναι αιτία ώστε η νέα γενιά να αγαπήσει τον Μικρό Ήρωα».
Χώρος δράσης όπου εξελίσσεται η παράσταση είναι η μεταπολεμική Ελλάδα του ’50, όταν κάποια κορίτσια ανοίγουν το τεύχος Νο. 1 και τότε εισβάλλει το αφήγημα στην καθημερινή ζωή τους. Ο Γιώργος Θαλάσσης θα ταξιδέψει. Στον χώρο και στον χρόνο. Θα συναντήσει τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Τσόρτσιλ. Λίγο πιο αριστερά είναι ο Μόλλας και ο Καραγκιόζης του. Θα πάει στο Βερολίνο του Μεσοπολέμου όπου θα συναντήσει το καμπαρέ του Κουρτ Βάιλ. Κάπου στη γωνία θα είναι ο Μπρεχτ. Στην Αγγλία το ραντεβού θα δοθεί με το αστικό θέατρο με έμμεση αναφορά στο μιούζικαλ. Στην Ανατολή θα συναντήσει τη φυλή Καχουάρα και τον αρχηγό τους, τη Μαύρη Τίγρη. Θα ακούσουμε μπαλινέζικη μουσική και την κουδαρέικη διάλεκτο (γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι μάστορες της Ηπείρου για να μην τους καταλαβαίνουν τα αφεντικά τους). Θα δούμε σινεφίλ αναφορές: τη συνάντηση με τον Χίτλερ και τη χορογραφία του μπαλονιού από τον «Δικτάτορα» του Τσάρλι Τσάπλιν.
Τέλος, θα επιστρέψει στην Ελλάδα του ’60 και θα ακούσουμε τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Και αυτό γιατί ο Γιώργος Θαλάσσης και η παρέα του απ’ ό,τι φαίνεται ήταν στην πορεία διαμαρτυρίας όπου δολοφονήθηκε ο Σωτήρης Πέτρουλας.
Η προβολή στο σήμερα
· Κατερίνα: «Είναι όμορφη και καλή. Είναι μια κοπέλα που όλοι ερωτευθήκαμε, μια Κατερίνα που δεν υπήρχε, μια Κατερίνα η οποία αγαπάει αγνά και τίμια και θα κρατήσει ενδόμυχο τον έρωτά της μέχρι τέλους».
· Σπίθας: «Το παχουλό παιδί που τρώει πολύ γιατί συνέχεια πεινάει. Είναι το πρότυπο μιας καταναλωτικής κοινωνίας που καταβροχθίζει τα πάντα. Κουβαλάει χιούμορ και την απλότητα του ανθρώπου που πρέπει να τελειώσει το φαγητό του πάση θυσία».
· Γιώργος Θαλάσσης: «Δεν συμβιβάζεται, ξαναδίνει τον όρκο αλλά πλέον αφορά μια ιδεολογία που κουβαλάει την κλωνοποίηση, την οικολογική καταστροφή και την ανθρώπινη ύβρη. Γι’ αυτό και η Φροϋλάιν Χ θα του πει κλείνοντας την παράσταση: “Γιώργο Θαλάσση, μην αφήσεις να καταστρέψουν τον κόσμο μας”».
Ιστορικό και προσανατολισμός
Το ανάγνωσμα του "Μ.Η." ως περιεχόμενο του
περιοδικού Μπλεκ.
Το περιοδικό κυκλοφορούσε υπό μορφή τριπλής έκδοσης, με δύο δηλαδή ανατυπώσεις
εντός της ίδιας εβδομάδας, σε μία προσπάθεια του δημιουργού του να αμβλύνει
μέσω αυτού τις οδυνηρές συνέπειες του πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου
σπαραγμού που είχαν μόλις προηγηθεί. Στόχος του Ανεμοδουρά, όπως ο ίδιος έχει
αναφέρει σε συνεντεύξεις του, δεν ήταν τόσο η απόδοση υψηλών λογοτεχνικών
εκφράσεων, όσο η χρήση λιτής και κατανοητής γλώσσας, αλλά και η αποφυγή
διχαστικών αναφορών, προκειμένου να επιτύχει την ανάδειξη «αισθήματος
πατριωτικής υπερηφάνειας και ομόνοιας», κάτι που πίστευε ότι είχε τόσο ανάγκη η
"φουρνιά" των νεαρών κυρίως αναγνωστών εκείνη τη δύσκολη εποχή.
Συντελεστές της έκδοσης
Πλην του Βύρωνα Απτόσογλου, σχέδια της έκδοσης επιμελήθηκαν οι Θέμος Ανδρεόπουλος (εξώφυλλα στα τεύχη 263-278 και εσωτερική εικονογράφηση στα τεύχη 253-272), ο Δημήτρης Αντωνόπουλος στην πλήρως εικονογραφημένη εκδοχή και οι Δημήτρης Χαντζόπουλος και Βαγγέλης Χερουβείμ (τεύχη 799-800). Επίσης, σχέδια της σειράς φιλοτέχνησε και ο Κώστας Φραγκιαδάκης στην ιστορία "Η Κατερίνα Κινδυνεύει" της οποίας το σενάριο έγραψε ο Γιώργος Βλάχος. Η ιστορία δημοσιεύθηκε στο επίτομο έργο "ΗΡΩΕΣ του Στέλιου Ανεμοδουρά" που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Comics & Crosswords Publications" (2015). Οι Γ. Βλάχος και Φραγκιαδάκης δημιούργησαν πέντε ακόμη σπονδυλωτές ιστορίες του "Μικρού Ήρωα" οι οποίες περιλαμβάνονται στο βιβλίο με τίτλο "Μικρός Ήρως - Η Ακρόπολη Κινδυνεύει" που κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις "Μικρός Ήρως". Ακόμη, στις 20 Οκτωβρίου του 2019 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Μικρός Ήρως" (μέσω εφημερίδας) μία νέα περιπέτεια με τίτλο "Το Ταμπούρι της Λευτεριάς", των ίδιων συντελεστών, βασισμένη _κατά τους εκδότες «σε πραγματικό γεγονός»
Το 1976 το Ελεύθερο Θέατρο παρουσίασε στο Άλσος
Παγκρατίου το σπονδυλωτό έργο «Το τραμ το τελευταίο», όπου τους ρόλους του
Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του Σπίθα ερμήνευσαν αντίστοιχα ο Ντίνος
Λύρας, η Υβόννη Μαλτέζου και ο Γιώργος Σαμπάνης. Στην εκδήλωση εκείνη ακούσθηκε
για πρώτη φορά η σύνθεση _που αναφέραμε εισαγωγικά (σε στίχους και μουσική δική
του) του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Από κει και έπειτα, το ανάγνωσμα του «Μικρού
Ήρωα» έχει μεταφερθεί αρκετές φορές στη θεατρική σκηνή με αρχή ένα δρώμενο σε
ποιητικό λόγο με τίτλο "Ο Μικρός Ήρωας, το σκετσάκι" που παρουσίασε ο
Ηλίας Λάγιος σε φεστιβάλ του περιοδικού "Αντί" που δόθηκε στο
"Γκάζι" παρουσία και του ίδιου του Στέλιου Ανεμοδουρά, το καλοκαίρι
του 1995 σε μια παράσταση η οποία δόθηκε το 2001 στη Θεσσαλονίκη, τιμής ένεκεν
με το Δημήτρη Πιατά το ρόλο του «Σπίθα», αλλά και στο Λυκαβηττό στις 17 Ιουνίου
της ίδιας χρονιάς (αναφερθήκαμε ήδη), τέλος από το Κρατικό Θέατρο Βορείου
Ελλάδος σε σκηνοθεσία του Γιάννη Ρήγα. Ο Γιώργος Νινιός ερμήνευσε το χαρακτήρα
του Γιώργου Θαλάσση σε ένα δραματοποιημένο σκετς που παρουσιάσθηκε από την
τηλεοπτική εκπομπή "Νυχτερινός Επισκέπτης" του δημοσιογράφου Άρη
Σκιαδόπουλου.
Ένα βραχύβιο ραδιοσίριαλ από τον ραδιοφωνικό σταθμό "Αθήνα 9,84"
ασχολήθηκε επίσης με τη σειρά, σε επιμέλεια του Δ. Πιατά. Σημαντικές εκδηλώσεις
για το "Μικρό Ήρωα" έλαβαν χώρα σε Αγρίνιο, Ορεστιάδα και Πάτρα, αλλά
και στο Χολαργό (2006), με την τελευταία να έχει διοργανώσει ο «ο Σύλλογος
Φίλων του Μικρού Ήρωα» (υπό την αιγίδα των εκδόσεων «Περιοδικός Τύπος», των
Γιώργου και Κατερίνας Ανεμοδουρά). Στις περισσότερες από αυτές, κεντρικός
ομιλητής ήταν ο δημοσιογράφος Γιώργος Γ. Βλάχος, συγγραφέας του δίτομου «Μικρός
Ήρως - Το λεξικό» που κυκλοφόρησε το 2005 από τον "Περιοδικό Τύπο".
Το "Λεξικό" παρουσιάσθηκε δις, στο ίδρυμα Μπενάκη για δημοσιογράφους
και σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας παρουσία 1.000 ακροατών, την ίδια χρονιά
της έκδοσής του. Βιβλίο για το "Μ.Η." έχει επιμεληθεί και ο Ηλίας
Λάγιος, το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Κατάρτι" τον Ιούνιο
του 2001. Έκθεση για το "Μ.Η." είχε οργανωθεί το 1996 στο Ψυχικό,
όπως και στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, η οποία διάρκεσε 15 ημέρες
(2003). Παλαιότερα είχε σχεδιασθεί μια προσαρμογή του έργου σε κινούμενα
σχέδια, ενώ προτάθηκε και η παραγωγή κινηματογραφικής ταινίας, χωρίς ωστόσο
κάτι από τα δυο να υλοποιηθεί.
Περίοδοι έκδοσης
Το περιοδικό από την πρώτη κυκλοφορία του έχει ανατυπωθεί και επανεκδοθεί πολλές φορές.
· 1η έκδοση (1953 - 1968, συνολικά κυκλοφόρησαν 798 τεύχη μέχρι το 1968 όπου η κυκλοφορία του περιοδικού ανεστάλη επειδή η δύο εβδομάδων διακοπή της κυκλοφορίας όλων των εντύπων που επέβαλλε το δικτατορικό καθεστώς σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, κατέστρεψαν το περιοδικό όπως ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του ο εκδότης και συγγραφέας του περιοδικού Στέλιος Ανεμοδουράς).
·
Από το 1961 το περιοδικό κυκλοφορούσε 2 φορές μέσα
στην ίδια εβδομάδα (με την ένδειξη "Ανατύπωσις") και από το 1966
τρεις φορές, τις Τρίτη, Πέμπτη και Σάββατο.
Οπότε διαμορφώθηκαν οι εξής εκδόσεις:
✨ 2η έκδοση
(1961 - 1968)
✨ 3η έκδοση
(1966 - 1968)
Εν συνεχεία: Εξώφυλλο του "Εβδομαδιαίου Μικρού Ήρωα", σε σχέδιο του
Βύρωνα Απτόσογλου.
✨ 4η έκδοση
(1976): Εβδομαδιαίο περιοδικό (κείμενο με εικόνες) το οποίο περιείχε και άλλες
εικονογραφημένες ιστορίες. Εκδόθηκαν 28 τεύχη ("Γενικαί Εκδοτικαί
Επιχειρήσεις Ο.Ε.").
✨ 5η έκδοση
(1985-1987) Κυκλοφόρησαν 100 τόμοι των 8 τευχών εκτός του τελευταίου που
περιείχε 6 υπό μορφή κειμένου μόνο χωρίς εικόνες ("Περιοδικός Τύπος
Α.Ε.").
✨ Το 1995 το
περιοδικό "Αντί" (τεύχος 577), έκανε αφιέρωμα στο Μικρό Ήρωα ,
δημοσιεύοντας 2 αδημοσίευτες ιστορίες και έτσι το περιοδικό έκλεισε τον κύκλο
του στον αριθμό των 800 τευχών. Τις ιστορίες του τεύχους 799 συνέγραψαν οι
Σωτήρης Δημητρίου, Ξενοφών Μπρουντζάκης, Αλέξης Πανσέληνος και Ηλίας Λάγιος και
του τεύχους 800 ο Στέλιος Ανεμοδουράς.
✨ 6η έκδοση
(2000): Σε τεύχη η έκδοση έφτασε τον αριθμό 104 τεύχη και στη συνέχεια
κυκλοφόρησαν μεμονωμένα μαζί με ένα τόμο του 1985 ("Περιοδικός Τύπος
Α.Ε.").
✨ Στη συνέχεια
(28η Οκτωβρίου 2003) κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος (1985) από την
εφημερίδα "Η Καθημερινή" και την επόμενη χρονιά (28η Οκτωβρίου
2004) ο δεύτερος τόμος από την ίδια εφημερίδα.
◾ 7η έκδοση
(2013): Κυκλοφόρησαν 6 συλλεκτικοί τόμοι των 5 τευχών από την εφημερίδα
"Πρώτο Θέμα". Η 7η έκδοση συνεχίζεται έως και σήμερα από
την νέα εκδοτική εταιρία του Λεωκράτη Ανεμοδουρά "Comics & Crosswords
Publications Ε.Ε. / Εκδόσεις Μικρός Ήρως". Από την προαναφερόμενη εταιρία
κυκλοφόρησαν δύο τόμοι (7,8) και στη συνέχεια η έκδοση διακόπηκε λόγω
οικονομικών προβλημάτων. Την 8η και 15η Ιουνίου 2014 κυκλοφόρησαν 2 ακόμα τόμοι
από την εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής" ενώ η έκδοση συνεχίσθηκε
από την εταιρία "Comics & Crosswords Publications Ε.Ε. / Εκδόσεις
Μικρός Ήρως". Στην πορεία του εκδόθηκαν συνολικά 40 τόμοι (τεύχη 1-200), 6
Ειδικές Εκδόσεις και διάφορες ιστορίες που εκδόθηκαν σε άλλες εκδόσεις (π.χ.
"Ήρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά")
✨ "Εικονογραφημένος
Μικρός Ήρως" _ 1η έκδοση (1η Ιουλίου 1968 - 1971, "Γενικαί
Εκδοτικαί Επιχειρήσεις Ο.Ε.") Εκδόθηκαν 64 15θήμερα τεύχη, με επεισόδια
από την 1η έκδοση από το τεύχος 90 και μετά, σε πλήρη εικονογράφηση-μορφή
κόμικς… 2η έκδοση (2004 -
2005) Αναπαράχθηκαν 15 “συλλεκτικοί” τόμοι σε επιμέλεια Νίκου Ζώη
("Περιοδικός Τύπος Α.Ε.").
✨ Το έκτακτο
τεύχος του "Μικρού Ήρωα" (2007) με πλήρη εικονογράφηση από τον Κώστα
Φραγκιαδάκη.
Κεντρικοί χαρακτήρες
✨ Γιώργος
Θαλάσσης: ένα έφηβο παιδί, ορφανό από πατέρα και άριστος γνώστης
πολεμικών τεχνών, το οποίο αποφασίζει να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα για την
απελευθέρωση της Ελλάδας από το ζυγό των κατακτητών, κατά τη διάρκεια της
τριπλής κατοχής της Ελλάδας, από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους.
✨ Πιστοί σύντροφοι
στις προσπάθειές του στέκονται η αγαπημένη του Κατερίνα, με την οποία τον
συνδέει πλατωνική ερωτική σχέση και το "αιώνια πεινασμένο παιδί", ο
ευτραφής, καλοκάγαθος "Σπίθας".
✨ Κατερίνα
(γνωστή επίσης και σαν Νίκη, το Κορίτσι-Φάντασμα ή Ελλάς η Γαλάζια Θύελλα)
είναι ένθερμη πατριώτισσα, δυναμική αγωνίστρια με γνώση πολεμικών τεχνών,
ευαίσθητη και μάλλον ερωτευμένη με το βασικό πρωταγωνιστή . Η πένα του σχεδιαστή
εμφανίζει, αρχικά, την Κατερίνα σαν μικρό κορίτσι που έχει τα μαλλιά του
πλεγμένα σε κοτσίδες, για να την μεταμορφώσει, μέσα σε λίγα τεύχη, σε μια
καλοσχηματισμένη κοπέλα. Με την Κατερίνα, ο σεναριογράφος φρόντισε να
δημιουργήσει έναν αμόλυντο και αγνό χαρακτήρα και περιορίσθηκε στο να αφήνει
μόνο κάποια αμυδρά υπονοούμενα για τη μεγάλη συμπάθεια που αναπτύχθηκε ανάμεσα
στο ζεύγος Γιώργου-Κατερίνας. Η παρουσία της, έχει υποστηριχθεί, ότι αποτελούσε
ένα θετικό εμπορικό εύρημα, προκειμένου το περιοδικό να διαβάζεται και από
κορίτσια. Φυσιογνωμικά, δοσμένη μέσα από την πένα του Βύρωνα Απτόσογλου που από
το τεύχος 17 της είχε προσδώσει σωματότυπο θελκτικής δεσποινίδας (το ρόλο της
έχει ερμηνεύσει σε θεατρική παράσταση η Κατερίνα Παπουτσάκη). Ο ίδιος ο
δημιουργός της, θεωρούσε την Κατερίνα ως διάδοχο της "Αστραπής", του
γυναικείου χαρακτήρα που είχε εμπνευστεί στο πρώτο του έργο, τον
"Υπεράνθρωπο", το κεντρικό πρόσωπο στην ιστορία με τίτλο "Η
Κατερίνα κινδυνεύει"
✨ Ο Σπίθας είναι έφηβος με μικρή
διανοητική καθυστέρηση και απόλυτα αφοσιωμένος φίλος του Γιώργου Θαλάσση στον
αγώνα τους, εναντίον των Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων και μαζί με την
Κατερίνα, συνιστούν μια «ακαταμάχητη τριάδα ηρώων».
Δευτεραγωνιστές
Από τις σελίδες του περιοδικού πέρασαν κατά καιρούς αρκετοί υποστηρικτικοί χαρακτήρες, που καθέναν τους διέκρινε ένα ιδιαίτερο χάρισμα και που «όλοι θυσιάστηκαν στον αγώνα για την ελευθερία». Μεταξύ αυτών …"Κεραυνός", "Νίκος Γαλανός", "Διαβολάκος", "Αρτέμιος", "Ζουζούνι", "Τζιτζίκι", "Πιτσιρίκος", "Πειραχτήρι", "Γάτος", "Γαβριάς", "Σουσουράδα", "Μπόμπιρας", "Κύπρος", "Χαζούλης", "Σαΐτας", "Τζάγκουαρ", "Λίλιπουτ", "Μιμόζα".
Αντίπαλοι
Μεταξύ των περίπου 150 εχθρικών πρακτόρων, κατασκόπων και αντιπάλων που εμφανίσθηκαν στο ανάγνωσμα, ξεχωρίζουν οι Σεϊτάν Αλαμάν, "Φροϊλάιν Χ", "Κόρακας", "Τζαναβάρ", "Γολιάθ", "Τσιν-Τσιν", "Γιαχαμούτο Κοτούλα", "Μαριλένα", "Πράκτωρ Ντράκουλα", "Νάνος", "Ωραίος", "Γεράκι" κ.α.
🔴 Δείτε _Ριζοσπάστης:
«Ορφάνεψε» ο
«Μικρός Ηρωας»
Ο «Μικρός
Ηρωας»... ζωντανεύει
Ο «Μικρός Ηρως»
του καιρού μας
✨ Επίσης _Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ
Μικροί χάρτινοι ήρωες
Όταν υπήρχαν Ήρωες - Ανεμοδουράς (Νυχτερινός Επισκέπτης)
