Squid Game – “Το Παιχνίδι του Καλαμαριού” μια άρρωστη όσο κι ο καπιταλισμός σειρά

Η Νότια Κορέα (έκταση ~75% της Ελλάδας - πληθυσμό όμως ~52.000.000) προβάλλεται από τους αστούς δημοσιολόγους σαν χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάπτυξης, η «ασιατική τίγρη» καπιταλιστικής ευημερίας. Με ετήσιο ρυθμό καπιταλιστικής ανάπτυξης 3,7% το 2013, κατέχει αρκετές πρωτιές παγκοσμίως ευθέως ανάλογες με την ένταση της εκμετάλλευσης, τη δυστυχία, τη φτώχεια και τα βάσανα του εργαζόμενου λαού.
Με Α.Ε.Π. (PPP 2016) 1.934,033 δισ.$ — Κατά κεφαλή 37.740$, Α.Ε.Π. (Ονομαστικό) 1.411,246 δισ.$ (7πλάσιο από το δικό μας) — Κατά κεφαλή 27.538$ (το δικό μας 18.613$), ΔΑΑ 2018 ‑Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (Human Development Index, HDI) Αύξηση 0,906 – πολύ υψηλός …
Ο συντελεστής Τζίνι είναι μέτρηση στατιστικής διασποράς κατανομής εισοδήματος | πλούτου (αναπτύχθηκε το 1912 στο βιβλίο του κοινωνιολόγου Corrado Gini, Variabilità e mutabilità «μεταβλητότητα και ευμεταβλητότητα» είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο μέτρο της ανισότητας).
Μετράει την ανισότητα μέσω μιας κατανομής συχνοτήτων (επίπεδα εισοδήματος): Ο (θεωρητικά) μηδενικός συντελεστής εκφράζει την τέλεια ισότητα (όλοι έχουν το ίδιο εισόδημα) και ο [1] -ή 100% εκφράζει τη μέγιστη ανισότητα (πχ., για ένα κράτος, όπου μόνο ένα άτομο έχει όλο το εισόδημα και οι άλλοι σχεδόν τίποτε)

Μια χώρα με όλα τα χαρακτηριστικά του σάπιου συστήματος: το 1992 η πρώτη κυβέρνηση συνασπισμού (επικεφαλής το Δημοκρατικό Φιλελεύθερο Κόμμα σε συνεργασία με “ανεξάρτητους”), στη συνέχεια το 1^ο “πρόγραμμα εκκαθάρισης του δημόσιου βίου” ενάντια στη διαφθορά, με ποινικές διώξεις παραιτήσεις εκατοντάδων κρατικών αξιωματούχων και καταδίκες.
Το 1996 καταδικάζεται σε θάνατο ο πρόεδρος Τσον Τουχουάν (για “προδοσία και διαφθορά”, επίσης και για το ρόλο του στο πραξικόπημα του 1979 και τη σφαγή 200 πολιτών στην πόλη Κουάνγκτζου, το 1980), ενώ ο Ρο Τάε Βου (πρώην πρόεδρος) σε 22χρονη φυλάκιση.
Φιλελεύθεροι και (σοσιαλ)δημοκράτες εναλλάσσονται στην εξουσία από το 2003 (Ρο Μου Χιουν… Χαν Ντουκ-Σου, το 2013 ο Λι Μιουνγκ-μπακ… δύσκολα τα ονόματα και άνευ σημασίας), ενώ το 2012 εξελέγη η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας, η Παρκ Γκέουν-χε, κόρη του δικτάτορα Παρκ Τσουνγκ-Χε, που καθαιρέθηκε από την Εθνοσυνέλευση τρία χρόνια μετά κοκ… (το 2017, νέος πρόεδρος εξελέγη ο Μουν Τζε-ιν).
Σύμφωνα με τον συντελεστή Gini, ο οποίος μετρά τον δείκτη ανισότητας μιας χώρας, η Νότια Κορέα βρίσκεται (στοιχεία ΟΟΣΑ) στο 0,35 ‑κάτω (σσ. δηλ. καλύτερα) από το 0,46 της Χιλής και του Μεξικού, ή ακόμα κι από το 0,39 των ΗΠΑ, αν και εξακολουθεί να απέχει πολύ από το 0,29 της Γαλλίας ή το 0,26 της Δανίας (βλ και σχετικό σημείωμα του BBC)
Κυριαρχεί ο τριτογενής παρασιτικός –“υπηρεσίες”, τομέας (54% -69% των εργαζόμενων) με τάσεις περαιτέρω αύξησης. Σημαντικό μέρος του σχετίζεται με τις συναλλαγές και τους πιστωτικούς - τραπεζικούς οργανισμούς, μεγαλύτερος από τους οποίους είναι η Τράπεζα της Κορέας, η οποία εκδίδει το εθνικό νόμισμα.

Μετά τα Gisaengchung «Παράσιτα» (νικήτρια Όσκαρ 2020 - βαθμολογία IMDB 8.5|10), όπου η Σεούλ με τις εικόνες και τις ιδιαιτερότητες της δεν απέχει από τον κόσμο της οικονομίας κοινωνικής ανισότητας, είναι σαφές ότι οι σούπερ-εκατομμυριούχοι και οι μεγάλοι επιχειρηματίες είναι παράσιτα των μεγάλων φτωχών μαζών του πλανήτη, προϊόντα εκμετάλλευσης εκείνων που γίνονται καθημερινά φτωχότεροι, όπως επεσήμανε ο οικονομολόγος Ha-Joon Chang σε συνέντευξή του, τη σαρωτική επιτυχία των BTS στα αμερικάνικα και ευρωπαϊκά τσαρτ και το ρομαντικό τηλεοπτικό δράμα “Προσγείωση στον Έρωτα” (Sa-rang-eui bul-sa-chak Crash Landing on You –βαθμολογία 8.8|10) και αρκετές ακόμη “επιτυχίες” του κυρίαρχου Netflix η Νότια Κορέα δίνει το απόλυτα άρρωστο –όπως και η κοινωνία της σύγχρονο θρίλερ | δημοφιλή σειρά, απ’ όπου δεν λείπει η δαμόκλεια –εν είδει βρυκόλακα, σπάθη του βόρειου γείτονα (όπως ακριβώς –θυμίζουμε και στα “παράσιτα”)

Το “παιχνίδι” του Καλαμαριού

Νότια Κορέα, σήμερα. O Σονγκ Γκι-χαν –κλασσική περίπτωση λούμπεν προλετάριου, χρωστάει τεράστιο ποσό σε τοκογλύφους, είναι άνεργος, τζογαδόρος και σε απελπιστική κατάσταση. Η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει παίρνοντας μαζί της τη 10χρονη κόρη του και τον συντηρεί η μάνα του που πουλάει χόρτα στη λαϊκή.
Ενώ περιμένει το τρένο, τον πλησιάζει ένας καλοντυμένος άντρας και του προτείνει να παίξουν ένα παιδικό παιχνίδι, το Ddakji. Αν κερδίσει, θα του δώσει 100.000 γουόν (1€=1338 γουόν –δείτε εδώ για σύγκριση), αν χάσει, η τιμωρία θα είναι ένα χαστούκι στο μάγουλο. Ο Γκι-χαν είναι καχύποπτος αλλά δέχεται να παίξει και μαζί με τα 100 χιλιάδες γουόν που κερδίζει παίρνει και μια κάρτα με το τηλέφωνο μιας εταιρείας που διοργανώνει ένα “μεγάλο ομαδικό παιχνίδι”.

Τίποτα δεν είναι “υποχρεωτικό”, κανείς δεν τον “αναγκάζει” να δηλώσει συμμετοχή, όλοι οι παίχτες συμμετέχουν με τη θέλησή τους, τηλεφωνούν και κανονίζουν την ώρα και το μέρος που θα τους παραλάβει ο απεσταλμένος της εταιρείας για να τους μεταφέρει στο μυστικό σημείο του παιχνιδιού.
456 είναι τελικά οι κάθε ηλικίας ετερόκλητης προέλευσης αλλά κοινωνικής διαστρωμάτωσης που τους έχει φτάσει στα όριά τους, με μεγάλα χρέη και προσωπικά αδιέξοδα, που θεωρούν ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν, γιατί ο νικητής του παιχνιδιού θα γίνει πάμπλουτος και θα λύσει όλα του τα προβλήματα. Από μικροαστούς μέχρι λούμπεν –κανείς από την εργατική τάξη.
Παρεμπιπτόντως –να πούμε πως οι κορεάτικες σειρές (και έχουμε δει αρκετές), ουδέποτε ασχολήθηκαν με εργαζόμενους: βασικά –και δε μιλάμε για τις “επικές-ιστορικές”, προβάλουν ή μια μεσαία τάξη της “καλής κοινωνίας” που παλεύει για το “καλό της χώρας”, ενάντια στη διαφθορά ή τους καλούς-κακούς αστυνομικούς ή το περιθώριο.

Όσοι αποφασίσουν να δοκιμάσουν τι εστί καλαμάρι ανεβαίνουν σε ένα αυτοκίνητο όπου ναρκώνονται με αέριο και φτάνουν σε νησί (;;) που φιλοξενεί τις εγκαταστάσεις του παιχνιδιού αναίσθητοι, ντυμένοι με πράσινες φόρμες που γράφουν το νούμερό τους. Όταν συνέρχονται βρίσκονται σε έναν μεγάλο θάλαμο με κρεβάτια περιτριγυρισμένοι από «φύλακες», το προσωπικό του τεράστιου σκηνικού που μεταβάλλεται ανάλογα με τα παιχνίδια. Είναι ντυμένοι με ροζ φόρμες, φορούν μαύρες μάσκες με λευκά σύμβολα, ένα τρίγωνο, έναν κύκλο και ένα τετράγωνο και τους επιβλέπει ο μαυροφορεμένος μασκοφόρος -αρχηγός.

Αλληγορία του σημείου χωρίς επιστροφή σε μία καπιταλιστική κοινωνία χωρίς έλεος για όσους –υποτίθεται, δανείστηκαν μεγάλα ποσά με τραγική κατάληξη από τη συμμετοχή στο παιχνίδι, με παραπλανητική - καταστροφική ελεύθερη επιλογή και προδιαγεγραμμένο τέλος.
Το παιχνίδι ξεκινάει και η όποια σύγκριση με Hunger Games (Αγώνες πείνας 2012 και μεταγενέστερα) Catching Fire (Αγώνες πείνας: Φωτιά -2013), Maze Runner (ο λαβύρινθος - 2014), ακόμα και το Battle Royale | 2000, είναι λάθος: το μόνο κοινό είναι πως υπάρχουν παίκτες, που καλούνται σε “χι” χρόνο (έξι μέρες εδώ) να συμμετέχουν σε μια σειρά (έξι συνολικά) παραλλαγμένων παιδικών παιχνιδιών,  μέχρι να αναδειχτεί ο νικητής-τρια των 45 δις (γουόν).

Το Παιχνίδι του Καλαμαριού είναι συναρπαστική, σε κάποια σημεία ενοχλητικό λόγω του γκραν γκινιόλ που υπάρχει σε πολύ μεγάλες δόσεις, αλλά και της απάνθρωπης σκληρότητας, παρόλο που ξέρεις ότι είναι μέρος των κανόνων. Οι ανατροπές στην πορεία της σειράς είναι τόσες πολλές που από κάποια στιγμή και έπειτα παρακολουθείς με ενδιαφέρον ένα θρίλερ που υποψιάζεσαι πού θα καταλήξει.

~50 χρόνια πριν: Rollerball

Ο παλιός μας γνώριμος Norman Jewison (Κάτω από την λάμψη του φεγγαριού 1987, Ο χαρτοπαίκτης 1965,  Υπόθεση Τόμας Κράουν 1968,   Ο βιολιστής στη στέγη 1971, Jesus Christ Superstar 1973 κά –με πιο πρόσφατη την Συνωμοσία θανάτου γυρίζει το 1975 το Rollerball.
Πρωταγωνιστούν James Caan, John Houseman, Maud Adams, John Beck, Moses Gunn, Ralph Richardson κλπ.
Το μακρινό τότε, σωτήριο έτος …2018 οι πολυεθνικές κυβερνούν τον κόσμο και οι μάζες διασκεδάζουν με ένα βίαιο παιχνίδι το Ρόλερμπολ και όταν ο αρχηγός μιας ομάδας αρνείται να υπακούσει στις εντολές της εταιρείας του και να αποσυρθεί αυτές αποφασίζουν να τον εξοντώσουν.
Φτώχεια, αρρώστιες, πείνα, πόλεμος έχουν πάψει πλέον να υπάρχουν, η τεχνολογία έχει το πάνω χέρι και παρέχεται απλόχερα, με τρεις μέρες κομματιαστής εργασίας τη εβδομάδα και «άπειρο» ελεύθερο χρόνο αλλά …ακόμη και σε μια τέτοια κοινωνία τα άγρια ένστικτα δεν χαλιναγωγούνται και χρειάζονται διέξοδο –που δεν είναι άλλη από μια ρωμαϊκή αρένα στον 21^ο αιώνα, όπου οι πολυεθνικές έχουν πιάσει το νόημα, χαρίζοντας κάθαρση σ΄ ένα λουτρό αίματος.

Αυτά είναι σήμερα παρωνυχίδες σε σχέση με τα κορεάτικα καλαμάρια. Μια κοινωνία όπου 5χρονα σφάζουν ως τα ξημερώματα δράκους και εξοντώνουν δαίμονες παλεύοντας να σώσουν τον πρίγκηπα ιππότη ή πριγκίπισσά τους από τις σκοτεινές δυνάμεις και 10χρονα παίζουν ασταμάτητα στα smartphones παιχνίδια πολέμα μέχρις εσχάτων και κάθε πρωί, σέρνουν τα βήματά τους μέχρι το σχολείο και βυθίζονται στη σιωπή μέχρι να ξαναχτυπήσει το κουδούνι για σχόλασμα.
Νωρίς το βράδυ, οι γονείς καταφθάνουν κατάκοποι απ' τη δουλειά και αντικρίζουν το καμάρι τους με ανάμεικτα συναισθήματα ανησυχίας και τύψεων, αρχίζοντας –συνήθως πίσω από κλειστές πόρτες το κήρυγμα περί πειθαρχίας, προγράμματος, μελέτης και “μέλλοντος” και, με δάκρυα στα μάτια, ξεραίνονται στον ύπνο και το πρωί ο φαύλος κύκλος επαναλαμβάνεται...
(τυχαίο; -δε νομίζω…)
Η ωραία εκ των πρωταγωνιστριών Τζανγκ Χο-γιον, σπόνσορας της Chanel, VogueMagazine,  LouisVuitton κά. απόκτησε μέχρι αυτή τη στιγμή 24 εκατομμύρια ακόλουθους στο  instagram

“Ήθελα να γράψω μια ιστορία που θα ήταν μια αλληγορία ή ένας μύθος για τη μοντέρνα καπιταλιστική κοινωνία, κάτι που να απεικονίζει τον ακραίο ανταγωνισμό, που είναι κάπως σαν τον ακραίο ανταγωνισμό της ζωής” – “Οι άνθρωποι έλκονται από την ειρωνεία ότι οι απελπισμένοι ενήλικες διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να κερδίσουν ένα παιδικό παιχνίδι”,  λέει ο Hwang Dong-hyuk δημιουργός αυτού του αλλόκοτου. “Τα παιχνίδια είναι απλά και εύκολα, έτσι ώστε οι θεατές να μπορούν να εστιάζουν περισσότερο σε κάθε χαρακτήρα και όχι σε πολύπλοκους κανόνες παιχνιδιού”, πρόσθεσε.

(στόρι-συνέχεια)
Όταν μαθαίνουν τους κανόνες είναι πολύ αργά για να αντιδράσουν. Μέσα στο τερέν του πρώτου παιχνιδιού συνειδητοποιούν ότι είναι μια διαδικασία ακραίου ανταγωνισμού, όπου ο καθένας πρέπει να εξοντώσει όλους τους υπόλοιπους. Είναι ένα παιχνίδι θανάτου, για το οποίο όλοι έχουν δώσει την συγκατάθεσή τους.
Ο Γκι-χαν συναντάει στο παιχνίδι πρόσωπα που γνωρίζει, τον καλύτερό φίλο της παιδικής του ηλικίας –έναν αριστούχο μαθητή που ξέφυγε από τη μιζέρια της γειτονιάς και κατέληξε να κινδυνεύει η ζωή του από τους ανθρώπους στους οποίους χρωστάει τεράστια ποσά– και τη νεαρή που του έκλεψε το πορτοφόλι, ενώ δημιουργεί μια ιδιαίτερη σχέση, συμπάθειας και φιλίας, με τον πιο ηλικιωμένο παίκτη, το νούμερο 1, έναν παππού που έχει όγκο στον εγκέφαλο και περιμένει να έρθει το τέλος του. Ο Γκι-χαν είναι το 456, το τελευταίο νούμερο. 

Οι σχέσεις που δημιουργούνται ανάμεσα στους παίκτες και η υπόθεση με τον ντετέκτιβ που τρέχει παράλληλα με τα παιχνίδια κάνουν το σασπένς συνεχές, όσο πλησιάζει το τέλος της σειράς, μέχρι και ανυπόφορο
Η αλληγορία του σημείου χωρίς επιστροφή για όσους δανείστηκαν μεγάλα ποσά σε μία καπιταλιστική κοινωνία χωρίς έλεος και η κατάληξη που μπορεί να έχει κάποιος που έχει βουτηχτεί στα χρέη μοιάζει πολύ με τη συμμετοχή στο παιχνίδι. Η ελεύθερη επιλογή είναι παραπλανητική, όταν η κατάληξη είναι προδιαγεγραμμένα η καταστροφή.

Το «Παιχνίδι του Καλαμαριού» (που είναι ένα παιδικό παιχνίδι της Κορέας, αυτό που ανοίγει το πρώτο επεισόδιο) προσπαθεί να φανεί σαν σύγχρονη μελέτη για την ανθρώπινη φύση και το πού μπορεί να οδηγηθεί κάποιος για τα λεφτά, «το απόλυτο έπαθλο για τους περισσότερους ανθρώπους του πλανήτη». 
Η Τζούλια Αλεξάντερ, αναλύτρια στρατηγικής στο Parrot Analytics, δήλωσε πως είναι σαφές ότι «Το Παιχνίδι του Καλαμαριού» γνώρισε τεράστια επιτυχία, προσθέτοντας ότι θα χρησιμοποιούσε μία λέξη για να περιγράψει πόσο μεγάλη ήταν η νίκη για το Netflix.

Γιατί εκατομμύρια βλέπουν το Παιχνίδι του Καλαμαριού εν είδει παγκόσμιου «αμόκ»; Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι χρήστες μιλούν για το «μεγάλο γεγονός» και ειδικά για ορισμένα παιχνίδια του, τα οποία τους έχουν εμπνεύσει τη δημιουργία memes και βίντεο, αλλά και προκλήσεων, μέσω των social media. Στο TikTok, το χάσταγκ #SquidGame έχει προβληθεί πάνω από 22,8 δισεκατομμύρια φορές, ενώ ομοιώματα στολών των πρωταγωνιστών πωλούνται κατά χιλιάδες από επιτηδείους –ακόμη και στη χώρα μας.
Υπάρχει επίσης το στοιχείο –ας το πούμε έτσι της νοσταλγίας. Για παράδειγμα, η κηρήθρα Dalgona που εμφανίζεται στο τρίτο επεισόδιο, είναι αυτή που οι περισσότεροι Κορεάτες θυμούνται να παίζουν όταν ήταν παιδιά, “πρόκληση” όπου οι παίκτες πρέπει να κόψουν προσεκτικά ένα σχήμα από ένα λεπτό κομμάτι κυψέλης με μια βελόνα. Αν έχουν ένα πολύ περίπλοκο σχήμα και το γλύκισμα σπάσει, τότε χάνουν όχι μόνο το παιχνίδι, αλλά και τη ζωή τους. Ένας Κορεάτης έγραψε στο Twitter: “Το Παιχνίδι του Καλαμαριού” με κάνει να θέλω να φάω ξανά Dalgona [το γλύκισμα]. Έχουν περάσει 20 χρόνια… Υπάρχουν ακόμα; Δεν νομίζω ότι μπορώ να βρω ένα” Και φυσικά η νεαρή Βορειοκορεάτισσα φυγάς με τραγικό υπόβαθρο, ένας καλός|κακός Πακιστανός εργάτης που κακοποιείται από τους εργοδότες του, η σκληρή δουλειά, που δεν οδηγεί σε κορυφαίες κοινωνικές θέσεις κλπ.
Τα παιχνίδια, παρόλο που είναι θανατηφόρα, παρουσιάζουν έναν εναλλακτικό κόσμο που υποτίθεται ότι βασίζεται στο fair play (ο καλός καπιταλισμός) “Όλοι οι συμμετέχοντες στο παιχνίδι είναι ίσοι. Δίνουμε στους ανθρώπους που έχουν υποστεί άνιση μεταχείριση και διακρίσεις στον έξω κόσμο, την τελευταία ευκαιρία να κερδίσουν έναν δίκαιο διαγωνισμό”
Όλα τα ‘χει ο μπαξές –εκτός από την πραγματική διέξοδο, το αγώνα για μια άλλη κοινωνία

Δεν διαλέγουμε στρατόπεδο ληστών, διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών!

 

Ο πόλεμος που έρχεται δεν είναι ο πρώτος |
Πριν απ' αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι. |
Όταν τελείωσε ο τελευταίος, υπήρχαν νικητές και νικημένοι.
Στους νικημένους, ο φτωχός λαός πέθαινε από την πείνα |
Στους νικητές ο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο»...

Στους λαούς, σήμερα της Ουκρανίας και της Ρωσίας, όπως χτες της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Συρίας και τόσων άλλων, στάλθηκε το βράδυ της Παρασκευής ένα στεντόρειο μήνυμα αλληλεγγύης, ένα ηχηρό κάλεσμα πύκνωσης των γραμμών του κοινού αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές που «με των λαών το αίμα» μοιράζουν κέρδη κι αγορές.

Το Σύνταγμα «βούλιαξε» από τους χιλιάδες εργαζόμενους, νέους και νέες από κάθε γωνιά του Λεκανοπεδίου έδωσαν το μαχητικό τους «παρών» στο συλλαλητήριο της ΚΟ Αττικής στο Σύνταγμα, με κεντρικό ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Ενωσαν τη φωνή τους στο σύνθημα «Οχι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο». Διεκδίκησαν να σταματήσει η εμπλοκή της χώρας μας στο ιμπεριαλιστικό μακελειό, στους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ. Βροντοφώναξαν ότι δεν δέχονται να πληρώσει ο λαός τον λογαριασμό και του πολέμου, όπως προηγουμένως της καπιταλιστικής ανάπτυξης, την ακρίβεια που εξανεμίζει το εργατικό - λαϊκό εισόδημα και τη μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια.

Γιατί ξέρουν πως «η ειρήνη τους κι ο πόλεμός τους μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα (...) Ο πόλεμος γεννιέται απ' την ειρήνη τους (...) Ο πόλεμός τους σκοτώνει ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους»!

Κι ενώ το Σύνταγμα αντιλαλούσε αποσπάσματα απ' το «Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου» του Μπ. Μπρεχτ, λίγο πριν τις 8 το βράδυ άρχισαν να συρρέουν οι μαζικές προσυγκεντρώσεις από Ομόνοια, Κάνιγγος και Προπύλαια, ντύνοντας τους στίχους με τις κόκκινες σημαίες τους, φορτίζοντας τον χώρο με τη μαχητικότητά τους. Εργάτες και υπάλληλοι, συνταξιούχοι, νέοι, μαθητές, φοιτητές, άντρες και γυναίκες, πολλοί με τα παιδιά τους, άνθρωποι κάθε ηλικίας.

Μέλη και φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, αγωνιστές που συμπορεύονται μαζί τους και που θέλησαν με την παρουσία τους να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα καταδίκης του ιμπεριαλιστικού πολέμου, να απαιτήσουν την απεμπλοκή της Ελλάδας από αυτόν, να κάνουν καθαρό πως οι αγώνες και οι διεκδικήσεις του λαού δεν θα ανασταλούν, να απαντήσουν στον αντικομμουνισμό που δυναμώνει, ύψωσαν σημαίες και γροθιές, ένωσαν τις φωνές τους στα συνθήματά τους, συγκρότησαν ένα μεγαλειώδες συλλαλητήριο, πήραν τη θέση τους, ο ένας δίπλα στον άλλον, όλοι μαζί πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, σε αυτή των λαών!

Τα πανό και τα συνθήματά τους αποτύπωναν τη δική τους θέληση, την αλήθεια που συστηματικά και μεθοδευμένα «θάβεται» όταν δεν διαστρεβλώνεται για να συκοφαντηθεί: «ΝΑΤΟ και Ρωσία τη Γη ξαναμοιράζουν, με των λαών το αίμα τα σύνορα χαράζουν», «Για των μονοπωλίων τους ανταγωνισμούς οι ιμπεριαλιστές ματώνουν τους λαούς», «Διέξοδο στον πόλεμο θα δώσει ο λαός, ανίκητος δεν είναι ο ιμπεριαλισμός».

Διατράνωναν την απόφασή τους να συνεχίσουν τον αγώνα γιατί: «Υπερδύναμη δεν είναι ΝΑΤΟ - Ρώσοι - Αμερικανοί! Η μόνη υπερδύναμη είναι οι λαοί!» και «Δεν διαλέγουμε στρατόπεδο ληστών, μόνη μας ελπίδα η πάλη των λαών»!

Χιλιάδες ήταν εκεί, περισσότεροι ακόμα στον αγώνα κάθε μέρα, γιατί όπως «επέμεινε» ο Μπρεχτ απ' τα μεγάφωνα: «Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ. / Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει. / Μόνο που έχει ένα ελάττωμα: Ξέρει να σκέφτεται».

Η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη συμμετοχή της Ελλάδας

• Φίλες και φίλοι, Συντρόφισσες και σύντροφοι,
• Απόψε εδώ, από το Σύνταγμα, ένα σύνθημα τραντάζει ολόκληρη την Αθήνα και ο αντίλαλός του ακούγεται σε όλη την Ελλάδα:
• «Δεν διαλέγουμε στρατόπεδο ληστών, διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών».
• Λέμε «Οχι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο».
• Απαιτούμε να σταματήσει η εμπλοκή της χώρας μας.
• Δεν δεχόμαστε να πληρώσει ο λαός τον λογαριασμό του πολέμου.
• Αυτό είναι το πιο δυνατό «Οχι στον πόλεμο», που συνεχίζεται πάνω από έναν μήνα, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που από την πρώτη στιγμή καταδικάσαμε απερίφραστα.
• Διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών, κόντρα στη ΝΑΤΟική προπαγάνδα, που θέλει με το ζόρι ο λαός να διαλέξει σώνει και καλά ένα στρατόπεδο ληστών, μόνο και μόνο για να αθωώσει τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ για τα διαχρονικά εγκλήματά τους, αλλά και γι' αυτό το εγκληματικό σχέδιο που εδώ και μια δεκαετία έχουν βάλει σε εφαρμογή στην Ανατολική Ευρώπη, σε βάρος του λαού της Ουκρανίας και του λαού της Ρωσίας.
• Διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών, κόντρα στα κυβερνητικά πολεμικά διαγγέλματα που μιλούν για την ειρήνη για να δικαιολογήσουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την κλιμακούμενη συμμετοχή και εμπλοκή της Ελλάδας σ' αυτόν.
• Διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών, κόντρα στην κάλπικη δήθεν «εθνική γραμμή και ομοψυχία» που θέλει τον λαό στοιχισμένο πίσω από τα σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, για το χατίρι της αναβάθμισης των κερδών των ελληνικών μονοπωλίων, σε βάρος όμως των συμφερόντων της εργατικής τάξης, του λαού.
• Διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών, κόντρα στον αντικομμουνισμό, στη συκοφάντηση του σοσιαλισμού που τους στοιχειώνει ακόμα και στον ξύπνιο τους. Κόντρα στην αποσιώπηση, στη διαστρέβλωση των θέσεων του ΚΚΕ, που γίνεται καρφί στο μάτι της ευρωατλαντικής προπαγάνδας.
• Διαλέγουμε το στρατόπεδο των λαών, κόντρα στη στοχοποίηση των καλλιτεχνών, των προοδευτικών ανθρώπων, που τολμούν να τραγουδάνε για το δίκιο, την ειρήνη και τον άνθρωπο!
• Χαιρετίζουμε τη θαρραλέα και τίμια στάση χιλιάδων καλλιτεχνών, ανθρώπων του πνεύματος, οι οποίοι αρνούνται να παίξουν τα παιχνίδια της κυβερνητικής και ΝΑΤΟικής προπαγάνδας.
• Η συνεπής στάση του ΚΚΕ εκφράζει την πραγματική αλληλεγγύη προς τον λαό της Ουκρανίας

Μόνο οι υπηρέτες του άδικου ξερνούν μίσος και χολή για το δίκιο και την αλήθεια!

• Τους ενοχλεί ότι στην Ελλάδα δεν περνάει το ευρωατλαντικό αφήγημα που, με άλλοθι την απαράδεκτη ρωσική εισβολή, επιδιώκει να «ξεπλύνει» τα εγκλήματα των ΑμερικανοΝΑΤΟικών.
• Τους ενοχλεί που σε μεγάλα τμήματα του λαού, της νεολαίας, των επιστημόνων και των καλλιτεχνών δεν ακούγεται και δεν πιάνει το σάλπισμα πολέμου για να στρατευθούμε με το ένα στρατόπεδο ληστών έναντι του άλλου.
• Τους ενοχλεί, πάνω από όλα, που στην Ελλάδα υπάρχει Κομμουνιστικό Κόμμα, υπάρχει το ΚΚΕ, που με συνέπεια εδώ και χρόνια, ακόμη και σε ανέφελες στιγμές μιας φαινομενικής ειρήνης, μελετούσε τις εξελίξεις, προειδοποιούσε και, το πιο σημαντικό, έδειχνε τον μοναδικό πατριωτικό και διεθνιστικό δρόμο, αυτόν της απεμπλοκής από τα πολεμοκάπηλα σχέδια και της αποδέσμευσης από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες που συμμετέχει η χώρα μας.

Γι' αυτόν τον λόγο ανοίξανε πάλι τα αραχνιασμένα μπαούλα του αντικομμουνισμού για να ξεθάψουν τις γνωστές γελοιότητες.
Γέμισαν οι εφημερίδες και τα κανάλια με «Παπαρατσένκο» κάθε απόχρωσης.

Και τι δεν έχουμε ακούσει και τι δεν έχουμε διαβάσει αυτές τις μέρες...

Μέχρι ότι ο Πούτιν θέλει να ανασυστήσει τη Σοβιετική Ενωση, λες και έχει την παραμικρή σχέση η σημερινή καπιταλιστική, εθνικιστική, αντιδραστική Ρωσία με το εργατικό πολυεθνικό κράτος που στο πλαίσιό του ζούσαν για δεκαετίες ειρηνικά δεκάδες λαοί κι εθνότητες.
Αυτοί που ρίχνουν σήμερα το ανάθεμα στον Πούτιν είναι οι ίδιοι που το 1991 χειροκροτούσαν την κλίκα Γκορμπατσόφ, Γιέλτσιν, Πούτιν και Σία, όταν αυτοί διέλυαν τη Σοβιετική Ενωση.

Είναι οι ίδιοι που τους πρότειναν για διεθνή βραβεία και τους έβαζαν στις διαφημίσεις τους.
Και είναι οι ίδιοι, τα αστικά επιτελεία και τα κόμματά τους, που τότε ακριβώς λυσσομανούσαν εναντίον του ΚΚΕ, που ήταν απέναντι και προειδοποιούσε ότι εγκαινιάζεται μια νέα μαύρη εποχή για την ανθρωπότητα.

Δεν ξεγελάνε κανέναν! Κι αν σήμερα στηρίζουν την ουκρανική κυβέρνηση και προσκαλούν τον Πρόεδρό της να μιλήσει στη Βουλή, δεν είναι γιατί τους έπιασε ο πόνος για το δράμα που ζει ο λαός της Ουκρανίας, είναι γιατί συμπλέουν με το στρατόπεδο των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, το οποίο στηρίζει την κυβέρνηση Ζελένσκι.

Λες και δεν ξέρουν πως η αντιδραστική κυβέρνηση Ζελένσκι ευθύνεται και αυτή, όπως η Ρωσία, για το δράμα του λαού της Ουκρανίας.

Λες και δεν ξέρουν πως αυτή η κυβέρνηση, εδώ και χρόνια, έχει στηρίξει κι ενσωματώσει ναζιστικές οργανώσεις. Διώκει και φυλακίζει κομμουνιστές, έχει θέσει εκτός νόμου το ΚΚ Ουκρανίας.

Λες και δεν ξέρουν τις ευθύνες της για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων που ζουν στην Ουκρανία, ανάμεσά τους και η ελληνική.

Λες και δεν ξέρουν πως στελέχη του ΚΚΕ στην Ουκρανία θεωρούνται ανεπιθύμητα πρόσωπα. Γιατί με την ιδιότητα του βουλευτή και του ευρωβουλευτή εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στον λαό της Ουκρανίας και στους διωκόμενους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές.

• Ολοι τους - κυβερνητικά στελέχη και τσιράκια τους κονδυλοφόροι - οι οποίοι δήθεν εγκαλούν το ΚΚΕ για τη στάση του, τα γνωρίζουν πολύ καλά όλα αυτά!
• Οπως τα γνωρίζουν και ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ, το ΜέΡΑ25, που πιάνουν στασίδι στη Βουλή για να χειροκροτήσουν τον Ζελένσκι, γιατί όλοι τους έχουν ένα μόνιμο στασίδι στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο.

Ομως...

Αυτή η συνεπής στάση του ΚΚΕ εκφράζει και την πραγματική αλληλεγγύη προς τον λαό της Ουκρανίας που δοκιμάζεται από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Μπορεί σήμερα όποιος λέει «όχι στον πόλεμο, αλληλεγγύη στον λαό της Ουκρανίας», όποιος δηλαδή δεν ευθυγραμμίζεται με το ΝΑΤΟικό αφήγημα, τα επιτελεία του συστήματος να επιδιώκουν να τον ταυτίζουν με τη Ρωσία, όμως δεν θα τους περάσει!
Θα φάνε τα μούτρα τους! Αυτοί είναι που τελικά θα βάλουν την ουρά κάτω από τα σκέλια, για τα τερατώδη ψεύδη τους.
Με το αίμα των λαών θέλουν τώρα να χαράξουν καινούργια σύνορα στην Ανατ. Ευρώπη

Όπως τα έφαγαν και πριν από 23 χρόνια, με την ιμπεριαλιστική στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Ενα πραγματικό μακελειό, που ξεκίνησε τέτοιες μέρες, στο τέλος του Μάρτη του 1999, και ξεγυμνώνει όλους όσοι παρουσιάζουν την απαράδεκτη εισβολή της καπιταλιστικής Ρωσίας στην Ουκρανία ως τον «πρώτο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».

• Συνειδητά θέλουν να διαγράψουν από τη λαϊκή μνήμη τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, γιατί εκείνον τον είχαν εξαπολύσει οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.
• Προσπαθούν να διαγράψουν πως με το αίμα των λαών οι ιμπεριαλιστές χάραξαν τα νέα σύνορα στα εδάφη της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
• Εξι ξεχωριστά κράτη συν ένα κράτος - προτεκτοράτο, το Κόσοβο και με το φιτίλι του πολέμου να σιγοκαίει ακόμα.

Με το αίμα των λαών θέλουν τώρα να χαράξουν καινούργια σύνορα στην Ανατ. Ευρώπη.

Σήμερα, στον πόλεμο στην Ουκρανία, βλέπουμε ξανά νεκρούς, βομβαρδισμούς, εγκλωβισμένους άμαχους, καραβάνια προσφύγων. Τις ίδιες σκληρές εικόνες είδαμε και στον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 2001, στο Ιράκ το 2003, αλλά και σε άλλους, όπως στη Λιβύη, στη Συρία και αλλού.
Ποια ήταν η διαφορά των παραπάνω πολέμων με τον σημερινό πόλεμο στην Ουκρανία;
Οτι όλοι οι προηγούμενοι προκλήθηκαν από το στρατόπεδο των χωρών στο οποίο ανήκει και η Ελλάδα, προκλήθηκαν δηλαδή από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, με τη συμμετοχή και των ελληνικών κυβερνήσεων, ενώ ο σημερινός πόλεμος άρχισε τυπικά από ένα αντίπαλο στρατόπεδο, αυτό της καπιταλιστικής Ρωσίας.

Όλα αυτά πρέπει να τα μάθουν, να τα γνωρίσουν τα νέα παιδιά της πατρίδας μας, που δεν είχαν γεννηθεί ακόμα, ή ήταν πολύ μικρά για να συγκρατήσουν στη μνήμη τους αυτές τις θλιβερές εικόνες του πολέμου.
Πρέπει να μάθουν για τις πιο μαύρες, αιματοβαμμένες σελίδες της πολεμικής δράσης του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, όλων των χωρών της ΕΕ, όπως και της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τότε, η οποία παρείχε «γην και ύδωρ» στους ΝΑΤΟικούς δολοφόνους, ακολουθώντας το παράδειγμα των κυβερνήσεων της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, που ήταν τα πρώτα βιολιά σ' αυτόν τον πόλεμο.

Να μάθουν πως, τότε, τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε όλη την Ελλάδα μπήκαν μπροστά. Βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης, ώστε να εκφραστεί έμπρακτα η αντίσταση του ελληνικού λαού στον σφαγιασμό του γειτονικού λαού.
Με χίλιους δυο τρόπους, αψηφώντας τον κίνδυνο, δυσκόλεψαν το πέρασμα των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων από την Ελλάδα προς τη γειτονική μας χώρα.
Σύμφωνα μάλιστα με τα δικά τους - με τα ΝΑΤΟικά - στοιχεία, από τις κινητοποιήσεις του λαού και της νεολαίας της πατρίδας μας, το δολοφονικό τους έργο καθυστέρησε περίπου έναν μήνα.
Μάλιστα, ακόμα δεν μπορούν να το χωνέψουν οι επιτελείς του ΝΑΤΟ πως οι στρατιωτικές φάλαγγές τους αντί να βρεθούν στα σύνορα, βρέθηκαν στη λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης!!!

Και φυσικά τα νέα παιδιά πρέπει να μάθουν για τη γενναία στάση που κράτησαν στρατευμένοι νέοι της πατρίδας μας - ναύτες στην ελληνική φρεγάτα «Θεμιστοκλής» - που η ελληνική κυβέρνηση τότε ήθελε να στείλει στην Αδριατική, στις περιοχές που το ΝΑΤΟ είχε χαρακτηρίσει εμπόλεμη ζώνη.
«Αρνούμαι να υπηρετήσω το ΝΑΤΟ», έγραφε η πρώτη επιστολή ναύτη, κι αυτό το «αρνούμαι», που ακούστηκε σε μια ελληνική φρεγάτα το 1999, μπορεί σήμερα να εμπνεύσει όλα τα στρατευμένα παιδιά, που περήφανα αυτές τις μέρες βγαίνουν και δηλώνουν στις μονάδες τους ότι αρνούνται να συμμετάσχουν σε αποστολές εκτός συνόρων, ενάντια σε άλλους λαούς.
Τα νέα παιδιά, αλλά και οι μεγαλύτεροι, μπορούν να δουν πως το κάθε στρατόπεδο αναγνωρίζει ως «πόλεμο» μόνο αυτόν που τυπικά ξεκινάει με ευθύνη του εχθρού του, του αντιπάλου του.

Ενώ τους πολέμους που ξεκινάνε με ευθύνη του ίδιου, τους βαφτίζει «ανθρωπιστική επιχείρηση», μάχη «κατά της τρομοκρατίας», εκστρατεία για «την ελευθερία και τη δημοκρατία», καταπολέμηση «των χημικών και βιολογικών όπλων», όπως έγινε στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Λιβύη και αλλού.

• Αλήθεια, σήμερα θυμήθηκαν το απαραβίαστο των συνόρων, όταν ήταν αυτοί οι ίδιοι που έκαναν κομματάκια τη Γιουγκοσλαβία; Και μη μας πουν ξανά ότι τότε ήταν η εθνοκάθαρση των Κοσοβάρων από τον Μιλόσεβιτς και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών!!! Γιατί το ίδιο επικαλείται σήμερα και ο Πούτιν, αντιγράφοντάς τους...
• Αλήθεια, πού είναι η ευαισθησία τους για το συνεχιζόμενο έγκλημα της εισβολής και κατοχής στην Κύπρο;
• Αλήθεια, πού ήταν η ευαισθησία όλων αυτών, όταν πριν από λίγο καιρό ρωσικές δυνάμεις έκαναν επέμβαση στο Καζακστάν για να καταπνίξουν τη λαϊκή εξέγερση που ξεκίνησε από τα μεγάλα εργοστάσια; Τότε ο Πούτιν δεν παραβίαζε καμιά εδαφική ακεραιότητα; Αλλά τότε τον αντιμετώπιζαν σαν ταξικό αδελφό τους...

Τον πόλεμο μπορούμε να τον κατανοήσουμε
ως συνέχεια της πολιτικής με άλλα, βίαια μέσα

Φίλες και φίλοι, Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Τον πόλεμο δεν μπορούμε να τον κατανοήσουμε βάζοντας κάτω τα προσχήματα που χρησιμοποιεί η μία ή η άλλη πλευρά, το ένα ή το άλλο εμπόλεμο μέρος, γιατί τότε θα καταλήξουμε σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Τον πόλεμο μπορούμε να τον κατανοήσουμε μόνο ως συνέχεια της πολιτικής με άλλα, βίαια μέσα.
Με αυτό το κριτήριο που εισήγαγε ο μεγαλύτερος θεωρητικός του πολέμου, ο Κλαούζεβιτς, και αποδέχτηκαν και οι μαρξιστές διανοητές, μπορούμε να οδηγηθούμε σε ασφαλή συμπεράσματα.

Ποια είναι τελικά εκείνη η πολιτική
που συνεχίζεται, σήμερα, μέσω του πολέμου στην Ουκρανία;

Η απάντηση βρίσκεται στο τι προηγήθηκε πριν από τις 24 Φλεβάρη και την απαράδεκτη ρωσική εισβολή, πριν αρχίσουν να βαράνε οι σειρήνες του πολέμου στο Κίεβο, στη Μαριούπολη και στις άλλες ουκρανικές πόλεις. Και στην Ουκρανία προηγήθηκε ένας πόλεμος που διεξάγεται τουλάχιστον από το 2014, με πολλές χιλιάδες θύματα.
Προηγήθηκε ένα πραξικόπημα, στο οποίο ηγήθηκαν μεγαλοκαπιταλιστές για να ανατραπεί μια κυβέρνηση φιλική προς τη Ρωσία. Οπως φιλική και προσανατολισμένη προς τη Ρωσία ήταν και είναι και σήμερα μια ισχυρή μερίδα της κυρίαρχης τάξης της Ουκρανίας, που βλέπει ότι τα συμφέροντά της εξυπηρετούνται καλύτερα μέσα από την ενίσχυση των επιχειρηματικών δεσμών με το κράτος της Ρωσίας, σε αντίθεση με μια άλλη μερίδα της κυρίαρχης τάξης της Ουκρανίας που κοιτά προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Αυτός ο μεγάλος διχασμός στην ίδια την αστική τάξη της Ουκρανίας λύθηκε προσωρινά τα τελευταία χρόνια με την επικράτηση της φιλοδυτικής μερίδας. Μια επικράτηση που επιτεύχθηκε με την άμεση παρέμβαση του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, χωρών της ΕΕ, που στήριξαν αυτήν τη μερίδα, εξόπλισαν και εκπαίδευσαν φασιστικές, νεοναζιστικές, μισθοφορικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις, όπως το «τάγμα του Αζόφ», κ.ά., που όλα τα μετέπειτα χρόνια σκότωναν και τρομοκρατούσαν τον λαό της Ουκρανίας, ιδιαίτερα κομμουνιστές, εργάτες, συνδικάτα και το ρωσόφωνο κομμάτι στις περιοχές του Ντονμπάς.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν αμείλικτα:

• Απαγόρευση του ΚΚ Ουκρανίας
• Νομιμοποίηση της φιλοναζιστικής προπαγάνδας
• Αποκατάσταση των συνεργατών των ναζί
• Σφαγή συνδικαλιστών εργατών στην Οδησσό

Και μετά απ' όλα αυτά έχουν το θράσος να λένε ότι ο ουκρανικός λαός μπορεί ελεύθερα να αποφασίσει αν θα μπει στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ!!!

Βέβαια, για εμάς είναι παραπάνω από ξεκάθαρο: Ούτε ο Πούτιν έχει δικαίωμα να σηκώνει τη σημαία του αντιφασισμού, να μιλάει για την αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, όταν η ίδια η καπιταλιστική Ρωσία διατηρεί φιλικές σχέσεις με ακροδεξιά μορφώματα σε πολλές χώρες και η ηγεσία της εκθειάζει δημόσια τους ιδεολόγους του ρωσικού φασισμού.
Γιατί το μόνο που θέλει είναι να εκμεταλλευτεί το αντιφασιστικό φρόνημα των Ρώσων και όλων των λαών, που πλήρωσαν με εκατομμύρια νεκρών την πάλη ενάντια στον φασισμό - ναζισμό.
Προηγήθηκε η προσπάθεια να ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, μετά τις αλλαγές του 2014, προσπάθεια ενταγμένη στη στρατηγική των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να ελέγξουν την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και την περιοχή που κάλυπτε η ΕΣΣΔ.
Ταυτόχρονα, προώθησαν τα οικονομικά συμφέροντα των αμερικανικών και ευρωπαϊκών μονοπωλίων, εγκατέστησαν στρατιωτικές βάσεις και σύγχρονα όπλα σε αυτές τις χώρες.
Η μία μετά την άλλη, χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, πρώην σοσιαλιστικές, έπαιρναν τον δρόμο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Ο πόλεμος ξεπήδησε απ' τον σφοδρό καπιταλιστικό ανταγωνισμό, είναι άδικος κι απ' τις δύο πλευρές
Οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δούλεψαν στοχευμένα για να διατηρήσουν και να επεκτείνουν τις θέσεις τους, προετοιμάστηκαν για την αναμενόμενη όξυνση του ανταγωνισμού με τη Ρωσία. Εφτασαν στα σύνορα της Ρωσίας υλοποιώντας βήμα βήμα τα σχέδια περικύκλωσής της.

Ποιος μπορεί να αρνηθεί τα πολεμικά σχέδια, τις στρατιωτικές ασκήσεις - πραγματικές πρόβες πολέμου - που διεξάγονται εδώ και χρόνια στη Βόρεια Θάλασσα, στην Ανατολική Ευρώπη, στη Μαύρη Θάλασσα, στη Βαλτική με μέτωπο απέναντι στη Ρωσία, με τη συμμετοχή και των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας;

Με μέτωπο απέναντι στη Ρωσία, γιατί στο πρόσωπό της έβλεπαν μια ανερχόμενη ανταγωνιστική καπιταλιστική δύναμη, που πάνω στις πλάτες του ρωσικού λαού, αλλά και των άλλων λαών της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, προωθούσε τα δικά της σχέδια προς όφελος των δικών της καπιταλιστών.

Αλλά και μια δύναμη που, παρά την πιο αδύναμη οικονομική της θέση, σε σχέση με τις ΗΠΑ ή την ΕΕ, είναι μια ισχυρή στρατιωτική, πυρηνική και ενεργειακή δύναμη.

Ποιος δεν μπορεί να δει ότι στο βάθος υπάρχει ένας κήπος γεμάτος αγκάθια, και αφορά μια ακόμη μεγαλύτερη σύγκρουση, αυτή των ΗΠΑ με την Κίνα για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, που θα δυναμώσει τα επόμενα χρόνια;

Ο πόλεμος, συνεπώς, ξεπήδησε μέσα από έναν σφοδρό καπιταλιστικό ανταγωνισμό για το μοίρασμα του ορυκτού πλούτου, της Ενέργειας, των εδαφών, του εργατικού δυναμικού, των αγωγών και δικτύων μεταφοράς εμπορευμάτων, των γεωπολιτικών στηριγμάτων, των μεριδίων των αγορών.
Κι αυτός ο ανταγωνισμός, που έφτασε στην κόψη του ξυραφιού, δεν μπορεί πλέον να εκτονωθεί στα διπλωματικά τραπέζια, αλλά στα πεδία των μαχών.

Αυτή είναι λοιπόν η πολιτική
που συνεχίζεται με άλλα, βίαια μέσα

Είναι η ληστρική πολιτική, από τη μια, του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της ΕΕ και, από την άλλη της καπιταλιστικής Ρωσίας, που λύνουν πλέον τις διαφορές τους ένοπλα, σε βάρος και του ουκρανικού και του ρωσικού λαού.
Και γι' αυτόν τον λόγο είναι ένας πόλεμος άδικος κι από τις δύο πλευρές, ανεξάρτητα από το ποιος είναι τυπικά ο πρώτος επιτιθέμενος, ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος.

Γιατί ισχύει απόλυτα αυτό που είχε πει ο Μπρεχτ:
«Ο πόλεμος που έρχεται δεν είναι ο πρώτος.
Πριν απ' αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι.
Οταν τελείωσε ο τελευταίος,
υπήρχαν νικητές και νικημένοι.
Στους νικημένους, ο φτωχός λαός
πέθαινε από την πείνα.
Στους νικητές ο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο».

Σ' αυτήν τη θέση βρίσκεται και ο ουκρανικός, αλλά και ο ρωσικός λαός, δύο λαοί που για δεκαετίες έζησαν μαζί, πάλεψαν μαζί, κόντρα σε θεούς και δαίμονες, για να στεριώσει η δική τους εξουσία, το δικό τους κράτος. Δύο λαοί που πολέμησαν μαζί τον ναζισμό - φασισμό τραγουδώντας τα ίδια πατριωτικά τραγούδια, προόδευσαν μαζί, στο πλαίσιο της ενιαίας ΕΣΣΔ, απολαμβάνοντας τον πλούτο της χώρας τους, τις κατακτήσεις του σοσιαλισμού.

Πού είναι αλήθεια αυτός ο καλύτερος κόσμος που τους υποσχέθηκαν; Πού είναι η ειρήνη, η ασφάλεια και η ευημερία που τους έταξαν;
Ο κόσμος δεν έγινε καλύτερος μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού του '91, το αντίθετο, έγινε χειρότερος, πιο βάρβαρος.

Κι αυτό το έζησαν από πρώτο χέρι οι λαοί σ' αυτές τις χώρες, όταν οι αστικές τάξεις που διαμορφώθηκαν έκλεψαν τον πλούτο τους υποχρεώνοντάς τους να ζήσουν στη βαρβαρότητα της φτώχειας, της εκμετάλλευσης και του πολέμου, όπως άλλωστε έζησαν κι άλλοι λαοί σε όλο τον κόσμο.

Αυτές τις αστικές τάξεις εκφράζουν οι κυβερνήσεις του Πούτιν στη Ρωσία και του Ζελένσκι στην Ουκρανία.
Γι' αυτό, άλλωστε, παρά τις διαφορές και τους ανταγωνισμούς τους, συναντιούνται στον αντικομμουνισμό, στην παραχάραξη της Ιστορίας και τη συκοφάντηση της Σοβιετικής Ενωσης, στην ενίσχυση της εθνικιστικής υστερίας.

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι
συνέχεια και της «εσωτερικής» πολιτικής
κάθε καπιταλιστικού κράτους

Ο κόσμος τους, ο περίφημος «κόσμος των δυτικών αξιών», είναι ο κόσμος της βαρβαρότητας, της εκμετάλλευσης, του πολέμου και της προσφυγιάς, των οικονομικών κρίσεων, των θυμάτων της πανδημίας, είναι ο κόσμος των τεράτων, ο καπιταλισμός.
Ο πόλεμος δεν αφορά μόνο τα επεισόδια της «διπλωματικής ιστορίας» που προηγήθηκε, δεν αφορά μόνο το πώς συσσωρεύτηκαν ανταγωνισμοί, επιδιώξεις, σχεδιασμοί, πώς συμφωνίες που έγιναν δεν τηρήθηκαν, πώς συμβιβασμοί έσπασαν.

Αφορά και μια άλλη, πολύ κρίσιμη πλευρά.
Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι η συνέχεια της «εσωτερικής» και όχι μόνο «εξωτερικής» πολιτικής του κάθε καπιταλιστικού κράτους, είναι συνέχεια της οικονομικής και κρατικής πολιτικής σε συνθήκες ειρήνης.
Ο πόλεμος λειτουργεί ακριβώς με τους ίδιους «νόμους», τους ίδιους «κανόνες» που λειτουργεί ο ίδιος ο καπιταλισμός σε συνθήκες ειρήνης.
Οι ίδιες τάσεις, οι ίδιες δυνάμεις είναι αυτές που σπρώχνουν προς τον πόλεμο: Η ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους για τα μερίδια των αγορών, το κυνήγι του μέγιστου ποσοστού κέρδους, είναι αυτά που κινούν και την «ειρήνη» και τον πόλεμο.
Οπως πάντα, έτσι και τώρα, ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε σχεδιασμούς που προϋπήρχαν. Και δεν είναι άλλοι αυτοί από:

• Τη στρατηγική της «πράσινης μετάβασης», πρώτα στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος, τώρα στο όνομα της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, που πληρώνει και θα συνεχίσει να πληρώνει ακριβά ο λαός.
• Τα σχέδια εναλλακτικής τροφοδοσίας, όπως είναι το υγροποιημένο και πανάκριβο αμερικανικό φυσικό αέριο (LNG), με τους Ελληνες εφοπλιστές να πρωταγωνιστούν στη μεταφορά του και να ετοιμάζονται για χρυσές δουλειές.
• Ο νομισματικός πόλεμος, με την προσπάθεια της Ρωσίας και της Κίνας για ενεργειακές συναλλαγές με βάση το κινεζικό γουάν και για τη δημιουργία νέου διεθνούς συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών.

Ολα αυτά δεν είναι απότοκα μόνο του πολέμου αλλά επιταχύνονται κι ενισχύονται μέσω αυτού.
Ολα αυτά απαντούν, όμως, και στους δήθεν φιλειρηνιστές της κακιάς ώρας, που εμφανίζουν τον πόλεμο ως έναν παραλογισμό των ηγετών, ως κάτι παράταιρο από την καπιταλιστική λειτουργία, μόνο και μόνο για να μείνει στο απυρόβλητο το σύστημα που γεννά τους πολέμους.

Τι πρέπει να κάνουν οι λαοί;

Φίλες και φίλοι,
Το τι μπορεί να κάνουν οι καπιταλιστές, τα μονοπώλια για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους το ξέρουμε, το βλέπουμε τώρα στα απελπισμένα μάτια του λαού της Ουκρανίας που χάνει τη ζωή του, τα παιδιά του, το σπίτι του, ξεριζώνεται από τον τόπο του, όπως το είδαμε πριν και στα μάτια άλλων λαών.
Το τι μπορεί να κάνει, όμως, ένας λαός χρειάζεται να συζητήσουμε, να φωτίσουμε, να απαντήσουμε. Και απάντηση σ' αυτό το ερώτημα δεν πρέπει να δώσουν μόνο οι λαοί της Ουκρανίας και της Ρωσίας, που ζουν άμεσα τη μεγάλη καταστροφή του πολέμου.

Απάντηση πρέπει να δώσουν όλοι οι λαοί του κόσμου, αφού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται σ' αυτήν τη νέα μεγάλη πολεμική ιμπεριαλιστική σύγκρουση.
Απάντηση πρέπει να δώσει και ο δικός μας λαός, στη δική μας χώρα, ο οποίος μπορεί τώρα να μη βρίσκεται στο πεδίο της πολεμικής αναμέτρησης, εμπλέκεται όμως άμεσα και έμμεσα σε αυτόν τον πόλεμο και ήδη έχει αρχίσει να βιώνει τις συνέπειες αυτής της εμπλοκής.

Τι πρέπει να κάνουν, δηλαδή, οι εργαζόμενοι, ο λαός;
Να στοιχηθούν πίσω από την κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία βρίσκεται σε πολεμικό παραλήρημα και κλιμακώνει την ελληνική εμπλοκή;
Κι όταν μιλάμε για εμπλοκή, δεν μιλάμε μόνο για την αποστολή στρατιωτικού υλικού, μερικών άχρηστων «Καλάσνικοφ» στην Ουκρανία, όπως λέει η κυβέρνηση και σκόπιμα επαναλαμβάνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Μιλάμε για τη στήριξη που παρείχαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις στις ΝΑΤΟικές αποφάσεις και τα σχέδια που αφορούν τη διεύρυνση αυτού του δολοφονικού οργανισμού.

• Μιλάμε για τη στήριξη από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το 2016, της απόφασης του ΝΑΤΟ για το πρώτο πυρηνικό πλήγμα.
• Μιλάμε για τις νέες βάσεις που δημιούργησαν οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ, όπως της Αλεξανδρούπολης, της Λάρισας, του Στεφανοβίκειου, που αξιοποιούνται ως κόμβος προώθησης στρατιωτικών δυνάμεων.
• Από αυτές τις βάσεις ανεφοδιάζονται τα αεροπλανοφόρα που σουλατσάρουν στις ελληνικές θάλασσες.
• Από τα ελληνικά εδάφη φεύγουν για την Ανατολική Ευρώπη τα κομβόι των αμερικανικών στρατευμάτων.

Όταν μιλάμε για εμπλοκή, εννοούμε ότι σε περίπτωση κλιμάκωσης με την άμεση συμμετοχή του ΝΑΤΟ, η χώρα δεσμεύεται να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις, που ήδη ετοιμάζονται.
Και τότε θα δούμε πού θα καταλήξουν τα χρυσοπληρωμένα από τον λαό «Ραφάλ» και «Μπελαρά», που μας έλεγαν πως ήταν δήθεν για την άμυνα της χώρας!!!

Δεν υπάρχει "ολίγον εμπλοκή"
όπως κοροϊδεύει ο ΣΥΡΙΖΑ

Κι όλα αυτά βέβαια δεν συνιστούν μια «ολίγον εμπλοκή», όπως κοροϊδεύει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος φόρεσε τη μάσκα του ειρηνοποιού, τραγούδησε και κάνα - δυο αντιπολεμικά τραγούδια και νομίζει πως έτσι θα απαλλαγεί λόγω αμφιβολιών.
Καμιά αμφιβολία για τον βρώμικο ρόλο που έπαιξε και συνεχίζει να παίζει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να έχουν όσοι νιώθουν αριστεροί, προοδευτικοί.

Ιδιαίτερα τώρα, που τους στήνουν νέες παγίδες και εμφανίζονται δήθεν πως έχουν μετανιώσει γι' αυτά που στήριξε και προώθησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τις ΗΠΑ, όπως τη βάση τους στην Αλεξανδρούπολη.
«Παλιά μου τέχνη κόσκινο», βέβαια, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ κατέχει καλά την τέχνη της εξαπάτησης...

• Όταν ψηφίζουν τους εξοπλισμούς που φορτώνεται ο λαός για το χατίρι των αναγκών του ΝΑΤΟ, από μετάνοια το κάνουν;
• Όταν αναπαράγουν τα προσχήματα και «κουκουλώνουν» τις ευθύνες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, συγχώρεση ζητάνε;
• Όταν ουσιαστικά λένε «ναι» στη στρατιωτική εμπλοκή, αρκεί αυτή να έχει σαφή ΝΑΤΟική ή ευρωενωσιακή σφραγίδα, τι κάνουν;

Και την ίδια ώρα που λένε ότι έχουν μετανιώσει, ψηφίζουν τη Συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την υποχρέωση της χώρας να στείλει κι εκεί στρατιωτικές δυνάμεις.
Αυτά τα φτηνά κόλπα της αμαρτωλής σοσιαλδημοκρατίας δεν περνάνε πια!
Ιδιαίτερα σήμερα, που η μία μετά την άλλη όλες οι κατ' όνομα προοδευτικές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, από τους Δημοκρατικούς των ΗΠΑ μέχρι τους Ισπανούς Σοσιαλιστές και τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες, παίρνουν τη θέση τους στην πρώτη γραμμή της πολεμικής προετοιμασίας!

Ο λαός δεν έχει κανένα συμφέρον
να στοιχίζεται πίσω
από τους στόχους της αστικής τάξης

Η εμπλοκή, βέβαια, ακουμπάει και τις ελληνοτουρκικές διαφορές που είναι μέρος αυτής της μεγάλης εικόνας.
Και τώρα, που το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ καίγονται για τη διατήρηση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟικό στρατόπεδο, καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνουν τα καινούργια περί «ΝΑΤΟικού εδάφους»!
Στρώνουν το έδαφος για τα σχέδια συνεκμετάλλευσης σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Όταν, όμως, μιλάμε για συνεκμετάλλευση μιλάμε για ένα παζάρι χωρίς αρχές, ανάμεσα σε αμερικανικά και ευρωπαϊκά ενεργειακά μονοπώλια, το οποίο δεν θα οδηγήσει σε ειρήνη και ασφάλεια, αλλά θα δημιουργήσει και το έδαφος για νέα, μεγαλύτερη σύγκρουση.
Όταν ένας λαός στηρίζει την επιλογή της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων να κλιμακώσει την εμπλοκή της χώρας του στον πόλεμο, στην πραγματικότητα στηρίζει την επιλογή της άρχουσας τάξης της χώρας του να γίνει κι αυτή θύτης άλλων λαών!

Όμως, τότε μπορεί εύκολα κι ο λαός μας να γίνει το θύμα. Κι αυτό δεν το λέμε εμείς για να κινδυνολογήσουμε, το έχουν πει ήδη οι Ρώσοι για να προειδοποιήσουν.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνουν οι εργαζόμενοι, ο λαός; Μήπως να στηρίξουν την επιλογή της εμπλοκής, γιατί, όπως του λένε, έτσι ανοίγεται «μια νέα ευκαιρία με νέα επιχειρηματικά σχέδια από τα οποία ωφελημένος θα βγει ο λαός»;
Λένε ψέματα, για να τον ξεγελάσουν, λέγοντας ότι η εμπλοκή συνιστά «μια νέα ευκαιρία». Τα ίδια έλεγαν και για την έξοδο από την κρίση και για την έξοδο από την πανδημία.
Τώρα, η νέα «ευκαιρία», ο νέος στόχος για το κεφάλαιο στη χώρα μας είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε διεθνή κόμβο μεταφοράς Ενέργειας, στο πλαίσιο των ευρωατλαντικών ενεργειακών σχεδιασμών.
Τα ίδια έλεγαν και στον λαό της Ουκρανίας, που η χώρα του είναι ένας σημαντικός ενεργειακός και διαμετακομιστικός κόμβος, με μια ιδιαίτερα σημαντική στρατηγική θέση.

Αλήθεια,
ποια ήταν τα οφέλη για τον λαό της;

• Μήπως μπόρεσε να γευτεί τα «καλά» από τη μετατροπή της χώρας του σε ενεργειακό κόμβο;
• Μήπως σώθηκε από τη φτώχεια, μήπως εξασφάλισε ευημερία, έστω μια ήσυχη και ασφαλή ζωή;

Οχι βέβαια.
Εδώ και χρόνια βρίσκεται στο μάτι
του ιμπεριαλιστικού κυκλώνα.

Το δράμα του λαού της Ουκρανίας είναι άλλη μια απόδειξη για ποιο λόγο η εργατική τάξη, ο λαός, δεν έχει κανένα συμφέρον να στοιχίζεται πίσω από τους στόχους, τα οράματα της αστικής τάξης.

Καμία εμπιστοσύνη σε καμία αστική κυβέρνηση! Ο λαός να χαράξει αυτοτελή, ανεξάρτητη γραμμή!
Αποδείξεις, όμως, ο λαός μας μπορεί να αναζητήσει και στην ίδια του την Ιστορία.
Είμαστε 100 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τρία χρόνια πριν, το 1919, η χώρα συμμετείχε σε μιαν άλλη ουκρανική εκστρατεία, στο πλευρό των συμμάχων τότε, για την κατάπνιξη της νεαρής σοβιετικής εξουσίας.
Τότε, οι Μητσοτάκηδες και οι Τσίπρες της εποχής, δηλαδή οι αστικές κυβερνήσεις, έλεγαν ότι αυτή η συμμετοχή θα αναβάθμιζε τη χώρα, θα προωθούσε τα εθνικά δίκαια, θα εκπλήρωνε τις μεγάλες ιδέες της εποχής.

Το αποτέλεσμα, 3 χρόνια μετά,
το πλήρωσε ο λαός
με καταστροφή, με ξεριζωμό, με την προσφυγιά
χιλιάδων Ελλήνων από τη Μικρά Ασία.

Σήμερα, όμως, βρισκόμαστε στον επόμενο αιώνα και υπάρχει πλούσια πείρα στον λαό μας. Κι αυτή η πείρα τού λέει να μην έχει καμιά εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση της ΝΔ, σε καμιά αστική κυβέρνηση.
Αλλωστε, είμαστε σε μια περίοδο που έχουν πάρει μπροστά τα μαγειρεία του αστικού πολιτικού συστήματος και των επιτελείων του. Είναι μήπως τυχαίο ότι μέσα σε δύο μέρες Μητσοτάκης, Τσίπρας, Ανδρουλάκης άλλαξαν τροπάριο;

Ο πρώτος αρκείται και σε μια κυβέρνηση συνεργασίας. Ο δεύτερος υπονοεί μια συνεργασία με τη ΝΔ, «χωρίς τον Μητσοτάκη». Και ο τρίτος ψάχνει για σοσιαλδημοκράτες συνεταίρους και γενικώς ό,τι ήθελε προκύψει...
Από ό,τι φαίνεται αυτό επιβάλλουν η εφαρμογή της κοινής αντιλαϊκής στρατηγικής, η χειραγώγηση λαϊκών αντιδράσεων, η «ιερή» σταθερότητα του συστήματος.
Μόνο που για τον λαό «σταθερότητα» σημαίνει αστάθεια για τη ζωή και τα δικαιώματά του, νέα οικονομικά βάρη, εμπλοκή σε επικίνδυνους ευρωΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς.

Η εργατική τάξη, ο λαός μπορούν και πρέπει να χαράξουν τη δική τους αυτοτελή, ανεξάρτητη γραμμή, μακριά από όλα τα αστικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια, με τους δικούς τους στόχους, το δικό τους σχέδιο, για να κάνουν επιτέλους πράξη το δικό τους όραμα για μια ζωή χωρίς φτώχεια και πολέμους.

Να πάρει θέση ο λαός
στη σωστή πλευρά της Ιστορίας,
στον αγώνα
ενάντια στην εμπλοκή

Φίλες και φίλοι, Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Στο κρίσιμο ερώτημα τι πρέπει να κάνει ο λαός μας στον πόλεμο μία είναι η απάντηση:
Να πάρει τη θέση του στον αγώνα ενάντια στην εμπλοκή κάθε χώρας.

Αυτή η επιλογή τον βάζει στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και όχι η επιλογή να στρατευτεί στο πλευρό του ενός ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου απέναντι στο άλλο.
Η σωστή πλευρά της Ιστορίας είναι ο αγώνας σε κάθε χώρα ενάντια στον πόλεμο. Είναι η καταδίκη της στρατιωτικής επέμβασης της Ρωσίας, αλλά και η καταδίκη των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ που πυροδοτούν τον πόλεμο.

• Είναι η πάλη για να κλείσουν τώρα όλες οι βάσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στη χώρα μας.
• Για να μη σταλεί κανένας στρατευμένος, αξιωματικός ή υπαξιωματικός εκτός συνόρων.
• Οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας δεν έχουν καμιά δουλειά εκτός συνόρων. Το καθήκον τους είναι να υπερασπίζονται τα σύνορα, την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας, τα κυριαρχικά δικαιώματά μας.
• Η σωστή πλευρά της Ιστορίας είναι ο αγώνας για να μην πληρώσει ο λαός πόλεμο! Δεν είναι δικό του χρέος!
• Είναι ο αγώνας για να μην περάσει η προσπάθεια να επιβληθεί σιγή νεκροταφείου από το μεγάλο κεφάλαιο, την εργοδοσία, την ώρα που μας σέρνουν στον πόλεμο!
• Γιατί την ίδια ώρα που το κεφάλαιο «τρίβει τα χέρια του», επειδή προσδοκά οφέλη από την εμπλοκή, η εργατική τάξη, ο λαός χάνουν πολλά. Και κυριολεκτικά και μεταφορικά!
• Κάθε φορά που μας έλεγαν «να πάμε όλοι μαζί», η εργατική τάξη έπιανε πάτο για να ανέβουν στο ταβάνι τα κέρδη του κεφαλαίου. Το ίδιο κάνουν και τώρα...

Τώρα, όμως, είναι η δική μας ώρα!

• Είναι η ώρα να υπερασπίσουμε τη ζωή μας, τα παιδιά μας, από τη μεγαλύτερη φτώχεια που φέρνουν ο πόλεμος και η εμπλοκή, η ακρίβεια και η φτωχοποίηση.
• Τώρα είναι η ώρα που δεν πρέπει να περάσει η θέληση του κεφαλαίου να εντείνει την εκμετάλλευση.
• Τώρα είναι η ώρα που ο καθένας και η καθεμιά πρέπει να πάρει τη θέση του δίπλα στο μέτωπο της εργατιάς, που λέει και το τραγούδι, για «να μην πληρώσει ο λαός τον πόλεμο»!

Τώρα είναι που πρέπει να οργανωθεί η πάλη για:

• Την προστασία του λαϊκού εισοδήματος
• Μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας
• Ουσιαστική ανακούφιση από τους υπέρογκους λογαριασμούς
• Κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης
• Απαλλαγή από χρέη
• Αυξήσεις στους μισθούς και Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.

Τώρα είναι η ώρα να δυναμώσει η οργάνωση, η συσπείρωση στα συνδικάτα, στα σωματεία, στους άλλους φορείς του λαϊκού κινήματος, στις επιτροπές αγώνα στη γειτονιά, στις απεργιακές επιτροπές σε χώρους δουλειάς, για να δυναμώσει η φωνή των εργαζομένων.

Κι αυτή η φωνή πρέπει να ακουστεί
πιο δυνατά στην απεργία στις 6 του Απρίλη,
παντού, σε όλη την Ελλάδα!

Αρκετά ακούσαμε από τις κυβερνήσεις
και τα κόμματά τους.
Τώρα πρέπει να ακουστεί η δική μας φωνή!

Ακόμα αυτή η φωνή μπορεί να τρέμει όταν βλέπει τις εικόνες του πολέμου, όταν ακούει τα καθημερινά πολεμικά ανακοινωθέντα από τα κοράκια του πολέμου, όμως τώρα μπορεί να βρει τη δύναμη να ακουστεί δυνατά και να καλύψει τα πάντα!

Κι αυτό μπορεί να γίνει!
Ναι, γίνεται!
Όπως έγινε πολλές φορές στην Ιστορία!

Σε ανάλογες, δύσκολες, κρίσιμες στιγμές, που όλα έμοιαζαν χαμένα, που οι δυνάμεις ήταν ελάχιστες, μέσα σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, όπως είναι ο πόλεμος, ο λαός μας βρήκε τη δύναμη και έκανε δυνατό αυτό που πριν έμοιαζε αδύνατο!

• Τα έβαλε με θεούς και δαίμονες και μεγαλούργησε!
• Εγραψε χρυσές σελίδες ηρωισμού και δόξας, ανέδειξε το μέγεθος της εργατικής - λαϊκής δύναμης.

Το ίδιο μπορεί να κάνει και τώρα!
Να γράψει τη δική του Ιστορία, παίρνοντας τη θέση του δίπλα στο ΚΚΕ, που βρίσκεται στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, στον δρόμο της ελπίδας και της ανατροπής, με την εργατική τάξη, τον λαό στην εξουσία, τον σοσιαλισμό.

Με το ΚΚΕ μπροστά,
μπορεί να ανασάνει η εργατιά!
Υπερδύναμη δεν είναι
ΝΑΤΟ - Ρώσοι - Αμερικανοί!
Η μόνη υπερδύναμη
είναι οι λαοί!

Εκατομμύρια χρόνια χρειάστηκαν για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνουμε πάλι τέσσερα …

Το έργο του αποτελεί ραψωδία αναστάσιμη των ανθρώπων που αγωνίζονται για ν' αλλάξει ο κόσμος.
Η «πένα» του έχει αμεσότητα, λυρισμό, δύναμη και ρεαλισμό.

Περί Λουντέμη ο λόγος –συνειρμικά λόγω των ημερών, που έχουν φέρει γι' ακόμη μια φορά τα πάνω κάτω με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία και με το -παντός καιρού ΚΚΕ να το παλεύει με νύχια και δόντια.
Τόσο σε ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο (βλ Απόφαση της ΚΕ –σταθμός στην ταξική ανάλυση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία + εδώ –αναλυτικά), όσο και με συνεχείς κινητοποιήσεις – σήμερα στο μεγάλο συλλαλητήριο του Κόμματος στις 8 μμ. θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας)

🤓  Το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα –για μια ακόμη φορά, βαθειά διχασμένο και περί άλλων τυρβάζον, όπως στο “τέλος της μικρής μας πόλης” του Χατζή …με το μικρό μονοπάτι που οδηγούσε ειδυλλιακά στην ποταμιά και προσδοκούσαν να γίνει δρόμος (τελικά ολοκληρώνεται μαζί με το διήγημα, φέρνοντας όμως νέα ήθη και ένα ακόμα τέλος)

Ο Μενέλαος Λουντέμης ανήκει στους λογοτέχνες που στράφηκαν –κάποια στιγμή μπήκε με τα μπούνια, προς τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό (όπως ο ίδιος υποστήριζε, δεν τον ενδιέφερε η Τέχνη για την τέχνη, αλλά η κατάδειξη της εκμεταλλευτικής κοινωνικής και της ανάγκης να καταργηθεί η ταξική ανισότητα...) και στην πορεία την είδαν αλλιώς
«Βάλε μια δύση κι ένα βαρκάκι να λιώνει μέσα. Ομορφιά! Μα, αν δεν υπάρχει μάτι να το δει, είναι ομορφιά»; Ο Μενέλαος Λουντέμης αγωνίστηκε για το ιδανικό της κοινωνικής απελευθέρωσης, που διαποτίζει όλη τη συγγραφική δημιουργία του. Τα έργα του «Συννεφιάζει», «Οι κερασιές θα ανθίσουν και φέτος» και το μπεστ σέλερ «Ένα παιδί μετράει τ' άστρα» διαβάστηκαν πολύ από τη νεολαία τις δεκαετίες του '50, του '60 και του '70. Έχει όμως προσφέρει και πλήθος άλλα λογοτεχνικά «διαμάντια» λιγότερο γνωστά, αλλά εξίσου σημαντικά, που το καθένα διατηρεί μια διαχρονική λάμψη. Όλα αυτά τα βιβλία - θησαυροί (45+) που το αναγνωστικό κοινό αξίζει να ανακαλύψει, έχουν επανεκδοθεί.

“Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι,
γιατί ούρλιαζαν οι άνθρωποι”

Ανάμεσα σε αυτά τα ξεχωριστά, αλλά λιγότερο γνωστά βιβλία του Μενέλαου Λουντέμη είναι «Το Ρολόι Του Κόσμου Χτυπάει Μεσάνυχτα», ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα που συνιστά μια τοιχογραφία του παγκόσμιου σκηνικού τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, εναρμονισμένο με τις αγωνίες του καιρού του, τις οποίες όμως επεκτείνει σε διαχρονικούς προβληματισμούς οικουμενικών διαστάσεων.

Ένα από τα πιο βιωματικά του έργα, που χαρακτηρίζει και περιγράφει τη ζωή και τη στάση του ενήλικα και κομμουνιστή Μενέλαου Λουντέμη σαν πολιτικό εξόριστο στη Μακρόνησο είναι το «Οδός Αβύσσου Αριθμός 0». Κάτοικοι της οδού Αβύσσου, στον αριθμό μηδέν και κεντρικά πρόσωπα αυτής της φρίκης ο Γιώργης και ο Παναής. Αγρια θεριά, αμετανόητοι κομμουνιστές, που δε θα υπογράψουν δήλωση και δε θα χάσουν την ελπίδα τους για ζωή. Στο έργο αυτό ο Λουντέμης γράφει για τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, τις οποίες και ο ίδιος έχει ζήσει ως πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο. Γράφει, για να καταγγείλει, για να αναδείξει από τη μια μεριά το αίσχος της Μακρονήσου, την ωμότητα και βιαιότητα των βασανιστηρίων - «όταν ο θάνατος γίνεται εύκολος, η ζωή γίνεται δύσκολη» - και από την άλλη να αναδείξει τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των κομμουνιστών. Η Μακρόνησος, στο έργο του Λουντέμη, δεν είναι απλά ένα κολαστήρι. Είναι γέννημα - θρέμμα του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, που προκειμένου να διασφαλίσει τη διαιώνισή του δεν διστάζει να στήνει Μακρονήσια.

«... Και σαν ξημέρωσε η οχτώ του Δεκέμβρη σύρτηκε απ' τη μιαν άκρη του νησιού ως την άλλη η πελώρια σκιά του τρόμου. Δήμιοι, νεκροί, πληγωμένοι... κείτουνταν χάμω, μέσα σ' έναν πέτρινο αγρό σπαρμένον με ανθρώπινα κορμιά. Εκείνο το πρωί τα κοκόρια του Λαυρίου - για πρώτη φορά - δε λάλησαν. Μόνο τα σκυλιά της πόλης ανέβηκαν στο καρβουνόχωμα και κλαίανε όλη τη νύχτα. Οσο για τους ανθρώπους, όλες αυτές τις νύχτες, παρακολουθούσαν τη ζωή απ' τις χαραμάδες... Σάστιζαν πως, αυτό που γινόταν αντίκρυ, δεν το είχε γράψει ακόμα η Αποκάλυψη...».

Μα για ποιους έπρεπε να γράψω;

Οι «Βουρκωμένες μέρες» είναι μια συλλογή κειμένων, που διηγούνται ιστορίες ανθρωπιάς στο πιο απάνθρωπο ιστορικό πλαίσιο, αυτό του δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και του Εμφύλιου που ακολούθησε. Τα 14 διηγήματα, με ήρωες ανθρώπους του μόχθου, της πάλης για κοινωνική απελευθέρωση, ανθρώπους καθημερινούς, κυνηγημένους από το παρακράτος, θύματα μιας αχαλίνωτης μισαλλοδοξίας, στέκονται εκεί αντίκρυ μας με μάτια απορημένα σ' ένα ατέλειωτο «γιατί». Με αδρό, πλούσιο, παραστατικό λόγο καταγράφει τις ταλαιπωρίες ενός λαού που υφίσταται τη βία μέσα στις φυλακές και τις εξορίες, ενός λαού όμως αλύγιστου, περήφανου, που ψάχνει για φως και ελπίδα. Το βιβλίο όμως εκρίθη από την Ασφάλεια «αντεθνικό και επαναστατικό». Στη δίκη που έγινε την Τρίτη, 13 Μαρτίου του 1956, με τον εμφυλιοπολεμικό νόμο 509/47, η Εισαγγελία είχε προσάψει στον Μενέλαο Λουντέμη την κατηγορία ότι είναι έργο υπονομευτικό και αντεθνικό και ότι η δημοσίευσή του αποτελεί προπαρασκευαστική πράξη εσχάτης προδοσίας. Ο Λουντέμης μαζί με τους τρεις συγκατηγορούμενούς του (Ν. Αμπατιέλο, Γ. Χριστοδουλάκη, Ι. Γαμβιέλο) είχαν μεταχθεί στην Αθήνα από τον Αη-Στράτη, όπου βρίσκονταν εκτοπισμένοι, για να δικαστούν.

Αφού διαβάστηκε το κατηγορητήριο ερωτώμενος από τον πρόεδρο περί της ενοχής του απαντά: «Ναι, είμαι ένοχος. Οχι όμως γι' αυτά που έγραψα, αλλά γι' αυτά που δεν έγραψα και ακριβώς γιατί δεν τα έγραψα. Κατηγορούμαι ότι έγραψα για τους απλούς ανθρώπους, για τους ανθρώπους του μόχθου, για τους φτωχούς. Μα για ποιους έπρεπε να γράψω; Εγώ αυτούς γνώρισα, αυτούς αγάπησα, μαζί τους μοιράστηκα και τις χαρές και τις πίκρες μου. Δίπλα τους γεύτηκα κι εγώ την πίκρα της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής αδικίας και ήταν οι μόνοι που μου συμπαραστάθηκαν. Γι' αυτό και αισθάνομαι φταίχτης που δεν έγραψα όσα έπρεπε να γράψω γι' αυτούς».

Επιφανείς πνευματικές προσωπικότητες έσπευσαν να τον υπερασπιστούν (Αγις Θέρος, Γιώργος Θεοτοκάς, Κώστας Βάρναλης, Στρατής Δούκας, Ασημάκης Πανσέληνος, Κώστας Κοτζιάς), υποστηρίζοντας ότι το βιβλίο του «είναι ένα εξαιρετικό έργο, γεμάτο αγάπη για τον άνθρωπο και πίστη στην πορεία του προς το μέλλον». Απολογούμενος, ο Λουντέμης δέχτηκε παρέμβαση του προέδρου, ο οποίος του είπε πως «αν πράγματι νιώθεις στοργή για το παιδί και τη γυναίκα σου, θα 'πρεπε να 'χεις κάνει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ». Και η απάντηση του Λουντέμη: «Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνω πάλι τέσσερα εγώ».

Η πορεία του

Γεννήθηκε το 1912. Πρόσφυγας από τη Γιάλοβα στον Μεγάλο Ξεριζωμό, ο Λουντέμης εγκαθίσταται με την οικογένειά του πρώτα στην Αίγινα, μετά στην Έδεσσα και τελικά στο χωριό Εξαπλάτανος της Πέλλας, στο οποίο έζησε από το 1923 μέχρι το 1932 που έφυγε για την Κοζάνη. Έζησε για λίγο στο κρατικό οικοτροφείο της Έδεσσας. Η οικογένειά του ήταν εύπορη, αλλά χρεοκόπησε κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και ο Λουντέμης αναγκάστηκε να εργαστεί σκληρά στην εφηβεία του ως λαντζέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος σε χωριά της Αλμωπίας, ακόμη και ως επιστάτης στα υπό κατασκευή την εποχή εκείνη έργα του Γαλλικού ποταμού.
Η πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ του στοίχισε την αποβολή του απ' όλα τα Γυμνάσια της χώρας. Μέσα από μια οδύσσεια συνεχών μετακινήσεων, από την Έδεσσα σε ένα οικοτροφείο της Κοζάνης κι από εκεί στο Βόλο, ακολουθώντας κάποιο περιφερόμενο «μπουλούκι» της εποχής, φτάνει τελικά στην Αθήνα και συνδέεται στενά με τους Κώστα Βάρναλη, Αγγελο Σικελιανό και Μιλτιάδη Μαλακάση. Την ίδια εποχή, η φιλία του με τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Νικόλαο Βέη, θα τον βοηθήσει να παρακολουθήσει ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Θα ακολουθήσουν αρκετές συγγραφικές επιτυχίες και θα γίνει μέλος της Eταιρίας Eλλήνων Λογοτεχνών, με πρόεδρο τότε τον Nίκο Kαζαντζάκη.

Στην Κατοχή πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση ενταγμένος στο ΕΑΜ και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τον Εμφύλιο συλλαμβάνεται, δικάζεται για εσχάτη προδοσία και καταδικάζεται σε θάνατο - ποινή που δεν εκτελέστηκε. Αντ' αυτού, εξορίζεται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη. Μετά τη δίκη του 1956 για τις «Βουρκωμένες μέρες», φεύγει στο Βουκουρέστι και το 1967 χάνει την ελληνική ιθαγένεια από τη δικτατορία του Παπαδόπουλου. Το 1956 εξελέγη μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου της Ειρήνης. Στη Ρουμανία συνεχίζει το συγγραφικό του έργο, έως και λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Το 1976 επανακτά την ελληνική του ιθαγένεια και επιστρέφει στην Ελλάδα. Ενα χρόνο αργότερα, στις 22 Ιανουαρίου 1977, πεθαίνει από καρδιακή προσβολή και η σορός του εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα.

Από το γάμο του απέκτησε μια κόρη, τη Μυρτώ. Το αφιέρωμα αυτό κατατίθεται και στη μνήμη της κόρης του Μυρτώς Λουντέμη - Ηλιοπούλου, που «έφυγε» κι αυτή από τη ζωή. Η Μυρτώ, που γεννήθηκε στην καρδιά του Δεκέμβρη 1944, δεν είχε την ευκαιρία να δει πολλές φορές τον πατέρα της, μέχρι την επάνοδό του στην Ελλάδα το 1976. Μάλιστα, ο Μενέλαος Λουντέμης για πολλά χρόνια νόμιζε ότι η μοναχοκόρη του ήταν νεκρή. Το 1947 ο συγγραφέας συνελήφθη και εξορίστηκε στο Μαυράτο Ικαρίας, ενώ η γυναίκα του Έμυ και η τρίχρονη τότε Μυρτώ εξορίστηκαν στη Χίο και αργότερα στο Τρίκερι.

Έζησε και δημιούργησε
με ακούραστο πείσμα, με πάθος και ελπίδα

Ο βόγκος του «ακούμπησε στο στήθος μας». Ο Μενέλαος Λουντέμης, αγωνίστηκε για όλα τα πανανθρώπινα ιδανικά. Το έργο του αποτελεί ραψωδία αναστάσιμη των ανθρώπων που αγωνίζονται για το «όραμα». Η «πένα» του, με αμεσότητα, λυρισμό, δύναμη και ρεαλισμό ακουμπά τις καρδιές μας και ενεργοποιεί τη σκέψη. Πολυγραφότατος και πιο πολυδιαβασμένος έλληνας συγγραφέα μετά τον Νίκο Καζαντζάκη, ο επονομαζόμενος και Μαξίμ Γκόργκι της χώρας μας.

Ακολουθώντας τον Μέλιο του («Ενα παιδί μετράει τ' άστρα») θα μετράμε πάντα τα άστρα όπως εκείνος μετράει τα όνειρά του, με αγωνία, προσδοκίες και αγάπη για τη ζωή. Θα φτάσουμε μαζί του στη μεγάλη πολιτεία, εκεί που βρίσκεται το σχολείο, η πραγματοποίηση του μεγάλου ονείρου. Ποτέ πριν δεν είχε πάει σε σχολείο... και τώρα το Γυμνάσιο φάνταζε στην καρδιά του σαν το ωραιότερο του κόσμου μέρος:

«Κι άλλοτε, κύριε γυμνασιάρχα, μου κλείσατε το δρόμο και λυπάμαι που δε μ' αφήνετε να το ξεχάσω. Ξέρω ότι μισείτε τη φτώχεια. Ότι περιφρονείτε την κακοτυχιά των άλλων, ότι αποστρέφεστε την ορφάνια. Ξέρω ότι τα γράμματα τα πουλάτε μόνο σε κείνους, που τα πληρώνουν ακριβά. Μα - σας ρωτώ - ξέρετε κανέναν, που να τα 'χει πληρώσει ακριβότερα από μένα; Ορίστε τα "βιβλία" μου, κύριε γυμνασιάρχα. Τα καταθέτω στην έδρα. Είναι όλα κι όλα αυτό το τετράδιο. Σας το αφιερώνω. Για να σας θυμίζει ένα άρρωστο, άστεγο και καταδιωγμένο παιδί, και την απάνθρωπη στάση που του δείξατε. Χαίρετε»!

(Η Μυρτώ ανεβαίνει τριών χρονών στο Γολγοθά)
Αντίο μητερούλα, μητερούλα της Μυρτώς, και των χεριών μου. Με το γήινο βρέφος στην αγκαλιά, που μπήκε στο μαρτύριο. Τριάντα χρόνια μικρότερο απ' τον Χριστό, Αντίο ... Τώρα μας χωρίζουν οι ουρανοί. Αγρύπνιες ιδρωμένες και ατέλειωτες. Κι ένας κόσμος τρομαγμένος που κρυώνει - κρυώνει κάτω απ' τον βοριά και τα σίδερα.

Το 1956 τον μετέφεραν στην Αθήνα από τον τόπο εξορίας του για να δικαστεί, επειδή, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στο βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες» υπάρχουν «....προπαρασκευαστικές πράξεις εσχάτης προδοσίας....». Στη δίκη που έγινε με τον εμφυλιοπολεμικό νόμο 509\47, οι μάρτυρες υποστήριξαν ότι το βιβλίο του «προπαγανδίζει τας πολιτικάς του ιδέας, θίγει την έννοια του κράτους, κλονίζει την εμπιστοσύνη του λαού στη Δικαιοσύνη, καλλιεργεί το μίσος».
Επιφανείς πνευματικές προσωπικότητες έσπευσαν να τον υπερασπιστούν (Αγις Θέρος, Γιώργος Θεοτοκάς, Κώστας Βάρναλης, Στράτης Δούκας, Ασημάκης Πανσέληνος, Κώστας Κοτζιάς).
Οταν φτάνει να περιγράψει το δράμα του παιδιού και της γυναίκας του ο πρόεδρος παρατηρεί: «Αν πράγματι νιώθεις στοργή για το παιδί και τη γυναίκα σου, θα 'πρεπε να 'χεις κάνει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ». Και ο Λουντέμης απαντά: «Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάμω πάλι τέσσερα εγώ». Άλλωστε, το γράφει και στο «Ενα παιδί μετράει τ' άστρα»: «Ζωντανός θα πει περήφανος»!

Αυτοεξορία και απώλεια ελληνικής ιθαγένειας

Στην εφημερίδα «Μακεδονία», στις 07/05/1959 και με τίτλο «Συνεχίζονται οι διενέξεις των εις το παραπέτασμα καταφυγόντων συμμοριτών», δίνεται η πληροφορία πως από τον Μάρτη του 1959 έφτασε στην Οστράβα της Τσεχοσλοβακίας και ο Μενέλαος Λουντέμης που μίλησε στους πολιτικούς εξόριστους:
«[...] Εξ άλλου - κατά τους επαναπατρισθέντας πάντοτε- προ διμήνου αφίχθη επίσης εις Οστράβαν και ο γνωστός κομμουνιστής λογοτέχνης Μενέλαος Λουντέμης, ο οποίος, ομιλήσας προς τους συγκεντρωθέντας Έλληνας συμμορίτας, κατεφέρθη δριμύτατα εναντίον των επαναπατριζομένων διά τους οποίους είπεν ότι μόλις φθάσουν εις την Ελλάδα σπεύδουν να ενισχύσουν τον εναντίον του Κ.Κ.Ε. αγώνα και επιφέρουν μεγίστην ζημίαν εις το έργον της Ε.Δ.Α. Αμεσον αποτέλεσμα της ομιλίας αυτής του Λουντέμη ήτο ν' αρχίση ασκουμένη έντονος τρομοκρατία εις βάρος παντός εκδηλούντος πρόθεσιν επαναπατρισμού».

Στη Ρουμανία συνεχίζει το συγγραφικό του έργο, αλλά νοσταλγεί πάντα την Ελλάδα. Μετά τη μεταπολίτευση και μετά από μεγάλες περιπέτειες ανακτά την ελληνική ιθαγένεια και επιστρέφει το 1976. Δεν πρόλαβε να χαρεί για την επάνοδό του και στις 22 Γενάρη 1977 πεθαίνει από καρδιακή προσβολή και ενταφιάζεται στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

“Η Επανάσταση κοίταξε το παιδί της στα μάτια”

Για την Οχτωβριανή Επανάσταση έγραψε στη συλλογή του «Κραυγή στα πέρατα»: «Είδα το Λένιν. Τον είδα να τρέχει χέρι - χέρι με τη ζωή. Να σπρώχνει κατά τον ανήφορο, με τον ώμο, την Ιστορία. Τον είδα να λαχανιάζει και να βιάζεται. Γιατί όλα τότε ήταν βιαστικά. Ολα. Οι ώρες, οι σελίδες, οι στιγμές. "Σήμερα νωρίς - αύριο θα 'ν' αργά". Η Επανάσταση κοίταξε το παιδί της στα μάτια. Ναι. Ήταν καιρός. Το φώναξε κι η "Αβρόρα" από το ποτάμι. Ήταν καιρός. Θολός σιγόψελνε δίπλα της κι ο Νέβας. Τον ακολούθησαν σιγοψέλνοντας και τα κανάλια. Ηταν καιρός. Η πόλη σώπαινε πνιγμένη στα σκότη. Και μόνο το "Σμόλνυ" έφεγγε. Μόνο το "Σμόλνυ" έφεγγε σαν φανάρι. Για να δείξει στο μέλλον να περάσει"».