Βιώσιμη Ανάπτυξη | όλοι-μαζί-μπορούμε: "κράτη, ιδιωτικός τομέας, κοινωνία πολιτών και άνθρωποι σαν εσένα"

 

Πάνε μέρες που το "smart" (Google) επιμένει: για ένα καλύτερο μέλλον! βόηθα να μπει τέλος στη φτώχεια σε όλες τις μορφές της παντού. Ας βοηθήσουμε να γίνει το αύριο καλύτερα από σήμερα. Let’s do this! #GoodLifeGoals.

Παρέα (κεφαλίδα εν είδει θεσφάτου αποφθέγματος)  με τα «ωραία» του ΟΗΕ: «For the goals to be reached, everyone needs to do their part: governments, the private sector, civil society and people like you» … «κράτη (κυβερνήσεις) κοινωνία των πολιτών και άνθρωποι σαν εσένα»! (στρατιωτάκι ακούνητο – αμίλητο – αγέλαστο …yes sir!)

Επίκεντρο η (καπιταλιστική βεβαίως-βεβαίως) λεγόμενη «Βιώσιμη Ανάπτυξη» άστοχος και παραπλανητικός όρος που ακολούθησε τη μακαρίτισσα  «αειφόρο» ή "αειφορική"  της 10ετίας του 1990.
Γενικόλογες διακηρύξεις για μία ανάπτυξη που θα σέβεται το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών που θυσιάζει κοινωνικές ανάγκες για να ανακάμψει και να αυξηθεί το καπιταλιστικό κέρδος και συγκαλύπτει το κύριο. Ανάπτυξη για ποιον;
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ ήταν σαφής όταν εξηγούσε σε άρθρο του ότι η παλαιότερη έννοια της «αειφόρου ανάπτυξης», που υπάρχει στο Σύνταγμα, πρέπει να αντικατασταθεί με τη σύγχρονη έννοια της «βιώσιμης ανάπτυξης», επειδή ο παλιός όρος δεν ήταν αρκετά σαφής σχετικά με την κρατική υποχρέωση της προστασίας της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.

Και συνεχίζει το "smart" (Google) περί Good Life Goals  μπλα-μπλα …ως «προϋπόθεση για ένα καλύτερο μέλλον, όπου όλοι-μαζί-μπορούμε να πιάσουμε ακολουθώντας τους Στόχους Ευζωίας, να γίνει το αύριο καλύτερα από σήμερα» κλπ.
Να θυμίσουμε πως goal – γκολ στην αγγλική ορολογία  είναι ο στόχος που κάποιος ατομικά ή συλλογικά σχεδιάζει και προσπαθεί να επιτύχει, όρος σήμερα πλήρως -χυδαία ποδοσφαιροποιημένος στην κοινωνία και την πολιτική.
Σχετικά επίσης τα «elusive goal» άπιαστο όνειρο · ανέφικτος στόχος, campaign goaling · στόχος εκστρατείας και τα «common goal» · κοινός στόχος
Στην κορυφή τα Development Goals · Αναπτυξιακοί Στόχοι, το ψήφισμα του ΟΗΕ με τίτλο «Transforming our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development» (Μετασχηματισμός του κόσμου μας: το θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030), της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, σε συνδυασμό με τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) που περιέχονται σε αυτό.
Οι ευρωλάγνοι «ανεμίζουν» την απόφαση 2179|98|ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 1998 (με αναφορά στην πρώτη απόφαση του 1992) περί αναθεωρήσεως του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σχετικά με την πολιτική και τη δράση για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη «Στόχος αειφορία» (sustainable development | «Towards sustainability») για ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικής με στόχο τη μη υπέρβαση των κρίσιμων φορτίων σε ό,τι αφορά την έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους και φωτοχημικές αντιδράσεις.
Ρίξτε μια ματιά… για να διαπιστώσετε ιδίοις όμμασιν, τι «παίζει» μετά από …29 «έχοντας υπόψη και «εκτιμώντας», αλλά και το ανέφικτο, αφού μετά από «περισπούδαστες» αναλύσεις επί αναλύσεων πετάχτηκε στο καλάθι των αχρήστων, για να πάμε στα σύγχρονα καπιταλιστικά Development Goals.

...σε φόντο Κόκκινο! (επανάσταση στην επανάσταση)

(Σώ…ω..ω..πα!)
Ο κόσμος μας χρειάζεται - Οι 17 Παγκόσμιοι Στόχοι

Το Σεπτέμβριο του 2015, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη έλαβε απόφαση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία ιστορική συμφωνία που θα επηρεάσει τη ζωή εκατομμύριων ανθρώπων ίσως και τη δική σου.
Πρόκειται για την υιοθέτηση 17 Στόχων, γνωστοί ως «Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης», οι οποίοι εκφράζουν τις σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν αποτελεσματικά όλες οι χώρες στα παγκόσμια προβλήματα.
Σε αυτή την Παγκόσμια συμφωνία, περισσότεροι από 190 ηγέτες που εκπροσωπούν σχεδόν το σύνολο της ανθρωπότητας, δεσμεύτηκαν να μεταμορφώσουν τον κόσμο μας σε έναν κόσμο χωρίς φτώχεια, πείνα και ανισότητες. Έναν κόσμο με αξιοπρεπή εργασία και καλή εκπαίδευση, έναν κόσμο ειρηνικό χωρίς την απειλή της κλιματικής αλλαγής, έναν κόσμο που μέσα από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, θα μεριμνά για τις ανάγκες όχι μόνο της σημερινής γενιάς αλλά και των μελλοντικών γενεών δηλαδή για το δικό σου κόσμο.

Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε την ελληνική κοινωνία για τους Παγκόσμιους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης, με όραμα να διαμορφώσουμε Ενεργούς Πολίτες, οι οποίοι θα αναλάβουν δράση για τη μεγάλη αλλαγή στον πλανήτη μας μέχρι το 2030.
Χρειάζεται η συντονισμένη προσπάθεια και συνεργασία όλων μας.
Αυτό σημαίνει ότι εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, ενεργοί πολίτες,  δήμοι & περιφέρειες, υπεύθυνες επιχειρήσεις γίνονται όλοι αναπόσπαστο και πολύτιμο κομμάτι μιας παγκόσμιας συλλογικής συνείδησης απέναντι στο μέλλον του πλανήτη και στο δικαίωμα όλων των ανθρώπων να ζήσουν με αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη και ισότητα.

Αυτά τα «ωραία» αναφέρονται εισαγωγικά και ακολουθούν οι 17 προτάσεις, που μπορούν –λένε κουνώντας το δάχτυλο στην φτωχολογιά που δεν έχει που την κεφαλή κλίναι  να δώσουν (σσ. copy-paste) τέλος στη φτώχεια και την πείνα, να προάγουν την ευημερία και την υγιεινή ζωή να εξασφαλίζουν σε όλους και όλες τις ηλικίες ισότιμης ποιότητας εκπαίδευση (προωθώντας όμως τη δια βίου μάθηση –ευκαιρίες το λένε), επίσης ισότητα των φύλων, βιώσιμη διαχείριση των νερών και αξιόπιστη, σύγχρονη ενέργεια με «εξασφάλιση πρόσβασης σε προσιτές τιμές» (sic!!) για όλο τον κόσμο, πλήρη και παραγωγική απασχόληση και αξιοπρεπή δουλειά για όλους, βιώσιμη εκβιομηχάνιση, απαλοιφή ανισοτήτων (στο εσωτερικό και μεταξύ των χωρών!!), ανθρώπινες πόλεις και ανθρώπινες κατοικίες οικοσυστήματα, διαχείριση δασών, αντιστροφή στην υποβάθμιση της γης, μάχη στην ερημοποίηση, παύση απώλειας βιοποικιλότητας κλπ.

Αν και τα παραπάνω ακούγονται τουλάχιστον φαιδρά έχουν εγκλωβίσει κόσμο και κόσμο –ειδικά νέους, μέσα από παγκόσμιας εμβέλειας sites (πχ. inactionforabetterworld.com), αλλά και σχολεία -βλ κι εδώ (μέχρι και το 3^o Δημοτικό Δράμας), οι πρόσκοποι, Εργαστήρια Παιδείας, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης κλπ

Αναφέρουμε ενδεικτικά προτεινόμενες Δράσεις «για να δώσουμε τέλος στη φτώχεια» 

1.  Μάθετε τις αιτίες της -μέσα στο ίδιο το σπίτι σας και στα πέριξ
2.  Κοινοποιήστε και δωρίστε ότι μπορείτε
3. Κάντε τα ψώνια σας από εταιρείες που πληρώνουν τους ανθρώπους δίκαια (!!)
4. Αποταμίευση, δανεισμός και υπεύθυνες επενδύσεις
5. Ψάξτε για αξιοπρεπείς μισθούς και ευκαιρίες για όλα

Τερματίστε την πείνα, εξασφαλίστε φαγητό ασφάλεια και βελτιωμένη διατροφή με προώθηση βιώσιμης γεωργίας (δράσεις):

1. Μάθετε για την παραγωγή, το ψάρεμα και το μαγείρεμα … 2.     Απολαμβάνοντας περισσότερο φρούτα και λαχανικά
2. Αγοράστε τοπικά, εποχιακά και fairly traded προϊόντα (σσ. από το λεγόμενο «δίκαιο εμπόριο», που ορίζεται, ως προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, των ποτών και της χειροτεχνίας, προέρχονται από «μια δίκαιη αλυσίδα εφοδιασμού, όπου οι αγρότες, οι παραγωγοί και οι τεχνίτες μικρής κλίμακας αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια, σεβασμό, ισότητα και δικαιοσύνη»).
3. Βοηθήστε παιδιά, ηλικιωμένους και εγκύους να τρώνε σωστά
4.  Απαιτήστε (έτσι) να μπει τέλος στην παγκόσμια πείνα

Μάθε να ζεις σωστά, με εξασφάλιση υγιεινής διαβίωσης προάγοντας την ευημερία για όλα και σε όλες τις ηλικίες (Δράσεις –με προφανή αναφορά στην πανδημία –προφανής η «δρομολόγηση» στην προσωπική ευθύνη)

1. Μάθετε σχετικά και κοινοποιήστε, τρόπους να μείνετε υγιής
2. Πλύνετε τα χέρια και να ασκείστε τακτικά
3. Μείνετε ασφαλείς κάπου κοντά
4. Εκτιμήστε και αξιολογείστε την ψυχική υγεία και ευεξία
5. Ζήτησε ιατρική φροντίδα και εμβολιασμούς για όλα

Γνώση και διδαχή - Εξασφάλιση χωρίς αποκλεισμούς και ισότιμης ποιότητας εκπαίδευση προωθώντας τη δια βίου ευκαιρίες μάθησης για όλα
(Δράσεις)

1. Συνέχισε να μαθαίνεις κατά τη διάρκεια της ζωής σου
2. Διδάξτε τα παιδιά καλοσύνη
3. Βοηθήστε κορίτσια και αγόρια να παραμείνουν στο σχολείο (σσ. ;;)
4. Στήριξε τους καθηγητές για να κρατηθούν τα σχολεία ανοιχτά
5. Υπερασπίζω το δικαίωμα όλων στην εκπαίδευση (σσ. δε μας λένε πως, αλλά εξυπακούεται –με αβρότητα, καλοσύνη και όλοι_μαζί_μπορούμε με δια βίου μάθηση –«γηράσκω αεί διδασκόμενος»)

Αντιμετωπίστε όλους ισότιμα - Επίτευξη της ισότητας των φύλων και ενδυνάμωση όλων των γυναικών και κοριτσιών.
(Δράσεις)

1. Μάθετε και μοιραστείτε τρόπους για να τερματιστεί ο σεξισμός
2. Μάθετε στα παιδιά να σέβονται την ισότητα (σσ. ;; απορία ψάλτου βηξ)
3. Σεβαστείτε άντρες και γυναίκες που φροντίζουν την οικογένεια
4. Υπερασπιστείτε τα δικαιώματα της γυναίκες στην αναπαραγωγή (σσ. και πάλι απορία …)
5. Αντιταχθείτε στη βία κατά των γυναικών και κοριτσιών

Εξοικονόμηση νερού - Εξασφάλιση διαθεσιμότητας και βιώσιμη διαχείριση των νερών – με υγιεινή για όλους.

Δράσεις
1. Μάθετε γιατί το καθαρό νερό έχει σημασία
2. Μην ξεπλένετε σκουπίδια ή τοξικά χημικά
3. Αναφέρετε και διορθώστε τις διαρροές – μεγάλες ή μικρές
4. Εξοικονομήστε νερό όταν (σσ. …) βουρτσίζετε δόντια, πλένεστε και γενικά καθαρίζετε το σώμα σας
5. Υπερασπιστείτε το δικαίωμα σε καθαρό νερό και τουαλέτα - υγιεινή για τους ανθρώπους

Χρησιμοποιήστε καθαρή ενέργεια - Εξασφάλιση πρόσβασης σε προσιτές τιμές, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους (με …Δράσεις)

1. Μάθε από πού προέρχεται η ενέργειά σου.
2. Εξοικονόμησε όπου –όπως μπορείς
3. Χρησιμοποιήστε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για θέρμανση, φωτισμό και κίνηση | μηχανήματα κλπ.
4. Αγοράζω από εταιρείες που με τροφοδοτούν από ανανεώσιμη ενέργεια
5. Απαιτώ από τους προμηθευτές ΚΑΘΑΡΗ ενέργεια

Διάλεξε μια καλή δουλειά! Προώθηση βιώσιμης, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, πλήρης και παραγωγική απασχόληση και αξιοπρεπής δουλειά για όλους (σσ. ωχ!! Πολλά μαζί και ταυτοχρόνως, με «απίστευτες» Δράσεις)

1. Μάθετε τις οικογενειακές χρηματοοικονομικές δεξιότητες.
2. Ζητάτε (μόνο) ασφαλή εργασία και καλές συνθήκες.
3. Ελέγξετε μήπως αυτό που αγοράζεις είναι αποτέλεσμα εκμετάλλευσης ανθρώπων (χα…α…!! χα-χα-χα)
4. Υποστήριξη τοπικών επιχειρήσεων στη γειτονιά και στα πέριξ.
5. Έσω δίπλα σε όσους θέλουν δικαιώματα στην εργασία

Κάντε έξυπνες επιλογές, με δημιουργία ανθεκτικών υποδομών, περιεκτικής (;;) και βιώσιμης (;;) εκβιομηχάνισης και προώθηση της καινοτομίας - Δράσεις

1. Μάθετε για τα σχέδια προόδου της χώρας σας
2. Μείνετε έξυπνοι και ευγενικοί διαδικτυωμένοι, πάντα online
3. Υποστηρίξτε κατασκευές που ωφελούν τους ανθρώπους και προστατεύουν τον πλανήτη.
4. Καλωσορίστε στις καινοτομίες που φτιάχνουν τον κόσμο φτιάξε και συ ένα καλύτερο μέρος
5. Απαίτησε τα οφέλη από την πρόοδο να είναι κοινόχρηστα –μοιράσου τα - share

Να είσαι δίκαιος - Μειώστε την ανισότητα εθνικά και μεταξύ των χωρών ως εξής:
1. Μείνε ανοιχτόμυαλος, άκου και μάθε από τους υπόλοιπους
2. Υποστηρίξτε τους ηγέτες (;;) που μειώνουν την ανισότητα
3. Προστατέψτε και καλωσορίστε τους ευάλωτους
4. Αγοράζω από εταιρείες που πληρώνουν τους φόρους τους και χειρίζονται τους ανθρώπους δίκαια.
5. Stand up …εγρήγορση για το δικό σου δικαίωμα, αλλά και του πλησίον

Αγάπησε τον τόπο που ζεις -Κάντε πόλεις και ανθρώπους οικισμών συμπεριλαμβανομένων, ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες (…«παπούτσι απ’ τον τόπο σου»)

1. Μάθε να λαμβάνεις μέρος στις τοπικές αποφάσεις
2. Έσο προετοιμασμένος για έκτακτες ανάγκες
3. Γνώρισε τους γείτονές σου και καλωσόριζε καινούργιους ανθρώπους στην περιοχή σου
4. Προστατέψτε την τοπική χλωρίδα, την άγρια ​​ζωή και το φυσικό περιβάλλον
5. Ζήτα ασφαλή και καλής ποιότητας δημόσια συγκοινωνία –το ΙΧ καταστρέφει το περιβάλλον

Ζήσε καλύτερα, με εξασφάλιση βιώσιμης κατανάλωσης και προτύπων παραγωγής - Δράσεις

1. Μάθετε τα πάντα για τη βιώσιμη ανάπτυξη
2. Επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακυκλώνω, μοιράζομαι και δανείζομαι –τίποτε δεν πετάω
3. Λιγότερα απόβλητα από τροφή με τη χρήση των αποφαγιών.
4. Μάζεψε φίλους και εμπειρίες, όχι μόνο υλικά αγαθά.
5. Απαιτήστε από τις επιχειρήσεις να σεβαστούν ους ανθρώπους και τον πλανήτη.

Καθαρίστε τις θάλασσες - Αγαπήστε τη φύση: Προστατέψτε, αποκαταστήστε και προωθήστε βιώσιμη χρήση των γήινων οικοσυστημάτων, με βιώσιμη διαχείριση δασών, μάχη ενάντια στην ερημοποίηση, και σταμάτημα | αντιστροφή της υποβάθμιση της γης STOP στην απώλεια βιοποικιλότητας.

1. Ανακαλύψτε τα θαύματα του φυσικού κόσμου
2. Προστατέψτε τα εγγενή φυτά και ζώα
3. Μην αγοράζετε ποτέ προϊόντα κατασκευασμένα από την υπό εξαφάνιση άγρια ζωή
4. Υποστήριξε εταιρείες που προστατεύουν και επαναφέρουν | αποκαθιστούν τη φύση
5. Μιλήστε για την απειλή στα δάση και τα φυσικά μέρη

Ευχολόγια περί «ειρήνης» και «βιώσιμης ανάπτυξης»

Το 2016 η 71η ΓΣ του ΟΗΕ και ενώ μαίνονταν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι σε Συρία - Αφγανιστάν, σε όξυνση της έντασης στην Κορεατική Χερσόνησο με αφορμή τα πυρηνικά προγράμματα των δύο χωρών της περιοχής, ήταν πρόσφατη η ειρηνευτική συμφωνία στην Κολομβία, οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές έτρεχαν ζητήματα της αναιμικής καπιταλιστικής ανάκαμψης, η ατζέντα του ΟΗΕ έβαζε στόχους «Βιώσιμης Ανάπτυξης ».
Ο Κινέζος πρωθυπουργός, Λι Κεκιάνγκ, τόνισε ότι η χώρα του είναι από τις πρώτες χώρες που υιοθέτησε «εθνικό πρόγραμμα» για την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων του ΟΗΕ για τη «βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα, πραγματοποίησε συνάντηση με επιχειρηματίες στο πλαίσιο «εμπορικού φόρουμ ΗΠΑ - Αφρικής», για να προωθήσει τα συμφέροντα των εκεί αμερικανικών μονοπωλίων ενώ συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επιβεβαιώνοντας «βιώσιμα» τα 38 δισεκατομμύρια δολάρια «αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας» στο Ισραήλ.

Η στρατηγική της ΕΕ –dietro le quinte

Μετάβαση σε «νέο μοντέλο» καπιταλιστικής ανάπτυξης με τους εργαζόμενους να σηκώνουν τις επιπτώσεις

Διάχυτη από την ανησυχία για την πορεία της καπιταλιστικής οικονομίας και την απαίτηση επιτάχυνσης των αναδιαρθρώσεων με οδηγό την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», προκειμένου να θωρακιστούν η κερδοφορία και η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων της ΕΕ απέναντι στους ανταγωνιστές τους, ΗΠΑ και Κίνα, είναι η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ετήσια στρατηγική για τη «βιώσιμη ανάπτυξη».

Απαραίτητη προϋπόθεση της στρατηγικής της ΕΕ για την καπιταλιστική ανάπτυξη, η οποία θα βασιστεί στις «πράσινες» επενδύσεις και τις νέες τεχνολογίες, με ταυτόχρονη καταστροφή κεφαλαίου προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για αυτές τις επενδύσεις, πάντα με γενναία κρατική χρηματοδότηση, είναι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα από την πλευρά τους δεν έχουν τίποτα να προσμένουν από τη μετάβαση αυτή, καθώς, όπως προειδοποιεί και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα υποστούν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις της, ειδικά σε Περιφέρειες που σχεδιάζεται να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που ήδη το βιώνουν τα εργατικά - λαϊκά στρώματα, όπως στη Δυτική Μακεδονία ελέω «απολιγνιτοποίησης». Για αυτόν το λόγο, τα επιτελεία της ΕΕ τονίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων διαχείρισης της ανεργίας και της ακραίας φτώχειας.

Οι στόχοι της «βιώσιμης ανάπτυξης» θα βρεθούν στο επίκεντρο της χάραξης πολιτικής και της δράσης της ΕΕ, με εφαρμογή ενός «παγιωμένου πλαισίου για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης», το οποίο θα συνοδεύσει τα κράτη της ΕΕ στους μετασχηματισμούς αυτούς, «οι οποίοι έχουν επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας».

Ένα νέο «μοντέλο ανάπτυξης»
στα μέτρα της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου

Απέναντι στην αμηχανία που δημιουργούν στο κεφάλαιο οι οικονομικοί δείκτες, σε συνδυασμό με τις εκφρασμένες ανησυχίες οικονομολόγων και διάφορων επιτελείων σχετικά με την εμφάνιση νέας παγκόσμιας κρίσης, η Κομισιόν σημειώνει πως η ΕΕ και τα κράτη - μέλη της «πρέπει τώρα να ανταποκριθούν σε αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές με ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης».
Σε βασικό εργαλείο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και ώθησης της καπιταλιστικής ανάπτυξης ανάγεται η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» και το πέρασμα στην «ψηφιακή εποχή».

Αυτή η οικονομική ατζέντα, με βάση τους στόχους «βιώσιμης ανάπτυξης» των Ηνωμένων Εθνών, τονίζεται πως «πρέπει να μετασχηματίσει την Ένωση» με βάση 3+1 συμπληρωματικές παραμέτρους:
Η πρώτη αποτελεί την επικέντρωση των προσπαθειών της ΕΕ στην προώθηση των «πράσινων επενδύσεων» με στόχο μια «κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050».
Δεύτερη είναι η ανάπτυξη «νέων τεχνολογιών και βιώσιμων λύσεων», με τις οποίες η Κομισιόν φιλοδοξεί να θέσει τα ευρωπαϊκά μονοπώλια «στην πρώτη γραμμή της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης και να καταστεί (σ.σ. η ΕΕ) παγκόσμιος ηγέτης σε έναν ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένο κόσμο, μεταξύ άλλων σε βασικούς τομείς για την τεχνολογική της κυριαρχία, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η τεχνητή νοημοσύνη και η τεχνολογία 5G. Οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν καταλυτικό παράγοντα για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».
Τρίτον, τονίζεται πως η ΕΕ «πρέπει να ολοκληρώσει την Οικονομική και Νομισματική της Ενωση για να διασφαλίσει ότι όλα τα οικονομικά μέσα είναι έτοιμα και άμεσα διαθέσιμα στην περίπτωση που προκύψουν σημαντικοί δυσμενείς οικονομικοί κραδασμοί». Στο ενδεχόμενο εμφάνισης νέου γύρου καπιταλιστικής κρίσης, η ΕΕ προετοιμάζει τη χρηματοπιστωτική στήριξη του κεφαλαίου μέσω της Τραπεζικής Ενωσης και της Ενωσης Κεφαλαιαγορών.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 προβλέπει τη διάθεση άνω του 1 τρισ. ευρώ, από τα οποία το 25%, δηλαδή 320 δισ. ευρώ θα οδηγηθούν προς τις «πράσινες» επενδύσεις. Από την άλλη, θα επενδυθούν ποσά στην έρευνα και την καινοτομία αιχμής, για παράδειγμα μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», το οποίο θα διαθέσει 98 δισ. ευρώ για επενδύσεις στην καινοτομία εντός της ΕΕ.

«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τη μόχλευση βιώσιμων ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων και θα διοχετεύει τη στήριξη της ΕΕ για τη μετάβαση σε καθαρή Ενέργεια εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαία», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Ενώ είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα «InvestEU» αναμένεται να κινητοποιήσει πάνω από 650 δισ. ευρώ πρόσθετων επενδύσεων έως το 2027, μέσω της χρήσης εγγύησης της ΕΕ, αποτελώντας βασικό μέσο για την προσέλκυση ιδιωτικών χρηματοδοτικών πόρων με σκοπό την προώθηση των στόχων της ΕΕ.

Οι «πράσινες» επενδύσεις και η «ψηφιακή οικονομία» ουσιαστικά δίνουν τη δυνατότητα να επενδυθούν υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια και να αυξηθεί η παραγωγικότητα.
Η επένδυση όμως σε νέες τεχνολογίες σημαίνει στην πράξη νέο γύρο συγκέντρωσης κεφαλαίων, αύξηση της οργανικής σύνθεσης κεφαλαίου με ταυτόχρονη απαξίωση κλάδων - και μάλιστα βιομηχανικών στρατηγικής σημασίας - και επομένως καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, ιδιαίτερα εργατικού δυναμικού.

 Βασική προϋπόθεση η διαχείριση της φτώχειας

Ξεχωριστή αναφορά στη στρατηγική της ΕΕ γίνεται στην ανάγκη αύξησης της παραγωγικότητας των εργαζομένων, καθώς εντοπίζεται διαφορά στον ανταγωνισμό απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα αλλά και ανισομετρία της ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας εντός και της ίδιας της ΕΕ και το βάθεμα των ανισοτήτων, πράγμα για το οποίο οι αστικές κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να προετοιμαστούν.
Ετσι, την ίδια στιγμή που η ραγδαία αυτή ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας γεννάει τη δυνατότητα για βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, για πιο πολύπλευρη ικανοποίηση των αναγκών τους, ο εγκλωβισμός των τεράστιων παραγωγικών δυνάμεων στον στενό κορσέ του καπιταλιστικού κέρδους φέρνει στο επίκεντρο τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης και των ανέργων

Μέσα από τα νέα προβλήματα και αντιθέσεις που βγάζει στην επιφάνεια η εποχή της «4ης βιομηχανικής επανάστασης», στην οποία οι επιχειρηματικοί όμιλοι της ΕΕ φιλοδοξούν να αποκτήσουν ηγετική θέση διεθνώς, αναδεικνύονται ακόμα πιο γλαφυρά τα αδιέξοδα του σημερινού καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.

Πιστεύουμε πως τα παραπάνω, φωτίζουν –σε κάποιο βαθμό το πραγματικό νόημα των #GoodLifeGoals και το παιχνίδι που παίζεται στις πλάτες των λαών, κάνοντας συνένοχες πλατιές μάζες νέων, εργαζόμενων, διανοούμενων και «πολιτών» γενικά.

Την ίδια στιγμή προβάλλει και η διέξοδος για την εργατική τάξη και το κίνημά της, που βρίσκεται στην αμφισβήτηση αυτού του δρόμου, στην πάλη για να φύγει από τη μέση το καπιταλιστικό κέρδος, το κυνήγι του οποίου εμποδίζει την ικανοποίηση των αναγκών της.
Η «ψηφιακή εποχή» αναδεικνύει την υπεροχή της εργατικής εξουσίας, του σοσιαλιστικού τρόπου παραγωγής, με κοινωνικοποιημένα τα μέσα παραγωγής και κεντρικό σχεδιασμό, δηλαδή του δρόμου εκείνου που μπορεί να εξασφαλίσει τη λαϊκή ευημερία, με βάση τον πλούτο που παράγεται.

 

Όπως τραγούδησαν «προ αμνημονεύτων» οι Beatles …
Πρέπει να είναι πλακατζής, κάνει ό,τι θέλει | Δεν γυαλίζει τα παπούτσια του | έχει δάχτυλο μαϊμού

Πυροβολεί την Coca-Cola
Λέει σε ξέρω, εσενα! | Λέει, "ένα και ένα και ένα ίσον τρία"
Πρέπει να είναι όμορφος γιατί είναι τόσο δύσκολο να τον δεις
Ελάτε μαζί, όλοι_μαζί_μπορούμε!

Ω…ω
όλοι_μαζί | όλοι_μαζί |
Oh
Come together, yeah | Come together, yeah

Για το πώς και γιατί γράφηκε υπάρχουν ολόκληροι τόμοι στην Μπητλο_μάνια … απλά ας το ακούσουμε, γυρνώντας την πλάτη τόσο στα μαγικά φίλτρα της Κίρκης, όσο και στις απανταχού Σειρήνες.
Δε μασάμε ρε γαμώτο!

 

77 χρόνια από τον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944 – Ορισμένα συμπεράσματα

 

Γράφει ο Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ ||
Μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Ήταν τέτοιες μέρες, 77 χρόνια πριν, όταν ο λαός της Αθήνας έβλεπε τους δρόμους να πλημμυρίζουν με το αίμα του και βίωνε στο πετσί του το πόσο αδίστακτη μπορεί να γίνει η αστική τάξη για να διασφαλίσει την εξουσία της.

Είχε προηγηθεί η 12η Οκτώβρη του 1944. Τότε, ο λαός ξεχύθηκε στον δρόμο γιορτάζοντας τη λευτεριά που είχε κατακτηθεί με τα νικηφόρα όπλα του ΕΛΑΣ και με μαζική πάλη της ΕΑΜικής Αντίστασης, που είχαν καθοδηγηθεί και οργανωθεί από το ΚΚΕ. Την ίδια εποχή, όμως, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, στο όνομα της εθνικής και αντιφασιστικής ενότητας, είχαν αναγνωρίσει την αστική κυβέρνηση και συμμετείχαν σε αυτή.

Ο επικεφαλής της, Γεώργιος Παπανδρέου, κατέγραψε αργότερα τις αστικές επιδιώξεις της εποχής: «Εις την Ελλάδα το ΚΚΕ είχε καταστή παντοδύναμον και είχε συγκροτήσει και την Κυβέρνησιν των Βουνών – την ΠΕΕΑ. Και η αγωνία, από την οποία αδιαλείπτως κατειχόμην ήτο: Πώς θα κατελύετο; Δύο ήσαν τα στάδια διά να φθάσωμεν εις την Νίκην: Πρώτον, η έλευσις εις τας Αθήνας! Και δεύτερον, ο αφοπλισμός του ΚΚΕ».

Οπως ήταν αναμενόμενο, αυτή η κυβέρνηση ούτε στοιχειωδώς δεν ήταν διατεθειμένη να αντιμετωπίσει το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ως συνεπείς αντικατοχικές αντιφασιστικές δυνάμεις. Ενάμιση μήνα μετά διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» στις 25/11/1944:

«Σαραντατρείς μέρες έκλεισαν από την απελευθέρωση… Και η πέμπτη φάλαγγα κρατάει όλες τις θέσεις της… Να ξεριζωθεί αποφασιστικά κάθε κίνδυνος για αντιλαϊκή τυραννία. Και να ξέρουν, μια και καλή, όλοι οι ανοιχτοί ή κρυφοί εραστές της δικτατορίας ότι ισχύει στις μέρες μας πιο πολύ από κάθε άλλη φορά ο μεγάλος λόγος που μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση: “όταν ο λαός βρίσκεται μπρος στον κίνδυνο της τυραννίας δεν του μένει να διαλέξει παρά ή τις αλυσιδες ή τα οπλα!“».

Σε αυτήν τη δραματική φράση, που λίγες μέρες μετά, στις 4 Δεκέμβρη 1944, έγινε ματωμένο πανό μπροστά στη Βουλή, είναι απαραίτητο να σταματήσει όποιος θέλει να κατανοήσει τον Δεκέμβρη.

Πώς όμως φτάσαμε εκεί;

Η στρατηγική του ΚΚΕ στη διάρκεια της Κατοχής και τις παραμονές της Απελευθέρωσης

Το διάστημα ακριβώς πριν από την αποχώρηση των γερμανικών και βουλγαρικών δυνάμεων Κατοχής, ο ΕΛΑΣ αποτελούσε ένα στρατό 77.000 ανδρών και 50.000 εφέδρων που βρισκόταν υπό τη διοίκηση στρατιωτικά ειδικευμένων και υπό την πολιτική καθοδήγηση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Ο ΕΛΑΣ επικρατούσε σε πολύ μεγάλο μέρος της χώρας και υπό την προστασία του είχαν συσταθεί λαογέννητοι θεσμοί τοπικής διοίκησης, δικαιοσύνης και παιδείας.

Βασικό χαρακτηριστικό της περιόδου ήταν η αποδιάρθρωση των πιο σημαντικών λειτουργιών του αστικού κράτους, αφού ο κατ’ εξοχήν παράγοντας που προσέδιδε στο ελληνικό αστικό κράτος ισχύ, ο γερμανικός στρατός, είχε φύγει. Ταυτόχρονα, ήταν ελάχιστες οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονταν τότε στην Ελλάδα, επομένως υπήρχε αδυναμία να προσδώσουν ισχύ στην αποδυναμωμένη αστική εξουσία. Επιπλέον, σημαντικό στοιχείο της κρίσης του αστικού κράτους ήταν το πέρασμα με το μέρος του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ χιλιάδων αξιωματικών και στρατιωτών στη Μ. Ανατολή, χαρακτηριστικό και αυτό της ύπαρξης επαναστατικής κατάστασης.

Στο πολιτικό επίπεδο, το τμήμα εκείνο της αστικής πολιτικής ηγεσίας που δεν είχε εμπλακεί και στηρίξει τις δυνάμεις Κατοχής βρισκόταν εκτός ελλαδικού χώρου, στο Κάιρο και δεν μπορούσε να αποβιβαστεί στον Πειραιά, δίχως την έγκριση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο και οι στρατιωτικές δυνάμεις του αστικού στρατού (Ορεινή Ταξιαρχία κ.λπ.) που είχαν απομείνει στη Μέση Ανατολή, ενώ ο ΕΔΕΣ βρισκόταν στην Ηπειρο, εγκλωβισμένος από τον ΕΛΑΣ.

Γενικότερα, η πολιτική επιρροή των αστικών πολιτικών δυνάμεων στον λαό βρισκόταν στο κατώτερο σημείο, ενώ η οργανωτική τους υπόσταση περιγράφεται μόνο με τη λέξη διάλυση. Στους κόλπους του αστικού πολιτικού κόσμου συνυπήρχαν οι οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα στα αστικά τμήματα των αντιβασιλικών και των βασιλοφρόνων, καθώς και των συνεργαζόμενων με τα στρατεύματα κατοχής και των άλλων της φιλοβρετανικής γραμμής. Αντιθέσεις που όμως έτειναν να γεφυρωθούν υπό τη σκέπη του βασιλιά και τη βοήθεια του βρετανικού ιμπεριαλισμού, μπροστά στο φόβο ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας.

Οι λαϊκές δυνάμεις ήταν συσπειρωμένες στο ΕΑΜ, που είχε 1.500.000 μέλη.
Το ΚΚΕ, βασική δύναμη και αιμοδότης του ΕΑΜ, ξεπερνούσε τα 400.000 μέλη. Βέβαια, είναι αναμφισβήτητο ότι αυτή η γιγάντια πολιτική οντότητα περιέκλειε πολλές αδυναμίες, παρά το γεγονός ότι χιλιάδες ήταν διατεθειμένοι να δώσουν και τη ζωή τους.
Στο ΕΑΜ, πέρα από το ΚΚΕ, συμμετείχαν ακόμα ολιγάριθμες οπορτουνιστικές, αλλά και σοσιαλδημοκρατικές και φιλελεύθερες αστικές δυνάμεις που – αναμενόμενο ήταν – δεν συνειδητοποιούσαν την ανάγκη ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του ΚΚΕ που είχε στρατολογηθεί στα χρόνια της Κατοχής δεν διέθετε σημαντικό ιδεολογικό – πολιτικό επίπεδο.

Αυτό, όμως, δεν ακύρωνε το γεγονός ότι η πλειοψηφία της εργατικής τάξης και της φτωχής αγροτιάς είχε ταχτεί με το ΚΚΕ, αναγνώριζε τον καθοδηγητικό ρόλο του στον αγώνα απελευθέρωσης της Ελλάδας, καθώς και τον καθοριστικό ρόλο της Σοβιετικής Ένωσης στην ήττα του φασιστικού άξονα.
Με τις όποιες αυταπάτες της, ερχόταν σε σύγκρουση με το αστικό πολιτικό σύστημα, έκφραζε στον έναν ή στον άλλο βαθμό τη θέληση και το όραμα για μια κοινωνία καλύτερη από την προκατοχική. Αυτή η πελώρια δύναμη αγωνιζόταν για καλύτερες μέρες, έστω κι αν αυτό γινόταν δίχως να συνειδητοποιείται ότι αυτές οι μέρες δεν περικλείνονταν στο θολό όραμα της λαοκρατίας.

Άλλωστε, σε καμία επανάσταση, ούτε προλεταριακή, αλλά ούτε και αστική (στο παρελθόν) οι εξεγερμένες λαϊκές δυνάμεις (αγρότες, φτωχολογιά των πόλεων κ.λπ.) δεν είχαν πλήρως ώριμη πολιτική συνείδηση, ενώ η προσχώρηση στο ΚΚΕ μέσα στην Κατοχή αντανακλούσε ανεβασμένες εργατικές και λαϊκές διαθέσεις και τη δυνατότητα να περάσουν στη λαϊκή πλειοψηφία συνθήματα επαναστατικής ανατροπής.

Τις αγωνιστικές διαθέσεις των εργατικών – λαϊκών μαζών υποβοηθούσαν και οι εξελίξεις στις γειτονικές χώρες, συγκεκριμένα στη Βουλγαρία, στη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία, και η γενικότερη αναγνώριση της ΕΣΣΔ, καθώς και η προέλαση του Κόκκινου Στρατού προς την καρδιά της Ευρώπης, που διαμόρφωνε έναν ευνοϊκό και προτρεπτικό περίγυρο.

Αντικειμενικά, σε τέτοιες συνθήκες επιταχύνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς η επαναστατικοποίηση των εργατικών μαζών και άλλων συμμαχικών λαϊκών στρωμάτων, ουδετεροποιούνται ταλαντευόμενα μικροαστικά στοιχεία, οξύνονται παραπέρα οι ενδοαστικές αντιθέσεις. Ολα αυτά, με την προϋπόθεση ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα θέτει στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της επίλυσης της αντίθεσης «ποιος – ποιον», δηλαδή το ζήτημα της εξουσίας, παίρνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα με βάση σχέδιο και καταλαμβάνοντας τα αστικά κέντρα της χώρας: Στην περίπτωση της Ελλάδας πρωταρχικά την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη και άλλα σημαντικά αστικά κέντρα.

Από αυτή την άποψη, εκτιμούμε σήμερα ότι κατά την Απελευθέρωση ήταν δυνατή η είσοδος μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων στην Αθήνα, η κατάληψη των εργοστασίων και άλλων στρατηγικής σημασίας μονάδων Ενέργειας, επικοινωνιών, μεταφορών, η δημιουργία εργατικών συμβουλίων, η συγκρότηση εργατικής κυβέρνησης, η δημιουργία λαϊκής πολιτοφυλακής από ολόκληρο τον πληθυσμό 18-45 χρόνων, προκειμένου να εμποδιστεί οποιαδήποτε αντεπαναστατική ενέργεια της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης.

Ωστόσο, σε αυτήν την περίοδο, το Κόμμα μας, παρά την τεράστια συνεισφορά στον απελευθερωτικό αγώνα και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του, δεν μπόρεσε να υιοθετήσει σαφή στρατηγική που θα οδηγούσε στην επαναστατική επίλυση του προβλήματος της εξουσίας, μετατρέποντας τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα σε αγώνα για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας.

Αυτή η αδυναμία δεν οφειλόταν σε ταξικά συμβιβαστική διάθεση του ΚΚΕ, όπως απέδειξε η μετέπειτα στάση του όχι μόνο τον Δεκέμβρη του 1944, αλλά και αργότερα κατά την τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ. Οπωσδήποτε οι αιτίες της πρέπει να αναζητηθούν και σε θεωρητικές – ιδεολογικές αδυναμίες, ανεπάρκειες και λάθη που αφορούσαν την κατανόηση του χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας και κατά προέκταση τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επερχόμενης επανάστασης και των απαιτούμενων συμμαχιών.

Τα προηγούμενα συνδέονταν και αλληλεπιδρούσαν με αντίστοιχες προβληματικές επεξεργασίες της Κομμουνιστικής Διεθνούς αρχικά και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος με επίκεντρο την ΕΣΣΔ έπειτα από τη διάλυσή της.

Με αυτήν τη στρατηγική αντίληψη, το ΚΚΕ οδηγήθηκε στην υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο βρετανικό στρατηγείο της Μ. Ανατολής (5 Ιούλη 1943) και αργότερα στις Συμφωνίες του Λιβάνου (20 Μάη 1944) και της Καζέρτας (26 Σεπτέμβρη 1944), με τις οποίες αναγνώρισε την ανυπόληπτη στη συνείδηση των εργατικών – λαϊκών μαζών εξόριστη αστική κυβέρνηση, αποφάσισε τη συμμετοχή του σε αυτή και δεσμεύτηκε να μην καταλάβει ο ΕΛΑΣ την Αθήνα και τα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα. Με λίγα λόγια, επιμένοντας στην ανάγκη διεύρυνσης της «αντιφασιστικής και εθνικής ενότητας», δεν διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις μιας πορείας που, ανάλογα και με άλλους παράγοντες, μπορούσε να οδηγήσει στη νίκη της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Πρώτα απ’ όλα, το ΚΚΕ δεν εκτίμησε σωστά τη σύμπλεξη του κοινωνικοταξικού περιεχομένου της λαϊκής πάλης με το εθνικοαπελευθερωτικό. Αυτή η σύμπλεξη, πέρα από τις πολιτικές και πολεμικές συγκρούσεις με τις στρατιωτικές οργανώσεις του δοσιλογισμού, επιβεβαιωνόταν και από τις ένοπλες συγκρούσεις του ΕΛΑΣ με τις αντιχιτλερικές και τις αγγλόφιλες οργανώσεις όπως ο ΕΔΕΣ. Στο ίδιο συμπέρασμα οδηγούν και οι συνεχείς προστριβές του ΕΛΑΣ με τους Εγγλέζους, η αμείωτη ιδεολογική και πολιτική πάλη των αστικών ελληνικών κυβερνήσεων της Μέσης Ανατολής κατά της ΠΕΕΑ και του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, η συχνή συνεργασία αστικών οργανώσεων με τους κατακτητές, για την αντιμετώπιση της «ερυθράς απειλής», καθώς και η αιματηρή καταστολή, από τους Εγγλέζους και την ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο, της ηρωικής Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης (ΑΣΟ) τον Απρίλη του 1944.

Με αυτή την έννοια, το ΚΚΕ δεν μελέτησε σωστά τη στρατηγική της αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της και τους ελιγμούς τους, με τρόπο ώστε να αναπροσαρμόσει τη δική του στρατηγική, ενώ υπερτίμησε σε αυτήν τη φάση και τις δυνατότητες του βρετανικού ιμπεριαλισμού.

Φυσικά, σε αυτή την κατεύθυνση συνέβαλαν και οι δυνάμεις πέραν του ΚΚΕ που συμμετείχαν στο ΕΑΜ. Ομως, από την πλευρά του ΚΚΕ έπρεπε να θεωρηθεί βέβαιο ότι, εξαιτίας του ταξικού προσανατολισμού των συγκεκριμένων δυνάμεων, δεν ήταν δυνατό η εργατική τάξη να βαδίσει μαζί τους σε όλες τις φάσεις της πάλης, πολύ περισσότερο όσο πλησίαζε το τέλος της Κατοχής και το ζήτημα της εξουσίας (ποιος – ποιον) ετίθετο αντικειμενικά επί τάπητος. Το Κόμμα έπρεπε να θεωρήσει βέβαιο ότι η αποσταθεροποιημένη πολιτικά αστική τάξη θα ανασύντασσε τις δυνάμεις της για να επιδοθεί σε έναν αγώνα εκ νέου σταθεροποίησης της εξουσίας της. Το Κόμμα έπρεπε να υπολογίσει αυτή την έκβαση της ταξικής πάλης, να προετοιμάσει όλες τις δυνάμεις του, να περάσει ακόμα και σε αναδιαμόρφωση των πολιτικών του συμμαχιών μέσα στο ΕΑΜ και την ΠΕΕΑ, σε συνθήκες που διέθετε τη λαϊκή στήριξη.

Από την άλλη πλευρά, ο ταξικός αντίπαλος επέδειξε ιδιαίτερη μεθοδικότητα και συστηματικότητα στην προετοιμασία της σύγκρουσης. Υπήρξε αδίστακτος, αλλά ταυτόχρονα και «ευέλικτος» στο να αξιοποιεί τις υποχωρήσεις ή ταλαντεύσεις του ΚΚΕ, ώστε την κατάλληλη γι’ αυτόν στιγμή (που τελικά ήρθε τον Δεκέμβρη) να επιτεθεί με σκοπό τη συντριβή του ΕΑΜικού κινήματος.
Ετσι φτάσαμε στη μονομερή αστική απόφαση για αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και στη συνέχεια στις μάχες του Δεκέμβρη.

Κορυφαία ταξική σύγκρουση
χωρίς σχέδιο για την εξουσία

Αν και ο Δεκέμβρης του 1944 εξελίχθηκε σε μια άνιση μάχη παρά την αυταπάρνηση των μαχόμενων λαϊκών δυνάμεων, τα βαθύτερα αίτια πίσω από τους παράγοντες που συντέλεσαν στην αρνητική έκβαση του Δεκέμβρη (τα οποία είχαν αντανάκλαση και στο στρατιωτικό επίπεδο) απέρρεαν από τη στρατηγική κατεύθυνση της «ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης». Το ΚΚΕ τον Δεκέμβρη του 1944 δεν εξασφάλισε προϋποθέσεις κατάκτησης της εργατικής εξουσίας και αντίστοιχο σχέδιο, ακριβώς επειδή δεν θεωρούσε τον Δεκέμβρη πάλη για την κατάληψη της εξουσίας. Αντίθετα, ακόμα και στη διάρκεια των μαχών παρέμενε ο στόχος για κυβέρνηση εθνικής ενότητας και ομαλή δημοκρατική εξέλιξη.

Ανέφερε χαρακτηριστικά η Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ, στις 17 Δεκέμβρη 1944:

«Στην περίοδο της απελευθέρωσης όταν οι αντίπαλοί μας φοβόνταν ότι θα καταλάβει (σ.σ. το ΚΚΕ) την εξουσία, όπως μπορούσε να το κάνει, το ΚΚΕ απόδειξε περίτρανα την ειλικρίνεια και εντιμότητα των δημοκρατικών του σκοπών. Εξασφάλισε απόλυτη τάξη στην πρωτεύουσα και στις άλλες πόλεις και ζήτησε από τον λαό να περιμένει από την κυβέρνηση ικανοποίηση των αιτημάτων του (…) Μέσα και έξω από την κυβέρνηση το ΚΚΕ και το ΕΑΜ έκαμαν τα πάντα για να μπουν σε εφαρμογή δημοκρατικές λύσεις, για να προληφθεί η αιματοχυσία».

Υπό την επίδραση αυτής της προσέγγισης, από τους παράγοντες που συντέλεσαν στην έκβαση του Δεκέμβρη, οπωσδήποτε ορισμένοι εντοπίζονται και σε στρατιωτικό επίπεδο:
Στη μη ύπαρξη σχεδίου για τη διεξαγωγή των μαχών. Στη μη έγκαιρη συγκέντρωση δυνάμεων στα αστικά κέντρα, κύρια στην Αθήνα και τον Πειραιά, που αποτέλεσαν και το επίκεντρο της σύγκρουσης (μια συγκέντρωση δυνάμεων που θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε πετύχει την εξουδετέρωση του ταξικού αντιπάλου, πριν αυτός προλάβει να συγκεντρώσει τις απαραίτητες δυνάμεις και υπεροπλία).
Στη μη εφαρμογή αποφάσεων που προέβλεπαν μεγαλύτερο στρατιωτικό έλεγχο και περικύκλωση των αντίπαλων δυνάμεων. Στην αξιοποίηση των κύριων και πλέον ετοιμοπόλεμων δυνάμεων του ΕΛΑΣ σε «δευτερεύοντες» στόχους (εναντίον του Ζέρβα), τη στιγμή που ο ΕΛΑΣ μπορούσε να συντρίψει τον ΕΔΕΣ με πολύ μικρότερες δυνάμεις από τις ογκώδεις που παρέταξε εναντίον του. Στη μη έγκαιρη εμπλοκή με τις βρετανικές δυνάμεις. Στην ανάθεση της διεύθυνσης του αγώνα στην επανασυσταθείσα ΚΕ του ΕΛΑΣ και όχι στο Γενικό Στρατηγείο. Στη μη γενίκευση των συγκρούσεων στην υπόλοιπη Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Βόλο, Πάτρα κ.α.).

Στις 33 μέρες των μαχών της Αθήνας και του Πειραιά, το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ έγραψαν λαμπρές σελίδες. Ο ηρωισμός, η αυτοθυσία έφτασαν στο επίπεδο που χαρακτηρίζει κάθε μαχόμενο λαϊκό κίνημα που έχει το δίκιο με το μέρος του. Μαζί και δίπλα στον ένοπλο αγώνα, το ΕΑΜ και το ΚΚΕ χρησιμοποίησαν και όλες τις άλλες μορφές πάλης (απεργίες, διαδηλώσεις, συλλαλητήρια). Δίπλα στο κύριο μέτωπο του ΕΛΑΣ, η εργατική τάξη και ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά έστηναν οδοφράγματα, έκαναν σαμποτάζ, άνοιγαν αντιαρματικές τάφρους, μετέφεραν τραυματίες και τρόφιμα. Πολεμούσαν τον αντίπαλο τετράγωνο – τετράγωνο, σπίτι – σπίτι.
Δόθηκαν δεκάδες μάχες, αρκετές νικηφόρες, παρά τον ελλιπή οπλισμό και τον δυσμενή συσχετισμό. Στα ντοκουμέντα εκείνης της εποχής διαβάζουμε, για παράδειγμα, για τις μάχες στην περιοχή των Προσφυγικών, αλλά και άλλων σημείων: Καταλήφθηκαν ολοκληρωτικά οι φυλακές Αβέρωφ και πιάστηκαν 120 δοσίλογοι. Στην οδό Πειραιώς οι Αγγλοι επειδή ο λαός αχρήστευσε με ορύγματα ένα τανκ, έβαλλαν από την Ακρόπολη με το πυροβολικό και κατερείπωσαν τα γύρω σπίτια. Σε όλες τις συνοικίες του Πειραιά και της Κοκκινιάς έχουν οργανωθεί ομάδες θανάτου με το σύνθημα: «Λευτεριά ή θάνατος».

Κατά τα μέσα Δεκέμβρη, ο ΕΛΑΣ με ορμητικές επιθετικές ενέργειες περιόρισε τον αντίπαλο στο χώρο ανάμεσα στην Ομόνοια, στο Σύνταγμα και το Κολωνάκι, στη «Σκομπία», όπως την ονόμασε ο λαός.

Ομως, τότε άρχισε να βαραίνει καθοριστικά ο αρνητικός συσχετισμός.

Στις μάχες του Δεκέμβρη, η αστική τάξη είχε στη διάθεσή της περίπου 11.000 άνδρες (Ορεινή Ταξιαρχία 2.500 άνδρες, οι ταγματασφαλίτες 1.500, η Χωροφυλακή 3.000, η αστυνομία πόλεων 2.000, η «Χ» και ο ΕΔΕΣ 1.000 και τα Τάγματα Εθνοφυλακής 1.000). Ωστόσο, υπολόγιζε στην καθοριστική συμβολή του βρετανικού στρατού, που η δύναμή τους τις μέρες των συγκρούσεων ανήλθε σε 60.000, εξοπλισμένους με 200 τανκς, 80 αεροπλάνα και σημαντικό βαρύ οπλισμό.

Ο ΕΛΑΣ αντιπαρέταξε το Α’ Σώμα Στρατού καθώς και τη ΙΙ Μεραρχία (Αττικοβοιωτίας), με σύνολο δύναμης 10.350 μαχητές, δηλαδή υποπολλαπλάσιους της παρατακτής του δύναμης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, στις 5 Γενάρη 1945 άρχισε η υποχώρηση του ΕΛΑΣ και χιλιάδων αγωνιστών. Ακολούθησε η απαράδεκτη Συμφωνία της Βάρκιζας, που ήταν δυσανάλογη του συσχετισμού δυνάμεων, ακόμα και μετά τις μάχες του Δεκέμβρη.

Η μετέπειτα ιδεολογική – πολιτική διαπάλη για την ιστορική αποτίμηση του Δεκέμβρη του 1944

Έκτοτε ο ηρωικός Δεκέμβρης γίνεται αντικείμενο αντικομμουνιστικής προπαγάνδας, διαστρέβλωσης και αμαύρωσης της Ιστορίας του λαού μας από όψιμους δημοσιολόγους, καθηγητές, δήθεν ιστορικούς, που προσπαθούν να φέρουν την Ιστορία στα μέτρα που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της αστικής τάξης.

Κατά τους αστούς, ο Δεκέμβρης ήταν μία «κομμουνιστική στάση» και μια επιλογή «εθνικού διχασμού»! Κατά τους οπορτουνιστές, που συνηθίζουν να ασελγούν επί των λαϊκών αγώνων που υπερβαίνουν το αστικό πλαίσιο, ο Δεκέμβρης ήταν ένας ακατανόητος τυχοδιωκτισμός!

Για τους κομμουνιστές, ο Δεκέμβρης κατατάσσεται αμετάκλητα στις μεγάλες στιγμές της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Αποτελεί προέκταση της όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων στα χρόνια της Κατοχής και της ΕΑΜικής Αντίστασης και προοίμιο της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ. Συνιστά επιβεβαίωση της νομοτελειακής κατάληξης της ταξικής πάλης και μας τροφοδοτεί με κρίσιμη (θετική και αρνητική) πείρα για τις ταξικές αναμετρήσεις του σήμερα και του αύριο.

Γι’ αυτό το ΚΚΕ μελετά την Ιστορία του Δεκέμβρη, όπως και το σύνολο της Ιστορίας του, κριτικά. Η κριτική αποτίμηση, μακριά από τη λαθολογία και τον μηδενισμό, εστιάζεται στην ικανότητα του ΚΚΕ να εκτιμά αντικειμενικά τον συσχετισμό της ταξικής πάλης χωρίς να απομακρύνεται από τον κύριο στόχο, την ανατροπή της αστικής εξουσίας, την επαναστατική κατάληψη της εργατικής εξουσίας.

Απαιτείται η ικανότητα το ΚΚΕ να θεμελιώνει επαναστατικά τη στρατηγική του με την αντικειμενική ανάλυση των κοινωνικοοικονομικών αντιθέσεων, της διάταξης των ταξικών δυνάμεων, του πολιτικού συσχετισμού, της τακτικής του ταξικού αντιπάλου σε κάθε ιστορική περίοδο.

Σημαντικά διδάγματα

Ένα σημαντικό ιστορικό δίδαγμα που προκύπτει από αυτή την περίοδο είναι ότι η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην αστική κυβέρνηση του 1944 αποτελεί απτό παράδειγμα για το πόσο ουτοπικός είναι ο ισχυρισμός ότι χάρη στη μαχητικότητα και τη συνέπεια του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι δυνατό μία τέτοια κυβέρνηση να ακολουθήσει φιλολαϊκό δρόμο, ή σε κάθε περίπτωση να πάρει τουλάχιστον κάποια μέτρα υπέρ του λαού και να ανοίξει σιγά – σιγά τον δρόμο για έναν ευνοϊκότερο συσχετισμό στην πάλη για τον σοσιαλισμό. Αντίθετα με αυτήν την ανεδαφική προσμονή, η πείρα και εκείνης της περιόδου διδάσκει ότι η συμμετοχή στις αστικές κυβερνήσεις – σε πείσμα των πιο καλών προθέσεων – γίνεται φραγμός στη λαϊκή πάλη και οδηγεί σε πισωγύρισμα με αρνητικές επιπτώσεις και για πολλά χρόνια.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο λαός, ακόμα και ένοπλος, θα παραμένει εγκλωβισμένος στο αστικό πλαίσιο, από τη στιγμή που το Κομμουνιστικό Κόμμα συμμετέχει σε αστική κυβέρνηση και δεν οργανώνει την αυτοτελή δράση της εργατικής τάξης για την ανατροπή της αστικής εξουσίας

Ένα άλλο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η σύγκρουση του Δεκέμβρη ήταν αναπόφευκτη, αποτελούσε τη νομοτελειακή κατάληξη μιας περιόδου όξυνσης της ταξικής πάλης. Οπως είχε επισημάνει ο Λένιν αρκετά χρόνια νωρίτερα:
«…στην καπιταλιστική κοινωνία, όταν η ταξική πάλη που βρίσκεται στη βάση της κοινωνίας αυτής οξύνεται κάπως σοβαρά, δεν μπορεί να υπάρξει τίποτε το ενδιάμεσο, παρά τούτο μόνο: είτε δικτατορία της αστικής τάξης, είτε δικτατορία του προλεταριάτου. Κάθε ονειροπόλημα για κάποια τρίτη λύση είναι αντιδραστικό θρηνολόγημα μικροαστού».

Η στάση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ να μην υποχωρήσουν στην αξίωση της ντόπιας αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της για τον αφοπλισμό του λαϊκού κινήματος ήταν επιβεβλημένη. Η υποχώρηση θα σήμαινε απόλυτη πολιτική και ηθική απαξίωση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, θα τσάκιζε το εργατικό – λαϊκό κίνημα. Αντίθετα, η συνεπής ταξικά στάση του ΚΚΕ τον Δεκέμβρη του 1944 και ακόμα περισσότερο η πρωτοβουλία του να συγκροτήσει αργότερα τον ΔΣΕ αποτελούν την κύρια συνεισφορά του Κόμματός μας στην ταξική πάλη. Συνεισφορά που καλλιέργησε ταξικά αντανακλαστικά και συνέβαλε καθοριστικά τόσο στις επερχόμενες ταξικές συγκρούσεις όσο και στη διάσωση του επαναστατικού χαρακτήρα του την περίοδο των αντεπαναστατικών ανατροπών 1989-1991.

Ο Δεκέμβρης του '44 αποτελεί μια από τις μεγάλες ηρωικές στιγμές του λαϊκού κινήματος.
Η μνήμη, η πείρα που αποκτάμε είναι μια υπόσχεση για τη νίκη και σήμερα. Το έγραψε και ο κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος σε ένα ποίημά του:

«Θα την φτιάξουμε πάλι την Αθήνα μας, έλα λοιπόν μην κάνεις έτσι.
Θα την πάρουμε. Θα χτίσουμε τη σοσιαλιστική Αθήνα.
Σκούπισε τα μάτια σου και κείνα τα γράμματα θα τα γράψουμε.
Ναι τ' ορκιζόμαστε, μπάρμπα Στάθη
Κόκκινα, κατακόκκινα, ναι, στη βρυσούλα σου και σ' όλες τις μάντρες, σ' όλους τους τοίχους, σ' όλο τον ουρανό ΚΚΕ, ΚΚΕ.

Σκούπισε τα μάτια σου.
ΚΚΕ.
Τ' ορκιζόμαστε».