‘‘Free Cinema’’ και βιομηχανία θεάματος - ακροάματος

Όλα ξεκίνησαν με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις της 10ετίας του 1920 όταν η μονοπωλιακή συγχώνευση τραστ του αμερικάνικου σινεμά (Metro Pictures Corporation, Goldwyn Pictures Corporation και Louis B. Mayer Pictures) δημιούργησαν τον κολοσσό της Metro-Goldwyn-Mayer  (youtube -facebook) και στο αντίποδα ένα μερμήγκι το «free cinema» -ο «ανεξάρτητος οικονομικά και ιδεολογο-αισθητικά» κινηματογράφος
«Baby stuff» -για μωρά μόνο περιέγραψε το κίνημα του ελεύθερου σινεμά ο John Grierson, πατέρας της βρετανικής παράδοσης του ντοκιμαντέρ τη δεκαετία του 1930. Ένας τέτοιος κυνισμός δεν προκαλεί έκπληξη αν ληφθεί υπόψη ότι το Free Cinema ήταν, σε κάποιο βαθμό, μια απόρριψη της γενιάς του Grierson.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ως προς την οργάνωσή του, τις συνθήκες παραγωγής και τον άμεσο αντίκτυπο, το επόμενο Free Cinema ήταν πιο περιορισμένο σε εμβέλεια από τον προκάτοχό του της δεκαετίας του 1930. Ουσιαστικά, ήταν μια σειρά από έξι φιλμάκια - κυρίως ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που προβλήθηκαν στο National Film Theatre του Λονδίνου μεταξύ Φεβρουαρίου 1956 και Μαρτίου 1959. Τα προγράμματα συγκεντρώθηκαν από μια ομάδα κινηματογραφιστών και κριτικών - κυρίως Lindsay Anderson, Karel Reisz , ο Tony Richardson, ο Walter Lassally και ο John Fletcher - οι ταινίες των οποίων προβλήθηκαν στα τρία βρετανικά προγράμματα της σειράς (Free Cinema 1, 3: Look at Britain & 6: The Last Free Cinema).
Αλλά το ελεύθερο σινεμά ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή σειρά προγραμμάτων. Χαρακτηρίστηκε από μια νέα στάση στη δημιουργία ταινιών που απέρριπτε τόσο το mainstream βρετανικό όσο και την εναλλακτική παράδοση ντοκιμαντέρ - αν και ο Humphrey Jennings, ιδρυτής του κινήματος Mass Observation και σκηνοθέτης ταινιών (αγγλικής) προπαγάνδας όπως το London Can Take It! (1940) και Fires Were Started (1943) θαυμάστηκαν.
Αντίθετα, τα μέλη του Free Cinema επαίνεσαν «ποιητικούς» κινηματογραφιστές όπως ο Γάλλος σκηνοθέτης της δεκαετίας του 1930 Ζαν Βιγκό (Zéro de conduite - 1933, L'Atalante -1934) και ο γνωστός μας Τζον Φορντ, ο σκηνοθέτης του Χόλλυγουντ που είναι γνωστός για γουέστερν όπως το Stagecoach – 1939 με John Wayne, Claire Trevor, Andy Devine, το My Darling Clementine - 1946 και, αργότερα, The Searchers Η αιχμάλωτος της ερήμου-1956.
Αυτό το θεωρητικό υπόβαθρο παρουσιάστηκε στα κινηματογραφικά περιοδικά Sequence και Sight and Sound, για τα οποία έγραψαν οι Anderson και Reisz.

Το Free Cinema αντιπροσώπευε μια ομάδα ταινιών που παράγονται όλες σε ημιερασιτεχνικές συνθήκες, σε μεγάλο βαθμό από τους ίδιους (απλήρωτους) τεχνικούς, και μοιράζονταν μια «κοινή στάση» που συνοψίζεται σε ένα μανιφέστο. Οι ταινίες χρηματοδοτήθηκαν είτε από τους δημιουργούς τους (όπως το O Dreamland -Άντερσον, 1953) - που έγινε λίγο πριν το πρώτο πρόγραμμα Free Cinema, είτε από μικρές επιχορηγήσεις από χορηγούς που τους έδωσαν σχεδόν πλήρη δημιουργική ελευθερία (εξ ου και Free Cinema).
Δύο οργανισμοί χρηματοδότησαν τις περισσότερες ταινίες. Το πρώτο ήταν το BFI Experimental Film Fund, ένα μικροσκοπικό ταμείο για καινοτόμες ταινίες που ιδρύθηκε και διοικείται από το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου από το 1952 και το δεύτερο ήταν η Ford Motor Company, αφού ο Karel Reisz διορίστηκε «Officer of Commercials» της το 1956.

Αυτό το free cinema «μετακόμισε» στις ΗΠΑ, μέσω Καναδά. Οι νέοι κινηματογραφιστές, της Αγγλίας στη δεκαετία του 1950, οι οποίοι θέλανε να απαντήσουν στον παλιομοδίτικο κινηματογράφο της εποχής δημιούργησαν –ή αποπειράθηκαν, το δικό τους «μοντέλο», έναν δυναμικότερο και αποτελεσματικότερο κινηματογράφο, ρεαλιστικό και με κοινωνικό περιεχόμενο. Τότε τέθηκε σοβαρά ο λίθος της αμφισβήτησης της κλασικής αφήγησης, που μέχρι τη 10ετία του 1950 κυριαρχούσε στην αμερικανική ήπειρο και οι σκηνοθέτες έχοντας αριστερή αντίληψη και διάθεση για κοινωνική και σημειολογική (ταυτόχρονα) ανάλυση του φιλμικού κειμένου, βρήκαν «έδαφος» για να φτιάξουν ένα νέο κινηματογραφικό ρεύμα. Αν σε αυτούς προσθέσουμε τις επιρροές του γαλλικού Νέου Κύματος, που, περιέργως, είχε εισχωρήσει στις ΗΠΑ, κυρίως στα πανεπιστήμια, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, τότε καταλαβαίνουμε τη στροφή των Αμερικανών σκηνοθετών σε έναν πιο ουσιαστικό και πολιτικό κινηματογράφο.

Παράλληλα, το 1959, έχουμε μιαν άλλη σκηνοθετική ματιά, με την ταινία «Σκιές», του Τζον Κασσαβέτη (John Cassavetes ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης, που θεωρείται και είναι ο πατέρας του αμερικανικού αντεργκράουντ κινηματογράφου –«έφυγε» στα 60 του το 1989).
Είναι η αρχή ενός ρεύματος δημιουργών (auteur), σχεδόν, με τα πρότυπα του γαλλικού κινηματογράφου.  Την εποχή που ο Κασσαβέτης γύριζε τις ταινίες του ήταν αδιανόητα η κίνηση της μηχανής, η κάμερα στον ώμο, το λίγο φλου πλάνο. Ολα αυτά θεωρούνταν ατέλεια και, γενικά, μειονέκτημα της ταινίας. Αν παρατηρήσει κανείς, διαπιστώνει ότι αυτή η τεχνική φωτογράφισης ήταν πλήρως ενταγμένη στο αφηγηματικό στιλ του. Ήθελε να φαίνεται ότι αποτυπώνει την πραγματικότητα, ότι είναι κάτι σαν ντοκιμαντέρ, όντας ουσιαστικά μια μυθοπλαστική ταινία, μια αφήγηση δομημένη αποκλειστικά και μόνο απ' τον ίδιο.
Αργότερα αυτό το στιλ έγινε εμπορικό και εντάχτηκε πλήρως στο αμερικανικό σύστημα κινηματογράφησης, δίνοντας έργα μεγάλων Αμερικανών σκηνοθετών, όπως είναι ο Τζιμ Τζάρμους και ο Χαλ Χάρτλεϊ.
Δυο λόγια για τον (αγαπημένο του γράφοντος) Τζάρμους που είναι, κατά γενική ομολογία, από τους λίγους σκεπτόμενους Αμερικάνους δημιουργούς και είτε σου αρέσουν οι ταινίες του, είτε όχι, πάντα καταφέρνει να σε βγάζει –πικρόχολα από τα ρούχα σου.
Από το «ο Νεκρός» (1995 -επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών 1996) το πολύ σοβαρό και συμπυκνωμένο κινηματογραφικό σχόλιο, για την Αμερική του 19ου αιώνα!, στα…
«Τσακισμένα λουλούδια» …Αχ, αυτοί οι μικροαστοί! Τι μάστιγα, αλήθεια! Εσωστρεφείς και εγωιστές κάνουν τα αδύνατα δυνατά να γίνουν δυστυχισμένοι! Όλος ο κόσμος, γι' αυτούς, είναι μόνον όσα βλέπει το ελαττωματικό μάτι τους και όλα όσα συλλαμβάνει η λειψή συνείδησή τους.
Καφές και Τσιγάρα. Καλύπτεται, επίσης, όπως γίνεται με τα καλά μικρά ποιήματα, με τη σαφήνεια στη διατύπωση. Με τη σαφήνεια του θέματος. Με την εξαιρετική χρήση των διαλόγων. Με την οικονομία στις λέξεις. Με την πολύ καλή επιλογή των ηθοποιών. Ετσι, στο τέλος, αποκομίζεις την εντύπωση πως είδες μια ολοκληρωμένη ιστορία. Διάβασες ένα ενιαίο μεγάλο ποίημα!

Άνθρωποι, δυο - δυο ή και περισσότεροι, ανταμώνουν, γύρω από ένα τραπέζι και ενώ πίνουν καφέ και καπνίζουν (ή δεν πίνουν και δεν καπνίζουν), μιλούν για πολλά και διάφορα, με μικρά στιγμιότυπα που εξωτερικά φαντάζουν αδιάφορα. Στον πυρήνα τους, όμως, υπάρχει ζωή και ουσία ζωής. Όχι μεγάλες στιγμές. Μικρές. Βαθιά ανθρώπινες, όμως.
Ο άνθρωπος φάντασμα, μια ακόμα ατμοσφαιρική ταινία, που ασχολείται με τη ζωή παράξενων και αλλιώτικων ανθρώπων, «Ghost Dog: Ο τρόπος των σαμουράι»
Αναπολώντας το απολαυστικό Down by Law από τον πρωτοεμφανιζόμενο στο αμερικάνικο κοινό Ρομπέρτο Μπενίνι «I Scream, You Scream, We All Scream for Ice Cream"! (Στην παγίδα του νόμου 1986 –είχε βγει στις ελληνικές αίθουσες μαζί με το «δίχως στέγη, δίχως νόμο» Sans toit ni loi της βελγίδας Agnès Varda) 

Με την οικονομία ενός ποιητή ο Τζάρμους και με την ποιότητα ενός καλαίσθητου ζωγράφου, χωρίς κραυγές, με χιούμορ και με πίκρα, με κριτική, αλλά και με ύμνους για όσα καταγράφει, γεμίζει πάντα την οθόνη με νοήματα και συναισθήματα. Ακόμα και στις τελευταίες του ταινίες, οι οποίες δείχνουν μιαν ιδεολογική και αισθητική κούραση, καταφέρνει να σου δώσει Home work «δουλειά για το σπίτι»

🇺🇲  Στη Μέκκα της Τέχνης-Εμπόρευμα

Το ότι ο «λαμπερός» και παρασκηνιακός κόσμος του θεάματος με τα μεγάλα και μη στούντιο είναι ο νταβατζής της οπτικοακουστικής παραγωγής είναι δεδομένο.
«Γουόλτ Ντίσνεϊ», «Μέτρο Γκόλντγουιν Μάγερ», «Παραμάουντ», «Γιουνιβέρσαλ», «Γουόρνερ», «Twentieth Century Fox»,  «Sony pictures» και άλλοι «κολοσσοί» της βιομηχανίας του σινεμά αποτελεί σήμερα ένα επικαιροποιημένο κουβάρι -όργανο των μονοπωλίων του συγκεκριμένου οικονομικού χώρου, δημιουργημένο από το 1922 ως «συνδικάτο της κινηματογραφικής βιομηχανίας» (Motion Picture Producers and Distributors of America -MPPDA), κυρίαρχο παντού και φυσικά στην Ευρώπη.
Το 1968, η Αμερικανική Κινηματογραφική Ένωση -MPAA (όπως λέγεται σήμερα) καθιέρωσε έναν κώδικα Code & Rating Administration - CARA (αργότερα μετονομάστηκε σε Classification & Rating Administration), που άρχισε να εκδίδει αξιολογήσεις για ταινίες που διανέμονται εμπορικά …για να βοηθούν -υποτίθεται τους γονείς να προσδιορίζουν ποιες ταινίες είναι κατάλληλες για τα παιδιά τους.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2015 που ανατέθηκε από την CARA, το 93% των γονέων στις ΗΠΑ θεωρούν ότι το σύστημα αξιολόγησης είναι ένα χρήσιμο εργαλείο…

Αυτή η στάση εξηγείται απολύτως αν σκεφτεί κανείς τα ιλιγγιώδη ποσά που «παίζονται» στο χώρο του θεάματος. Το κόστος κατανάλωσης (δηλαδή το συνολικό ποσό που ξοδεύτηκε για την αγορά και τη χρήση προϊόντων) μόνο για τα προϊόντα «οικιακής ψυχαγωγίας» στις ΗΠΑ έφτασε, το 2002, τα 22,2 δις$ με συνεχή αυξητική τάση, «παγιώνοντας» τη συγκεκριμένη χώρα στην πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο για το συγκεκριμένο δείκτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της MPAA (Αμερικανική Κινηματογραφική Ένωση), το ρόλο της οποίας θα δούμε και παρακάτω), το 2000, η παραγωγή μιας ταινίας από ένα στούντιο κόστιζε κατά Μ.Ο. ~55 εκατομ$ + 27 εκατομ$ για τη διαφήμιση, δηλαδή, συνολικά κόστος ~82 εκατομ$! Ποσά απλησίαστα για οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Να φανταστούμε τι γίνεται σήμερα που με την ψηφιοποίηση μειώνεται δραματικά το κόστος και τα ΜΜΕ-ΜΚΔ «τρέχουν» από μόνα τους την promotion.

Αξίζει τον κόπο –αν και τα στοιχεία είναι λίγο παλιά να δούμε με νούμερα το αμφίδρομο Hollywood | βιομηχανία θεάματος (και ακροάματος) με την αμερικανική οικονομία ως σημαντική κινητήρια δύναμη (698 δις$ ~4,32% του ΑΕΠ).
Σύμφωνα έκθεση των Bureau of Economic Analysis (BEA) και National Endowment for the Arts (NEA). Αυτές οι βιομηχανίες -συμπεριλαμβανομένης της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής παραγωγής, της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης, των εκδόσεων, των τεχνών, των διαφημίσεων και των λιανικών πωλήσεων- απασχολούν 4,7 εκατομμύρια Αμερικανούς, με 334,9 δις$ μισθούς, βοηθώντας (με περίπου 25 δις$ στο εμπορικό πλεόνασμα).
Στον τομέα παραγωγής, εμπορίας και διανομής ταινιών και τηλεοπτικών εκπομπών απασχολούνται 305.000, συμβάλλοντας (2014), σε πωλήσεις ύψους 131 δις$ (αύξηση 2% από το 2013), από ~89.000 επιχειρήσεις πατρονάροντας, άλλες (περισσότερες από 345.000) με τζίρο πάνω από 41 δις$.

Ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία - κορωνοϊός

Με την έναρξη της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία προκάλεσε το κλείσιμο πάνω από 9.000 κινηματογράφων στην ΕΕ, μετά το μπουμ της κινηματογραφικής βιομηχανίας το 2019 (το διεθνές box office εκτινάχθηκε στο peak όλων των εποχών 31,1 δις$), δημιούργησε ένα πρόσκαιρο άγχος αλλά γενικά «όλα καλά»!
Μπορεί οι πρεμιέρες, τα ανοιξιάτικα-καλοκαιρινά αλλά και σε κλειστό χώρο φεστιβάλ και οι ψυχαγωγικές εκδηλώσεις να αντιμετώπισαν σχεδόν ολοκληρωτική ακύρωση ή αναβολή λόγω της πανδημίας, με αρχική απώλεια 5 δις$ στο παγκόσμιο box office, που έγιναν 15-17 δις$, γιατί οι κινηματογράφοι έμεινα κλειστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά αυτό μόνο για τα «φτωχαδάκια:
Ο κινηματογραφικός τομέας της ΕΕ αποτελείται από τα χοντρά κυκλώματα, για τα οποία ο κινηματογράφος αποτελεί «πάρεργο» και από μικρές εταιρείες που απασχολούν δημιουργούς και τεχνικούς ελεύθερους επαγγελματίες, ιδιαίτερα ευάλωτες στην πανδημία, που πλήρωσαν το μάρμαρο και τις ώθησε στο χείλος της χρεοκοπίας.
Οι κυβερνήσεις και τα εθνικά ταμεία κινηματογράφου και οπτικοακουστικών μέσων σε όλη την ΕΕ θέσπισε μέτρα ψίχουλα (ταμεία αλληλεγγύης, προγράμματα βραχυχρόνιας ανεργίας, βοήθεια του arthouse cinema κλπ), που αντί για τους «μικρούς» -με περιορισμό –κάπως, της οικονομικής ζημίας τους, λυμαίνονταν διανομείς και συναφή μονοπώλια, παίρνοντας τις επιχορηγήσεις για παραστάσεις και φεστιβάλ που έγιναν ψηφιακά με δωρεάν.

Πολωνία video-gaming...προς τη δόξα τραβά, εν μέσω πανδημίας

Έτσι κι αλλιώς η πανδημία ήρθε εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης με απαξίωση κεφαλαίων (ελάττωση της αξίας του και καταστροφή ενός τμήματός του - μέρους των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας, πρώτα - πρώτα εργαζόμενων), επιτρέποντας στο υπόλοιπο τμήμα του να επενδυθεί κερδοφόρα και να ξαναρχίσει η διαδικασία της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της αναπαραγωγής του κεφαλαίου σε διευρυμένη κλίμακα.

Gaming: Η πιο προσοδοφόρα βιομηχανία ψυχαγωγίας με διαφορά

Τα αστικά κράτη, εκφράζοντας τα γενικά συμφέροντα του κεφαλαίου σε κάθε χώρα, βλέπουν ως αναγκαία την προστασία των δικών τους ομίλων, του δικού τους κεφαλαίου και την καταστροφή του κεφαλαίου που βρίσκεται σε άλλα κράτη. Αλλά και εκεί παίζονται παιχνίδια γιατί και στο εσωτερικό της κάθε χώρας, κάθε άλλο παρά ενιαία είναι η κυβερνητική διαχείριση.

Επί του πρακτέου:
Η γαλλική κυβέρνηση έσπευσε να εισαγάγει διάφορα μέτρα οικονομικής στήριξης των μεγάλων ΜΜΕ όπως παράταση …εις το διηνκές προθεσμιών πληρωμής κοινωνικής ασφάλισης (δηλ. τα ένσημα των εργαζόμενων) και φόρων, αναβολή καταβολής ενοικίων και λογαριασμών νερού, φυσικού αερίου και ρεύματος, εφάπαξ ενίσχυση (από το Ταμείο Αλληλεγγύης) και υποστήριξη  έως και 300 δις€ !! «για τη διασφάλιση ρευστότητας στην εταιρείας», υποστήριξη από το κράτος και την Τράπεζα της Γαλλίας για την αναδιάρθρωση των τραπεζικών δανείων, στέλνοντας τους εργαζόμενους σε ένα «απλοποιημένο -ενισχυμένο καθεστώς μερικής ανεργίας»…
Παράλληλα επέτρεψε σε συνδρομητικές πλατφόρμες VOD (SVOD) όπως το Netflix και το Amazon Prime να ανεβάζουν πιτς φυτίλι τα πάντα (σσ. οι ταινίες των κινηματογράφων της Γαλλίας μετά από 2-3 επιτρεπόταν να διατεθούν μέσω Netflix και Σια)
Γερμανία: Η κυβέρνηση ανακοίνωσε αρχικά μια σειρά από μέτρα υπέρ του πολιτιστικού τομέα, δεσμευόμενη να διαθέσει επιπλέον κονδύλια ως επείγουσα βοήθεια, εγκρίνοντας ένα πακέτο ενίσχυσης για αυτοαπασχολούμενους και μικρές επιχειρήσεις, με επιδότηση κεφαλαίου κίνησης 9.000 ευρώ –αλλά για περίοδο τριών μόνο μηνών, στην ουσία δάνειο.
Όπως όμως αποκάλυψε το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Κινηματογράφου (FFA) τα μέτρα μέτρων στοχεύουν στην παροχή οικονομικής ανακούφισης σε παραγωγούς ναι, αλλά κυρίως στους διανομείς, με δημιουργία ενός ταμείου έκτακτης ανάγκης 15 εκατομ€ + [10+3] εκατομμύρια (πρώτη δόση) ακόμη «για στήριξη των Γερμανών διανομέων που δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν τίτλους κατά τη διάρκεια της κρίσης».
Η FFA, καθώς και οι περιφερειακοί φορείς χρηματοδότησης όπως και άλλοι εθνικοί πολιτιστικοί όμιλοι χρηματοδότησης, έχουν δεσμευτεί να αναστείλουν την αποπληρωμή των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν σε παραγωγούς και διανομείς
Όπως και στην περίπτωση της Γαλλίας, η FFA έχει πυροδοτήσει μια διαμάχη ενθαρρύνοντας τους κινηματογράφους να είναι πιο «ευέλικτοι», σημειώνοντας ότι η γερμανική νομοθεσία επιτρέπει εξαιρέσεις από τους κανόνες «κατά περίπτωση» διαθέτοντας ταινίες σε VOD αμέσως μετά την κυκλοφορία τους στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μάλιστα ταινίες που δεν λαμβάνουν επιδοτήσεις εξαιρούνται και μπορούν να κυκλοφορήσουν στις πλατφόρμες, προτού καν βγουν σε κινηματογράφο

Ισπανία
Το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για τον κορωνοϊό της ισπανικής κυβέρνησης, συνολικού προϋπολογισμού 20 δισ. ευρώ, στοχεύει στη «βελτίωση της οικονομικής ρευστότητας των εταιρειών σε όλους τους οικονομικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του οπτικοακουστικού».
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που προκαλείται από τον κορονοϊό, οι εταιρείες μπορούν να αναστείλουν τις συμβάσεις των εργαζομένων ή να μειώσουν το ωράριο εργασίας τους.
Μόλις οι εταιρείες ξαναρχίσουν τις δραστηριότητές τους, στην περίπτωση των προσωρινών συμβάσεων (ιδίως στον κινηματογράφο και τον οπτικοακουστικό κλάδο όπου η απασχόληση είναι άκρως εποχικής φύσεως), η δέσμευση να κρατηθεί κάποιος στην εργασία δεν θα θεωρείται ότι παραβιάζεται όταν λήξει η σύμβαση λόγω λήξης ο συμφωνημένος χρόνος ή η απόδοση του έργου ή της υπηρεσίας (που συνήθως συμβαίνει στα γυρίσματα ταινιών).
Τέλος, βοηθιέται το Ισπανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Τεχνών (ICAA) να «εξορθολογίζει τις εκκρεμείς πληρωμές».
Ιταλία: Στήριξη των επιχειρήσεων 130 εκατομ€υρώ με
100 σε μέτρα έκπτωσης φόρου.
(δάνειο) 100 «για τη διευκόλυνση επενδύσεων».
10 για τη στήριξη των κινηματογράφων τέχνης.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Παρά τις περιορισμένες αρμοδιότητές της όσον αφορά την πολιτική υγείας και τον πολιτισμό, η ΕΕ ενήργησε εγκαίρως» … με
Άμεση επιχορήγηση ή φορολογικό πλεονέκτημα, που επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να δημιουργήσουν προγράμματα επιχορήγησης για εταιρείες έως και 800.000 ευρώ·
Επιδοτούμενες εγγυήσεις τραπεζικών δανείων, που εξουσιοδοτούν τις χώρες της ΕΕ να χορηγούν κρατικές εγγυήσεις ή να δημιουργούν συστήματα εγγυήσεων που υποστηρίζουν τραπεζικά δάνεια που συνάπτονται από εταιρείες·
Επιδοτούμενα επιτόκια, ώστε «να παρέχουν μεγαλύτερη βεβαιότητα στις εταιρείες στο τρέχον ασταθές πλαίσιο».
Βοήθεια προς την πραγματική οικονομία μέσω τραπεζών.

Προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας στην ΕΕ «υπό ορισμένες συνθήκες» επιτρέπουν στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να μειώσουν τις ώρες εργασίας των υπαλλήλων τους…
Η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ έχουν τέτοια συστήματα. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική θεσμική διακύμανση όσον αφορά την κάλυψη, τους τύπους εισοδηματικής στήριξης, το επίπεδο αποζημίωσης και τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων:
Η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία και η Σουηδία έχουν σχετικά προγράμματα
Η Ουγγαρία και η Λετονία έχουν σχετικά καλά καθιερωμένα συστήματα.
Στη Δανία, την Ιρλανδία, τη Φινλανδία και την Ισπανία η στήριξη στο πλαίσιο των προγραμμάτων βραχυχρόνιας εργασίας παρέχεται μέσω «επιδομάτων μερικής ανεργίας».
Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Λετονία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία έχουν θεσπίσει προσωρινά έκτακτα μέτρα (σσ. αν κρίνουμε από τη χώρα μας οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, μέσω του οποίου διενεργούνται παρεμβάσεις καταλήγουν σε στήριξη της εργοδοσίας -το 2020 10,6 δισ. -από 5,6 δισ. το 2019, κυρίως λόγω των δαπανών για την «αποζημίωση ειδικού σκοπού» επιχειρήσεων, για την επιδότηση τόκων επιχειρηματικών δανείων, για το μέτρο της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής κά. + 12,2 δισ. ευρώ για ρευστότητα
Πρόκειται για μέτρα από τα οποία ωφελούνται οι μεγάλοι κυρίως επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ το όποιο μερίδιο καταλήγει σε βιοπαλαιστές ΕΒΕ κλπ δεν είναι ικανό να αντιστρέψει τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης και της πανδημίας, ούτε βέβαια να ελαφρύνει τα συσσωρευμένα βάρη για την πλειοψηφία των μικρών επιχειρηματιών.