Σύντροφοι, κόκκινοι! Η συμμαχία των εργατών και των αγροτών του Κόκκινου Στρατού είναι ισχυρή _στενή _ακατάλυτη

Ο Κόκκινος Στρατός των Εργατών και Αγροτών (Рабоче-крестьянская Красная армия, РККА), ο ελευθερωτής της ανθρωπότητας Ιδρύθηκε το 1918, από το μπολσεβίκικο Συμβούλιο των Λαϊκών Κομισάριων. Στις 23 Φεβρουαρίου, όλη η πρώην ΕΣΣΔ –ακόμη και μετά τις ανατροπές (για την ακρίβεια από το 1995 και μετά)  γιορτάζει τον «Υπερασπιστή της Πατρίδας» (Дня защитника Отечества) Κόκκινο στρατό.
Για πρώτη φορά, η ημερομηνία έγινε γιορτή και αργία το 1919 (ονομαζόταν τότε Ημέρα του Κόκκινου Δώρου – Днем Красного подарка) και χρονολογείται από την επέτειο των μαχών των πρώτων μονάδων του Ερυθρού Στρατού με τα γερμανικά στρατεύματα κοντά στο Ψκόφ και τη Νάρβα.
Αλλά αφορούσε πάντα τη μέρα της δημιουργίας «του Κόκκινου Στρατού των Εργατών και των Αγροτών» – 28 Ιανουαρίου 1918, γιατί τότε το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων εξέδωσε αντίστοιχο διάταγμα.

Διάταγμα του Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτρόπων
για τη δημιουργία του “Κόκκινου Στρατού των Εργατών και Αγροτών”,
όπως τροποποιήθηκε από τον V.I. Λένιν το 1918.

Στις 23 Φεβρουαρίου 1919 γιορτάστηκε στη Μόσχα με μουσική και παραστάσεις στα θέατρα αλλά και σε ανοιχτούς χώρους.
Το 1920 και το 1921, δεν γιορτάστηκε, αλλά το 1922, εγκρίθηκε το ιστορικό ψήφισμα και δόθηκε το επίσημο όνομα «Ημέρα του Κόκκινου Στρατού και του Ναυτικού».

Τα 10χρονα και 20χρονα

Το 1928, η ΕΣΣΔ γιόρτασε τα 10 χρόνια του Κόκκινου Στρατού, εγκαινιάζοντας και το μουσείο που υπάρχει μέχρι σήμερα και, στο κτίριο των ταχυδρομείων (Τηλεγράφου) στην οδό Tverskaya, έγινε θεματική έκθεση ζωγραφικής από μέλη του Συλλόγου Καλλιτεχνών της Επανάστασης.
Στη δεκαετία του 1930, την Ημέρα του Κόκκινου Στρατού και του Ναυτικού, διοργανώνονταν παρελάσεις φορέων, διαγωνισμοί φυσικής αγωγής για μαθητές, οι πιονιέροι διοργάνωσαν εκδρομές για σκι, και μονοήμερες στρατιωτικές πεζοπορίες, πατινάζ σε παγοδρόμια, βάδιζαν σε σχηματισμό με σημαίες τραγουδώντας εμβατήρια κά.

Στις 24 Ιανουαρίου 1938, την 20ή επέτειο της δημιουργίας του, το Προεδρείο του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ καθιέρωσε το πρώτο σοβιετικό μετάλλιο «ΧΧ Χρόνια των Εργατών και του Κόκκινου Στρατού», που απονεμήθηκε σε στρατιωτικό προσωπικό, καθώς και σε συμμετέχοντες στον Εμφύλιο Πόλεμο.

Οι εκδηλώσεις προς τιμήν του έγιναν ιδιαίτερα σημαντικές κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου.
Το 1942, η έκθεση «Ο Ηρωικός Δρόμος του Κόκκινου Στρατού» άνοιξε στο Μουσείο της Επανάστασης.

Το 1943, η έκθεση «Ο Κόκκινος Στρατός στον αγώνα ενάντια στους Γερμανούς φασίστες εισβολείς» έγινε στην κεντρική Λέσχη του και στο ίδιο μέρος το 1944-1945 εκθέσεις έργων του Στούντιο στρατιωτικών καλλιτεχνών που πήραν το όνομά τους από τον Μ. Β. Γκρέκοφ.
Μετά τον πόλεμο, η 23η Φεβρουαρίου γιορτάστηκε με ακόμη μεγαλύτερη λαμπρότητα ως «Ημέρα του Σοβιετικού Στρατού και του Ναυτικού»

Το σημερινό όνομα – Υπερασπιστής της Ημέρας της Πατρίδας – ισχύει από το 1995, ενώ από το 2002, καθιερώθηκε σαν ημέρα αργίας.
Με τελείως άλλο πνεύμα, πραγματοποιείται «επίσημη» τελετή στα τείχη του Κρεμλίνου, στεφάνια τοποθετούνται στον τάφο του άγνωστου στρατιώτη, τα πάρκα της πόλης φιλοξενούν θεματικά φεστιβάλ, διαγωνισμούς και στρατιωτικά συγκροτήματα και πυροτεχνήματα το βράδυ.
Διαφορετικό γιορτασμό πραγματοποιούν κάθε χρόνο οι κομμουνιστές νεολαιίστικες οργανώσεις και  εργαζόμενοι.

Πληροφορίες από mos.ru/news, vtomske.ru (Νοβόστι)

Η δεκανέας του 87ου ειδικού τάγματος, Μαρία Τιμοφέεβνα Σαλνέβα Shalneva
(Мария Тимофеевна Шальнева -Ненахова), «ρυθμίζει την κίνηση» του Κόκκινου Στρατού
κάπου στο Βερολίνο κοντά στο Ράιχσταγκ
(Πρωτομαγιά του 45 -1 мая 1945 года в Берлине)

Το ιστορικό ιδρυτικό διάταγμα
του Συμβουλίου Επιτρόπων του Λαού

Τιμώντας τη μέρα του Κόκκινου Στρατού, τιμώντας τα εκατομμύρια των μαχητών που πέρασαν από τις τάξεις του, προσφέροντας τη ζωή τους για πανανθρώπινα ιδανικά, τιμώντας τις στρατιές της επανάστασης που σκόρπισαν την ελπίδα και τη βεβαιότητα της κοινωνικής αλλαγής σ’ ολόκληρο τον κόσμο, υποκλινόμενοι στο στρατό που χάρισε στην ανθρωπότητα τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη, παρουσιάζουμε ένα μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο.
Είναι το Διάταγμα για τη Δημιουργία του Κόκκινου Στρατού, που επεξεργάστηκε το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού και υπέγραψε ο Λένιν στις 15/28 Γενάρη του 1918. Το αναδημοσιεύουμε από το 11ο τεύχος (Οκτώβρης 1932) του περιοδικού «ΝΕΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ», που έβγαζαν στη χώρα μας οι κομμουνιστές διανοούμενοι.

Διάταγμα για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού
(28 Γενάρη 1918)
Ο παλιός στρατός χρησίμεψε για την καταπίεση των εργαζομένων μαζών απ’ την αστική τάξη.
Αφού η εξουσία πέρασε στις εργαζόμενες μάζες και τους καταπιεζόμενους, είναι ανάγκη να δημιουργηθεί ένας καινούργιος στρατός που θα χρησιμέψει για στήριγμα στην εξουσία των σοβιέτ και στο μέλλον σαν βάση για την αντικατάσταση του μόνιμου στρατού από έναν εθνικό στρατό, που θα ‘ναι το στήριγμα της μέλλουσας κοινωνικής επανάστασης στην Ευρώπη.

I

Γι’ αυτό το λόγο το Συμβούλιο των Επιτρόπων του λαού αποφασίζει την ίδρυση ενός καινούργιου στρατού που θα ονομαστεί κόκκινος στρατός των εργατών και αγροτών πάνω στην επόμενη βάση.
1. Ο κόκκινος στρατός των εργατών και των χωρικών θα αποτελείται από τα πιο συνειδητά και τα πιο οργανωμένα στοιχεία των εργαζόμενων τάξεων.
2. Θα γίνονται δεκτοί στον κόκκινο στρατό όλοι οι πολίτες της Ρωσσικής Δημοκρατίας πάνω από 18 χρόνων. Κάθε πολίτης που θέλει να μπει στον κόκκινο στρατό πρέπει να ‘ναι έτοιμος να θυσιάσει όλες του τις δυνάμεις, τη ζωή του για την υπεράσπιση της επανάστασης του Οχτώβρη, της εξουσίας των Σοβιέτ και του Σοσιαλισμού. Για να γίνει κανένας μέλος του κόκκινου στρατού χρειάζεται να έχει σύσταση των επιτροπών του συντάγματος ή των δημοκρατικών οργανώσεων που δέχονται το πρόγραμμα της εξουσίας των Σοβιέτ, των κομματικών ή επαγγελματικών οργανώσεων ή τουλάχιστον δύο μελών αυτών των οργανώσεων. Αν ομάδες ολάκερες μπαίνουν στον κόκκινο στρατό, οι στρατιώτες πρέπει να απαντήσουν οι μεν για τους δε και η παραδοχή τους θα υποβληθεί στην ψήφο όλων.

II

1. Οι στρατιώτες του κόκκινου στρατού των εργατών και χωρικών θα διατρέφονται ολοκληρωτικά απ’ το Κράτος και θα παίρνουν 50 ρούβλια το μήνα.
2. Τα μέλη της οικογένειας των στρατιωτών, που είναι ανίκανα για δουλειά και που διατρεφόντανε πριν απ’ αυτούς, θα παίρνουν ό,τι τους είναι αναγκαίο μέσα στα όρια που θα οριστούν απ’ τα όργανα της εξουσίας των τοπικών Σοβιέτ.

III

Ανώτερο διευθυντικό όργανο του κόκκινου στρατού των εργατών και χωρικών θα ‘ναι το Συμβούλιο των Επιτρόπων του λαού. Η άμεση διοίκηση του στρατού θα συγκεντρωθεί στο επιτροπάτο στρατιωτικών. Πλάι δε σ’ αυτό θα συσταθεί ένα εθνικό συμβούλιο».

Έκκληση του Λένιν στον Κόκκινο Στρατό

Σύντροφοι, κόκκινοι!
Οι καπιταλιστές της Αγγλίας, της Αμερικής και της Γαλλίας ξεκίνησαν πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Εκδικούνται τις δημοκρατίες των σοβιετικών εργατών και αγροτών για την ανατροπή της εξουσίας των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών που είναι παράδειγμα σ’ όλους τους λαούς της γης.
Οι καπιταλιστές της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Αμερικής βοηθούν τους Ρώσους τσιφλικάδες με χρήματα και στρατιωτικές προμήθειες, από τη Σιβηρία, στον Ντον και τον Βόρειο Καύκασο ενάντια στη σοβιετική εξουσία, με στόχο να πισωγυρίσουν το λαό στην εποχή των τσάρων και γαιοκτημόνων, την αιχμή δόρατος των  καπιταλιστών.
Όχι! Αυτό δεν θα συμβεί!
Ο Κόκκινος Στρατός συσπειρώθηκε, σήκωσε ανάστημα, οδήγησε τα στρατεύματα ενάντια στους «Λευκούς»  στο Βόλγα, κατέκτησε τη Ρίγα, κατέκτησε σχεδόν όλη την Ουκρανία και πλησίασε την Οδησσό και το Ροστόφ. Λίγη ακόμη προσπάθεια, λίγοι ακόμη μήνες μάχης και η νίκη θα είναι δική μας.
Ο Κόκκινος Στρατός είναι δυνατός γιατί παρελαύνει –συμπαγής και συνειδητά στη μάχη για τη γη του αγροτών, για την ακατανίκητη εργατο-αγροτική σοβιετική εξουσία.

Είναι ανίκητος, γιατί έχει συνενώσει εκατομμύρια αγρότες με εργαζόμενους που τώρα έχουν μάθει να πολεμούν, έχουν μάθει –με σύντροφο την πειθαρχία, να μη λιποψυχούν, να μην το βάζουν κάτω μετά από μικρές ήττες, να βαδίζουν ακάθεκτοι τολμηρά ενάντια στον εχθρό γνωρίζοντας ότι η ολοκληρωτική του ήττα είναι κοντά.

Σύντροφοι, κόκκινοι! Η συμμαχία των εργατών και των αγροτών του Κόκκινου Στρατού είναι ισχυρή, στενή, ακατάλυτη.
Οι Κουλάκοι και οι πολύ πλούσιοι αγρότες προσπαθούν να οργανώσουν εξεγέρσεις ενάντια στη σοβιετική εξουσία, αλλά είναι μια ασήμαντη μειονότητα.
Όχι για πολύ και σπάνια καταφέρνουν να εξαπατήσουν τους αγρότες.
Οι αγρότες γνωρίζουν ότι μόνο σε συμμαχία με τους εργάτες θα νικήσουν τα αφεντικά.
Μερικές φορές αυτοαποκαλούμενοι κομμουνιστές ενεργούν στα χωριά –κοινοί απατεώνες, οι χειρότεροι εχθροί των εργαζομένων, οι βιαστές που προσκολλήθηκαν στην εξουσία για εγωιστικούς σκοπούς.
Η εργατική – αγροτική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να τους πολεμήσει καθαρίζοντας την ύπαιθρο απ’ αυτούς.
Ο μεσαίος αγρότης δεν είναι εχθρός, αλλά φίλος του εργάτη, φίλος της σοβιετικής εξουσίας. Οι εργαζόμενοι που έχουν ταξική συνείδηση και οι πραγματικοί Σοβιετικοί τον έχουν  σύντροφο.
Ο μέσος χωρικός δεν ληστεύει την δουλειά και τον ιδρώτα των άλλων, όπως κάνουν οι κουλάκοι, αυτός δουλεύει και ζει με τη δική του εργασία. Η σοβιετική κυβέρνηση θα καταστείλει τους κουλάκους και θα καθαρίσει την ύπαιθρο από εκείνους που αντιμετωπίζουν άδικα τους μικρομεσαίους αγρότες και με κάθε κόστος θα ατσαλώσει τη συμμαχία των εργατών με ολόκληρη την εργαζόμενη αγροτιά, των φτωχότερων και των φτωχών.

Αυτή η ενότητα αναπτύσσεται σε όλο τον κόσμο. Η επανάσταση πλησιάζει, αναπτύσσεται παντού. Τις προάλλες είχαμε νίκη στην Ουγγαρία, με μια εργατική κυβέρνηση. Όλοι οι λαοί θα φτάσουν αναπόφευκτα σε αυτό.

Σύντροφοι, κόκκινοι άντρες!
Σταθείτε δυνατοί, σταθεροί, φιλικοί!
Τολμηρά προς τα εμπρός ενάντια στον εχθρό!
Θα νικήσουμε.
Η δύναμη των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, χτυπημένη καίρια στη Ρωσία, θα ηττηθεί σε όλο τον κόσμο!

Ήταν τότε που…
«οι λευκοί κι ο μαύρος βαρόνος
ήθελαν να ξαναφέρουν τον τσάρο αλλά …
Αλλά από την taiga μέχρι τις βρετανικές θάλασσες
Ο κόκκινος στρατός του λαού
αποδείχτηκε δυνατότερος απ όλους»

(Χορωδία)
Αφήστε τον Κόκκινο Στρατό
Να τραβάει το δρόμο του
Με τη μπαγιονέτα στο ατσάλινο χέρι του
Τίποτε δεν τον σταματάει
Πηγαίνοντας στην τελευταία μάχη των θνητών!

ΙΙ
Ω!... στρατέ κόκκινε του λαού,
ας πορεύουμε στο δρόμο σου!
Το επαναστατικό στρατιωτικό συμβούλιο μας καλεί!
Για την taiga και μέχρι τις βρετανικές θάλασσες
Όπου ο κόκκινος στρατός του λαού αποδείχτηκε δυνατότερος απ όλους»

ΙΙΙ
Την παγκόσμια πυρκαγιά ζητάμε
Ρίξτε φυλακές, ξαπλώστε το παπαδαριό στην παλίρροια.
Απ’ την taiga στις μακρινές θάλασσες
Τιμή και δόξα στον κόκκινο στρατό

ℹ️ Για όσους δεν το γνωρίζουν «λευκοί» -σε αντίθεση με το κόκκινο του Σοβιετικού στρατού ονομάστηκαν οι κάθε λογής ένοπλοι, την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και της ιμπεριαλιστικής επέμβασης (1918-1921), που πολέμησαν τους μπολσεβίκους.
ℹ️  Μαύρος Βαρώνος: Ο Πιότρ Νικολάγιεβιτς Βράνγκελ (1878-1928) αξιωματικός του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Στρατού και αργότερα γενικός διοικητής του αντι-Μπολσεβίκικου Λευκού Στρατού στην Νότια Ρωσία. Το 1920, την κοπάνισε και έγινε ένας από τους πολλούς «λευκούς» εμιγκρέδες

Τι είναι η σοβιετική εξουσία;

Ποια είναι η ουσία αυτής της νέας δύναμης, για την οποία δεν αγωνίζονται ακόμη ή δεν μπορεί να γίνει κατανοητή στις περισσότερες χώρες; Η ουσία της, το μεδούλι που προσελκύει όλο και περισσότερο τους εργάτες κάθε χώρας, έγκειται στο γεγονός ότι πριν το κράτος διοικούνταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από τους πλούσιους ή τους καπιταλιστές και τώρα για πρώτη φορά βρίσκονται στην εξουσία εκείνες οι τάξεις που καταπίεζε ο καπιταλισμός. Ακόμη και στην πιο δημοκρατική, ακόμη και στην πιο ελεύθερη δημοκρατία, όσο παραμένει η κυριαρχία του κεφαλαίου, όσο η γη παραμένει ιδιοκτησία των λίγων, το κράτος κυβερνάται πάντα από μια μικρή μειοψηφία, με τα εννέα δέκατα να είναι καπιταλιστές _πλούσιοι αυτό που λέμε κεφάλαιο.

Για πρώτη φορά στον κόσμο, στη Ρωσία χτίστηκε ένα κράτος με τέτοιο τρόπο που μόνο οι εργάτες, μόνο οι εργαζόμενοι αγρότες, αποτελούν τις μαζικές οργανώσεις - τα Σοβιέτ, και όλη η κρατική εξουσία μεταβιβάζεται επαναστατικά σε αυτά τα Σοβιέτ _ εκμεταλλευτές του λαού δεν υπάρχουν. Γι' αυτό, ανεξάρτητα από το πώς οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης συκοφαντούν τη Ρωσία σε όλες τις χώρες, παντού στον κόσμο, η λέξη "σοβιετικό" όχι μόνο έγινε κατανοητή, έγινε δημοφιλής, έγινε αγαπημένη για τους εργάτες, για όλους τους εργαζόμενους. Και γι' αυτό η σοβιετική κυβέρνηση, όσο κι αν κυνηγάνε και λυσσασμένα καταδιώκουν τους αγωνιστές υποστηρικτές του κομμουνισμού σε διάφορες χώρες, η σοβιετική κυβέρνηση αναπόφευκτα, νομοτελειακά και στο εγγύς μέλλον θα θριαμβεύσει σε όλο τον κόσμο.

Εμείς αρχίσαμε αυτό το έργο. Πότε ακριβώς, σε πόσο χρονικό διάστημα, οι προλετάριοι ποιανού έθνους θα αποτελειώσουν το έργο αυτό δεν είναι το ουσιαστικό ζήτημα. Το ουσιαστικό είναι ότι ο πάγος έσπασε, ο δρόμος άνοιξε, ότι ο δρόμος χαράχτηκε.

Γνωρίζουμε καλά ότι έχουμε ακόμη πολλές ελλείψεις στην οργάνωση της σοβιετικής εξουσίας. Η σοβιετική εξουσία δεν είναι ένα υπέροχο φυλαχτό. Δεν θεραπεύει αμέσως τις ελλείψεις του παρελθόντος, τον αναλφαβητισμό, την έλλειψη κουλτούρας, την κληρονομιά του άγριου πολέμου, την κληρονομιά του ληστρικού καπιταλισμού. Αλλά από την άλλη, καθιστά δυνατή τη μετάβαση στον σοσιαλισμό. Δίνει τη δυνατότητα στους καταπιεσμένους να ξεσηκωθούν και να παίρνουν όλο και περισσότερο στα χέρια τους ολόκληρη τη διοίκηση του κράτους, ολόκληρη τη διοίκηση της οικονομίας, ολόκληρη τη διοίκηση της παραγωγής.

Η σοβιετική εξουσία είναι ο δρόμος προς τον σοσιαλισμό, που κινείται από τις μάζες των εργαζομένων και επομένως αληθινός και άρα ανίκητος.

 

Σχετικά με την εργασιακή πειθαρχία

Γιατί νικήσαμε τον Γιούντενιτς, τον Κολτσάκ και τον Ντενίκιν, αν και τους βοήθησαν οι καπιταλιστές όλου του κόσμου; Γιατί είμαστε σίγουροι ότι τώρα θα νικήσουμε την καταστροφή και θα αποκαταστήσουμε τη βιομηχανία και τη γεωργία μας; Νικήσαμε τους γαιοκτήμονες και τους καπιταλιστές γιατί οι στρατιώτες, οι εργάτες και οι αγρότες του Κόκκινου Στρατού ξέρουν ότι πολεμούν για τον δικό τους ζωτικό σκοπό.

Κερδίσαμε γιατί οι καλύτεροι όλης της εργατικής τάξης και ολόκληρης της αγροτιάς επέδειξαν πρωτόγνωρο ηρωισμό σε αυτόν τον πόλεμο κατά των εκμεταλλευτών, έκαναν θαύματα θάρρους, υπέμειναν πρωτόγνωρες κακουχίες, θυσιάστηκαν, έδιωξαν αλύπητα εγωιστές και δειλούς. Τώρα είμαστε σίγουροι ότι θα ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες γιατί οι καλύτεροι άνθρωποι ολόκληρης της εργατικής τάξης και ολόκληρης της αγροτιάς ξεσηκώνονται επίσης συνειδητά, με την ίδια σταθερότητα, με τον ίδιο ηρωισμό, να πολεμήσουν. Και όταν εκατομμύρια εργαζόμενοι ενωθούν σε μια γροθιά, ακολουθώντας τους καλύτερους της τάξης τους, τότε η νίκη είναι εξασφαλισμένη.

Οι αστοί εκδιώχθηκαν από τον στρατό. Όλοι θα πούμε τώρα - κάτω, κάτω σε αυτούς που σκέφτονται το δικό τους κέρδος, για να κερδοσκοπήσουν, να σαμποτάρουν, να μη δουλέψουν, που φοβούνται τις θυσίες που είναι απαραίτητες για τη νίκη.
Ζήτω η εργασιακή πειθαρχία, ο ζήλος στην εργασία, η αφοσίωση στον εργατικό _ αγροτικό στόχο! Αιώνια δόξα σε όσους πέθαναν στην πρώτη γραμμή του Κόκκινου Στρατού! Αιώνια δόξα σε αυτούς που τώρα οδηγούν εκατομμύρια εργαζόμενους, βαδίζοντας με τον μεγαλύτερο ζήλο στην πρώτη γραμμή του στρατού των προλετάριων.

Πώς θα τερματίσουμε το ζυγό
γαιοκτημόνων και καπιταλιστών για πάντα;

Οι εχθροί των εργαζομένων - οι γαιοκτήμονες και οι καπιταλιστές - λένε: οι εργάτες και οι αγρότες δεν θα μπορούν να ζήσουν χωρίς εμάς. Χωρίς εμάς, δεν θα υπάρχει κανείς να επιβάλει την τάξη, να μοιράσει τη δουλειά, να αναγκάσει τους ανθρώπους να δουλέψουν. Χωρίς εμάς όλα θα καταρρεύσουν και το κράτος θα καταρρεύσει. Μας έδιωξαν, αλλά η καταστροφή τους θα μας φέρει ξανά στην εξουσία. Τέτοιες κουβέντες από τους γαιοκτήμονες και τους καπιταλιστές δεν θα μας μπερδέψουν, δεν θα μας εκφοβίσουν δεν θα εξαπατήσουν τους εργάτες και τους αγρότες. Ο στρατός απαιτεί την πιο αυστηρή πειθαρχία. Κι οι εργάτες με ταξική συνείδηση μπόρεσαν να ενώσουν τους αγρότες, μπόρεσαν να κερδίσουν τους παλιούς τσαρικούς αξιωματικούς, μπόρεσαν να δημιουργήσουν έναν νικηφόρο στρατό.

Ο Κόκκινος Στρατός δημιούργησε μια πρωτόγνωρα σταθερή πειθαρχία, όχι υπό πίεση, αλλά στη βάση της συνείδησης, της αφοσίωσης, της αυτοθυσίας των ίδιων των εργατών και των αγροτών.

Και έτσι, για να σωθούν οι εργαζόμενοι για πάντα από την το ζυγό των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, από την παλινόρθωση της εξουσίας τους, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένας μεγάλος κόκκινος στρατός εργασίας. Θα είναι ανίκητος αν έχει εργασιακή πειθαρχία. Οι εργάτες και οι αγρότες πρέπει να αποδείξουν, και θα αποδείξουν, ότι οι ίδιοι θα μπορέσουν να δημιουργήσουν μια σωστή κατανομή της εργασίας, αυτή την ανιδιοτελή πειθαρχία και αφοσίωση στην εργασία για το κοινό καλό, χωρίς τους γαιοκτήμονες και ενάντια στους γαιοκτήμονες, χωρίς τους καπιταλιστές και τα αφεντικά εναντίον των καπιταλιστών.

Εργατική πειθαρχία, φρενήρης δράση, δουλειά, ετοιμότητα για αυτοθυσία, στενή συμμαχία αγροτών και εργατών - αυτό είναι που θα σώσει τους εργαζόμενους για πάντα από την το ζυγό των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών.

 

 

872 ηρωικές μέρες…

1941 -8 Σεπτέμβρη  

Αρχίζει από τις δυνάμεις του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία και Φινλανδία) η πολιορκία του Λένινγκραντ που διήρκεσε 872 μέρες και κράτησε έως τις 27 Γενάρη 1944 όταν λύθηκε ο κλοιός της ηρωικής πόλης με επιχειρήσεις του Κόκκινου Στρατού που απώθησαν έως και 100 χιλιόμετρα τα γερμανικά στρατεύματα από τις θέσεις τους.

16.647 κάτοικοι του Λένινγκραντ σκοτώθηκαν, 38.702 τραυματίστηκαν, 641.803 πέθαναν από την πείνα μέσα στην πολιορκημένη πόλη, που δέχτηκε 107.000 βόμβες και 159.000 βαριά βλήματα.

Η πόλη του Λένιν άντεξε!

Μια από τις ιστορίες που γεννήθηκαν μέσα από τον ηρωισμό και τη θέληση του λαού του Λένινγκραντ να υπερασπιστεί την πατρίδα που ο ίδιος διαφέντευε, όπου ο ίδιος είχε την εξουσία, είναι αυτή της σύνθεσης της 7ης Συμφωνίας του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς και της συναυλίας που δόθηκε στις 9 Αυγούστου 1942 μέσα στην πολιορκημένη πόλη.

Στην κολοσσιαία «Έβδομη Συμφωνία» του, επονομαζόμενη και «του Λένινγκραντ», το συμφωνικό μεγαλείο του Σοστακόβιτς φτάνει στο απόγειό του και «στρατεύεται», για να υμνήσει την ηρωική αντίσταση των κατοίκων του Λένινγκραντ απέναντι στην ανελέητη πολιορκία των ναζιστικών δυνάμεων. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο συνθέτης. «Πριν από μια ώρα τελείωσα το δεύτερο μέρος του νέου μου συμφωνικού έργου. Αν όλα πάνε καλά και καταφέρω να γράψω το τρίτο και το τέταρτο μέρος, θα έχω κάνει την Εβδομη Συμφωνία μου. Γιατί σας τα λέω αυτά; Σας τα λέω για να μπορέσουν να μάθουν οι κάτοικοι του Λένινγκραντ που με ακούν τώρα ότι η ζωή στην πόλη μας εξακολουθεί να συνεχίζεται. Ο καθένας από μας εκτελεί το στρατιωτικό του καθήκον. Οι εργαζόμενοι στον τομέα του Πολιτισμού εκπληρώνουν το καθήκον τους με τιμή και ανιδιοτέλεια, όπως και όλοι οι Λενινγκραντινοί».

Η 7η Συμφωνία του Σοστακόβιτς γράφτηκε στο μεγαλύτερό της μέρος μερικούς μήνες πριν και κατά τη διάρκεια της πολιορκίας με τον συνθέτη να παίρνει ενεργά μέρος στην υπεράσπιση της πόλης. Γράφει ο Σοστακόβιτς. «Ακόμα και σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς του πολέμου διδάσκονται και παίζονται νέα μουσικά έργα. Νέα θεατρικά έργα ανεβαίνουν στα θέατρα. Οι ζωγράφοι δημιουργούν καινούργιους πίνακες. Καλλιτέχνες, μουσικοί και συγγραφείς, μαζί με τους υπόλοιπους συμπατριώτες μας, βοηθούν τον Κόκκινο Στρατό να διώξει τον εχθρό». Και συνεχίζει: «Αρχισα να δουλεύω την 7η Συμφωνία μου στις 19 του Ιούλη 1941. Τις ημερομηνίες τις θυμάμαι πολύ καθαρά. Το πρώτο μέρος είχε ολοκληρωθεί στις 3 του Σεπτέμβρη, το δεύτερο στις 17 και το τρίτο στις 29. Δούλευα μέρα και νύχτα. Ηθελα να συνθέσω ένα έργο για το σήμερα, για τη ζωή μας. Ενώ δούλευα ακούγονταν οι βολές των αντιαεροπορικών και οι εκρήξεις από τις οβίδες. Αλλά ούτε στιγμή δε σταμάτησα να δουλεύω. Στην πόλη επικρατούσε ένα αληθινά μαχητικό πνεύμα. Γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι συμπεριφέρονταν με μεγάλο θάρρος. Θα θυμάμαι για πάντα τις γυναίκες του Λένινγκραντ που, χωρίς να σκέφτονται τον εαυτό τους, πάλευαν να αχρηστεύσουν εμπρηστικές βόμβες και γενικά, με κάθε τρόπο, έδειχναν τον ηρωισμό τους».

Η 7η Συμφωνία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβρη του 1941 στο Κουίμπιτσεφ και η πρεμιέρα της έγινε στην ίδια πόλη στις 5 Μάρτη 1942 από την ορχήστρα του θεάτρου Μπολσόι και μαέστρο τον Σαμουήλ Σαμοσούντ, και μεταδόθηκε από όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς της ΕΣΣΔ. Στις 29 και 30 Μάρτη έγινε η συναυλία της στη Μόσχα, ενώ δεκάδες συναυλίες ακολούθησαν στην Ευρώπη και την Αμερική τους επόμενους μήνες.

Ταυτόχρονα, πάρθηκε η απόφαση να πραγματοποιηθεί συναυλία της 7ης Συμφωνίας και στην πολιορκημένη πόλη του Λένινγκραντ. Ήταν ένα εγχείρημα που είχε να ξεπεράσει πολλά εμπόδια.

Στις 9 Μάρτη 1942, ο μαέστρος Καρλ Ελίασμπεργκ ξεκίνησε να ανασυγκροτεί την πληγμένη από τις κακουχίες της πολιορκίας Ορχήστρα Ραδιοφωνίας του Λένινγκραντ. Ταυτόχρονα, δόθηκε άδεια σε στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, που ήταν μουσικοί, να φύγουν από το μέτωπο για να στελεχώσουν την ορχήστρα. Τον Ιούνιο 1942 ένα αντίγραφο της παρτιτούρας έφτασε στην πόλη του Λένινγκραντ με μια βραδινή πτήση για τον ανεφοδιασμό της πόλης. Αφού πολλαπλασιάστηκε σε αρκετά αντίγραφα για όλους τους μουσικούς ξεκίνησαν οι πρόβες της ορχήστρας. Η αδυναμία των μουσικών από την ταλαιπωρία της πολιορκίας ήταν μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν έφτασε το πρώτο σόλο της τρομπέτας έγινε σιωπή. «Λυπάμαι κύριε», είπε ο τρομπετίστας. «Απλώς δεν έχω τόση δύναμη στους πνεύμονές μου». Παρ' όλα αυτά, με τη στήριξη του μαέστρου αλλά και όλου του λαού του Λένινγκραντ που φρόντισε να εξασφαλίσει μέχρι και μεγαλύτερες μερίδες συσσιτίου για τους μουσικούς, η προετοιμασία της ορχήστρας έγινε κατορθωτό να ολοκληρωθεί.

Η ημερομηνία της συναυλίας ορίστηκε για τις 9 Αυγούστου 1942. Ηταν η μέρα που με θράσος καυχιόνταν οι ναζί ότι θα είχαν κυριεύσει το Λένινγκραντ. Παρά τις άσχημες συνθήκες που επικρατούσαν, παγωνιά και πείνα, η αίθουσα της Φιλαρμονικής ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Προς κατάπληξη όλων ο ήχος των κανονιοβολισμών σταμάτησε. Αργότερα, μαθεύτηκε ότι ο Κόκκινος Στρατός χτύπησε ανελέητα με το πυροβολικό του τις θέσεις των ναζί εκείνο το βράδυ, για να μην αποτελέσει στόχο για τον εχθρό η κατάφωτη αίθουσα της συναυλίας, πράγμα το οποίο πέτυχε μιας και οι ναζί άργησαν να αντιδράσουν, ώστε να διακόψουν τη συναυλία.

Η συναυλία αναμεταδόθηκε σε όλη την πόλη. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια ενός πυροβολητή του Κόκκινου Στρατού: «Οι άντρες της μονάδας μου άκουγαν τώρα τη Συμφωνία με τα μάτια κλειστά. Φαίνονταν σάμπως ο ασυννέφιαστος ουρανός από πάνω μας να είχε γίνει μια καταιγίδα που ξέσπαγε σε μουσική».

Ταυτόχρονα, είχαν τοποθετηθεί μεγάφωνα προς τους ναζί με σκοπό τη μετάδοση της συναυλίας προς τις γραμμές του εχθρού, έχοντας μεγάλο αντίκτυπο στην πτώση του ηθικού των πολιορκητών. Στο ημερολόγιο ενός Γερμανού στρατιώτη, που βρέθηκε κατά την οπισθοχώρηση των Γερμανών, ήταν γραμμένο:

Οταν άκουσα τη μετάδοση της συναυλίας κατάλαβα ότι το Λένινγκραντ δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια μας

 

Ο καθοριστικός ρόλος της ΕΣΣΔ στη συντριβή του φασισμού και η αλήθεια για το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου στη Δυτική Ευρώπη

Πολεμιστή σύντροφε του Κόκκινου Στρατού, σώσε μας!

 

Σαν σήμερα το 1944 ξεκινά η απόβαση των Συμμαχικών στρατευμάτων στις Γαλλικές ακτές της Νορμανδίας, ανοίγοντας έτσι το δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη.

Το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου, που είχε ζητηθεί από τη Σοβιετική Ένωση ήδη από το 1942, παρά τις σχετικές «δεσμεύσεις» των Βρετανών, άργησε σχεδόν δύο χρόνια να γίνει πραγματικότητα, αφήνοντας την ΕΣΣΔ να αντιμετωπίσει ουσιαστικά μόνη της τις δυνάμεις του Άξονα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το δεύτερο μέτωπο πραγματοποιήθηκε τελικά, αφού όμως είχαν προηγηθεί οι εποποιίες του Στάλινγκραντ, του Κουρσκ, κ.ά. μάχες, που σήμαναν την αλλαγή του ρου του πόλεμου κατά του Άξονα.
Οι αστικές τάξεις των ΗΠΑ — Βρετανίας δικαιολογημένα φοβούνταν ότι ο Κόκκινος Στρατός μπορούσε να μπει πρώτος στο Βερολίνο. Όπως και έγινε.

Με τις οβίδες να σκάνε μπροστά του,
το σοβιετικό πεζικό προελαύνει
κατά τη διάρκεια της μάχης του Κουρσκ, το 1943

Πρόκειται για ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα αυτού του πολέμου. Από την πλευρά της αστικής ιστοριογραφίας το ζήτημα του δεύτερου μετώπου (απόβαση των Αγγλοαμερικανών στη Νορμανδία) παρουσιάζεται ως εκείνο το γεγονός που έκρινε την έκβαση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Συνειδητά διαστρεβλώνοντας και ουσιαστικά αντιστρέφοντας τα ιστορικά δεδομένα επιχειρούν να υποβαθμίσουν το ρόλο μεγάλων μαχών που έδωσε ο Σοβιετικός Κόκκινος Στρατός (Στάλινγκραντ, Κουρσκ κ.α.) και που χάρη σ' αυτές συντελέστηκε η στροφή στην πορεία του πολέμου σε βάρος των δυνάμεων του Άξονα στην Ευρώπη.

Επίσης, αποσιωπάται το γεγονός ότι η απόβαση στη Νορμανδία (Ιούνης 1944) έγινε τη στιγμή που ο γερμανικός στρατός βρισκόταν ήδη επί ενάμιση χρόνο σε συνεχή υποχώρηση, ενώ τον Ιούνη του 1944 είχε σχεδόν εγκαταλείψει τη Σοβιετική Ένωση καταδιωκόμενος από τον Κόκκινο Στρατό.

Δίχως να είναι γνωστό ολόκληρο το παρασκήνιο του «δευτέρου μετώπου», με σειρά ντοκουμέντων τεκμηριώνεται το εξής γεγονός: Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας όχι μόνο δεν βιάζονταν να ανοίξουν το δεύτερο μέτωπο στη Δ. Ευρώπη, αλλά, παρότι διέθεταν επαρκείς στρατιωτικές δυνάμεις, σκόπιμα καθυστερούσαν, αναμένοντας την εξέλιξη στο Ανατολικό Μέτωπο.

Σοβιετικοί στρατιώτες ξαναμπαίνουν
στη σκελετωμένη πόλη του Στάλινγκραντ
το Νοέμβρη του 1942

Αυτή η στάση των ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας ήταν φυσική απόρροια του χαρακτήρα τους ως καπιταλιστικών κρατών. Η αντιπαράθεση καπιταλισμού - σοσιαλισμού συνεχιζόταν και στον πόλεμο «υπογείως». Οι ΗΠΑ - Μ. Βρετανία, για να νικήσουν τους ανταγωνιστές τους Γερμανο-ιταλούς και Ιάπωνες ιμπεριαλιστές στο μοίρασμα της λείας, είχαν υποχρεωθεί λόγω του συσχετισμού δυνάμεων να συμπράξουν τελικά με την ΕΣΣΔ, παρότι επιδίωξή τους ήταν η αμοιβαία αποδυνάμωση τόσο της Γερμανίας όσο και της ΕΣΣΔ.

Από την πλευρά της, η σοβιετική ηγεσία πίεζε τις ΗΠΑ - Μ. Βρετανία (και σωστά έκανε) να ανοίξουν το δεύτερο μέτωπο το γρηγορότερο, απαιτώντας να δείξουν συνέπεια στα μεταξύ τους συμφωνημένα.

Ας παρακολουθήσουμε τα σχετικά με το δεύτερο μέτωπο καθώς και το ρόλο της ΕΣΣΔ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με βάση ορισμένα αποσπάσματα και ιστορικές πηγές που περιέχονται στο υπό έκδοση Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, περιόδου 1918 - 1949, που θα κυκλοφορήσει στις 25 Νοέμβρη.

Τι προηγήθηκε
μέχρι το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου

Στις 18 Ιούλη 1941, ο Στάλιν απέστειλε μήνυμα προς τον Τσόρτσιλ, στο οποίο τόνιζε την ανάγκη να δημιουργηθεί μέτωπο κατά της Γερμανίας στη Βόρεια Γαλλία και στην Αρκτική (υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ, «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Η αλληλογραφία Στάλιν - Τσόρτσιλ - Ρούζβελτ - Τρούμαν», τόμ. Α΄, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1957, σελ. 15). Το αίτημα του ανοίγματος δεύτερου μετώπου ο Στάλιν έθετε επιτακτικά σε όλες τις μετέπειτα επικοινωνίες του με τον Τσόρτσιλ, τόσο το 1941, όσο και τον Ιούλη και Αύγουστο του 1942.

(...) Στις 12 του Δεκέμβρη, ο Τσόρτσιλ απάντησε στον Στάλιν: «...Εις το μήνυμά Σας της 6 Δεκέμβρη ερωτάτε ιδιαιτέρως περί του δευτέρου μετώπου διά το 1943. Δεν είμαι εις θέσιν να απαντήσω επί της ερωτήσεως αυτής παρά μόνον από κοινού με τον Πρόεδρον των Ηνωμένων Πολιτειών (...) Εγώ διατηρώ συνεχώς επαφήν με τον Πρόεδρον διά να γνωρίζω τι είναι δυνατόν να γίνει» (ό.π. σελ. 99).

Στις 16 Φλεβάρη 1943, ο Στάλιν απέστειλε νέο μήνυμα προς τον Τσόρτσιλ (...) Τα γεγονότα έδειχναν ότι η αμερικανοβρετανική πλευρά κωλυσιεργούσε. Στις 15 Μάρτη 1943, ο Στάλιν απάντησε επιθετικά στον Τσόρτσιλ:

«...Αι αγγλοαμερικανικαί επιχειρήσεις εις την Βόρειαν Αφρικήν όχι μόνον δεν επισπεύδονται, αλλά αναβάλλονται διά το τέλος Απρίλη. Μάλιστα, και αυτή η προθεσμία δεν αναφέρεται ως εντελώς οριστική (...) Εν τω μεταξύ, η Γερμανία επρόλαβε να μεταφέρη από την Δύσιν εναντίον των σοβιετικών στρατευμάτων 36 μεραρχίες (...) Θεωρώ σπουδαίον ζήτημα την επιτάχυνσιν του δευτέρου μετώπου (...) Οπως θα ενθυμήσθε (...) την εθεωρούσατε δυνατήν ακόμη διά το 1942 και εν πάση περιπτώσει όχι βραδύτερον από την άνοιξιν του έτους τούτου (...) Η αοριστία των δηλώσεών Σας (...) προκαλεί εις εμέ ανησυχίας, τας οποίας δεν δύναμαι να αποσιωπήσω» (ό.π. σελ. 127 - 128).

Η κόκκινη σημαία κυματίζει πάλι
στο απελευθερωμένο Στάλινγκραντ

Στις 11 Ιούνη 1943, ακολούθησε νέο μήνυμα του Στάλιν προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Φραγκλίνο Ρούζβελτ: «...Τον Μάιον του 1943, Σεις και ο κ. Τσώρτσιλ λαμβάνετε απόφασιν που αναβάλλει την αγγλο-αμερικανικήν εισβολήν εις την Δυτικήν Ευρώπην, διά την άνοιξιν του 1944. Δηλαδή το άνοιγμα του δευτέρου μετώπου εις την Δυτικήν Ευρώπην, αναβληθέν ήδη μίαν φοράν από το 1942 διά το 1943, αναβάλλεται και πάλιν διά την άνοιξιν τώρα του 1944...» (ό.π. σελ. 157 - 158).

Ακολούθησε νέα, σε έντονο ύφος ανταπάντηση του Στάλιν (24 Ιούνη 1943), δίχως το θέμα να λήξει εδώ: «...Η Σοβιετική Κυβέρνησις δεν δύναται να παραδεχθή παρομοίαν αδιαφορίαν έναντι των ζωτικών συμφερόντων της...» (ό.π. σελ. 165).

(...) Στις 10 Ιούλη 1943 άρχισε στη Νότια Σικελία η απόβαση στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας, που είχε αποφασιστεί στη Διάσκεψη της Καζαμπλάνκα (14 - 23 Γενάρη 1943) ανάμεσα στους Τσόρτσιλ - Ρούζβελτ.

(...) Στις 17 Αυγούστου συνήλθε η Διάσκεψη του Κεμπέκ (Ρούζβελτ - Τσόρτσιλ) που διήρκεσε έως τις 25 Αυγούστου. Σε αυτήν αποφασίστηκε να αναβληθεί το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου και ν' αρχίσει επίθεση στην ηπειρωτική Ιταλία.

(...) Στις 28 Νοέμβρη - 1 Δεκέμβρη 1943 πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη της Τεχεράνης. Ο Τσόρτσιλ αρνιόταν να ορίσει ακριβή ημερομηνία της απόβασης στη Γαλλία. Η ΕΣΣΔ αντιτάχθηκε και επέμεινε στο γρήγορο άνοιγμα του δεύτερου μετώπου στη Δυτ. Ευρώπη, θέση με την οποία συμφώνησαν και οι ΗΠΑ (Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία, τόμ. Ι1 - Ι2, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1965, σελ. 410).

Τελικά, η απόβαση των αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων στη Νορμανδία ξεκίνησε τη νύχτα της 5ηςπρος 6ηΙούνη 1944. Οταν έγινε, είχε προηγηθεί η απελευθέρωση σχεδόν ολόκληρης της Σοβιετικής Ενωσης από τον Κόκκινο Στρατό, που ετοιμαζόταν να προελάσει προς Ρουμανία, Πολωνία, Βουλγαρία και σε άλλες χώρες, με προορισμό το Βερολίνο.

Η εποποιία του Κόκκινου Στρατού

Από τις 30 Σεπτέμβρη 1941 έως τις 20 Απρίλη 1942 διεξήχθη η μάχη της Μόσχας. Η πρώτη περίοδος της μάχης (αμυντικής) τελείωσε στις 4 Δεκέμβρη και η δεύτερη (της αντεπίθεσης) ξεκίνησε στις 7 προς 8 Γενάρη 1942 (Συλλογικό, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 22ος, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1981, σελ. 537).

Σημειώνεται ότι παραμονές της μάχης της Μόσχας, πέρα από την προετοιμασία του Κόκκινου Στρατού, συγκροτήθηκαν μέσα σε λίγες μέρες από κατοίκους της πόλης 12 μεραρχίες εθνοφρουράς, συνολικής δύναμης 160 χιλιάδων μαχητών. Περίπου 10 χιλιάδες εντάχθηκαν στα εθελοντικά αντιαρματικά σώματα, στην περίπτωση που τα γερμανικά τανκς έμπαιναν στη Μόσχα. Ακόμα, 450 χιλιάδες δούλευαν μέρα και νύχτα στα οχυρωματικά έργα (ό.π. σελ. 538).

Η ήττα των χιτλερικών στις προσβάσεις της Μόσχας και η πετυχημένη αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού το χειμώνα του 1941 - 1942 είχαν τεράστια στρατιωτικο-πολιτική και διεθνή σημασία. Η συντριβή των χιτλερικών στρατευμάτων στα πρόθυρα της Μόσχας ήταν το αποφασιστικό στρατιωτικο-πολιτικό γεγονός του πρώτου χρόνου του γερμανο-σοβιετικού πολέμου, η πρώτη μεγάλη ήττα των χιτλερικών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το χιτλερικό σχέδιο του «κεραυνοβόλου» πολέμου κατέρρευσε ολοκληρωτικά και διαψεύστηκε ο μύθος για το αήττητο του γερμανικού στρατού. Η ΕΣΣΔ, που είχε δεχτεί τα ισχυρότερα πλήγματα της γερμανικής πολεμικής μηχανής και σήκωνε το μεγαλύτερο βάρος του πολέμου, μπήκε στην πρωτοπορία της ιστορικής πάλης των λαών κατά του Αξονα.

Μεγάλη ήταν η συμβολή των παρτιζάνικων σοβιετικών δυνάμεων. Λιγότερο από ένα μήνα μετά την εισβολή στην ΕΣΣΔ, η ΚΕ του ΚΚ(μπ) εξέδωσε απόφαση (18 Ιούλη 1941) για την οργάνωση της αντίστασης στις κατεχόμενες περιοχές, τη συγκρότηση παράνομων κομματικών και κομσομόλικων οργανώσεων, παρτιζάνικων ομάδων, στις πόλεις και την ύπαιθρο. Τα παρτιζάνικα σώματα ιδρύθηκαν με σχέδιο που περιλάμβανε τη διατήρηση δυνάμεων του τακτικού στρατού, αλλά και μεμονωμένων στρατιωτικών στα μετόπισθεν του εχθρού. Ηδη από την άνοιξη του 1942 είχαν δημιουργηθεί από τη δράση των παρτιζάνων ελεύθερες περιοχές έκτασης πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθηλώνοντας 22 - 24 εχθρικές μεραρχίες. Εως το τέλος του πολέμου οι Σοβιετικοί παρτιζάνοι συγκέντρωναν πάνω από 1.000.000 μαχητές και μαχήτριες σε 6.200 αντάρτικα σώματα και παράνομες ομάδες («Ριζοσπάστης», 3-5-2015).

(...) Η δράση των παρτιζάνικων ομάδων ήταν πολύμορφη. Εσωζαν Σοβιετικούς πολίτες από γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, εξόντωναν διορισμένους από τις κατοχικές αρχές δημάρχους, κοινοτάρχες και αστυνομικούς, ανατίναζαν σιδηροδρομικές γραμμές για την παρεμπόδιση του εχθρού, διενεργούσαν σειρά σαμποτάζ, απέτρεπαν τη μεταφορά Σοβιετικών πολιτών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, συγκέντρωναν τρόφιμα, φάρμακα και ιματισμό για το λαό που υπέφερε, οργάνωναν δίκτυα πληροφόρησης και απόσπασης μυστικών του εχθρού καθώς και ομάδες αυτοάμυνας κ.ά.

Στις 19 Νοέμβρη 1942 μπήκε σε εφαρμογή το σοβιετικό σχέδιο αντεπίθεσης στην περιοχή του Στάλινγκραντ. Οι τρομακτικές μάχες που ακολούθησαν τέλειωσαν στις 2 Φλεβάρη 1943, με τη συντριβή των γερμανικών στρατευμάτων και των συμμάχων τους και την παράδοση της στρατιάς του Φον Πάουλους.

Σε αυτό το διάστημα, «κολλημένος» στα ραδιόφωνα ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις μάχες που διεξάγονταν στη στέπα, αλλά και για κάθε δρόμο, κάθε τετράγωνο, για κάθε σπίτι, για κάθε όροφο πολυκατοικίας, για κάθε δωμάτιο και σκαλοπάτι. Το σύνθημα του σοβιετικού λαού και στρατού «Ούτε ένα βήμα πίσω!», που περικλειόταν στη Διαταγή 227 του Ι. Β. Στάλιν ως Προέδρου της Κρατικής Επιτροπής Αμυνας της ΕΣΣΔ (28 Ιούλη 1942), έγινε πραγματικότητα (Robert Geoffrey, «Stalin's Wars: From World War to Cold War». 1939 - 1953, εκδ. Yale University Press, London, 2006, σελ. 132).

Στους δυόμισι μήνες που διήρκεσαν οι μάχες στο Βόλγα, τα γερμανικά και τα συμμαχικά τους στρατεύματα είχαν απώλειες πάνω από 800.000 άντρες, 2.000 άρματα μάχης και αυτοκινούμενα πυροβόλα, πάνω από 10.000 πυροβόλα και όλμους, σχεδόν 2.000 αεροπλάνα και πάνω από 70.000 αυτοκίνητα (Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία, τόμ. Ι1 - Ι2, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1965, σελ. 296).

Ισχυρό βοηθητικό στήριγμα του Κόκκινου Στρατού ήταν ο σοβιετικός πληθυσμός των περιοχών και οι Οργανώσεις του ΚΚ Μπολσεβίκων και της Κομσομόλ. Δίπλα τους έδωσαν τη μάχη και πολλοί αλλοεθνείς μαχητές. Μόνο στη Λευκορωσία διακρίθηκαν για την παρτιζάνικη δράση τους 703 Πολωνοί, 184 Σλοβάκοι, 33 Τσέχοι, 25 Γερμανοί, 24 Ισπανοί, 14 Γάλλοι κ.ά. Βοήθησαν στον εφοδιασμό με τρόφιμα και άλλα εφόδια. Δούλευαν στην κατασκευή αεροδρομίων, πορθμείων, δρόμων, στη μεταφορά πυρομαχικών και στην επιδιόρθωση φθαρμένου πολεμικού υλικού, μέσα στις φοβερές συνθήκες του ρωσικού χειμώνα.

Η εργατική τάξη της Σοβιετικής Ενωσης, ταυτόχρονα με τη σκληρή δουλειά της για τον εφοδιασμό του Κόκκινου Στρατού, έλυσε σε μικρό χρονικό διάστημα πολλά προβλήματα της παραγωγής, όπως το πρόβλημα της αύξησης των ενεργειακών δυνατοτήτων της ΕΣΣΔ.

Η στροφή που σημειώθηκε στην πορεία του πολέμου, με τη μεγαλειώδη νίκη του Κόκκινου Στρατού επί του γερμανικού στο Στάλινγκραντ, έγινε αμετάστρεπτη μετά και από τη συντριβή των γερμανικών στρατευμάτων στο Κουρσκ (5 Ιούλη - 23 Αυγούστου 1943), όπου διεξήχθη η μεγαλύτερη στην ιστορία μάχη τεθωρακισμένων αρμάτων (Συλλογικό, «Ο μεγάλος πατριωτικός πόλεμος», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1985, σελ. 155).

Η Σοβιετική Ενωση αντιμετώπισε τις δυνάμεις του Αξονα στην ηπειρωτική Ευρώπη μόνη της επί 2 ολόκληρα χρόνια. Στο Λένινγκραντ, λαός και στρατός παρέμειναν αλύγιστοι υπερασπιστές της πόλης κατά την πλέον αιματηρή πολιορκία στην Ιστορία, που κράτησε 872 μέρες και κόστισε τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 Σοβιετικούς πολίτες. Σε αυτό το διάστημα ο γερμανικός στρατός έριξε πάνω στο Λένινγκραντ περισσότερες από 5.000 ωρολογιακές και 100.000 εμπρηστικές βόμβες, καθώς και 150.000 περίπου βλήματα πυροβολικού. Καταστράφηκαν πάνω από 3.000 κτίρια. Το πρώτο ρήγμα στον αποκλεισμό του Λένινγκραντ έγινε στις 18 Γενάρη 1943, ενώ στις 27 Γενάρη 1944 λύθηκε η πολιορκία (Συλλογικό, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 19ος, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1980, σελ. 410).

Η απελευθέρωση της Σοβιετικής Ενωσης συντελέστηκε κυρίως με τη λαμπρή επιτυχία των στρατευμάτων της στη χειμωνιάτικη εκστρατεία του 1943 - 1944. Στη διάρκειά της σημειώθηκαν οι μεγάλες νίκες της ΕΣΣΔ στην Κριμαία (9 Απρίλη - 12 Μάη 1944), στη δεξιά όχθη του Δνείπερου (24 Δεκέμβρη 1943 - 17 Απρίλη 1944) και αλλού (Συλλογικό, «Ο μεγάλος πατριωτικός πόλεμος», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1985, σελ. 182-183).

Ιδιαίτερη ήταν η προσφορά των Σοβιετικών αιχμαλώτων, έγκλειστων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που συνέχιζαν, μαζί με άλλους κομμουνιστές κρατούμενους, να αγωνίζονται παρά τις εξοντωτικές συνθήκες - οργανώνοντας παράνομες ομάδες αντίστασης, δολιοφθορές στην παραγωγή, αποδράσεις, ακόμα και εξεγέρσεις. Η παράνομη οργάνωση των κρατουμένων στο Νταχάου, με επικεφαλής διεθνή επιτροπή, οργάνωσε εξέγερση στις 28 Απρίλη 1945, μια μέρα πριν φτάσουν τα αμερικανικά στρατεύματα, και έτσι ματαιώθηκε το ναζιστικό σχέδιο εξόντωσης των επιζώντων κρατουμένων (Συλλογικό, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 24ος, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1981, σελ. 553).

Επίσης, στο Μπούχενβαλντ είχε συγκροτηθεί δίκτυο 178 παράνομων ομάδων (56 από Σοβιετικούς κρατούμενους) με επικεφαλής τον κομμουνιστή Μπ. Μπάρτελ (ό.π. σελ. 362).Αντίστοιχες οργανώσεις υπήρχαν ακόμα στο Αουσβιτς (με επικεφαλής τους αξιωματικούς του Κόκκινου Στρατού Α. Λεμπέντεφ και Φ. Σκίμπα) κ.α.

Οι θυσίες της ΕΣΣΔ.
Οι βάσεις της μεγάλης νίκης

Η ΕΣΣΔ σήκωσε το κύριο βάρος του πολέμου, τόσο από την άποψη των θυσιών της σε έμψυχο δυναμικό και άψυχο υλικό, όσο και από την άποψη της συμβολής της στη στρατιωτική συντριβή του Αξονα. Ακόμα και όταν ξεκίνησε η εκστρατεία των ΗΠΑ - Βρετανίας κατά της Ιταλίας (τον Ιούλη 1943), η κατανομή των γερμανικών δυνάμεων ήταν 257 μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο και μόλις 26 στην Ιταλία. Ακόμα και μετά την απόβαση στη Νορμανδία ο Αξονας συνέχισε να διατηρεί στο ανατολικό μέτωπο περίπου τετραπλάσιες δυνάμεις απ' ό,τι στο δυτικό (56 - 75 μεραρχίες της Βέρμαχτ στο δυτικό μέτωπο, έναντι 190 - 270 Μεραρχιών που διατηρούσε στο ανατολικό μέτωπο) (ό.π. σελ. 430).

    Στις 7 Απρίλη 1945 ο Ι. Β. Στάλιν έγραψε προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρούζβελτ:

«Είναι δύσκολον να συμφωνήση κανείς με την γνώμην ότι η μη προβολή αντιστάσεως από μέρους των Γερμανών εις το δυτικόν μέτωπον εξηγείται μόνον από το γεγονός ότι ούτοι συνετρίβησαν. Οι Γερμανοί έχουν εις το ανατολικόν μέτωπον 147 μεραρχίας. Θα ημπορούσαν χωρίς να ζημιώσουν την υπόθεσίν τους να αποσπάσουν από το ανατολικόν μέτωπον 15 - 20 μεραρχίας και να τας μεταφέρουν προς βοήθειαν των στρατευμάτων τους εις το δυτικόν μέτωπον. Εν τούτοις οι Γερμανοί δεν το έκαμαν. Συνεχίζουν να μάχωνται με λύσσαν εναντίον των Ρώσων διά κάποιον πολύ ολίγον γνωστόν σιδηροδρομικόν σταθμόν Ζεμλιάνιτσα εις την Τσεχοσλοβακίαν, που τους χρειάζεται τόσον όσον και εις τον πεθαμένον τα καταπλάσματα, εξ άλλου όμως παραδίδουν χωρίς καμμίαν αντίστασιν τόσον σπουδαίας πόλεις εις το κέντρον της Γερμανίας όπως το Οσναμπρουκ, το Μανχάιμ, το Κάσσελ. Θα παραδεχθήτε ότι η συμπεριφορά αυτή των Γερμανών είναι κάτι περισσότερον από περίεργος και ακατανόητος» (υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ, «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Η αλληλογραφία Στάλιν - Τσώρτσιλ - Ρούζβελτ - Τρούμαν», τόμ. Α΄, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1957, σελ. 378-379).

Η ΕΣΣΔ είχε 20.000.000 νεκρούς σε μάχιμο και άμαχο πληθυσμό, ενώ συνολικά τα θύματα υπολογίζονται σε περίπου 30 εκατομμύρια μαζί με τους ανάπηρους και τους τραυματίες. Οι νεκροί της Βρετανίας έφτασαν τους 375.000 και των ΗΠΑ τους 405.000 (Συλλογικό, «60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Επος και Διδάγματα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 23).

Την ίδια στιγμή, στο ανατολικό μέτωπο η Βέρμαχτ είχε απώλειες περίπου 10.000.000 άντρες, δηλαδή σχεδόν το 77% των συνολικών απωλειών της στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (Συλλογικό, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 26ος, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1982, σελ. 430).

Από τα 260 δισ. δολάρια του συνολικού ύψους των ζημιών που υπέστη η ευρωπαϊκή ήπειρος στη διάρκεια του πολέμου, τα 128 δισ. δολάρια αναλογούσαν στην ΕΣΣΔ: Σε σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις της ΕΣΣΔ. Ακόμα, κάηκαν 70.000 χωριά και κεφαλοχώρια. Καταστράφηκαν ολοκληρωτικά ή εν μέρει 32.000 βιομηχανικές επιχειρήσεις και 65.000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών. Καταληστεύθηκαν 98.000 κολχόζ, 5.000 σοβχόζ και Μηχανοτρακτερικοί Σταθμοί, χιλιάδες νοσοκομεία, σχολεία, μουσεία, ανώτερα ιδρύματα και βιβλιοθήκες (Συλλογικό, «60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Επος και Διδάγματα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 23.).

Η εποποιία της Σοβιετικής Ενωσης συντελέστηκε πάνω και χάρη στην ύπαρξη ισχυρών βάθρων που είχαν οικοδομηθεί μέσα σε πολύ λίγα χρόνια ύστερα από την Οκτωβριανή Επανάσταση και τα ερείπια του εμφύλιου ταξικού πολέμου που την ακολούθησε. Αυτές οι προϋποθέσεις της νίκης ήταν:

α) Η σοσιαλιστική οικονομία: Ο Κόκκινος Στρατός δεν θα μπορούσε να σταθεί αν δεν «πατούσε» γερά στις βάσεις μιας πανίσχυρης πολεμικής οικονομίας, που έγινε δυνατό να οικοδομηθεί χάρη στο ρόλο της εργατικής σοβιετικής εξουσίας, στα πλεονεκτήματα που προσφέρουν η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, θεμελιώδης προϋπόθεση και για την ταχύτατη προσαρμογή της σοσιαλιστικής οικονομίας σε συνθήκες αμυντικού πολέμου. Χάρη στο σοσιαλιστικό χαρακτήρα της οικονομίας, η ΕΣΣΔ έγινε η πιο ισχυρή βιομηχανικά χώρα της Ευρώπης (Ουίλιαμ Ζ. Φόστερ, «Ιστορία των τριών Διεθνών», εκδ. «Γνώσεις», Αθήνα, χ.χ., σελ. 532).

Αποτελεί προπαγανδιστικό τέχνασμα ο ισχυρισμός ότι η ΕΣΣΔ μπόρεσε να νικήσει στηριγμένη κυρίως στη βοήθεια που της δόθηκε από τις ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Καναδά. Η βοήθεια που δόθηκε, πέρα από το γεγονός ότι ήταν με τη μορφή του δανεισμού, που επιβάρυνε τη σοβιετική οικονομία, σε καμιά περίπτωση δεν υπήρξε καθοριστική.

β) Ο ρόλος του Κόμματος: Με την έναρξη της εισβολής το Κομμουνιστικό Κόμμα της ΕΣΣΔ μετατράπηκε σε συλλογικό οργανωτή και καθοδηγητή της αμυντικής πολεμικής προσπάθειας, τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και στα μετόπισθεν.

Μόνο τον πρώτο χρόνο του πολέμου εντάχθηκαν στον Κόκκινο Στρατό και Ναυτικό περίπου 1.000.000 μέλη του Κόμματος και 2.000.000 μέλη της Νεολαίας του. Σχεδόν το 1/3 των μελών της Κεντρικής Επιτροπής βρισκόταν στο μέτωπο. Συνολικά το ποσοστό του κομματικού δυναμικού που εντάχθηκε στις στρατιωτικές και παραγωγικές ανάγκες του πολέμου έφτασε το 81,8%. Ενας στους δύο άνδρες και γυναίκες των σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων προς το τέλος του πολέμου ήταν οργανωμένος κομμουνιστής και κομσομόλος. Σύμφωνα με άλλη πηγή, στις αρχές του 1945 στον Κόκκινο Στρατό και στο Στόλο υπήρχαν 3.325.000 κομμουνιστές, ή σχεδόν το 60% της συνολικής δύναμης του Κόμματος (Συλλογικό, «Ιστορία του ΚΚΣΕ», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1976, σελ. 615).
Μεγάλη ήταν και η συμβολή όλων των εθνοτήτων και εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Αντιπρόσωποι εκατό εθνοτήτων και εθνικοτήτων τιμήθηκαν με την ανώτατη τιμή του «Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης».
Στους πρώτους 6 μήνες του πολέμου το Κόμμα είχε πάνω από 500.000 νεκρούς, ενώ έως το 1945 είχαν δώσει τη ζωή τους περίπου 3.000.000 κομμουνιστές και κομμουνίστριες.

 

Δείτε στο Ριζοσπάστη
Ο χαρακτήρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

ℹ️ Δείτε Η πιο μεγάλη μέρα του πολέμου
Τζον Γουέιν, Ρόμπερτ Μίτσαμ, Χένρι Φόντα, Ρόμπερτ Ράιαν, Σον Κόνερι, Ρίτσαρντ Μπάρτον κά

🎶  Ακούστε το μουσικό θέμα των Ken Annakin & Andrew Marton's από τη φιλαρμονική της Πράγας