Η ημέρα που ο Καρέρο Μπλάνκο “πέταξε”

Το ημερολόγιο έγραφε 20-Δεκ- 1973 και στην ισπανική πρωτεύουσα, μια εξαιρετικά ισχυρή έκρηξη που προκάλεσε η βασκική   ETA εκσφενδόνισε στον ουρανό της Μαδρίτης το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε ο ναύαρχος Λουίς Καρέρο Μπλάνκο, γνωστός ως l’Orco πρωθυπουργός της ισπανικής φασιστικής κυβέρνησης και κληρονόμος του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο _ κωδική ονομασία Επιχείρηση Όγκρε (Operación Ogro, βασκικά: Ogro operazioa).
Η επίθεση περιελάμβανε την πυροδότηση περίπου 100 κιλών δυναμίτη κάτω από το επίσημο αυτοκίνητο του Καρέρο Μπλάνκο, προκαλώντας σχεδόν ακαριαίο θάνατό του. Αν και οι πολιτικές επιπτώσεις επισκιάστηκαν από τον θάνατο του Φράνκο δύο χρόνια αργότερα και τη μετάβαση στην κουτσουρεμένη αστική δημοκρατία στη χώρα, το επεισόδιο ζει στην ισπανική λαϊκή κουλτούρα.

Θυμίζουμε πως από το 1939, η Ισπανία ήταν φασιστική στρατιωτική δικτατορία που κυβερνούσε ο καουντίλο Φρανθίσκο Φράνκο, ο οποίος το 1973 ήταν ογδόντα ετών. Συνδύαζε τους ρόλους του αρχηγού του κράτους και του προέδρου της κυβέρνησης. Ο Λουίς Καρέρο Μπλάνκο, που περιγράφεται ως “πολύ πιστός” του Φράνκο, είχε ανέλθει στις τάξεις του Ισπανικού Ναυτικού μέχρι τον βαθμό του ναυάρχου και, σύμφωνα με τα λόγια της Καταλανής κομμουνίστριας Έβα Φόρεστ, γνωστής και με το ψευδώνυμο Χουλέν Αγκίρε, ενσάρκωσε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τη φιγούρα του «καθαρού Φρανκισμού» που, χωρίς να συνδέεται με κανένα ρεύμα, επιδίωκε την κατάληψη της εξουσίας στην Ισπανία από την Opus Dei. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, είχε δημιουργήσει το δικό του κράτος μέσα στο κράτος, ένα δίκτυο πληροφοριοδοτών μέσα σε υπουργεία, τον στρατό και τη Φάλαγγα, καθώς και μέσα στην ίδια την Opus Dei. Γρήγορα έγινε κεντρικό στοιχείο του συστήματος και βασικό πιόνι της ολιγαρχίας, μια αναντικατάστατη φιγούρα λόγω της ικανότητάς του να ελίσσεται και να διατηρεί την ισορροπία δυνάμεων».

Τον Ιούνιο του 1973, ο Φράνκο παρέδωσε την προεδρία της κυβέρνησης στον  Μπλάνκο, διατηρώντας τη θέση του αρχηγού του κράτους για τον εαυτό του. Ο Καρέρο Μπλάνκο είχε περάσει τα προηγούμενα έξι χρόνια ως de facto αναπληρωτής του καουντίγιο, δίνοντας έτσι συνέχεια σε ένα καθεστώς που καταπιέζει αντιπολίτευση και πολιτικές ελευθερίες _θεωρήθηκε επομένως ως ο φυσικός διάδοχος του Φράνκο στο υψηλότερο αξίωμα του κράτους, μετά τον θάνατο του τελευταίου.

           Η επίθεση
Οι ημέρες γύρω από την επίθεση της ΕΤΑ ^(#) σημαδεύτηκαν από τη διεξαγωγή δίκης εναντίον εννέα συνδικαλιστών από τις Επιτροπές Εργατών, κατηγορούμενων για “ανατρεπτικές δραστηριότητες” (η οποία έμεινε στην ιστορία ως Δίκη 1001).

^(#) Η ΕΤΑ (βασκικά Euskadi Ta Askatasuna = Βασκική γη Και Ελευθερία) ήταν βασκική αυτονομιστική οργάνωση, που έδρασε στη Ισπανία, όπου υιοθετώντας συχνά βίαιες μεθόδους στην εκστρατεία που ανέλαβε για αναγνώριση βασκικού κράτους, χαρακτηρίστηκε από τις ΗΠΑ και την ΕΕ ως τρομοκρατική οργάνωση. Την άνοιξη του 2018 ανακοίνωσε την οριστική της διάλυση.

Στις 20 Δεκεμβρίου 1973, ο Καρέρο Μπλάνκο, όπως έκανε καθημερινά, κατευθυνόταν προς το γραφείο του αφού έφυγε από την εκκλησία των Ιησουιτών, όπου συνήθως παρακολουθούσε τη λειτουργία. Λίγο αφότου επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητο του, ένα σούπερ θωρακισμένο Dodge Dart, εξερράγη μια γόμωση ~100 κιλών εκρηκτικών (δυναμίτης) που είχε τοποθετηθεί κάτω από το επίπεδο του δρόμου, εκτοξεύοντας το αυτοκίνητο σε ύψος άνω των 30 μέτρων, πάνω στην οροφή ενός κοντινού εξαώροφου κτιρίου και προκαλώντας την προσγείωσή του σε ένα μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου μιας εσωτερικής αυλής του ίδιου κτιρίου.

Η έκρηξη προκάλεσε την καταστροφή των προσόψεων δύο κτιρίων, ζημιές στην προαναφερθείσα εκκλησία και την πυρκαγιά τουλάχιστον τριάντα αυτοκινήτων στην άμεση γειτνίαση, καθώς και τον ακαριαίο θάνατο του οδηγού του Carrero Blanco και της συνοδείας του. Ο ίδιος, ανασύρθηκε από το όχημα ζωντανός _κακό σκυλί ψόφο δεν έχει … για να πεθάνει λίγα λεπτά αργότερα κατά την άφιξή του στο νοσοκομείο. Η επίθεση αναλήφθηκε αμέσως από την ETA. Σχετικά με αυτό, χρόνια αργότερα ανακαλύφθηκε ότι ο Blanco δεν βρισκόταν στο αποκλειστικό στόχαστρο της οργάνωσης, επειδή ένας πυρήνας είχε επίσης σχεδιάσει μια παρόμοια επίθεση, που θα πραγματοποιούνταν περίπου έξι μήνες νωρίτερα, λίγο μετά την ορκωμοσία του ως Προέδρου της Κυβέρνησης, αν και το σχέδιο ματαιώθηκε για λόγους ασφαλείας. Η βομβιστική ομάδα, που αυτοαποκαλείται “Κομάντο Τσίκια”, εμφανίστηκε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αργότερα στη Γαλλία (30 Δεκεμβρίου): ορισμένα μέλη της , τα οποία δήλωσαν ότι δεν ήταν στον κατάλογο των υπόπτων της ισπανικής αστυνομίας, πραγματοποίησαν μια αυτοσχέδια συνέντευξη τύπου κοντά στο Μπορντό μπροστά σε ορισμένους δημοσιογράφους που είχαν οδηγηθεί, με δεμένα τα μάτια, σε μια μυστική τοποθεσία και σε ένα μη διακριτό μέρος, ώστε να μην επιτραπεί η αναγνώριση.

Μετά την έκρηξη, με τη βοήθεια Πορτογάλων φίλων τους, οι δράστες διέσχισαν τα σύνορα κοντά στη Σαλαμάνκα και πήγαν στην Κοΐμπρα, από όπου επιβιβάστηκαν σε πλοίο για τη Γαλλία, κρυμμένοι στο αμπάρι και στη συνέχεια αποβιβάστηκαν κρυφά κοντά στη Νάντη. Μεταξύ των υπόπτων της ισπανικής αστυνομίας ήταν ο Βάσκος ακτιβιστής για την ανεξαρτησία Ινιάκι Πέρες Μπεοτεγκί, με το παρατσούκλι “Γουίλσον” ή “ο Άγγλος” λόγω προηγούμενης εμπρηστικής επίθεσης στην ισπανική πρεσβεία στο Λονδίνο. Σε συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα El Mundo το 2006, ο Μπεοτεγκί είπε ότι το αρχικό σχέδιο της ETA ήταν να απαγάγει τον Καρέρο Μπλάνκο (ο οποίος εξακολουθεί να περιγράφεται, περισσότερο από τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, ως “Luisito, ese hijo de puta” _”γιος σκύλας_πουτάνας”), αλλά όταν έγινε πρωθυπουργός, αποφασίστηκε να δολοφονηθεί “a este hijo de puta es mejor matarlo”. Ο Beotegui πρόσθεσε επίσης ότι πάντα θεωρούσε ότι η επιλογή της βόμβας ήταν λάθος, καθώς η ETA είχε τη δυνατότητα να σκοτώσει τον Carrero Blanco πχ. με τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή μπροστά από το σπίτι του.
Για την ιστορία, εκτός από τον ίδιο τον “Wilson”, για την επίθεση κατηγορήθηκαν και οι εξής: José Miguel Beñarán Ordeñana γνωστός ως “Argala”, José Ignacio Abaitua Gomeza γνωστός ως “Marquín”, Javier María Larreategui Cuadra γνωστός ως “Atxulo” και Juan Bautista Eizaguirre Santiesteban γνωστός ως “Zigor”. Από αυτούς, ο “Argala”, που στα βασκικά σημαίνει “λεπτός”, σκοτώθηκε το 1978 στο Anglet της Γαλλίας, σε μια βομβιστική επίθεση που σχεδίασε η ακροδεξιά παραστρατιωτική ομάδα Batallón Vasco Español, που δημιουργήθηκε από εξόριστους από τις ισπανικές ένοπλες δυνάμεις κατά την εποχή του Φράνκο. Όσο για τον “Josu Ternera”, ο “Wilson” τον χαρακτήρισε, στην προαναφερθείσα συνέντευξη, ως ανίκανο και δειλό, που δεν συμμετείχε στη δράση και που, γενικότερα, εργαζόταν πάντα στην οπισθοφυλακή, ποτέ στην πρώτη γραμμή.

Σχετικά με τυχόν πιθανούς συνεργούς ή εξωτερικούς υποστηρικτές της επίθεσης, επιπλέον, ο “Wilson” αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν μεταξύ των συνεργατών με οποιαδήποτε ιδιότητα _”Αν δεν είχαμε πραγματοποιήσει την επίθεση, κανείς δεν θα την είχε κάνει”, θεωρώντας το αναξιόπιστο επειδή, κατά τη γνώμη του, αποτελούνταν από “τέσσερα παιδιά με πάρα πολλές τρελές ιδέες”. Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποστήριξης, ωστόσο, η προαναφερθείσα κομμουνίστρια μαχήτρια της Βαρκελώνης Eva Forest/Julen Agirre παρείχε χρήματα και πληροφορίες για το πώς να μετακινούνται στη Μαδρίτη, ενήργησε ως αγγελιοφόρος μεταξύ των διαφόρων κομάντος και των ανώτερων κλιμακίων της οργάνωσης και διευκόλυνε τη διαφυγή των επιτιθέμενων από την πόλη

Το βιβλίο της Operación Ogro: Cómo y por qué ejecutamos a Carrero Blanco, που εκδόθηκε κρυφά στη Γαλλία το 1974 και εκδόθηκε στα ιταλικά το 1975 (βλ φωτο κεφαλίδας), αποτελεί ουσιαστικά μια έκκληση για συνεργό, καθώς η συγγραφέας ισχυρίζεται ότι συμμετείχε στην οργάνωση της επίθεσης. Η ισπανική κυβέρνηση προσπάθησε να εξασφαλίσει την έκδοση των Βάσκων προσφύγων και της ίδιας της Forest από αρχές του εξωτερικού, αλλά η Γαλλία δεν απάντησε. Οι κατηγορίες αποσύρθηκαν όταν το ισπανικό κοινοβούλιο, το οποίο είχε επιστρέψει στη δημοκρατία μετά τον θάνατο του Φράνκο, θέσπισε γενική αμνηστία το 1977.

Το επεισόδιο ζει στην ισπανική λαϊκή κουλτούρα _όπως προαναφέραμε.
Μια από αυτές τις επιβιώσεις είναι ένα τραγούδι που λένε οι φίλαθλοι των μεγάλων βασκικών ομάδων Athletic Bilbao και Real Sociedad de Fútbol στους αγώνες ενάντια στη Ρεάλ Μαδρίτης
Jueves ante de almozar _Πέμπτη πριν το μεσημεριανό γεύμα
Carrero tenia que ir a rezr _ο Καρέρο είχε να πάει κάπου να μιλήσει
ero no pudo ir a rezar _αλλά δεν μπόρεσε να πάει να μιλήσει
porque tenia que volar _γιατί είχε να πετάξει
Asi volo, Carrero volo _έτσι πέταξε, ο Καρέρο πέταξε
volo muy alto llego _πέταξε και έφτασε πολύ ψηλά
volo volo Carrero volo _πέταξε ο Καρέρο
volo muy alto llego _πέταξε και έφτασε πολύ ψηλά
Siendo Carredo ministro naval _όντας ο Καρέρο ο υπουργός ναυτικών (άμυνας)
su unico sueno fue siempre volar _το μοναδικό του όνειρο ήταν να πετάει πάντα
hasta que un dia ETA militar _μέχρι που μια μέρα η ΕΤΑ
hizo su sueno por fin realidad _έκανε το όνειρο του τελικά πραγματικότητα
Un petardito _μια βομβίτσα
hizo, estallar, PUM _έσκασε, μπαμ
y hasta un tejado, PUM _και μέχρι την σκεπή, μπαμ
le hizo saltar _τον έκανε να πηδήξει
Volo volo, Carrero volo _πέταξε ο Καρέρο
y desde lo alto del tejado cayo _και από την σκεπή έπεσε
Y volo volo, Carrero volo _και πέταξε, πέταξε ο Καρέρο πέταξε
Y volo volo Carrero, cabron _και πέταξε, πέταξε ο γαμημένος ο Καρέρο

Ποια τρομοκρατία;
Και κατά του πολέμου και κατά της τρομοκρατίας;
Ή μόνο κατά του πολέμου – άρα υπέρ της τρομοκρατίας;
Ή – εν πάση περιπτώσει – μονομερώς κατά του πολέμου
και αδιαφορώντας για την τρομοκρατία;