Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά | άναψες τον καημό μου | είσαι μικρός και δε χωράς | τον αναστε... τον αναστεναγμό μου

 

Τα Ατταλιώτικα ή Πέτρινα -η Συνοικία το Όνειρο, κάποτε ήταν λατομείο, που έκλεισε όταν το αστικό κράτος «εγκαταστέστησε» εκεί περισσότερες από 800 οικογένειες προσφύγων (οι περισσότεροι από την Αττάλεια και την Αλάια της Μικρασίας)

Ο συνοικισμός αυτός έγινε ο κόσμος τους, το βιός τους: καλύβια από «πάσης φύσεως υλικά» λαμαρίνες, σανίδια και πισσόχαρτα, στην αρχιτεκτονική της βίαιης φτώχειας και της ανάγκης, το πολύ-πολύ δυο μέτρα ψηλά, χωρούσαν τις πολυμελείς οικογένειες και τα λιγοστά υπάρχοντά τους.

Μοσχοβολούν οι γειτονιές
βασιλικό κι ασβέστη,
παίζουν τον έρωτα κρυφά
στις μάντρες τα παιδιά.

Σαββάτο βράδυ μου έμορφο
ίδιο Χριστός Ανέστη,
ένα τραγούδι του Τσιτσάνη
κλαίει κάπου μακριά.

Πάει κι απόψε τ’ όμορφο
τ’ όμορφο τ’ απόβραδο…

Παρά τις επεμβάσεις της αστυνομίας και τις συχνές «κατεδαφίσεις αυθαιρέτων», παρέμειναν εκεί χτίζοντας και ξαναχτίζοντας το όνειρο, αντιστεκόμενοι σε έναν ακόμη διωγμό -επέμεναν να ζουν.
Βρίσκονται στην περιοχή του Ασύρματου, κοντά στα Άνω Πετράλωνα –τέρμα Υπερίωνος (νυν «in» περιοχή βιασμένη από 10άδες μεζεδοπωλεία…).

Έτσι οι κολασμένοι της γης πρόσφυγες -κατατρεγμένοι από το κράτος και τους ντόπιους, μετέτρεψαν τα σπλάχνα του βράχου σε οικισμό με- όπως συνήθως (βλ. Καισαριανή κλπ.) ό,τι υλικό υπήρχε διαθέσιμο.

Ο Μίκης έντυσε τις συγκλονιστικές ερμηνείες με τις νότες του και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη) ανέλαβε τα υπόλοιπα.
Αρχές της δεκαετίας του '60 -μισό βήμα από το κέντρο της Αθήνας, φτώχεια, οικονομική εξαθλίωση για το λαό και κύματα μετανάστευσης προς τα εργασιακά δυτικοευρωπαϊκά σκλαβοπάζαρα, με συντριπτικό τον αριθμό των ανέργων και των μισοανέργων που απλώς επιβιώνουν - αν επιβιώνουν - όπως όπως.
Την εποχή που η Ελλάδα συνδέεται με την ΕΟΚ, λειτουργούν ακόμα στρατοδικεία, υπάρχει πλήθος φυλακισμένων πολιτικών κρατούμενων και εξόριστων και εξακολουθούν αμείωτες οι συλλήψεις και οι παντός είδους διώξεις των κομμουνιστών, ενώ τελούσε σε ισχύ το καθεστώς των «έκτακτων μέτρων» και οι δεξιές εφημερίδες της εποχής αρθρογραφούσαν εκβιαστικά υπέρ του μονοκομματισμού και σε περίπτωση αποτυχίας του «άλλος δρόμος από την δικτατορία δεν υπάρχει». Εγκλωβισμένοι σε αυτό το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, κινούνται οι χαρακτήρες της αριστουργηματικής ταινίας του Αλέκου Αλεξανδράκη.

Μικρά κι ανήλιαγα στενά
και σπίτια χαμηλά μου
βρέχει στη φτωχογειτονιά
βρέχει και στην καρδιά μου
βρέχει στη φτωχογειτονιά
βρέχει και στην καρδιά μου.

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά
άναψες τον καημό μου
είσαι μικρός και δε χωράς
τον αναστε... τον αναστεναγμό μου
είσαι μικρός και δε χωράς
τον αναστε... τον αναστεναγμό μου

Οι συμφορές αμέτρητες
δεν έχει ο κόσμος άλλες
φεύγουν οι μέρες μου βαριά
σαν της βροχής τις στάλες.
φεύγουν οι μέρες μου βαριά
σαν της βροχής τις στάλες.

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά
άναψες τον καημό μου
είσαι μικρός και δε χωράς
τον αναστε... τον αναστεναγμό μου
είσαι μικρός και δε χωράς
τον αναστε... τον αναστεναγμό μου

Πετσοκομμένη από την αδυσώπητη λογοκρισία γιατί «δυσφημούσε την εικόνα της ευημερούσας Ελλάδας». Την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό! (sic)
«Τι πράγματα είναι αυτά που δείχνετε; Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πεινασμένοι, ούτε τρελοί που να κυκλοφορούν ελεύθεροι. Κάνετε κομμουνιστική προπαγάνδα». Απαγορεύτηκε αυστηρά η προβολή της ταινίας στην επαρχία - ιδιαίτερα στις εθνικά ευαίσθητες περιοχές - ενώ στην Αθήνα η προβολή της συνοδεύτηκε από επεισόδια, καθώς η αστυνομία αποπειράθηκε –χωρίς αποτέλεσμα, να εμποδίσει την είσοδο του κοινού στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Μικρές ιστορίες συνδεδεμένες με ανάγκες της καθημερινής επιβίωσης για τους προδομένους ανθρώπους αυτής της λαϊκής γειτονιάς, με τα μικρά ασήμαντα όνειρα και τα απλοϊκά οράματα για ένα καλύτερο μέλλον, για ένα μικρό κομμάτι ευτυχίας ... Ελλείψει ύπαρξης δουλειάς, εξωθούνται στην μικροαπατεωνιά, που, όμως, τυλίγεται στην ανθρωπιά τους και στην εγγενή τους ευγένεια... Η Στεφανία, η όμορφη της γειτονιάς, θέλει να φύγει για την Ρώμη - την συγγενή πόλη που έχει ρίζες, έχει ιστορία - και όχι για οπουδήποτε! Ξέρει, το βλέπει, ότι είναι παρακατιανή, ξένο σώμα, στην παρέα που έχει εισχωρήσει, στην παρέα των γόνων των αστών που πάσχουν από ακατάσχετη ανία, από κείνο το είδος της ιδιάζουσας - ιταλικής – αστικής, που βρίσκουμε στον Τσέζαρε Παβέζε, τον Μοράβια και τον Αντονιόνι... Η Στεφανία είναι αποφασισμένη να πληρώσει κάποιο τίμημα, δεν της βγαίνει, όμως, να ξεπουληθεί εντελώς μόνο για να πάει στην Ρώμη... Οι άνθρωποι της συνοικίας θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους, προσπαθούν να οικειοποιηθούν τις αγοραίες αρχές της κοινωνίας των δωσίλογων νικητών, αλλά τους είναι αδύνατον να μετακινηθούν από τις δικές τους αξίες και την ανθρώπινή τους αξιοπρέπεια, τόσο βαθιά ριζωμένες μέσα τους... γι' αυτό και φτωχοί και άμοιροι!

Παίζουν: Αλέκος Αλεξανδράκης, Αλίκη Γεωργούλη, Μάνος Κατράκης, Αλέκα Παΐζη, Σαπφώ Νοταρά, Αθανασία Μουστάκα, Βασίλης Ανδρονίδης, Θανάσης Μυλωνάς, Γιώργος Τζώρτζης, Γιάννα Ολυμπίου, κ.ά.

Η Αλίκη Γεωργούλη (στην ταινία υποδύεται την Στεφανία), γυναίκα τότε του Αλεξανδράκη και συμπαραγωγός, ανέφερε στην «Επιθεώρηση Τέχνης», κάτι που και σήμερα ηχεί, τουλάχιστον, καινοτόμο και απαραίτητο: «Αυτοί που αποτελέσαμε την ομάδα της “Συνοικίας” δεν ξεκινήσαμε τυχαία - ούτε σμίξαμε τυχαία για να καταπιαστούμε με μια δουλειά τόσο δημιουργική και υπεύθυνη.
Μας έφεραν κοντά, πάνω απ' όλα, τα κοινά ιδανικά μας, οι κοινοί μας στόχοι, η πίστη του ενός στον άλλον και πρωταρχικά η συναίσθηση πως έχουμε όλοι μας την υποχρέωση να προσφέρουμε κάτι ουσιαστικό στην ελληνική κινηματογραφία, ξεκόβοντας πια από τις ανούσιες υπηρεσίες που της προσφέραμε, οι περισσότεροί μας, από πολλά χρόνια, ως πριν λίγους μήνες ακόμα.
Όλοι μας πιστέψαμε σε κάτι βασικό: Στο θετικό αποτέλεσμα που θα έβγαινε απ' τη δουλειά του συνόλου. Φυσικά, υπήρχαν οι προσωπικές φιλοδοξίες, για να υπηρετήσουν, όμως, την ίδια την προσπάθεια και μέσα από το αποτέλεσμα να γίνει η ατομική προβολή του καθενός μας».

Καθώς βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας ταινίας είναι το κεφάλαιο (ειδικά σε μια σαν τη «Συνοικία» με πολλά –πανάκριβα τότε, εξωτερικά γυρίσματα), οι σεναριογράφοι Κώστας Κοτζιάς και Τάσος Λειβαδίτης άφησαν κάθε άλλη δουλειά τους, ο Τάσος Ζωγράφος άρχισε να προετοιμάζει τσαμπέ τα ντεκόρ, όσο για τη Γεωργούλη -«ψυχή» του τολμηρού πειράματος, παράλληλα με τους ρόλους της πρωταγωνίστριας και της διευθύντριας παραγωγής, ανέλαβε και καθήκοντα φροντιστή.
«Είχα βγάλει έναν κατάλογο από πάρα πολλά μεταχειρισμένα και φθαρμένα ρούχα, σκεύη και έπιπλα που ήταν αδύνατον να βρεθούν αλλού εκτός από τα ίδια τα σπίτια του συνοικισμού… η ποδιά με τα 100 μπαλώματα πάνω στα 100 άλλα μπαλώματα που φορά η Σαπφώ Νοταρά αποτελούσε το αναγκαίο υλικό»…

Η βαθιά ελληνικότητα συνιστά την οικουμενικότητα της ταινίας, η οποία διαμορφώνεται από τις συνιστώσες του νεορεαλισμού στο ύφος, τις στιλιστικές επιρροές του γαλλικού ποιητικού ρεαλισμού και τα δομικά στοιχεία από την αρχαία τραγωδία, ειδικά στα χορικά του τέλους, όταν πια η ειμαρμένη και αυτήν τη φορά νίκησε τους μικρούς θνητούς ...
Ο νεορεαλισμός εδώ εμφανίζεται σαν κινηματογραφική διάσταση της φτώχειας, της φτώχειας σαν μια από τις ευκρινέστερες πλευρές της πραγματικότητας, οργανικά ριζωμένης στην άμεση μεταπολεμική απαισιοδοξία, όταν, για ακόμα μια φορά, τα όνειρα και τα οράματα των λαϊκών ανθρώπων ξεπουλιόνταν. Ο νεορεαλισμός ανακάλυψε ότι η πραγματικότητα, ιδίως σε ό,τι αφορά τα αστικά προβλήματα των μεταπολεμικών μεγαλουπόλεων, ήταν ένας καμβάς απ' όπου μπορούσε κανείς να αντλήσει αστείρευτο θεματικό πλούτο, φτάνει να μάθαινε να την παρατηρεί και να την ερμηνεύει.
«Μια ταινία ποιότητας - έγραψε ο Αλέκος Αλεξανδράκης - δεν είναι έργο ενός ανθρώπου. Είναι αποτέλεσμα σωστής συνεργασίας και ταυτότητας ιδεολογικού "πιστεύω" όλων των βασικών παραγόντων που την δημιουργούν».

Αφηγηματική δομή με μικροελαττώματα, αποτελεσματικές αυτοσχέδιες τεχνικές και πολύ δυνατό καστ ηθοποιών, μείγμα πανάξιων επαγγελματιών και ερασιτεχνών, των κατοίκων της περιοχής.
Με την ευαίσθητη σκηνοθετική ματιά του Αλέκου Αλεξανδράκη, το ταξίδι, η φυγή μακριά στη «Συνοικία το όνειρο» συνιστά κύρια θεματική.
«Το ίδιο θέμα αποτελεί θεματική σταθερά του ποιητικού ρεαλισμού, του μείγματος λυρισμού και ρεαλισμού που διαμορφώθηκε την περίοδο 1934-40 με κύρια επίδραση από το λογοτεχνικό νατουραλισμό, αλλά και την πρακτική, τις παραδόσεις και τους πειραματισμούς κινηματογραφιστών σαν του Ρενέ Κλερ και του Ζαν Βιγκό. Ο ποιητικός ρεαλισμός και οι δυο φάσεις που τον διέπουν, εκείνη της αισιοδοξίας και η άλλη της απαισιοδοξίας είναι αμφότερες παρούσες» (Ριζοσπάστης).

«Ένα καλό βιβλίο για μένα είναι μια σειρά ιστορίες που μπλέκονται μεταξύ τους», έλεγε η Αλίκη Γεωργούλη χρόνια πριν αρχίσει να γράφει η ίδια το δικό της και όσο το έγραφε ρωτούσε συγγενείς και φίλους αν ήταν καλό, αν «άξιζε τίποτα» ή μήπως σ’ όλους φαινόταν τόσο όμορφο επειδή την ξέρανε και την αγαπούσαν.
Το βιβλίο είναι, όπως ήταν κι η Αλίκη -αριστερή εκείνων των χρόνων, με ιστορίες που μπλέκονται μεταξύ τους και αφηγούνται όχι τόσο τη ζωή της, όσο περιστατικά που έχουν πλάκα, ενδιαφέρον, συγκινήσεις και εικόνες από το τότε και το τώρα (10ετία 1990). Τα πρόσωπα που ήξερε κι αγαπούσε περνάνε μέσα από τις σελίδες λέγοντας τις δικές τους ιστορίες. Ο Τσαρούχης, ο Κατράκης, ο Κώστας Κοτζιάς, ο Γαβράς -ηθοποιοί, καλλιτέχνες, φίλοι λένε τις ατάκες τους και φεύγουν για να δώσουν τη θέση τους σε άλλους που συνεχίζουν απλά, φυσικά, όπως ακριβώς μιλάνε οι άνθρωποι μεταξύ τους, όταν δεν έχουν πολλά πράγματα να κρύψουν. χωρίς πάθος και αρνητικά συναισθήματα, με ειλικρίνεια και λεπτότητα, αποκαλύπτοντας αφώτιστες πτυχές του βίου.
Κυκλοφόρησε σε πάνω από μια εκδόσεις (Κάκτος, Κέδρος κλπ)

Η Αλίκη Γεωργούλη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931 και μεγάλωσε στην Πλατεία Αγάμων (Πλατεία Αμερικής), την εποχή που οι πλατείες της Αθήνας έμοιαζαν μ’ εξοχές. Αφού απορρίφθηκε από τις εξετάσεις του Εθνικού και της Σχολής του Κουν, έγινε η πρώτη μαθήτρια του Ροντήρη στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών κι άρχισε αμέσως να παίζει στο θέατρο, διαλέγοντας πάντα ποιοτικά έργα και καλούς ρόλους.
Μετά τη «Συνοικία» και τη δικτατορία,  άνοιξε το Θέατρο Αποθήκη στου Ψυρρή, στην πιο «ντεμοντέ» τότε περιοχή της πόλης, που κατάφερε να το κρατήσει ζωντανό μέχρι το τέλος.
Πρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή το 1953 στο έργο του Μπέρναρντ Σω “Ο άνθρωπος του διαβόλου”. Συνεργάστηκε πολλές φορές με τον Μάνο Κατράκη και με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1956 (χώρισαν το 1965). Στο σινεμά πρωτοεμφανίστηκε το 1953 στην ταινία «Εύα» της Μαρίας Πλυτά και πήρε μέρος σε 15 ταινίες (Το αγοροκόριτσο -1959, Ο Ηλίας του 16^ου -1959, Έγκλημα στα παρασκήνια - 1960), Συνοικία το όνειρο (1961), Ο Θίασος -1975).
Πέθανε από καρκίνο στην Αθήνα στις 25-Ιουλ-1995.

Φιλμογραφία

• Εύα (1953) … Άννυ
• Ο δρόμος με τις ακακίες (1954)
• Το νησί των γενναίων (1959) … Μαρία
• Το αγοροκόριτσο (1959) … Τζένη
• Ο Ηλίας του 16ου (1959) … Τασία Μπέρμπερη του Παντελή, υπηρέτρια
• Είμαι αθώος (1960) … γυναίκα του ταγματάρχη Ανρί
• Έγκλημα στα παρασκήνια (1960) … Μαίρη Λαμπρινού
• Συνοικία το όνειρο (1961) … Στεφανία
• Θρίαμβος (1962) … Νταίζη Ευφραίμογλου
• Λουκάς ο αποστάτης-Σατανικές ερωμένες (1974) … Ρέα
• Ο θίασος (1975) … μητέρα Ηλέκτρας
• Οι κυνηγοί (1977) … η γυναίκα του εκδότη
• Μελόδραμα (1980)
•  Ρόζα (1982) … η πασιονάρια
• Τοπίο στην ομίχλη (1988)
• Κάποιος που να ζει (1990)

Θέατρο

• Μίλα μου σαν τη βροχή (1966)
• Αυτό το ζώο το παράξενο (1967)
• Νύχτα στη μεσόγειο (1958)
• Λεοκαντία (1958)
• Όταν γυρίζουν τα χελιδόνια (1959)
• Κολόμπ (1957)
• Πικνίκ (1956)
• Στρατήγημα εραστών (1956)
• Ο έρωτας των τεσσάρων συνταγματαρχών (1955)

Τηλεοπτικό θέατρο

• Λόξα και δόξα (1998) ΕΤ1
• Τάνια (1980) ΕΡΤ

Εκπομπές

• Ελληνικό τραπέζι (1987) ΕΡΤ 2
  
  Σειρές
  

• Ανατομία ενός εγκλήματος: Η τρίτη εντολή (1994) ΑΝΤ1
• Τμήμα ηθών: Οι Αλβανοί (1992)
• Το φάντασμα (1990) ΕΤ2
• Οικογένεια Μουσαμά (1991) ΑΝΤ1
• Στον ψυχίατρο (1992) ΑΝΤ1
• Στο «Μια υπέροχη ζωή» (MEGA1993)  η Α. Γεωργούλη αναφέρεται στους Αλεξανδράκη, Κατράκη, Παΐζη, Σαπφώ Νοταρά, Τάσο Λειβαδίτη, Κώστα Κοτζιά, Τάσο Ζωγράφο, στον Μπιθικώτση, στον Μίκη Θεοδωράκη... και «τόσους άλλους ιδεολόγους καλλιτέχνες με ταλέντο, οράματα, επιμονή και πείσμα».
  
  Στο εργοστάσιο

Με το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1981 τιμήθηκε η ταινία του Τάσου Ψαρρά «Το εργοστάσιο», με κεντρικό πρόσωπο ένα μικροβιοτέχνη βυρσοδέψη που διατηρεί εργαστήρι επεξεργασίας (μαζί δουλεύει και ο γιος του) σε μια εποχή έντονων οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών. Και οι δυο αγωνίζονται απεγνωσμένα να κρατήσουν την οικογενειακή επιχείρηση ζωντανή, να «βγάλουν το ψωμί τους με τη δουλειά τους», επιχειρώντας να την διασώσουν (και επεκτείνουν) με δάνειο, που –φυσικά, δεν εγκρίνεται. 

Ενώ την ίδια στιγμή, το κράτος τον καλεί να καταβάλει φόρους που οφείλει, ο πατέρας απευθύνεται σε έναν επιτυχημένο μετανάστη, που –σε αντάλλαγμα, ζητάει την κόρη του, η οποία ονειρεύεται να γίνει ηθοποιός. Και ενώ η απόρριψη έρχεται από τη μεριά της κόρης που «δεν δέχεται το βιασμό της» τα χρέη πνίγουν τον βιοτέχνη και δεν έχει άλλη λύση απ' το να γίνει με τη σειρά του, ακολουθώντας το παράδειγμα του γιου του, εργάτης στο κοντινό εργοστάσιο, του οποίου όμως η μακροημέρευση είναι το ίδιο επισφαλής.
Μια καυστική σάτιρα από έναν μαχόμενο σκηνοθέτη με πρωταγωνιστές Βασίλη Κολοβό, Δήμητρα Χατούπη και Δημήτρη Σπύρου (μουσική Δόμνας Σαμίου).

Ανεξάρτητα από τις αισθητικές ή ιδεολογικές απόψεις ή ενστάσεις για τη διαδρομή της γενιάς των κινηματογραφιστών που «δόμησαν» αυτό που η κριτική χαρακτηρίζει ως «νέο ελληνικό κινηματογράφο», είναι μάλλον δύσκολο να διαφωνήσει κανείς στο ότι αυτή η γενιά έκανε σινεμά επειδή είχε - και εν πολλοίς έχει - κάτι να πει καταρχήν στην κοινωνία και δευτερευόντως στο «εγώ» της -ένας άξιος από τους εκπροσώπους αυτής της γενιάς είναι ο σκηνοθέτης Τάσος Ψαρράς.

«Το πρώτο υλικό είναι η πραγματικότητα» -συνέντευξη στο Ριζοσπάστη για το ρόλο που μπορεί και πρέπει να έχει ο κινηματογράφος σήμερα, με έναν από τους δυναμικότερους εκπροσώπους της γενιάς του «νέου ελληνικού κινηματογράφου»
Πολυβραβευμένος δημιουργός ταινιών όπως το «Δι' ασήμαντον αφορμήν» (1974), το «Καραβάν Σαράι» (1986), «Μάης 1936» (1976) κ.ά, τηλεοπτικών σειρών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ («Καρυωτάκης», «Εποχές και συγγραφείς» κ.ά.) βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, με συνεχώς νέες ιδέες για τη μεγάλη αλλά και για τη μικρή οθόνη.

Ταυτόχρονα, είναι από τους κινηματογραφιστές που επιμένουν σε ένα σινεμά «συγκρουσιακό», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, αναδεικνύοντας τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις της ελληνικής κοινωνίας μέσα στην ιστορική της διαδρομή και τις κάθε φορά «μεταλλάξεις» του ίδιου εκμεταλλευτικού συστήματος. Και βέβαια, υπερασπίζεται αυτό το σινεμά και το ιδεολογικό πλαίσιο που «κουβαλάει», ανεξάρτητα από τα «κελεύσματα» της εποχής, λέγοντας απλά «το ΚΚΕ εκφράζει καταρχήν την εργατική τάξη -θα ήθελα όμως να υπενθυμίσω πως μαζί με τους κοινωνικούς αγώνες είναι πρωτοπόρο και στο χώρο του πολιτισμού, ανατρέποντας μια διαμορφωμένη από παλιά αντίληψη πως ο πολιτισμός είναι αγαθό για λίγους. Αντίθετα, με διαλέξεις, μελέτες, προβολές και συναυλίες φέρνει και στην πιο απομακρυσμένη γωνιά της πατρίδας μας τις τάσεις του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.
Το 20ό Συνέδριο δίνει νέες ελπίδες για ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος που, μαζί με την ταυτόχρονη παρουσία του Πολιτισμού, μπορεί να δώσει το κάτι άλλο για να χαράξουμε μια διαδρομή για το μέλλον.

Ταινίες μεγάλου μήκους

• Δι' ασήμαντον αφορμήν -1974
• Μάης - 1976
• Το εργοστάσιο -1981  
• Καραβάν Σαράι -1987 
• Η άλλη όψη -   1991
• Η Θεσσαλονίκη τον 20ο αιώνα -1997 
• Οι αριθμημένοι - 1998
• Γράμμα στη μητέρα πατρίδα -1999
• Η σκόνη που πέφτει -2004
  
  

Μικρού μήκους

• Παρουσία -1969         
• 40,38 - 22,57 - 1970
• Υπερθέαμα - 1971      
• Μελλελέ - 1972           
• Θαύμα - 1973 
• Δίον - 1988
• Συγκοινωνίες - 1992

Τηλεοπτικές σειρές

• Πορεία 090 -1980-ΥΕΝΕΔ
• Ο χρυσός νοικοκύρης -1984- ΕΡΤ
• Καραβάν σαράι -1988-ΕΡΤ1
• Το μπουλούκι 1988-ΕΡΤ1
• Ασημίνα Λαΐου 1989-ΕΡΤ3
• Καθρέφτες 1991-ΕΡΤ2
• Το 13ο κιβώτιο 1992-ΑΝΤ1
• Πεζογραφία και πραγματικότητα-1995
• Ο πρίγκιπας -1996- ΕΤ1
• Οι λαοί των Βαλκανίων -2000-ΕΡΤ3
• Εποχές και συγγραφείς 2002-2011-ΕΤ1
• Ο θησαυρός της Αγγελίνας 2005-ΝΕΤ
• Καρυωτάκης 2009-ΕΤ1
• Η ζωή εν τάφω 2018-ΕΡΤ1

…Όνειρο για έναν Εσκιμώο, στην Αριζόνα

Το Arizona Dream είναι μια γαλλοαμερικανική σουρεαλιστική δραματική κωμωδία indie (σσ. ανεξάρτητη παραγωγή) του 1993, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Emir Νemania Muti (Emir Kusturica Εμίρ Κουστουρίτσα), με πρωταγωνιστές Johnny Depp, Jerry Lewis, Faye Dunaway, Lili Taylor και Vincent Gallo -Soundtrack Goran Bregović, επίσης τρία τραγούδια του Django Reinhardt.

Ο Axel έχει ένα όνειρο …για έναν Εσκιμώο που πιάνει ένα σπάνιο πλατύψαρο και το φέρνει πίσω στην οικογένειά του σε ένα ιγκλού. Ο ξάδερφος του Paul, παρακινεί τον Άξελ από τη δουλειά του να επισημαίνει ψάρια στη Νέα Υόρκη στην Αριζόνα για να παρευρεθεί στον γάμο του θείου του Λέοντα (Leo) που –ως κεφαλαιοκράτης «ξέρει» να παίρνει από τη ζωή ό,τι επιθυμεί, οπότε εκτός από την αντιπροσωπεία της «Κάντιλακ» μια πολύ νεότερη γυναίκα –κούκλα (για τον ίδιο κάθε άλλο παρά femme fatale). Ο Κουστουρίτσα, μας παρουσιάζει τους ήρωές του ευάλωτους, αδύναμους, ονειροπόλους, που -αλίμονο για εκείνους, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Τα εσωτερικά τους προβλήματα είναι μεγάλα,  υπαρξιακά, αξεπέραστα.
Η ταινία απέσπασε το Ειδικό Βραβείο του Κοινού στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Τι θέλει να δείξει με αυτή τη δημιουργία του αυτός ο «ποιητής» της 7^ης Τέχνης; Τι προσπαθεί;
Ισως, ότι ο λυρισμός, η ποίηση, η ευαισθησία του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, σβήνει μέσα στην απατηλή λάμψη της βιομηχανίας του πλαστού ονείρου της Μέκκας του κινηματογράφου;
Ονειρεύεται χαμένους παράδεισους, χαμένες πατρίδες, χαμένες ευκαιρίες, χαμένες Ιθάκες. Το "αμερικανικό όνειρο", που παραπλανεί τους ντόπιους και παρασύρει τους ξένους, παρόλο που είναι σκληρό, τον άφησε αδιάφορο.
Ιδεολογικά η ταινία δεν πρωτοτυπεί είναι «Κουστουρίτσια», πολύ πίσω –κατά τη γνώμη μας, από το «Ο μπαμπάς λείπει για δουλιές» ή τον «Καιρό των Τσιγγάνων» που εισήγαγε στον κινηματογράφο τη σκληρή ποίηση των Βαλκανίων αλλά και τον ρεαλισμό.

Εδώ ο Άξελ συναντά δύο περίεργες γυναίκες, την Ιλέιν, που είχε πάντα όνειρο να κατασκευάσει μια ιπτάμενη μηχανή και τη θετή κόρη της Γκρέις, που τη ζηλεύει …και ονειρεύεται να αυτοκτονήσει και να μετενσαρκωθεί ως χελώνα.
Η Γκρέις έχει την ιδέα να παίξει μαζί του ρωσική ρουλέτα… ο Άξελ τραβάει τη σκανδάλη πολλές φορές.
Ελπίσαμε να συμβεί και θα το εκλαμβάναμε ως αυτοκαταστροφή … | Να σου δώσω μιά να σπάσεις,
Άχ βρε κόσμε γυάλινε | Και φτιάξω μιά καινούργια, Κοινωνία άλληνε | Να φτιάξω φίλο αληθινό, Τον φίλο να πονάει | Τα βάσανα καί οι καημοί | Να λείψουνε απ'την ζωή | Και όμορφη να κυλάει … Να σου δώσω μια να σπάσεις, Άχ βρε κόσμε γυάλινε  ...

Αλλά τίποτε! Το όπλο δεν πυροβολεί ! Axel, Elaine και Grace έρχονται στο talent show του Paul, αποφασίζοντας να παίξουν τον ρόλο του Cary Grant στο North by Northwest (Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων- Χίτσκοκ) με τη διάσημη σκηνή του crop duster. Ο Άξελ συνειδητοποιεί ότι ο Λίο πεθαίνει και καλεί μάταια ασθενοφόρο…

Μήνες αργότερα, Άξελ και Πολ επιστρέφουν γιορτάζοντας τα γενέθλια της Ελέιν …η Γκρέις μένει έξω για να ελευθερώσει τις χελώνες της, λέγοντάς τους «Πήγαινε να παίξεις», ο Άξελ ανεβαίνει πάνω με τη Γκρέις και παίρνει δώρο… μια υδρόγειο, λέγοντάς του ότι θέλει να έχει τον κόσμο και αυτός υπόσχεται … να πάει στην Αλάσκα, ενώ και οι τέσσερις (Άξελ, Ελέιν, Γκρέις και Πολ) μιλούν για τους τρόπους με τους οποίους θέλουν να πεθάνουν… και «απογειώνονται»
(η συνέχεια επί της οθόνης και όποιος αντέξει)

Στρατευμένη Τέχνη

(κάτι σαν επίλογος)
Αυτή η «σπονδυλωτή» παρουσίαση των ονείρων, που πιστεύουμε μέσα από το παρελθόν και το παρόν μπορεί να ατενίσει με αισιοδοξία το μέλλον –σε δύσκολους είναι αλήθεια καιρούς, μας έφερε στο νου τα λόγια του (πρόωρα αδικοχαμένου –έφυγε στα 53 του, τέτοιες μέρες το 1982, 2^η μέρα του 8^ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ) στρατευμένου αγωνιστή της μαχόμενης Αριστεράς Μάνου Λοΐζου με την ενότητα ζωής και έργου, που σπάνια πετυχαίνεται.
«Βεβαίως, έλεγε ο ίδιος σε συνέντευξή του στην "Εβδομάδα" (το απόσπασμα από το βιβλίο του Θανάση Συλιβού «Μάνος Λοϊζος... η δική του ιστορία»), και πρέπει ο καλλιτέχνης να είναι στρατευμένος ιδεολογικά. Το θέμα είναι να μπορείς να είσαι στρατευμένος και συγχρόνως γνήσιος καλλιτέχνης, λέγοντας αυτά που πιστεύεις. Πρέπει να υπάρχει στρατευμένη τέχνη, γιατί, μέσα στο δρόμο αυτής της σχολής, μπορούν να βγουν αριστουργηματικά έργα. Αλλά το πιο σπουδαίο είναι ότι η στρατευμένη τέχνη είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής στις χιλιάδες των φτωχών παιδιών που πεινάνε, αγωνίζονται και σκοτώνονται καθημερινά».
Και παρακάτω «Αν θεωρήσουμε στράτευση τη διαρκή εξυπηρέτηση της κοινωνικής συνείδησης, τότε, σαν ένα ενεργό μέρος κι εγώ αυτής της κοινωνικής συνείδησης, θεωρώ τον εαυτό μου στρατευμένο».

Αστοί κι εργάτες

Η στράτευση, σύμφωνα με την αστική αισθητική, είναι καταστροφική για την τέχνη, αλλά μόνο για την τέχνη που επηρεάζεται από την κομμουνιστική ιδεολογία.
Η –στην αντίπερα όχθη στρατευμένη τέχνη όταν μας δείχνει πώς να δράσουμε για να μην αλλάξει ο κόσμος - μας καλεί για παράδειγμα να συμπεριφερθούμε σαν να ζούμε τρεις αιώνες πριν, τότε που η αστική τάξη ήταν επαναστατική, και διεκδικούσε την εξουσία σε συμμαχία με τα φτωχά λαϊκά στρώματα, ή τότε που το ιστορικό ζητούμενο ήταν η εθνική απελευθέρωση, η δημιουργία του κράτους - έθνους και όχι η κοινωνική - ταξική απελευθέρωση - αποκαλείται ελεύθερη τέχνη.
Οταν όμως η τέχνη τολμά να θίξει την ιερότητα του εκμεταλλευτικού συστήματος καλώντας σε ανατροπή του, τότε λέγεται δεσμευμένη, στρατευμένη.
Ταπεινό χαρακτηρίζεται ό,τι είναι ωφέλιμο για τους ταπεινωμένους, όπως θα έλεγε κι ο Μπρεχτ, που με το λιτό - κοφτό στιλ του ξεκαθάριζε πως οι «αστράτευτοι», είναι στρατευμένοι στην άρχουσα τάξη.
Στο ίδιο θέμα ο Γιάννης Ρίτσος έλεγε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στο «Ριζοσπάστη»: «Η τέχνη είναι πάντα κοινωνική λειτουργία. Οι στρατευμένοι της αποστράτευσης, εκείνοι που κάνουν απολίτικη τέχνη στην ουσία κάνουν πολιτική, δηλαδή τείνουν να αποφύγουν μια πολιτική θέση και να συμβουλέψουν και τους άλλους να αδρανήσουν».

Επιχείρησε το κι εσύ! Μπορείς! –ακόμη και του πουλιού το γάλα…

Ένας ιστορικός αρχαίος αναφερόμενος στη Σάμο (ως πλούσια για τα κρασιά της και πολλά ακόμη) την αναφέρει ως «φέρουσα και ορνίθων γάλα».
(σσ. Περὶ μὲν [οὖν] οἴνους οὐ πάνυ εὐτυχεῖ Σάμος, τὰ δ᾽ ἄλλα εὐδαίμων, ὡς δῆλον ἔκ τε τοῦ περιμάχητον γενέσθαι καὶ ἐκ τοῦ τοὺς ἐπαινοῦντας μὴ ὀκνεῖν ἐφαρμόττειν αὐτῆι τὴν λέγουσαν παροιμίαν ὅτι φέρει καὶ ὀρνίθων γάλα -Στράβων, «Γεωγραφικά»)
Το γάλα με τη σειρά του –αυτό είναι σίγουρο, έχει την ινδοευρωπαϊκή ρίζα «glakt», απ’ όπου και το γαλλικό lait, το ισπανικό leche, το ιταλικό latte κλπ.
Ο φίλος από τη Σαλονίκη, διαβάζοντας τα παραπάνω ήδη εξίσταται και βγαίνει από τα ρούχα του φωνάζοντας «ρε σύ! Πλάκα με κάνεις»;

Απτόητοι εμείς πετάμε από το «γάλα εβαπορέ Carnation (που) παρασκευάζεται από ευχαριστημένες αγελάδες» της 10ετίας του ΄80 στα σύγχρονα «Χαρούμενοι κτηνοτρόφοι +Χαρούμενες αγελάδες =…» (διαγράφεται μία λέξη ένεκα promotion).
Υπάρχει και μια κρητική παροιμία που λέει: «Του ποντικού το γλάκι, είναι ίσαμε τ' άχερα» (σσ. δεν είναι το γάλα –όπως πιθανά νομίσατε, αλλά το τρέξιμο) -και αναφέρεται σ' αυτούς που -παρουσιάζοντας μεγαλεπήβολα σχέδια (επί χάρτου) λένε κούφια παχιά λόγια.

Η Ευκαιρία… που σίγουρα θέλετε να μάθετε!

Και εδώ τέλος το «πλάκα με (ή μου) κάνεις», διότι γνωστή εταιρεία (δεν θα αναφερθούμε, στο όνομα γιατί δεν έχει σημασία) «προσφέρει δυνατότητα σε ανθρώπους με όνειρα, θέληση και διάθεση για επιτυχία, να κάνουν το δικό τους ξεκίνημα στην επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας το δικό τους κατάστημα -αυτό συμβαίνει τα τελευταία 15 χρόνια και ήδη, 150 επιχειρήσεις λειτουργούν μέσω Franchising, δημιουργώντας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και διασφαλίζοντας βιωσιμότητα και πολύ ικανοποιητικά κέρδη για τους επιχειρηματίες».
Τα παραπάνω, όπως και τα όσα «ρόδινα» αναφέρονται στη συνέχεια, ανέβασαν σήμερα «καρφίτσα» αστικά ΜΜΕ, ενώ από μέρες κυκλοφορούν στα ΜΚΔ
(γράφουν εκπέμποντας στο κουτόχορτο)
Οι δικοί μας άνθρωποι, η Κατερίνα που μόλις πριν ένα μήνα άνοιξε το 2ο κατάστημα Shop&Go στην περιοχή (…), η Νικολέττα & o Aνδρέας ζευγάρι στη ζωή αλλά και στη δουλειά μαζί. Επιπρόσθετα, ο Γιώργος & ο Μάνος που διατηρούν 3 καταστήματα στην Αττική καθώς και ο Γιάννης με τον Xρήστο που έχουν ήδη 2 καταστήματα. Μαζί τους, και άλλοι 145 συνεργάτες σε όλη την Ελλάδα που άδραξαν τη μοναδική αυτή ευκαιρία!», αφού η ίδια η εταιρεία (που σσ. σκέφτεται πριν από σας για σας…) «αποφάσισε πλέον να το κάνει πολύ εύκολο! (σώ…ω…ω..πα!), να αναλάβει η ίδια το μεγαλύτερο μέρος της απαιτούμενης επένδυσης για τη δημιουργία ενός νέου καταστήματος, για τους υποψήφιους επιχειρηματίες που φιλοδοξούν να δραστηριοποιηθούν, στα μεγάλα αστικά κέντρα».

“Κάτι που θεωρούσες δύσκολο και έχει γίνει τόσο εύκολο”!

(συνεχίζοντας απτόητοι –αν και πλέον η κατσίκα απηύδησε και δε μασάει, φτύνει και τα κουκούτσια)
Ο (σσ. πολυεθνικός όμιλος) «αναλαμβάνει για λογαριασμό του επιχειρηματία, τη δαπάνη διαμόρφωσης του ακινήτου που θα στεγάσει το Shop & Go και τη δαπάνη αγοράς του τεχνολογικού εξοπλισμού που απαιτείται για να λειτουργήσει το κατάστημα (έως €100.000).
Ο υποψήφιος επιχειρηματίας θα πρέπει να διαθέτει ένα μικρό κεφάλαιο κίνησης και δίψα για σκληρή δουλειά και επιτυχία. Παράλληλα, αναλαμβάνει να αποπληρώσει την επένδυση κατά τη διάρκεια του συμβολαίου … (κλπ), ενώ ο όμιλος (σσ. με το αζημίωτο) «να πραγματοποιήσει μελέτη χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας του σημείου λειτουργίας του καταστήματος, να κατευθύνει τον επιχειρηματία σε διαδικαστικά θέματα, ενώ αναλαμβάνει να ενοικιάσει το ακίνητο, με στόχο να διασφαλίσει ένα σταθερό και αδιαπραγμάτευτο ενοίκιο»
Ένα όνειρό που θα γίνει πραγματικότητα! …επικοινώνησε για την πραγματοποίηση του δικού σου ονείρου … -Κάνε το πρώτο βήμα για να δημιουργήσεις την δική σου επιχείρηση. Μη χάνεις χρόνο! Τμήμα Franchise […] ή στείλε email στο ΑληΜμαμπά@@Μμαμπάκι.gr.

Τα αστικά ΜΜΕ βρίθουν από ανέξοδες οδηγίες των διάφορων Richard Branson «Πώς να γίνεις ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας» … «έχεις σπουδαία στάση και κίνητρο, αλλά και εξαιρετικό μυαλό -Θα έπρεπε να είσαι επιχειρηματίας», όπου στην (υποθετική) ερώτηση του στα σύννεφα ιπτάμενου μη έχοντος την κεφαλήν κλίναι ταλαίπωρου  «τι στο καλό πρέπει να κάνω; Δεν έχω κεφάλαια … οτιδήποτε πολλά υποσχόμενο, έχει γίνει ή γίνεται ήδη από κάποιον άλλον …δεν είμαι σίγουρος» οι απαντήσεις ξεκινάνε με ένα «πιάστε στυλό (ή μολύβι) και χαρτί -να έχετε πάντα το σημειωματάριό σας κοντά – ποτέ δεν ξέρετε πότε θα σας έρθει η επόμενη μεγάλη ιδέα κι αν δεν τη γράψετε, μπορεί να χαθεί για πάντα) και στη συνέχεια να απαντήσετε σε αυτά τα δύο ερωτήματα: 1. Τι είναι αυτό που αγαπάτε; (φτιάξτε μια λίστα με όλα τα πράγματα που σας παθιάζουν ή που σας ενδιαφέρουν) | 2. Τι είναι αυτό που μισείτε; Επόμενα βήματα; Τώρα τσεκάρετε τις λίστες σας. Εάν δεν σας έρχεται κάτι άμεσα στο μυαλό, βρείτε λίγο χρόνο μέσα στην ημέρα σας για να ξαπλώσετε στην αιώρα σας και να σκεφτείτε πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτά τα στοιχεία και να κάνετε τον κόσμο λίγο καλύτερο (τα παραπάνω δεν είναι πλάκα αλλά copy-paste από οικονομική εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας).

…
και μετά ξύπνησες!
Στον «επόμενο τόνο» λουκέτα, ανεργία - ματωμένα πλεονάσματα

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα (Απρ-2021) του Ιδρύματος Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ (που δημοσιεύει και ο Ριζοσπάστης «Φοβούνται λουκέτο 4 στις 10 μικρές επιχειρήσεις» καθώς η απώλεια τζίρου και οι συσσωρευμένες οφειλές, απότοκα της πανδημίας, καθιστούν εξαιρετικά αμφίβολη τη δυνατότητα επιβίωσής τους την επόμενη ημέρα.
Το αντίστοιχο ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο στις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους με κρατική εντολή, καθώς το 53,9% αυτών εκφράζουν τον φόβο ότι θα αναγκαστούν το επόμενο διάστημα να διακόψουν οριστικά τη δραστηριότητά τους.

Πέρα από την αύξηση των επαγγελματιών που φοβούνται το «λουκέτο» το επόμενο διάστημα (το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιούλιο του 2020 ήταν 32,7% ενώ τώρα είναι 38,2%), αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των εταιρειών των οποίων το ταμείο είναι… μείον.
Πλέον, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις δεν έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα (24,7% έναντι 14,8% το καλοκαίρι του 2020), ενώ συνολικά μία στις δύο έχουν ταμειακά διαθέσιμα που επαρκούν μόλις για ένα μήνα. Δυσμενέστερη είναι η εικόνα όσον αφορά τα ταμειακά διαθέσιμα των επιχειρήσεων που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή και ιδίως της εστίασης: το 36,1% αυτών που ανέστειλαν τη λειτουργία τους δεν έχουν καθόλου ρευστότητα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις επιχειρήσεις εστίασης είναι 44,1%.

Την ίδια ώρα, αυξάνεται το ποσοστό των επαγγελματιών με ληξιπρόθεσμες οφειλές, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει νέο γύρο αύξησης του ιδιωτικού χρέους, το οποίο μόλις το τελευταίο διάστημα είχε επιχειρηθεί να περιορισθεί μετά τις εκρηκτικές διαστάσεις που είχε λάβει στη διάρκεια της δεκαετούς κρίσης. Αυξημένα σε σχέση με την έρευνα του Ιουλίου του 2020 είναι τα ποσοστά των επαγγελματιών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ (26,3% έναντι 25,3%) και για όσες έχουν τραπεζικό δάνειο (32,9% έναντι 29,2%).

Μάλιστα, τα ποσοστά αυτά εκτινάσσονται για τις επιχειρήσεις που είχαν αναστείλει τη λειτουργία τους με κρατική εντολή. Συγκεκριμένα, το 37,2% αυτών έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ, ενώ από τις επιχειρήσεις της κατηγορίας που έχουν τραπεζικό δάνειο το 45,2% έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές. Γενικώς, το 46,4% εμφανίζεται να έχει τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή.

(Ιούλης 2021)

«Η βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας ενδέχεται να απειληθεί (μετά το τέλος της πανδημίας;;), τόσο με την άρση των διευκολύνσεων που παρέχονται έως τώρα από το πιστωτικό σύστημα όσο και με την απόσυρση των κρατικών προγραμμάτων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων», επισημαίνει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για τη «νομισματική πολιτική 2020-2021» που κατατέθηκε στη Βουλή από τον διοικητή της Γ. Στουρνάρα.
Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι «η άρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτωχεύσεις ορισμένων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα σε κλάδους που έχουν πληγεί από την πανδημία, σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και σε επιδείνωση της αγοράς εργασίας», δηλαδή σε αναζωπύρωση της επίσημης ανεργίας.

Να θυμίζουμε ότι και προ πανδημίας (2016-17) τα πράγματα με τους μικρομεσαίους ήταν «μαύρα κι άραχνα» (bankingnews.gr) αφού σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΜΗ «οι διαγραφές επιχειρήσεων είναι σχεδόν τριπλάσιες από τις συστάσεις», ενώ (βλ «ΕΘΝΟΣ» - Δεκ-2020) «Νέες επιχειρήσεις, ετοιμάζονται να κλείσουν πριν προλάβουν να ανοίξουν» .

·        «Η επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων (σ.σ. κρατικού προϋπολογισμού, εμπορικού ισοζυγίου) και το υψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος (καθώς και το υψηλό απόθεμα ενδεχόμενων υποχρεώσεων του Δημοσίου λόγω της παροχής εγγυήσεων) αποτελούν παράγοντες κινδύνου και καθιστούν περισσότερο ευάλωτη την οικονομία σε μια νέα αρνητική εξωτερική διαταραχή», επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδας, δείχνοντας στην κατεύθυνση κλιμάκωσης των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

·        Πρόσθετοι κίνδυνοι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ανακύπτουν από το ενδεχόμενο τερματισμού των έκτακτων μέτρων νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ «Η διαφορετική ταχύτητα ανάκαμψης μεταξύ των οικονομιών ενδέχεται να προκαλέσει αποκλίσεις στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μεταξύ των χωρών, οι οποίες επιτείνουν τις ανισότητες και αυξάνουν τους κινδύνους για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

·        Σε αυτό το περιβάλλον, σειρά από κινδύνους και αβεβαιότητες εντοπίζονται και σε ό,τι αφορά την πορεία ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, με κάθε «αβεβαιότητα» στο διάβα της καπιταλιστικής ανάκαμψης να «φουσκώνει» κι άλλο τον λογαριασμό που γράφουν κυβέρνηση και κεφάλαιο για τον λαό.

Και μια ευχάριστη είδηση (σσ. εδώ ο κόσμος καίγεται και …κλπ)
Του «πουλιού το γάλα» τέλος: την διακοπή της πώλησης γάλακτος από πτηνά μετά από 80 χρόνια η μοναδική ελληνική εταιρεία ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα φιλοζωικών οργανώσεων, αλλά και μετά από πιέσεις οικολόγων –κλείνοντας παράλληλα τα αρμεκτήρια πουλιών.
Και ενώ όλοι είναι ευτυχείς –ακόμη και η Greenpeace, που όπως σημείωσε εκπρόσωπος της «μετά από πολλά χρόνια κινητοποιήσεων και ενώ ακόντως αρμέχθηκαν χιλιάδες ελληνικά πτηνά, η απόφαση αποτελεί σημαντική νίκη για μας», ο προσανατολισμός είναι πλέον στα οικολογικά γάλατα (αμυγδάλου και σόγιας -το άρμεγμα των οποίων, προφανώς δεν αποτελεί κακοποίηση)

 

 

Εύα Μελά: στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο

Η Εύα Μελά γνωστή τοις πάσι (για την ακρίβεια των «μη παροικούντων την Ιερουσαλήμ»), γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1980 πήρε το πρώτο Πτυχίο (Χαρακτικής) στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, με δάσκαλο τον Λευτέρη Κανακάκι στο Προκαταρκτικό και τον Κώστα Γραμματόπουλο στη Χαρακτική και στη συνέχεια 

• 1979-1981 Πιστοποιητικό Σπουδών του Φροντιστηρίου Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου,  Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, με δάσκαλο τον Γιάννη Παπαδάκη
• 1981 - 1982 Σχέδιο και Ζωγραφική,  Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού (Ecole National Superieure des Beaux Arts), με αφορμή μια υποτροφία του Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ. για θέματα βιβλιοδεσίας
• 1985 - 1988 Μεταπτυχιακή Υπότροφος εσωτερικού του Ι.Κ.Υ. στην Χαρακτική και
• Για μεγάλο χρονικό διάστημα διδάχθηκε από τον χαράκτη Γιώργη Βαρλάμο (μαθητεύοντας δίπλα του).

2000  Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Παιδικού Βιβλίου (1. από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου & 2. από το Υπουργείο Πολιτισμού) για την  “Περιπέτεια μιας Καρδερίνας” (Γεωργίας Ανεζίνη-Λεράκη, εκδ. Σύγχρονη Εποχή).

Ασχολείται με εικονογραφήσεις βιβλίων και καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων, καθώς και ζωγραφική σε κτίρια και επαγγελματικούς χώρους

Το 2000 έγραφε στο Ριζοσπάστη (μπροστά στο 16^ο Συνέδριο) «Περιμένω το πώς θα οργανωθούμε και πώς θα παρέμβουμε στα πράγματα για να αλλάξει η πορεία», σημειώνοντας:
«Και πιστεύω ότι είναι και καθοριστικό, γιατί αν θέλεις και η δική μας εμπειρία πια και η διεθνής εμπειρία απαντάει σε άλυτα προβλήματα. Εγώ έχω αρχίσει και δέχομαι από την κοινωνία πια απαντήσεις σε προβλήματα και σε ερωτηματικά που μου είχε δημιουργήσει η πτώση του σοσιαλισμού, η όξυνση των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Όλη η ανθρωπότητα είναι σοκαρισμένη από αυτά που συνέβησαν στον πλανήτη στις αρχές της δεκαετίας του '90. Θεωρώ ότι το σπυρί δεν έχει ανοίξει τελείως, αλλά αυτό που θα γίνει στο άμεσο μέλλον είναι πολύ καλύτερο από αυτό που ήδη έχει γίνει. Βλέπεις όμως ότι σιγά σιγά η ζωή δίνει απαντήσεις. Και πιστεύω ότι θα εξαρτηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα πράγματα στο μέλλον από το κατά πόσο εμείς θα κάνουμε σωστές αναλύσεις στο Συνέδριο και πώς θα οργανώσουμε την πάλη μας με έναν τρόπο όχι απλά να είμαστε μια δύναμη κρούσης και αγώνων, αλλά και μια δύναμη που πια θα επέμβει στις συνειδήσεις. Πιστεύω ότι πρέπει να παίξουμε και σε άλλα επίπεδα, δηλαδή χρειάζονται παρεμβάσεις σε ιδεολογικό, πολιτιστικό επίπεδο, για να μπορέσουμε να έχουμε εργατικούς αγώνες και άνοδο του κινήματος. Και πιστεύω ότι το Συνέδριο θα πάρει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση».

Το 2006 κάνει εκτενή αναφορά στο ότι «ποτέ δεν έπαψαν οι ΗΠΑ να εργάζονται για την ανατροπή της σοσιαλιστικής Κούβας» -προσθέτοντας, έξω από τα δόντια ότι «οφείλουμε να δούμε πως συμβαίνει αυτό που λέμε σαν σύνθημα - που είναι η απόλυτη αλήθεια – “ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός”».
Από τότε και μέχρι σήμερα, βρέθηκε πάντα στο πλευρό του νησιού της επανάστασης, τελευταία (Ιούλης 2021) με την Ελληνική Πρωτοβουλία για την Απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης 2021 στην Κουβανική Ιατρική Ταξιαρχία «Henry Reeve» , Η Κούβα δεν είναι μόνη της

Στις εκλογές του 2007, το ΚΚΕ εκλέγει 22 βουλευτές μεταξύ αυτών και τη σ.σσα Εύα

Το 2008 μιλάει στο Ριζοσπάστη για την «ιδεολογία ενυπάρχει στην αισθητική των καλλιτεχνών»

Κάθε μέρα, κάθε στιγμή η Εύα Μελά στους δρόμους –όπου θα κριθεί το δίκιο, δίπλα στη λαϊκή οικογένεια, παλεύοντας παράλληλα για το μεροκάματο – με  μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής, σεμινάρια χειροποίητης μεταξοτυπίας, όταν της απομένει χρόνος έκθεση του ΕΕΤΕ στην Πάτρα –που πρέπει να είναι παρούσα, όπως και από έκθεση γλυπτικής του επιμελητηρίου εικαστικών, που έγινε αλλαγή ημερομηνίας και πρέπει να ενημερώσει παράλληλα με το «(...) η ζωή γοργά περνά | δυο κρασιά, δυο στεναγμοί κι έχε γειά» - ίσως η τελευταία ηχογράφηση

Η Πρόσκληση σε πανκαλλιτεχνική κινητοποίηση, πρέπει να πάει αντάμα με το «δεν απεφοίτησε διότι εξετελέσθη υπό των Γερμανών» (στις 5-9-1944 η 17χρονη μαθήτρια ΕΠΟΝίτισσα Ηρώ Κωνσταντοπούλου…) και μαζί η ανοιχτή πανελλαδική διαδικτυακή συζήτηση της επιτροπής παιδείας του ΕΕΤΕ –για για τις εξελίξεις με τους νέους ταξικούς φραγμούς του Μητσοτάκη και τα 10άδες αφιερώματα στο Μίκη και η σύσκεψη στον κόμβο Στροφυλιάς για τα επόμενα βήματα στον αγώνα τους.

Αυτή είναι άοκνη κομμουνίστρια Εύα, με φρεσκάδα κοριτσιού θυμίζοντας το δίδαγμα του Μπρεχτικού κυρίου Κ(όυνερ), που  διασχίζοντας μια κοιλάδα, άξαφνα πρόσεξε ότι πατούσε στα νερά -και τότε κατάλαβε πως ήταν στην πραγματικότητα σε μια προέκταση της θάλασσας, καθώς πλησίαζε η ώρα της παλίρροιας.
Σταμάτησε λοιπόν, κοιτάζοντας γύρω του μήπως δει καμιά βάρκα, κι όσο κράτησε η ελπίδα του για τη βάρκα, δεν έκανε βήμα (…) Και καθώς βάρκα δεν φαινόταν πουθενά, εγκατέλειψε την πρώτη ελπίδα, κι άρχισε να ελπίζει ότι το νερό δεν θ’ ανέβαινε άλλο. Μα όταν το νερό έφτασε μέχρι το σαγόνι του, εγκατέλειψε και αυτή την ελπίδα και κολύμπησε.
Είχε καταλάβει επιτέλους πως αυτός ήταν η βάρκα.

Στο πλευρό των προσφύγων, όπου γης

Το 2020 σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης μιλάει στο Ριζοσπάστη για «προβλήματα και διεκδικήσεις των εικαστικών καλλιτεχνών», αναφέρει εισαγωγική
«Με την τελευταία οικονομική κρίση χειροτέρεψε πολύ η θέση των εικαστικών και σε αυτήν τη δυσχερή κατάσταση έρχεται να προστεθεί και η υγειονομική συγκυρία. Οι καλλιτεχνικές εργασίες και η εκθεσιακή δραστηριότητα έχουν σχεδόν νεκρώσει. Παράλληλα, επηρεάζονται όσοι δουλεύουν στο χώρο της σκηνογραφίας και άλλων εφαρμογών των εικαστικών τεχνών με το σταμάτημα πολλών παραγωγών στο Θέαμα - Ακρόαμα.
Και όλα αυτά χωρίς ουσιαστική στήριξη όλους αυτούς τους μήνες. Σχεδόν τίποτα από όσα εξήγγειλε η υπουργός Πολιτισμού δεν απευθύνεται στους εικαστικούς καλλιτέχνες. Μετά από κινητοποιήσεις και τον αγώνα του ΕΕΤΕ, το υπουργείο επιδότησε πριν από λίγες μέρες το ΕΕΤΕ για αγορά εικαστικών έργων, με το ποσό των 300.000 ευρώ, και το ΕΕΤΕ προχώρησε στην ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος για αγορά έργων από 250 καλλιτέχνες, που και αυτοί στο τέλος, με τις κρατήσεις και τη φορολογία, θα δουν στην τσέπη τους μόνο 600 - 700 ευρώ και βέβαια με την προϋπόθεση να διατηρούν βιβλία στην εφορία. Πράγμα που σημαίνει ότι πάλι ένα μέρος των εικαστικών καλλιτεχνών αποκλείεται από αυτήν την ενίσχυση».

📩    evalema@otenet.gr

Ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα      

• 1985  Ζωγραφική - Σχέδια, Αίθουσα Τέχνης Αντήνωρ, Αθήνα
  Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Εποχές, Αθήνα
• 1986  Ζωγραφική - Χαρακτική - Σχέδια, Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
• 1991  Ζωγραφική - Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Μαρία Παπαδοπούλου, Αθήνα
• 1992  Ζωγραφική, Bar Booze, Αθήνα
• 1995 Τέχνη Βιβλίου, Ζωγραφιές - Χαρακτική - Εξώφυλλα - Επιμέλεια.Ένωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Αθήνα
  Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Μαρία Παπαδοπούλου, Αθήνα
• 1996  Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Τερρακόττα, Θεσσαλονίκη
• 1997  Ζωγραφική - Χαρακτική, Χώρος Σύγχρονης Τέχνης Αμυμώνη, Ιωάννινα
• 1998  Ζωγραφική - Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Ναυπλίου
  Ζωγραφική, Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
• 1999  Ζωγραφική - Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Λαβύρινθος, Κατερίνη
• 2001  Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Ζακύνθου Μαρία Πλατανιά
• 2002  Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης  Γιάννα Γραμματοπούλου, Αθήνα
• 2002  Ζωγραφική-Χαρακτική, Πολύεδρο, Πάτρα
• 2003  Ζωγραφική-Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Λαβύρινθος, Κατερίνη
• 2004  Ζωγραφική - χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης ΄Εκφραση, Γλυφάδα
• 2005  Εικονογράφηση: Αηδόνι και κουκουβάγια, της Μ. Λυρατζή, γκαλερί  Aστρα, Αθήνα

Ατομικές εκθέσεις εξωτερικού

• 1992 Ζωγραφική - Χαρακτική, Europa-Akademie Weissenfels - Galerie Oben, (Γερμανία)
• 2005 Χαρακτική, Zichiho Palace,  Μπρατισλάβα Σλοβακίας
• Ακόμη έχει λάβει μέρος  σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στις περιοδεύουσες εκθέσεις του ΕΕΤΕ, με την Εταιρία Α.Τάσσος, σε εκθέσεις για την Ειρήνη, εκθέσεις του Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ, στις εκθέσεις Ελλήνων Εικονογράφων βιβλίων για παιδιά με την Καλλιτεχνική Εταιρία Αίσωπος, και σε πολλές άλλες ομαδικές.

Βραβεία - διακρίσεις

• 1984  Ένα από τα δύο πρώτα βραβεία του Πανελλήνιου Καλλιτεχνικού Διαγωνισμού που    προκήρυξαν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία για το σχεδιασμό γραμματοσήμου με θέμα "150 χρόνια της Αθήνας ως πρωτεύουσας του Κράτους"
• 1989  Τρίτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σχεδιασμού Καλλιτεχνικού Βιβλίου με θέμα "Ύμνος εις την Ελευθερίαν" του Δ.Σολωμού, που προκήρυξε η Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού