12 Χρόνια από την προβοκάτσια «Μαρφίν»: οι νυν και αεί κουκουλοφόροι του αστικού κράτους, ενάντια στο οργανωμένο λαϊκό κίνημα.

Για άλλη μια χρονιά η επέτειος της προβοκάτσιας του εμπρησμού της «Μαρφίν» (5-Μάη-2010), με θύματα τους τραπεζοϋπαλλήλους Επαμεινώνδα Τσακάλη (36 ετών), Παρασκευή Ζούλια (35 ετών) και Αγγελική Παπαθανασοπούλου (32 ετών - ήταν και τεσσάρων μηνών έγκυος), παρουσιάστηκε από πολλά αστικά ΜΜΕ ως αποτέλεσμα «τυφλού μίσους και ιδεολογικής βίας» και επιχειρήθηκε να συνδεθεί με τους χιλιάδες απεργούς που εκείνη τη μέρα διαδήλωναν ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική και στα μέτρα του πρώτου μνημονίου.
Σε αυτό συνεπικούρησε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Σακελαροπούλου, που κατέθεσε λουλούδια στο μνημείο μπροστά από τον χώρο του εγκλήματος, καθώς επίσης ο δήμαρχος Αθήνας Κ. Μπακογιάννης και άλλοι αστοί πολιτικοί, με γενικόλογες δηλώσεις καταδίκης της βίας.

12 χρόνια μετά οι δράστες αυτού του εγκλήματος, προφανώς όχι τυχαία, παραμένουν στο σκοτάδι, παρά τα στοιχεία που έχουν αποκαλυφθεί για τη στημένη προβοκάτσια.

Υπάρχουν μαρτυρίες και καταθέσεις ότι η ομάδα των μαυροντυμένων που έκανε την καταδρομική επιχείρηση στη «Μαρφίν» βγήκαν μέσα από κλούβες των ΜΑΤ το μεσημέρι της 5/5/2010 και για λίγη ώρα το «έπαιζαν» διαδηλωτές. Επίσης, η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα και λόγω της χρήσης ειδικών βομβών μολότοφ και εύφλεκτου υλικού που ρίχτηκε με μπιτόνι στην τράπεζα. Η τραγωδία άλλωστε προήλθε και λόγω του ότι η εργοδοσία είχε μαντρώσει τους εργαζόμενους, ενώ δεν είχε προβλέψει καν εξόδους διαφυγής.
Αυτά δεν είναι αμελητέες λεπτομέρειες για να αποσιωπούνται, αλλά...
Αυτό συμβαίνει σκόπιμα, γιατί όπως και τότε, έτσι και τώρα το αστικό κράτος, πάντα για να χτυπήσει το οργανωμένο λαϊκό κίνημα, χρησιμοποιεί την προβοκάτσια.

5-Μάη 2010: χιλιάδες και χιλιάδες εργαζόμενοι πραγματοποιούμε συνταγμένα με τα λάβαρα του ΠΑΜΕ μεγαλειώδη απεργιακή συγκέντρωση και πορεία (ξεκινούσε από την Ομόνοια και κατέληγε στους Στύλους Ολυμπίου Διός) στις 12 το μεσημέρι.
Φτάνουμε έξω από τη Βουλή 12.30 μ.μ. Εκεί, ξεκινάει να εκτυλίσσεται οργανωμένο σχέδιο προβοκάτσιας, για να συκοφαντηθούν η συγκέντρωση, το ΚΚΕ, οι εργατικοί λαϊκοί αγώνες. Φασιστοειδή παντός τύπου που το έπαιζαν τάχα αγανακτισμένοι από την αντιλαϊκή πολιτική, μπροστά στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη αρχίζουν να φωνάζουν συνθήματα τύπου «κλέφτες - κλέφτες» και «να καεί-να καεί το μπουρδέλο η Βουλή». Κουκουλοφόροι με σακίδια –γνωστού περιεχόμενου, στην πλάτη ξεφυτρώνουν γύρω μας.
Κάποιοι προβοκάτορες επιχειρούν (με συνθήματα και χειρονομίες) να παρασύρουν διαδηλωτές σε έκτροπα, ώστε να συκοφαντηθούν ΠΑΜΕ και ΚΚΕ. Παρεμβαίνουν ομάδες περιφρούρησης του ΠΑΜΕ, βάζουν «φράγμα» στους άθλιους που ήθελαν να πυροδοτήσουν έκτροπα. Η διαδήλωση συνεχίζει την πορεία της, συντεταγμένη, περιφρουρημένη. Το οργανωμένο σχέδιό τους ξεμπροστιάστηκε.

Η χοντροκομμένη συκοφαντία που εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ. Καρατζαφέρης κατά του ΚΚΕ - λίγη ώρα αργότερα μέσα στη Βουλή - όταν ισχυρίστηκε πως το ΚΚΕ κάλεσε τους διαδηλωτές να εισβάλουν στη Βουλή και να την κάψουν, αποκαλύφθηκε από το ΚΚΕ μέσα στη Βουλή.

Άλλωστε, όπως του απάντησε χαρακτηριστικά ανάμεσα σε άλλα η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα: «Εγώ λέω να έρθουν μάρτυρες όλοι οι δημοσιογράφοι, που ήταν και τα κανάλια έξω από τη Βουλή, όταν έφτασε η πορεία του ΠΑΜΕ. Εκεί ήταν χρυσαυγίτες, γνωστοί άγνωστοι που το 1994 είχαν κάψει το Πολυτεχνείο και ήταν εκεί μια ομάδα και έλεγε όντως "να καεί, να καεί η Βουλή" και πήγαμε, τους αφοπλίσαμε, τους πήραμε και τα δυο κοντάρια που είχαν με τη σημαία του ΠΑΜΕ. Τους καταγγείλαμε, έγιναν αλυσίδες και όση ώρα ήταν η συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος δεν έγινε το παραμικρό επεισόδιο. Ισως αυτοί που ήταν έξω από τη Βουλή, δεν ξέρω αν έχουν δεσμούς αίματος μόνιμους ή προσωρινούς με τον κ. Καρατζαφέρη, αλλά ειλικρινά ο κ. Καρατζαφέρης παίζει το ρόλο του προβοκάτορα σε διατεταγμένη υπηρεσία, για να επιβάλλει ό,τι επιβάλλει».

Δείτε και «Η προβοκάτσια δεν θα περάσει!»+ (2011-Αλέκα Παπαρήγα) Δεν θα χαριστούμε στους προβοκάτορες, θα δώσουμε τη μάχη όπως την καταλαβαίνουμε εμείς, Πώς στήθηκε η προβοκάτσια στο Σύνταγμα

Σταδίου 23 - Οι τραγικές στιγμές στη ΜΑΡΦΙΝ

Στο μεταξύ, έξω οι προβοκάτορες, που είτε τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο, είτε ούρλιαζαν «να καεί το μπ..... η Βουλή», επιχειρούν, να στρέψουν κόσμο ενάντια στην περιφρούρηση, κατηγορώντας την πως «προστατεύετε τη Βουλή», «τους φυλάτε» κ.λπ. Και αυτή η απόπειρα απέτυχε παταγωδώς. Κανείς δε στράφηκε ενάντια στην περιφρούρηση. Επί μία ώρα περνούσε η πορεία του ΠΑΜΕ μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, χωρίς να ευδοκιμήσει καμία προβοκάτσια. Άρχισαν μόνο δέκα λεπτά απ' όταν πέρασε και το τελευταίο μπλοκ της πορείας του ΠΑΜΕ. Προβοκάτορες ανέβηκαν τα σκαλιά της Βουλής, ξεκίνησαν κυνηγητό με τα ΜΑΤ, προσπάθησαν να μπουν στη Βουλή, ξεκίνησε ρίψη χημικών και χειροβομβίδων κρότου - λάμψης.

Μα δεν τους έφτανε αυτό. Κείνη την μέρα ήθελαν και νεκρούς. Τρεις ήταν ο απολογισμός του εμπρησμού από ομάδα κουκουλοφόρων που έσπασαν στις 2 μ.μ. την πόρτα της τράπεζας, μπήκαν κι έβαλαν φωτιά στο κτίριο εγκλωβίζοντας 26 υπαλλήλους. Λίγο μετά τις 3 μ.μ. η πυροσβεστική απεγκλώβισε πέντε άτομα. Όμως, τρεις έχασαν τη ζωή τους από ασφυξία. Οι πυροσβέστες βρήκαν τη μια γυναίκα πεσμένη κοντά σε μπαλκόνι, την άλλη σε αίθουσα του τρίτου ορόφου, και τον άνδρα σε διάδρομο. Στη διάρκεια της κατάσβεσης, υπήρχαν άτομα που πετούσαν πέτρες στις πυροσβεστικές δυνάμεις και στα ΜΑΤ.

Η παρέμβαση του ΚΚΕ

Λίγο αργότερα, σε ανακοίνωσή του, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημείωνε: «Οι μηχανισμοί του συστήματος και όλοι οι υποστηρικτές της άγριας επίθεσης της πλουτοκρατίας κατά του λαού τρόμαξαν από τις μεγαλειώδεις απεργιακές συγκεντρώσεις και τις πορείες του ΠΑΜΕ που μαζί με την ΠΑΣΥ, την ΠΑΣΕΒΕ, το ΜΑΣ, γυναικείες και άλλες οργανώσεις συντάραξαν την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τον Πειραιά, την Πάτρα και όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Τρόμαξαν, γι' αυτό έβαλαν εμπρός το μηχανισμό της προβοκάτσιας με στόχο να ανακόψουν τη λαϊκή αντεπίθεση.

Η πυρπόληση της τράπεζας στη Σταδίου με τρεις νεκρούς και των κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας είναι έγκλημα με στόχο την τρομοκράτηση του λαού, τη συκοφάντηση του αγώνα για την ανατροπή των βάρβαρων μέτρων, της αντιλαϊκής πολιτικής. Αυτές οι ενέργειες είναι χρήσιμες σε αυτούς που επιχειρούν με το ψέμα και τη συκοφαντία να υποτάξουν το λαό. (...) Οι μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις και πορείες του ΠΑΜΕ έδειξαν ότι το οργανωμένο, περιφρουρημένο λαϊκό κίνημα μπορεί να εκφράσει και να μετατρέψει σε πολιτική ταξική δύναμη τη λαϊκή αγανάκτηση και να αποκρούσει τα σχέδια προβοκάτσιας, εκφοβισμού του λαού, από όπου και αν προέρχονται».

Είναι βεβαίως καθαρό ποιους βολεύουν οι προβοκάτσιες. Συκοφαντούν το κίνημα για να στηρίζουν το σύστημα. Άρα γίνεται εύκολα κατανοητό και από ποιους μηχανισμούς στήνονται...

Από την πρώτη στιγμή, το ΚΚΕ είχε τονίσει τους στόχους της προβοκάτσιας, αφού έγινε σε μια περίοδο που φούντωνε η λαϊκή πάλη ενάντια στα βάρβαρα μνημονιακά μέτρα.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δήλωνε μέσω του εκπροσώπου της, αξιοποιώντας την προβοκάτσια: «Ειδικά όταν έχουμε θύματα, δεν μπορεί, δεν δικαιούται κανείς να μιλά για ένταση του αγώνα».

Σε ανακοίνωσή του, την ίδια μέρα, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, εκφράζοντας τα συλλυπητήρια του Κόμματος για τον άδικο χαμό των εργαζομένων, ανέφερε ανάμεσα σε άλλα:
«Οι μηχανισμοί του συστήματος και όλοι οι υποστηρικτές της άγριας επίθεσης της πλουτοκρατίας κατά του λαού τρόμαξαν από τις μεγαλειώδεις απεργιακές συγκεντρώσεις και τις πορείες του ΠΑΜΕ (...) Τρόμαξαν, γι' αυτό έβαλαν εμπρός το μηχανισμό της προβοκάτσιας με στόχο να ανακόψουν τη λαϊκή αντεπίθεση.
Η πυρπόληση της τράπεζας στη Σταδίου με τρεις νεκρούς και των κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας είναι έγκλημα με στόχο την τρομοκράτηση του λαού, τη συκοφάντηση του αγώνα για την ανατροπή των βάρβαρων μέτρων, της αντιλαϊκής πολιτικής. Αυτές οι ενέργειες είναι χρήσιμες σε αυτούς που επιχειρούν με το ψέμα και τη συκοφαντία να υποτάξουν το λαό...».

Σημειώνεται ότι η δίκη για την υπόθεση της «Μαρφίν» ξεκίνησε 6 χρόνια μετά και ολοκληρώθηκε χωρίς να καταλογιστεί καμιά ευθύνη σε φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς του εγκλήματος. Από τις καταθέσεις των εργαζομένων που έζησαν τις τραγικές στιγμές της πυρκαγιάς αποκαλύφθηκαν τεράστιες ελλείψεις σε μέσα προστασίας, όπως ανυπαρξία εξόδου κινδύνου και πυροσβεστικών μέσων, μη εκπαίδευση του προσωπικού για αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, αλλά και εκβιασμοί της εργοδοσίας για να δουλέψουν εκείνη τη μέρα, παρά τις αντιρρήσεις και τους φόβους που εξέφραζαν οι τραπεζοϋπάλληλοι.

Την επόμενη η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ –σε «διατεταγμένη», δια στόματος Πάσχου Μανδραβελη και με πηχυαίο τίτλο «Όλα είναι προβοκάτσια;;», αφού αναφέρει εισαγωγικά «Θέλω πραγματικά να πιστέψω την κ. Αλέκα Παπαρήγα όταν λέει ότι η επίθεση στη Βουλή έγινε από προβοκάτορες, χρυσαυγίτες, «γνωστούς-αγνώστους» και άλλους σκοτεινούς. Και θέλω να την πιστέψω διότι δεν μπορώ να διανοηθώ ότι οπαδοί ενός κοινοβουλευτικού κόμματος θα μπορούσαν…» (…), ούτε ότι θα έκαναν έφοδο στον ναό της Δημοκρατίας με άγνωστους σκοπούς -επιπλέον το ΚΚΕ έχει ιστορία και ξέρει να αποφεύγει τέτοιου τύπου κακοτοπιές, που θα θύμιζαν ένα όχι και τόσο τιμημένο παρελθόν, μπαίνει στο ψητό:
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Οι προβοκάτορες έκαναν αυτό που έκαναν και η περιφρούρηση του ΚΚΕ λειτούργησε: «τους αφόπλισε και τους πήρε τα κοντάρια με τη σημαία του ΠΑΜΕ». Και μετά; Τι τους έκανε; Τους παρέδωσε στην αστυνομία; Τους πέρασε από λαϊκό δικαστήριο; Ή απλώς τους μάλωσε και τους είπε να μην το ξανακάνουν;
(…)
Ως γνωστόν το ΠΑΜΕ διαφεντεύει λιμάνια και ξενοδοχεία. Το μόνο που μας έλειπε είναι να κανονίζουν τον απόπλου των κρουαζιερόπλοιων εκτός από τους γνήσιους ΠΑΜίτες και οι προβοκάτορες.
Κανονικά αυτοί οι παραβάτες του νόμου έπρεπε να παραδοθούν στην Αστυνομία και να δικαστούν. Εδώ όμως προκύπτει η βαθιά αντίφαση του ΚΚΕ σε σχέση με την αστική δημοκρατία που στοιχειώνει στην πολιτική του. Όταν το Σύνταγμα δεν είναι σεβαστό γιατί να είναι η Βουλή; Όταν «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» πώς θα ζητήσεις να δικαστεί κάποιος για παράβαση ενός αστικού νόμου;
Αν πάλι δεν ήταν προβοκάτορες, αλλά απλοί -εκτός μηχανισμού- οπαδοί οι οποίοι δεν κατάλαβαν (όπως όλοι εξάλλου) σε πόση αστική δημοκρατία πιστεύει το ΚΚΕ; Διότι σε σχέση με τη δημοκρατία -την οποία το ΚΚΕ μπερδεύει με τον καπιταλισμό- ο Περισσός δεν ήταν ποτέ ξεκάθαρος. Τον τελευταίο καιρό, μάλιστα, μετά τις ατυχείς δηλώσεις περί Συντάγματος τα πράγματα (και προφανώς κάποιοι) θόλωσαν περισσότερο. Εκεί δυστυχώς το ΚΚΕ -συν ένα ευρύτερο κομμάτι της Αριστεράς- παίζει με τη φωτιά. Και αυτοί θα είναι οι πρώτοι που θα καούν, όπως κινδύνεψαν προχθές έξω από τη Βουλή.

Ποιος στήνει προβοκάτσιες;

Από κοντά άλλα αστικά ΜΜΕ ενημέρωσης της ντροπής όπως ο «ΣΚΑΪ», δια στόματος Μπ. Παπαδημητρίου -μέγιστη ντροπή της δημοσιογραφίας και βαμμένος αντικομμουνιστής, ως αγύρτης του σιναφιού, επαναλάμβανε ότι την ευθύνη για το θάνατο των τριών εργαζομένων την έχουν οι πολιτικές δυνάμεις που μιλούν για ανυπακοή, στοχοποιώντας το ΚΚΕ, ενώ το ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Χρ. Πρωτόπαππας, είπε στο «ΜΕΓΚΑ» ότι κάποιοι θέλουν αίμα, στοχοποιώντας το ΚΚΕ, λέγοντας ότι η πολιτική του σπρώχνει σε πράξεις σαν αυτές των προβοκατόρων που έστειλαν στο θάνατο τρεις εργαζόμενους.
Περισσότερα στο Ριζοσπάστη 6 Μάη 2010

Ερωτήματα (Ρίζος 7-Μάη-2010)
Είναι γνωστό ότι οι μηχανισμοί (κρυφοί ή φανεροί) του αστικού κράτους χρησιμοποιούν, παρεισφρέουν ή ακόμα και «στήνουν» οι ίδιοι διάφορες ομάδες που εμφανίζονται ως «αντιεξουσιαστικές». Χρησιμοποιούν την προβοκατόρικη δράση τους, ώστε να πατήσουν πάνω σε ενέργειες και να εντείνουν την καταστολή ενάντια στο λαϊκό εργατικό κίνημα. Τέτοιες, σοβαρές, καταγγελίες υπάρχουν και για την προχτεσινή μέρα, που για μια ακόμα φορά έδρασαν οι προβοκάτορες, με αποτέλεσμα τον τραγικό χαμό τριών εργαζομένων τραπεζοϋπαλλήλων της ΜΑΡΦΙΝ.

• Αληθεύει ότι από 2 κλούβες των ΜΑΤ που βρίσκονταν στην οδό Πανεπιστημίου στο ύψος του βιβλιοπωλείου «Παπασωτηρίου», βγήκαν νεαροί με πολιτικά και με αμφίεση παρόμοια με εκείνη όσων προκαλούν επεισόδια; Αληθεύει ότι κινήθηκαν στην Πανεπιστημίου, στην Πεσμαζόγλου και στη Σταδίου και το «έπαιζαν» διαδηλωτές;
• Αληθεύει ότι μια άλλη τέτοια ομάδα βγήκε από κλούβα των ΜΑΤ που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Θεμιστοκλέους, κινήθηκαν μέσω Θεμιστοκλέους προς Πανεπιστημίου; Αληθεύει ότι και αυτοί κινούνταν ως διαδηλωτές σε διάφορα σημεία της πόλης, με άγριες διαθέσεις και ήταν ανάμεσα σε αυτούς που πέταξαν τις μολότοφ στη ΜΑΡΦΙΝ;

10 χρόνια αργότερα -το 2020 η κυβέρνηση ΝΔ ανακοίνωσε την τοποθέτηση πλακέτας στο σημείο, στο χώρο όπου έχασαν τη ζωή τους τρεις εργαζόμενοι της «Μαρφίν», με τον Κυρ. Μητσοτάκη να καλεί χτες τους πολιτικούς αρχηγούς να παραστούν στην τελετή με συμμετοχή ως μαϊντανού (λείπει ο Μάης από τη σαρακοστή;) της προέδρου της Δημοκρατίας, γράφοντας σε ανάρτησή του: «Ας αφήσουμε πίσω την εποχή του διχασμού και της βίας με μία συμβολική αλλά αυτονόητη πράξη ενότητας».

Στην κυβερνητική «πρόσκληση» πρώτα αντέδρασε το ΚΚΕ με σχετική του ανακοίνωση, θυμίζοντας το ρόλο προβοκατόρικων μηχανισμών στο έγκλημα που έχουν μείνει στο σκοτάδι με ευθύνη όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων και σημειώνοντας ότι η κυβερνητική πρωτοβουλία έχει πολιτικές σκοπιμότητες. Ανακοίνωσε δε ότι το ΚΚΕ θα τιμήσει τα θύματα της «Μαρφίν» όπως τους πρέπει και με κατάθεση στεφάνου

Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ...αντιγράφοντας λίγο - πολύ το πνεύμα της ανακοίνωσης και της στάσης του ΚΚΕ, δηλώνοντας και αυτός ότι θα παραβρεθεί άλλη ώρα για να καταθέσει στεφάνι, αλλά και ζητώντας «τον εντοπισμό και την τιμωρία των φυσικών αυτουργών του αποτρόπαιου εγκλήματος», ξεχνώντας όμως και τις δικές του ευθύνες στο ότι δεν φωτίστηκε η υπόθεση τη 5ετία που ήταν κυβέρνηση.
Θετική ήταν η ανταπόκριση του ΚΙΝΑΛ στο κάλεσμα (παρέστη η Φώφη Γεννηματά), … «διότι ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι να συμβάλλει στην εθνική ενότητα και όχι τον διχασμό».

Δείτε «Καλοστημένο σχέδιο προβοκάτσιας από μηχανισμούς που δρουν ενάντια στο εργατικό - λαϊκό κίνημα» -2021,  ο «Ριζοσπάστης» θυμίζει αποκαλυπτικά στοιχεία για την υπόθεση, τα οποία γεννούν πολλά ερωτήματα

 

 

 

Στον καιρό της Λιλιπούπολης - Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία

Ένα λάθος εξέπεμπε για δυόμισι χρόνια -σαν αυτές τις μέρες, στο απόγειο της χατζιδακικής δημιουργικότητας, από τον Απρίλη 1977 μέχρι το Μάη 1980.
Μια «αόρατη» μουσικοθεατρική παράσταση στην οποία συνέβαλαν άξιοι ηθοποιοί (περί τους τριάντα), συνθέτες, κειμενογράφοι, μουσικοί, αλλά πρωτίστως η βασικότερη εμπνεύστριά του, η στιχουργός Μαριανίνα Κριεζή. Ανάμεσα σε όσα εντόπισε ήταν και ανέκδοτοι στίχοι της, ενώ αποκαλύπτει και πώς γράφτηκαν τα δημοφιλή τραγούδια «Ρόζα Ροζαλία», «Χρυσαλιφούρφουρο», «Δεν είμαστε Ζουλού» και «Χοντρό Μπιζέλι».

Η αριστουργηματική «Ροζαλία» λανσαρίστηκε τον Μάρτιο του 1980 σε ένα επεισόδιο της ραδιοφωνικής εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη» στο Τρίτο Πρόγραμμα, επί Μάνου Χατζιδάκι. Το επεισόδιο γράφτηκε ειδικά για να υπηρετήσει την παρθενική ραδιοφωνική του μετάδοση.

Το βιβλίο «Στον καιρό της Λιλιπούπολης» καταγράφει, για πρώτη φορά, μέσα σε 350 σελίδες την ιστορία και όλα όσα σχετίζονται με τη δημιουργία της θρυλικής ραδιοφωνικής εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη» που ήταν υπό την προστασία του Μάνου Χατζιδάκι.
Παράλληλα ακτινογραφεί εκείνη ακριβώς την ανεπανάληπτη εποχή της ελληνικής ραδιοφωνίας, όταν ο σπουδαίος συνθέτης διεύθυνε το Τρίτο Πρόγραμμα, την πρώτη περίοδο της Μεταπολίτευσης, μεταξύ του 1975 και του 1982. 

Για να το πετύχει αυτό, ο δημοσιογράφος, μουσικός ραδιοφωνικός παραγωγός και συγγραφέας Γιώργος Αλλαμανής αφιέρωσε πέντε χρόνια στην έρευνα, συλλέγοντας και εντρυφώντας σε πλήθος ντοκουμέντων σπάνιου αρχειακού υλικού, δημοσιεύματα εφημερίδων και περιοδικών, παρτιτούρες, φωτογραφίες.
Παράλληλα, άκουσε εβδομήντα τρία χαμένα σχεδόν ραδιοφωνικά επεισόδια και πήρε πενήντα μία αποκλειστικές συνεντεύξεις από συντελεστές που συνέβαλαν σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί στον πρόλογο του βιβλίου «το συναρπαστικότερο λάθος στην ιστορία της ελληνικής ραδιοφωνίας».

Το αποτέλεσμα, φυσικά, δεν είναι ένα παιδικό βιβλίο, όπως άλλωστε δεν ήταν ούτε η εκπομπή «παιδική», κι ας ξεκίνησε με αυτή την πρόθεση. Πρόκειται περισσότερο για ένα εκτενές ρεπορτάζ για ενήλικες, νεότερους και γηραιότερους, νοσταλγούς και μη, για όσους θέλουν να «ταξιδέψουν» σε εποχές μεγάλων καλλιτεχνικών συναντήσεων.

Το «Ρόζα Ροζαλία» είναι ίσως η κορυφαία τραγουδιστική στιγμή της Λιλιπούπολης. Μια χορευτική σύνοδος πλανητών όπου διασταυρώνουν τις τροχιές τους για δύο λεπτά και ένα δευτερόλεπτο η ερμηνεία της Νένας Βενετσάνου στην πρώτη και άγνωστη – ακόμη -ηχογράφηση για το ραδιόφωνο (μη την ψάξεις στο youtube, δεν υπάρχει), ένα υδραίικο σκαρί του 1821, ένας αυστηρός πρόγονος της Μαριανίνας Κριεζή, οι αρμονίες και ο ερωτισμός της Λένας Πλάτωνος.

Το σκηνικό συμπληρώνουν ένας νεαρός βιολιστής, η ανοιξιάτικη ανατολή και μια σουρεαλιστική αρχαιολογική ανασκαφή: στα σύννεφα, με αερόστατο. Α, και το φάντασμα της Μόλι Μαλόουν που πουλάει θαλασσινά σπρώχνοντας, μετά τον θάνατό της, το καροτσάκι της στους δρόμους του Δουβλίνου.

Αυτό το αριστουργηματικό τραγούδι λανσαρίστηκε τον Μάρτιο του 1980, σε ένα επεισόδιο της ραδιοφωνικής εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη», στο Τρίτο Πρόγραμμα επί Μάνου Χατζιδάκι. Το επεισόδιο γράφτηκε ειδικά για να υπηρετήσει την παρθενική ραδιοφωνική του μετάδοση.

Η υπόθεση: Ξημερώνει στη Λιλιπούπολη. Μαζί με τις αποχρώσεις της ροζ ανατολής απλώνεται στους αιθέρες μια εξαίσια μελωδία. Ο Δόκτωρ Δρακατώρ (τον υποδυόταν ο ηθοποιός Νίκος Τσιλούνης) καταλαβαίνει ότι προέρχεται από τη ροζ λατέρνα των αρχαίων Λιλιπούα, φτιαγμένη από τον πολύτιμο λίθο οπάλιο. Είναι θαμμένη στα σύννεφα που σκεπάζουν την αρχαία Παπουαλίλη. Σηκώνει ένα αερόστατο από ροζ ροδοπέταλο. Παρέα με τον Μπιξ Μπιξ (Σταμάτης Φασουλής), τη Χιονάτη (Άννα Παναγιωτοπούλου) και τον Πρίγκιπα (Λευτέρης Βογιατζής) ακολουθούν το παλιό τραγούδι «Ρόζα Ροζαλία», που η αρχαία λατέρνα το έπαιζε κάθε ξημέρωμα στην Λεωφόρο των Παγωνιών. Εντοπίζουν το ανεκτίμητο κειμήλιο και τo μεταφέρουν συγκινημένοι στη Λιλιπούπολη.
Ο σοφός Δόκτωρ αποφασίζει να μην φυλακίσει στο Μουσείο την οπάλινη λατέρνα. Οι τέσσερίς τους θα βγαίνουν βόλτα κάθε χάραμα και θα ξυπνάνε γλυκά τους άλλους Λιλιπουπολίτες παίζοντας το πιο τριανταφυλλένιο τραγούδι που έγινε ποτέ.

Το ροζ ήταν το αγαπημένο χρώμα της στιχουργού που τον περασμένο Φεβρουάριο μετακόμισε ανεπίστροφα σ’ ένα αρχοντικό στο Πόρτο Λίλι. Η Μαριανίνα στον γάμο της, καμιά 15αριά χρόνια μετά τη Ροζαλία, είχε απαιτήσει απ’ όλους τους καλεσμένους να φορούν ροζ ρούχα.
Της πήρε έξι μήνες για να γράψει το τραγούδι. Στην Λένα πάλι, που αγαπάει κι αυτή το ροζ, πήρε πέντε λεπτά για να το συνθέσει.

«Ένα βράδυ του ’80 μου το άφησε περνώντας απ’ το σπίτι μου η Μαριανίνα και μου είπε «Πάρ’ το, βρε Λένα, το ’γραφα για σένα έξι μήνες». Κάθομαι στο πιάνο και το παίζω. Μέσα σε πέντε λεπτά είχε βγει! Μόλις το τελείωσα το έπαιξα πολλές φορές. Έκλαψα πολύ. Είχα χωρίσει τότε, αλλά ήμουν πάλι ερωτευμένη. Μάλλον με τον έρωτα! Γι’ αυτό και το «Αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία» του τραγουδιού. Σαν το «αχ» του έρωτα» (Λ.Πλάτωνος, συνέντευξη στη «Ναυτεμπορική», 26 Μαΐου 2006).
Την άλλη μέρα, αφού στέγνωσαν τα δάκρυα-τεκμήρια αυτοπεποίθησης, τηλεφώνησε στον Χατζιδάκι. «Έφτιαξα ένα τραγούδι και σας το χαρίζω». Το ακούει. «Θαύμα είναι, παιδί μου, θαύμα… νευρωτικό πλάσμα!» της λέει.

Με πάθος πολυσήμαντα ερωτικό, βιολί στη ραδιοφωνική Ροζαλία παίζει ο κορυφαίος Έλληνας βιολιστής Γιώργος Δεμερτζής. Ήταν μόλις 22 ετών. Δεσπόζει ο συναισθηματισμός που από τότε καταγραφόταν ως «σήμα κατατεθέν» της δεξιοτεχνίας του.

«Παίζει καταπληκτικά εδώ. Έγραψα το βιολί γι’ αυτό το τραγούδι εμπνευσμένη από το πώς έπαιζε ο Γιώργος. Γενικά, έτσι; Στο σπίτι μου είχαμε παίξει οι δυο μας ένα τμήμα από το Κονσέρτο για Βιολί του Μπραμς και άλλα έργα» θυμάται σήμερα η Πλάτωνος.

 

Ο Γιώργος Δεμερτζής.
Χωρίς το βιολί του η πρώτη και καλύτερη ηχογράφηση του «Ρόζα Ροζαλία»,
με ερμηνεύτρια τη Νένα Βενετσάνου,
θα έχανε πολύτιμους μουσικούς ιριδισμούς
(αρχείο Βύρωνα Φιδετζή)

Τί ήταν όμως η «Ροζαλία»; Ποια ήταν η ποιητική αφορμή για το τραγούδι; Την απορία την έλυσε η ίδια η Μαριανίνα ένα Σάββατο του Αυγούστου του 2018, όταν παρέα με τον ραδιοφωνικό παραγωγό Σιδερή Πρίντεζη, ο οποίος μεσολάβησε γενναιόψυχα για τη γνωριμία, την επισκεφτήκαμε στο ησυχαστήριό της στην Ερέτρια. Επιστρέφοντας το βράδυ στην Αθήνα είχα στις ερευνητικές αποσκευές μου έξι ώρες μαγνητοφωνημένων συζητήσεων για τη Λιλιπούπολη.

Λοιπόν, η Ροζαλία….

Μαριανίνα Κριεζή: Η «Ροζαλία» ήταν ένα απ’ τα καράβια του αγώνα με τους Τούρκους, ένα μαύρο καράβι προγόνου μου τουρκοφάγου. Αυτουνού από μια σειρά συμπτώσεων, κάποια στιγμή, είχα κληρονομήσει και το σπίτι του στην Ύδρα, που το πούλησα βεβαίως, δεν μπορούσα να το κρατήσω. Πάρα πολύ αυστηρός εκείνος. Θα τον δεις κι εσύ. Αν βάλεις Αντώνιος Κριεζής, θα δεις μια πάρα πολύ αυστηρή φάτσα με κάτι μουστάκες. Αυστηρό σπίτι. Ήταν ένα σκαρί από τα πανέμορφα υδραίικα σκαριά, τα μαύρα. Δεν παντρεύτηκε αυτός ποτέ. Κι έλεγα «Τι είναι αυτή η Ροζαλία;». Και μου ’χε μπει, πάντα, ότι κάποιαν είχε ερωτευτεί που πέθανε κι έκανε και το μαύρο αυτό το σκαρί.

• Επειδή το έβαψε μαύρο και του έδωσε γυναικείο όνομα, θα ήταν για να τιμήσει τον άτυχο έρωτά του, ε;
• Μ.Κ.:
  Έτσι ήθελα να είναι αυτή η Ροζαλία. Και είναι μελαγχολικό τραγούδι, δεν είναι για παιδιά. Δεν μελοποιείται εύκολα, είναι περίεργο τραγούδι, πολύ. Και είχα τη Λένα στο νου μου. Λέω «Τώρα με τη Λένα είναι μια ευκαιρία. Κάτσε να το γράψω, που πάντα ήθελα να γράψω για του παππού το καράβι». Αυτό.
• Κάτι καλό κούμπωσε εκεί. Γιατί το είδε και αυτή ερωτικά.
• Μ.Κ.:
  Τελείως.

(Συνέντευξη με τη Μαριανίνα Κριεζή για το βιβλίο «Στον Καιρό της Λιλιπούπολης»)

Πάνω αριστερά ο Υδραίος "μπαρουτοκαπνισμένος" εφοπλιστής Αντώνιος Κριεζής. Το καράβι «Ροζαλία» σκίζει τα κύματα σε γκρίζο, μάλλον χειμωνιάτικο, τοπίο, σε πίνακα που εκτίθεται στον πρώτο όροφο του Ιστορικού Μουσείου – Αρχείου Ύδρας.

Υπέροχες, καλλιτεχνικές, δημιουργικές μισές αλήθειες. Μόνο στην απαστράπτουσα φαντασία της Μαριανίνας ο Αντώνιος Δ. Κριεζής (1796-1865) ήταν εργένης και ερωτοχτυπημένος. Στην πραγματικότητα διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας επί Όθωνα (1849-54) και από τον γάμο του με την Κυριακούλα Βούλγαρη, κυρία επί των τιμών της Αμαλίας και κόρη του αρχικοτζάμπαση (διοικητή) της Ύδρας Γεωργίου Βούλγαρη, απέκτησε τέσσερις γιους.

Η «Ροζαλία» ναυπηγήθηκε στη Μασσαλία το 1790. Γέρικο σκαρί, παλιό εμπορικό, στα χρόνια του Αγώνα. Ήταν μια πολάκα, τρικάταρτο ιστιοφόρο με λατίνια (τριγωνικά πανιά) στην πλώρη και την πρύμνη. Για τα κακά συναπαντήματα με τους πειρατές και το οθωμανικό ναυτικό είχε τέσσερα κανόνια. Και τρεις συνιδιοκτήτες: οικογένεια Κριεζή, τέκνα Παπαντώνη και Γ.Δ. Παπαμανώλη.

Δύο ιστορικούς χρόνους έχει στιχουργικά η «Ροζαλία». Στο πρώτο κουπλέ η ηρωίδα ήταν ζωντανή («μιλούσαν όλοι για τη Ρόζα Ροζαλία»), στο δεύτερο έχει πεθάνει και την μνημονεύουν («μιλούν ακόμα»).

Άφαντη αλλά παρούσα, «σα ρόδινη ανάμνηση», τη βλέπουν να βγάζει βόλτα «πέρα μες στη ροζ ανατολή» μιαν άλλη οφθαλμαπάτη: «το γουρουνάκι της το τριανταφυλλί».

Το ρεφρέν, στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου, είναι ένα προσκλητήριο για έρωτα και μουσική.  

«Ρόζα ροδαλή,
αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία,
πάμε μαζί στη συναυλία
ν’ ανθίσει μ’ όλα τα βιολιά
μια ροζ μεγάλη βυσσινιά
στο πρώτο μας φιλί».

«Δανείστηκα τη δομή ενός λιτού, άμεσου και συγκινητικού τραγουδιού» εξήγησε η στιχουργός, «του παραδοσιακού ιρλανδέζικου “Molly Malone”».

Πράγματι, το αφηγηματικό υπόδειγμα (pattern) είναι το ίδιο. Όπως και η Ροζαλία, στο πρώτο κουπλέ η όμορφη ιχθυοπώλισσα Μόλι, που δεν ταυτίζεται με υπαρκτό πρόσωπο, σπρώχνει στους δρόμους του Δουβλίνου το καρότσι της και διαλαλεί τα θαλασσινά της: κυδώνια και μύδια («cockles and mussels»). «Είναι ζωντανά!» («Alive, alive, oh!») φωνάζει.  Στο τρίτο όμως και τελευταίο κουπλέ, ενώ έχει πεθάνει από κακιά αρρώστια, οι Δουβλινέζοι βλέπουν το φάντασμά της στις ίδιες διαδρομές.

In Dublin’s fair city
Where the girls are so pretty
I first set my eyes on sweet Molly Malone
As she wheeled her wheel-barrow
Through streets broad and narrow
Crying “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”

Alive, alive, oh Alive, alive, oh
Crying “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”

[…] She died of a fever
And no one could save her
And that was the end of sweet Molly Malone
But her ghost wheels her barrow
Through streets broad and narrow
Crying “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”

Απ’ το 1998 το μπρούτζινο άγαλμα της Μόλι Μαλόουν δεσπόζει στην είσοδο του ιρλανδικού Οργανισμού Τουρισμού στο Δουβλίνο. Προκάλεσε αντιδράσεις γιατί η γλύπτρια Τζιν Ράινχαρτ την παρουσίασε με διπλή ιδιότητα: ιχθυοπώλισσα και πόρνη. Σήμερα αποτελεί αξιοθέατο και κάποιοι θεωρούν γούρι να της πιάσουν το στήθος. Το μέταλλο στο μπούστο της έχει ξεβάψει.

Δουβλίνο. Η μπρούτζινη Μόλι Μαλόουν -κουπλέ ζωντανή.
Φάντασμα όμως η Ροζαλία στους στίχους της Μαριανίνας Κριεζή

Η πρώτη ηχογράφηση του «Ρόζα Ροζαλία» σώζεται μισο-ενσωματωμένη στη δράση στα επεισόδια της «Λιλιπούπολης» όπως μεταδόθηκαν από το χατζιδακικό Τρίτο Πρόγραμμα – όχι στα πέντε LP με επανασκηνοθετημένα και επανηχογραφημένα επεισόδια που κυκλοφόρησαν το 1981.  

Εκεί, στα ερτζιανά, με τη φωνή της πρωτοεμφανιζόμενης στη ραδιοφωνία (ως τραγουδίστριας της «Λιλιπούπολης») Νένας Βενετσάνου, η Ροζαλία ακούγεται ανυπέρβλητη. Δυστυχώς ποτέ δεν δισκογραφήθηκε.

Στον διπλό δίσκο με τραγούδια της εκπομπής (1980) ερμήνευσε το τραγούδι η ίδια η Πλάτωνος. Αργότερα, σε δίσκο λιλιπουπολιτικής συναυλίας στον Βόλο (2001) καταγράφηκε με τη φωνή της Σαβίνας Γιαννάτου. Και στις δύο εκτελέσεις – λαμπρές κατά τα άλλα - το tempo είναι πιο γρήγορο απ’ ότι στην υποβλητική εκτέλεση με τη Βενετσάνου.

Η Νένα Βενετσάνου το 1980

Πίσω στα αυθεντικά επεισόδια ένα ενορχηστρωτικό κόσμημα της Πλάτωνος, σκέτο τζοβαΐρι, τραβάει την προσοχή. Είναι η κεραυνοβόλος είσοδος δύο χορωδιακών γυναικείων φωνών – της συνθέτριας και της Σαβίνας – μόλις 30 δευτερόλεπτα πριν απ’ το τέλος.

Δεν μπαίνουν στο ρεφρέν. Μπαίνουν ξαφνικά σε μια λέξη-προτροπή, στην τελευταία προστακτική που ακούγεται:  «Πάμε!» (μαζί στη συναυλία). Και περιδινίζονται, χορεύουν, γιορτάζουν το πώς άνθισε «η ροζ μεγάλη βυσινιά» στο πρώτο φιλί.

Στη ροδοζαχαρένια παραλία
μιλούσαν όλοι για τη Ρόζα Ροζαλία,
που `χε στα δυο της μάγουλα
λιγάκι κρέμα φράουλα
κι έβγαζε βόλτα μες στην ροζ ανατολή,
το γουρουνάκι της το τριανταφυλλί.

Και σύννεφα από ροζ πουλιά
φλαμίγκος της κελαηδούσανε
Ρόζα Ροδαλία.

Αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία
πάμε μαζί στη συναυλία,
ν’ ανθίσει μ’ όλα τα βιολιά
μια ροζ μεγάλη βυσσινιά
στο πρώτο μας φιλί.

Στη ροδοζαχαρένια παραλία
μιλούν ακόμα για τη Ρόζα Ροζαλία
και λένε πως την Άνοιξη,
σα ρόδινη ανάμνηση,
περνάει πέρα μες Στη ροζ ανατολή,
το γουρουνάκι της το τριανταφυλλί.

Και κάποια ροζοπάλινη λατέρνα
ακόμα παίζει το Ρόζα Ροδαλία.

Αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία
πάμε μαζί στη συναυλία,
ν’ ανθίσει μ’ όλα τα βιολιά
μια ροζ μεγάλη βυσσινιά
στο πρώτο μας φιλί.

Στην ερμηνεία η Νένα κάνει το θαύμα της. Ξεκινάει σαν αφηγήτρια παραμυθιού, ώσπου εξυψώνει μια μεταφυσική ιστορία σε εμβληματικό ερωτικό τραγούδι.

Ο Γιώργος Ι. Αλλαμανής είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Το βιβλίο του «Στον καιρό της Λιλιπούπολης» (Εκδόσεις Τόπος) κυκλοφορεί στις 10 Μαΐου 2022.
Προλογίζουν: Νίκος Κυπουργός, Γιώργος Μητρόπουλος, Σιδερής Πρίντεζης. 

Στον καιρό της Λιλιπούπολης
Η βιογραφία μιας ραδιοφωνικής εκπομπής
Αλλαμανής Γιώργος Σελ.: 352 | 21 x 29
ISBN: 978-960-499-410-6

To βιβλίο είναι μία κατάδυση στην άγνωστη ιστορία της εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη» (Δεκέμβριος 1977-Μάιος 1980) μέσα από 51 συνεντεύξεις, ανέκδοτους στίχους της Μαριανίνας Κριεζή που δεν πρόλαβαν να γίνουν λιλιπουπολιτικά τραγούδια, 73 χαμένα επεισόδια που εντόπισε ο συγγραφέας και εκατοντάδες ντοκουμέντα: έγγραφα, χειρόγραφα, παρτιτούρες, φωτογραφίες, ήχους, ταινίες, δημοσιεύματα κ.λπ. 

Το βιβλίο ακολουθεί βήμα βήμα «την καλύτερη παιδική εκπομπή που έγινε ποτέ για μεγάλους» στους διαδρόμους και τα στούντιο της ΕΡΤ, στον Μαγεμένο Αυλό, στους λαβύρινθους της εξουσίας, στον ιδιωτικό και δημόσιο λόγο. Αποκαλύπτει τις αληθινές ιστορίες προσφιλέστατων τραγουδιών όπως το «Ρόζα Ροζαλία», το «Χρυσαλιφούρφουρο» και το «Δεν είμαστε Ζουλού».

Είναι ταυτόχρονα ένα ταξίδι στην αναγεννησιακή εποχή του Τρίτου Προγράμματος επί Μάνου Χατζιδάκι (1975-1982), εκεί που καλλιεργήθηκαν μερικές απ’ τις μεγαλύτερες προσδοκίες και αυταπάτες της Μεταπολίτευσης. Τότε που η καλλιτεχνική δημιουργία άνθισε - για λίγο – στα λαγκάδια της Λιλιπούπολης, στην Ουτοπία.

Ξανασχεδιάζει το αποτύπωμα του αλλοτινού ραδιοφωνικού θαύματος στη συλλογική μνήμη. Γι’ αυτό έχει λόγο ύπαρξης σ’ ένα βιβλίο «για τη Λιλιπούπολη» η πρωτοφανής ανάλυση των 12+1 κρίσεων που σημάδεψαν το χατζιδακικό Τρίτο· γιατί ξέρουμε τον μύθο του αλλά όχι την ιστορία του. Ή ο φάκελος πολιτικών φρονημάτων του Χατζιδάκι, με δύο άγνωστες φωτογραφίες του έφηβου Μάνου, σε παράλληλη αφήγηση με το «φακέλωμα» που έκανε στους Λιλιπουπολίτες ο απαισιότατος δήμαρχος Χαρχούδας. 

Το «Στον καιρό της Λιλιπούπολης» είναι αποτέλεσμα έρευνας που κράτησε πέντε χρόνια. Δεν είναι παιδικό βιβλίο. Δεν «νοσταλγεί». Είναι ένα χάρτινο ντοκιμαντέρ 350 σελίδων για σύγχρονους ενήλικες 18-70+ ετών. Διαβάζεται σα να βλέπεις καλογυρισμένη ταινία.

Όσο για τη Μαριανίνα Κριεζή «έφυγε» αθόρυβα στις 6 Φλεβάρη φέτος για την Λιλιπούπολη τ’ Ουρανού...
«Στη ροδοζαχαρένια παραλία μιλούσαν όλοι για τη Ρόζα Ροζαλία, που `χε στα δυο της μάγουλα λιγάκι κρέμα φράουλα κι έβγαζε βόλτα μες στην ροζ ανατολή, το γουρουνάκι της το τριανταφυλλί. Αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία πάμε μαζί στη συναυλία, ν’ ανθίσει μ’ όλα τα βιολιά μια ροζ μεγάλη βυσσινιά στο πρώτο μας φιλί.» ...
Και ξαφνικά γέμισε το διαδίκτυο «Χρυσαλιφούρφουρο» και «Ρόζα Ροζαλία». Πλημύρισε με «Badida de Coco» και «Ήσυχα βράδια». Έσμιξε «Το τσιφτετέλι της γρίπης» με «Το πριγκιπικό βαλς».
«Ο Χορός των μπιζελιών» μας ξαναέκανε όλους «Εδώ Λιλιπούπολη». Αλλά επειδή μάθαμε πια και ο νους μας πάει πάντα στο κακό, κυκλοφορούν εύκολα εξάλλου τα μαύρα μαντάτα, η δημιουργός της Λιλιπούπολης, το κορίτσι με τα μελαγχολικά, ευαίσθητα και απερίγραπτα μάτια και τους ακριβούς στίχους, η Μαριανίνα Κριεζή δεν είναι πια εδώ -Ο θάνατος της θα σκόρπιζε θλίψη όποτε κι αν συνέβαινε.

 

 

Ο άνθρωπος που μπορούσε να γράφει για σαμποτάζ από παιδιά "με μάτια λέιζερ και μαλλιά τιρκουάζ", αλλά να σκαρώνει και λαϊκά σουξέ για τον Στράτο Διονυσίου: "εγώ χωρίζω κι η καρδιά μου καίγεται/Κι εσύ χτυπάς το τζάμι απέναντί μου και μου φωνάζεις Συντομεύετε!".