29 Μαρτίου 2023

Κώστας Βίρβος: Ανησυχίες _όνειρα_πόθους των αδικαίωτων ανθρώπων του λαού μας στους στίχους του

Ο ποιητής και στιχουργός δε χρειάζεται βέβαια ιδιαίτερες συστάσεις _για τη ζωή και τα έργα του μιλάνε οι στίχοι του και η στάση ζωής του.
Γεννήθηκε στα Τρίκαλα σαν σήμερα 29 Μαρτίου 1926, φοίτησε στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών μέχρι την έναρξη του πολέμου και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Τρικάλων το 1943, οπότε ξεκίνησε να φοιτά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τότε ήταν που πέρασε και στις γραμμές της ΕΑΜικής Αντίστασης. Τον Μάρτιο του 1944 τον συνέλαβαν.
Κάτι που ίσως να μην είναι γνωστό, ο Κώστας Βίρβος ήταν δημόσιος υπάλληλος και μάλιστα εφοριακός.
Πέθανε στις 6 Αυγούστου 2015

επίσημη ιστοσελίδα

Ήταν παντρεμένος με την Καίτη Καραντζή και έχει δυο κόρες, την Αναστασία και την Μαρία. Η κόρη του Μαρία είναι καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πειραιώς και έχει συγγράψει την βιογραφία του με τίτλο "Κώστας Βίρβος- Εγώ δεν ζω γονατιστός" εκδόσεις Παπαζήση (730σελ._ αναφέρεται λεπτομερώς στη ζωή και το έργο του)

39+1


·        0:00:00 _ 01. ΖΑΪΡΑ [ΜΑΡΙΚΑ ΝΙΝΟΥ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΛΑΣΙΔΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ]

·        0:03:22 _ 02. ΑΠΟΚΛΗΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        0:06:39 _ 03. ΓΥΡΝΑ ΠΑΛΙ ΓΥΡΝΑ [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ]

·        0:09:59 _ 04. ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ, ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ]

·        0:13:31 _ 05. ΤΟ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟ ΒΗΜΑ ΣΟΥ [ΤΑΚΗΣ ΜΠΙΝΗΣ, ΣΤΕΛΛΑ ΧΑΣΚΙΛ]

·        0:17:05 _ 06. ΓΕΙΑ ΣΤΑΣΟΥ ΧΑΡΕ [ΤΑΚΗΣ ΜΠΙΝΗΣ, ΣΟΥΛΑ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ]

·        0:20:24 _ 07. Ο ΣΚΛΗΡΟΣ ΧΩΡΙΣΜΟΣ [ΚΑΙΤΗ ΓΚΡΕΥ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ]

·        0:23:39 _ 08. ΠΗΡΑ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΟΝ ΚΑΚΟ [ΡΕΝΑ ΣΤΑΜΟΥ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ]

·        0:27:06 _ 09. ΕΝΑΣ ΜΠΑΓΛΑΜΑΣ ΜΟΥΡΜΟΥΡΗΣ [ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ]

·        0:30:30 _ 10. ΚΥΝΗΓΗΜΕΝΟΣ ΑΠ' ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ [ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ, ΡΕΝΑ ΣΤΑΜΟΥ]

·        0:34:01 _ 11. ΘΑ ΚΑΝΩ ΝΤΟΥ ΒΡΕ ΠΟΝΗΡΗ [ΤΑΚΗΣ ΜΠΙΝΗΣ, ΜΑΡΙΚΑ ΝΙΝΟΥ]

·        0:37:24 _ 12. ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        0:40:49 _ 13. ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΝΩ [ΜΑΡΙΚΑ ΝΙΝΟΥ, ΤΑΚΗΣ ΜΠΙΝΗΣ]

·        0:44:23 _ 14. ΦΥΓΕ ΚΙ ΑΣΕ ΜΕ (Η ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΛΗ) [ΠΑΝΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ, ΖΩΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ]

·        0:48:10 _ 15. ΜΑΝΑ [ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ, ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ]

·        0:51:45 _ 16. ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΗ ΖΩΗ [ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΠΕΛΛΟΥ]

·        0:55:19 _ 17. ΠΕΣ ΜΟΥ ΓΙΑΤΙ [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ]

·        0:58:53 _ 18. ΧΑΡΑΜΑΤΑ ΘΑ ΦΥΓΩ [ΡΕΝΑ ΝΤΑΛΛΙΑ]

·        1:02:27 _ 19. ΜΕΝΑ ΜΕ ΛΕΝΕ ΠΕΡΙΚΛΗ [ΠΑΝΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ]

·        1:05:42 _ 20. ΤΡΕΙΣ ΑΓΑΠΕΣ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ, ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ]

·        1:09:22 _ 21. ΓΙΑΤΙ ΘΕΣ ΝΑ ΦΥΓΕΙΣ [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ, ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ]

·        1:12:50 _ 22. ΣΑΝ ΤΗΝ ΚΑΛΑΜΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        1:16:04 _ 23. ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ [ΛΑΟΥΡΑ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ]

·        1:19:46 _ 24. ΦΥΓΕ ΦΥΓΕ [ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ, ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ]

·        1:23:16 _ 25. ΒΡΟΝΤΟΥΝ ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ ΟΙ ΒΑΡΙΕΣ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        1:26:36 _ 26. ΛΙΓΑ ΨΙΧΟΥΛΑ ΑΓΑΠΗΣ ΣΟΥ ΓΥΡΕΥΩ [ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΟΥΑΝΑΚΟΣ, ΕΦΗ ΝΕΡΟΥΤΣΟΥ]

·        1:29:39 _ 27. Η ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ [ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΓΡΙΛΛΗ]

·        1:33:12 _ 28. ΜΗ ΜΕ ΞΕΧΝΑΣ [ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ]

·        1:36:33 _ 29. ΜΑΘΗΜΕΝΑ ΤΑ ΒΟΥΝΑ [ΠΟΛΥ ΠΑΝΟΥ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΛΕΣΣΑΣ]

·        1:39:51 _ 30. ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΗ ΜΟΥ ΚΟΠΕΛΙΑ [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ]

·        1:43:18 _ 31. ΑΝΟΙΞΕ ΜΑΝΑ ΑΝΟΙΞΕ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        1:45:54 _ 32. ΟΙ ΑΝΑΣΤΕΝΑΓΜΟΙ [ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΕΡΠΙΝΙΑΔΗΣ, ΡΟΥΛΑ ΚΑΛΑΚΗ]

·        1:48:21 _ 33. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΟΛΟΣ ΜΕ ΚΑΤΑΚΡΙΝΕΙ [ΠΟΛΥ ΠΑΝΟΥ]

·        1:51:44 _ 34. ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΚΟΡΜΙ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        1:55:15 _ 35. ΑΓΑΠΑΩ ΤΗΝ ΑΝΝΟΥΛΑ [ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ]

·        1:58:49 _ 36. Τ' ΑΔΕΛΦΙΑ ΔΕΝ ΧΩΡΙΖΟΥΝΕ [ΠΟΛΥ ΠΑΝΟΥ]

·        2:02:00 _ 37. ΕΓΩ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΓΑΠΩ [ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        2:05:17 _ 38. ΜΙΑ ΘΛΙΜΜΕΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ [ΠΑΝΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ]

·        2:08:35 _ 39. ΓΙΑΤΙ ΠΑΤΕΡΑ [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ, ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ]

·        2:12:01 _ 39+1. ΚΟΙΜΗΣΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥΔΙ ΜΟΥ (ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ) [ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ]

   

Για τον μεγάλο μας στιχουργό γράφτηκε το ακόλουθα άρθρο του αξέχαστου δημοσιογράφου, ερευνητή και μελετητή του λαϊκού τραγουδιού Πάνου Γεραμάνη.
Το αντιγράφουμε (Πάνος ΓεραμάνηςΗ ζωή μου ένα τραγούδι _εκδ. Καστανιώτη, 2007).

Μέσα από χιλιάδες στίχους ξεπηδούν οι εμπνεύσεις και τα συναισθήματα του Κώστα Βίρβου, δοσμένα πάντα με τρόπο απλό, λιτό, λαϊκό, γεμάτο εικόνες, παραστάσεις και γεγονότα κοινωνικά (στην πλειοψηφία τους), πολιτικά, αισθηματικά, ιστορικά, ακόμη και χιουμοριστικά.

Είναι πολύ μεγάλη τιμή, αλλά και, εξίσου μεγάλη ευθύνη να μιλά κανείς για την ζωή, το έργο και την προσωπικότητα ενός λαϊκού δημιουργού, όπως είναι ο Κώστας Βίρβος. Ένας άνθρωπος και καλλιτέχνης ολοκληρωμένος, που οι περισσότερες στιγμές από την ζωή του είναι δεμένες και με την δική μας ζωή. Στιγμές και γεγονότα που περνούν άμεσα ή έμμεσα μέσα από τα 2.000 τραγούδια του, που συγκροτούν ένα έργο δυνατό, αληθινό και πολύπλευρο.

Ο Βίρβος είναι ο λαϊκός ποιητής των όλων, ο δημιουργός εφ’ όλης της ύλης, ο καλλιτέχνης που με τον λόγο και τον στίχο του μπολιάζει τις φλέβες μας και μιλά με απόλυτη ειλικρίνεια στον εσωτερικό μας κόσμο.

Μέσα από χιλιάδες στίχους ξεπηδούν οι εμπνεύσεις και τα συναισθήματα του Κώστα Βίρβου, δοσμένα πάντα με τρόπο απλό, λιτό, λαϊκό, γεμάτο εικόνες, παραστάσεις και γεγονότα κοινωνικά (στην πλειοψηφία τους), πολιτικά, αισθηματικά, ιστορικά, ακόμη και χιουμοριστικά.
Η πολυπλευρικότητα, η πολυμορφία, η ποικιλία είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το στιχουργικό έργο του Βίρβου, που αρχίζει στα 1946 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Άρχισε να γράφει πεσιμιστικά τραγούδια, παρότι ήταν πλουσιόπαιδο και δεν αντιμετώπισε ποτέ οικονομικό πρόβλημα. Μαθητής στο δημοτικό σχολείο διάβαζε Βάρναλη, Καββαδία, Καρυωτάκη. Το 1937, σε ηλικία έντεκα ετών, έγραψε στα Τρίκαλα τον πρώτο του στίχο, τα «Φωτεινά διαλείμματα»:

Στο βρωμερό το καπηλειό
στη σκοτεινή γωνία
κάθομαι όπως πάντοτε
και πίνω τη μισή μου.

Μ’ απόψε είμαι ανήσυχος
και πίνω με μανία
γιατί σε χρόνια ευτυχή
πέταξε η θύμησή μου.

Λαϊκός πολιτικοκοινωνικός στίχος, λαϊκή ποίηση σε βάθος. Το εντεκάχρονο αγόρι από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων έμπαινε μέσα στην ζωή και στα γεγονότα από τόσο μικρή ηλικία και τα σχολίαζε με τους στίχους του. Έζησε από κοντά, στα μαθητικά θρανία, την φτώχεια, την κοινωνική αδικία και τον ρατσισμό ο Κώστας Βίρβος και δεν ξεχνά εκείνα τα σκληρά χρόνια στην πατρίδα του.
Το σχολείο του είχε μια περίεργη σύνθεση μαθητών. Εβραιόπουλα, προσφυγόπουλα και παιδιά απ’ τα Τρίκαλα. Τα πρωινά στα διαλείμματα εκείνος έτρωγε ζαχαρόμηλα, ένα προσφυγάκι, ο Λευτέρης, που καθόταν στο ίδιο θρανίο, ζητούσε μια… μπουκιά. Τόση φτώχεια υπήρχε εκείνα τα χρόνια πριν από την Κατοχή. Τέτοιες εικόνες, τέτοια γεγονότα δημιούργησαν μια δυνατή βάση συναισθημάτων, τα οποία άρχισε να βάζει στους στίχους των τραγουδιών του.

Το πρώτο τραγούδι του Κώστα Βίρβου, «Ο φαντάρος», που μελοποιήθηκε από τον φίλο και συμπατριώτη του Απόστολο Καλδάρα, δεν κυκλοφόρησε σε δίσκο. Οι φωνογραφικές εταιρείες το 1947, ενώ στην αρχή συμφώνησαν να γίνει ηχογράφηση, μετά έκαναν πίσω, γιατί φοβήθηκαν την λογοκρισία που είχε επιβάλει το καθεστώς της σκοπιμότητας και της ξενοκρατίας. Ήταν οι φοβερές στιγμές που Άγγλοι ιμπεριαλιστές εκχωρούν τις τύχες της Ελλάδος στην αμερικανοκρατία. Τις ίδιες μέρες ο Κώστας Βίρβος, φοιτητής της Νομικής Σχολής, ήταν εξόριστος στην Ικαρία. Ο τελευταίος στίχος του τραγουδιού είχε χαρακτήρα συμφιλιωτικό:

Μα ο φαντάρος δεν παραπονιέται
κι έχει ελπίδα στην καρδιά
πως θα γυρίσει πάλι στους δικούς του
όταν τα χέρια μας θα δώσουμε ξανά.

Έναν χρόνο αργότερα, κυκλοφορεί σε δίσκο το πρώτο τραγούδι του Βίρβου μελοποιημένο κι αυτό από τον Καλδάρα, «Θα το βρει από άλλη», με ερμηνευτές τον Μάρκο Βαμβακάρη, την Σούλα Καλφοπούλου και τον συνθέτη. Γίνεται επιτυχία και ανοίγει τον δρόμο αλλά και την σκέψη του νεαρού στιχουργού να γράψει κι άλλα τραγούδια. Ακολουθούν το «Για στάσου, Χάρε» το 1949, με τον Τάκη Μπίνη και τον Μπάμπη Μπακάλη. Ένα τραγούδι που μιλούσε για τα δεινά του Εμφυλίου. Από το ’50 και ύστερα ακολουθούν δεκάδες στίχοι που ντύνονται μελωδικά απ’ τους Τσιτσάνη, Καλδάρα, Μπακάλη, Δερβενιώτη, Χρυσίνη, με ερμηνευτές το βαρύ πυροβολικό της εποχής: Στράτος, Μπίνης, Τσιτσάνης, Χασκίλ, Μπέλλου, Νίνου, Στάμου, Ευγενικός και αργότερα Καζαντζίδης, Πάνου, Γκρέυ, Μπιθικώτσης, Λύδια, Αγγελόπουλος, Διονυσίου, Καμπάνης, Μενιδιάτης, Πίτσα Νέγκρη, Αναγνωστάκης, Περπινιάδης, Ζαγοραίος, Μαρκάκης, κ.ά.

Μια παρένθεση αγώνα και αγωνίας για τον Βίρβο ήταν η ένταξή του στην Εθνική Αντίσταση το 1943. Τον Μάρτη του 1944 συνελήφθη από τους Γερμανούς κατακτητές και ντόπιους συνεργάτες και κρατήθηκε στην Ασφάλεια επί τέσσερις μήνες.

Ο Κώστας Βίρβος από το ξεκίνημά του ζει και συμμετέχει ενεργά στις συγκλονιστικές εξελίξεις και στα γεγονότα μετά τον Εμφύλιο και μέχρι την αμερικανοκίνητη στρατιωτική δικτατορία του 1967. Και μέσα σ’ αυτά τα γεγονότα εντάσσεται και η μετεξέλιξη του ρεμπέτικου σε κοινωνικοπολιτικό τραγούδι.
Ο Βίρβος είναι ένας από τους πρώτους αξιόμαχους πρωταγωνιστές. Με τους στίχους του δίνει ανάγλυφες λαϊκές εικόνες από την ζωή των απλών ανθρώπων. Καυτηριάζει την κοινωνική αδικία, τις διώξεις, την μετανάστευση, ενώ παράλληλα εντυπωσιάζει με όμορφα ερωτικά τραγούδια. Γίνεται το πρόσωπο της εποχής. Ο μεστός και ποιητικός λόγος του Κώστα Βίρβου εμπνέει τους μεγάλους συνθέτες και τραγουδιστές να μελοποιήσουν και να τραγουδήσουν με πάθος και έμφαση τους στίχους του.

Το 1962 γράφει το «Κοιμήσου, αγγελούδι μου» για το έργο του Μίκη Θεοδωράκη, «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», ενώ το 1965 ο νεαρός τότε Χρήστος Λεοντής μελοποιεί το ολοκληρωμένο ποιητικό έργο του Βίρβου «Καταχνιά», που ερμήνευσαν οι Καζαντζίδης-Μαρινέλλα και η Μικτή Χορωδία Κορίνθου. Το 1975 ο Γιάννης Μαρκόπουλος συνέθεσε σε στίχους Κώστα Βίρβου ένα ακόμη πρωτοποριακό του έργο, τον «Θεσσαλικό κύκλο». Ενώ την ίδια περίοδο ο Βίρβος κυκλοφορεί ένα έργο του (σε στίχους και μουσική δική του), τους «Ξεριζωμένους», με τον Χαράλαμπο Γαργανουράκη, που αναφέρεται στους πολιτικούς πρόσφυγες.

Μακράς διάρκειας ήταν η συνεργασία του με τον φίλο του συνθέτη και μαέστρο Θόδωρο Δερβενιώτη, που έκαναν εκατοντάδες εμπορικές επιτυχίες με Καζαντζίδη, Μπιθικώτση, Πάνου, Λύδια, Γκρέυ, Περπινιάδη και άλλους. Δεκάδες οι τραγουδιστές που έχουν ερμηνεύσει τραγούδια του. Και για όλους ο Κώστας Βίρβος έχει να πει μια καλή κουβέντα. «Ο καθένας με την προσωπικότητά του και το ταλέντο του».

Μια άγνωστη πλευρά από το πολύπλευρο έργο του Κώστα Βίρβου είναι ένας ανέκδοτος κύκλος τραγουδιών με χαρακτήρα καθαρά πολιτικό. Αναφέρεται στα γεγονότα της Κατοχής και της Αντίστασης, της Απελευθέρωσης και του Εμφυλίου. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμά του μιλά για τον Άρη Βελουχιώτη:

Ο Καπετάνιος του ΕΛΑΣ
ήταν ο Βελουχιώτης
ρίγος γι’ αυτόν όταν μιλάς
τον σταυραητό της νιότης,
τα φυσεκλίκια σταυρωτά
στραβά τη μαύρη σκούφια
τσάκιζε όπ’ έβρισκε μπροστά
τα σάπια και τα κούφια
(…)

Κοινωνικά, μετανάστευση, Κυπριακός αγώνας, Εθνική Αντίσταση, πολιτικοί πρόσφυγες, ρεμπέτικα, λαϊκά, δημοτικά. Ο Κώστας Βίρβος δεν καταπιάστηκε μόνον με αυτά. Στους στίχους τους περνούν και διεθνή πολιτικά γεγονότα, όπως Σαλβαδόρ, Χιλή, Παλαιστίνη. «Όσο ζω, δεν θα σταματήσω να γράφω τραγούδια και κυρίως λαϊκά».

Ο Κώστας Βίρβος αποτύπωσε ανάγλυφα στο στίχο του όλες τις ανησυχίες, τα όνειρα και τους πόθους των αδικαίωτων ανθρώπων του λαού μας. Σημάδεψε ολόκληρη εποχή. Η λυρικότητα που αναβλύζει πηγαία δίνοντας έμφαση στις οδυνηρές εμπειρίες και τα βιώματα της γενιάς του, ανανέωσε και εμπλούτισε τη θεματολογία, το ύφος και το περιεχόμενο του λαϊκού τραγουδιού.

Ενημερωτική εκπομπή του δημοσιογράφου ΑΡΗ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΥ _το επεισόδιο αυτό παρουσιάζει τη ζωή και την καλλιτεχνική πορεία του συνθέτη και στιχουργού ΚΩΣΤΑ ΒΙΡΒΟΥ


Οι μεγάλες στιγμές της πορείας του, αλλά και της χώρας μας τον συγκλονίζουν. Η Κατοχή, η Αντίσταση, ο Εμφύλιος, αλλά και τα καθημερινά προβλήματα του λαού, το δράμα των πολιτικών προσφύγων, η μετανάστευση, βρίσκουν την έκφρασή τους στους λιτούς, αληθινούς, γεμάτους αισθήματα στίχους του. Δημοκράτης, αγωνιστής, με δυνατή γλωσσική αρματωσιά, με ανήσυχο πνεύμα και πηγαία ευαισθησία, ο Κ. Βίρβος συλλαμβάνει τους εσωτερικούς κραδασμούς του λαού μας και τους κάνει τραγούδι.

Η στιχουργική του πορεία ξεκίνησε το 1948 με τον «Φαντάρο», που μελοποίησε ο Απ. Καλδάρας, αλλά δε δισκογραφήθηκε, καθώς η εταιρεία φοβήθηκε να το στείλει στη «Λογοκρισία». Το τραγούδι του «Θα το βρεις από άλλη» (σε μουσική Απ. Καλδάρα) ανοίγει τη δισκογραφική πορεία του, το ’49, για ν’ ακολουθήσει μια διαδρομή γεμάτη επιτυχίες. Το έργο του δεν περιορίζεται στον έρωτα, στη μάνα, στην κοινωνική αδικία. Είναι τραγούδι πολιτικό. Η «Καταχνιά» σε μουσική Χρ. Λεοντή, αν και κυκλοφόρησε το 1964, περιλαμβάνει παλιότερα τραγούδια, ορισμένα από τα οποία εμπνεύστηκε στα κρατητήρια της οδού Ελπίδας 5, όπως το «Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια», όταν σκότωσαν τους διακόσιους αγωνιστές στην Καισαριανή και κάποια άλλα στο βουνό. Την ίδια περίοδο (1962) το τραγούδι του … Κοιμήσου, περιστέρι μου, να γίνεις σαν ατσάλι/να γίνει κι η καρδούλα σου σαν του Χριστού μεγάλη,/για να μην πεις μες στη ζωή σου «δεν μπορώ»,/και αν πρέπει ακόμα να σηκώσεις και σταυρό/Κοιμήσου, αγγελούδι μου, γλυκά με το τραγούδι μου/ περιλαμβάνεται στο δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη «Του νεκρού αδελφού».

Και στη συνέχεια ήρθε το αξεπέραστο…  «Ούτε στρώμα να πλαγιάσω, ούτε φως για να διαβάσω, το γλυκό σου γράμμα, ωχ! μανούλα μου, καλοκαίρι κι είναι κρύο, ένα μέτρο επί δύο, είναι το κελί μου, ωχ! μανούλα μου. Μα εγώ δε ζω γονατιστός, είμαι της γερακίνας γιος, τι κι αν μ’ ανοίγουνε πληγές, εγώ αντέχω τις φωτιές. Μάνα μη λυπάσαι, μάνα μη με κλαις…». Ο εμπνευσμένος από τα βασανιστήρια τόσων και τόσων αγωνιστών στο ΕΑΤ-ΕΣΑ λόγος του Κώστα Βίρβου , που έσμιξε με τη μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη, μας έδωσε το τραγούδι «Της γερακίνας γιος», ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της σύγχρονης μουσικής ιστορίας μας. Είναι ένα από τα εκατοντάδες κομμάτια που μας πρόσφερε η δημιουργική πένα του ευαίσθητου ποιητή του λαϊκού μας τραγουδιού, του Κώστα Βίρβου . Περισσότερα από 2.000 τραγούδια έχει γράψει ο σεμνός δημιουργός με το σπάνιο και ανεξάντλητο ταλέντο, στη διάρκεια της πολύχρονης πορείας του. Τραγούδια βιωματικά, κοινωνικά, πολιτικά, που ντύθηκαν με τη μουσική σπουδαίων συνθετών (Τσιτσάνη, Καλδάρα, Δερβενιώτη, Μπακάλη, Λεοντή, Θεοδωράκη, Τζουανάκου κ.ά.) και ερμηνεύτηκαν από μεγάλες φωνές (Μπέλλου, Νίνου, Μπίνης, Λίντα, Γκρέυ, Πάνου, Λύδια, Καζαντζίδης, Μπιθικώτσης, Αλεξίου, Μαρινέλα κ. ά.).

Έχει εκδώσει τα εξής βιβλία:

·        "Μια ζωή τραγούδια - αυτοβιογραφία" (1985, εκδόσεις Ντέφι),

·        "Λαϊκή στιχουργική ανθολογία" (1989, εκδόσεις Αναστασάκη),

·        "Πράσινα βουνά και χρυσαφένιοι κάμποι. Παραδοσιακά, λαογραφικά, σατιρικά τραγούδια - γεγονότα" (1998)

Πολλοί στίχοι από τραγούδια του βασίζονται στις εμπειρίες του Βίρβου από την Κατοχή, όταν τον συνέλαβαν το 1944 και μπήκε στην απομόνωση.

Ο ίδιος αφηγείται:

Το ίδιο βράδυ με έριξαν στο απομονωτήριο. Εκεί ήταν κι ένας άλλος. Πονούσα σε όλο μου το κορμί. Ήμουν δεμένος στο κεφάλι σαν χότζας. Έχω ένα σημάδι 57 χρόνια εδώ στο κεφάλι από βούρδουλα που κατέληγε σε σφαιρίδιο. Μέσα εκεί υπήρχε ένα κούτσουρο. Του είπα "Σε παρακαλώ να ξαπλώσεις στο κούτσουρο κι εγώ πάνω στο σώμα σου». Έτσι έγινε. Σηκωνόμασταν την νύχτα να ξεμουδιάσουμε. Δεν κράτησε πολύ. Δυο μερόνυχτα. Αυτό είναι το αναπαυτικότερο κρεβάτι που κοιμήθηκα ποτέ. Απ' αυτό εμπνεύστηκα το "ούτε στρώμα να πλαγιάσω, ούτε φως για να διαβάσω" που γράφω στη "Γερακίνα". Στη φυλακή άρχισα να γράφω την "Καταχνιά" σαν ποίηση.

Δισκογραφία \ LP - ALBUM:

·        Κώστας Βίρβος - Ανθολογία (CD, Compilation), Series: Μεγάλοι Στιχουργοί, EMI ‎– 5099950497423, – Format 4 × CD, 2007

·        Χρήστος Λεοντής (Μουσική) - Κώστας Βίρβος (Στίχοι) "Καταχνιά" (LP, Album)

·        Γιάννης Μαρκόπουλος (Μουσική) , Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Θεσσαλικός Κύκλος" 10 versions Columbia 1974

·        Μίκης Θεοδωράκης - "Το τραγούδι του νεκρού αδελφού" - Συμμετοχή Κώστα Βίρβου με τους στίχους για το τραγούδι "Κοιμήσου αγγελούδι μου".

·        Κώστας Βίρβος "Νο 1, Πίκρες Και Χαρές" ‎(LP, Album) Odeon OMCG 6 1963

·        Βασίλης Τσιτσάνης (Μουσική)- Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Τραγουδούν Β. Μοσχολιού, Δ. Γαλάνη, Λ. Νικολάου "Σκοπευτήριο" columbia 1975

·        Στέλιος Καζαντζίδης - Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Ο Στέλιος Καζαντζίδης Τραγουδάει Κώστα Βίρβο" Margophone 1978

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Α- Ω" 2 versions Columbia 1971

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Πράσινο Φως" 2 versions Columbia 1973

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Μικροί Καϋμοί" 4 versions Columbia 1975

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Στην Μεγάλη Λεωφόρο" 2 versions Columbia 1976

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Χαμένες Αγάπες" 2 versions Columbia 1977

·        Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Πατέρα μου" 2 versions Columbia 1979

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική) - Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Ζει;" 4 versions Minos (2) 1971

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική), Κώστας Βίρβος(Στίχοι) , Τραγουδά Ο Δώρος Γεωργιάδης - "Το Πανόραμα" 2 versions Minos (2) 1971

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι) , Τραγουδούν Πουλόπουλος*, Κουμιώτη*, Αμπάβη* - "Θάλασσα, Πικροθάλασσα" 6 versions Lyra, 1973

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική) - Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Λουκιανού Νεκρικοί Διάλογοι" 2 versions Philips 1974

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Θ.Ανδρεάδης* - Δ.Κοντολάζος* - Π.Κυριαζής* - "Το Πανόραμα" 2 versions Minos (2) 1976

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Ουτοπία" ‎(LP, Album, Ltd) EMI 2J 062-70266 1976

·        Μίμης Πλέσσας (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)- "Λουκιανού Διάλογοι" 2 versions Lyra 1979

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Σωτηρία Μπέλλου, Μ. Βιολάρης, Κ. Αμπάβη, Γιώργος Μουφλουζέλης - "Το Ρεμπέτικο Περιβόλι" Lyra, 1974

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική) Κώστας Βίρβος (Στίχοι) Μπάμπης Τσετίνης, Μαριώ Κωσταντινίδου*, - "Αντιλαλούν Οι Γειτονιές" General Gramophonε 1976

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική) - Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Παναγιώτης Μιχαλόπουλος - "Λαϊκοί Καημοί" General Gramophone 1977

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Μάνος Παπαδάκης - Ένα Συστημένο Γράμμα ‎(LP) Gen. Gramophone 1979

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Κώστας Σμοκοβίτης - "Τριαντάφυλλο Κι' Αγκάθι" Gen. Gramophone 1981

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Σ. Κραουνάκης, Λ. Νικολακοπουλου - Τραγούδι Μανώλης Μητσιάς "Εξ αδιαιρέτου" Μινος 1984

·        Θεόδωρος Δερβενιώτης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι)*, Γιάννης Ζορμπάς - "Τα Καινούργια" 2 versions Columbia, 1985

·        Χρ. Λεττονός* - Κώστας Βίρβος (Στίχοι)* - Χρ. Κυριαζής* - Ξ. Ζερβού* - "Γραφειοκρατία" ‎(Cass, Album) EMI, 1976

·        Κώστας Βίρβος (Στίχοι & Μουσική), Χ. Γαργανουράκης* - "Οι Ξερριζωμένοι" Columbia 1977

·        Κώστας Βίρβος (Στίχοι) - "Ρεμπέτικα Και Θαλασσινά" ‎(LP) Zodiac (5), Zodiac (5) SYZP 88523, 88523 1978

·        Γιώτα Λύδια, Μανώλης Αγγελόπουλος Στίχοι : Κώστα Βίρβου* - "Ο Μαύρος Δρόμος" Regal 1984

·        Χάρης Καλούδης (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Δήμητρα Παπίου - "Με Σβησμένα Φώτα" CBS 1990

·        Απόστολος Καλδάρας (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Άντρη Κωνσταντίνου - "Κάποιο Αστέρι" Music Box International 1991

·        Χρήστος Νικολόπουλος (Μουσική), Κώστας Βίρβος (Στίχοι), Δημήτρης Κοντογιάννης, - "Ο Τελευταίος Αισθηματίας" Epic 1993

·        Κώστας Βίρβος (Στίχοι & Μουσική), Ενορχήστρωση Χρήστος Νικολόπουλος "Πράσινα Βουνά και Χρυσαφένιοι κάμποι" 1997

·        Κώστας Βίρβος στίχοι "Φταίνε οι άπονοι καιροί" 1997

 

Βλ _ Ριζοσπάστης Οι νέοι τιμούν τον Κ. Βίρβο +
Κώστα Βίρβος: Εκανε τραγούδι τις πληγές και τα όνειρα