Πλάι στα παιδιά και το λαό της Παλαιστίνης, ταξικά _στη μια και μοναδική σωστή πλευρά χωρίς *αστερίσκους*

Είχα καρφιτσώσει δημοσίευση _ανάρτηση (περίπου την ίδια), ήδη τη 2^η μέρα (9-Οκτ) της βάρβαρης ισραηλινής επίθεσης και σφαγής στη Λωρίδα της Γάζας και ευρύτερα σε όλη την Παλαιστίνη.

·   Οι παγκόσμιοι γκάγκστερ, με την αβάντα αμερικάνων ιμπεριαλιστών κλπ “πρόθυμων”

·  ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ _μια ζωή Ιντιφάντα 🇵🇸 όλοι πλην ΚΚΕ “Κοινές αξίες και συμφέροντα” με το κράτος — δολοφόνο…

Κουβάρι και κινούμενη άμμος η περιοχή ενώ οι “περισπούδαστοι”, δίνουν και παίρνουν, με τα αστικά ΜΜΕ παπαγαλάκια αμερικανών + CIA-ΝΑΤΟ-ΕΕ και τα ΜΚΔ με fake και “πρόθυμους” να δίνουν ρεσιτάλ _πολύ κουβέντα και για τη Χαμάς (εδώ ο παπάς ‑εκεί ο παπάς…) συχνά σαν κύριο θέμα _με θεωρίες συνωμοσίας, προκειμένου να κρυφτεί η ουσία.

Η Χαμάς είναι μια πολιτικοστρατιωτική, ισλαμική οργάνωση, με την οποία το ΚΚΕ δεν έχει σχέσεις, γιατί είναι εκ διαμέτρου αντίθετες οι φιλοσοφικές, ιδεολογικές και πολιτικές του θέσεις. Η οργάνωση αυτή κατόρθωσε να έχει ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά ερείσματα κυρίως στη Λωρίδα της Γάζας, στην οποία αναδείχθηκε πρώτη πολιτική δύναμη στις εκλογές του 2006, εκφράζοντας την αγανάκτηση του λαού από την ισραηλινή επιθετικότητα και τη χρόνια κατοχή, στο καθεστώς απαρτχάιντ.
Βγήκε στο προσκήνιο μετά το 1987, στις συνθήκες της πρώτης Ιντιφάντα, της εξέγερσης του λαού της Παλαιστίνης, ενισχύθηκε στη 2^η Ιντιφάντα το 2000, κάλυψε το κενό της δράσης των ονομαζόμενων «κοσμικών» δυνάμεων, του ίδιου του κομμουνιστικού κινήματος, αξιοποιώντας και τη στήριξη από ορισμένες αστικές τάξεις της περιοχής.
Είναι στον αέρα η εκτίμηση που αναπαράγουν και στη χώρα μας τα αστικά ΜΜΕ, ότι στόχος του μακελειού, που ξεκίνησε το Ισραήλ στη Γάζα, είναι δήθεν «η καταστροφή της Χαμάς». Ο σχεδιασμός της αστικής τάξης του Ισραήλ είναι ευρύτερος, θέλει να συκοφαντήσει τη λαϊκή πάλη και να ενταφιάσει τη λύση των δύο κρατών, να αρπάξει τη Γάζα και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, τους υδρογονάνθρακες, να διώξει μαζικά τους Παλαιστίνιους από τα εδάφη τους.

Μακριά!! _φυλαχτείτε!!

💥 Παρακολουθείτε τη ροή του 902.gr και το Ριζοσπάστη
⚠️ Αλάργα από fake και πρόθυμους!

·     ·      Βαθαίνει η εμπλοκή με ανυπολόγιστους κινδύνους

·      Σχέδια και «πιθανοί συνδυασμοί» για την «επόμενη μέρα» της κατοχής
Στο τραπέζι και το σενάριο βίαιου εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας

·      Κλιμακώνεται το μακελειό στη Γάζα σε πλήρη συντονισμό με αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις

·      Πάνω από 9.200 οι νεκροί Παλαιστίνιοι, εκ των οποίων πάνω από 3.800 παιδιά

·      ΧΕΖΜΠΟΛΑΧ: «Είμαστε στη μάχη, όλες οι επιλογές στο τραπέζι»

·      Προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα κλιμακώνοντας τον αγώνα για απεμπλοκή της χώρας από το μακελειό του Μάκη Παπαδόπουλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ & 902.gr

·       ΕΕ: Σε πλήρη λειτουργία τα «αντιτρομοκρατικά» ραντάρ για να φιμώσει την αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους

Όλη η ομιλία εδώ

Το παράδειγμα του ...μετριοπαθούς «Ελεύθερου Συριακού Στρατού»_ Τρομοκρατία αλά καρτ, ανάλογα με το πού ... φυσάνε τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα _Οι ΗΠΑ και άλλοι ΝΑΤΟικοί χρηματοδοτούσαν και εξόπλιζαν την παραστρατιωτική οργάνωση, που τα εγκλήματά της ήταν εφάμιλλα του ISIS

Ιστορική αναδρομή
στις ρίζες και την εξέλιξη
του παλαιστινιακού ζητήματος

Τι εννοούμε “fake & «πρόθυμους»” ?

Υπερωρίες στην παραγωγή και διάδοση fake news: την Τετάρτη 1/11 η «Δημοσιογραφική Συνεργασία» στην ΕΣΗΕΑ πραγματοποίησε μια εκδήλωση - συμβολή στην αναμέτρηση με τα fake news του πολέμου, που παρακολουθήσαμε (σε μια κατάμεστη αίθουσα). Από τις ομιλίες, τις παρεμβάσεις και τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, αναδείχθηκε ότι η ισραηλινή προπαγάνδα αναποδογυρίζει την πραγματικότητα για το τι πραγματικά συμβαίνει στη Γάζα και όχι μόνο.
Στην εκδήλωση, με τίτλο «Τα fake news του πολέμου: Εργαλείο προπαγάνδας για το "ξέπλυμα" της ισραηλινής κατοχής και της σφαγής του Παλαιστινιακού λαού. Οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ διαλέγουμε τη σωστή πλευρά της Ιστορίας!», παρουσιάστηκαν στοιχεία που έχει ήδη αποκαλύψει ο «Ριζοσπάστης», αλλά και νέα. Κάποια από αυτά δημοσιεύουμε πιο κάτω.

Η στρατιωτική βάση που κρύφτηκε: Οι ιστορίες παραπληροφόρησης που μεταδοθήκαν μετά τις 7 Οκτώβρη και την επίθεση της Χαμάς έχουν απλώσει μια πυκνή «ομίχλη πολέμου». Νέες μαρτυρίες και στοιχεία που αποκαλύπτονται κλονίζουν το «αφήγημα» που προσπάθησε να παρουσιάσει από την πρώτη ώρα το Ισραήλ, αλλά δεν βρίσκουν τόσο εύκολα χώρο στα Μέσα Ενημέρωσης που έχουν αναλάβει ρόλο πλυντηρίου της κατοχικής σφαγής.

Στο περίφημο rave party, για παράδειγμα, με δυσκολία βρίσκει κανείς χάρτη της περιοχής που να περιλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη των 3-4 χλμ. από τον χώρο της εκδήλωσης. Και αυτό επειδή αν «ανοίξει» η εικόνα, αποκαλύπτεται η στρατιωτική βάση που βρίσκεται νότια του κιμπούτς Re'im.Το στρατόπεδο αυτό αποτελεί έδρα της Μεραρχίας Γάζας του ισραηλινού στρατού (IDF) και παράλληλα λειτουργεί ως βάση drones και επιχειρήσεων παρατήρησης. Στη βάση αυτή, που αποτέλεσε έναν από τους πρώτους στόχους της επίθεσης, σημειώθηκαν σφοδρές μάχες και ο IDF δήλωσε ότι την ανακατέλαβε μόλις το απόγευμα της 7ης Οκτώβρη.
Το σημείο του rave party έχει εντοπιστεί σε απόσταση μικρότερη των 5 χλμ. από το τείχος του Ισραήλ στη Γάζα, μεταξύ των κιμπούτς Be'eri και Re'im, στα οποία επίσης έγιναν μάχες. Αρχικά επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η επίθεση έγινε σε ένα «ανυπεράσπιστο» και «αφύλακτο» πλήθος. Ομως σε βίντεο που κυκλοφόρησαν αργότερα στο διαδίκτυο διακρίνονται ισραηλινές δυνάμεις να ανοίγουν πυρ μέσα στο πλήθος, στοχεύοντας μέλη της Χαμάς, ενώ το «ABC News» κατάφερε να διασταυρώσει την άφιξη ενός τανκ του IDF στον χώρο του πάρτι στις 8.30 π.μ. Σύμφωνα με έρευνα του NBC, μάχες γύρω από τον χώρο συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι τις 10 π.μ.¹

Χαρακτηριστικό είναι και το βίντεο που κατέγραψε ένας επιζών: Βγαίνοντας από τον χώρο του πάρτι, αντικρίζει στην πύλη ένα στρατιωτικό όχημα του IDF το οποίο είχε ήδη τεθεί εκτός μάχης. Σε άλλο βίντεο, από την κάμερα ασφαλείας του κιμπούτς Yachini, δύο Ισραηλινές γυναίκες καταγράφονται κυριολεκτικά ανάμεσα σε μαχητές της Χαμάς και Ισραηλινούς να πυροβολούν

Με άλλα λόγια: Η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτώβρη έγινε σε περιοχή με μεγάλη στρατιωτική παρουσία των Ισραηλινών, όπου δόθηκαν πολύνεκρες μάχες. Ακόμα και τα κιμπούτς δεν είναι αφύλακτα, αλλά διαθέτουν δική τους φύλαξη, με στρατιωτική εκπαίδευση. Πολλοί από τους Ισραηλινούς βρέθηκαν ξαφνικά σε διασταυρωμένα πυρά ή «εξουδετερώθηκαν» από τον ισραηλινό στρατό μαζί με τους Παλαιστίνιους, που προσπαθούσαν να τους πάρουν ομήρους.

__Τόπος σφαγής και
...συνέντευξης Τύπου

Το κιμπούτς Be'eri παρουσιάστηκε ως «τόπος σφαγής πολλών αμάχων». Εκεί ο IDF μάζεψε στις 11/10 δεκάδες δημοσιογραφικά συνεργεία προκειμένου να παρουσιάσει τις «αποδείξεις», σχεδόν πέντε μέρες μετά την εισβολή της Χαμάς. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το συνεργείο της ΕΡΤ. Στην οθόνη διαβάζουμε: «Η ΕΡΤ μέσα σε μαρτυρικά κιμπούτς - Χάος και θάνατος - "Βρήκαμε διαμελισμένα πτώματα μωρών"».
Η τελευταία φράση ανήκει στον Ισραηλινό αξιωματικό που κάνει την «ενημέρωση», ενώ γύρω υπάρχουν κι άλλοι δημοσιογράφοι. Στη συνέχεια η κάμερα καταγράφει βλήματα όλμων - που παραπέμπουν σε ισραηλινά πυρομαχικά των 120 mm - και σπίτια με σοβαρές καταστροφές, σχεδόν γκρεμισμένα.

Με μια προσεκτική ματιά, η «ομίχλη» διαλύεται. Εχοντας παρακολουθήσει το ίδιο «τουρ» του IDF, δημοσιογράφος του «Guardian» γράφει: «Κτίρια το ένα δίπλα στο άλλο έχουν καταστραφεί, είτε από την επίθεση της Χαμάς είτε στις μάχες που ακολούθησαν. Τα κοντινά δέντρα θρυμματίστηκαν και οι τοίχοι μετατράπηκαν σε τσιμεντένια ερείπια, εκεί που ισραηλινά τανκς ανατίναξαν τους μαχητές της Χαμάς όπου κρύβονταν. Δάπεδα κατέρρευσαν σε πατώματα».²

Για τις μάχες στο συγκεκριμένο κιμπούτς υπάρχει η εξής αποκαλυπτική μαρτυρία κατοίκου στην ισραηλινή «Haaretz»: «Το βράδυ της Δευτέρας 9 Οκτώβρη και μόνο αφού οι διοικητές στο πεδίο έλαβαν δύσκολες αποφάσεις - συμπεριλαμβανομένων βομβαρδισμών σπιτιών, με όλους τους ενοίκους τους μέσα, για να εξοντώσουν τους τρομοκράτες μαζί με τους ομήρους - ολοκλήρωσε ο ισραηλινός στρατός την ανακατάληψη του κιμπούτς». Το τίμημα, σύμφωνα με την ίδια περιγραφή, «ήταν τρομερό»: «Τουλάχιστον 112 άνθρωποι του Be'eri σκοτώθηκαν. Αλλοι απήχθησαν» από μαχητές της Χαμάς που κατάφεραν να διαφύγουν.

Τα ισοπεδωμένα σπίτια που παρουσίασε και η ΕΡΤ στο Be'eri είναι αναμφίβολα κατεστραμμένα από βαρέα όπλα και τανκς του IDF. Οι μαχητές της Χαμάς, που εμφανίζονται να μεταφέρονται ακόμα και με μηχανάκια, είναι αδύνατον να κουβάλησαν μαζί τους ολμοβόλα των 200 κιλών και βλήματα που ζυγίζουν πάνω από 15 κιλά το καθένα. Αυτά τοποθετήθηκαν μπροστά από τα σπίτια για τις ανάγκες της φωτογράφισης. Μάλιστα, φωτογραφία από αέρος σε ένα από τα σπίτια αυτά αποτυπώνει σημάδια ερπυστριών στα χαλάσματα.

Ούτε καν οι αυτοσχέδιες ρουκέτες της Χαμάς, που φέρουν εκρηκτικές κεφαλές βάρους 8-10 κιλών, δεν μπορούν να προκαλέσουν τέτοια καταστροφή. Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η περιγραφή, από την «Jerusalem Post», της καταστροφής που προκάλεσαν το 2014 όχι μία, ούτε δυο, αλλά 116 παλαιστινιακές ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν προς την Ασκελόν:

Εικόνα 1

«Ενα σπίτι στην Ασκελόν υπέστη ένα άμεσο χτύπημα (...) Οι διασώστες περιέθαλψαν 40 άτομα μετά την επίθεση. 20 από τους τραυματίες υπέστησαν ελαφρά τραύματα από σπασμένα τζάμια. Τα άλλα 20 θύματα υπέστησαν σοκ. (...) Θραύσματα ρουκέτας έπεσαν στην αυλή ενός νηπιαγωγείου στο Ασντοντ. Τα θραύσματα προκάλεσαν πτώση ηλεκτρικού καλωδίου»...³

Τα παραπάνω μπορεί να επιβεβαιώσει και ζωντανή σύνδεση συνεργείου της ΕΡΤ στις 10/10, σε σημείο όπου ένα κτίριο χτυπήθηκε από 2 ρουκέτες στην Ασκελόν, με την ανταποκρίτρια να αναφέρει ότι από το χτύπημα έσπασαν τα τζάμια και έπεσαν κομμάτια, δηλαδή σοβάδες...⁴

1. https://abcnews.go.com/International/timeline-israel-supernova-music-festival-civilian-massacre/story?id=103892969
2. https://www.theguardian.com/world/2023/oct/11/it-was-a-pogrom-beeri-survivors-horrific-attack-hamas-terrorists
3. https://www.jpost.com/arab-israeli-conflict/rocket-sirens-pierce-air-after-quiet-night-in-israel-372327
4. https://www.youtube.com/watch?v=6rMYX-9cpRI

 

Η "γη του Ισραήλ"

Υπάρχει μια εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας (από το 2022, έχει την τρίτη μεγαλύτερη κυκλοφορία στο Ισραήλ) _σε πολλές γλώσσες _η αγγλική έκδοση δημοσιεύεται και πωλείται μαζί με τους New York Times International Edition, που αναπαράγεται συστηματικά από τα εδώ (αστικά) ΜΜΕ και ΜΚΔ. Είναι η “Haaretz” (= γη του Ισραήλ), που ιδρύθηκε το 1918, με καθημερινή και βδομαδιάτικη έκδοση, γνωστή για τις “αριστερές και φιλελεύθερες” θέσεις της σε εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα, στα πλαίσια του ρόλου, που παίζει διεθνώς η σοσιαλδημοκρατία. Διαβάζεται ευρέως από διεθνείς παρατηρητές, ιδιαίτερα στην αγγλική έκδοση και συζητείται (αναπαράγεται στον διεθνή Τύπο) _σήμερα περισσότερο από ποτέ, λόγω της εισβολής. Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνητικών Βιβλιοθηκών, μεταξύ των ημερήσιων εφημερίδων του Ισραήλ, «η Haaretz θεωρείται η πιο επιδραστική και σεβαστή τόσο για την ειδησεογραφική της κάλυψη όσο και για τον σχολιασμό της».

Σημεία γραφής: αρχικά η εφημερίδα χρηματοδοτήθηκε από τη βρετανική στρατιωτική κυβέρνηση στην Παλαιστίνη, αργότερα αγοράστηκε από μια ομάδα επιχειρηματιών, ενώ το 1935 αγοράστηκε από τον Salman Schocken, ένας Εβραίος επιχειρηματίας που εγκατέλειψε τη Γερμανία μετά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία και μετά από το γιο του, Gershom, που κράτησε αυτή τη θέση μέχρι τον θάνατό του το 1990. Το 2006 με τη βοήθεια του πρεσβευτή του Ισραήλ στη Γερμανία πούλησαν μερίδιο 25% στον Γερμανό μεγαλοεκδότη M. DuMont Schauberg (σσ. ο πατέρας του, Kurt Neven DuMont, ήταν μέλος του Ναζιστικού Κόμματος και ο εκδοτικός του οίκος προωθούσε τη ναζιστική ιδεολογία.) και στη συνέχεια το 2011, ανακοινώθηκε ότι ο Ρωσοϊσραηλινός επιχειρηματίας Leonid Nevzlin αγόρασε ένα ακόμη μερίδιο 20%. Η εφημερίδα αντιτίθεται γενικά στη διατήρηση του ελέγχου κάποιων εδαφών και υποστηρίζει τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες. Η εκδοτική γραμμή της “στηρίζει πιο αδύναμα στοιχεία της ισραηλινής κοινωνίας, όπως οι εργαζόμενοι του σεξ, οι ξένοι εργάτες, οι Ισραηλινοί Άραβες, οι Αιθίοπες μετανάστες και οι Ρώσοι μετανάστες”. Μια μελέτη του 2003 στο The International Journal of Press/Politics κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αναφορά της Haaretz για την Ισραηλινο-Παλαιστινιακή σύγκρουση ήταν πιο ευνοϊκή για τους Ισραηλινούς παρά για τους Παλαιστίνιους, αλλά λιγότερο από αυτή των New York Times. Το 2016, ο Jeffrey Goldberg, αρχισυντάκτης του The Atlantic, έγραψε: «Μου αρέσουν οι  άνθρωποι στη Haaretz και πολλές, αλλά ο καρτουνίστικος αντι-ισραηλισμός και ο αντισημιτισμός μπορεί να είναι …απλά γκρινιάρης». 

Η αντικειμενικότητα
των «ίσων αποστάσεων»

31^η ημέρα πολέμου Ισραήλ-Χαμάς | Ρουκέτα εκτοξεύτηκε στο βόρειο τμήμα του Ισραήλ. Ο
Το IDF λέει ότι 30 ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τον Λίβανο το απόγευμα. Η Χαμάς αναλαμβάνει την ευθύνη για 18 στην περιοχή της Χάιφα ■ Συνοριακός αστυνομικός σκοτώθηκε σε επίθεση στην Ιερουσαλήμ ■ Η Παλαιστίνια ακτιβίστρια Αχέντ Ταμίμι συνελήφθη ως ύποπτη υποκίνησης ■ Τουλάχιστον 1.300 πολίτες και στρατιώτες σκοτώθηκαν στη σφαγή της Χαμάς στις 7-Οκτωβρίου, με 241 ομήρους στη Γάζα και 40 αγνοούμενους ■ Υπουργείο Υγείας στη Γάζα (που τελεί υπό τον έλεγχο της Χαμάς: Πάνω από 10.000 νεκροί

Ο ισραηλινός στρατός χτυπά στόχους της Χεζμπολάχ ως απάντηση στις εκτοξεύσεις ρουκετών από τον Λίβανο

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζητά εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ και στις παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες, προειδοποιώντας για τον «πολύ πραγματικό κίνδυνο» να χρησιμοποιηθούν τέτοια όπλα για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου.

«Οι άμαχοι τιμωρούνται και σκοτώνονται σε κλίμακα πρωτοφανή στην πρόσφατη ιστορία στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη», δήλωσε ο Bruno Stagno, επικεφαλής αξιωματικός υπεράσπισης της Human Rights Watch. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ιράν και άλλες κυβερνήσεις κινδυνεύουν να γίνουν συνένοχοι εάν συνεχίσουν να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια σε γνωστούς παραβάτες».

 

 

 

 

Τάσος Λειβαδίτης: Ο αξέχαστος ποιητής του αγώνα και της φτωχογειτονιάς που κρατούσε ανοιχτή την πόρτα της αδικαίωτης ελπίδας, μέχρι “ν’ ανθίσει μες στην καρβουνόσκονη, σαν έν’ άσπρο τριαντάφυλλο”

Οι λαογέννητοι δε φεύγουν. Αγκαλιάζουν με τα πελώρια απλωμένα χέρια των στίχων τους τα σκιρτήματα της ψυχής και των ονείρων μας, στηρίζοντας τα βήματά μας στα δυσκολοδιάβατα μονοπάτια των σύγχρονων καιρών.

"Γράφω για εκείνους που δεν ξέρουν να διαβάσουν \ για τους εργάτες που γυρίζουνε το βράδυ με τα μάτια κόκκινα από τον άμμο.\ __
Γράφω να διαβάζουν αυτοί που μαζεύουνε τα χαρτιά απ' τους δρόμους" __
"Ζήσαμε πάντοτε αλλού και μόνο όταν κάποιος μας αγαπάει ερχόμαστε για λίγο", έγραφε ο Τάσος Λειβαδίτης.

Νύχτα. Περπατάς κάτω από τα κίτρινα φώτα της πόλης. Ελαφρύς θόρυβος, σαν κάποιος να περπατάει πίσω σου. Γυρνάς. Κανείς. Και όμως. Ήταν ένας ποιητής, εκείνος που στέκεται εμπρός σου τώρα, στη γωνιά και ανάβει το τσιγάρο του και που, πριν προλάβεις να πλησιάσεις, θα χαθεί πάλι μέσα στη νύχτα. Ένας ποιητής. Ο Τάσος Λειβαδίτης.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1922. Μεγάλωσε στην καρδιά της πολιτείας, στο Μεταξουργείο. Από πολύ νεαρή ηλικία, από το Γυμνάσιο της οδού Αγησιλάου κιόλας, είναι και δηλώνει ποιητής. Η νύχτα της Κατοχής τον βρίσκει στο Πανεπιστήμιο Αθήνας.
Στη Νομική Σχολή, που δεν την τέλειωσε. Μαζί με άλλους της γενιάς του, θα αφήσει τα πρώτα του γραπτά ίχνη, πάνω στους τοίχους της αδούλωτης πολιτείας, γράφοντας συνθήματα, παλεύοντας μέσα από τις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης.
Ένας περήφανος λαός, πεινασμένος, ξυπόλυτος, ρακένδυτος, αλλά πάντα όρθιος, προσπαθεί, με το όπλο στο χέρι, με την καθημερινή του πάλη, με τη δημιουργία του, να ορίζει αυτός τα πεπρωμένα του. Κάποιοι δεν το ήθελαν αυτό. Μα, ο ποιητής επιμένει να τραγουδά:

«Τραγουδάω εσάς, αδέρφια μου \
εσάς που χτίζετε τις μεγαλουπόλεις \
τραγουδάω εσάς, μικρά μου αγόρια \
που ξεπαγιάζετε πουλώντας σπίρτα στους δρόμους του χειμώνα\
εσάς που φοράτε εφημερίδες κάτω απ' τα τριμμένα σας σακάκια\
τραγουδάω εσάς που ξεκινάτε κάθε αυγή\
κουβαλώντας κάτω απ' το τρύπιο πουκάμισό σας ένα κομμάτι ψωμί\
κι ολάκερη την ισότητα του κόσμου».

                    Ο πηγεμός στην "κόλαση"

1947 "Όποιος διαβαίνει τούτη την πύλη ας αφήσει απ' έξω κάθε ελπίδα" (Δάντε Αλλιγκιέρι: "Κόλαση")

ΣΤΓ 902. Αυτά τα αρχικά και αυτός ο αριθμός ήταν ο επίσημος κωδικός της «κόλασης», που τη λέγανε Μακρόνησο. Ο Τάσος Λειβαδίτης εξορίστηκε εκεί το 1947. Ακολούθησαν η Λήμνος και ο Αϊ - Στράτης, μέχρι το 1952. Στην ποίησή του αποτυπώνεται καθαρά, γυμνή, η Υβρις προς τον Ανθρωπο.

«Πέντε δίκοχα γύρω\
Ο λοχαγός δίχως όνομα\
ένα παιδί γυμνό\
κρεμασμένο από τα χέρια\
αυλακωμένο το σώμα του\
κουρελιασμένο απ' τις βουρδουλιές\
μόλις πατάν' τα νύχια του στο πάτωμα\
όπως σηκώνεται κανείς να δει\
ένα κορίτσι που γελάει πίσ' απ' το φράχτη.\

Ο λοχαγός τον ρωτάει.\
Ο βούρδουλας καίει το πετσί\
ο πόνος γίνεται ένα με το σώμα\
ο πόνος γίνεται ο ίδιος σώμα\
ύστερα θυμάται\
ένα μισοχτισμένο σπίτι στη γωνιά\
το παιδί στη σκαλωσιά ανεβάζει πέτρες\
μα γιατί ένα τόσο μικρό παιδί\
για τόσο μεγάλες πέτρες\
τα ποδαράκια του λυγίσαν ξαφνικά\
δεν πρόφτασε να πιαστεί\
το παιδικό κρανίο κάτω στις πλάκες\
άνοιξε\
μια γυναίκα αλαλιασμένη\
φώναζε μονάχα: μη\

Τώρα πρέπει να μιλήσει\
για να σωθεί\
πρέπει να πάψει να θυμάται\
και να ζήσει.\
Θέλει να ζήσει\
όπως θέλετε κι εσείς.\
Τώρα πρέπει να μιλήσει\
για να σωθεί\
πρέπει να πάψει ν' αγαπάει\
και να ζήσει.\

Ο λοχαγός λέει: μίλησε\
Ο βούρδουλας λέει: μίλησε\
η νύχτα του λέει: μίλησε\
μα η νύχτα είναι λίγη\
οι συντρόφοι πολλοί\
κι έκοψε με τα δόντια του τη γλώσσα\
όπως θα κάνατε κι εσείς.»
__από το ποίημα "Μάχη στην άκρη της νύχτας".

Μέσα στη «μεγάλη νύχτα» της Μακρονήσου, ο ποιητής, ανάμεσα στα χτυπήματα του βούρδουλα, θα μιλήσει για τους συντρόφους του:

«Σφίξαμε το χέρι τόσων συντρόφων!
Οταν καμιά φορά λιποψυχάμε\
νιώθουμε σαν ένα μαχαίρι να τρυπάει την παλάμη μας\
η ανάμνηση του χεριού τους.\

Κι όταν κάνουμε το καθήκον μας\
νιώθουμε κάτω απ' την παλάμη μας κάτι σίγουρο κι ακέριο\
σα να κρατάμε μες στα χέρια μας \
ολάκερο τον κόσμο».
                    («Κάτω απ' την παλάμη μας»).

Και καθώς χτυπά ο βούρδουλας, ο ποιητής βρίσκει και τον τρόπο για να φτιάξει ένα κόκκινο γαρίφαλο από στίχους και να το προσφέρει στον βασανιστή του. Ενα γαρίφαλο φτιαγμένο από περηφάνια, από περπατησιά λαϊκής γειτονιάς, από μόχθο ανθρώπων.

«Γέρασε η μάνα σου σφουγγαρίζοντας τις σκάλες των\ υπουργείων\
το βράδυ σταματάει στη γωνιά\
κι αγοράζει λίγα κάρβουνα απ' το καρότσι του πατέρα μου\
κοιτάζονται μια στιγμή και χαμογελάνε\
την ώρα που εσύ γεμίζεις τ' όπλο σου\
κι' ετοιμάζεσαι να με σκοτώσεις.\

Κι όταν σου πουν να με πυροβολήσεις\
χτύπα με αλλού\
μη σημαδέψεις την καρδιά μου.\
Κάπου βαθιά της ζει το παιδικό σου πρόσωπο.\
Δε θα 'θελα να το λαβώσεις.»
___"Μη σημαδέψεις την καρδιά μου. Τρία Ποιήματα".

Ο πόνος και το αίμα των συντρόφων του γεννούν και την "Κριτική της ποίησης":

«Ε! τι κάθεστε, λοιπόν, ποιητές\
βγείτε στους δρόμους, καβαλήστε στα λεωφορεία, ανεβείτε\
στις αμαξοστοιχίες
θα δείτε καθώς θ' απαγγέλλετε τα τραγούδια σας\
ν' ανθίζει μες στην καρβουνόσκονη, σαν έν' άσπρο τριαντάφυλλο\
το γέλιο των μηχανοδηγών».
____Η "επιστροφή" στη ζωή.

1951. Επιστροφή στην πολιτεία που προσπαθεί να δέσει τις πληγές της. Ορθιες οι γειτονιές, δένουν κρυφά τις πληγές τους και σφίγγουν τα δόντια για να μην δείξουν ότι πονάνε, στον δεσμοφύλακα, που στηριγμένος στο ξένο δεκανίκι του... κρακ... κρακ... τριζοβολώντας απαίσια τις περιδιαβαίνει.

«Ο δεσμοφύλακας κοιμήθηκε\
στην πόρτα\
η νύχτα προχωράει στη νύχτα\
αδέρφια\
βασανισμένα μου αδέρφια\
χαμηλώστε\

Βάλτε τ' αυτί σας στον τοίχο\
σ' όλους τους τοίχους του κόσμου\
ν' ακούσετε αυτά τα χτυπήματα\
ν' ακούσετε την ίδια σας φωνή.\

Ο ήλιος για όλους τους ανθρώπους\
η μέρα είναι κοντά.\
Θα βαδίσουμε.»
____"Μάχη στην άκρη της νύχτας"

Κρακ. κρακ. Το δεκανίκι και το ξυλοπόδαρο του δεσμοφύλακα, της πόλης και της ζωής μας. Η ανάσα του φόβου. Και όταν φύγει, με το αυτί ακουμπισμένο στο χώμα, προσπαθούμε να ακούσουμε από πού περνάει το ρυάκι της ζωής, πού χτυπάνε οι μυστικές φλέβες του νερού. Ενα αστέρι από πάνω μας γλυκαίνει την αγωνία της αναζήτησης. Τακ - τακ η φλέβα του νερού χτυπάει ρυθμικά. Ήχος ευγενικός, όπως η ελπίδα, η αξιοπρέπεια και ο έρωτας.

«Ναι, αγαπημένη μου. Πολύ πριν να σε συναντήσω\
εγώ σε περίμενα. Πάντοτε σε περίμενα.\

Σαν ήμουνα παιδί και μ' έβλεπε λυπημένο η μητέρα μου\
έσκυβε και με ρωτούσε. Τι έχεις αγόρι;\

Δε μίλαγα. Μονάχα κοίταζα πίσω απ' τον ώμο της\
έναν κόσμο άδειο από σένα.\

Και καθώς πηγαινόφερνα το παιδικό κοντύλι\
ήτανε για να μάθω να σου γράφω τραγούδια.»
_____"Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας"

Τραγούδια των ονείρων

«Για να μάθω να γράφω τραγούδια», λέει στο παραπάνω ποίημα ο Τάσος Λειβαδίτης. Κι έγραψε μέγιστα, αθάνατα τραγούδια: «Σαββατόβραδο», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Δραπετσώνα», «Μάνα μου και Παναγιά», «Εχω μια αγάπη», «Λυρικά».

Βρέχει στη φτωχογειτονιά, και είναι παγωμένη τούτη η βροχή. Πάντα παγωμένη ήταν η βροχή στις φτωχογειτονιές. Δεν πειράζει. Οι άνθρωποι ζεσταίνονταν από τα όνειρα.
             «Θυμάμαι το '36\
κάθε βράδυ μόλις κατάφερνε ο πατέρας να φέρνει ένα καρβέλι\
ψωμί.\

Αχνίζαν στο τραπέζι λίγες βραστές πατάτες.\
Μα καθώς άρχιζε να μας μιλάει για την Ισπανία που πολεμούσε\
τ' άδειο τραπέζι γέμιζε μονομιάς σημαίες, οδοφράγματα,\
τραγούδια\
νιώθαμε να χορταίνουμε.»

___"Ο Ανθρωπος με το Ταμπούρλο"

Και ξανά «ανοίξαμε την πόρτα το βράδυ, τη λάμπα κρατήσαμε ψηλά», πορευόμενοι. Και ύστερα πάλι η νύχτα. Στη διάρκεια της δικτατορίας, ο Τάσος Λειβαδίτης, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο, δουλεύει σε λαϊκό περιοδικό, μεταφράζοντας σε συνέχειες τους «Αδελφούς Καραμαζώφ» του Ντοστογιέφσκι. Κρακ, κρακ, το κουτσό πόδι του δεσμοφύλακα με το δεκανίκι, η ανάσα του φόβου και πάλι στις γειτονιές.

«Είχαν αλλάξει οι καιροί, τώρα δε σκότωναν, σ' έδειχναν μόνο με το δάχτυλο, και αυτό αρκούσε. Υστερα, κάνοντας ένα κύκλο που όλο στένευε, σε πλησιάζανε σιγά σιγά, εσύ υποχωρούσες, στριμωχνόσουνα στον τοίχο, ώσπου, απελπισμένος, άνοιγες μόνος σου μια τρύπα να χωθείς.

Κι όταν ο κύκλος διαλυόταν, στη θέση σου στεκόταν ένας άλλος, καθ' όλα αξιαγάπητος κύριος».
          ___Από τον "Νυχτερινό Επισκέπτη".

Η πόλη, η φτωχογειτονιά, τα ξεκοιλιασμένα από τις σφαίρες κτίρια, τα πρησμένα πόδια αυτών «που τους έλεγαν αλήτες», τα κουρελιασμένα ντρίλινα παντελόνια των εργατών, η μνήμη του αίματος, η εξευτελιστική για τον Άνθρωπο μυρωδιά του φόβου, άμμος στα γρανάζια του «συστήματος» στα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά χρόνια.

Μέρες και άλλης "κόλασης"

Μια μικρή «ανάσα» κι ύστερα, πάλι σκοτάδι, αίμα, φόβος. Χούντα και Πολυτεχνείο. Έτος 1973.

«Στον δρόμο περπατούνε αγκαλιασμένοι\
σιγομιλούνε σε κάποιο καφενείο\
κι όλοι οι νεκροί είναι πάλι αναστημένοι\
σαν γονατίζουν στο Πολυτεχνείο».

Στην οθόνη της πόλης, η ταινία της Ελλάδας - πάντα ασπρόμαυρη - εξακολουθεί να προβάλλεται. Χωρίς ήχο. «Θα πρέπει να συνηθίσετε να βλέπετε ξανά εφημερίδες με σφυροδρέπανα αναρτημένες στα περίπτερα», γράφει η Ελένη Βλάχου, προετοιμάζοντας τους αναγνώστες της «Καθημερινής» για την κυκλοφορία, προσεχώς, του νόμιμου, πλέον, «Ριζοσπάστη». Σιωπή, επικρατεί ακόμα. Σιωπή στα σταυροδρόμια, σιωπή στην πόλη, και το μόνο που ακούγεται είναι η ανεπαίσθητη, σαν θρόισμα φύλλου, μουσική, που βγάζει ένα χέρι, καθώς χαϊδεύει τα σημάδια που άφησαν οι χειροπέδες πάνω στο άλλο και αντίστροφα.

«Αιώνια κυνηγημένοι, διωγμένοι από παντού, και μόνο το τραγούδι\
μας, καμιά φορά, θλιμμένο\
μαρτυρούσε το δρόμο, ή άλλοτε για να ξεφύγουμε, σε θρύλους, όπως\
σε σιωπηλή γυναίκα.\

Γέρναμε, ή γινόμαστε απλοί, τόσο που μας έχαναν.\
Κι αλήθεια, κατά πού πέφτει η βασιλεία,\
και μόνος ο καθένας μας θ' ακούσει το ράγισμα ενός άστρου,\
αργά, τη νύχτα.»
          ___  "Σκοτεινή Πράξη"

Αχός μέγας ακούγεται στην πόλη. Έχει φθάσει ο πολιτικός ...«μάγος». Χρόνια περιπλανιόταν ψάχνοντας τις μαγικές συνταγές για πάσα νόσο. Και ιδού, λοιπόν, έρχεται φορτωμένος «δώρα». Σαλπιγκτές πολιορκούν τα τραγούδια. Βαρβαρισμοί πολιορκούν τη γλώσσα. Ημίγυμνες οδαλίσκες μοιράζουν λωτούς και με λάγνα βλέμματα υπόσχονται τη λήθη. Αερόστατα, ουράνια υπερωκεάνια και ολόφωτα διαστημόπλοια κάνουν τη μέρα νύχτα για να διευκολύνεται και πάλι το τσάκισμα των «ιστών» της κοινωνίας.

«Όραμα μεγάλο πάνω απ' τους δρόμους, σα φύλλα του φθινοπώρου\
σκόρπιζαν οι ζητωκραυγές.\
Η πόλη είχε χαθεί κάτω απ' τα φώτα, τις σημαίες, τη βουή.\
Γιορτάζαμε τη νίκη.\

Ομως, την ίδια ώρα, κάποιος σηκώνεται μες στο σιωπηλό σπίτι, δεν\
ανάβει φως, ντύνεται και κάθεται στο σκοτάδι.\

Κανείς δεν μπορεί να τον βοηθήσει.»
___"Μικρό Βιβλίο για Μεγάλα Όνειρα"

Ο ποιητής δεν μπορεί να μεθύσει με ψεύτικο κρασί. Και στρέφεται να πιαστεί από τον εαυτό του, να αποκαταστήσει τα νοήματα εντός του. Θα ψάξει να βρει ένα συνομιλητή, ή μάλλον κάποιον που να τον εμπιστεύεται για να ανοίξει την καρδιά του. Να καταθέσει την πίκρα του, να αφήσει τα δάκρυά του να κυλήσουν ελεύθερα, να λυτρωθεί.

«Κάποτε θα πάρουμε ένα γράμμα, θα 'ναι από μια άλλη εποχή, θα το ακουμπήσουμε στο τραπέζι αμήχανοι, θα σκεφτούμε πόσο είμαστε ακόμα ξένοι, οι λέξεις θα 'χουν γίνει φαντάσματα, στο δρόμο θα βρίσκεις καμιά φορά ένα επισκεπτήριο, αλλά δε θα 'χουμε μνήμη, τα καφενεία άδεια σαν τοπία του υπερπέραν - και μόνο εγώ, τότε, ο τρελός θα σηκωθώ και θα φωνάξω: "σύντροφοι" σαν ν' απαντάω στην ατέλειωτη αυτή σιωπή.

Το ημερολόγιο θα δείχνει Οκτώβριο - με τα μαραμένα φύλλα και τις εξεγέρσεις.»
               ____"Ο τυφλός με το λύχνο"

Πίκρα. Ωρες - ώρες αβάσταχτη. Δεν μπορείς να μένεις κλεισμένος μέσα. Πλένεις το πρόσωπό σου και βγαίνεις στον δρόμο.

«Ύστερα έρχονται και σου λένε "τα χρόνια έφυγαν", αλλά εγώ θέλω να μου απαριθμήσετε κι εκείνα που έφυγαν μαζί με τα χρόνια - αυτό ποιος θα τ' αντέξει; Ετσι εκείνο το βράδυ έστριβα σε μια πάροδο, όταν είδα έναν άνθρωπο να τον τραβολογάνε οι αστυφύλακες, ήταν μεσόκοπος, με γενάκι "πως λέγεσαι;" τον ρωτούσαν, τσιμουδιά αυτός "αφήστε τον", είπα, "πλήρωσα εγώ με την ψυχή μου γι' αυτόν. Λέγεται Λένιν". (Παλιές ιστορίες - για να περάσει κι αυτό το βράδυ)».

    ____"Τα Χειρόγραφα του Φθινοπώρου".

Ο Τάσος Λειβαδίτης έφυγε από την πόλη φθινόπωρο, Οκτώβρη. Στις 30 του Οκτώβρη 1988. «Επιστρέφει», όμως, κάθε βράδυ στις λαϊκές γειτονιές που τραγούδησε. Ανάβει το τσιγάρο του από τα πυρακτωμένα όνειρά τους. Φτιάχνει ποιήματα από πεσμένα στο δρόμο όνειρα. Όνειρα, που τα πατούν ακόμα και ανύποπτοι περαστικοί.

«Κάποτε, καθώς φεύγεις\
πηγαίνοντας σε μια μεγάλη μάχη\
θα σου 'τυχε ν' ακούσεις ξαφνικά από 'να παράθυρο\
ένα πιάνο να παίζει.\

Ισως ένα κορίτσι με άσπρα δάχτυλα\
ή ένας άντρας με δυνατά χέρια\
να παίζουν αυτόν τον λυπημένο σκοπό\
που σου θυμίζει τα παιδικά σου χρόνια, τους χαμένους έρωτες\
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις\
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε\
την καρδιά σου που την ποδοπατήσαν.\

Εσύ στέκεσαι με το στόμα ανοιγμένο\
ακούγοντας κάτω απ' τη βροχή-\
μα πρέπει να βιαστείς, προχωράνε οι άλλοι\
χάθηκαν κιόλας στη στροφή του δρόμου.\

Κι όπως ξεκινάς με πλατύ βήμα\ τα παιδικά σου χρόνια\
οι χαμένοι έρωτες\
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις\
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε\
η καρδιά σου που την ποδοπατήσαν\
ξεκινάνε κι αυτά πλάι σου -\ να πολεμήσουν\
μαζί σου.»

Βιβλιογραφία:

·        Τάσος Λειβαδίτης: Ποίηση, 1, 2, 3 (εκδόσεις «Κέδρος»)

·        Σόνια Ιλίνσκαγια: «Η Μοίρα Μιας Γενιάς» (εκδόσεις «Κέδρος»)

·        «Η Ελληνική Ποίηση: Η Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά» (εκδόσεις «Σοκόλη»).

* Το κείμενο αυτό του Γ. Μηλιώνη προέρχεται από ραδιοφωνική ποιητική εκπομπή του, στο ραδιόφωνο του "902 Αριστερά στα FM"

 

Τραγούδησε γι' αυτούς
που κουβαλούν
"την ισότητα του κόσμου"

«H προσφορά κι η ζήτηση ρυθμίζουνε την κοινωνία έλεγε ο μεγάλος αδερφός μου Μαρξ», έγραφε στον «Αιώνα εμπορίου» ο Τάσος Λειβαδίτης. «Ένα μικρό, ανήθικο εμπόριο κάθε χειρονομία, κάθε λέξη, κι η πιο κρυφή σου σκέψη ακόμα, μεγάλα λόγια στις γωνιές των δρόμων, οι ρήτορες σαν τους λαχειοπώλες διαφημίζοντας όνειρα για μελλοντικές κληρώσεις, τα αισθήματα στο Χρηματιστήριο, στα λογιστικά βιβλία δούναι και λαβείν, πίστωση, χρέωση, ισολογισμοί, εκπρόθεσμες συναλλαγματικές, μετοχές, χρεόγραφα κι ας κλαίει αυτή η γυναίκα στο δρόμο, τι σημασία έχει; "ζούμε σε μια μεγάλη εποχή", οι παπαγάλοι δεν κάνουν ποτέ απεργία μικροί, ανάπηροι μισθοί αγορασμένοι με νεκρές περηφάνιες, γνώση αβέβαιη, πληρωμένη μ' όλη τη βέβαιη νιότη σου, βρέχει νομίσματα, οι άνθρωποι τρέχουν σαν τρελοί να τα μαζέψουν, νομίσματα όλων των εποχών, ελληνικά, ρωμαϊκά, της Βαβυλώνας, δολάρια ασημένια, η βροχή είναι πυκνή, ανελέητη, πολλοί σκοτώνονται, πλανόδιοι έμποροι αγοράζουνε τα πτώματα - θα χρειαστούν μεθαύριο σαν ανεξόφλητες αποδείξεις της "μεγάλης μας εποχής", κι αυτούς τους λίγους στίχους χρειάστηκε ένα ολόκληρο θησαυροφυλάκιο πόνου, για να τους αποσπάσω απ' τη φιλάργυρη αιωνιότητα...».

Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1922. Μεγάλωσε στην καρδιά της πρωτεύουσας, στο Μεταξουργείο. Από πολύ νεαρή ηλικία, από το Γυμνάσιο της οδού Αγησιλάου κιόλας, είναι και δηλώνει ποιητής. Η νύχτα της Κατοχής τον βρίσκει στο Πανεπιστήμιο Αθήνας, στη Νομική Σχολή, που δεν την τέλειωσε. Μετά την Κατοχή εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το 1940 γνωρίζει τον Γιάννη Ρίτσο και του δίνει να διαβάσει ποίησή του. Ο Τάσος Λειβαδίτης έγινε και παρέμεινε μέχρι το θάνατό του ο πιο αγαπημένος, ο αδελφικός φίλος του Γ. Ρίτσου.

Η πρώτη εμφάνιση του  στα Γράμματα έγινε το 1946, από τα «Ελεύθερα Γράμματα» του Δημήτρη Φωτιάδη (τεύχος 55, 15\11\1946). Μεταπολεμικά, εκτός από τα «Ελεύθερα Γράμματα», συνεργαζόταν και με τη «Νέα Εστία». Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «Θεμέλιο», το οποίο όμως εξέδωσε μόνο δύο τεύχη. Το 1947 συλλαμβάνεται και εξορίζεται στο Μούδρο, στη Μακρόνησο και στον Αϊ-Στράτη, όπου, όπως όλοι οι συνεξόριστοι δημιουργοί, μαθητεύει στην ποίηση του αγώνα ενάντια στα κολαστήρια. Το 1952 εκδίδει τη «Μάχη στην άκρη της νύχτας», την πρώτη από τις 21 μεγάλες ποιητικές συλλογές που κατέλιπε, εκτός από διηγήματα. Το 1953 του απονεμήθηκε το Διεθνές Βραβείο Ποίησης του Παγκόσμιου Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία, για τη συλλογή «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου» - το «λαϊκό ανάγνωσμα» της Αριστεράς, το οποίο το 1955 θα απαγορευτεί και ο δημιουργός του θα δικαστεί αλλά τελικά θα αθωωθεί. Το 1954 ήταν μέλος της ιδρυτικής ομάδας του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης». Από το 1954 έως το 1967 έγραφε κριτική ποίησης στην «Αυγή». Το 1957 του απονέμεται το Α΄ Βραβείο Ποίησης του Δήμου Αθηναίων. Το 1977 το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για το «Βιολί για έναν μονόχειρα». Το 1979 ξανακερδίζει το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας». Εγραψε επίσης μέγιστα, αθάνατα τραγούδια: «Σαββατόβραδο», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Δραπετσώνα», «Μάνα μου και Παναγιά», «Εχω μια αγάπη», «Λυρικά», με προορισμό πάντα: «...Τραγουδάω εσάς που ξεκινάτε κάθε αυγή \ κουβαλώντας κάτω απ' το τρύπιο πουκάμισό σας ένα κομμάτι ψωμί \ κι ολάκερη την ισότητα του κόσμου».

Ανήκει στη γενιά εκείνη που διαμορφώνεται πνευματικά στα χρόνια της κατοχής, τα οποία δρουν στο έργο του ως τραυματικές εμπειρίες. Ανήκει σε εκείνους τους ποιητές που στον εμφύλιο εξορίστηκε, ενώ μετά τον εμφύλιο δικάστηκε αλλά τελικά αθωώθηκε γιατί ένα ποιητικό του έργο θεωρήθηκε επικίνδυνο. Ανήκει σε εκείνους τους ποιητές που αμφισβήτησαν και εναντιώθηκαν στην αστική ιδεολογία, εκφραζόμενοι σε νεωτερική γραφή.

Και οι δύο, ο καθένας από το δικό του χωροχρόνο, μας «επισκέπτονται», συνυφασμένος ο καθένας με τον κοινωνικό χαρακτήρα του έργου του, που βγαίνει μεν από το βίωμα και την προσωπική τους τοποθέτηση, αλλά προσανατολίζονται στο παρόν και το μέλλον των εραστών της ποίησης, γιατί:

«Κάποτε, καθώς φεύγεις\
πηγαίνοντας σε μια μεγάλη μάχη\
θα σου 'τυχε ν' ακούσεις ξαφνικά από 'να παράθυρο\
ένα πιάνο να παίζει.\
Ισως ένα κορίτσι με άσπρα δάχτυλα\
ή ένας άντρας με δυνατά χέρια\
να παίζουν αυτόν τον λυπημένο σκοπό\
που σου θυμίζει τα παιδικά σου χρόνια, τους χαμένους έρωτες\
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις\
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε\
την καρδιά σου που την ποδοπατήσαν.\

Εσύ στέκεσαι με το στόμα ανοιγμένο\
ακούγοντας κάτω απ' τη βροχή-\
μα πρέπει να βιαστείς, προχωράνε οι άλλοι\
χάθηκαν κιόλας στη στροφή του δρόμου.\

Κι όπως ξεκινάς με πλατύ βήμα\
τα παιδικά σου χρόνια\
οι χαμένοι έρωτες\
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις\
τα γιασεμιά που σου γυρίσανε\
η καρδιά σου που την ποδοπατήσαν\
ξεκινάνε κι αυτά πλάι σου -\
να πολεμήσουν\
μαζί σου.»

Τάσος Λειβαδίτης
“... ούτε βήμα πίσω!”

«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο. Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές. Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ' τις σφαίρες, μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω. Κάθε κραυγή σου θα 'ναι μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων. Κάθε χειρονομία σου θα 'ναι για να γκρεμίζει την αδικία. Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις, ούτε στιγμή να ξεχαστείς. Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε. Μια στιγμή αν ξεχαστείς, αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στη δίνη του πολέμου, έτσι και σταματήσεις για μια στιγμή να ονειρευτείς, εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές. Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου, αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις για να ζήσουν οι άλλοι. Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι ένα οποιοδήποτε πρωινό. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι μπρος στα ντουφέκια»!

Ένας μεγάλος ποιητής στοχάστηκε πάνω στην ποίηση και δε «χάθηκε», γιατί, μέσω της ποίησης, συνομίλησε με τον κόσμο, βλέποντάς τους σαν φίλους και συναγωνιστές στον ίδιο δρόμο, για τον ίδιο σκοπό, για τα ίδια όνειρα, σε εποχές συγκρούσεων και αγώνων, διωγμών και ελπίδων, καταστροφών που σώρευσε η κατοχή, ο εμφύλιος, η δικτατορία και προσδοκιών που δεν επιτεύχθηκαν ακόμη. Ο Τάσος Λειβαδίτης ανήκει στη γενιά εκείνη που διαμορφώνεται πνευματικά στα χρόνια της κατοχής, τα οποία δρουν στο έργο του ως τραυματικές εμπειρίες.

«Σφίξαμε το χέρι τόσων συντρόφων! Όταν καμιά φορά λιποψυχάμε\ νιώθουμε σαν ένα μαχαίρι να τρυπάει την παλάμη μας\ η ανάμνηση του χεριού τους.\ Κι όταν κάνουμε το καθήκον μας\ νιώθουμε κάτω απ' την παλάμη μας κάτι σίγουρο κι ακέριο\ σα να κρατάμε μες στα χέρια μας \ ολάκερο τον κόσμο» («Κάτω απ' την παλάμη μας»).

Ήταν το 1953, που δημοσιεύει το «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου», το «λαϊκό ανάγνωσμα» της Αριστεράς, για το οποίο τού απονέμεται το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία. Το βιβλίο αργότερα κατασχέθηκε, με αιτία το φιλειρηνικό του περιεχόμενο. Το 1955, ο ποιητής θα δικαστεί για το συγκεκριμένο βιβλίο και η δίκη θα αποκτήσει πανελλήνιο ενδιαφέρον. Στο εδώλιο, ο ποιητής διατυπώνει το σκοπό της τέχνης, συγκινεί το ακροατήριο και τους δικαστές και αθωώνεται. Ανήκει σε εκείνους τους ποιητές, που αμφισβήτησαν και εναντιώθηκαν στην αστική ιδεολογία, υπερασπίστηκε το δίκιο της εργατικής τάξης.

Η φωνή του ποιητή μας «επισκέπτεται», με τον κοινωνικό χαρακτήρα της, που βγαίνει μεν από το βίωμα και την προσωπική του τοποθέτηση, αλλά προσανατολίζεται στο παρόν και το μέλλον, ενεργοποιώντας μυαλό και ψυχή, ανοίγοντας παράθυρα στη ζωή που η καθημερινότητα φυλακίζει.

Μαζί με άλλους της γενιάς του, άφησε τα πρώτα του γραπτά ίχνη, πάνω στους τοίχους της αδούλωτης πολιτείας, γράφοντας συνθήματα, παλεύοντας μέσα από τις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης.

«Πέντε δίκοχα γύρω\ Ο λοχαγός δίχως όνομα\ ένα παιδί γυμνό\ κρεμασμένο από τα χέρια\ αυλακωμένο το σώμα του\ κουρελιασμένο απ' τις βουρδουλιές\ μόλις πατάν' τα νύχια του στο πάτωμα\ όπως σηκώνεται κανείς να δει\ ένα κορίτσι που γελάει πίσ' απ' το φράχτη.\ Ο λοχαγός τον ρωτάει.\ Ο βούρδουλας καίει το πετσί\ ο πόνος γίνεται ένα με το σώμα\ ο πόνος γίνεται ο ίδιος σώμα\ ύστερα θυμάται\ ένα μισοχτισμένο σπίτι στη γωνιά\ το παιδί στη σκαλωσιά ανεβάζει πέτρες\ μα γιατί ένα τόσο μικρό παιδί\ για τόσο μεγάλες πέτρες\ τα ποδαράκια του λυγίσαν ξαφνικά\ δεν πρόφτασε να πιαστεί\ το παιδικό κρανίο κάτω στις πλάκες\ άνοιξε\ μια γυναίκα αλαλιασμένη\ φώναζε μονάχα: μη\ Τώρα πρέπει να μιλήσει\ για να σωθεί\ πρέπει να πάψει να θυμάται\ και να ζήσει.\ Θέλει να ζήσει\ όπως θέλετε κι εσείς.\ Τώρα πρέπει να μιλήσει\ για να σωθεί\ πρέπει να πάψει ν' αγαπάει\ και να ζήσει.\ Ο λοχαγός λέει: μίλησε\ Ο βούρδουλας λέει: μίλησε\ η νύχτα του λέει: μίλησε\ μα η νύχτα είναι λίγη\ οι συντρόφοι πολλοί\ κι έκοψε με τα δόντια του τη γλώσσα\ όπως θα κάνατε κι εσείς» (από το ποίημα «Μάχη στην άκρη της νύχτας»).

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ

Το 1946 παντρεύτηκε με την φύλακα - άγγελο της ζωής του Μαρία Στούπα, ενώ το 1947 εξορίστηκε (Μακρόνησο_Λήμνο_Αϊ-Στράτη), μέχρι το 1952, χρονιά που εξέδωσε τα πρώτα του βιβλία «Μάχη στην άκρη της νύχτας» και «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας».

Το 1961 γράφει το σενάριο της ταινίας «Συνοικία το Όνειρο», όπου ακούγονται τα τραγούδια «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» και «Σαββατόβραδο» όλα σε δικούς του στίχους, τα οποία μαζί με άλλα του τραγούδια θα συμπεριλάβει αργότερα ο Θεοδωράκης στο δίσκο του «Πολιτεία».

Το 1965, εκδίδονται σε τόμο με τίτλο «Ποίηση 1952-65» όλες οι μέχρι τότε ποιητικές του συλλογές.
Από το 1967 έως το 1972 ο ποιητής βυθίζεται στη σιωπή. Μένει άνεργος και για λόγους επιβίωσης διασκευάζει ή μεταφράζει, με το ψευδώνυμο Ρόκκος, έργα λογοτεχνικά για περιοδικά ποικίλης ύλης. Το 1972, εκδίδει το βιβλίο «Νυχτερινός επισκέπτης». Το 1976 και το 1979, του απονέμεται το Β' και Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα βιβλία του «Βιολί για μονόχειρα» και «Εγχειρίδιο ευθανασίας», αντίστοιχα.
Το 1982 νοσηλεύεται με έμφραγμα, ενώ το 1987 εκδόθηκε ο δεύτερος τόμος με τα μέχρι τότε έργα του με τον τίτλο «Ποίηση Β».
Ο Τάσος Λειβαδίτης «έφυγε» στις 30 Οκτώβρη 1988, το μήνα «με τα μαραμένα φύλλα και τις εξεγέρσεις», όπως έγραψε ο ίδιος. Το 1990 ολοκληρώθηκε και ο τρίτος τόμος των Απάντων του με τίτλο «Ποίηση Γ».

Δείτε και από τον αρχείο της ΕΡΤ
προσώπων τόποι ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης