Με αφορμή τα 45 χρόνια από το φασιστικό πραξικόπημα στη Χιλή

Η περίπτωση της Χιλής, βασικά η περίοδος κυβέρνησης της Λαϊκής Ενότητας (1970–1973) υπό τον Σαλβαδόρ Αγιέντε, με τη συμμετοχή του ΚΚ καθώς και το τραγικό τέλος της (στρατιωτική χούντα Πινοσέτ), αποτελεί πηγή επίκαιρων από τότε και μέχρι σήμερα συμπερασμάτων και διδαγμάτων για το διεθνές επαναστατικό κίνημα.

Σε ό,τι μας αφορά, έχουμε ιδίαν πείρα από την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πυρήνα του σοσιαλδημοκρατικού πόλου εναλλαγής στην αστική διακυβέρνηση και την προβολή του στόχου «(δια)κυβέρνησης της Αριστεράς» όπως αποτυπώθηκε αρχικά στο ιδρυτικό του συνέδριο και στη συνέχεια υλοποιήθηκε σαν μνημονιακή διακυβέρνηση ΣυριζΑνελ (της πρώτης & δεύτερης φοράς «αριστεράς»), που από την πρώτη στιγμή μας άλλαξαν τα φώτα ‑με κερασάκι στην τούρτα τις δηλώσεις Τσίπρα στη ΔΕΘ που θα μπορούσαν να έχουν τίτλο “τα μνημόνια τώρα δικαιώνονται” και υπότιτλο “νέο ξέπλυμα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού”…

Από την άλλη η ‑από την πρώτη στιγμή, η δεδηλωμένη άρνηση του ΚΚΕ να συμμετάσχει ή να την στηρίξει ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα τη συζήτηση για τη στάση των ΚΚ απέναντι σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού που αυτοχαρακτηρίζονται ως «αριστερές», «αντιιμπεριαλιστικές», «αντιμονοπωλιακές», άνοιξαν και σε διεθνές επίπεδο ιδεολογικοπολιτικές συζητήσεις, γιατί από ένα μεγάλο φάσμα πολιτικών δυνάμεων του οπορτουνισμού οι κυβερνήσεις αυτές προβάλλονται είτε ως αυτόνομος στρατηγικός στόχος είτε σαν κάτι (σκαλοπάτι) που ‑με στήριξη του εργατικού κινήματος και συμβάλλοντας στην όξυνση της ταξικής σύγκρουσης, μπορεί να γίνει κρίκος για ευρύτερες ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας.

Η ουσία της πολιτικής γραμμής αυτών των δυνάμεων (και ανεξάρτητα από επιμέρους φιοριτούρες) στο δίλημμα «μεταρρύθμιση ή επανάσταση» απαντάει «μεταρρύθμιση» και δεν είναι τυχαία η «καραμέλα» ότι το ΚΚΕ (δήθεν) παραπέμπει τη λύση των λαϊκών προβλημάτων στο σοσιαλισμό.

Η ιστορία έχει δείξει ότι κυβερνήσεις στο έδαφος του αστικού κράτους με τη στήριξη, συμμετοχή ή ανοχή των κομμουνιστικών κομμάτων (όσο δυνατά κι αν ήταν αυτά) δεν μπόρεσαν να λύσουν σε μόνιμη βάση ούτε τα οξυμένα καθημερινά προβλήματα των εργαζόμενων (πχ. ψωμί, στέγη, μόρφωση), αντίθετα οι ονομαζόμενες παλιότερα «κατακτήσεις» του εργατικού κινήματος ήταν ‑όσον αφορά το γενικότερο χαρακτήρα τους- περισσότερο προϊόντα και ανάγκη της καπιταλιστικής ανάπτυξης, δηλ. στοιχεία προσαρμογής και εκσυγχρονισμού της. Βεβαίως αυτό δεν αναιρεί την επίδραση της ταξικής πάλης στη διαμόρφωσή τους και κυρίως του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων σε συνθήκες ύπαρξης της ΕΣΣΔ.

Να το πούμε καθαρά (και σ’ αυτό θα σταθούμε στη συνέχεια): Θεωρούμε πως οι αυταπάτες, η συμβιβαστική στάση και η υποχωρητικότητα του ΚΚ Χιλής, η ίδια η στρατηγική του κλπ μέσα κι έξω από την Unidad Popular στην κυβέρνηση Αγιέντε (το σωστό άκουσμα είναι Αγιέντε) αποτελούν το κλειδί (σε ό,τι αφορά εμάς τους κομμουνιστές) για την 11η Σεπτέμβρη 1973

 

 

Έτσι τέλειωνε το ποίημά του «Ο Λαός», ο κομμουνιστής ποιητής και μέλος της ΚΕ του ΚΚ Χιλής Πάμπλο Νερούδα (Βραβείο Στάλιν, 1953, Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1971), που στις 23/9/1973 πεθαίνει σε ηλικία 69 μόνο ετών στο Σαντιάγο. Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1973, ο χιλιάνικος λαός γιορτάζει με τον λατρεμένο του ποιητή, στο Στάδιο του Σαντιάγο, παρών και ο τιμώμενος, παρά την άσχημη κατάσταση της υγείας του. Στις 11 Σεπτεμβρίου, τα τανκς του αμερικανοκίνητου ανδρείκελου Πινοσέτ βομβαρδίζουν την κατοικία του Σαλβαδόρ Αγιέντε, ενώ ο Νερούδα, σε κατ’ οίκον περιορισμό, στερούμενος ακόμη και την ιατρική περίθαλψη, πεθαίνει λίγες μέρες μετά.

Ο χιλιάνικος λαός, αν και δολοφονείται καθημερινά, συνοδεύει στην τελευταία κατοικία του τον ποιητή του. Η κηδεία του μετατρέπεται στην πρώτη αντίσταση του χιλιάνικου λαού στη χούντα του Πινοσέτ.

Λουίς Κορβαλάν ΓΓ του ΚΚ Χιλής επί Αγιέντε
(έφυγε από τη ζωή τον Ιούλη του 2010…)

Ο Κορβαλάν σαν (συν)εκδότης ‑έγραψε το 1ο κεφάλαιο, του βιβλίου «Η άλλη 11η Σεπτέμβρη — Η δολοφονία του Αγιέντε και χιλιάδων Χιλιανών πριν 30 χρόνια» (εκδ. Spotless-Verlag, 2003 Βερολίνο) μιλάει ‑προφανώς μετά από «ώριμη σκέψη» για κείνη την περίοδο σαν «Ένα μεγάλο τραγούδι», που ήταν «η εργασία και ο αγώνας του λαού που το τραγουδούσε όταν κυβερνούσε ο Σαλβαδόρ Αγιέντε και που τερματίστηκε με μια πένθιμη χορωδία, όταν τα πολεμικά αεροπλάνα επιτέθηκαν στη Μονέδα και βομβάρδισαν το έργο του χιλιανού λαού». Κατά τον Κορβαλάν¡¡, στο πρόσωπο του Αγιέντε συγκρούονταν «η σταθερή πρόθεση να υλοποιήσει την επανάσταση σε δημοκρατία και ελευθερία και η αποφασιστική επιθυμία του να μην επιτρέψει στην αντίδραση να ξαναπάρει την εξουσία και να εγκαθιδρύσει ένα μη δημοκρατικό καθεστώς».

Παραμένει αναμφισβήτητο γεγονός ότι, «η βασική γραμμή ‑κεντρικοί άξονες δράσης και ιδεολογικός προσδιορισμός, καθοριζόταν από την αγαστή συμφωνία μεταξύ Αγιέντε και Κομμουνιστικού κόμματος ιδιαίτερα σχετικά με το χαρακτήρα της επανάστασης, τα στάδιά της, την πολιτική των συμμαχιών, τη σύνδεση της πίεσης των μαζών από τα κάτω με τη δραστηριότητα της κυβέρνησης από τα πάνω για την επιβολή του προγράμματος που είχαμε αποφασίσει» … Ήταν μια σχέση χαρακτηριζόμενη από «εμπιστοσύνη και άμεμπτη εκτίμηση των συμφωνιών και διαφωνιών των δύο πλευρών»…

Το 2008 ο Κορβαλάν γράφει το τελευταίο βιβλίο του «Οι κομμουνιστές και η δημοκρατία», όπου κάνει έκκληση “για μια κοινωνία που (πλέον) θα βασίζεται σε «νέα κοινωνικά κινήματα»”…

Σαλβαδόρ Αγιέντε
(Salvador Allende Gossens)

1908–1973 επί κεφαλής της UP (Unidad Popular) υπήρξε (κατά wiki) ο πρώτος μαρξιστής Πρόεδρος της Χιλής !! Στην ομιλία μετά την νίκη του ο Αγιέντε είπε: «Αξιώνουμε να δημιουργήσουμε έναν διαφορετικό κόσμο, να αποδείξουμε ότι μπορούν να γίνουν βαθιές αλλαγές που αποτελούν επανάσταση. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση δημοκρατική, εθνική, επαναστατική και λαϊκή που θα οδηγήσει στον Σοσιαλισμό». Ξεκίνησε με ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων κρατικοποιώντας ‑μεταξύ άλλων, μεγάλες εκτάσεις γης, τον ορυκτό πλούτο της χώρας και τις τράπεζες.

Την Unidad Popular αποτελούσαν το ΚΚ [Partido Comunista (PCCh)], το Σοσιαλιστικό [Partido Socialista (PS)] οι Ριζοσπάστες [Radical (PR)], οι σοσιαλδημοκράτες [Partido Social Demócrata (PSD)], το Κίνημα “Λαϊκής Δράσης” [Movimiento de Acción Popular Unitaria (MAPU)] και οι ανεξάρτητοι [Acción Popular Independiente (API)].

Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Αγιέντε η κομματική δομή της UP άλλαξε παραπάνω από μια φορά .

Από το Ριζοσπαστικό Κόμμα προέκυψε το Ριζοσπαστικό Κόμμα της Αριστεράς, που εντάχθηκε στην κυβέρνηση μέχρι το 1972, όταν «μετακόμισε» στην Confederación de la Democracia (CODE — Χριστιανοδημοκράτες -“Democracia Cristiana” & Εθνικό κόμμα -“Partido Nacional”) Από την άλλη πλευρά , το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα διαλύθηκε και τα περισσότερα από τα μέλη του εντάχθηκαν στο επίσημο Ριζοσπαστικό Κόμμα (Partido Radical) Έγιναν και επί μέρους αλλαγές (διάσπαση πχ του MAPU προς Partido Demócrata Cristiano & Obrero Campesino εμφανίστηκε, η “Χριστιανική Αριστερά” από πρώην μέλη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και του MAPU / Obrero Campesino κλπ).

Ξαναγυρνώντας στο ΚΚ [ Partido Comunista (PCCh) ]: αυτοχαρακτηρίζεται καταστατικά / προγραμματικά σαν «κόμμα εργατών, αγροτών και διανοούμενων, εμπνευσμένο από τη σκέψη (“inspirado por el pensamiento” σ.σ.) του Καρλ Μαρξ και ο Βλαντιμίρ Λένιν»

Πατέρας του θεωρείται ο ηγέτης του εργατικού επαναστατικού κινήματος Luis Emilio Recabarren και από τις γραμμές του πέρασαν μεγάλα ονόματα όπως ο Elías Lafferte, ο Pablo Neruda, η Violeta Parra, ο Víctor Jara ο Luis Sepúlveda (θα μιλήσουμε πιο διεξοδικά γι αυτόν παρακάτω) κά. Ξεχωριστή οργάνωση αποτελεί η νεολαία του (Juventudes Comunistas de Chile [JJCC].

Κορβαλάν - Αγιέντε - Νερούδα

• Μετά την ανατροπή του Σαλβαδόρ Αγιέντε και την άνοδο του Πινοτσέτ, το ΚΚ διώκεται άγρια (εξορίες βασανιστήρια δολοφονίες κλπ) Τα μέλη της ΚΕ και τα άλλα στελέχη ‑όσα δεν συλλαμβάνονται, καταφεύγουν στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στην Κούβα και όσοι μένουν πίσω ‑στην παρανομία επιχειρούν την αναδιοργάνωση του Κόμματος.
• Το 1976, δέχονται το μεγάλο χτύπημα (Victor Diaz Fernando Ortiz, και μέλη της νεολαίας- JJCC) μετά από συντονισμένη επίθεση στρατού, αστυνομίας, μυστικών υπηρεσιών και φασιστικών παραστρατιωτικών ομάδων.
• Στην ολομέλεια του 1977, μιλάει για «ιστορικό κενό», αναγνωρίζοντας την «αποτυχία του Κόμματος στην αντιμετώπιση της αντιδραστικής προέλασης» που θα τελειώσει στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με την υιοθέτηση της «Política de Rebelión Popular de Masas» και τη δημιουργία ενός πατριωτικού μετώπου μάχης (Frente Patriótico Manuel Rodríguez) με σύνθημα «όλες τις μορφές της πάλης ενάντια στη δικτατορία», θεωρώντας αυτονόητη την ένοπλη αντίσταση ενάντια στην κρατική τρομοκρατία (μεταξύ άλλων έκανε αίσθηση η γενική διακοπή ρεύματος σε μεγάλο κομμάτι της χώρας τον Δεκ του 1983 ‑είχαν προηγηθεί το Μάιο, με συμμετοχή χιλιάδων λαού οι κινητοποιήσεις “Jornadas Nacionales de Protesta”, επίσης σαμποτάζ στην ενέργεια κλπ)
• Το 1986, το μέτωπο FPMR κορυφώνει τη δράση του (υπόθεση “Carrizal Bajo” ‑όπλα από την Κούβα, απόπειρα εναντίον του ίδιου του Πινοτσέτ κλπ που δεν θα καρποφορήσουν), που ματαιώνει σε μεγάλο βαθμό μια εν πολλοίς αδιέξοδη στρατηγική σημαδεύοντας ταυτόχρονα το τέλος της.
• Το 1987, η εθνική ηγεσία του ΚΚ αποφασίζει ριζική αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων του, διαχωρίζει τη θέση του από το FPMR και υιοθετεί την απόφαση για δημοψήφισμα κατά της χούντας.

Μαζί με τους Σοσιαλιστές (Partido Socialista-Almeyda), τη “Χριστιανική Αριστερά” (Izquierda Cristiana), το Κίνημα δράσης “Movimiento Democrático Popular”- (MDP), και με το Κίνημα “Επαναστατική Αριστερά”, δημιουργεί μια “εναλλακτική κέντρο — αριστερή Δημοκρατική συμμαχία” που τάχτηκε με το «Όχι» στο δημοψήφισμα του 1988- σε αντιδιαστολή με τις ανανεωμένες “αριστερές” ομάδες τόσο των Χριστιανοδημοκρατών όσο και του νέου Σοσιαλιστικού Κόμματος υπό τον Núñez. Αλλά η διάδοχη κατάσταση ήταν έτοιμη από το αστικό κράτος, έτσι μετά τη «νίκη» (ΝΑΙ 3,119,110 — 44 % ΟΧΙ 3,967,569 56%) στηρίζει τον «μαχητικό» χριστιανοδημοκράτη Patricio Aylwin που τελικά θα είναι και ο πρώτος ‑προϊόν συμβιβασμού, πρόεδρος της Χιλής στη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία.

Και ενώ μέχρι και το 1989, ο Augusto Pinochet, είναι ακόμη και στην κυβέρνηση, το ΚΚΧ δημιουργεί ένα ‑όπως διατείνεται, «κομματικό εργαλείο ειδικού σκοπού» (“un partido instrumental”), μαζί με την IC -«Χριστιανική Αριστερά» (Partido Izquierda Cristiana), το Λαϊκό Ενωτικό Κίνημα Δράσης (Movimiento de Acción Popular Unitaria), το Σοσιαλιστικό Κόμμα ‑PS (Almeyda) και το MIR, με όλα τα πρώην μέλη της Ενωτικής Αριστεράς (Izquierda Unida) και του MDP, το ονομαζόμενο “διευρυμένο” (Partido Amplio de Izquierda Socialista [PAIS] που κατεβαίνει το 89 στις εκλογές σαν συνασπισμός «Ενότητα για τη Δημοκρατία» (coalición electoral Unidad para la Democracia), μαζί με το Ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα (PRSD).

Αλλά στη συνέχεια οι Σοσιαλιστές έκαναν τα δικά τους παιχνίδια (επανένωση PS Almeyda με σοσιαλδημοκράτες, ενσωμάτωση μεγάλου αριθμού των μελών της IC και MAPU στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) και στο νεοϊδρυθέν Κόμμα για τη Δημοκρατία (PPD), το PAIS έχασε λόγο ύπαρξης και διαλύθηκε: έτσι τη 10ετία του 90 το ΚΚΧ μένει χωρίς τους παραδοσιακούς επί 25 και πάνω χρόνια συμμάχους του και αποφασίζεται από ηγετικά στελέχη ‑με την Κομμουνιστική Νεολαία αντίθετη η ίδρυση ‑αλά ιταλικά, του PDI (Δημοκρατικό Αριστερό Κόμμα), που όμως δεν θα βρει μεγάλη ανταπόκριση και τελικά θα οδηγήσει στην ενσωμάτωση αυτής της ομάδας στους σοσιαλιστές (PS και PPD).

Μετά υπέστη διαδοχικές πολιτικές κρίσεις με διασπάσεις κλπ (πχ. Fuerza Social y Democrática, Nueva Izquierda) για να καταλήξει στο σύμφωνο “Juntos Podemos Más” μια «νέα πολιτική αναφορά» ‑Δεκ 2003 με «ανθρωπιστικά» κινήματα και το 2005, εν μέσω λεγκαλιστικών αυταπατών (μπροστά για το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών) παρέχει «κριτική υποστήριξη» (!!) προς την υποψήφια του κυβερνώντος κόμματος, Michelle Bachelet, που οδήγησε το “Juntos Podemos Más” πρακτικά σε διάλυση στα εξ ων συνετέθη

Και στη συνέχεια άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου: Η αστική κυβέρνηση Bachelet (2006–2010) και στη συνέχεια (2010–2014) του Sebastián Piñera έδειξαν τα δόντια τους.

Ο λαός στο δρόμο ‑σχεδόν χωρίς οργάνωση …μεγάλη μαθητική κινητοποίηση το 2006, τυφλή σύγκρουση των εργαζομένων με τις εταιρίες υπεργολαβίας χαλκού το 2007, και εθνικές απεργίες (2007 & 2009), ενώ την ίδια περίοδο το PCCh (ΚΚΧ) μαζί με την Izquierda Cristiana (Χριστιανική Αριστερά ‑πρόσφατα νομιμοποιημένη) το Partido Humanista (Ανθρωπιστικό Κόμμα) και άλλες ομάδες του Juntos Podemos Más «όλοι μαζί μπορούμε» κάνουν μια εκλογική συμφωνία αχταρμά και με 9,12% σε εθνικό επίπεδο το ΚΚΧ κερδίζει μόνο 4 mayoralties …αποκαρδιωτικά και τα ποσοστά στη συνέχεια (2012 > 1,35%, 2016 > 1,63%)

Βασικές Πηγές
portal ΚΚ Χιλής — Partido Comunista de Chile
Ριζοσπάστης
ΚΟΜΕΠ - Τάσου Τραβασάρου 2013–2 & 2013–5 «Το ΚΚ Χιλής στην κυβέρνηση Λαϊκής Ενότητας. Διδάγματα για το σήμερα» + Για την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος
Αλέκας Παπαρήγα H θέση για την άρνηση συμμετοχής των ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις

Μέχρι τώρα, σταθήκαμε ‑μέσα από μια σύντομη ιστορική αναδρομή, στη συμβιβαστική στάση και την υποχωρητικότητα του ΚΚ Χιλής, στις αυταπάτες (όπως η ίδια ζωή απέδειξε) της στρατηγικής και της τακτικής του, μέσα κι έξω από την Unidad Popular στην κυβέρνηση Αγιέντε αλλά και στη συνέχεια μέχρι σήμερα.

 

Για εμάς δεν υπήρξε κεραυνός εν αιθρία (πχ) ούτε η απόφασή του το 2013 να στηρίξει την Μπασελέτ και τον συνασπισμό σοσιαλδημοκρατών / χριστιανοδημοκρατών, συμμετέχοντας σ’ ένα μόρφωμα, που στα 19 χρόνια παραμονής του στην εξουσία δεν έκανε τίποτ’ άλλο από ξέπλυμα του κληροδοτήματος της δικτατορίας…

Ούτε βέβαια οι μετέπειτα ‑κάθε τόσο οβιδιακές μεταμορφώσεις του, αρκεί κανείς να δει τις πολιτικές επεξεργασίες του ανήμερα του πραξικοπήματος.

• 11-Σεπ-18 (ΚΚ Χιλής) ‑στο επίσημο site του Bajo el lema “Unidad Para Cambiar Chile” nace bancada PC – Progresistas
  Με το σύνθημα “Ενότητα για την αλλαγή της Χιλής”, γεννιέται το ανάχωμα ΚΚ & Προοδευτικών δυνάμεων
• 11-Σεπ-18 (Κομμουνιστική Νεολαία) ‑με ανάρτηση στο tweeter
  A 45 años del golpe de estado, no olvidamos y exigimos justicia ¡No a la impunidad!
  45 χρόνια μετά το πραξικόπημα, δεν ξεχνάμε και ζητάμε δικαιοσύνη. Όχι στην ατιμωρησία!

Έτσι ακριβώς: Το ΚΚ σε μια χώρα όπου το αστικό κράτος λύνει και δένει ανήμερα στα 45 χρόνια από τη μέρα που ξεκίνησε το λουτρό αίματος για τον Χιλιανό λαό επισημοποιεί το τελευταίο (χρονικά) οπορτουνιστικό φρούτο ‑επί λέξει «τις μέγιστες προσπάθειες κομμουνιστών και προοδευτικών για την οικοδόμηση του νέου μεγάλου σπιτιού της αριστεράς» …όπου «μοιραζόμαστε έναν ορίζοντα μέσα από μια ιστορία που μας ενώνει, αντικατοπτρίζοντας την επιθυμία, δημιουργίας γεφυρών στην αντιπολίτευση»… όπου η ταξική συνεργασία δίνει και παίρνει …«η διαίρεση και ο σεχταρισμός δεν μπορεί να μπαίνουν πάνω από την ενότητα και τη γενναιοδωρία» (!!), ενώ «υπάρχει δυνατότητα συγκλίσεων και η πρόσκλησή μας είναι σε όλη την αντιπολίτευση, από τους χριστιανοδημοκράτες (DC) με εξαίρεση την αντιδραστική δεξιά (FA), σε μια κοινή ατζέντα αλλαγής, της αποτυχημένης κυβέρνησης Sebastian» …
όσο για την Κομμουνιστική Νεολαία; (Juventudes Comunistas de Chile) … αυτή (απλά) «ζητάει δικαιοσύνη» (!!!)

Βέβαια ‑για να λέμε και του στραβού το δίκιο, μάλλον για πολιτιστικό σύλλογο πρόκειται, αφού στο επίσημο site της, εν είδει καταστατικού υπάρχει ένα “¿Quiénes Somos?“ «Ποιοι είμαστε»; — όπου μας πληροφορούν πως πρόκειται για «μια ομάδα νέων ανθρώπων ενωμένων με την αποφασιστικότητα να κάνουμε κοινωνικές αλλαγές και επομένως να οργανώσουμε τον εαυτό μας σε αυτόν τον αγώνα, επιλέγοντας τη συλλογικότητα, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι υπάρχουν επείγοντα προβλήματα για τη λύση στη Χιλή και ότι οι μετασχηματισμοί δεν θα επιτευχθούν μόνο από μεμονωμένες ενέργειες. Συνεισφέρουμε για τη δημιουργία αλλαγών στην κοινωνία, με εκείνα τα μικρά πράγματα που, βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των σπουδαστών, των εργαζομένων και των κατοίκων, σε όφελος εκείνων που αμφισβητήσουν το πολιτικό σύστημα θέλουν να αλλάξουν το μοντέλο νεοφιλελεύθερο στη Χιλή. Είμαστε η νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος, αυτόνομοι στη δομή μας, χτίζοντας μέρα με τη μέρα ένα Νεολαιίστικο Κίνημα που στοιχηματίζει στην οργάνωση και παλεύει για τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς που απαιτεί η χώρα μας και ο κόσμος» …

(και κλείνουν με ένα απόσπασμα του Τσε ‑προσβάλλοντας τη μνήμη του μεγάλου επαναστάτη από τη γνωστή ομιλία του στους νέους της Κούβας, όταν έλεγε πως (βλ εδώ) «το πρώτο πράγμα που πρέπει να χαρακτηρίζουν τον κομμουνιστή νεολαίο είναι το να είναι κομμουνιστής, κάτι που δεν αλλάζει ούτε στην πιο βαθιά παρανομία, είναι η τιμή που αισθάνεται και εκφράζεται κάθε στιγμή, με μεγάλη αίσθηση του καθήκοντος, για την κοινωνία που χτίζουμε, …η ευαισθησία του στην αδικία και το ανήσυχο πνεύμα, κάθε φορά που κάτι πάει λάθος, κρίνοντας αυστηρά αυτόν που το κάνει, ανοιχτός για νέες εμπειρίες, για να σχηματίσει τη μεγάλη εμπειρία της ανθρωπότητας που προχωράει στο δρόμο του σοσιαλισμού — κομουνισμού …όπως και εδώ στην Κούβα! … Ο νεαρός κομμουνιστής δεν μπορεί να περιορίζεται από τα σύνορα μιας χώρας αλλά να εφαρμόζει τον προλεταριακό διεθνισμό και να θυμάται εμάς, τους κομμουνιστές και όσους θα θέλαμε να είμαστε κομμουνιστές εδώ στην Κούβα, ένα απτό παράδειγμα για όλη την Αμερική»)
(όποιος θέλει και αντέχει περισσότερα για το «ΚΚ» & την «Κουμουνιστική Νεολαία» της Χιλής)… εδώ & εδώ
_______________

Σημ ‑ένα δείγμα γραφής:

Το ΚΚ της Χιλής έχει ένα ειδικό (διαδικτυακό και μη) τμήμα …κάτι σαν ιστορία-μαρτυρολόγιο της διαδρομής του επικεντρώνοντας φυσικά στους δολοφονημένους αγωνιστές του από τη στρατιωτικοφασιστική χούντα.

Το logo είναι αυτό !! (τα σχόλια περιττεύουν)

Στρατηγική & Τακτική

Η μαύρη επέτειος προσφέρεται τόσο για προβληματισμό γύρω από καίρια ‑σήμερα περισσότερο από ποτέ ζητήματα (στρατηγικής κυρίως αλλά και τακτικής) του επαναστατικού κινήματος ‑του κράτους, της εξουσίας, της στάσης απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία κλπ., όσο και για, κατά το δοκούν συμπεράσματα «διάφορων» περί «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα», «μεταβατικών προγραμμάτων» και κυβερνήσεων της «αριστεράς».

Από την πείρα της Παρισινής Κομμούνας, όπως οι Μαρξ και Ένγκελς ανέδειξαν στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, «η εργατική τάξη δεν μπορεί να κατακτήσει την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση για τους δικούς της σκοπούς», αλλά, όπως υπογράμμισε ο Λένιν (βλ. «Κράτος και Επανάσταση»), πρέπει «να συντρίψει, να τσακίσει την “έτοιμη κρατική μηχανή” και να μην περιοριστεί στην απλή κατάληψή της» δηλ. στη θέση της δικτατορίας της αστικής τάξης η εργατική τάξη βάζει το δικό της κράτος, τη Δικτατορία του Προλεταριάτου.

Πολλές φορές η συζήτηση γύρω από τη Χιλή του Αγιέντε ‑παρεκκλίνοντας από το κύριο, περιστρέφεται γύρω από «πρακτικά» / υποθετικά ερωτήματα (έλλειψη ενιαίου κέντρου, νομιμοφροσύνη στους -[ΣΣ αστικούς] θεσμούς, υπερβολικός σεβασμός στις «ελευθερίες» κλπ «πράσιν’ άλογα».

Το 1969, την περίοδο συγκρότησης της Λαϊκής Ενότητας, το ΚΚ Χιλής τοποθετούνταν κατηγορηματικά κατά του ένοπλου δρόμου «στις δοσμένες συνθήκες», θεωρώντας ότι υπάρχουν δυνατότητες για την άνοδο στην εξουσία μέσω των εκλογών (Συνέντευξη του Λουίς Κορβαλάν στο «Cadernos Universitarios», βλ «Los Partidos Comunistas de America Latina, en la lucha por la unidad de las furzas antiimperialistas», σελ. 110–111 εδώ)

Αξιοσημείωτο είναι και το ότι στο τελευταίο διάγγελμα του προέδρου Αλιέντε, λίγο πριν πεθάνει, δεν υπάρχει καν έκκληση σε αντίσταση. Αυτό που λέει είναι «ο λαός πρέπει να υπερασπίσει τον εαυτό του, όχι όμως να θυσιαστεί»…

Θυμίζουμε ακόμη πως στο 25ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1976) μπαίνει υπό μορφή «απορίας» (!!) το αφελές «πώς είναι δυνατό, με τόσα που μεσολάβησαν έως τις 11/9/73, η συνωμοσία της χιλιανής αντίδρασης να “αιφνιδιάσει” την επανάσταση» (ναι !! την επανάσταση…) είναι λοιπόν προφανές πως υπήρχαν γενικότερα προβλήματα στρατηγικής του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος τη συγκεκριμένη περίοδο, που στη συνέχεια έγιναν.

Και ενώ «ειρηνική μετάβαση» όταν έχει ήδη κοστίσει εκατόμβες θυσιών στην εργατική τάξη, στο κίνημα και στο λαό της Χιλής στην εισήγηση προς το 25ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ (1976) περιέχεται τα «απίστευτο» (Μπρέζνιεφ, έκθεση δράσης, εκδ. ΣΕ, σελ. 44): «η προσωρινή ήττα της χιλιανής επανάστασης δε μειώνει τις ιστορικές υπηρεσίες της και τη σημασία της πείρας της. Η τραγωδία της Χιλής καθόλου δε διέψευσε το συμπέρασμα των κομμουνιστών ότι η επανάσταση μπορεί να νικήσει από διάφορους δρόμους, μαζί και τον ειρηνικό δρόμο, αν υπάρχουν γι’ αυτόν οι απαραίτητες συνθήκες».

Η συνδιάσκεψη των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής που συνήλθε στην Αβάνα το 1975 (βλ εδώ «Los Partidos Comunistas de America Latina, en la lucha por la unidad de las furzas antiimperialistas», σελ. 114) εκτιμά πως «η χιλιάνικη εμπειρία πάνω απ’ όλα επιβεβαιώνει την ισχύ της μαρξιστικής — λενινιστικής αντίληψης για το ότι οι παλιές τάξεις δεν εγκαταλείπουν εθελοντικά την εξουσία. Αντίθετα, την υπερασπίζονται με νύχια και δόντια. Με τον ίδιο τρόπο επιβεβαιώνει τον καθοδηγητικό ρόλο της εργατικής τάξης και της ανάγκης να αποφευχθεί η απομόνωσή της στην προσπάθεια για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Επιβεβαιώνει την ανάγκη εφαρμογής μιας πολιτικής συμμαχιών πλατιάς και ευέλικτης και υπογραμμίζει την υποχρεωτικότητα μιας ενιαίας διεύθυνσης, σταθερής και ομογενούς των δυνάμεων του αντιιμπεριαλιστικού συνασπισμού. Η χιλιάνικη εμπειρία δείχνει καθαρά ότι το επαναστατικό κίνημα δεν μπορεί να απορρίψει κανένα

Η συγκεκριμένη πείρα της Χιλής υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει την προειδοποίηση του Λένιν (βλ «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι», εκδ. ΣΕ σελ. 19) ότι «όσο πιο εξελιγμένη είναι η δημοκρατία τόσο πιο κοντά βρίσκονται τα πογκρόμ ή ο εμφύλιος πόλεμος σε κάθε βαθιά πολιτική διάσταση επικίνδυνη για την αστική τάξη».

Το ΚΚΕ σχετικά με τον «ειρηνικό δρόμο», με την υιοθέτηση του «σκαλοπατιού» (σαν «ενδιάμεσου» στόχου εξουσίας, που χαρακτηριζόταν είτε «επαναστατική εξουσία αστικοδημοκρατικού χαρακτήρα» ή «Λαϊκή Δημοκρατική Κυβέρνηση», είτε «αντιιμπεριαλιστική — αντιμονοπωλιακή εξουσία» ή «αντιμονοπωλιακή διακυβέρνηση») έχει απαντήσει προγραμματικά βλ [εδώ] και όχι μόνο ‑βλ πχ. [εδώ] μιλώντας για «επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού» με προϋπόθεση — αναντικατάστατο όρο «την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση».

Φυσικά ούτε η πορεία του ΚΚΧ ούτε τα γενικότερα προβλήματα στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, που μπορούν και πρέπει να φωτιστούν καλύτερα και με βάση την πείρα της Χιλής, δε μηδενίζουν τον ηρωικό αγώνα των κομμουνιστών, και γενικά των λαϊκών δυνάμεων της Χιλής.

Τιμούμε τους κομμουνιστές και τον Αγιέντε, τους επώνυμους και τους «ανώνυμους» τους εργάτες και τους νεολαίους που αντιστάθηκαν, τους μαχητές του Πατριωτικού Μετώπου «Μανουέλ Ροντρίγκες» και όλους τους αγωνιστές που πάλεψαν για την ανατροπή της μισητής φασιστικής δικτατορίας.
Που έπνιξε στο αίμα τη μεγάλη χίμαιρα — αυταπάτη μιας «θεσμικής» και ειρηνικής μετάβασης στο σοσιαλισμό.

Και το κυριότερο:
Μελετάμε την πείρα, διδασκόμαστε, προχωράμε.

[1] Τα κόμματα της UP είχαν το 45% των εδρών (17% το ΚΚ.), το «Εθνικό Κόμμα» της Δεξιάς είχε μόνο το 21% των βουλευτών, ενώ το ρυθμιστικό, υπό τους διαμορφωμένους συσχετισμούς, Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα 31%.
Εν όψει της αποφασιστικής αναμέτρησης, ο Αλιέντε προσπάθησε αφενός μεν να εδραιώσει την κοινωνική του βάση, ανανεώνοντας τις φιλολαϊκές του δεσμεύσεις ενώπιον της διοίκησης της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών, αφετέρου δε να καθησυχάσει, με μετριοπαθείς συνεντεύξεις, τις ανησυχίες της χιλιανής ελίτ που φυγάδευε τα κεφάλαιά της στις τράπεζες του εξωτερικού. Στις 5 Οκτωβρίου, το συνέδριο του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος αποφάσισε με 271 ψήφους σε σύνολο 462, να υποστηρίξει τον Αλιέντε.

[2] Σε μια συνέντευξη στην El Mercurio, πριν τις εκλογές ο René Schneider Γενικός Διοικητής των ΕΔ όταν ρωτήθηκε για τη στάση των στρατιωτικών, αν κανένας υποψήφιος δεν έπαιρνε την απόλυτη πλειοψηφία απάντησε «όπως ορίζεται στο Σύνταγμα, ο στρατός θα συμμορφωθεί πλήρως με το σύνταγμα και δεν θα αναμιχθεί ‑θα στηρίξει τη νόμιμη κυβέρνηση» (αυτό θα ήταν και η βάση του δόγματος Schneider). Δολοφονήθηκε λίγες μέρες μετά τις εκλογές.

[3] Η εκλογική νίκη της «Λαϊκής Ενότητας» και ο σχηματισμός κυβέρνησης (με την ανοχή — στήριξη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος) συνοδεύτηκε ‑όπως ήταν αναμενόμενο από ένα μηχανισμό ανατροπής από την άρχουσα τάξη με οικονομικό μποϊκοτάζ στο εσωτερικό και με ανηλεή αποκλεισμό, εκ μέρους των ΗΠΑ και των υπόλοιπων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με έμφαση στην παγκόσμια αγορά, του χαλκού — κύριου εξαγωγικού προϊόντος της Χιλής — που είχε και τη μερίδα του λέοντος στην αιμοδοσία της οικονομίας της.

[4] Το γεγονός ότι η αστική τάξη διατηρεί την οικονομική και πολιτική της κυριαρχία γίνεται σύντομα αισθητό. Βασικά διατροφικά προϊόντα όπως το κρέας και τα πουλερικά σχεδόν εξαφανίζονται από την αγορά, γαιοκτήμονες σφαγιάζουν μαζικά ζώα και πουλερικά με μια λογική «καμένης γης», γενικεύεται η μαύρη αγορά, το δολάριο εκτινάσσεται.
Το Μάρτη του 1971 ο Αλιέντε από το βήμα του Κογκρέσου κάνει άνοιγμα προς τους μικρούς και μεσαίους βιομήχανους συγκαταλέγοντάς τους στους «οικοδόμους της νέας οικονομίας»
Το 1972 υπάρχει έλλειψη σε σχεδόν όλα τα είδη πρώτης ανάγκης, από τρόφιμα μέχρι οδοντόκρεμες και σπίρτα.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η κυβέρνηση επιλέγει το «αδιανόητο» δηλ τον εξευμενισμό επιχειρηματικών κύκλων και προσπαθεί να καθησυχάσει το κεφάλαιο επαναλαμβάνοντας πως το πρόγραμμα εθνικοποιήσεων αφορά μόνο 150 από τις 35.000 βιομηχανίες και βιοτεχνίες της χώρας.
Ανάλογες κινήσεις υπήρξαν και σε στρατιωτικό επίπεδο, εκκαθάριση από όλα τα προοδευτικά και επαναστατικά στοιχεία κυρίως στα κατώτερα στρώματα των Ενόπλων Δυνάμεων ‑η δολοφονία του στρατηγού Σνάιντερ ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

[5] Το (εκλογικό ‑1969) πρόγραμμα της UP ανέφερε: «Οι επαναστατικοί μετασχηματισμοί που απαιτεί η χώρα μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο εάν ο χιλιάνικος λαός πάρει στα χέρια του την εξουσία και την ασκήσει πραγματικά και αποτελεσματικά… Οι λαϊκές και επαναστατικές δυνάμεις δεν ενώθηκαν για να αγωνιστούν για μια απλή αντικατάσταση ενός προέδρου από άλλον, ούτε για να αλλάξουν ένα κόμμα από άλλα στην κυβέρνηση, αλλά για να φέρουν σε πέρας τις βαθιές αλλαγές που απαιτεί η εθνική κατάσταση στη βάση του περάσματος της εξουσίας από τις παλιές ομάδες που επικυριαρχούν στους εργαζόμενους, την αγροτιά και τα προοδευτικά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων της πόλης και του χωριού» («Programa de la Unidad Popular» βλ. εδώ).

[6] Φυσικά η κυβέρνηση της UP τελικά έδρασε στο πλαίσιο από το οποίο αντλούσε τη νομιμότητά της, γι’ αυτό όχι μόνο δε διαμορφώνεται Λαϊκό Κράτος και «νέα θεσμική τάξη πραγμάτων» που υποσχόταν το πρόγραμμά της, αλλά σύνθημα κεντρικό των κυβερνητικών κύκλων γίνεται η αυστηρή τήρηση της θεσμικής νομιμότητας του αστικού κράτους, που η συντριβή του είναι προϋπόθεση για τη λαϊκή εξουσία.

Στο μεταξύ η ταξική πάλη οξύνεται με όλες τις μορφές, η πόλωση κλιμακώνεται: ανεβασμένη κινητικότητα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων και ‑από την άλλη απόπειρες αποσταθεροποίησης…

Οι κατσαρόλες στους δόμους, λοκ-άουτ με πυρήνα τους ιδιοκτήτες των φορτηγών, που επιχειρεί να παραλύσει μεταφορές και συγκοινωνίες, οργανωμένη ένοπλη βία από παρακρατικές οργανώσεις όπως η «Πατρίδα και Ελευθερία» που δεν συναντά οργανωμένη λαϊκή απάντηση και ενώ ‑πχ. δολοφονείται μέχρι και ο πλοίαρχος Arturo Araya, υπασπιστής του Αγιέντε, αυτός όχι μόνο απορρίπτει κάθε πρόταση για εξοπλισμό του λαού αλλά τοποθετεί τον Πινοσέτ επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων και επιπλέον του εμπιστεύεται τα όποια σχέδια υπήρχαν για την άμυνα σε ενδεχόμενο πραξικόπημα!

Στις 22-Αυγ-73 το Κοινοβούλιο καταγγέλλει με ψήφισμά του τον Αλιέντε για παραβιάσεις του Συντάγματος και επιδίωξη εγκαθίδρυσης ολοκληρωτικού καθεστώτος…

(κλείνοντας) — βλ και εδώ

Τα διδάγματα της Χιλής — …
Η δύναμη βγαίνει από τις γροθιές

Η αιματηρή ιστορία της UP στη Χιλή έδειξε ότι απέναντι στον ταξικό αντίπαλο δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη, κανένας εφησυχασμός.

Να καθησυχάζεις το λαό και να τον αποτρέπεις από την οργάνωση και τον αγώνα για να κατακτήσει την εξουσία ισοδυναμεί με προαναγγελθείσα ήττα και απογοήτευση που ακολουθεί αναπόφευκτα την ήττα.

Ο καπιταλισμός έφτασε στα ιστορικά του όρια. Δεν είναι πλέον σε θέση να ικανοποιήσει καμία ανάγκη της κοινωνίας.

Σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης επιτίθεται για να πάρει πίσω ό,τι απέσπασαν οι εργαζόμενοι με σκληρούς ταξικούς αγώνες και η επίθεση αυτή είναι καθολική και προαποφασισμένη — Είναι στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου που υλοποιείται από τους πολιτικούς του εκπροσώπους και από αυτή τη στρατηγική δεν θα κάνει ούτε βήμα πίσω, θα ελιχθεί, θα εξαπατήσει, ίσως καθυστερήσει, αλλά πίσω δεν θα κάνει.

• Είναι αυταπάτη να πιστεύει η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα ότι οι πεινασμένοι λύκοι είναι δυνατόν να καθίσουν ειρηνικά πλάι στα πρόβατα και να διαπραγματευτούν, είναι αυταπάτη να πιστέψει κάποιος ότι με ορισμένες νομικές παρεμβάσεις και με μια ορισμένη μεταρρύθμιση των αστικών θεσμών μπορεί ο καπιταλισμός να γίνει ανθρώπινος, η επιχειρηματικότητα «υγιής», η καπιταλιστική αγορά «ρυθμισμένη», ευχαριστημένοι και οι καπιταλιστές και οι εργαζόμενοι. Είναι αυταπάτη να πιστέψει κάποιος ότι με συνεννοήσεις και με νομοθετικές ρυθμίσεις θα λυθούν βασικά προβλήματα όπως η ανεργία, η μείωση των μεροκάματων, η αντιμετώπιση της ακρίβειας και τόσα άλλα που πλήττουν ανελέητα το λαό.
• Είναι ψέμα ότι μπορεί να γίνει δίκαιη αναδιανομή του πλούτου.
• Είναι ψέμα ότι μπορεί να υπάρξει αναπτυξιακή ανασυγκρότηση προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων.
• Και είναι ψέματα και αυταπάτες γιατί στην εξουσία θα εξακολουθούν να βρίσκονται οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής.
• Που όσο καλοί και συνεννοήσιμοι άνθρωποι και αν είναι, δεν μπορούν παρά να υπακούν στους νόμους της καπιταλιστικής ανάπτυξης που συμπυκνώνονται σε μία φράση: Συνεχής παραγωγή και αναπαραγωγή του κέρδους που προϋπόθεση έχουν την όλο και μεγαλύτερη εκμετάλλευση.
• Και πάνω σε αυτή την τόσο απλή και συνάμα τόσο δύσκολη να ανακαλυφθεί αλήθεια, έχουν θεμελιώσει το κράτος τους, τους θεσμούς τους, τους νόμους τους, με άλλα λόγια την εξουσία τους.

Μόνο η ύπαρξη ενός κομμουνιστικού κόμματος με επαναστατικά χαρακτηριστικά και αυτοτελή δράση μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο φρενάρισμα της αντιλαϊκής πολιτικής, στην καθυστέρηση ή και τη ματαίωση μέτρων που ματώνουν το λαό.

Έχοντας ξεκαθαρισμένο στόχο: Όχι την ανατροπή μιας κυβέρνησης και την αντικατάστασή της με μία άλλη, αλλά την ανατροπή της τάξης που βρίσκεται στην εξουσία.

Και η Χιλή, όπως και όλα τα παραδείγματα της Ιστορίας αποκαλύπτουν ότι χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή διέξοδος, παρά μόνο πρόσκαιρες μικρές βελτιώσεις, που ανά πάσα στιγμή θα βρίσκονται υπό την αμφισβήτηση των καπιταλιστών.

Γιατί απλούστατα ανάμεσα στον καπιταλισμό και στο σοσιαλισμό δε μεσολαβεί κάποιο ενδιάμεσο κοινωνικό σύστημα, άρα δεν μπορεί να υπάρξει και ενδιάμεση πολιτική εξουσία μεταξύ της αστικής και της επαναστατικής εργατικής εξουσίας.

• Στην καπιταλιστική βαρβαρότητα ο σοσιαλισμός και η κομμουνιστική προοπτική αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση.
• Η εργατική τάξη είναι η μόνη κοινωνική δύναμη που μπορεί να ηγηθεί και πολιτικά στον αγώνα για την απελευθέρωσή της και να εκφράσει τα δικαιώματα όλων των καταπιεζόμενων δυνάμεων.
• Αυτή είναι και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού, ο οποίος θα στείλει στο μουσείο των αρχαιοτήτων τον καπιταλισμό και όλο του το υπηρετικό προσωπικό με όποιο προσωπείο και αν εμφανίζεται.

  

📍 Βίκτωρ Χάρα:
Μια «δική μας» εικόνα (και κάποιες λέξεις)

Ο Βίκτωρ Χάρα (Víctor Lidio Jara Martínez) υπήρξε μουσικός, τραγουδιστής — τραγουδοποιός και διευθυντής του χιλιανού θεάτρου. Προερχόμενος από μια αγροτική οικογένεια του Ñuble, έγινε γνωστός για το διεκδικητικό / ανατρεπτικό τραγούδι του και βέβαια για το τραγικό του τέλος

“Κι αν με ρημάξανε χίλια νυστέρια
μ’ ένα φτερό τρελό μοναδικό
στου Βίκτορ Χάρα πετάω τ’ αστέρια
μες τ’ αεράκι το εξωτικό…”

Στίχοι: Δώρα Σιτζάνη \
Μουσική: Μάνος Λοΐζος

Υπήρξε στέλεχος -εξέχων αγωνιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, της Κομμουνιστικής Νεολαίας, μέχρι την ύστατη στιγμή.
Για το λόγο αυτό, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε στο πρώην «Στάδιο Χιλής» (το οποίο αργότερα ονομάστηκε «Στάδιο Víctor Jara») από τους φασίστες του Augusto Pinochet, λίγες μέρες μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα (11-Σεπ-1973 ) που ανέτρεψε την κυβέρνηση του Salvador Allende

Τα τραγούδια του ‑που ήταν αποκλειστικά για τα προβλήματα του λαού, πέρασαν τα σύνορα της χώρας.

Στη φυλακή έγραψε το τελευταίο του ποίημα — μαρτυρία: «είμαστε πέντε χιλιάδες» και, σε μία από τις στροφές του λέει (για τους φασίστες) «εκτελούν τα σχέδιά τους με δόλια ακρίβεια χωρίς να τους νοιάζει τίποτα, το αίμα γι ‘αυτούς είναι μετάλλιο τιμής, η δολοφονία είναι μια πράξη ηρωισμού»…
 

Την ημέρα του πραξικοπήματος πήγε στο Πανεπιστήμιο (δούλευε εκεί) για να μελετήσει πως θα διαμαρτυρηθεί και θα δείξει την αντίθεσή του στους φασίστες του Pinochet: συνελήφθη από τα στρατεύματα μαζί με εκατοντάδες φοιτητές και δασκάλους μετά από λίγες ώρες πολιορκίας και μεταφέρθηκε στο στάδιο μαζί με χιλιάδες λαού.
Σύμφωνα με πολυάριθμες μαρτυρίες, βασανίζεται για ώρες, του σπάνε τα χέρια με υποκόπανο όπλου για να του πάρουν την κιθάρα …αρχίζει να παίζει με τα δόντια και τελικά τον εκτελούν και εξαφανίζουν το πτώμα του. Ήταν 16-Σεπ-1973 ‑το σώμα βρίσκεται στις 19 του μήνα.