H "Μεγάλη Πορεία" του λαού και του ΚΚ Κίνας

Κατασκευάζοντας έναν δρόμο με … τα χέρια: Ο παραπάνω τίτλος, προβλήθηκε με πανομοιότυπο τρόπο από τα αστικά ΜΜΕ αυτές τις μέρες. Είναι η ιστορία του Γιανγκ Σιαντού όταν παιδί -15 χρονών, το 1937, «μαζί με χιλιάδες συμπατριώτες του πήγαν να σκάψουν έναν δρόμο, προκειμένου να βοηθήσουν τη χώρα να αντιμετωπίσει τους Ιάπωνες εισβολείς στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου».

Χρονικά συμπίπτει με την αρχή της θρυλικής «Μεγάλης Πορείας», που διέσχισε με τα πόδια τη μισή Κίνα, αυτού του -πρωτόγνωρου στην ιστορία επικού κατορθώματος των κινέζων κομουνιστών, που αν και (χρόνια πριν) είχαν «εξοντωθεί» -υποτίθεται από τον Τσιανγκ Κάι Σεκ με τις τέσσερις «Εκστρατείες Τελικής Εξόντωσης» εναντίον του «Κόκκινου Στρατού» και της «κυβέρνησης των σοβιέτ» του Κιανγκσί, αν και το 1934, 750.000 πάνοπλοι του «Εθνικού Στρατού» ξεκίνησαν την 5η «Εκστρατεία Τελικής Εξόντωσης», αν και «αποδεκατίστηκαν» από τις κακουχίες (η αλήθεια είναι πως από 72.000 επιβίωσαν μόνο 6.000 μαχητές) … τελικά έγραψε ιστορία:

Καλύπτοντας (με τα πόδια) 9.600 χιλιόμετρα (και οι λεγόμενες «μονάδες παραπλάνησης και εξαπάτησης του εχθρού» πάνω από 19.000 χιλιόμετρα!), επί 368 ημέρες, περνώντας 24 ποτάμια, διασχίζοντας 18 οροσειρές (η υψηλότερη με ύψος 4.880 μέτρων!!), δίνοντας τουλάχιστον 15 μεγάλες μάχες και αμέτρητες συμπλοκές με τους εθνικιστές και στοχεύοντας στο αδύνατο, χάρη στην αυτοθυσία και την απίστευτη αντοχή των μαχητών: η φάλαγγα συνέχιζε και συνέχιζε …και συνέχιζε, τον ατελείωτο δρόμο της με τον Μάο Τσε Τουνγκ -αυτοδίδακτο στρατηγό να παραδίδει μαθήματα επιχειρησιακής ευκινησίας και ευφυών ελιγμών, που ακόμη και σήμερα διδάσκονται σε στρατιωτικές σχολές της Ευρώπης και της Αμερικής!

Η θρυλική «Μεγάλη Πορεία» του λαού της Κίνας

Η εξέλιξη του επαναστατικού αγώνα στην Κίνα απέδειξε για μια ακόμη φορά πως ο ιμπεριαλισμός και η αστική τάξη δεν είναι ανίκητοι και αποδείχτηκε στην πράξη η δυνατότητα να ξεσπάσει και να νικήσει η επαναστατική πάλη, αναδεικνύοντας την αξία των τακτικών στόχων, σε σύνδεση με την επαναστατική νίκη και τη στρατηγική (παρά τα εμπόδια από τις λαϊκομετωπικές κατευθύνσεις της ΚΔ)

Αυτά πριν 80 και πάνω χρόνια γιατί σήμερα στην Κίνα έχουν έρθει τα πάνω κάτω με την εφαρμογή του «σοσιαλισμού της αγοράς» (σοσιαλισμού κατ’ ευφημισμό, αφού πρόκειται για καραμπινάτο καπιταλισμό).

Ήταν το 2010, όταν αντιπροσωπεία κομμάτων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ αυτών και του ΚΚΕ, επισκέφθηκε τη «ΛΔ» Κίνας, μετά από πρόσκληση του ΚΚ Κίνας, για «ενημέρωση»: η αντιπροσωπεία ήταν φυσικά ανομοιογενής, δεδομένου ότι συμμετείχαν κόμματα με σημαντικές ιδεολογικοπολιτικές διαφορές, ανάμεσά τους και εκείνα που πρωτοστατούν στο ευρωπαϊκό οπορτουνιστικό κέντρο (το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς), όπως το Γαλλικό ΚΚ, η «Αριστερά» της Γερμανίας κά.

Από πλευράς ΚΚΕ συμμετείχε και ο Κύριλλος Παπασταύρου σαν υπεύθυνος τότε της Ιδεολογικής Επιτροπής (σήμερα μέλος του ΠΓ και δντής του Ρίζου) που στη συνέχεια σε συζήτηση με τη Συντακτική Επιτροπή της ΚΟΜΕΠ έδωσε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία.

• Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ιδρύθηκε το 1949 ως αποτέλεσμα μακρόχρονης πάλης των ένοπλων επαναστατικών δυνάμεων, υπό την ηγεσία του ΚΚΚ, ενάντια στην ιαπωνική κατοχή και αργότερα ενάντια στις ένοπλες αστικές δυνάμεις του κόμματος Κουομιτάνγκ.
• Με τη στήριξη της ΕΣΣΔ, η Κίνα έκανε τα πρώτα βήματα στην κατεύθυνση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Χιλιάδες Σοβιετικοί τεχνικοί εγκαταστάθηκαν στην Κίνα στη δεκαετία του 1950, ενώ ταυτόχρονα χιλιάδες Κινέζοι επιστήμονες και τεχνικοί εκπαιδεύονταν στην ΕΣΣΔ.
• Η Κίνα του 1949 έχει μεγάλες ομοιότητες με την τσαρική Ρωσία του 1917. Δηλαδή υπήρχαν μεγάλα βιομηχανικά κέντρα (όπως η Σαγκάη, η Καντόνα κ.ά.) όπου ήταν εγκατεστημένα ξένα μονοπώλια, στα οποία ήταν συγκεντρωμένη η εργατική τάξη. Αντίθετα, η αγροτική ενδοχώρα, ιδιαίτερα των ανατολικών περιοχών, βρισκόταν σε ημιφεουδαρχική κατάσταση.
• Βεβαίως η κινεζική επανάσταση νίκησε σε ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον – από την άποψη του συσχετισμού δυνάμεων- σε σχέση με την Οκτωβριανή, αφού δεν ήταν μόνη της στη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Το αν και σε ποιο βαθμό αξιοποιήθηκε η πείρα της Οχτωβριανής επανάστασης και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης της ΕΣΣΔ είναι ζήτημα έρευνας. Πάντως οι ηγέτες του ΚΚ Κίνας, ήδη από τη δεκαετία του 1950, σημείωναν ότι είχαν σημαντικές διαφορές σε σχέση με τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ.
• Από την ίδρυσή του το ΚΚΚ είχε έντονη ιδεολογική επίδραση από την αστική τάξη και ιδιαίτερα τον αστικό εθνικισμό που ενέπνευσε τη δημοκρατική αστική επανάσταση, η οποία ανέτρεψε την αυτοκρατορία των Κινγκ το 1912. Αυτό αποτυπώθηκε σε μια σειρά κείμενα και θέσεις του ΚΚ Κίνας, όπου ουσιαστικά το ταξικό ταυτίζεται με το εθνικό. Η αγροτική σύνθεση του κόμματος και η υπερτίμηση του ρόλου των αγροτών στην επανάσταση έγινε άλλωστε αντικείμενο κριτικής εκ μέρους της Κομμουνιστικής Διεθνούς τη δεκαετία του 1920.
• Ο συμβιβασμός του ΚΚ Κίνας με τμήμα της αστικής τάξης εκφράστηκε και με τη θεώρηση της εξουσίας στη ΛΔ της Κίνας ως «δικτατορίας του λαού», στον οποίο συγκαταλέγονταν η εργατική τάξη, η αγροτιά, η μικροαστική τάξη των πόλεων και η «εθνική αστική τάξη» ενάντια «στους βαλέδες του ιμπεριαλισμού». Αυτή η συμμαχία εκφράζεται σε συμβολικό επίπεδο και στη σημαία της ΛΔ της Κίνας (το μεγάλο άστρο συμβολίζει το Κόμμα και τα τέσσερα μικρότερα την εργατική τάξη, την αγροτιά, τους μικροαστούς και την εθνική αστική τάξη αντίστοιχα).

• Ο Εργασιακός Νόμος του 1994 επέτρεψε στις διοικήσεις των κρατικών επιχειρήσεων να καθορίζουν τους μισθούς από μόνες τους με βάση την αγορά (προσφορά-ζήτηση), την παραγωγικότητα και την κερδοφορία της επιχείρησης, όπως αναφέρουν. Από το 1995 οι κρατικές επιχειρήσεις, οι οποίες ήταν εισηγμένες στα χρηματιστήρια του Σινζέν και της Σαγκάης, είχαν το δικαίωμα να καθορίζουν οι ίδιες τους μισθούς. Από τις κρατικές επιχειρήσεις, οι οποίες τότε υπολογίζονταν σε 100.000, οι 40.000 περίπου εξέδωσαν μετοχές και καθόρισαν τους μισθούς σύμφωνα με αυτό το σύστημα.
• Οι επισκέψεις που κάναμε στις παραγωγικές μονάδες μάς έδωσαν μια εικόνα πρώτ’ απ’ όλα για τα πραγματικά χαμηλά επίπεδα των μισθών, π.χ. στην αυτοκινητοβιομηχανία LIFAN το μεροκάματο είναι 1-2 ευρώ την ημέρα. Αλλά αυτό το μεροκάμματο δεν αντανακλά ένα περιορισμένο ύψος εργασιακού χρηματικού εισοδήματος σε σοσιαλιστική οικονομία, όπου το μεγαλύτερο μέρος των κοινωνικών αναγκών καλύπτεται με δημόσιες δωρεάν υπηρεσίες ή οι τιμές των προϊόντων έχουν συμβολικό χαρακτήρα. Στην προκείμενη περίπτωση όμως έχουμε μισθωτή εργασία, τιμή πώλησης της εργατικής δύναμης και μάλιστα σε συνθήκες που δεν εξασφαλίζεται πρόσβαση σε δημόσια δωρεάν υγεία, πρόνοια, παιδεία, κοινωνική ασφάλιση παρά μόνο για ορισμένες κατηγορίες πληθυσμού.

Ίδρυση και δράση του ΚΚ Κίνας

Η νεότερη ιστορία της Κίνας έχει την αρχή της στην αστικοδημοκρατική επανάσταση του 1911, που εκθρονίζει την τελευταία δυναστεία των Τσιν και ανακηρύσσει την Κίνα Δημοκρατία. Αρχηγός της αστικοδημοκρατικής επανάστασης είναι ο Σουν Γιατ Σεν, που ιδρύει το Κουομιτάνγκ (Εθνικό Λαϊκό Κόμμα).

Το 1919 η απόδοση των γερμανικών σφαιρών ελέγχου της Κίνας στην Ιαπωνία, που συγκαταλέγεται στους νικητές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, πυροδοτεί το σπουδαστικό πατριωτικό κίνημα της 4ης Μάη που μετεξελίσσεται σε αντιιμπεριαλιστικό εργατικό κίνημα και μέσα στο επαναστατικό κύμα που εξαπλώθηκε απ’ την Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, το 1921 ιδρύεται το ΚΚ Κίνας στη Σαγκάη. Το 1923 σε μια χώρα διασπασμένη σε αντιμαχόμενους πολέμαρχους που συνδέονται με ξένες δυνάμεις ο Σουν Γιατ Σεν, με τη βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης και την υποστήριξη του ΚΚΚ, εγκαθιδρύει επαναστατική δημοκρατική κυβέρνηση στη Νότια Κίνα.

Ξεκινά ο πρώτος επαναστατικός αντιιμπεριαλιστικός εμφύλιος πόλεμος…

Οι επιτυχίες του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος θορύβησε την αστική τάξη, που βασιζόμενη στην υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών κρατών, με επικεφαλής τον Τσάνγκ Κάι Σεκ, το 1927 οργάνωσε αντεπαναστατικό πραξικόπημα στο Νανκίν και τη Σαγκάη, όπου σφαγιάστηκαν χιλιάδες κομμουνιστών. Τον Ιούλιο του 1927 το ΚΚΚ κηρύχθηκε εκτός νόμου και οι εργατικές και αγροτικές ενώσεις διαλύθηκαν. Μετά την ήττα της αντιιμπεριαλιστικής επανάστασης στην Κίνα επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία του Κουομιτάνγκ ως εξουσία της (μεγαλο)αστικής τάξης και των γαιοκτημόνων.

Παρά την επικράτηση της αντίδρασης, σε αγροτικές περιοχές δημιουργήθηκαν εστίες επαναστατικο-δημοκρατικής εξουσίας (τύπου «σοβιέτ»), όπου σε μερικές δημεύονταν οι γαίες των γαιοκτημόνων και πραγματοποιούνταν οικονομικοί και δημοκρατικοί μετασχηματισμοί. Μεταξύ 1930-33 ο Κόκκινος Στρατός της Κίνας αντιμετώπισε νικηφόρα τέσσερις εκστρατείες του Κουομιτάνγκ, ενώ το 1934 οι κύριες μονάδες ξεκίνησαν τη «Μεγάλη Πορεία» και στο τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου είχε διαμορφωθεί στη χώρα ιδιόμορφη δυαδική εξουσία, με τη μορφή δύο χωριστών κρατών

Το 1935 ο Μάο Τσε Τουγκ αναλαμβάνει την ηγεσία του ΚΚΚ και γενικεύει την δικής του έμπνευσης στρατηγική του παρατεταμένου λαϊκού πολέμου και της περικύκλωσης των πόλεων απ’ την ύπαιθρο.
Το ΚΚΚ καθοδηγούμενο απ’ τις αποφάσεις του 7ου Συνεδρίου της Διεθνούς (με τα γνωστά προβλήματα, που δεν είναι της στιγμής να σταθούμε -υπάρχει αναλυτική προσέγγιση από το συνεπές επαναστατικό κίνημα (βλ πχ. Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ  &  η «αυτοδιάλυση» της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς), προωθεί τη δημιουργία ενιαίου εθνικού αντιιμπεριαλιστικού (αντι-ιαπωνικού) μετώπου.

Το 1945 ο Σοβιετικός κόκκινος Στρατός μπαίνει στην Κίνα και κατατροπώνει τις δυνάμεις κατοχής, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για τη νίκη της λαϊκοδημοκρατικής επανάστασης και το ξεκίνημα του δύσκολου δρόμου για το σοσιαλισμό.

Το ΚΚΚ αντί να προχωρήσει στην εδραίωση της επανάστασης στην τεράστια περιοχή που έλεγχε, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας εθνικής δημοκρατικής κυβέρνησης, όπως έπραξαν και οι εθνικοαπελευθερωτικές δυνάμεις σε Γαλλία & Ιταλία μέχρι που τον Ιούλ-1946, το εξαπέλυσε (με τη βοήθεια των Αμερικάνων) στρατιωτική επίθεση κατά του ΚΚΚ, σε πανκινεζική κλίμακα -κάπως όπως συνέβη και στη χώρα μας
Το ΚΚΚ, διόρθωσε -ευτυχώς, την προηγούμενη απόφασή του για κυβέρνησης εθνικής ενότητας και το 1947 ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός πέρασε στην αντεπίθεση, απελευθερώνοντας μέχρι το 1949 το μεγαλύτερο μέρος της Κίνας.
Στις περιοχές που απελευθέρωνε, το ΚΚΚ εφάρμοζε φιλολαϊκό πολιτικό και οικονομικό-κοινωνικό πρόγραμμα, αποδεικνύοντας έμπρακτα την υπεροχή του σοσιαλιστικού δρόμου.

Αυτή την περίοδο -για προφανείς λόγους δεν υπήρξε άμεση εμπλοκή σοβιετικών στρατευμάτων, αλλά -από πλευράς ΕΣΣΔ, πέρα από την οικονομικο-τεχνική βοήθεια, η εξοπλιστική -με τα πιο σύγχρονα πολεμικά συστήματα της εποχής εξοπλιστική βοήθεια ήταν καθοριστική.
Αντίθετα απροκάλυπτη ήταν η παρουσία ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ

Το 1ο Συνέδριο ΚΚΚίνας ολοκληρώθηκεσε ποταμόπλοιο της λίμνης Νανχού (οι εργασίες είχαν διακοπεί στη Σαγκάη από την αστυνομία)

Το 1949 ολοκληρώνεται η «Μεγάλη Πορεία» με την ολοκληρωτική ήττα Κουομιτάνγκ / Τσάνγκ Κάι Σεκ εγκαθίδρυση στην νήσο Ταϊβάν (Φορμόζα), του κράτους της «Εθνικιστικής Κίνας».

Αυτή η νίκη της Κινέζικης Επανάστασης απέδειξε τον εσφαλμένο χαρακτήρα του λαϊκού μετώπου και της θεωρίας των σταδίων της ΚΔ, που και σήμερα αναβιώνει από τους κάθε λογής οπορτουνιστές: Αποδείχτηκε δηλ ότι αυτή η στρατηγική οδηγεί στην ηγεμονία-κυριαρχία της αστικής τάξης, στο φρενάρισμα της επαναστατικής διαδικασίας και (συνήθως) στη συντριβή των επαναστατικών δυνάμεων.

Σήμερα με την επικράτηση της αντεπανάστασης, έχουμε ραγδαία και αχαλίνωτη καπιταλιστικοποίηση της Κίνας, απόρροια και της «εκσυγχρονιστικής» προσαρμογής και ένταξης στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό οι τραγικές συνέπειες για τον κινεζικό λαό είναι παραπάνω από εμφανείς (ανεργία, μαύρη εργασία, εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, άλωση σημαντικών τομέων της οικονομίας από το ξένο κεφάλαιο κλπ).

Μεσολάβησε -ιστορικά μεγάλος σταθμός, η «Πολιτιστική Επανάσταση», υποτίθεται κατά των δεξιών τάσεων, αλλά χειραγωγούμενη εξαρχής απ’ τον Μάο, εκφυλίστηκε σε μια παρωδία των ιδεών της οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια σε αντίθετα αποτελέσματα: με την πολιτική του San_zi_yi_bao (Τρεις ελευθερίες και μία καθορισμένη ποσόστωση …ελεύθερα αγροτεμάχια για ιδιωτική χρήση, ελεύθερες αγορές και επιχειρήσεις) ανοίγεται στις «δυνάμεις της αγοράς», αφήνοντας ελεύθερη τη διαμόρφωση των τιμών και επαναφέροντας τα ιδιωτικά αγροκτήματα, στη βιομηχανία η αποδοτικότητα και το κέρδος γίνονται κινητήρια δύναμη, παραχωρούνται αυξημένες αρμοδιότητες στους διευθυντές, καθιερώνονται πριμ παραγωγικότητας επαναφέρεται η δουλειά με το κομμάτι κλπ.

Αυτή η πολιτική δημιουργεί τεράστιες ανισότητες, αναγεννά τους κουλάκους στο χωριό, δημιουργεί ένα προνομιούχο αστικό στρώμα (διευθυντές στη βιομηχανία κλπ), ενώ -φυσική συνέπεια, αντίστοιχες μεταβολές δημιουργούνται και στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας και σε όλη την κομματική ιεραρχία του: την ηγεσία καταλαμβάνουν αυτά τα κυρίαρχα στρώματα και οι υποστηρικτές της αρχής «πάνω απ’ όλα το κέρδος» και η απόφαση της ΚΕ του ΚΚΚ, τον Αυγ-1966, που καλεί σε πάλη για «ανατροπή όσων προσώπων της εξουσίας παίρνουν τον καπιταλιστικό δρόμο» (οδηγεί στη δημιουργία των «εθνοφρουρών») …τελικά μας φτάνει στο σήμερα.

 

ℹ️  Δείτε και Ριζοσπάστη, ΚΟΜΕΠ (συνέντευξη με αφορμή μια επίσκεψη στην Κίνα) - Ο διεθνής ρόλος της Κίνας του Ελισαίου Βαγενά