Αφιέρωμα στα 30 χρόνια από τη διάλυση της ΕΣΣΔ

Μελετάμε, διδασκόμαστε προχωράμε με τις κόκκινες σημαίες μας να κυματίζουν!

Ήταν 25η Δεκέμβρη, εκείνες τις κρύες μέρες του 1991, όταν η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο υποστέλλονταν από την κορυφή του Κρεμλίνου όταν το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο – η ταξική πατρίδα κάθε εργάτη – λύγιζε κάτω από το βάρος της αντεπανάστασης.
Ήταν εκείνες τις μέρες που έβγαζε «βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε», πως ο σοσιαλισμός ήταν «το παρατράγουδο στα ωραία (ιμπεριαλιστικά) άσματα» και οι κάθε λογής Φουκουγιάμα διατυμπάνιζαν το τέλος της ιστορίας και την οριστική επικράτηση του καπιταλισμού. 

Η πατρίδα που έχτισαν οι ηρωικοί μπολσεβίκοι, η πατρίδα του Λένιν, του Στάλιν, του Σταχάνοφ, του Ζούκωφ, του Γκαγκάριν, του Σοστακόβιτς, η πατρίδα του σοβιετικού λαού μετατρέπονταν σε λάφυρο της νέας, αστικής Ρωσίας που αναδύονταν από το βούρκο της περεστρόικα.
Όπως και οι εκατοντάδες χιλιάδες, τα εκατομμύρια Πάβελ Κορτσάγιν που «έδεναν το ατσάλι» μαζί με το τιτάνιο ιστορικό οικοδόμημα που "γέννησε" τον άνθρωπο της νέας κοινωνίας του πρώιμου και ανολοκλήρωτου σοσιαλισμού. 

«Οι νεκροί της Παρισινής Κομμούνας αναστήθηκαν
κάτω από την κόκκινη σημαία των Σοβιέτ».
(Πλακάτ του Βλαντιμίρ Κοζλίνσκι, 1921)

Οι μυλόπετρες της αντεπανάστασης, υποστηριζόμενες από τα γρανάζια του διεθνούς ιμπεριαλισμού, συνέτριβαν τα πάντα, στην πραγματικότητα όμως ο θάνατος των παραπάνω είναι κατά βάση μόνο βιολογικός.
Γιατί ακόμα σήμερα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σ΄όλο τον κόσμο της κρίσης συνεχίζουν να εμπνέουν αυριανούς επαναστάτες για το τσάκισμα της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, την απελευθέρωση της ανθρωπότητας και την κομμουνιστική προοπτική.

Στο πολυσέλιδο σημερινό αφιέρωμα, ο «Ριζοσπάστης» καταγράφει σημαντικές πλευρές και βασικά συμπεράσματα από τα αντεπαναστατικά γεγονότα που κορυφώθηκαν τον Δεκέμβρη του 1991 στην πρώην ΕΣΣΔ και οδήγησαν στη διάλυσή της.

30 χρόνια μετά, η εφημερίδα επιστρέφει στη μέρα που η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο κατέβηκε από το Κρεμλίνο, σηματοδοτώντας ένα τεράστιο ιστορικό πισωγύρισμα με τη διάλυση του πρώτου εργατικού κράτους, σε βάρος του σοβιετικού λαού και των λαών όλου του κόσμου.

Το αφιέρωμα ξεκινάει με την ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στην εκδήλωση που διοργάνωσε πριν από λίγες μέρες η ΚΟ Γαλλίας στο Παρίσι, τιμώντας τα 150 χρόνια από την Κομμούνα.

«Η Κομμούνα 1871.
Αυτός που κατέχει: Δεν πάμε καλά!
Αυτός που δεν έχει τίποτα: Πάμε καλά!»
(Αλφόνς Λεβί, χαρακτικό, 1871)

«Η Ανακήρυξη της Κομμούνας στην Πλατεία Δημαρχείου στις 28 Μάρτη 1871»,
εικονογράφηση για την εφημερίδα «Le Monde illustré», χαρακτικό, 1871-1872

«Όλη αυτή η διαδικασία, που η έναρξή της σηματοδοτήθηκε με την Παρισινή Κομμούνα του 1871, παραμένει επίκαιρη μέχρι και τις μέρες μας. Η νίκη του καπιταλισμού είναι έτσι κι αλλιώς προσωρινή και εφήμερη», αναφέρει ο ΓΓ της ΚΕ, μιλώντας για την ήττα της Κομμούνας και κυρίως για την καπιταλιστική παλινόρθωση στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.
«Ο τροχός της Ιστορίας μπορεί να μοιάζει σε πολλούς προσωρινά ακίνητος, όμως στην πραγματικότητα κινούνται ήδη τα υπόγεια επαναστατικά ρεύματα. Είναι και στο δικό μας χέρι να πολλαπλασιαστούν οι εργατικές – λαϊκές δυνάμεις που με την πρωτοπόρα στάση τους θα συμβάλουν, για να κινηθεί ξανά προς τα εμπρός ο τροχός της κοινωνικής εξέλιξης, της κοινωνικής προόδου, της ίδιας της ιστορικής αναγκαιότητας», σημειώνει στην ομιλία του.

«Τα οδοφράγματα της Λευκής Πλατείας υπερασπιζόμενα από γυναίκες
κατά τη διάρκεια της "Ματωμένης Βδομάδας"»
(έγχρωμη λιθογραφία, Αλ. Κολόμπ «Μολόχ», Μάης 1871)

Στην αρθρογραφία που ακολουθεί, καταγράφονται βασικοί σταθμοί στην πορεία της αντεπανάστασης από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, μέχρι την επικράτησή της, τον Δεκέμβρη του 1991. Ιδιαίτερα στο άρθρο του Ελισαίου Βαγενά, μέλους της ΚΕ και υπεύθυνου του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ, τεκμηριώνεται το συμπέρασμα ότι «η ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ έγινε από “τα μέσα και τα πάνω”, με την έννοια πως αυτή η εξέλιξη προωθήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΣΕ».
Αναδεικνύεται επίσης η σφοδρή ιδεολογική διαπάλη που διεξαγόταν στις γραμμές του ΚΚΣΕ, χωρίς όμως οι κομμουνιστικές δυνάμεις να καταφέρουν να ανακόψουν την πορεία της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.

Μια ζωντανή αναδρομή στον τρόπο που αντέδρασε το ΚΚΕ στις ανατροπές, στον απόηχο της μεγάλης εσωκομματικής κρίσης και της διάσπασης που είχε προηγηθεί, αλλά και σε συνθήκες πανηγυρικής υποδοχής της νίκης της αντεπανάστασης από τις αστικές και τις οπορτουνιστικές δυνάμεις, κάνει η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ, σε συνέντευξή της, που επίσης περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα.

Μιλώντας για το ιστορικό πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» «Ελπίδα η πάλη των λαών – Σύντροφοι ψηλά τη σημαία», αναφέρει: «Δεν επρόκειτο για μια συναισθηματική, αμυντική αντίδραση σε αυτό που μας πονούσε βαθιά. Ηταν η πεποίθηση ότι αυτή η βαριά ήττα δεν θα οδηγούσε στην κατάργηση της κοινωνικής εξέλιξης, στην αιώνια στασιμότητα. Πίσω από το σύνθημα βρισκόταν, έστω ως σπέρμα συνείδησης, ότι η ανασυγκρότηση του ΚΚΕ θα εδραιωνόταν στην πορεία αποκατάστασης του επαναστατικού του χαρακτήρα, πράγμα που απαιτούσε και αποκατάσταση της σωστής σχέσης με τη θεωρία, την επιστημονική, συνεχή μελέτη των εξελίξεων, ώστε τα συμπεράσματα να εμπλουτίζουν τη θεωρία».

Η υπεροχή των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής για την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, που αποδεικνύεται τόσο από τη θετική, όσο και από την αρνητική πείρα του 20ού αιώνα, καταγράφεται σε άρθρο του Μάκη Παπαδόπουλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ και δίνονται απαντήσεις σε επιφανειακές αναλύσεις για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και τα αίτια των αντεπαναστατικών ανατροπών.

«Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον μια σειρά από επιστημονικούς και τεχνικούς περιορισμούς που υπήρχαν στη Ρωσία του 1917 και στη Σοβιετική Ένωση του 1950 για την επιτυχία του κεντρικού σχεδιασμού και το βάθεμα των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Υπάρχουν πλέον πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες για να υποτάξουμε την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στον στόχο της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, της απελευθέρωσης του κοινωνικά εργαζόμενου ανθρώπου», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Σοβιετικοί αρχιτέκτονες και μηχανικοί επιβλέπουν
την κατασκευή συγκροτήματος σύγχρονων λαϊκών κατοικιών.
Το ζήτημα της στέγης,
που ταλανίζει εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά στις μέρες μας,
ήταν λυμένο στην ΕΣΣΔ

Ο Λουκάς Αναστασόπουλος, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ, αναφέρεται στον αντισοβιετισμό του οπορτουνιστικού ρεύματος στην Ελλάδα. Το άρθρο σχολιάζει βασικά σημεία της πολεμικής ενάντια στη σοσιαλιστική οικοδόμηση κατά τον 20ό αιώνα, σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Σπιλώνοντας την πρώτη προσπάθεια να οικοδομήσει η εργατική τάξη την κοινωνία όπου αυτή είχε την εξουσία, επιχειρείται να καταφερθεί ένα σημαντικό πλήγμα στην προοπτική για την ανατροπή του καπιταλισμού και τη διέξοδο του σοσιαλισμού – κομμουνισμού σήμερα. Η αστική τάξη και τα διεθνή της επιτελεία βρίσκουν σε αυτήν την αντικομμουνιστική τους υστερία έναν σημαντικό βοηθό στις αντισοβιετικές τοποθετήσεις του οπορτουνιστικού ρεύματος».

Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με συνέντευξη του μέλους της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ Κωστή Μπορμπότη, όπου παρουσιάζονται βασικά ντοκουμέντα και εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής», στην προσπάθεια του Κόμματος να αποτιμήσει συλλογικά την πείρα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, ως απαραίτητο όπλο στη σύγχρονη πάλη για τον σοσιαλισμό.

 🔺 Ο Ρίζος του Σ|Κ 18-19 Δεκέμβρη 2021, εκτός από την 12σέλιδη αρθρογραφία (σελ. 19-30), περιλαμβάνει ένα εξαιρετικό ένθετο -ιστορική αναδρομή των γεγονότων, που παραθέτουμε 🔻