Η 7η Οκτωβρίου “καθορίστηκε” ως “Παγκόσμια Ημέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία _WDDW”. Εκείνη την ημέρα “συνδικάτα, συνδικαλιστικές ομοσπονδίες και άλλες ενώσεις εργαζομένων” (;;) αναπτύσσουν τις δράσεις τους για να προωθήσουν την ιδέα της αξιοπρεπούς εργασίας. Οι δράσεις ποικίλλουν από διαδηλώσεις στους δρόμους έως μουσικές εκδηλώσεις ή συνέδρια που πραγματοποιούνται σε πολλές χώρες...
Εκστρατεία Αξιοπρεπούς Εργασίας, Αξιοπρεπούς Ζωής: Αξιοπρεπής εργασία είναι η απασχόληση που “σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου καθώς και τα δικαιώματα των εργαζομένων όσον αφορά τις συνθήκες ασφάλειας και αμοιβής στην εργασία... σεβασμός της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας του εργαζομένου κατά την άσκηση της απασχόλησής του” βλ. εδώ _
(συνέχεια
του μπλα-μπλα)
Η αξιοπρεπής εργασία εφαρμόζεται τόσο στον επίσημο όσο και στον άτυπο τομέα.
Πρέπει να απευθύνεται σε κάθε είδους θέσεις εργασίας, ανθρώπους και
οικογένειες. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), “η αξιοπρεπής
εργασία περιλαμβάνει ευκαιρίες για εργασία που είναι παραγωγική και παρέχει
δίκαιο εισόδημα, ασφάλεια στο χώρο εργασίας και κοινωνική προστασία για τις
οικογένειες, καλύτερες προοπτικές για προσωπική ανάπτυξη και κοινωνική ένταξη,
ελευθερία έκφρασης των ανθρώπων. ανησυχεί, οργανώνει και συμμετέχει στις
αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή τους και την ισότητα ευκαιριών και μεταχείρισης
για όλες τις γυναίκες και τους άνδρες”
Η ΔΟΕ αναπτύσσει μια ατζέντα για την κοινότητα εργασίας, σε τριμερή βάση _σσ. αυτό έλειπε “όλοι μαζί μπορούμε”… ώστε “να κινητοποιήσει τους σημαντικούς πόρους της για να δημιουργήσει αυτές τις ευκαιρίες και να βοηθήσει στη μείωση και την εξάλειψη της φτώχειας”. Το θεματολόγιο της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασία είναι η “ισορροπημένη και ολοκληρωμένη προγραμματική προσέγγιση για την επιδίωξη των στόχων της πλήρους και παραγωγικής απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους σε παγκόσμιο, περιφερειακό, εθνικό, τομεακό και τοπικό επίπεδο”. “Έχει τέσσερις πυλώνες: πρότυπα και δικαιώματα στην εργασία, δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξη επιχειρήσεων, κοινωνική προστασία και κοινωνικός διάλογος”.
Τα στοιχεία της αξιοπρεπούς εργασίας είναι:
· Δημιουργία θέσεων εργασίας - κανείς δεν πρέπει να αποκλειστεί από την επιθυμητή εργασία του λόγω έλλειψης ευκαιριών απασχόλησης
· Δικαιώματα στην Εργασία, συμπεριλαμβανομένου του κατώτατου μισθού
§ Τα δικαιώματα των εργαζομένων περιλαμβάνουν το δικαίωμα σε δίκαιες και ευνοϊκές συνθήκες, ρεπό, 8ωρες ημέρες, μη διάκριση και μισθούς διαβίωσης για αυτούς και τις οικογένειές τους, μεταξύ άλλων
· Κοινωνική Προστασία –
§ όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν ασφαλείς συνθήκες εργασίας, επαρκή ελεύθερο χρόνο και ανάπαυση, πρόσβαση σε παροχές όπως υγειονομική περίθαλψη, σύνταξη και γονική άδεια, μεταξύ πολλών άλλων
· Κοινωνικός διάλογος –
§ Oι εργαζόμενοι θα πρέπει να μπορούν να ασκούν δημοκρατία στο χώρο εργασίας μέσω των συνδικάτων τους και να διαπραγματεύονται τις συνθήκες εργασίας τους καθώς και τις εθνικές και διεθνείς πολιτικές εργασίας και ανάπτυξης
και αξιοπρεπούς εργασίας
Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης διακηρύσσουν επίσης αξιοπρεπή εργασία για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Ο στόχος στοχεύει στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, στη μείωση του ποσοστού ανεργίας και στη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και παροχές. Η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι καθοριστικής σημασίας για αυτό, όπως και τα αποτελεσματικά μέτρα για την εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας, της δουλείας και της εμπορίας ανθρώπων. Έχοντας υπόψη αυτούς τους στόχους, ο στόχος είναι να επιτευχθεί πλήρης και παραγωγική απασχόληση, και αξιοπρεπής εργασία, για όλες τις γυναίκες και τους άνδρες έως το 2030 (sic!!) κλικ. Οι τομείς ενδιαφέροντος της ατζέντας αξιοπρεπούς εργασίας της ΔΟΕ έχουν αναφερθεί σε άλλους αναπτυξιακούς στόχους, όπως η μείωση της φτώχειας και η αύξηση της πρόσβασης στην εκπαίδευση. Ο ΟΗΕ πιστεύει ότι η ατζέντα της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασία διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης.
Αν και λίγοι διαφωνούν κατ' αρχήν με την Ατζέντα Αξιοπρεπούς Εργασίας, η ουσιαστική επίτευξη δημιουργεί προκλήσεις και διαμάχες. Στην Αφρική, για παράδειγμα, η άτυπη απασχόληση είναι ο κανόνας, ενώ οι καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας που προσφέρουν επιδόματα κοινωνικής προστασίας αποτελούν την εξαίρεση. Αυτό έχει αποδοθεί σε δυσκολίες στην απόκτηση θέσεων εργασίας στον επίσημο τομέα λόγω της αυξανόμενης πίεσης της παγκοσμιοποίησης (ο νοών νοείτω). Ωστόσο, υπάρχουν συζητήσεις σχετικά με το εάν η μείωση του μεγέθους της άτυπης οικονομίας ή η οργάνωση των μελών της σε συνδικάτα θα επιφέρει κοινωνική ευημερία.
Το 2006, η ΔΟΕ τόνισε η πίεση και το εύρος των “ελλειμμάτων αξιοπρεπούς εργασίας”, συμπεριλαμβανομένων “ανεργίας και υποαπασχόλησης, κακής ποιότητας και μη παραγωγικές θέσεις εργασίας, μη ασφαλούς εργασίας και επισφαλούς εισοδήματος, αρνητικών δικαιωμάτων και ανισότητας των φύλων” και εφιστά την προσοχή σε αυτά τα ελλείμματα των κρατών που συμμετέχουν στο Οικονομικό & Κοινωνικό Συμβούλιου του ΟΗΕ (United Nations Economic and Social Council _ECOSOC) _σσ. ένα από τα χαρακτηριζόμενα ως κύρια όργανα του ΟΗΕ, του οποίου η σύσταση, οι επιμέρους αρμοδιότητες και τα καθήκοντα προβλέπονται από τον Καταστατικό Χάρτη του και συγκροτείται από 54 Χώρες-μέλη Οι θέσεις μοιράζονται έτσι ώστε να υπάρχει “δίκαιη” γεωγραφική εκπροσώπηση, με 14 για την Αφρική, 11 για Ασία και Ειρηνικό, 6 για την ανατολική Ευρώπη, 10 για Λατινική Αμερική + Καραϊβικής και 13 για την Δυτική Ευρώπη κλπ. Στη σύνθεση του συμμετέχουν πάντοτε οι πέντε Μεγάλες Δυνάμεις που συγκροτούν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του OHE.
Προκειμένου να επιτευχθεί η ατζέντα της αξιοπρεπούς εργασίας, οι εθνικές και διεθνείς οντότητες πρέπει να δεσμευτούν στον στόχο της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του (πχ για τους νέους). Ωστόσο, ένα εμπόδιο είναι ότι είναι δύσκολο να πειστούν οι πολίτες μιας χώρας ότι η ενίσχυση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας στο εξωτερικό είναι επωφελής και στο εσωτερικό. Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές στην παγκόσμια οικονομία, οι κυβερνήσεις μπαίνουν στον πειρασμό να κλείσουν τις αγορές και να μειώσουν τα πρότυπα εργασίας, γεγονός που πιστεύεται ότι προκαλεί καταθλιπτικούς μισθούς και συνθήκες εργασίας.
§ Οι εθνικές κυβερνήσεις δημιουργούν αξιοπρεπή εργασία μέσω οικονομικών και βιομηχανικών πολιτικών. Ωστόσο, οι δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης – όπως οι καθοδικές πιέσεις στους μισθούς και η μειωμένη ευελιξία της μακροοικονομικής πολιτικής – έχουν μειώσει την ικανότητα των εθνικών κυβερνήσεων να επιτύχουν αυτόν τον στόχο μόνες τους.
§ Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε να “συμβάλει” στην ατζέντα για την αξιοπρεπή εργασία ήδη με ανακοίνωσή της του 2006,
· Προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους: Η συμβολή της ΕΕ στην εφαρμογή της ατζέντας για την αξιοπρεπή εργασία στον κόσμο.
__Για
την ιστορία
Πέντε οργανισμοί, η Solidar, η ITUC,
η ETUC, η Social
Alert International και το Global
Progressive Forum, ξεκίνησαν την εκστρατεία Decent Work,
Decent Life στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ (σσ. Ναϊρόμπι _2007) και έκτοτε “συνεργάζονται σε μια συμμαχία για την
προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για αξιοπρεπής ζωή ως λύση στη φτώχεια”.
Η ιδέα να διεξαχθεί μια Εκστρατεία για την Αξιοπρεπή Εργασία δημιουργήθηκε στο
Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, το 2005, στο Πόρτο Αλέγκρε. Η Εκστρατεία
απευθύνεται σε νέους, συνδικαλιστικούς ακτιβιστές, ΜΚΟ και φορείς λήψης
αποφάσεων σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι στόχοι της εκστρατείας επικεντρώνονται στην ευαισθητοποίηση για την αξιοπρεπή εργασία και στην προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας ως τη μόνη βιώσιμη διέξοδο από τη φτώχεια, τη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή.
“Επιτυχίες”…
Τον Νοέμβριο του 2007, υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμικά όργανα υπέγραψαν την Έκκληση για Δράση της Εκστρατείας Αξιοπρεπούς Εργασίας, Αξιοπρεπούς Ζωής, συμβάλλοντας στην αναγνώριση της ατζέντας για την αξιοπρεπή εργασία. «Υπάρχει επίσης ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον από την πλευρά της ΕΕ και της διεθνούς κοινωνίας των πολιτών για την αξιοπρεπή εργασία, όπως φαίνεται για παράδειγμα από: την έναρξη της [εκστρατείας] Αξιοπρεπούς Εργασίας/Αξιοπρεπούς Ζωής…».
Το Κάλεσμα για Δράση της Εκστρατείας εστιάζει σε επτά ζητήματα, και συγκεκριμένα: αξιοπρεπής εργασία, δικαιώματα των εργαζομένων, κοινωνική προστασία, δίκαιο εμπόριο, διεθνής χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αναπτυξιακή βοήθεια και μετανάστευση.
Εκστρατεία
Αξιοπρεπής Εργασία, Αξιοπρεπής Ζωή
για τις Γυναίκες
Η εκστρατεία Decent Work, Decent Life for Women ήταν μια διετής εκστρατεία που ξεκίνησε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2008 (8 Μαρτίου) από τη Διεθνή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ITUC) και τις παγκόσμιες συνδικαλιστικές ομοσπονδίες (GUF). Η εκστρατεία στοχεύει να υποστηρίξει την αξιοπρεπή εργασία για τις γυναίκες και την ισότητα των φύλων στις εργασιακές πολιτικές και συμφωνίες και να αναζητήσει την ισότητα των φύλων στις συνδικαλιστικές δομές, τις πολιτικές και τις δραστηριότητες. Ο δεύτερος στόχος στοχεύει στην αύξηση του αριθμού των γυναικών μελών στα συνδικάτα και των γυναικών σε αιρετές θέσεις.
Η αναγκαιότητα της Εκστρατείας πηγάζει από πολλαπλές μορφές διακρίσεων τόσο στην πολιτική όσο και στην πρακτική που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι γυναίκες, όπως το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, η έλλειψη προστασίας της μητρότητας και τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των γυναικών. Λόγω της προκατάληψης του φύλου, οι γυναίκες συχνά αμείβονται λιγότερο και δεν τους δίνονται οι ευκαιρίες να προχωρήσουν στην καριέρα τους σε σύγκριση με τους άνδρες ομολόγους τους. Στην Ασία, οι γυναίκες απασχολούνται ως επί το πλείστον στις οικιακές εργασίες που είναι ένας από τους χαμηλότερα αμειβόμενους, λιγότερο εκτιμώμενους και λιγότερο οργανωμένους τομείς. Ο ρυθμός αύξησης των μισθών των γυναικών στην Ασία, εξαιρουμένης της Κίνας, από το 2006 έως το 2011 ήταν 0,9%, μετέπειτα ακόμη λιγότερο (ακόμη και μείωση).
Αυτή τη στιγμή 81 εθνικά κέντρα σε 56 χώρες συμμετέχουν με διάφορες εκδηλώσεις σε αυτή την Εκστρατεία.
ΓΣΕΕ __όπως πάντα “στο
ύψος της”
“Στο κλαρί” και
“Τα μυαλά στα κάγκελα”
Παγκόσμια ημέρα για την αξιοπρεπή εργασία: Η σημερινή ημέρα βρίσκει τους Έλληνες εργαζόμενους να βιώνουν συνθήκες εργασιακής ζούγκλας, να αμείβονται με μισθούς πείνας, να καταστρατηγούνται βασικά και θεμελιώδη δικαιώματά τους, να συνεχίζουν να σηκώνουν στις πλάτες τους τα βάρη της κρίσης και των μνημονίων. Για τη ΓΣΕΕ ο στόχος της αξιοπρεπούς εργασίας και κατ΄ επέκταση της αξιοπρέπειας στη ζωή, βρίσκεται στην προμετωπίδα των αγώνων της και η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για Αξιοπρεπή Εργασία τονίζει την αναγκαιότητα συνέχισης του αγώνα σε όλα τα επίπεδα μέχρι να μπει οριστικό τέλος στις βάρβαρες πολιτικές που εξαθλίωσαν και συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την ελληνική κοινωνία. Η ανασφάλεια στην εργασία δυστυχώς δεν αποτελεί μόνον ελληνικό χαρακτηριστικό. Τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία είναι απογοητευτικά…Για τη ΓΣΕΕ η αξιοπρεπής εργασία είναι ο μόνος ασφαλής δρόμος διεξόδου από τη φτώχεια και παράγοντας καθοριστικής σημασίας για την οικοδόμηση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής (σω…ωωω..πα! ρε Παναγόπουλε).
Πηγές
· WDDW, Παγκόσμια Ημέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία
· Μια δίκαιη παγκοσμιοποίηση, που την κάνει να συμβεί
· Αξιοπρεπής Εργασία: ένας καλύτερος κόσμος ξεκινά εδώ. Μια διαδικτυακή ταινία διαθέσιμη σε 25 γλώσσες
·
ΔΟΕ – Πρόγραμμα αξιοπρεπούς εργασίας
__
Δουλειά ήλιο με ήλιο και ανύπαρκτα “όρια” μεταξύ εργάσιμου και “μη εργάσιμου” χρόνου. Μεγέθυνση του απλήρωτου χρόνου εργασίας, διάλυση του όποιου προγραμματισμού για τους εργαζόμενους, “ελευθέρας” στην εργοδοσία να ξεσαλώνει, με ανεπανόρθωτες συνέπειες για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.
Τα παραπάνω συνθέτουν τις λεγόμενες “βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές”, που διαπερνούν σαν ατσάλινο νήμα τις θέσεις των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, με βάση τις οποίες διεκδίκησαν και την ψήφο των εργαζομένων. Τα κόμματα αυτά, άλλωστε, παίρνοντας κάθε τόσο την κυβερνητική σκυτάλη, νομοθέτησαν εδώ και δεκαετίες κάθε απαίτηση της εργοδοσίας, κάθε αρρωστημένη διάταξη της ΕΕ για τη διάλυση του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου.
Έτσι, σήμερα, 138 χρόνια από το Σικάγο και την Πρωτομαγιά του 1886, όταν οι εργάτες κατέκτησαν το 8ωρο, έχουν να αναμετρηθούν με τα 13ωρα, με τη “διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου” και όλα εκείνα τα εργαλεία που κάνουν κανονικότητα τον εργασιακό μεσαίωνα.
Η Οδηγία διάλυσης του χρόνου εργασίας
Χαρακτηριστική είναι η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης
2003/88 για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, που στην
πράξη επιβάλλει τους όρους δουλειάς - λάστιχο, ως εργαλείο για τη θωράκιση της
ανταγωνιστικότητας των ομίλων.
Για την ΕΕ κανονικότητα στην εργασία είναι οι 13 ώρες δουλειάς τη μέρα, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε το διάλειμμα! Μάλιστα, η ΕΕ θεωρεί «αποδεκτή παρέκκλιση» ακόμα και την υπέρβαση του 13ωρου, με τις παρεκκλίσεις να είναι «πολυάριθμες και ποικίλες»!
Στην Ερμηνευτική Ανακοίνωση της ΕΕ (2017) για την καλύτερη εφαρμογή της Οδηγίας σημειώνεται: «Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στις παγκόσμιες αξιακές αλυσίδες με μεθόδους παραγωγής "τη στιγμή που χρειάζεται" (just-in-time) απαιτούν αυξημένη ευελιξία και συνεπάγονται, ενίοτε, εντατικοποίηση της εργασίας. Ως εκ τούτου, το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας και οι ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις αναγνωρίζονται ως ο κύριος μοχλός αλλαγής στον κόσμο της εργασίας (...)».
Είναι λοιπόν προφανές ότι κριτήριο των όρων εργασίας είναι η στήριξη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ανάγκη από «ευελιξία» και εντατικοποίηση.
Επιγραμματικά η Οδηγία:
· Αποκαλεί «κανονικότητα» τις 13 ώρες δουλειάς. Γράφει σχετικά η Ερμηνευτική Ανακοίνωση: «(...) Οταν δεν υπάρχει παρέκκλιση, ο συνεχόμενος χρόνος εργασίας περιορίζεται σε 13 ώρες (...) και πρέπει να ακολουθείται από τουλάχιστον 11 συναπτές ώρες ανάπαυσης»! Δεκατρείς ώρες ξεζούμισμα, ενώ στις υπόλοιπες 11 που του απομένουν, ο εργαζόμενος θα πρέπει να μετακινηθεί από το σπίτι στη δουλειά και από τη δουλειά στο σπίτι, να ψωνίσει, να μαγειρέψει, να φροντίσει τα παιδιά και το νοικοκυριό και να ...ξεκουραστεί.
· Δίνει συντριπτικό χτύπημα στον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, ορίζοντας ότι τα κράτη - μέλη θεσπίζουν μέτρα, ώστε «ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει, ανά επταήμερο, τις 48 ώρες, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών». Αυξάνει, δηλαδή, τις ώρες εργασίας από 40 σε 48 και προβλέπει ότι οι συνολικές ώρες εργασίας ανά βδομάδα προκύπτουν ως «μέσος όρος». Δηλαδή, άλλες μέρες ο εργαζόμενος μπορεί να δουλεύει 13 ώρες και άλλες λιγότερες, ώστε στο τέλος μιας χρονικής περιόδου («περίοδος αναφοράς») να προκύπτουν ως «μέσος όρος» οι 48 ώρες ανά βδομάδα. Αυτή η «περίοδος αναφοράς», με τη λήξη της οποίας πρέπει να γίνει η «σούμα» για να βγει ο μέσος όρος, φθάνει μέχρι και τους 12 μήνες, «τεντώνοντας» τα όρια της εκμετάλλευσης, ανάλογα με τις ανάγκες της εργοδοσίας!
· Προβλέπει μέχρι και 12 μέρες συνεχόμενης δουλειάς. Το άρθρο 5 αναφέρει ότι «κάθε εργαζόμενος διαθέτει, ανά περίοδο επτά ημερών, μια ελάχιστη περίοδο συνεχούς ανάπαυσης εικοσιτεσσάρων ωρών». Ομως, η συγκεκριμένη Οδηγία κατάργησε διάταξη παλιότερων Οδηγιών, κατά την οποία η εβδομαδιαία ανάπαυση έπρεπε να «συμπεριλαμβάνει, καταρχάς, την Κυριακή». Κατάργησε δηλαδή την αργία της Κυριακής ως υποχρεωτική αργία ανά εφτά μέρες. Κι έτσι στην Ελλάδα πρώτα ο ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε τις 32 Κυριακές τον χρόνο δουλειά για το Εμπόριο, για να έρθει η ΝΔ να επεκτείνει το καθεστώς αυτό σε περισσότερους κλάδους. «Ενδέχεται οι ημέρες αυτές (σ.σ. το 24ωρο "ανάπαυσης") να διαφέρουν ανάλογα με τις σχετικές περιόδους, με αποτέλεσμα ενδεχομένως συνεχείς περιόδους εργασίας διάρκειας έως 12 ημερών», σημειώνει η Ερμηνευτική Ανακοίνωση.
· Εξαιρεί το διάλειμμα και την «επιφυλακή» από τον χρόνο εργασίας: Οπως σημειώνει η Ερμηνευτική Ανακοίνωση, «τα διαλείμματα δεν πρέπει να υπολογίζονται ως "χρόνος εργασίας" καθώς αποτελούν "περιόδους ανάπαυσης"». Και «σε τέτοιες καταστάσεις, οι οποίες ονομάζονται επίσης "επιφυλακή", μόνο ο χρόνος της πραγματικής παροχής υπηρεσιών (...) πρέπει να θεωρείται χρόνος εργασίας κατά την έννοια της Οδηγίας».
· Η αναγκαστική μετακίνηση του εργαζόμενου σπίτι - δουλειά και δουλειά - σπίτι, που μπορεί να φθάνει και μερικές ώρες κάθε μέρα, συμπεριλαμβάνεται στην «περίοδο ανάπαυσης», καθώς οι επιχειρηματικοί όμιλοι και η ΕΕ θεωρούν ότι «οι εργαζόμενοι σε σταθερό τόπο εργασίας έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν την απόσταση μεταξύ της κατοικίας και του χώρου εργασίας τους και μπορούν να χρησιμοποιούν και να οργανώνουν αυτοβούλως τον χρόνο τους προς και από τον εν λόγω χώρο εργασίας ώστε να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους»!
· Ακόμα και αυτές οι 13 ώρες εργασίας δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες για εργαζόμενους που δουλεύουν σε περισσότερους από έναν εργοδότη. Σε πιο πρόσφατη Ερμηνευτική Ανακοίνωση (2023), η ΕΕ επισημαίνει ότι η Οδηγία «δεν προσδιορίζει ρητά αν οι διατάξεις της καθορίζουν απόλυτα όρια σε περίπτωση παράλληλων συμβάσεων», ενώ δεν υπάρχει και σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ.
Πολυάριθμες παρεκκλίσεις
στο όνομα της “ευελιξίας”
Την ίδια στιγμή, προβλέπονται και ...παρεκκλίσεις από το παραπάνω εφιαλτικό καθεστώς, ώστε, όπως λέει η ΕΕ, «να παρέχεται ένας βαθμός ευελιξίας κατάλληλος για διάφορες δραστηριότητες».
Οι παρεκκλίσεις, λοιπόν, μπορούν να επιβληθούν «μέσω
της νομοθετικής, κανονιστικής ή διοικητικής οδού», αλλά και «με συλλογικές
συμβάσεις ή με συμφωνίες μεταξύ κοινωνικών εταίρων». Έτσι, επιτρέπεται
π.χ. ακόμα και η υπέρβαση του 48ωρου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, με ατομική
συναίνεση του εργαζόμενου! Πρόκειται για τη λεγόμενη ρήτρα αυτοεξαίρεσης
(opt out), που φέρνει τον εργαζόμενο μόνο του ενώπιον του εργοδότη και τον
αναγκάζει με τον φόβο της απόλυσης ή άλλης δυσμενούς μεταχείρισης να δεχθεί να
δουλέψει εξαντλητικά!
Στην πράξη, η Οδηγία είναι ένα υπερόπλο στα χέρια των κυβερνήσεων των
κρατών - μελών και των εργοδοτών για να μετατρέπουν τον χρόνο εργασίας σε
«λάστιχο», τον οποίο αυξομειώνουν όπως ορίζουν οι ανάγκες της κερδοφορίας τους.
Στο πλαίσιο λοιπόν της εργάσιμης μέρας ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τον εργάσιμο χρόνο χωρίς αυτή η επέκταση να τον επιβαρύνει οικονομικά, αφού είτε ο εργάσιμος χρόνος είναι 10ωρος είτε 11ωρος είτε 8ωρος, ο εργάτης πληρώνεται το ίδιο. Ουσιαστικά καταργείται η πληρωμή της υπερωριακής εργασίας και αυξάνεται το μέρος της απλήρωτης εργασίας για τον εργάτη, κάτι που μεταφράζεται σε κέρδη πάνω στα κέρδη για τους ομίλους.
Η “διευθέτηση” στη χώρα μας
Το χρονικό της νομοθετικής κατοχύρωσης και του εμπλουτισμού της «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας στην Ελλάδα είναι διαχρονικό έργο όλων των κυβερνήσεων: Της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι όσα προβλέπουν οι σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες, στην Ελλάδα νομοθετήθηκαν όχι με έναν ή δύο αλλά με 8 νόμους, από το 1990 μέχρι το 2021.
Και σαν «κερασάκι» ήρθε ο νόμος - έκτρωμα της ΝΔ το 2023 (νόμος Γεωργιάδη), ενάντια στον οποίο έγινε μία από τις μεγαλύτερες απεργιακές κινητοποιήσεις των τελευταίων ετών. Ο συγκεκριμένος νόμος, λοιπόν, επιτρέπει τη δουλειά σε περισσότερους από έναν εργοδότη, η οποία αθροιστικά μπορεί να φθάνει τις 13 ώρες τη μέρα χωρίς καν εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Εισάγει νέες μορφές «ευελιξίας», που σε άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ αποτελούν «καθεστώς» εδώ και χρόνια, όπως την απασχόληση με «μη προβλέψιμο» πρόγραμμα χρόνου εργασίας (τις λεγόμενες συμβάσεις μηδενικών ή ελάχιστων ωρών). Αποτέλεσμα; Οι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν πότε και πόσες ώρες θα κληθούν να δουλέψουν ούτε και τι μισθό θα λάβουν στο τέλος του μήνα.
Είχε προηγηθεί ο άλλος εκτρωματικός νόμος (Χατζηδάκη), με τις νέες μορφές διευθέτησης, οι οποίες εισήγαγαν και τυπικά τις απλήρωτες υπερωρίες, πιάνοντας τη σκυτάλη από αντίστοιχα νομοθετήματα του ΣΥΡΙΖΑ (διευθέτηση χρόνου εργασίας νοσοκομειακών γιατρών) κ.ά.
Δείτε
__
ΚΚΕ
👀 Για την
Εργατική Πρωτομαγιά του 2024
Ο Φιλίπ Λεμέλ, ανώτερο στέλεχος σε αμερικανικό βιομηχανικό όμιλο, παρακολουθεί τη διάλυση της οικογένειάς του και ταυτόχρονα καλείται να διαχειριστεί τις παράλογες απαιτήσεις των αφεντικών του για 10% περικοπές προσωπικού στο εργοστάσιο που διευθύνει, τη στιγμή μάλιστα που η επιχείρηση είναι κερδοφόρα. Όταν η ασφυκτική αυτή καθημερινότητα αρχίζει να επιδρά με απρόσμενο τρόπο στην οικογένειά του, η κατάσταση ξεπερνά τα όρια της αντοχής του...
Ο Στεφάν Μπριζέ, γνωστός για τις ταινίες “Ο Νόμος της Αγοράς” και “Σε Πόλεμο”, κλείνει εδώ την άτυπη τριλογία του για τον εργασιακό μεσαίωνα . Για άλλη μια φορά επιλέγει για τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον εξαιρετικό Vincent Lindon (Βενσάν Λιντόν), σίγουρο “χαρτί”, που μοιράζεται μαζί μας μια στιβαρή ερμηνεία. Η ταινία αυτήν τη φορά είναι από την οπτική ενός μεγαλοστελέχους που έχει “ανθρώπινες αδυναμίες” και λυγίζει κάτω από τις πιέσεις, τόσο ώστε να “συμμεριστεί τις ανάγκες” της εργατικής τάξης. Ας εξετάσουμε λοιπόν τις προθέσεις του σκηνοθέτη. Η ταινία μάς δείχνει το σκεπτικό της συμπίεσης και της εντατικοποίησης, με μόνο στόχο την απόσπαση επιπλέον υπεραξίας και περισσότερων κερδών για τους μεγαλομετόχους της πολυεθνικής, πάντα από την πλευρά των αφεντικών. Εκεί η ταινία τα πάει πάρα πολύ καλά, είναι ρεαλιστικότατη και αφοπλιστικά ειλικρινής. Η διάλυση της οικογένειας του πρωταγωνιστή κατέχει πολύ μεγάλο μέρος της ταινίας, χωρίς να προσφέρει κάτι στο σενάριο - αντιθέτως, κυρίως θέλει να μας δείξει ότι “άνθρωποι είναι κι αυτοί”, “έχουν προβλήματα σαν τους υπόλοιπους κοινούς θνητούς”, “δικαιολογείστε τους”... Ο πρωταγωνιστής ωστόσο προτείνει στην εταιρεία ένα “εναλλακτικό σχέδιο διαχείρισης”, ώστε να μη πραγματοποιηθούν οι απολύσεις. Μαντέψτε τη συνέχεια... Υπάρχει άραγε εναλλακτικό σχέδιο διαχείρισης των πολυεθνικών; Εξανθρωπίζεται ο καπιταλισμός; Αυτό το εναλλακτικό σχέδιο μας προτείνει ο σκηνοθέτης άραγε; Και οι απορίες συνεχίζονται. Δεν μπορούν τα μεγαλοστελέχη να “συνειδητοποιήσουν” τον τρόπο που δουλεύει ο κόσμος γύρω τους και να αλλάξουν πλευρά; Μα μήπως δεν τον ξέρουν ήδη; Μπορεί κανείς να περάσει στην άλλη όχθη με τις αυταπάτες της διαχείρισης; Αγαπημένε μας Στεφάν Μπριζέ, ιδίως μετά τις προηγούμενες δύο ταινίες σας, περιμέναμε μια πιο ρηξικέλευθη πρόταση
Ο Στεφάν Μπριζέ, λοιπόν συνεχίζει να εξερευνά τον κόσμο της εργασίας στο άτυπο αν και άνισο κλείσιμο μιας τριλογίας που βρίσκει τον Βενσάν Λεντόν από την πλευρά των αφεντικών να λύνει οικεία και ανοίκεια ηθικά διλήμματα. Στην αρχή ήταν ο πρόσφατα απολυμένος Τιερί που προσπαθούσε να βρει τη θέση του στο απύθμενο κενό ανάμεσα στην αξιοπρέπεια και το άκαμπτο σύστημα. Στη συνέχεια ήταν ο συνδικαλιστής Λοράν που στο κέντρο μιας ανθρώπινης τραγωδίας θα γινόταν η φωνή χιλιάδων εργατών που βρέθηκαν παράτυπα στο δρόμο. Τώρα είναι ο Φιλίπ, ανώτερο στέλεχος σε αμερικανικό βιομηχανικό όμιλο, που καλείται να διαχειριστεί τις παράλογες απαιτήσεις των αφεντικών του για 10% περικοπές προσωπικού στο εργοστάσιο που διευθύνει.
Περισσότερο από τις τρεις
εκδοχές πάνω στο ίδιο θέμα, οι τρεις ήρωες που υποδύεται ο Βενσάν Λεντόν στην
άτυπη τριλογία της εργασίας του Στεφάν Μπριζέ είναι ο ίδιος άνθρωπος, το
γρανάζι ενός μηχανισμού που βρίσκεται έρμαιο του “Νόμου της Αγοράς”, “Σε
(διαρκή) Πόλεμο” με το σύστημα, κάτοικος “Ενός Άλλου Κόσμου” που δεν είναι
απαραίτητα είτε ο κόσμος της εργασίας είτε αυτός των αφεντικών, αλλά χωρίς
διαζευτικό, ένας κόσμος που λειτουργεί με τον άνθρωπο στο περιθώριο, σε όποια
πλευρά κι αν βρίσκεται.
Αν προσπαθήσεις να βρεις αναλογίες, το “Ενας Αλλος Κόσμος” μοιάζει σε εντάσεις
και εκτόπισμα πιο κοντά στο καλύτερο κομμάτι της τριλογίας, το “Νόμο της Αγοράς”.
Ο Φιλίπ σε ενδιαφέρει ως ένα μέρος των… αφεντικών που θα βρεθεί στη σωστή
πλευρά του διλήμματος που προκύπτει πάντα στον κόσμο της εργασίας, αλλά κυρίως
σε ενδιαφέρει ως άνθρωπος, όταν ο εφιάλτης του εργασιακού περιβάλλοντος δίνει
τη θέση του σε αυτόν την προσωπικής του ζωής που αποτελείται από μια διαλυμένη
δυσλειτουργική οικογένεια - καθρέφτη όλων των διλημμάτων που τον βρίσκουν
ανήμπορο στο οκτάωρο του. Οι χαμηλοί τόνοι ταιριάζουν εδώ καλύτερα, απ’ ότι οι
κατά καιρούς επιτηδευμένες εξάρσεις του “Σε Πόλεμο”, καθώς ο Μπριζέ προσπαθεί
να δει τι συμβαίνει στην.. άλλη πλευρά, ανοίγοντας την εικόνα σε κάτι πιο
πολύπλοκο, πιο δύσκολο να γίνει κατανοητό, ένα σύμπαν που δεν αποτελείται
απαραίτητα από καλούς (εργάτες) και κακούς (εργοδότες) αλλά από μια συνθήκη που
διαιωνίζεται φέρνοντας όλους σε μια διαρκή σύγκρουση.
Στην προσπάθεια του, όχι μόνο να είναι δίκαιος με την πλευρά των εργοδοτών (ή τουλάχιστον αυτών που επιτρέπουν ψήγματα ανθρωπιάς να κάνουν διάτρητο το σύστημα), αλλά και να μην προδώσει το “αριστερό” του σύμπαν, στο οποίο είναι πάντα πιο απλό ο εργάτης να θεωρείται πάντα το θύμα κάθε ιστορίας, ο Μπριζέ ριψοκινδυνεύει πολλά με τον “Ένα Άλλο Κόσμο”. Μοιάζει να αποδίδει μια δική του δικαιοσύνη που έχει νόημα σε έναν κόσμο του, που είναι ο γκρίζος που υποστηρίζουν τα κόμματα του “όλοι μαζί μπορούμε” και τα ιδεολογήματα των “πρόθυμων” _και όχι το άσπρο-μαύρο της “ξύλινης” γλώσσας του ΚΚΕ και του ΠΑΜΕ, αλλά το νιώθεις _ειδικά αν φοράς ταξικά γυαλιά πως είναι συγκρατημένος, προσπαθώντας να βρει (μάταια) ισορροπία ανάμεσα σε έναν ήρωα που τον ξέρει και τον αγαπά, αλλά νιώθει πως πρέπει να σταθεί (και) απέναντι του λόγω συνθηκών. Έτσι κάθε φορά που τον αφήνει ελεύθερο συναισθηματικά νιώθεις ότι τον προδίδει καθώς του αφαιρεί πόντους ανθρωπιάς ή, το χειρότερο, τον κάνει να μοιάζει περισσότερο άνθρωπος απ’ όσο θα ήταν.
Πιο ενδιαφέρουσα ταινία, ωστόσο κι από τις τρεις, μπορεί να χάνει τους πόντους του μη μελοδραματισμού του “Νόμου της Αγοράς”, αλλά γίνεται ένα κεφάλαιο σε μια φιλμογραφία που όχι μόνο τιμά τον ίδιο τον Μπριζέ - και συνεπακόλουθα τις καταβολές του - αλλά και τον ίδιο τον Βενσάν Λεντόν που φυσικά είναι καταπληκτικός όπως πάντα, μια ζωντανή κινηματογραφική έκρηξη επειδή αγαπάει περισσότερο από την ταινία τον ήρωα του, όπως καλώς οφείλει να κάνει. Δίπλα του πολύτιμη προσθήκη η Σαντρίν Κιμπερλέν, που πρώην σύζυγος του Λεντόν, δίνει στην απόμακρη σύζυγό του τη βαρύτητα μερικών σκηνών που αξίζουν σχεδόν περισσότερο και από τις σκηνές στο εργοστάσιο. Αν η ταινία τελικά αποδεικνύεται άνιση και τελικά πιο απλοϊκή από την πολυπλοκότητα που προσπαθεί να συγκεράσει ανάμεσα στο σύστημα και το άτομο, την κοινωνία και την οικογένεια, το σινεμά και την κοινωνική αποστολή του, φταίει η ίδια η καταγωγή της που ναι μεν συγκινεί γιατί δεν απέχει πολύ από το οικείο, αλλά στέκει και απόμακρη από τον θεατή ως διαρκώς απολογούμενη επειδή επέλεξε να δείξει, αν και όχι τελικά με γλαφυρά χρώματα, αυτόν τον… άλλο κόσμο.
Σε συνέντευξη (2018), μιλώντας την ταινία, "En guerre" (σε πόλεμο), απαντώντας στην ερώτηση “ήταν επείγουσα ανάγκη να την γυρίσετε”; Είπε: Κάθε ταινία ξεκινά από μια ανάγκη. Στο "La loi du marché" (Ο νόμος της αγοράς) όπου επέτρεψα στον εαυτό μου να αισθάνομαι θεμιτός μιας λεγόμενης πολιτικής φωνής με τις ταινίες μου, άνοιξα ένα παράθυρο και ο αέρας όρμησε. Είχα μείνει λίγο μακριά από τον κόσμο για πολύ καιρό … μετά πήρα τον κόσμο απ΄ τα μούτρα και ένιωσα δικαιωμένος να μιλήσω επιτέλους για αυτό. Εκείνη τη στιγμή δεν μπορούμε να είμαστε σε άλλο μέρος από το να αφηγούμαστε τις ιστορίες ανδρών και γυναικών που υποφέρουν σε έναν κόσμο μεγάλης βαρβαρότητας.
Το "En guerre" είναι επίσης ένας βάναυσος τίτλος. Νομίζω ότι οι ενέργειες είναι ακόμη πιο βάναυσες. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι στα εννέα στα δέκα μυαλά, είναι μια ταινία για τους υπαλλήλους που πρόκειται να βρεθούν σε πόλεμο με τους διευθυντές. Αλλά δεν ξεκινάω καθόλου από αυτό το αξίωμα. Στην ταινία μου εμφανίζονται υπάλληλοι που εργάζονται με πολύ οικονομικό κόπο σε μια κερδοφόρα εταιρεία και μια μέρα η διοίκηση, με απόφαση που πάρθηκε _όχι εδώ, αλλά στη Γερμανία, λέει: κλείνουμε. Ενώ η εταιρεία μόλις σημείωσε κέρδη ρεκόρ. Δεν ξέρω ποιος κηρύσσει πόλεμο στον άλλον περισσότερο. Προφανώς είναι ο επικεφαλής της εταιρείας που κηρύσσει πόλεμο στους εργαζόμενους εκείνη τη στιγμή και οι εργαζόμενοι αντιστέκονται. Έτσι ακριβώς το βλέπω. Αλλά παραδόξως είμαι σίγουρος ότι εννιά στα δέκα μυαλά αυτός ο τίτλος δημιουργεί την ιδέα ότι οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που θα πολεμήσουν εναντίον των αφεντικών. Είναι λίγο απελπιστικό τελικά γιατί αναρωτιέσαι αν υπάρχει λύση. Προφανώς αν είχα λύσεις ή αν ισχυριζόμουν ότι έχω λύσεις, δεν θα ήμουν σκηνοθέτης. Θα μιλούσα δημόσια ως πολιτικός, κάτι που δεν είναι δική μου περίπτωση. Δεν είναι εδώ που νιώθω δικαιωμένος να μιλήσω. Πιστεύω όμως ότι οι λύσεις, είτε μέσα σε μια οικογένεια είτε μέσα σε οποιοδήποτε σύστημα, και πολύ περισσότερο σε μια χώρα, είναι πάντα λόγια. Δεν είναι απαραίτητα λόγια για να επιβάλεις ένα πλέγμα ανάγνωσης, είναι λέξεις για να προσπαθήσεις να ακούσεις τον άλλον. Και το χειρότερο είναι ότι είναι το βάσανο που δεν ακούγεται. Μπορεί να δημιουργήσει μόνο θυμό και ενδεχομένως βία _και αυτό δεν είναι καλό. Όταν λοιπόν συμβαίνουν γεγονότα όπως αυτό της Air France, ένας μεγάλος πολιτικός _ανεξαρτήτως ιδεολογίας λέει μπροστά σε όλους ότι κάτι σοβαρό έχει συμβεί, κάτι που προφανώς δεν είναι φυσιολογικό σε μια κοινωνία. Δεν το λέει για να στιγματίσει τους εργαζόμενους και την οργή τους ή τη βία της στιγμής, θέτει απλά το ερώτημα πώς μπορέσαμε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο στην κοινωνία μας. Είναι σύμπτωμα. Τότε θα έπρεπε να καλέσει ανθρώπους από πολλά διαφορετικά υπόβαθρα, κοινωνιολόγους, φιλοσόφους, συνδικαλιστές, πολιτικούς, ίσως και καλλιτέχνες, να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι και να σκεφτούν όλοι μαζί πού βρίσκεται ο κόσμος μας. Εδώ μιλάω για τον κόσμο του Oui-Oui, (σσ. σε έναν κόσμο “ναι-ναι”: έκφραση που χρησιμοποιείται για να εκφράσει το χάσμα μεταξύ αντίληψης και πραγματικότητας, ιδιαίτερα όταν υπάρχει μια πολύ σκληρή ισορροπία δυνάμεων μεταξύ δύο μερών _για τους Γάλλους μορφή αφέλειας _για εμάς “αλλού τ΄όνειρο κι αλού το θάμα”). Γίνεται όμως μια πολύ δυνατή, πολύ σημαντική πράξη. Αυτά βέβαια δεν συμβαίνουν αφού ο χρόνος της πολιτικής είναι πάντα πολύ μικρός, με εκλογές κάθε σχεδόν μήνες, πράγμα που σημαίνει ότι είμαστε πάντα στην εκλογική συζήτηση. Τελικά αυτοί με τα πιο μακροπρόθεσμα οράματα είναι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία. Είναι αυτοί που έχουν το μακροπρόθεσμο όραμα, οι οποίοι, πρώτα με τον François Hollande, ήταν στα παρασκήνια για να επιβάλουν αυτούς τους κανόνες του παιχνιδιού με μια πολύ ισχυρή ιδεολογία. Μετά μπορούμε να χαιρόμαστε που η ιδεολογία επιδεικνύεται έτσι, γιατί τουλάχιστον το τι μπορούμε να πολεμήσουμε είναι πολύ ξεκάθαρο. Δεν έχω κανένα σκοπό να φτάσω συμβολικά με δυναμίτη για να ανατινάξω το σύστημα. Θέλω να δείξω ότι οποιοδήποτε σύστημα, είτε σοσιαλιστικό, κομμουνιστικό, καπιταλιστικό, δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει. Και ο τόπος της μετατόπισης είναι συστηματικά όταν το άτομο αγνοείται. Και ότι εκεί, ο τελικός προορισμός όλων αυτών των κανόνων του παιχνιδιού είναι ο λογιστικός ισολογισμός. Είναι μόνο το κέρδος λίγων με βάση τα βάσανα πολλών ανθρώπων. Δεν νομίζω ότι είμαι ο Γκάντι, είναι απλώς κοινή λογική, μου φαίνεται.
