Η “μαύρη αράχνη” της κόκκινης αρμάδας — CCCP

Ο θλιβερός Δεκέμβρης του 1991, όταν ολοκληρώθηκαν τυπικά οι ανατροπές στην ΕΣΣΔ με την υποστολή της κόκκινης σημαίας από το Κρεμλίνο ‑τότε που ο Ρίζος κυκλοφόρησε με το ιστορικό πρωτοσέλιδο, ήταν πια παρελθόν και εφτά χρόνια αργότερα στις 23-Σεπ-1998, σε μια επετειακή αθλητική συνάντηση, οι εθνικές ομάδες Ρωσίας και (πρώην) Σοβιετικής Ένωσης -της μεγάλης ομάδας με το σφυροδρέπανο στο στήθος και τα αρχικά C.C.C.P. στο πίσω μέρος της φανέλας, αναβίωσαν τη χρυσή εποχή, τότε που σε πείσμα όλων, έμενε ‑θεματοφύλακας, μια μόνη χώρα όπου ο αθλητισμός δεν ήταν εμπόρευμα.
Τον αγώνα μετέδωσε για την τηλεόραση ο λαϊκός καλλιτέχνης της ΕΣΣΔ και της Γεωργίας Κοτέ Μαχαράτζε, οι μεταδόσεις του οποίου στο παρελθόν, με τη χαρακτηριστική του γεωργιανή προφορά, είχαν δημιουργήσει ένα θρύλο γύρω από το όνομά του, με τους θεατές να παραληρούν, αποθεώνοντας τους παίκτες που τίμησαν τη φανέλα με το σοβιετικό εθνόσημο. Στη συνάντηση έδωσαν το “παρών” όλα τα μεγάλα αστέρια της δεκαετίας του ’80, ο Αρμένιος Αγκανεσιάν, οι Γεωργιανοί Σουλακβελίτζε, Τσιβάτζε, Κιπιάνιν, Σεγκέλια, οι Ρώσοι Γαβρίλοφ, Χιγκιατούλιν, Τσερενκόφ, οι Ουκρανοί Τσάνοφ, Μπλαχίν, Μπεσόνοφ, Μιχαϊλιτσένκο, Ντεμιανένκο, Ζαβάροφ, Προτάσοφ, Ρατς, Μπελάνοφ, Μπούριακ και Κουζνιετσόφ: έλειπε ο μεγάλος Λιέβ (Ιβάνοβιτς) Γιασίν (Лев Иванович Яшин)

Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές όλων των εποχών, που προπορεύτηκε της εποχής του, ο κορυφαίος ‑των κορυφαίων- τερματοφύλακας στον κόσμο για τον 20^ο αιώνα και ίσως ο μεγαλύτερος στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Έφυγε πρόωρα από τη ζωή (μόλις στα 60 του χρόνια) στις 20 Μάρτη του 1990, αφήνοντας στη μνήμη των φίλων του ποδοσφαίρου μερικές από τις ομορφότερες στιγμές του αθλήματος και το όνομά του χαραγμένο με χρυσά γράμματα στην ιστορία του παγκόσμιου αθλητισμού.

Ο επονομαζόμενος «μαύρη αράχνη» των γηπέδων ―εξαιτίας της εξ ολοκλήρου μαύρου χρώματος εμφάνισής του και της ικανότητάς του να «αιχμαλωτίζει» τις φάσεις μέσα στην περιοχή του και να εξουδετερώνει τους αντιπάλους του επιθετικούς―

Λιέβ Γιασίν: γεννήθηκε στη Μόσχα στις 22-Οκτ-1929, από γονείς βιομηχανικούς εργάτες και σε ηλικία 12 ετών, κατά τη διάρκεια του 2^ου Παγκόσμιου, όταν ολόκληρος ο σοβιετικός λαός έχει ριχτεί στη μάχη ενάντια στον γερμανικό φασισμό, πιάνει δουλειά σε εργοστάσιο παραγωγής πολεμικού υλικού, ενώ παράλληλα παίζει ποδόσφαιρο και ξεδιπλώνει το ταλέντο του στην τοπική κοινωνία, ώσπου σε μια διοργάνωση αγώνων μεταξύ ομάδων εργοστασίων, θα τραβήξει την προσοχή των ανθρώπων της Ντιναμό Μόσχας και θα πάρει μεταγραφή στη μεγάλη ομάδα.

Η πρώτη του ποδοσφαιρική «επίσημη» εμφάνιση θα γίνει το 1949, σε έναν αγώνα που θα ήθελε να ξεχάσει για πάντα, αφού εξαιτίας της κακής απόδοσής του στάθηκε αφορμή να παροπλιστεί για τέσσερα ολόκληρα χρόνια: αλλά δεν το έβαλε κάτω, αντίθετα ασχολήθηκε ‑σε υψηλό επίπεδο με το χόκεϊ επί πάγου και μάλιστα με την ομάδα χόκεϊ της Ντιναμό κατέκτησε το πρωτάθλημα Σοβιετικής Ένωσης το 1953!

Όμως, γεννημένος για το ποδόσφαιρο, καμιά άτυχη στιγμή, καμιά κακή απόδοση σε έναν αγώνα δεν θα μπορούσε να ανακόψει μια μεγάλη πορεία που θα κρατούσε 22 ολόκληρα χρόνια και στη διάρκεια της οποίας θα προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στον αθλητισμό της πατρίδας του και ο ίδιος θα κέρδιζε με το σπαθί του την ψηλότερη θέση στην κορυφή της παγκόσμιας αναγνώρισης και καταξίωσης.

Ο Γιασίν είχε την ικανότητα να «διαβάζει» τις κινήσεις του αντίπαλου επιθετικού, να αντιδρά με μεγάλη ταχύτητα και να αποτρέπει τον κίνδυνο από την εστία του, ενώ γινόταν φόβος και τρόμος στις ―για σεμινάριο― εξόδους του μακριά από το τέρμα και στις μονομαχίες «ένας εναντίον ενός». Έλεγε ο Βλαντίμιρ Πιλγκούι, αναπληρωματικός του Γιασίν στη Δυναμό Μόσχας: «Δεν θυμάμαι άλλον τερματοφύλακα στην ιστορία που να καταλάβαινε και να “διάβαζε” έτσι το παιχνίδι, με το που άρχιζε από κάποια πλευρά η επίθεση του αντιπάλου, ο Λιέβ έδινε ήδη οδηγίες στους αμυντικούς για το σημείο που αυτοί πρέπει να καλύψουν στον αγωνιστικό χώρο»

Έμεινε στην ιστορία η περίφημη «πάσα Γιασίν» όταν, αφού αποσοβούσε τον κίνδυνο μπροστά στην εστία του, πετώντας την μπάλα με το χέρι τροφοδοτούσε με μοναδική ακρίβεια τις αντεπιθέσεις της ομάδας του. Με μεγάλη επιτυχία υπερασπιζόταν τα δίχτυα του και στη διαδικασία του πέναλτι, έχοντας αποκρούσει περισσότερα από 150 στην καριέρα του.

Το 1956 κέρδισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το χρυσό μετάλλιο και το 1960, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, ενώ σαν μέλος της Σοβιετικής αποστολής πήρε μέρος στις διοργανώσεις Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1958 (αποκλείστηκε στον προημιτελικό από την Σουηδία), 1962 (αποκλείστηκε στον προημιτελικό από την Χιλή), και 1966 (τέταρτη θέση) ενώ το 1970 ταξίδεψε στο Μεξικό ‑40 ετών πλέον για το Παγκόσμιο Κύπελλο.  Μια από τις καλύτερες εμφανίσεις του την έκανε το 1963 ως μέλος της Μικτής Κόσμου απέναντι στην Εθνική Αγγλίας στο στάδιο Γουέμπλεϋ κάνοντας απίστευτες αποκρούσεις. Το τελευταίο του παιχνίδι το έδωσε στις 27-Μαΐ-1971 σε ένα συμβολικό αγώνα στο στάδιο Λένιν της Μόσχας όπου μπροστά σε περισσότερους από 100.000 θεατές οι παίκτες της Ντιναμό αντιμετώπισαν τη Μικτή Κόσμου (Εουσέμπιο, Μπόμπι Τσάρλτον, Γκερντ Μύλλερ κα.) σε ένα ματς που τελείωσε ισόπαλο 2–2. Το 1963 γίνεται ο πρώτος και μοναδικός, μέχρι σήμερα, τερματοφύλακας στον κόσμο που κέρδισε το βραβείο του καλύτερου Ευρωπαίου ποδοσφαιριστή. Η ΦΙΦΑ, για να τον τιμήσει, καθιέρωσε το βραβείο «Λιέβ Γιασίν» για τον καλύτερο τερματοφύλακα σε κάθε τελική διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου.

Βίντεο  &  εδώ

Τίτλοι _ διακρίσεις

Στην καριέρα του αγωνίστηκε συνολικά σε 812 παιχνίδια, 320 από τα οποία βασικός στη Ντιναμό Μόσχας. Έγινε 78 φορές διεθνής ‑δέχτηκε 70 γκολ. Συμμετείχε σε 13 αγώνες Παγκοσμίου Κυπέλλου (4 παιχνίδια χωρίς να δεχτεί γκολ) και δυο φορές στη Μικτή Κόσμου (το 1963 κόντρα στην Αγγλία – 1968 κόντρα στην Βραζιλία). Σε 480 παιχνίδια κράτησε ανέπαφη την εστία του.

 

Κατέκτησε ένα χρυσό μετάλλιο στο Σοβιετικό πρωτάθλημα χόκεϊ επί πάγου με τη Ντιναμό Μόσχας, 5 χρυσά, 5 ασημένια και 1 χάλκινο, στα Σοβιετικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου και 3 φορές το Σοβιετικό Κύπελλο (όλες οι διακρίσεις με τη Ντιναμό Μόσχας). Με την ομάδα της ΕΣΣΔ κατέκτησε ένα ολυμπιακό χρυσό μετάλλιο, ένα Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, και μια δεύτερη θέση σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

Τιμήθηκε με τους τίτλους: Ευρωπαίος Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς, Βραβείο “Χρυσή Μπάλα” (1963), 4η θέση στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλου (1966), 3 φορές καλύτερος τερματοφύλακας της ΕΣΣΔ (1960,1963,1966), Χρυσό Τάγμα της ΦΙΦΑ για την Αρετή (1988), παράσημο Τάγμα του Λένιν (1967), Ολυμπιακό Τάγμα (1986), Χρυσό μετάλλιο «του σφυριού και του δρεπανιού» (αστέρι) του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας μαζί με το παράσημο Τάγμα του Λένιν (ισάξιο με το στρατιωτικό βραβείο «Ήρωας της ΕΣΣΔ») (1989), «Καλύτερος Τερματοφύλακας του Αιώνα» της ΦΙΦΑ, και μέλος της «Ενδεκάδας του Αιώνα» της ΦΙΦΑ (2000), Χρυσός Παίκτης της Ρωσίας από την Ποδοσφαιρική Ένωση της Ρωσίας, ως ο πιο εξέχων παίκτης τα τελευταία 50 χρόνια (Νοέμβρης του 2003 για τον εορτασμό του Ιωβηλαίου της ΟΥΕΦΑ).

Αφίσα του Μουντιάλ 2018,
όπου φιγουράρει
ο Λιέβ, ο παίκτης-θρύλος

Ο άνθρωπος Λεβ Γιασίν

Ο Γιασίν δεν ήταν μόνο μεγάλος ποδοσφαιριστής. Όσοι τον γνώρισαν μιλούσαν με θαυμασμό για τον χαρακτήρα και την ανθρώπινη συμπεριφορά του. Ο αθλητικός σχολιαστής Βλαντίμιρ Μασλατσένκο (τερματοφύλακας, συμπαίκτης του Γιασίν και διεθνής με την εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ), λέει σχετικά:

«Ο Λεβ ήταν σπουδαίο παιδί. Εξαιρετικά πρόσχαρος, δημιουργούσε καλές σχέσεις με τους γύρω του. Είχε τεράστιο κύρος. Στο εξωτερικό το σοβιετικό ποδόσφαιρο ήταν γνωστό μόνο χάρη στο όνομα Λεβ Γιασίν. Συναγωνιζόμασταν καλά και ήμαστε καλοί φίλοι. Ορισμένες φορές ζούσαμε στο ίδιο νούμερο (δωματίου). Όμως συνήθως διέμενε στον τόπο παραμονής και προπονήσεων της ομάδας, ή στις υπηρεσιακές αποστολές με τον Ιγκόρ Νέττο (μεγάλο χαφ, ο οποίος για δέκα χρόνων ήταν αρχηγός της Εθνικής). Ο ένας ήταν της «Σπαρτάκ», ο άλλος της «Δυναμό» — και οι δυο φανατικοί εκπρόσωποι των ομάδων τους, όμως στην Εθνική δεν τσακώνονταν ποτέ.

Στο γήπεδο υπάρχει μια ομάδα. Δεν είναι τυχαίο που η Εθνική Σοβιετικής Ένωσης αναδείχτηκε Ολυμπιονίκης και πρωταθλήτρια Ευρώπης. Πραγματικά, ήταν εποχή λαμπρών παικτών, ένας από τους οποίους ήταν ο Λεβ Γιασίν. Έχω τις δικές μου αρχές και απόψεις για τη ζωή, για την ποδοσφαιρική τέχνη. Όμως όταν άκουσα δυο φορές τον Λεβ Γιασίν να λέει ότι «σήμερα ο καλύτερός μας τερματοφύλακας είναι ο Βλαντίμιρ Μασλατσένκο», όταν τέτοιος άνθρωπος εκφράζεται με τέτοια λόγια για σένα, δεν είναι μόνο όπως το βάλσαμο για την ψυχή, είναι αναγνώριση των δημιουργικών υπηρεσιών και της τέχνης και ικανότητας να δουλεύεις. Τέτοιος ήταν για μένα ο Γιασίν».

Ο αναπληρωματικός του Γιασίν, Ολέγκ Ιβανόφ, διηγήθηκε ότι μια φορά τον αντικατέστησε σε ένα ματς 20 λεπτά πριν από το τέλος και δέχθηκε ένα ανόητο γκολ. Εκείνη την ώρα ο Γιασίν, που καθόταν πίσω από την εστία του με ένα τσιγάρο στο χέρι (ο Γιασίν κάπνιζε πολύ, ανάβοντας τσιγάρο ακόμη και στο ημίχρονο των αγώνων), είπε στον Ιβανόφ: «Αύριο θα κάνουμε προπόνηση». Παρ’ ότι κανονικά μετά τους αγώνες δεν γινόταν προπόνηση, ο Λεβ Γιασίν την επόμενη μέρα πήγε στις εγκαταστάσεις της Δυναμό και επί ώρες μάθαινε στον νεότερο συνάδελφό του μυστικά της θέσης του τερματοφύλακα.

Παρά τους πολλούς τίτλους και την παγκόσμια αναγνώριση ο Λεβ Γιασίν ήταν ένας πολύ απλός άνθρωπος στην επικοινωνία, προσιτός, και αγαπητός. Ο πρώην αρχηγός της Εθνικής Ρωσίας Αλεξέι Σμέρτιν αναγνωρίζει ότι ο Γιασίν τον δίδαξε ότι «ένας διάσημος άνθρωπος πρέπει να είναι μεγαλόφρων και καλόψυχος». Όπως λέει ο Σμέρτιν, όταν ήταν μικρός, το 1989, είχε βρεθεί στο γήπεδο στον αγώνα προς τιμήν των 60 χρόνων του Λεβ Γιασίν. «Ο Γιασίν ενώ καθόταν στη θέση του στην εξέδρα, έδινε αυτόγραφα σε όλους όσους τον πλησίαζαν, παρά το γεγονός ότι το παιχνίδι βρισκόταν σε εξέλιξη. Αυτό συνεχιζόταν και στα δυο ημίχρονα, αλλά εκείνος δεν χάλαγε το χατίρι σε κανέναν φίλαθλο, αν και κανονικά θα έπρεπε να παρακολουθεί το παιχνίδι που διεξαγόταν για τον ίδιο».

 

💥 Όσο όμως και να προσπαθούν ⚽ το ποδόσφαιρο πάντα θα τους διαψεύδει.

💥 Αφιερωμένο στα παιδιά που συνάντησα κάποτε, πριν από χρόνια, να παίζουν ποδόσφαιρο στο Καλέγια ντε λα Κόστα και μετά το παιχνίδι, τραγουδούσαν: Είτε κερδίζουμε, είτε χάνουμε Εμείς το κέφι μας κάνουμε.

⚽💰 Η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι ένα θλιβερό ταξίδι από το πηγαίο στο αναγκαίο. Καθώς το ποδόσφαιρο κατέληξε να γίνει βιομηχανία, εξορίστηκε σιγά σιγά η ομορφιά που πηγάζει από την απόλαυση να παίξεις και μόνο.

⚽💰 Στον κόσμο μας σήμερα, το επαγγελματικό ποδόσφαιρο καταδικάζει οτιδήποτε άχρηστο, και είναι άχρηστο οτιδήποτε δεν αποφέρει κέρδος. Κανείς δεν κερδίζει από αυτή την τρέλα που κάνει τον άντρα να γίνεται για λίγο παιδί, να παίξει δηλαδή όπως παίζει ένα πιτσιρίκι με το τόπι του ή μια γάτα με ένα κουβάρι μαλλί, μπαλαρίνα που χορεύει πετώντας στον αέρα ένα ελαφρύ μπαλόνι, μάλλινο κουβάρι που κυλά αβίαστα: να παίζει χωρίς να ξέρει καν ότι παίζει, χωρίς σκοπό, χωρίς χρονόμετρο και χωρίς διαιτητή.

💲 Το παιχνίδι έχει μετατραπεί σε θέαμα, σε ποδόσφαιρο προς θέαση, με λίγους πρωταγωνιστές και πολλούς θεατές, και αυτό το θέαμα έχει γίνει μια από τις πλέον κερδοφόρες οικονομικές δραστηριότητες παγκοσμίως. Οργανώνεται όχι για να γίνει παιχνίδι αλλά για να εμποδιστεί να είναι παιχνίδι. Η τεχνοκρατία του επαγγελματικού αθλητισμού έχει επιβάλει ένα ποδόσφαιρο ταχύτητας και δύναμης, που απαρνείται τη χαρά, σκοτώνει τη φαντασία και απαγορεύει την τόλμη.

Ευτυχώς, εμφανίζεται ακόμα στα γήπεδα, αν και περιστασιακά, κάποιο τολμηρό αγρίμι που ξεφεύγει από το πλάνο και διαπράττει το σφάλμα να τα βάλει με ολόκληρη την αντίπαλη ομάδα, τον διαιτητή και το κοινό στις κερκίδες, για την απόλαυση και μόνο του κορμιού, που ορμά στην απαγορευμένη περιπέτεια της ελευθερίας.
(Eduardo Galeano βιβλίο "Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως")

Ο παίκτης (συνεχίζει ο Galeano…)
Τρέχει λαχανιασμένος πάνω κάτω. Από τη μια μεριά, τον περιμένει η ουράνια δόξα, από την άλλη, η άβυσσος της καταστροφής.
Στη γειτονιά του τον ζηλεύουν. Ο επαγγελματίας ποδοσφαιριστής γλίτωσε το εργοστάσιο ή το γραφείο, και τον πληρώνουν για να κάνει το κέφι του, κοντολογίς κέρδισε τον πρώτο λαχνό. Και παρότι πρέπει να χύνει ποτάμια τον ιδρώτα, χωρίς να έχει δικαίωμα ούτε να κουραστεί ούτε να λαθέψει, φιγουράρει στις εφημερίδες και στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο επαναλαμβάνει το όνομά του, οι γυναίκες αναστενάζουν για χάρη του, και τα παιδιά θέλουν να του μοιάσουν. Εκείνος όμως, που ξεκίνησε να παίζει μπάλα για τη χαρά του παιχνιδιού, στους χωματόδρομους κάποιας φτωχογειτονιάς, τώρα δουλεύει ως παίκτης στα στάδια, με την υποχρέωση είτε να κερδίζει είτε να κερδίζει.

Οι επιχειρηματίες τον αγοράζουν, τον πουλάνε, τον δανείζουν, κι εκείνος αφήνεται με αντάλλαγμα την υπόσχεση για περισσότερη φήμη και χρήματα.
Όσο μεγαλύτερη επιτυχία έχει, και όσο περισσότερα χρήματα κερδίζει, τόσο περισσότερο δέσμιος του συστήματος γίνεται. Υποδουλωμένος, σε στρατιωτική πειθαρχία...
Όσο και να προσπαθούν το ποδόσφαιρο πάντα θα τους διαψεύδει.Το ποδόσφαιρο πάντα θα μας συνεπαίρνει. Να βλέπεις την ιστορία όταν γράφεται.
💥 Το ποδόσφαιρο είναι μια βιομηχανία. Είναι ένα πεδίο κερδοφορίας. Είναι ένα μέσο γεωπολιτικής ισχύος. Ένας χώρος σκανδάλων, διαφθοράς και στημένων παιχνιδιών.

💥 Όσο όμως και να προσπαθούν

το ποδόσφαιρο πάντα θα τους διαψεύδει.

Πάντα θα μας χαρίζει μοναδικές, ατόφιες, αυθόρμητες στιγμές συγκίνησης, χαράς και λύπης. Μία μοναδική διακύμανση συναισθημάτων. Από τις λίγες αν όχι η μόνη στην οποία θέλουμε να επιστρέφουμε ξανά και ξανά.

Σε όσα εκατομμύρια και να αποτυπώνεται ο καθένας τους, πάντα θα υπάρχει μέσα του αυτή η πρώτη συγκίνηση που νιώθει ο πιτσιρικάς όταν ακουμπάει για πρώτη φορά τη μπάλα.

Πάντα θα υπάρχει το πάθος που φτιάχνεται στις αλάνες του κόσμου.

Πάντα θα υπάρχει ο άνθρωπος ποδοσφαιριστής. Αυτός που σε κάνει να τρέχεις λυσσασμένα όταν είσαι μπροστά στο σκορ και να απογοητεύεσαι με την πρώτη αναποδιά. Αυτός που σου δίνει το σθένος, που σε σπρώχνει να κάνεις την υπέρβαση και να νιώσεις τη λύτρωση μέσα από τα συναισθήματα που σε κατακλύζουν. Στο τέλος πάντα θα υπάρχει το συναίσθημα.

Σε κάτι τέτοιες στιγμές, λίγο μεταφυσικές, είναι λες και το ποδόσφαιρο αυτονομείται. Του το επιτρέπουμε.

Αν σήμερα πρέπει να χαρούμε,
…είναι γιατί ζήσαμε την ποδοσφαιρική ιστορία τη στιγμή που γράφτηκε.
…είναι γιατί ζήσαμε έναν από τους μεγαλύτερους τελικούς όλων των εποχών. Χωρίς να μας νοιάζει αν ήταν ο μεγαλύτερος.
…είναι γιατί ζήσαμε έναν από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών χωρίς να μας νοιάζει αν είναι ο καλύτερος.
…είναι γιατί πιστέψαμε ότι δεν θα αποδοθεί ποδοσφαιρική δικαιοσύνη και η ζωή μας διέψευσε.
…είναι γιατί νιώσαμε αυτή την ανατριχίλα που χαρίζει το ποδόσφαιρο.
Αν σήμερα πρέπει να λυπηθούμε,
…είναι γιατί λείπει ο Μαραντόνα να συγχαρεί το Μέσι με αυτό το Χέρι. Το μοναδικό χέρι με τόσο πολιτική χροιά στην ιστορία του ποδοσφαίρου.
…είναι γιατί δεν είδαμε μία μάχη Αργεντινής — Πορτογαλίας, κόντρα σε όσους δε μπορούσαν να δουν το δάσος και κοιτούσαν τα δέντρα.
…είναι γιατί κλείνει ένας κύκλος.
…είναι γιατί δεν υπάρχει ένας Γκαλεάνο να γράψει με πάθος αυτή τη σελίδα της ιστορίας του ποδοσφαίρου.

Σήμερα όμως είναι μέρα μοναδικής χαράς.
Αν ζήσαμε τη μεγαλύτερη στιγμή του ποδοσφαιρικού αιώνα δεν το ξέρουμε.
Η ιστορία πρέπει να κατασταλάζει πριν τα μεγάλα λόγια.

 

Ίσως θα μπορούσαμε να αισθανθούμε μια ποδοσφαιρική πληρότητα. Μας επιτρέπεται.
Σίγουρα μπορούμε να αισθανθούμε μέρος τη χαράς που συνεπαίρνει και θα συνεπαίρνει τους λαούς αυτού του κόσμου.
Σήμερα το ποδόσφαιρο γύρισε πάλι για λίγο στα χέρια μας.

Από τα «Μιζούρι» της μπάλας στο ποδόσφαιρο της μάσας

Σαν σήμερα το 1926 γεννιέται από πρόσφυγες μικρασιάτες (Βουρλά) ο Ανδρέας «Αντρίκος» Μουράτης, διεθνής ποδοσφαιριστής, αρχηγός επί χρόνια του Ολυμπιακού και της εθνικής Ελλάδας, που μεσουράνησε τότε που η «στρογγυλή θεά» έπαιζε «αλλιώς».
Τότε που ο παίχτης –πάντα παιδί λαϊκής οικογένειας δούλευε –παράλληλα, σκληρά από πολύ μικρή ηλικία για να ζήσει: ο  «Αντρίκος» αφού έκανε πολλές δουλειές του ποδαριού έγινε εργάτης στη ΔΕΗ μέχρι που βγήκε σε σύνταξη. Το 1945  έπαιξε στην ομάδα νέων … με αμοιβή ένα πιάτο κακαβιά (ζήτησε λένε και 2^ο και του το δωσαν)
Του είχαν κολλήσει το παρατσούκλι «Μιζούρι» (από το αμερικάνικο ιμπεριαλιστικό θωρηκτό που ήταν μόνιμα αγκυροβολημένο στον Πειραιά) γιατί «σάρωνε» στα γήπεδα, «αλωνίζοντας» σαν αριστερός μπακ με σουτ-βολίδες που έβγαζαν φωτιές και τρομερή δεινότητα στην εκτέλεση άρτιων φάουλ και πέναλτι με αυτοθυσία που άφησε εποχή ενώ παράλληλα εξαιρετικά αλτικός.
Και -λένε, αυτοδίδακτος ων, χτύπαγε το κεφάλι στις πόρτες για να «εξασκηθεί» στις κεφαλιές!, ενώ τον «έκοψαν» από την Εθνική επειδή ξεσήκωσε τους συμπαίκτες του να απαιτήσουν τα πριμ.

Ανδρέας Μουράτης
αιμόρφυρτος από σοβαρόν τραυματισμόν εις το κεφάλι
εμάχετο ως λέων μέχρι του τελευταίου λεπτού του δραματικού αγώνος

Αναπολούμε συνειρμικά το βιβλίο του Eduardo Galeano "Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως" –αφιερωμένο –όπως γράφει «στα παιδιά που συνάντησα κάποτε, πριν από χρόνια, να παίζουν ποδόσφαιρο στο Καλέγια ντε λα Κόστα και μετά το παιχνίδι, τραγουδούσαν: Είτε κερδίζουμε, είτε χάνουμε Εμείς το κέφι μας κάνουμε» και παράλληλα –στον αντίποδα την «ιστορία του ποδοσφαίρου - θλιβερό ταξίδι από το πηγαίο στο αναγκαίο, καθώς το ποδόσφαιρο κατέληξε να γίνει βιομηχανία, εξορίστηκε σιγά σιγά η ομορφιά που πηγάζει από την απόλαυση να παίξεις και μόνο».
Στον κόσμο μας σήμερα, το επαγγελματικό ποδόσφαιρο βρωμάει και ζέχνει από όλες τις πλευρές, καταδικάζοντας σαν άχρηστο οτιδήποτε δεν αποφέρει κέρδος. Κανείς δεν κερδίζει από αυτή την τρέλα που κάνει τον άντρα να γίνεται για λίγο παιδί, να παίξει δηλαδή όπως παίζει ένα πιτσιρίκι με το τόπι του ή μια γάτα με ένα κουβάρι μαλλί, μπαλαρίνα που χορεύει πετώντας στον αέρα ένα ελαφρύ μπαλόνι, μάλλινο κουβάρι που κυλά αβίαστα: να παίζει χωρίς να ξέρει καν ότι παίζει, χωρίς σκοπό, χωρίς χρονόμετρο και χωρίς διαιτητή.

Το παιχνίδι έχει μετατραπεί σε θέαμα, σε ποδόσφαιρο προς θέαση, με λίγους πρωταγωνιστές και πολλούς θεατές, και αυτό το θέαμα έχει γίνει μια από τις πλέον κερδοφόρες οικονομικές δραστηριότητες παγκοσμίως. Οργανώνεται όχι για να γίνει παιχνίδι αλλά για να εμποδιστεί να είναι παιχνίδι. Η τεχνοκρατία του επαγγελματικού αθλητισμού έχει επιβάλει ένα ποδόσφαιρο ταχύτητας και δύναμης, που απαρνείται τη χαρά, σκοτώνει τη φαντασία και απαγορεύει την τόλμη.

Ευτυχώς, εμφανίζεται ακόμα στα γήπεδα, αν και περιστασιακά, κάποιο τολμηρό αγρίμι που ξεφεύγει από το πλάνο και διαπράττει το σφάλμα να τα βάλει με ολόκληρη την αντίπαλη ομάδα, τον διαιτητή και το κοινό στις κερκίδες, για την απόλαυση και μόνο του κορμιού, που ορμά στην απαγορευμένη περιπέτεια της ελευθερίας.

Το ποδόσφαιρο της αγοράς... δεν παίζεται

Από το 1979 που και στην Ελλάδα καθιερώθηκε το επαγγελματικό μοντέλο, έχουν περάσει 41+ χρόνια. Οι εξελίξεις στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στη χώρα μας και γενικά (από «μαφιόζικες επιθέσεις», αντιθέσεις επιχειρηματιών, διαιτησία, μέχρι καταγγελίες για «στημένα» ή «ύποπτα» στοιχήματα), επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά τη θέση του ΚΚΕ ότι το ποδόσφαιρο της «αγοράς» βρωμάει και ζέχνει από όλες τις πλευρές, με τις «θύρες», τα «στημένα» παιχνίδια, τις συμμορίες, τη βία, την «παράγκα», το ντόπινγκ και πολλά ακόμη, να είναι παράγωγά του και όχι αιτίες του προβλήματος που συμβαίνουν στις "υπανάπτυκτες" και μη ποδοσφαιρικά χώρες, όπου -με τον άλφα ή βήτα τρόπο, η αγορά είναι τεράστια όπως και κέρδη δισ. στους επενδυτές - ιδιοκτήτες των ομάδων (μέσω των πωλήσεων των εισιτηρίων, τηλεοπτικών δικαιωμάτων, διαφημίσεων, χορηγών, συμβόλων κλπ.)

Στο ίδιο το οικοδόμημα οι αιτίες των προβλημάτων

Τι είναι όμως αυτό που γεννάει τα στημένα, τη βία, το ντόπινγκ, τις συμμορίες κλπ.; Δεν είναι η εμπορευματοποίηση του λαοφιλέστερου των αθλημάτων; Μήπως δεν είναι τα δισ. που διακινούνται με την αγοραπωλησία ποδοσφαιριστών - προπονητών μέσω εταιρειών και μάνατζερ και τα τεράστια κέρδη των μονοπωλίων από το τζογάρισμα στο στοίχημα;

Η πείρα δείχνει ότι δεν είναι λίγες οι φορές που άλλοτε η ομάδα χρησιμοποιείται ως άρμα εξυπηρέτησης συμφερόντων και άλλες αφήνεται στη μοίρα της όταν τα συμφέροντα το επιβάλλουν. Τα παραπάνω φανερώνουν πού τελικά «παίζεται» το αληθινό παιχνίδι στο σημερινό αθλητισμό. Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο παίζεται όχι για να κερδίσει ο καλύτερος αλλά οι οικονομικά ισχυρότεροι που το εκμεταλλεύονται σαν μια από τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις τους. Κερδοφόρα όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Πολλοί απ' αυτούς χρωστάνε εκατομμύρια στο Δημόσιο, άλλοι μπήκαν φυλακή και βγήκαν, άλλοι με εφαλτήριο την κοινωνική αναγνώριση που τους δίνει η θέση, με μοχλό πίεσης το λαό της ομάδας, έχουν ανοίξει ή επεκτείνει τις μπίζνες τους. Δουλειές μέσα από το Δημόσιο για κατασκευαστικά έργα, για «θαλασσοδάνεια», για προμήθειες, φοροαπαλλαγές. Όλα αυτά πάντα με τη συνδρομή του πολιτικού προσωπικού και των κυβερνήσεων τους, από τα χρόνια του «βαθέως» ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και της 1^ης – 2^ης φοράς «αριστεράς». Αυτές ψηφίζουν τους νόμους για να στηθεί όλο αυτό το εποικοδόμημα.

Κατάργηση της επιχειρηματικότητας στον Αθλητισμό

Το ΚΚΕ δεν μπαίνει στη λογική του διαχωρισμού του επαγγελματικού ποδοσφαίρου με το ερασιτεχνικό που καλλιέργησε (ως αντιπολίτευση και κυβέρνηση) κι ο ΣΥΡΙΖΑ. Το μεν ένα να προχωράει και παράλληλα να ενισχύεται και το άλλο. Δε γίνεται αυτό. Αν γινόταν, θα το είχαν κάνει και οι ίδιοι οι αστοί διαχειριστές. Δε γίνεται στην Ελλάδα και δε γίνεται και δεν έγινε πουθενά. Γιατί μια πολιτική δεν μπορεί να έχει δυο ψυχές εντελώς αντίθετες. Το ποδόσφαιρο είναι ένα. Ή θα είναι προϊόν και με ό,τι συνεπάγεται αυτό θα αναπτύσσεται, ή θα αποτελεί δικαίωμα του λαού και θα εξασφαλίζονται όλες οι προϋποθέσεις από το κράτος.

Το ποδόσφαιρο πρέπει να βρίσκεται στον αντίποδα της πραγματικότητας που περιγράφηκε παραπάνω. Με άλλες αξίες και αρχές.

Με την ανύπαρκτη κρατική στήριξη και την απουσία αθλητικών υποδομών εξωθούν το «ερασιτεχνικό» σωματείο να γίνεται ένας –μικρός ή μεγαλύτερος, κλώνος του εμπορευματοποιημένου οικοδομήματος. Το οποίο λειτουργώντας στη λογική «μικρής ΠΑΕ», έχει «ιδιοκτήτη», χορηγούς, διαφημίσεις, με «αγοραπωλησίες» μικρώ
ν παιδιών και κάθε είδους συναλλαγές, ακόμη και παράνομο τζόγο. Στην ουσία μετατρέπονται σε «δορυφόρους» των ΠΑΕ.
Η απαξίωση και υποχρηματοδότηση από την άλλη του «ερασιτεχνικού» ποδοσφαίρου, συντηρεί το σύστημα, καλλιεργεί την κυρίαρχη αντίληψη, αναγκάζοντας την πλειοψηφία των αθλουμένων να εγκαταλείψουν τα γήπεδα από νωρίς, μετατρέποντάς τους σε πελάτες, αυξάνοντας τα κέρδη των επιχειρηματιών.

Το ΚΚΕ πιστεύει ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας της κρίσης του ποδοσφαίρου είναι η ίδια η δομή του και η ανάπτυξή του στη βάση των ομάδων - επιχειρήσεων (ΠΑΕ). Άρα ουσιαστικά για να μπει σε άλλο δρόμο το ποδόσφαιρο και να απαλλαγεί από τα αρνητικά χαρακτηριστικά του, θα πρέπει να πάψει να είναι εμπόρευμα. Η μόνη ρεαλιστική λύση ακούει στο όνομα κατάργηση των ΠΑΕ - ΚΑΕ, κατάργηση του τζόγου - στοιχήματος, εκδημοκρατισμός στη λειτουργία των αθλητικών σωματείων, γενναία επιχορήγηση από την ανύπαρκτη ΓΓΑ.
Επομένως, η άποψή μας είναι ότι δεν χωράνε ιδιώτες και μεγαλοσυμφέροντα σε αυτό και πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στη νεολαία και στην κοινωνία ολόκληρη να αθληθεί και έχει τεράστια ευθύνη το κράτος να διαμορφώσει τα δεδομένα γι' αυτόν το σκοπό. Βάθρο της ανάπτυξης του ποδοσφαίρου είναι η Φυσική Αγωγή στο σχολείο και το σωματείο στη γειτονιά, με πολύ ισχυρή αθλητική δραστηριότητα, πολιτιστική, κοινωνική. Στη λογική μας δεν υπάρχουν ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες (ΠΑΕ) παρά μόνο σωματεία ερασιτεχνικά –στον αντίποδα των σημερινών.
Μπορεί να αναπτυχθεί το ποιοτικό ποδόσφαιρο που υπήρχε από πάντα χωρίς επιχειρηματίες και παχυλά συμβόλαια. Αρκεί να εξασφαλίζονται όλοι οι αναγκαίοι πόροι και η υποδομή για την ανάπτυξη του αθλήματος.
Ο «μονόδρομος» του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου οδήγησε σε αδιέξοδα. Υπάρχει άλλος δρόμος. Χρειάζεται η δημιουργία κινήματος που θα τον επιβάλει

Υπάρχει άλλος δρόμος. Χρειάζεται η δημιουργία ισχυρού κινήματος που θα τον επιβάλει. Ένα κίνημα που θα παλεύει άμεσα για:

• Κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης στον Αθλητισμό. Κατάργηση του «επαγγελματικού» αθλητισμού (ΠΑΕ - ΚΑΕ) που βασίζεται στους επιχειρηματίες και δήθεν χορηγούς.
• Κατάργηση του τζόγου - στοιχήματος στον Αθλητισμό.
• Κάλυψη όλων των δαπανών των τοπικών πρωταθλημάτων των ΕΠΣ από θεσμοθετημένο κονδύλι της ΕΠΟ και όχι να τα φορτώνονται στις πλάτες τους τα ποδοσφαιρικά σωματεία. Να κοπούν οι δεσμοί με τους χορηγούς.
• Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των αθλητών - μαθητών με ανά 3μηνο ιατρικές εξετάσεις.
• Να μειωθεί άμεσα η συνδρομή σε όλα τα σωματεία. Η συνδρομή πρέπει να είναι συμβολική και το κράτος να εξασφαλίζει οικονομική στήριξη.
• Εκδημοκρατισμός των αθλητικών σωματείων, καθιέρωση της απλής αναλογικής.
• Να αξιοποιηθούν όλες οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις (ΕΑΚ - ΔΑΚ) ΔΩΡΕΑΝ από τα σχολεία και τα αθλητικά σωματεία της κάθε περιοχής και η μετακίνηση σ' αυτά να είναι δωρεάν.

Αλλά και με προοπτική τη λαϊκή εξουσία - οικονομία, όπου και ο αθλητισμός και μαζί το ποδόσφαιρο, οργανωμένο σε πανεθνική βάση και σχεδιασμένο θα εξυπηρετεί τις όλο και αυξανόμενες λαϊκές ανάγκες, θα αποτελεί πραγματικό δικαίωμα στην πράξη και όχι εμπόρευμα.

Για το ΚΚΕ, βάθρο της ανάπτυξης της Φυσικής Αγωγής και του αθλητισμού είναι το ενιαίο 12χρονο σχολείο, όπου ακριβώς αναπτύσσονται και καλλιεργούνται οι φυσικές αρετές των παιδιών. Ετσι, θεωρούμε ότι δεν είναι σκοπός του αθλητικού σωματείου να καλύπτει μαζικά τις ανάγκες για άσκηση για το λαό και τη νεολαία, ανεξάρτητα από το πώς εξελίχθηκε ο θεσμός στην Ελλάδα (ιστορικά αποτελεί τον πιο κοντινό στο λαό αθλητικό φορέα). Σκοπός του είναι να αξιοποιήσει το ταλέντο μέσα από αγωνιστικές δραστηριότητες, σε συνεργασία με το σχολείο που θα το τροφοδοτεί.

Στη λογική μας δεν υπάρχουν ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες (ΠΑΕ), παρά μόνο αθλητικά σωματεία. Εμείς διατυπώνουμε την άποψη ότι αυτές θα πρέπει να διαλυθούν και στο ελληνικό πρωτάθλημα να συμμετέχουν στις πρώτες κατηγορίες ή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις με τμήματα ποδοσφαιριστών, που θα αποσπώνται από την οργανωμένη με κοινωνικό τρόπο και κεντρικό σχεδιασμό εργασία, με ειδικές αθλητικές άδειες για τις υποχρεώσεις τους, και μετά το πέρας αυτών θα επιστρέφουν στην εργασία τους. Σ' αυτό το μοντέλο που προτείνει το ΚΚΕ δεν έχουν θέση οι ακριβοπληρωμένες μεταγραφές, τα μπόνους και τα πριμ, το στοίχημα και τα στημένα. Αλλά οι αξίες του ευ αγωνίζεσθαι, της άμιλλας, της αλληλεγγύης, της διά βίου άσκησης για υγιεινή ζωή κ.λπ.

Πηγή Φωτο από πρώην ΕΣΔΔ: πρακτορείο ΤΑΣΣ
(1968-1990, επί σοσιαλισμού, προ ανατροπών και καπιταλιστικής παλινόρθωσης)

Απάντηση μια και μόνη: ένα ισχυρό μέτωπο κατά της εμπορευματοποίησης

Δυο άγνωστες ιστορίες για τον Ανδρέα Μουράτη μέσα από την εκδήλωση «Ποδόσφαιρο και Εθνική Αντίσταση» ...Όταν ο Μουράτης έλεγε στη Φρειδερίκη: «Άκου να σου πω κυρά μου!»

Ο «Μιζούρι» του Ολυμπιακού και της Εθνικής Ελλάδας

1926 Γεννιέται από πρόσφυγες μικρασιάτες (Βουρλά) ο Ανδρέας «Αντρίκος» Μουράτης, διεθνής ποδοσφαιριστής, αρχηγός του Ολυμπιακού και της εθνικής.  Εργαζόταν σκληρά από πολύ μικρή ηλικία και μέχρι που βγήκε σε σύνταξη (εργάτης στη ΔΕΗ). 
Ο «Μιζούρι» του Ολυμπιακού κατά τη διάρκεια της κατοχής ήταν ενεργό μέρος στην αντίσταση, ενώ σαν σαλταδόρος στις γερμανικές καναδέζες, άρπαζε τρόφιμα και διάφορα είδη πρώτης ανάγκης και τα έδινε στους Πειραιώτες.

Με την ομάδα της ΕΠΟΝ Πειραιά και συμμετείχε και σε ποδοσφαιρικούς αγώνες μαζί με τον Νίκο Γόδα, μέλος του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ, ο οποίος εκτελέστηκε το 1948 και τον Διονύση Γεωργάτο που πολέμησε το 1944 στη μάχη της Ηλεκτρικής
Το 1945  έπαιξε στην ομάδα νέων … με αμοιβή δυο πιάτα ψαρόσουπες και -λένε, χτύπαγε το κεφάλι στις πόρτες για να «εξασκηθεί» στις κεφαλιές! Τον “έκοψαν” από την Εθνική επειδή ξεσήκωσε τους συμπαίκτες του να απαιτήσουν τα πριμ. Σαν αριστερός μπακ με σουτ-βολίδες και τρομερή δεινότητα στην εκτέλεση των πέναλτι, κέρδισε μια θέση στο πάνθεον των καλύτερων ελλήνων αμυντικών, με αυτοθυσία που άφησε εποχή. Ήταν εξαιρετικά αλτικός, διεκδικούσε όλες τις φάσεις, εκτελούσε άρτια φάουλ και πέναλτι, ενώ το αριστερό του σουτ έβγαζε φωτιές.
Το 1950 έπαιξε απέναντι στον Πανελευσινιακό τραυματίστηκε βαριά, τελείωσε τον αγώνα αιμόφυρτος και έμεινε σε κλινική όπου οι γιατροί του μετάγγισαν δύο φιάλες αίματος….
Το τελευταίο παιχνίδι του στον Ολυμπιακό ήταν ενάντια στον Παναθηναϊκό στις 8 Μαΐου 1955. Με τους ερυθρόλευκους έπαιξε συνολικά σε 295 αγώνες, κερδίζοντας πέντε πρωταθλήματα, πέντε κύπελλα, τρία νταμπλ και δέκα πρωταθλήματα Πειραιά (Πρωταθλήματα Ελλάδος 1947, 1948, 1951, 1952, 1954 και 1955, Κύπελλα 1947, 1951, 1952, 1953 και 1954, Πειραιά 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954 και 1955). Με την απόσυρση του έμεινε στην Πειραιώτικη Ομάδα είτε ως φροντιστής είτε ως στέλεχος στο παρασκήνιο. Πέθανε 10-Δεκ-2000

ℹ️  Πολλές πληροφορίες αντλήσαμε από άρθρα του Πέτρου Κρίκη (μέλους του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ) στο Ριζοσπάστη

🔸 Δείτε επίσης Αθλητισμός στην ΕΣΣΔ:
🔻 Εξασφαλισμένο δικαίωμα
🔻 Ενταγμένος στις λαϊκές ανάγκες και όχι στη λογική του κέρδους
🔻 Σχεδιασμένος με βάση τις ανάγκες του λαού
🔻 Ακρογωνιαίος λίθος ο μαζικός χαρακτήρας