Η καθημερινή κατανάλωση ζύθου ευφραίνει και έχει θετικές επιπτώσεις στην υγεία

Ζύθος _αναλλοίωτη από την αρχαιότητα, από το ρήμα “ζέω” = “βράζω”…
Μπίρα (μπύρα) < ιταλικά Birra < γερμανικά Bier < πρωτογερμανικά *beuzą < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *bʰews- *bheus- (ίζημα, κατακάθι) _ αλκοολούχο (και μη) ποτό που παρασκευάζεται από νερό, κριθάρι (ή άλλα δημητριακά), ζύμη (μαγιά) λυκίσκο και “άλλα κόλπα”

Συναντάται σε πολλές διαφορετικές παραλλαγές και είδη. Αναφορές για την παρασκευή μπίρας ξεκινούν από την αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, περίπου το 4.000 π.Χ. Η βιομηχανία παραγωγής μπίρας είναι σήμερα πολύ ανεπτυγμένη περιλαμβάνοντας αρκετές και οικονομικά ισχυρές πολυεθνικές εταιρείες.

Η παρασκευή μπίρας αλλά και γενικά αλκοολούχων ποτών θεωρούνταν γυναικεία δραστηριότητα, προνόμιο και υποχρέωση από την προϊστορία καθώς η επεξεργασία τροφών και βοτάνων συνδεόταν με δύο χαρακτηριστικά γυναικείες εργασίες, τη μαγειρική και την ιατρική περίθαλψη. Η πρώτη σαφής απόδειξη σχετικά με την μπίρα, προέρχεται από τους Σουμέριους και πρόκειται για μια ανάγλυφη αναπαράσταση που χρονολογείται περί το 3000-2800 π.Χ.. Αναφορά στην μπίρα περιέχεται και στο έπος του Γκιλγκαμές καθώς και σε ποίημα Σουμέριων περίπου πριν από 4000 χρόνια, το οποίο μάλιστα θεωρείται και ως η αρχαιότερη γραπτή συνταγή για την παρασκευή μπίρας. Οι Σουμέριοι επίσης λάτρευαν τη θεά Νινκάσι που ήταν προστάτιδα της παρασκευής μπίρας και είχε γεννηθεί από το "αφρώδες νερό", δίδαξε στους ανθρώπους την παρασκευή αλκοολούχων ποτών και κάθε μέρα παρασκεύαζε ποτά. Σε πήλινες πλάκες που χρονολογούνται από το 1.800 π.Χ. βρέθηκε ο "Ύμνος στη Νινκάσι" που περιγράφει τη διαδικασία παρασκευής μπίρας με τη μορφή προσευχής έτσι ώστε να μεταδίδεται εύκολα η σχετική γνώση σε μία εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι ήταν αναλφάβητοι. Το γεγονός ότι προστάτιδα της μπίρας ήταν μία γυναικεία θεότητα αποκαλύπει τη μακραίωνη σχέση των γυναικών με την παρασκευή του ποτού αυτού, ειδικά από τη στιγμή που είχαν μια μακραίωνη παράδοση στην απόσταξη, την αρωματοποιία και άλλες χημικές δραστηριότητες (βλ. Ταπούτι για παράδειγμα). Οι Βαβυλώνιοι, που διαδέχθηκαν τους Σουμέριους, φαίνεται πως επίσης παρασκεύαζαν μπίρα από διάφορα δημητριακά. Στον κώδικα του Χαμουραμπί, ήταν κατοχυρωμένο το δικαίωμα στην πόση μπίρας και ειδικότερα γνωρίζουμε πως ήταν ανάλογο της κοινωνικής θέσης.

Στους Αιγύπτιους ήταν γνωστά περισσότερα από τέσσερα είδη μπίρας και πολλοί υποστηρίζουν πως ήταν το βασικό ποτό τους. Και εκεί η παρασκευή μπίρας (αλλά και ψωμιού η παρασκευή και του οποίου στηρίζεται στη διαδικασία της ζύμωσης) θεωρούνταν γυναικεία ενασχόληση και τα επαγγέλματα του αρτοποιού, του ζυθοποιού αλλά και του ταβερνιάρη τα εξασκούσαν αποκλειστικά γυναίκες. Στους παλαιότερους χρόνους, η μπίρα των ανατολικών λαών παρασκευαζόταν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που παρασκευάζεται και σήμερα, από κριθάρι και σπανιότερα από άλλα δημητριακά. Η προσθήκη λυκίσκου, σημαντική για τη βελτίωση της γεύσης, αλλά και για τη συντήρηση, χρονολογείται περίπου από το 1000 π.Χ.

Οι Αρχαίοι Έλληνες φαίνεται πως ήρθαν σε επαφή με την μπίρα χάρη στους Αιγύπτιους και σύμφωνα με τον Πλίνιο χρησιμοποιούσαν λυκίσκο στην παρασκευή της. Στην Αρχαία Ελλάδα ωστόσο πρέπει να τη θεωρούσαν ποτό κατώτερης ποιότητας από το κρασί. Αντίθετα, η μπίρα ήταν περισσότερο ευπρόσδεκτη στους βορειότερους λαούς, όπως ήταν οι Θράκες, οι Σκύθες, οι Αρμένιοι και οι Ίβηρες.

Οι Κέλτες και τα αρχαία γερμανικά φύλα γνώριζαν, τεκμηριωμένα, την μπίρα από τον 1ο π.Χ. αιώνα, αν και μάλλον αγνοούσαν τον λυκίσκο. Τον λυκίσκο αντικαθιστούσαν ως βελτιωτικά της γεύσης μείγματα διαφόρων χορταρικών. Η χρήση του λυκίσκου αναβίωσε στη Γερμανία τον μεσαίωνα ενώ η ζυθοποιία εξακολουθούσε να αποτελεί σχεδόν αποκλειστικά γυναικείο έργο καθώς ήταν μια δραστηριότηταπου μπορούσε να γίνει στο σπίτι. Συγκεκριμένα, η πρώτη αναφορά στην καλλιέργεια λυκίσκου χρονολογείται το 768 μ.Χ. στη μονή Φράιζινγκ της Βαυαρίας. Η στενή σχέση μοναστηριών και ζυθοποιίας πρέπει να οφείλεται στο γεγονός πως η μπίρα βοηθούσε τους μοναχούς να αντέξουν τις μακροχρόνιες νηστείες. Η μοναχή Γερμανίδα φιλόσοφος και μύστρια Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν, που έζησε τον 12^ο  αι., περιέγραψε τη χρήση λυκίσκου στην παρασκευή της μπίρας και εξήγησε τις συντηρητικές και αντισηπτικές ιδιότητές του. Σήμερα θεωρείται ανεπίσημα «προστάτιδα» της μπίρας.

Με την πάροδο των χρόνων, η μπίρα σταδιακά έπαψε να παράγεται οικιακά και μετατράπηκε σε εμπορεύσιμο είδος, αποτελώντας παράλληλα και σημαντική πηγή εσόδων για τους άρχοντες. Η αναγωγή της μπίρας σε εμπορεύσιμο προϊόν, είχε ως αποτέλεσμα και την επιβολή μιας περισσότερο αυστηρής νομοθεσίας ώστε να εγγυάται και να κατοχυρώνεται η ποιότητα της παραγόμενης μπίρας.
Το 1516, ο Βαυαρός δούκας Γουλιέλμος Δ' εξέδωσε τον "Νόμο περί καθαρότητος" (γερμ. Reinheitsgebot), ίσως ο αρχαιότερος διατροφικός κανονισμός που ισχύει και σήμερα. Σύμφωνα με αυτόν, στη γερμανική ζυθοποιία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται άλλη πρώτη ύλη εκτός από κριθάρι, λυκίσκο και καθαρό νερό. Στον παραπάνω νόμο δεν αναφερόταν καθόλου η μαγιά, καθώς δεν ήταν ακόμη γνωστή. Τότε περίπου άρχισαν να αποκόπτονται οι γυναίκες από τη διαδικασία παραγωγής της μπίρας καθώς η δραστηριότητα αυτή άρχισε να ρυθμίζεται όλο και περισσότερο με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο "επαγγελματική" και να μπαίνουν όλο και περισσότεροι φραγμοί στη συμμετοχή των γυναικών σε αυτή. Έτσι, σταδιακά οι γυναίκες αποκλείστηκαν εντελώς από την επαγγελματική παρασκευή μπίρας μέχρι τον 20 αι. όπου απέκτησαν ξανά πρόσβαση στον εργασιακό χώρο.

Με το πέρασμα των χρόνων, η διαδικασία της ζυθοποιίας βελτιώθηκε σημαντικά με σημαντικό σταθμό την ανακάλυψη, στα μέσα του 19^ου αιώνα, της τεχνητής ψύξης. Η τεχνική αυτή επέτρεψε την παραγωγή κάθε είδους μπίρας ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου. Η ζυθοποιία τελειοποιήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, μετά τα πειράματα του E.C. Hansen γύρω από τους ζυμομύκητες. Τον ίδιο αιώνα ξεκίνησε και η εμπορία εμφιαλωμένης μπίρας.

Η γραφή της λέξης με ύψιλον είναι μεν ευρέως διαδεδομένη, δεν δικαιολογείται όμως ετυμολογικά. Οι ομόρριζες λέξεις των ευρωπαϊκών γλωσσών (ιταλικά birra, γερμανικά bier κ.λπ.) δεν έχουν κάποιο χαρακτήρα u ή y που θα δικαιολογούσε ετυμολογικά το ύψιλον, ακόμα και αν δεν ίσχυε ο κανόνας της απλούστερης γραφής για τις δάνειες λέξεις

Πρώτες ύλες

Οι βασικές πρώτες ύλες για την παραγωγή μπίρας είναι το νερό, το κριθάρι, η ζύμη (μαγιά) και ο λυκίσκος. Άλλα συστατικά είναι δυνατό να προστίθενται, όπως για παράδειγμα ζάχαρη ή άλλα δημητριακά.

Νερό

Χρησιμοποιείται πόσιμο νερό χαμηλής περιεκτικότητας σε άλατα. Διακρίνουμε το νερό που χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία της βυνοποίησης και το νερό που χρησιμοποιείται κατά τον βρασμό και τη ζύμωση. Μόνο το δεύτερο περιέχεται στην μπίρα που παράγεται τελικά.

Κριθάρι

Χρησιμοποιείται δίστιχο κριθάρι, συνήθως φτωχό σε πρωτεΐνες και πλούσιο σε άμυλο. Σε ορισμένα είδη μπίρας είναι σύνηθες να χρησιμοποιούνται μαζί με το κριθάρι και άλλα δημητριακά, όπως σιτάρι, βρώμη ή σίκαλη. Άλλα είδη δεν περιέχουν καθόλου κριθάρι αλλά βασίζονται αποκλειστικά σε άλλα δημητριακά.

Λυκίσκος

Ο λυκίσκος είναι ένα φυτό και ως πρώτη ύλη για την μπίρα χρησιμοποιούνται μόνο τα θηλυκά άνθη του. Σε αυτά περιέχονται ρητίνες, οι οποίες κατά τον βρασμό αποδίδουν τις αρωματικές και γευστικές ουσίες της μπίρας. Επίσης ο λυκίσκος περιέχει τανίνες και οργανικά οξέα που δρουν ως συντηρητικά.

Μαγιά

Ως μαγιά της μπίρας χρησιμοποιούνται διάφορα είδη ζυμομυκήτων. Αυτά αναλαμβάνουν τη διαδικασία της αλκοολικής ζύμωσης, τον μεταβολισμό δηλαδή των σακχάρων και την παραγωγή της αλκοόλης και του διοξειδίου του άνθρακα. Η επιλογή της ζύμης σχετίζεται κάθε φορά με το είδος της μπίρας που θα παραχθεί. Για παράδειγμα για την παραγωγή της μπίρας Ale χρησιμοποιείται ο σακχαρομύκητας Cerevisiae. Η ζύμη που προέρχεται από αυτόν είναι ανθεκτική και επιζεί στην ατμόσφαιρα. Ένας άλλος σακχαρομύκητας (Carlsbergnesis) χρησιμοποιείται μόνο στις μπίρες Lager.

Ζυθοποιία

Παρά το γεγονός πως η παραγωγή της μπίρας μπορεί να εμφανίζει διάφορες παραλλαγές στην τεχνική, η σύγχρονη ζυθοποιία περιλαμβάνει τέσσερα βασικά και απαραίτητα στάδια.

·     Βυνοποίηση: Το κριθάρι διαβρέχεται για διάστημα λίγων ημερών (συνήθως 2-5 ημέρες), μουλιάζει σε ζεστό νερό και στη συνέχεια αφήνεται για λίγες ημέρες να βλαστήσει, υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Η βύνη (αγγλ. malt) που λαμβάνεται με την εκβλάστηση υποβάλλεται σε ξήρανση και εν συνεχεία σε φρύξη (καβούρντισμα). Στο τελικό στάδιο της βυνοποίησης γίνεται κοσκίνισμα της ξηρής βύνης και απομακρύνονται άλλα ανεπιθύμητα συστατικά. Η παραγόμενη βύνη αλέθεται και αναμειγνύεται με αλεύρι και διπλάσια έως τετραπλάσια ποσότητα ζεστού νερού (αγγλ. mashing). Μέσα σ' αυτό το συνολικό μείγμα, γίνεται η εκχύλιση του αμύλου και των υπόλοιπων διαλυτών συστατικών της βύνης. Αφού συντελεστεί και η σακχαροποίηση, το αλεσμένο μείγμα μεταφέρεται αλλού, όπου με ειδικούς μηχανισμούς διήθησης και καθίζησης διαχωρίζονται τα μη διαλυτά συστατικά από το επιθυμητό ζυθογλεύκος, δηλαδή τον μούστο της μπίρας (ανάλογο με το μούστο του κρασιού).

·     Βρασμός: Το ζυθογλεύκος εμπλουτίζεται με τον λυκίσκο και στη συνέχεια βράζεται για λίγες ώρες. Με τον βρασμό επιτυγχάνεται η αποστείρωση του ζυθογλεύκους καθώς και η εκχύλιση όλων των γευστικών, αρωματικών και συντηρητικών συστατικών του λυκίσκου.

·     Ζύμωση: Μέσα σε ειδικά δοχεία, ο μούστος εμπλουτίζεται με τη μαγιά της μπίρας η οποία μέσω διαφόρων χημικών αντιδράσεων παράγει τελικά την αιθυλική αλκοόλη της μπίρας και το διοξείδιο του άνθρακα ("ανθρακικό"). Υπάρχουν δύο βασικά είδη ζυμομυκήτων, οι αφροζύμες και οι βυθοζύμες, τα οποία οδηγούν γενικά σε δύο διαφορετικές κατηγορίες μπίρας.

·     Μεταζύμωση: Μετά τη διαδικασία της ζύμωσης, αφαιρείται το μεγαλύτερο μέρος της μαγιάς και η μπίρα μεταφέρεται σε κλειστές δεξαμενές μεταζύμωσης, όπου το ποσοστό της μαγιάς που παρέμεινε, εξακολουθεί να δρα +1

§  Το τελικό στάδιο αποτελεί η εμφιάλωση της παραγόμενης μπίρας.

Είδη

Γενικά, η μπίρα παράγεται σε πολλές διαφορετικές παραλλαγές και κάθε ζυθοποιός είναι σε θέση να παρασκευάσει μπίρα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ωστόσο διακρίνουμε δύο κύρια είδη μπίρας, ανάλογα με το είδος της ζύμης ή μαγιάς που χρησιμοποιείται και ειδικότερα τους ζυμομύκητες που επιλέγονται για την παρασκευή της.

Ale

Το είδος αυτό αναφέρεται στην μπίρα που παράγεται με χρήση του ζυμομύκητα Saccharomyces cerevisiae. Στα Ελληνικά αποκαλείται και αφροζύμωτη μπίρα ή μπίρα αφροζύμης, διότι η συγκεκριμένη μαγιά, κατά τη διάρκεια της ζύμωσης ανέρχεται στην επιφάνεια του μούστου. Αυτό το είδος μπίρας υφίσταται ζύμωση σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες 15-23 °C ενώ η μεταζύμωση διαρκεί συνήθως μικρό χρονικό διάστημα. Υποκατηγορία των αφροζύμωτων αποτελούν και οι σταρένιες μπίρες (Weizenbier ή Weißbier).

Lager

Οι μπίρες αυτής της κατηγορίας είναι οι ευρύτερα διαδεδομένες και καταναλώνονται περισσότερο. Παρασκευάζονται με χρήση του ζυμομύκητα Saccharomyces carlsbergensis. Η μαγιά τους, κατά τη ζύμωση, υφίσταται καθίζηση στον βυθό του μούστου για αυτό και αποκαλούνται στα ελληνικά βυθοζύμωτες ή μπίρες βυθοζύμης. Οι μπίρες Lager υφίστανται ζύμωση σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, συνήθως 6-12 °C ενώ η διαδικασία της μεταζύμωσης διαρκεί μερικούς μήνες. Για το λόγο αυτό, η τελικά παραγόμενη μπίρα φυλάσσεται σε αποθήκες, γεγονός που οδήγησε και στον όρο lager που στα Γερμανικά σημαίνει αποθήκη. Στις βυθοζύμωτες μπίρες ανήκει και το είδος Pils, διαφέρει όμως από τις Lager ως προς την περιεκτικότητα σε λυκίσκο.

Ως τρίτη κατηγορία, μπορούμε να θεωρήσουμε τις μπίρες που παράγονται με φυσική ζύμωση, δηλαδή ζυμώνονται σε ανοιχτά δοχεία με τη βοήθεια των ζυμομυκήτων του περιβάλλοντος και χωρίς προσθήκη μαγιάς. Οι μπίρες αυτές μοιάζουν περισσότερο με το είδος Ale. Επιπλέον, υπάρχουν μπίρες στις οποίες προστίθενται και άλλα συστατικά όπως φρούτα ή χορταρικά και συνήθως χαρακτηρίζονται από πολύ γεμάτα χαρακτηριστικά.

Αγαπάτε τη μπύρα;
Ήρθε η ώρα να χαρείτε!
7+…οφέλη
για τον οργανισμό

Μπορεί η μπίρα να μην παρέχει τα οφέλη των φρούτων και των λαχανικών, ωστόσο μπορεί να βελτιώσει πολλές πλευρές στην υγεία μας. Έτσι, όσοι καταναλώνουν ένα με δύο ποτήρια μπίρα την ημέρα όχι μόνο δεν κάνουν κακό στον οργανισμό τους αλλά αντιθέτως τον βοηθάνε σε πολλούς τομείς.

• Πρόσληψη θρεπτικών συστατικών ...
• Πηγή φυτικών ινών Η μπίρα φτιάχνεται από κριθάρι, το οποίο περιέχει μία διαλυτή ίνα, τη β-γλυκάνη. Έτσι, εκτός από πλούσια σε φυτικές ίνες, η μπίρα βοηθά και στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης χάρη στη β-γλυκάνη.
• Πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β _Ένα ποτήρι μπίρα μπορεί να δώσει στον οργανισμό το 12,5% της απαραίτητης ημερήσιας πρόσληψης βιταμίνης Β6.
• Κάνει καλό στα νεφρά ...
• Μείωση του κινδύνου για διαβήτη ...
• Βοηθάει την καρδιά ...
• Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στην Ιταλία, σε δείγμα πάνω από 200 χιλιάδες άτομα, όσοι έπιναν ένα ποτήρι μπίρα την ημέρα είχαν κατά 31% μειωμένες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιακές παθήσεις, λόγω των φυσικών αντιοξειδωτικών που περιέχει η μπίρα, τις γνωστές φαινόλες.
• Καταπολεμά την οστεοπόρωση ...
• Πιο δυνατά οστά γιατί περιέχει πυρίτιο, ένα στοιχείο που σχετίζεται με την υγεία των οστών. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι απολαμβάνουν ένα με δύο ποτήρια μπίρα την ημέρα είχαν μεγαλύτερη πυκνότητα οστών. Ωστόσο, εκείνοι που κατανάλωναν πάνω από την ποσότητα αυτή εμφάνιζαν μεγαλύτερο κίνδυνο καταγμάτων
• Μπορεί να ενισχύσει την λειτουργία του εγκεφάλου ...
• Μία μπίρα την ημέρα μειώνει την πνευματική εξασθένηση των γυναικών μεγάλης ηλικίας περίπου κατά 20%. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι ερευνητές!
• Καθαρίζει τα δόντια ...
• Μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή
• Μειώνει την αρτηριακή πίεση
• Μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ υπέδειξε ότι οι γυναίκες ηλικίας από 25 έως 40 ετών που έπιναν μπίρα είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με όσες κατανάλωναν κάποιο άλλο είδος αλκοολούχου ποτού.
• Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου
• Η μπίρα περιέχει ξανθοχουμόλη, ένα φλαβονοειδές που βρίσκεται στα άνθη λυκίσκου, άρα και στην μπίρα, το οποίο καταπολεμά και απομακρύνει ένζυμα που συμβάλλουν στην εκδήλωση καρκίνου.
• Μην ξεχνάτε βέβαια ότι το αλκοόλ συνιστάται πάντα με μέτρο για να αποφύγουμε κινδύνους για την υγεία μας.

12 λόγοι που η μπύρα κάνει καλό στην υγεία

Η καθημερινή κατανάλωση μπύρας συνδέεται με ποικιλία στο μικροβίωμα του εντέρου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένα ποτήρι μπύρα την ημέρα μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία του.

Έρευνα για την μπύρα

Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο NOVA της Λισαβόνας, δημοσιευμένη στο Journal of Agriculture and Food Chemistry, αναδεικνύει ότι η κατανάλωση ενός ποτηριού μπύρας (330 ml) ημερησίως, αλκοολούχου ή μη, μπορεί να αυξήσει την ποικιλία του μικροβιώματος του εντέρου. Το μικροβίωμα αποτελείται από τους μικροοργανισμούς που κατοικούν στο σώμα μας και θεωρείται ζωτικής σημασίας για την υγεία μας.

Τα Οφέλη της μπύρας για το έντερο

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε υγιείς άντρες ηλικίας 23-58 ετών, έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση μπύρας με το δείπνο για τέσσερις εβδομάδες οδήγησε σε ενίσχυση των υγιών βακτηρίων που καταπολεμούν ασθένειες και λοιμώξεις. Τα οφέλη αποδίδονται στις πολυφαινόλες που περιέχονται στον λυκίσκο, το κριθάρι και τη μαγιά.

Μπύρα και Μικροβίωμα

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι βελτιώσεις στην υγεία του εντέρου ήταν παρόμοιες και για τους συμμετέχοντες που κατανάλωναν μη αλκοολούχα μπύρα. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι οι επιδράσεις της μπύρας στη διαμόρφωση του μικροβιώματος του εντέρου είναι ανεξάρτητες από το αλκοόλ και οφείλονται στις πολυφαινόλες της μπύρας.

Άλλα Συμπεράσματα

Η έρευνα δεν έδειξε καμία αλλαγή στο βάρος, στον δείκτη μάζας σώματος και στους δείκτες αίματος για την υγεία της καρδιάς των συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια της μελέτης. Η επικεφαλής συγγραφέας και καθηγήτρια στο NOVA, Ana Faria, τόνισε ότι ο εντερικός μικροβιόκοσμος επηρεάζεται θετικά από τη μέτρια κατανάλωση μπύρας και παίζει σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και του διαβήτη.

Πόση μπύρα πρέπει να καταναλώνουμε;

Η μπύρα, το δημοφιλές αλκοολούχο ποτό, είναι η μοναδική πηγή πολυφαινολών λυκίσκου στην ανθρώπινη διατροφή. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποδηλώνουν ότι η μέτρια κατανάλωση μπορεί να ωφελήσει την υγεία του εντέρου χωρίς να επηρεάζει αρνητικά άλλες παραμέτρους υγείας.

Μαύρη ή ξανθιά μπίρα;

Είστε λάτρεις της μπίρας και σκέφτεστε πια είναι προτιμότερη η μαύρη ή η ξανθιά; Και οι δύο αποτελούν πολύ καλές πηγές φυλικού οξέος και βιταμινών συμπλέγματος Β, όπως και άλλων ιχνοστοιχείων και μετάλλων. Παράλληλα, και οι δύο περιέχουν σημαντικότατα αντιοξειδωτικά στοιχεία, όπως η ρεσβερατρόλη και η τυροσόλη, τα οποία συμβάλλουν στην καλή υγεία της καρδιάς και των αγγείων.

Το χρώμα μίας μπύρας εξαρτάται κυρίως από την θερμοκρασία, στην οποία εκτίθεται η βύνη χωρίς να αλλάζει τη θρεπτική αξία. Οι μελαχρινές ή μαύρες μπίρες αποκτούν το σκούρο χρώμα τους επειδή οι παραγωγοί τους καβουρντίζουν το βυνοποιημένο κριθάρι, πριν να προχωρήσουν στη ζυθοποίηση.

Η επιλογή λοιπόν
έχει να κάνει καθαρά με τη γεύση
που επιλέγει ο καθένας

 

 

 

 

Plus tard? _Ed è subito sera!

Plus tard?
Il n'y a pas de “Plus tard” car plus tard le café refroidi, plus tard il n'y a plus d'intérêt/ plus tard il fera nuit, plus tard les enfants grandissent et plus tard il sera trop tard.
Puis on regrette de ne pas l'avoir fait avant car plus tard c'est bien souvent trop tard

Αργότερα;
Δεν υπάρχει “αργότερα” γιατί …
“αργότερα”  θα είναι κρύος ο καφές,
“αργότερα”  δεν θα χεις όρεξη για τίποτε
“αργότερα”  θα βραδιάζει,
“αργότερα”  τα παιδιά θα μεγαλώσουν
“αργότερα”  θα είναι πολύ αργά και
Μετά μετανιώνουμε που δεν το κάναμε πριν  αλλά το πουλάκι πέταξε
“αργότερα”  είναι συνήθως πολύ πολύ πολύ  αργά

Άρτι αφιχθέν, από μια καλή φίλη, συνδικαλίστρια και ολίγον 🤔🙃 οπορτουνίστρια _τσακωθήκαμε ήδη χτες, γιατί 👏 ✨ πανηγύριζε, με τους “πρόθυμους”  …
(εμείς)
Μια επανάληψη του ίδιου έργου, με τους πρωταγωνιστές των αντιλαϊκών κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων, που έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση του γαλλικού λαού με όποιο κυβερνητικό σχήμα κι αν υπηρετήσουν τα συμφέροντα του κεφαλαίου, το μόνο βέβαιο είναι ότι ξανά - στο όνομα της "δημοκρατίας" και του "μικρότερου κακού" - θα τροφοδοτήσει έναν νέο φαύλο κύκλο απογοητεύσεων και συντηρητικοποίησης.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι όλα τα συστημικά Μέσα Ενημέρωσης στην Ευρώπη, ιδιαίτερα σε Γαλλία και Ελλάδα, με προκλητική σκοπιμότητα βαφτίζουν "Αριστερά" το βασικό κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας ("Νέο Λαϊκό Μέτωπο"), ενώ ταυτόχρονα υπάρχει εκκωφαντική σιωπή στον διαχρονικό ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας για τη σταθερότητα και υπεράσπιση του βάρβαρου και σάπιου συστήματος. Ηθελημένη συσκότιση της πραγματικότητας. Αλλωστε η κυρίαρχη αστική αντιμετώπιση της Λεπέν δεν αφορούσε ούτε στόχευε τόσο στην ουσία της πολιτικής της γραμμής, όσο τις προσπάθειες ανακαίνισης μιας χρεοκοπημένης σοσιαλδημοκρατίας.

Η ανασύνταξη του κινήματος στη Γαλλία, στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη, και η ενίσχυση του ρεύματος αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής, είναι ο μόνος δρόμος που μπορεί να γεννήσει ελπίδες για τους λαούς και να φράξει πραγματικά τον δρόμο στις αντιδραστικές ακροδεξιές δυνάμεις ως μία ακόμα εφεδρεία του συστήματος. Είναι ο μόνος δρόμος για να μετατρέπεται η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στις αντιλαϊκές κυβερνήσεις και στην ΕΕ σε δύναμη ανάτασης, ανατροπής και πραγματικής προόδου.

Δείτε Ριζοσπάστης __ Πρώτο το “Νέο Λαϊκό Μέτωπο” - πρωταγωνιστής στην «ανακαίνιση» της σοσιαλδημοκρατίας _ “Σανίδα σωτηρίας” και για το “μακρονικό στρατόπεδο” το “δημοκρατικό τόξο”, ενώ η “Εθνική Συσπείρωση” αύξησε τις έδρες της πάνω από 50% σε σχέση με το 2022     

Άκρως επίκαιρο…
Ed è subito sera Και αμέσως έρχεται το βράδυ του Salvatore Quasimodo  ένα προσφιλές μου ποίημα, γιατί το λάτρευε ο πατέρας και όχι μόνο.
Μια από τις συντομότερες και πιο γνωστές συνθέσεις του Σικελού ποιητή και γενικότερα του λεγόμενου ερμητικού ρεύματος (corrente ermetica _κίνημα του 1900)
Αρχικά, οι έντονοι ελεύθεροι στίχοι αυτού του μικρού ποιήματος αποτελούσαν το τελευταίο τετράγωνο ενός μεγαλύτερου με τον τίτλο Solitudes που περιέχεται στο Acque e terre, την πρώτη συλλογή του συγγραφέα που δημοσιεύτηκε το 1930, συμπεριλαμβανομένων των στίχων που έγραψε ο ποιητής από το 1920 έως το 1929 (μερικοί εκ των οποίων είχε ήδη εμφανιστεί στο περιοδικό Solaria). Μια συλλογή που αντιπροσωπεύει, μαζί με το βυθισμένο Oboe, την πρώτη φάση του Quasimodo. Κόβοντας τους αρχικούς δεκαεννέα στίχους του Solitudes, το εξήγαγε στη συνέχεια τους τρεις στίχους του _Και είναι αμέσως βράδυ, που είναι το εναρκτήριο ποίημα της ομώνυμης συλλογής (εκδόθηκε το 1942).

Έννοιολογικά …
«Όλοι είναι μόνοι στην καρδιά της γης
τρυπημένης από μια αχτίδα ήλιου:
και να!  σύντομα βράδυ».

Σε αυτό το ποίημα περικλείει τις τρεις στιγμές της ζωής του ανθρώπου: τη μοναξιά, που προέρχεται από την ακοινωνησία.την εναλλαγή χαράς και πόνου. την αίσθηση της επισφάλειας της ζωής. Όλοι, ενώ ζουν ανάμεσα σε ανθρώπους (στην καρδιά της γης) νιώθουν έντονα μόνοι λόγω της αδυναμίας να δημιουργήσουν μια μόνιμη σχέση με κάποιον. Η πιο διαπιστευμένη υπόθεση για την έννοια του να είσαι μόνος “στην καρδιά της γης” αποδίδει στις λέξεις την έννοια του να είσαι μόνος στην ατομική και οικεία στιγμή της αναζήτησης του νοήματος της ύπαρξης, ή μάλλον αυτού, επιτρέπoντας (;;) στον άνθρωπο να ξεπεράσει τον θάνατο. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι είναι μόνος, διεγείρεται από ψευδαισθήσεις (μια ακτίνα ηλιοφάνειας), από την ενίοτε φαινομενική αναζήτηση της ευτυχίας. Αυτή η αναζήτηση είναι και χαρά και πόνος ταυτόχρονα, επομένως ο ποιητής χρησιμοποιεί τον όρο «τρυπημένος», πληγωμένος δηλαδή από την ίδια την αχτίδα του ήλιου. Και εν τω μεταξύ, καθώς στο φως της ημέρας ακολουθεί γρήγορα το σκοτάδι της νύχτας, ο θάνατος έρχεται στη ζωή του ανθρώπου: και είναι αμέσως βράδυ.

Το θέμα του πεπερασμένου της ζωής _στον αντίποδα του Γκάτσου

          Τι ζητάς αθανασία …
Σ’ αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες, ποιητές
κι ένα κλωναράκι δυόσμο δεν τούς χάρισες ποτές
Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψαμε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δε σε κέρδισε κανείς

           Τι ζητάς αθανασία …
Ήρθαν διψασμένοι Κροίσοι, ταπεινοί προσκυνητέςκι απ’ του κήπου σου τη βρύση δεν τους πότισες ποτές
Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δε σε κέρδισε κανείς

Ξαναγυρνώντας στον Quasimodo  από μόνο του, το θέμα που θίγεται και επιλύεται ξαφνικά στον τελικό στίχο είναι το ίδιο με το λατινικό ars longa vita brevis, δηλαδή η πικρή παρατήρηση της συντομίας της ζωής σε σχέση με το τι θα ήθελε να πετύχει ο άνθρωπος. Αυτό το θέμα είναι επίσης επίκαιρο στις αρχές του 20^ού αιώνα, με τη βιομηχανική επανάσταση, με τους ρυθμούς στους οποίους δυσκολεύεται να προσαρμοστεί. Στην πραγματικότητα, το θέμα επανεμφανίζεται και σε πολύ μακρινούς ποιητές και πολιτισμούς: για παράδειγμα, ένας σχεδόν κυριολεκτικός πανομοιότυπος στίχος σε ένα ποίημα του Βέρβερου Σι Μοχάντ, που κατήγγειλε τους «νέους» ρυθμούς που επέβαλε ο ευρωπαϊκός «πολιτισμός», όταν οι γάλλοι αποικιοκράτες κατέλαβαν την Αλγερία.

“Aql-agh newghel of ddunit | lh'al d tameddit | nettazzal nug' a tt-neqd'aâ”
“Δεν μπορώ να συμπορευτώ με αυτόν τον κόσμο
και είναι σύντομα βράδυ
όσο και να τρέχω δεν μπορώ να τον φτάσω”…

Περισσότερα κάποια άλλη στιγμή Καλημέρα_Καληνύχτα στη Σικελία, α…ααα Ναι! Και στη Γαλλία

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 110 χρόνια από τη γέννηση της Βάσως Κατράκη

Στις 5 Ιουλίου του 1914 γεννήθηκε η Βάσω Κατράκη. Ήταν μια γέννα με ιερή συγκυρία, γιατί γέννησε η ίδια κι έναν ολόκληρο κόσμο που τον μορφοποίησε μέσα από το έργο της. Μεγάλωσε στο Αιτωλικό. Εκεί άκουγε τη λιμνοθάλασσα να μουρμουρίζει και το βράδυ τις φωνές των ανέμων. Περπατούσε πάνω στα γεφύρια, ανάμεσα στους φοίνικες. Χάζευε το ηλιοβασίλεμα και τους ερωδιούς. Κουβέντιαζε με τους ψαράδες, τους απλούς ανθρώπους, αλλά η ψυχή της φτερούγιζε.

Ήθελε να πετάξει σαν τα θαλασσοπούλια, να δημιουργήσει το δικό της νησάκι, χτίζοντας γέφυρες πολιτισμού με όλη την ανθρωπότητα, γιατί το έργο της είναι οικουμενικό. Δημιούργησε τη δική της Πομπηία, που δεν είναι ψηφιδωτά πάνω σε τοιχογραφίες, αποτυπώματα της έκρηξης του ηφαιστείου. Ο δικός της Βεζούβιος ήταν η λάβα που έστελνε μέσα απ' το έργο της.

Τα πρώτα χαρακτικά της ήταν αφίσες, προκηρύξεις, ψηφοδέλτια για τον αγώνα, την αντίσταση. Οι τραγωδίες της ζωής έγιναν βιώματα στην ψυχή της και τέχνη στα χέρια της. Οι «Δώδεκα Μανάδες» είναι αληθινές ιστορίες γυναικών που έθαψαν τα παιδιά τους σε πολέμους είτε στην Ελλάδα είτε στην Κύπρο.

Με το πραξικόπημα του 1967 την συνέλαβαν. Την έστειλαν στη Γυάρο. Εκεί ζωγράφιζε πέτρες ενώ με τα βότσαλα έστελνε μηνύματα, γράφοντας στους κομμουνιστές συγκρατούμενούς της. Τα βότσαλα της αντίστασης. Τη δάμασε την πέτρα. Χάραζε πάνω της ποιήματα, μορφές, σχέδια, φιγούρες, άλλοτε μυστηριώδεις και άλλοτε καθαρές. Αυτές υπάκουαν στη δύναμη του ταλέντου της, αλλά σέβονταν και την προσπάθειά της να μεταμορφώσει τα απλά υλικά σε ζωντανή ύλη.

Η μοναξιά, η ιδεολογία, η ελευθερία, τα προβλήματα που βασάνιζαν τον τόπο, στην αρχή γίνονταν ξύλινα γλυπτά, με τόση αρμονία και αγαλλίαση που σε μάγευαν. Εμπνεόταν και από τη μυθολογία. Εφτιαξε μορφές θεϊκές ή απλοϊκές, που έκαναν τα ξύλα να διηγούνται και να υποκλίνονται. Αγαπούσε τον Ικαρο, που είναι οραματιστής, θέλει να πετάξει, αλλά δεν άντεξαν τα φτερά του γιατί έφτασε τόσο ψηλά που τα έκαψε η ζέστη του ήλιου. Ο Ίκαρος είναι η απόδραση στην ελευθερία, αλλά μας διδάσκει να μη θέλουμε να ανυψωθούμε πάνω απ' τη μοίρα μας.

Η εγγονή της

Αγαπούσε τα πετάγματα όχι μόνο με φτερά αλλά και με χαρταετούς, όπως είναι αυτός που ζωγράφισε, αφιερωμένος στην εγγονή της Αννα και δημοσιεύεται για πρώτη φορά. Περίμενε τόσα χρόνια σ' ένα συρτάρι, αλλά ήρθε η ώρα του να πετάξει μέσα από τα φύλλα του «Ριζοσπάστη». Καθετί, όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα βρει τον προορισμό του. Η εγγονή της, Αννα Δεσποτίδη, δεν θυμήθηκε μόνο το έργο του χαρταετού αλλά περιγράφει και την γιαγιά της αποκλειστικά σ' αυτό το αφιέρωμα:

«Από πολύ μικρή ήξερα ότι η γιαγιά μου η Βάσω διέφερε από τις άλλες γιαγιάδες. Οχι επειδή στην ηλικία εκείνη καταλάβαινα το μεγαλείο της ψυχής και του έργου της, αλλά γιατί δεν ήταν η γιαγιά που θα με πήγαινε στην παιδική χαρά, ή θα μου διάβαζε παραμύθια με πριγκίπισσες. Ισως κάποιο νανούρισμα με μελωδία του Θεοδωράκη, εκεί που "πάνω στην άμμο την ξανθή γράψαμε τ' όνομά της". Οι περισσότερες πραγματικές αναμνήσεις που έχω μαζί της είναι στο σπίτι της Γλυφάδας, εκεί που ήταν το ατελιέ της, το σπίτι όπου έζησε και μεγάλωσε η μητέρα μου. Και λέω πραγματικές αναμνήσεις, γιατί μεγαλώνοντας συνάντησα πολλούς ανθρώπους που μου μίλησαν για εκείνη, μα περισσότερο απ' όλους οι γονείς μου, και έτσι οι εικόνες των αφηγήσεών τους μπερδεύτηκαν με τις δικές μου.

Θυμάμαι τα πρωινά στη βεράντα έξω από το υπνοδωμάτιό τους. Η ανοιχτή μπαλκονόπορτα και μπροστά απ' αυτήν ο παππούς με την γιαγιά να πίνουν ελληνικό καφέ, συντροφιά με φρυγανισμένο ψωμί και τυρί, με φόντο τις ζαρντινιέρες που έμοιαζαν με παράρτημα ανθοκομικής έκθεσης, γεμάτες γαρίφαλα, ανεμώνες, ζουμπούλια, γιασεμιά και μπουγαρίνια. Χωνόμουν κι εγώ ανάμεσά τους και έκλεβα, δήθεν κρυφά, το τυρί.

Θυμάμαι τη μία και μοναδική φορά που είδα λυτά τα μαλλιά της. Πάντα ήταν με τον κότσο της, με αυτόν κοιμόταν, με αυτόν ξυπνούσε, με αυτόν περιδιάβαινε όλη μέρα. Μα μια φορά ήμουν μαζί της όταν τα έλυσε, μπροστά από τον μακρόστενο όρθιο καθρέφτη που είχε στον τοίχο απέναντι από το κρεβάτι της. Αν έφταναν έως τη μέση ή τους ώμους δεν θυμάμαι για να πω, μα θυμάμαι το λευκό πέπλο που φέγγισε από το φως του παραθύρου, και μου φάνηκε τόσο παράξενη με τα μαλλιά ξέπλεκα, σαν αερικό. Κι ύστερα με δυο κινήσεις γίνηκε και πάλι η γιαγιά μου.

Την γιαγιά μου την Βάσω την έχασα όταν ήμουν μόλις οκτώ χρονών. Μπορεί μεγαλώνοντας να μην την είχα δίπλα μου, μα ήταν πάντα μέσα μου, οδηγός. Περιτριγυρισμένη από τα έργα της σε όλους τους τοίχους του σπιτιού, σε εκθέσεις, συντροφιά με αμέτρητες ιστορίες από τους αγώνες της και τους μήνες της εξορίας. Μέσα από την μαμά μου, γνώρισα το ήθος της, τη σεμνότητά της, τα βασανιστήρια που πέρασε, τον αγώνα για την ελευθερία, το θάρρος της. Αρχισα να συνειδητοποιώ τη βαρύτητα του οικουμενικού της έργου. Και είμαι πάντα περήφανη για εκείνη. Μα το σημαντικότερο απ' όλα είναι ότι η μητέρα μου και ο πατέρας μου μου δίδαξαν τον τρόπο να διατηρήσω τη θύμησή της, να συνεχίσω να επικοινωνώ το έργο της, να μην ξεχαστεί ποτέ η Βάσω Κατράκη. Γιατί μπορεί για μένα να ήταν η γιαγιά μου, αλλά το έργο της είναι αφιερωμένο σε όλη την ανθρωπότητα».

Το έργο της

Μα οι ωραιότερες στιγμές ήταν εκείνες στο ατελιέ. Ανέβαινα πάνω και την έβρισκα με μια ποδιά μαυρισμένη από τα μελάνια. Όταν σκάλιζε τις πέτρες, μου έδινε χαρτόνια και μαρκαδόρους και καθόμουν στον πάγκο που σχεδίαζε και έφτιαχνα τις ζωγραφιές μου, ή κούρνιαζα στην γκρίζα κουνιστή πολυθρόνα και την χάζευα, ή στεκόμουν δίπλα της και την έλουζα με απορίες. Της ζητούσα να μου φτιάχνει σπιτάκια για να τα χρωματίζω, μα εκείνη δεν τα έκανε όπως τα ήθελα και της έλεγα ότι δεν ήξερε να ζωγραφίζει. Ο τσακωμός είχε πάντα την ίδια κατάληξη, μου ζωγράφιζε άλογα, που τόσο αγαπούσε. Μια φορά πήρε ένα κόκκινο χαρτόνι, έβγαλε από ένα συρτάρι τα χαρτοκοπτικά σχέδια που είχε φτιάξει η θεία μου η Αννα σε κύκλους και ρόμβους, τα κόλλησε στο χαρτόνι και τριγύρω τα στόλισε με ένα κορίτσι, μια πεταλούδα, ένα πουλί και λουλούδια. "Για την Αννούλα μου, η γιαγιά Βάσω". Όσα δωμάτια κι αν έχω αλλάξει από τότε, το έργο αυτό είναι πάντα η καλημέρα μου.

Ο ιστορικός Τέχνης Γιάννης Μπόλης γράφει για την ίδια: «Η Βάσω όχι μόνο έζησε με ένταση την εποχή της, αλλά και την ενέταξε στη δημιουργία της. Το σύνολο του έργου της, τιμημένου με διεθνή βραβεία και διακρίσεις, αποκαλύπτει μια μοναδική συνέπεια και ταυτόχρονα την αντοχή και την ποιότητα των μορφοπλαστικών αναζητήσεων και των πνευματικών της ενδιαφερόντων. Οι συνθέσεις της διατηρούν τον επίκαιρο χαρακτήρα τους, την επιβολή και τη δύναμη των μηνυμάτων και των συμβόλων τους, διαμορφώνουν ενιαία εικαστική πρόταση και μορφοποίηση, αναπτύσσονται με συνοχή μέσα στα όρια και στους όρους της σύγχρονης έκφρασης, όμως χωρίς φορμαλισμούς και εντάξεις στους τρόπους κάποιου κυρίαρχου ρεύματος. Αυθόρμητη και ενστικτώδης, ονειροπόλα, ρομαντική και δυναμική ως άνθρωπος, η Βάσω αφοσιώθηκε στην τέχνη της, που με την αλήθεια και την τόλμη της, την ισορροπία, την ποιητική και την ευαισθησία της, τις ηθικές αξίες, το ανθρωπιστικό - οικουμενικό περιεχόμενο και την απαρασάλευτη άποψή της, συναντά και επικοινωνεί με τον αποδέκτη της, επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα και τη σημασία της προσφοράς της».

Ο ίδιος περιγράφει με εξαίσιο τρόπο τα νοήματα και τις έννοιες των έργων της Βάσως Κατράκη:
«Στις "Αναμονές", γυναίκες περιμένουν αγέρωχες δίπλα σε πετρωμένους κορμούς και βράχια - αναφορά στο τοπίο της Γυάρου, τόπο ερημιάς και εξορίας. Στις "Πλατυτέρες" το γυναικείο πρόσωπο, μάνα και Παναγιά μαζί, παραπέμπει στις πηγές της ζωής, με τα υψωμένα χέρια να προσδίδουν ιερατική μεγαλοπρέπεια. Στις "Καταστάσεις" ο άνθρωπος μένει κορμός, χωρίς κεφάλι, με κομμένα χέρια, μορφή μαρτυρική στην αγωνιώδη προσπάθειά του να απελευθερωθεί από τα συρματοπλέγματα που τυλίγονται, ενώ το σχήμα του σταυρού λειτουργεί τόσο πλαστικά όσο και αλληγορικά, με τους προφανείς θρησκευτικούς συνειρμούς. Στο "Δάσος", δέντρα και άνθρωποι, βαθιά ριζωμένοι στη γη, συμπλέκονται και αποκτούν φυλλώματα - σημάδι αναγέννησης. Στις "Συντεταγμένες", με τα ακρωτηριασμένα σώματα, η ζωή αντιπαραβάλλεται στον θάνατο, η αντίσταση στην υποταγή, ενώ στο "Χρέος της Αντιγόνης" η μυθολογική ηρωίδα ετοιμάζεται να σκεπάσει τους νεκρούς αδελφούς της. Και πολύ συχνά ο ήλιος, "πότε τραυματισμένος, πότε απειλητικός, πότε ακτινωτός, με τις ακτίνες να πριονίζουν τα γύρω", γίνεται σύμβολο φόβου και απειλής, αλλά και της ελπίδας και του ατέρμονου κύκλου της ζωής».

Η κόρη της

Για την προσωπικότητα και την καθημερινότητα της Βάσως Κατράκη μάς μιλάει με συγκίνηση και ζωντανή μνήμη η κόρη της, Μαριάννα Κατράκη - Δεσποτίδη:
«Σηκωνότανε πρωί πρωί και έπινε το καφεδάκι της στη βεράντα με τον πατέρα μου. Όταν είχαμε σχολείο μάς ετοίμαζε και μετά κατέβαινε στην κουζίνα και προετοίμαζε το φαΐ. Το έβαζε στη φωτιά και ανέβαινε πάνω στο ατελιέ της να δουλέψει. Είχε και στον νου της το φαΐ, και είτε κατέβαινε να το ελέγξει είτε μας καλούσε από ένα εσωτερικό τηλέφωνο που είχαμε, να πάμε εμείς. Δούλευε ακατάπαυστα και όταν γυρνούσα από το σχολείο, τις καθημερινές, ανέβαινα στο εργαστήρι της, παρατηρούσα πώς δούλευε, συζητούσαμε και μετά μαζευόμασταν και τρώγαμε όλοι μαζί. Ξεκουραζότανε λίγο, και μετά ανέβαινε πάλι στο ατελιέ να σχεδιάσει. Κάποια βράδια έκανε μια βόλτα στις γκαλερί της Αθήνας, να δει δουλειά κι άλλων καλλιτεχνών, και όταν πια είχα μεγαλώσει με έπαιρνε παρέα της. Συνήθως περιμέναμε τον πατέρα μου, όταν έκλεινε το ιατρείο του, να μοιραστούμε τα νέα της ημέρας. Τα Σαββατοκύριακα έρχονταν συχνά φίλοι και συγγενείς, ειδικά το καλοκαιράκι στην αυλή μας, κάτω από την κληματαριά, και τρώγαμε, πίναμε και λέγαμε αστεία.

Ήτανε σύντροφος για τον πατέρα μου, και ο πατέρας μου για την ίδια. Είχαν ένα βαθύ δέσιμο, περάσανε πολέμους και κατοχές, εξορίες, βαδίσανε χέρι με χέρι μέχρι το τέλος. Ηταν ισορροπίστρια. Ήταν αληθινή μάνα. Ηταν κοντά μας, δίπλα μας, σε ό,τι κι αν χρειαζόμασταν. Ήταν απλή και είχε μια έμφυτη σεμνότητα. Συμμετείχε στη γειτονιά και στα προβλήματά της, όλους τους νοιαζότανε. Ήτανε μέσα σ' όλα. Επλενε, μαγείρευε, έραβε, ό,τι έπιαναν τα χέρια της γινότανε χρυσός. Αγωνίστρια, διεκδίκησε το δίκιο για όλη την ανθρωπότητα. Εξορίστηκε για τις ιδέες της τα χρόνια της χούντας, που ακόμα και εκεί βρήκε τρόπο, ζωγραφίζοντας τα βοτσαλάκια της, να επικοινωνήσουν η ίδια και οι συνεξόριστοί της με τους αγαπημένους τους.

Πόσο επηρέασε
τη ζωή της το έργο της;

Το έργο της, παρότι πολλές φορές βραβεύτηκε στο εξωτερικό και έλαβε διεθνή πρώτα βραβεία, αυτή η αναγνώρισή της δεν της πήρε τα μυαλά. Δεν επεδίωκε τη βράβευση και εξηγούσε ότι απλά υπάρχοντας σε έναν μηχανισμό, θέλοντας και μη συμμορφωνόταν με αυτούς τους νόμους, γιατί αυτές οι εκθέσεις ήταν ο μόνος τρόπος να δείξει κανείς πλατύτερα τη δουλειά του, να δει τη δουλειά των άλλων καλλιτεχνών, να επικοινωνήσει ανοιχτότερα. Αρα το έργο της δεν επηρέασε τη ζωή της, αλλά η ζωή της επηρέασε το έργο της. Σε αυτό κατέγραψε όλα τα δεινά της πατρίδας της και της γενιάς της, τη δική της ζωή, τα βιώματά της, διαμαρτυρήθηκε και πήρε θέση για όλα τα πανανθρώπινα ζητήματα, είτε αφορούσαν την πατρίδα της - πόλεμος, κατοχή, εξορία - είτε τον έξω κόσμο. Ολο της το έργο ήταν μια καταγραφή των όσων συνέβαιναν και συγχρόνως μια διαμαρτυρία, με γνώμονα πάντα τον άνθρωπο και το δίκιο του».

Είχε πει σε μια συνέντευξή της, «όταν είμαι χαρούμενη ζωγραφίζω άλογα». Τι σήμαινε αυτό στη ζωή της;

«"Οταν έχω χαρά κάνω άλογα εγώ...", είπε όταν έγινε η Μεταπολίτευση. Ηταν το διάλειμμά της ανάμεσα στα εμβληματικά της έργα διαμαρτυρίας και αντίστασης. Τα αγαπούσε πολύ τα άλογα, γιατί ήταν μέρος της ζωής των ανθρώπων, στον πόλεμο, στην καθημερινή ζωή των αγροτών, ήταν μέλη κατά κάποιο τρόπο της οικογένειας. Τα θαύμαζε γιατί ήταν όμορφα και περήφανα».

Τι θυμάσαι από τις συμβουλές της;

«Οι συμβουλές της δεν εκφράζονταν με λόγια, αλλά με πράξεις. Τα λόγια είναι του αέρα. Πόσες φορές συναντάμε ανθρώπους που άλλα λένε και άλλα κάνουνε. Έβλεπα και παρατηρούσα τη στάση ζωής της, το ήθος της, τις αξίες και τα ιδανικά που μου εμφυσήσανε και οι δύο μου γονείς. Τη συμπεριφορά της απέναντι στους ανθρώπους, με καλοσύνη και κατανόηση. Δεν τους ξεχώριζε, τους θεωρούσε ίσους. Οταν είχα διλήμματα, προσπαθούσε να μου παρουσιάσει τη μελλοντική εικόνα των επιλογών μου. Με βοηθούσε να ξέρω τι θέλω πριν επιλέξω. Αυτά όλα ήταν το παράδειγμά μου. Δεν χρειαζόμουνα τίποτα άλλο».

Πώς πιστεύεις ότι το μουσείο μπορεί να συντηρηθεί και να γίνει πόλος έλξης του κόσμου;

«Θέλουμε ένα μουσείο που να είναι επισκέψιμο όλο τον χρόνο, ώστε να μπορεί ο κόσμος να δει το έργο της μητέρας μου. Εργαστήρια χαρακτικής εξοπλισμένα και προσβάσιμα σε όλους τους χαράκτες, έναν κήπο του μουσείου ο οποίος θα φιλοξενεί καλλιτέχνες και νέους που ενδιαφέρονται για την Τέχνη και παράλληλα θα φιλοξενεί πολιτιστικές δραστηριότητες, κινηματογράφου, θεάτρου και υπαίθριων εκθέσεων. Έτσι το μουσείο θα μπορεί όχι μόνο να συντηρήσει τον εαυτό του, αλλά να βοηθήσει και στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας».

Όλο το σχεδιάγραμμα της ζωής της καλυτέρεψε τον κόσμο. Το έργο της διαμόρφωσε συνειδήσεις. Βραβεύτηκε διεθνώς. Η ευγνωμοσύνη μας είναι μεγάλη, όσο και το χρέος μας. Μια ελάχιστη προσφορά στο όνομά της θα ήταν η προτομή της σε ένα κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας.

Η Βάσω Κατράκη με τον άντρα της

Με πληροφορίες από: Ριζοσπάστη __Εύα Νικολαΐδου

Η κληρονομιά της σπουδαίας Βάσως Κατράκη σε πλήρη εγκατάλειψη από το αστικό κράτος

ΑΦΙΕΡΩΜΑ στη ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ από τη σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ από το 1982, των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, όπου σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο.

Τελευταία νέα  902.gr