Notre-Dame: Ξανάνοιξε το μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς

Η Παναγία των Παρισίων, στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας γνωστή και ως Νοτρ Νταμ ντε Παρί ή απλούστερα Νοτρ Νταμ (Notre-Dame “η παναγιά μας” _cathédrale Notre-Dame de Paris), είναι η μητρόπολη της πόλης, ένα από τα πλέον θαυμαστά αρχιτεκτονικά μνημεία γοτθικού (οξυκόρυφου όπως και το Duomo του Milano) ρυθμού. Προχριστιανικά, στη θέση αυτή υπήρχε Ρωμαϊκός ναός αφιερωμένος στον Δία και στη συνέχεια θεμελιώθηκαν 4 εκκλησίες επάνω στα θεμέλια του (αντίστοιχα στο Duomo, που χρειάστηκε σχεδόν έξι αιώνες για να ολοκληρωθεί μια βασιλική αφιερωμένη στην Αγία Θέκλα).

Το Duomo του Μιλάνου

Η κατασκευή της Notre-Dame άρχισε το 1160 και αποπερατώθηκε περί τα μέσα του 13^ου αι. Το 1699 υπέστη τις πρώτες ακρωτηριάσεις (με δικαιολογητικό επισκευής). Τα πλέον άξια ιδιαίτερης προσοχής σημεία, που προκαλούν τον θαυμασμό της αρχιτεκτονικής, είναι η πύλη με τον υπεράνω αυτής τεράστιο ρόδακα και τις δύο εκατέρωθεν αυτής μικρότερες, τα περίφημα γλυπτά, τα δύο κωδωνοστάσια ύψους 68μ. καθώς και ο εσωτερικός διάκοσμος με τα έξοχα υαλογραφήματα (βιτρώ _Rosace) στα παράθυρα. Να θυμίσουμε πως με κέντρο δράσης την εκκλησία αυτή συνέγραψε ο Βικτόρ Ουγκώ το κλασσικό μυθιστόρημα με το τίτλο “η Παναγία των Παρισίων”.

Φυσικά τέτοιου είδους μνημεία, θέλουν συντήρηση και χρόνο με το χρόνο εγκαταλειπόταν από το επίσημο (αστικό) κράτος, μια που πλέον πολιτισμός που δε φέρνει χρήμα, στους έχοντας και κατέχοντες τα κλειδιά της οικονομίας είναι άχρηστος: η κρατική επιχορήγηση σχεδόν μηδενίστηκε οι έρανοι σε ιδιώτες απέδιδαν ψίχουλα και στις 15-Απρ-2019, κατά τη διάρκεια αποκατάστασης, ξέσπασε η γνωστή πυρκαγιά (έκαιγε επί 15 ώρες), η οποία οδήγησε σε κατάρρευση της οροφής και του κεντρικού οβελού της. Και πάλι έκκληση στο ιδιωτικό κεφάλαιο: όπως αποκαλύφτηκε  ολοένα και περισσότερο, τα κίνητρα των μεγιστάνων που προσέφεραν _κυριολεκτικά τον οβολό τους δεν ήταν και τόσο …ταπεινά: σημαντικές φοροαπαλλαγές από το κράτος, τζάμπα διαφήμιση των επιχειρήσεών τους ως “ευεργέτες” για την αποκατάσταση ενός μνημείου αντιπροσωπευτικού του παγκόσμιου πολιτισμού, από την πλευρά της, η γαλλική κυβέρνηση αξιοποιεί τις χορηγίες για να καλλιεργήσει κλίμα “εθνικής ομοψυχίας” και “συστράτευσης”, θέλοντας να θολώσει τα νερά σε ό,τι αφορά τα πραγματικά αίτια και τις δικές της μεγάλες ευθύνες για την καταστροφή.

Και σ’ αυτήν την περίπτωση, επιβεβαιώνεται ότι το ‘να χέρι νίβει τ’ άλλο: Το γαλλικό κράτος, με περικοπές στις δαπάνες που δεν είναι ανταποδοτικές για το κεφάλαιο, όπως είναι αυτές για τον πολιτισμό και τη συντήρηση μνημείων, διεύρυνε τον λεγόμενο “δημοσιονομικό χώρο” για μεγαλύτερες παροχές, διευκολύνσεις και φοροαπαλλαγές στους επιχειρηματικούς ομίλους. Τώρα που οι χορηγίες είναι αναγκαίες για να ξεπεράσει η κυβέρνηση το “κάζο” της μεγάλης καταστροφής και να χώσει κάτω από το χαλί τις ευθύνες της, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι σπεύδουν να δηλώσουν “παρών” _όπως πάντα, φυσικά με το αζημίωτο. Την ίδια ώρα, καμιά από τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στην καταστροφή δεν εξαλείφεται. Αντίθετα, αναπαράγεται και ενισχύεται η πολιτική που θυσιάζει και τον πολιτισμό στο βωμό του κέρδους και στη λογική “κόστους – οφέλους” για το κεφάλαιο.

Η μοίρα των μνημείων είναι η παραμέληση, η εγκατάλειψή τους και συχνά η καταστροφή τους. Μια φωτιά, ένας σεισμός, ένα φυσικό ή ένα τυχαίο γεγονός… Απλά, τις περισσότερες φορές δεν τα βλέπουμε να καταστρέφονται, δεν το μαθαίνουμε γιατί δεν είναι εμβληματικά, γνωστά όπως η Παναγία των Παρισίων. Την ίδια μοίρα είχε η δική μας γέφυρα Κερίτη στα Χανιά.

Ίδια η αιτία της καταστροφής, ίδια και για τόσα άλλα μνημεία που ερείπωσαν, καταστράφηκαν και χάθηκαν. Σε συνθήκες καπιταλισμού δεν περισσεύουν χρήματα για τη συντήρηση των μνημείων (προέχουν οι απαλλαγές και τα προνόμια στο κεφάλαιο). Ακόμα και όταν αυτά, τα μνημεία, είναι προσοδοφόρα αφήνονται στην τύχη τους. Είναι θέμα κόστους.

Για την ιστορία το συνολικό κόστος της αποκατάστασης της Παναγίας των Παρισίων ήταν ~700 εκατομ€ _σύμφωνα με ρεπορτάζ της Guardian. Μεσούσης της πολιτικής κρίσης στην Γαλλία μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ, χιλιάδες διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τον προϋπολογισμό λιτότητας που είχε σχεδιάσει (όπου περιλαμβάνονται περικοπές δημοσίων δαπανών 40 δις€ και αύξηση φόρων 20 δις€). Η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ (αποτελεί περίπου το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ) Με 31 εταιρείες που ανήκουν στις 500 μεγαλύτερες του κόσμου, η Γαλλία είναι η πιο εκπροσωπούμενη ευρωπαϊκή χώρα στο Fortune Global 500, μπροστά από τη Γερμανία (27 εταιρείες) και το Ηνωμένο Βασίλειο (22). Τον Αύγουστο του 2020, ήταν επίσης η χώρα με την μεγαλύτερη βαρύτητα στο EURO STOXX 50 της Ευρωζώνης _με 36,4% _μπροστά από τη Γερμανία (35,2%).
Τελικά αποκαταστάθηκε με αυτόν τον τρόπο _
ούτε γάτα, ούτε ζημιά και τα θυρανοίξια πραγματοποιήθηκαν αυτές τις μέρες (7-Δεκ), απ όπου και οι εικόνες.

 

Notre Dame: Σώθηκε από ολική καταστροφή Κατέρρευσαν στέγη & καμπαναριά,
γλίτωσαν τα περισσότερα αντικείμενα στο εσωτερικό

Παναγία των Παρισίων: Η πυρκαγιά που μαινόταν 24 ώρες στην Παναγία των Παρισίων «τέθηκε υπό έλεγχο», ανακοίνωσε το πρωί της 15^ης Απρίλη 2019 το πυροσβεστικό σώμα της γαλλικής πρωτεύουσας, έπειτα από πολύωρη μάχη με τις φλόγες. «Η φωτιά τέθηκε υπό πλήρη έλεγχο. Έχει εν μέρει κατασβεστεί, απομένουν μόνο τοπικές εστίες να κατασβεστούν», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο αντιπύραρχος Γκαμπριέλ Πλις, εκπρόσωπος της πυροσβεστικής του Παρισιού.

·        Η φωτιά ξέσπασε στις 19:50, οι φλόγες τέθηκαν «υπό έλεγχο», αλλά δεν έχουν ακόμη κατασβεστεί εντελώς·

·        Αξιωματικός του πυροσβεστικού σώματος τονίζει ότι η κτιριακή δομή σώθηκε.

·        Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δηλώνει ότι «αποφεύχθηκε το χειρότερο», αναγγέλλει την έναρξη εκστρατείας συγκέντρωσης κεφαλαίων για την ανοικοδόμηση του γοτθικού καθεδρικού ναού·

·        Το Βατικανό εκφράζει θλίψη για την καταστροφή του συμβόλου του καθολικισμού στη Γαλλία.

·        Πυρκαγιά κατέκαψε την Παναγία των Παρισίων χθες Δευτέρα, προκαλώντας την κατάρρευση μεγάλου μέρους της οροφής του εμβληματικού παρισινού μνημείου, αφήνοντας άναυδη τη Γαλλία και όλο τον κόσμο, ωστόσο οι πυροσβέστες μπόρεσαν να σώσουν την πέτρινη κτιριακή δομή και τα δύο κωδωνοστάσια, αποτρέποντας την κατάρρευσή τους.

·        Η φωτιά, που εκδηλώθηκε νωρίς το βράδυ, εξαπλώθηκε αστραπιαία στην οροφή του γοτθικού κτιρίου που ανεγέρθηκε πριν από οκτώ αιώνες και πλέον, φθάνοντας στο βέλος της, που κατέρρευσε, ακολουθούμενο από ουσιαστικά όλη τη στέγη.

·        Ενώ οι φλόγες συνέχιζαν να κατακαίνε τον ναό όλο το βράδυ, πυροσβέστες μάχονταν για να αποτρέψουν την κατάρρευση του ενός κωδωνοστασίου του, ενώ προσπαθούσαν να περισώσουν όσα περισσότερα θρησκευτικά κειμήλια και — ανεκτίμητης αξίας — έργα τέχνης ήταν δυνατόν. Ένας πυροσβέστης τραυματίστηκε βαριά. Πρόκειται για το μοναδικό θύμα της πυρκαγιάς που έχει αναφερθεί μέχρι τώρα.

·        Παναγία των Παρισίων: Η πυρκαγιά που μαινόταν από χθες βράδυ στην Παναγία των Παρισίων «τέθηκε υπό έλεγχο», ανακοίνωσε σήμερα το πρωί το πυροσβεστικό σώμα της γαλλικής πρωτεύουσας, έπειτα από πολύωρη μάχη με τις φλόγες. «Η φωτιά τέθηκε υπό πλήρη έλεγχο. Έχει εν μέρει κατασβεστεί, απομένουν μόνο τοπικές εστίες να κατασβεστούν», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο αντιπύραρχος Γκαμπριέλ Πλις, εκπρόσωπος της πυροσβεστικής του Παρισιού.

·        Η φωτιά ξέσπασε στις 19:50, οι φλόγες τέθηκαν «υπό έλεγχο», αλλά δεν έχουν ακόμη κατασβεστεί εντελώς·

·        Αξιωματικός του πυροσβεστικού σώματος τονίζει ότι η κτιριακή δομή σώθηκε.

·        Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δηλώνει ότι «αποφεύχθηκε το χειρότερο», αναγγέλλει την έναρξη εκστρατείας συγκέντρωσης κεφαλαίων για την ανοικοδόμηση του γοτθικού καθεδρικού ναού·

·        Το Βατικανό εκφράζει θλίψη για την καταστροφή του συμβόλου του καθολικισμού στη Γαλλία.

·        Πυρκαγιά κατέκαψε την Παναγία των Παρισίων χθες Δευτέρα, προκαλώντας την κατάρρευση μεγάλου μέρους της οροφής του εμβληματικού παρισινού μνημείου, αφήνοντας άναυδη τη Γαλλία και όλο τον κόσμο, ωστόσο οι πυροσβέστες μπόρεσαν να σώσουν την πέτρινη κτιριακή δομή και τα δύο κωδωνοστάσια, αποτρέποντας την κατάρρευσή τους.

·        Η φωτιά, που εκδηλώθηκε νωρίς το βράδυ, εξαπλώθηκε αστραπιαία στην οροφή του γοτθικού κτιρίου που ανεγέρθηκε πριν από οκτώ αιώνες και πλέον, φθάνοντας στο βέλος της, που κατέρρευσε, ακολουθούμενο από ουσιαστικά όλη τη στέγη.

·        Ενώ οι φλόγες συνέχιζαν να κατακαίνε τον ναό όλο το βράδυ, πυροσβέστες μάχονταν για να αποτρέψουν την κατάρρευση του ενός κωδωνοστασίου του, ενώ προσπαθούσαν να περισώσουν όσα περισσότερα θρησκευτικά κειμήλια και — ανεκτίμητης αξίας — έργα τέχνης ήταν δυνατόν. Ένας πυροσβέστης τραυματίστηκε βαριά. Πρόκειται για το μοναδικό θύμα της πυρκαγιάς που έχει αναφερθεί μέχρι τώρα.

·        «Το χειρότερο αποφεύχθηκε, έστω κι αν η μάχη δεν έχει ακόμη κερδηθεί τελείως», είπε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τα μεσάνυχτα [τοπική ώρα] σε δημοσιογράφους, καθώς πυροσβέστες συνέχιζαν τις προσπάθειές τους για να αποφευχθεί η κατάρρευση κι άλλων τμημάτων του ναού και να σβήσουν τελείως τις φλόγες. Ο Μακρόν δεσμεύθηκε ότι ξεκινά εκστρατεία για την ανοικοδόμηση του ναού, καλώντας τα «σπουδαιότερα ταλέντα» στη Γαλλία και πέραν αυτής να συμβάλλουν στην αποκατάσταση του παρισινού μνημείου. «Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ μαζί», τόνισε ο Μακρόν, που εμφανώς δυσκολευόταν να συγκρατήσει τα συναισθήματά του, υποσχόμενος ότι αυτό θα είναι «το έργο μας τα χρόνια που θα έλθουν».

Η πυρκαγιά ανάγκασε τον Μακρόν να ακυρώσει το διάγγελμά του προς το έθνος, που σκόπευε να κάνει το βράδυ της Δευτέρας για να δώσει απάντηση στο κύμα των διαδηλώσεων των «κίτρινων γιλέκων» που συνταράσσει την προεδρία του. Αντ’ αυτού, πήγε επιτόπου, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μπριζίτ και πολλούς από τους υπουργούς του. Ευχαρίστησε και συνεχάρη στελέχη της πυροσβεστικής για τις προσπάθειές τους.

Ο Τραμπ στο ύψος του… (και στον κόσμο του)

Νωρίτερα, η γαλλική γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, προφανώς απαντώντας στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που προέτρεψε τις γαλλικές αρχές να «δράσουν γρήγορα» και να χρησιμοποιήσουν πυροσβεστικά αεροσκάφη, (!!) επισήμανε ότι αυτό δεν εξεταζόταν καν: η ρίψη νερού από αέρος θα μπορούσε να καταστρέψει το γοτθικό κτίριο-κόσμημα ολοσχερώς.

·        Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ εξέφρασε τη θλίψη της για την πυρκαγιά στον γοτθικό καθεδρικό ναό, «σύμβολο της Γαλλίας και του Ευρωπαϊκού πολιτισμού μας».

·        Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι διαβεβαίωσε ότι οι σκέψεις της βρίσκονται στον γαλλικό λαό και στους πυροσβέστες που μάχονταν με τη «φρικτή πυρκαγιά».

·        Το Βατικανό ανέφερε ότι η φωτιά σε αυτό το «σύμβολο του Χριστιανισμού στη Γαλλία και στον κόσμο» του προκάλεσε σοκ και λύπη και διαβεβαίωσε ότι η Αγία Έδρα «προσεύχεται» για τους πυροσβέστες.

·        Η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό τόνισε επιτόπου πως πολλά έργα τέχνης που βρίσκονταν στον καθεδρικό ναό απομακρύνθηκαν και είναι ασφαλή.

Όπως είναι γνωστό ο ναός βρίσκεται στο επίκεντρο της πλοκής ενός κλασικού μυθιστορήματος του Βίκτορα Ουγκό, αποτελεί Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και προσελκύει εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο.

«Το χειρότερο αποφεύχθηκε, έστω κι αν η μάχη δεν έχει ακόμη κερδηθεί τελείως», είπε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τα μεσάνυχτα [τοπική ώρα] σε δημοσιογράφους, καθώς πυροσβέστες συνέχιζαν τις προσπάθειές τους για να αποφευχθεί η κατάρρευση κι άλλων τμημάτων του ναού και να σβήσουν τελείως τις φλόγες. Ο Μακρόν δεσμεύθηκε ότι ξεκινά εκστρατεία για την ανοικοδόμηση του ναού, καλώντας τα «σπουδαιότερα ταλέντα» στη Γαλλία και πέραν αυτής να συμβάλλουν στην αποκατάσταση του παρισινού μνημείου. «Θα ανοικοδομήσουμε τη Νοτρ Νταμ μαζί», τόνισε ο Μακρόν, που εμφανώς δυσκολευόταν να συγκρατήσει τα συναισθήματά του, υποσχόμενος ότι αυτό θα είναι «το έργο μας τα χρόνια που θα έλθουν».

Καταστροφική πυρκαγιά στην Παναγία των Παρισίων:
Η κρατική υποχρηματοδότηση για προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι η σπίθα που έγινε φωτιά

Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της επίσημης έρευνας, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η τεράστια καταστροφή της Παναγίας των Παρισίων “Notre Dame” _ “Νοτρ_Νταμ” δεν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

Στη σημερινή εποχή, που η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος έχει δώσει επιτεύγματα ασύλληπτα για τα δεδομένα προηγούμενων δεκαετιών, τα μέσα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι και οι καταστροφές, είναι πλέον διαθέσιμα, ειδικά όταν μιλάμε για μνημεία τέτοιου μεγέθους, που ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Ως ένα τέτοιο μνημείο, φτιαγμένο πριν από οκτώμισι αιώνες και γεμάτο με εκατοντάδες ανεκτίμητα έργα γλυπτικής, ζωγραφικής κλπ., η «Notre Dame» απαιτούσε συγκεκριμένα έργα συντήρησης και υποστήριξης. Εργα ανάλογα των αναγκών που δημιουργούσαν οι μεγάλες φθορές από το χρόνο, τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και ο μεγάλος όγκος επισκεπτών (υπολογίζονται σε 14 εκατομμύρια το χρόνο), όπως επίσης και έργα, ανάλογα των αναγκών που γεννά η προστασία τέτοιων ιστορικών μνημείων, η αξιοποίησή τους στη μελέτη της ανθρώπινης ιστορίας και κοινωνικής εξέλιξης.

Προειδοποιήσεις για αυτές τις μεγάλες ανάγκες υπήρχαν πολλές. Οπως για παράδειγμα η επιστολή της Αρχιεπισκοπής του Παρισιού (τουλάχιστον από το 2017) που σημείωνε καθαρά ότι «η κατάσταση του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων έχει φτάσει σήμερα σε ένα στάδιο στο οποίο οι δομές του δεν θα μπορούν πια να διαδραματίσουν το ρόλο τους και θα απειλήσουν την ίδια τη σταθερότητα του μνημείου, χωρίς να μιλήσουμε για τον κίνδυνο οριστικής απώλειας του σκαλιστού διακόσμου».

Επίσης, μια σειρά από ειδικευμένοι επιστήμονες κατήγγειλαν μετά την πυρκαγιά ότι «θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει την καταστροφή», ότι «οι προδιαγραφές για τις εργασίες συντήρησης σε ιστορικά μνημεία ήταν ανεπαρκείς», ότι έχει τεθεί κατά καιρούς η ανάγκη να ψηφιστούν νόμοι για την ολοκληρωμένη προστασία τους, χωρίς να έχουν προχωρήσει. Είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία φορά που έγιναν εργασίες στήριξης στο βέλος (τη μεταλλική άκρη στον οβελίσκο του ναού) – που φτιάχτηκε από ξύλο και μολύβι στη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης τον 19ο αιώνα και τη Δευτέρα κατέρρευσε – ήταν τη δεκαετία του 1930.

Συνειδητή υποχρηματοδότηση

Στον αντίποδα όλων αυτών, και παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Μακρόν να εμφανιστεί …συντετριμμένη από την καταστροφή, επιβεβαιώθηκαν οι οδυνηρές συνέπειες της κρατικής υποχρηματοδότησης για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που προτάσσει αφενός τη διαρκή «εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών» για λογαριασμό του κεφαλαίου (όπου η προστασία και η ανάδειξη του πολιτισμού θεωρείται προφανώς περιττό «κόστος» που πρέπει να πετσοκοπεί), αφετέρου την πλήρη παράδοση και του πολιτισμού στο μεγάλο κεφάλαιο, για να αποκομίσει πολλαπλά οφέλη (από άμεσα οικονομικά μέχρι και έμμεσα ιδεολογικά – πολιτικά).

Αν και οι εκτιμήσεις για τις ανάγκες ανακαίνισης του ναού ξεκινούσαν – σύμφωνα με σχετικά γαλλικά ρεπορτάζ – από τα 100 εκατομμύρια ευρώ, το γαλλικό κράτος διέθετε μόλις 2 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Σημειωτέον ότι μιλάμε για το ίδιο κράτος που πριν από κάποιους μήνες ανακοίνωσε περήφανο ότι θα φτάσει τις ετήσιες στρατιωτικές δαπάνες στα 35,9 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένες κατά 20%…

Εξίσου χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι ακόμα και οι εργασίες ανακαίνισης, που βρίσκονταν σε εξέλιξη, εξαρτιόνταν ουσιαστικά από το ύψος δωρεών ιδιωτών, δηλαδή δεν υπήρχε ολοκληρωμένο σχέδιο για την κατάρτιση και ολοκλήρωση των απαραίτητων έργων. Η σχετική συμφωνία που είχε υπογραφεί το Μάη του 2017 προέβλεπε τη συμμετοχή του κράτους με τα ποσά που ήδη διέθετε (2 εκατ. ευρώ ετησίως), που για να αυξηθεί έστω και 1 ευρώ (!) θα έπρεπε να έχει καταβληθεί πρώτα η χορηγία 1 ευρώ από ιδιώτη. Δηλαδή, όχι απλά η κρατική χρηματοδότηση ήταν πολύ κατώτερη των περιστάσεων, αλλά και η όποια ενδεχόμενη αύξησή της εξαρτιόταν από τη μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα!

Άλλωστε, αυτή είναι η κατεύθυνση που δίνει ρητά η ΕΕ, όπως αποτυπώνεται σε μια σειρά από κείμενα, αποφάσεις, οδηγίες της, για την «ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτιστικής κληρονομιάς», όπου ουσιαστικά δίνεται το σύνθημα για την πλήρη παράδοσή της στα σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου.

Σε ένα από αυτά τα κείμενα, το 2014, ουσιαστικά ξεκαθαριζόταν ότι τα κρατικά ταμεία πρέπει να έχουν άλλες προτεραιότητες, αλλά και ότι τα πολιτιστικά μνημεία πρέπει ακόμα πιο γοργά να γίνουν βορά στην αύξηση του επιχειρηματικού κέρδους: «Οι δημόσιοι προϋπολογισμοί μειώνονται και ταυτόχρονα οι υψηλές τουριστικές εισροές έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αυξάνουν τα έσοδα, αλλά και τις περιβαλλοντικές και φυσικές πιέσεις», αναφερόταν μεταξύ άλλων και συστηνόταν ότι «η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω». Για να καταλήξει ότι «το καλύτερο προσαρμοσμένο μοντέλο στη σύγχρονη Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη συμμετοχή ιδιωτικού τομέα και κοινωνίας των πολιτών».

“Σχέδιο ανοικοδόμησης”

Με όλα αυτά τα δεδομένα, μόνο οργή μπορούν να προκαλέσουν δακρύβρεχτα διαγγέλματα όπως αυτό του Μακρόν, το βράδυ της Τρίτης, που καλούσε τον λαό να μετατραπεί «αυτή η καταστροφή» σε «ενότητα», υποσχόμενος ο ίδιος ότι «θα ανοικοδομήσουμε τη “Νοτρ Νταμ”» μέσα σε 5 χρόνια (το 2024 η Γαλλία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει Ολυμπιακούς Αγώνες).

Όσο για τις προσφορές ύψους 1 δισ. που ανακοινώθηκαν ότι θα δοθούν από Γάλλους και άλλους μεγιστάνες για την ανοικοδόμηση του καθολικού ναού, γρήγορα αποκαλύφθηκε ότι ακόμα κι αυτές θα συνοδεύονται από γενναίες φοροαπαλλαγές, που θα φτάνουν το 66% για ποσά πάνω από 1.000 ευρώ. Ενώ, ο πρωθυπουργός Εντουάρντ Φιλίπ διευκρίνισε ότι “όποιες εταιρείες προσφέρουν χρήματα θα έχουν τις προβλεπόμενες από τον νόμο φορολογικές ελαφρύνσεις για τις χορηγίες“.

Όπως και να ‘χει, η «συνταγή» που οδήγησε στην καταστροφή του μνημείου, η πολιτική δηλαδή που παραδίδει και την πολιτιστική κληρονομιά βορά στα κέρδη του κεφαλαίου, είτε μειώνοντας τις κρατικές δαπάνες συντήρησης, ανάδειξης και προστασίας, είτε μπάζοντας τους ιδιώτες σε όλους αυτούς τους τομείς με το αζημίωτο, επαναλαμβάνεται τώρα για την αναστήλωση και την αποκατάσταση του μνημείου.

Μέχρι την επόμενη καταστροφή…

Στάχτη και το Εθνικό Μουσείο στη Βραζιλία

Το απόγευμα της Κυριακής 2-Σεπ-2018 ξέσπασε πυρκαγιά στο Εθνικό Μουσείο Βραζιλίας στο Ρίο Ντε Τζανέιρο (Museu Nacional do Rio de Janeiro). Η φωτιά έκαψε ολοσχερώς το κτίριο, καίγοντας μαζί έναν τεράστιο ιστορικό και πολιτισμικό θησαυρό. Το Μουσείο συμπλήρωσε φέτος 200 χρόνια ζωής και ιστορίας και σ’ αυτό φιλοξενούνταν περίπου 20 εκατομμύρια εκθέματα! από αρχαιολογικά ευρήματα  έως ιστορικά κειμήλια__μια ακόμα μεγάλη καταστροφή, που ήρθε να υπενθυμίσει πόσο εκτεθειμένα είναι τα πολιτιστικά μνημεία στην κρατική υποχρηματοδότηση και στις ορέξεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Μια τεράστια πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο Εθνικό Μουσείο του Ρίο ντε Τζανέιρο στη Βραζιλία κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του, η οποία αποτελούνταν από 20.000.000 και πλέον αντικείμενα, (!!)

Η καταστροφή του κτιρίου, που υπήρξε αυτοκρατορικό παλάτι, προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές, όχι μόνο υλικές. Το μουσείο, που άνοιξε το 1818, διέθετε πολλές μεγάλες συλλογές, από αιγυπτιακά τεχνουργήματα έως ελληνορωμαϊκά κειμήλια και το αρχαιότερο ανθρώπινο λείψανο που έχει βρεθεί ποτέ στη Βραζιλία  (τη «Λουζία» – το 11.500 ετών κρανίο της «πρώτης γυναίκας της Βραζιλίας»). Ωστόσο το κτίριο, παρά την παλαιότητά του, είχε παραμεληθεί εδώ και χρόνια από πολλές κυβερνήσεις, σύμφωνα με καταγγελίες της διεύθυνσης και εργαζομένων.

«Δεν λάβαμε ποτέ τίποτα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», έλεγε σε δηλώσεις του εκείνες τις μέρες ο υποδιευθυντής του μουσείου, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι «πρόσφατα είχαμε οριστικοποιήσει μια συμφωνία με την BNDES (κρατική τράπεζα ανάπτυξης) για μια μεγάλη επένδυση, που θα μας επέτρεπε την αποκατάσταση του παλατιού»…