28η Οκτ 1940 _Μεταξάς: Alors, c'est la guerre 🔻 Ν. Ζαχαριάδης 🇬🇷 Δίπλα στο κύριο μέτωπο ο κάθε βράχος, η κάθε ρεματιά, το κάθε χωριό, καλύβα με καλύβα, η κάθε πάλη, σπίτι με σπίτι, πρέπει να γίνει φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα

 

1940
Στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ο Ιταλός πρέσβης Ε. Γκράτσι επιδίδει στον Έλληνα δικτάτορα Ι. Μεταξά τηλεγραφική διακοίνωση, με την οποία η φασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας, που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Βρετανία, απαιτούσε - ως «έμπρακτη» απόδειξη της ουδετερότητας της Ελλάδας - να της επιτραπεί να καταλάβει στρατιωτικά ορισμένες θέσεις στρατηγικής σημασίας επί ελληνικού εδάφους (δίχως να προσδιορίζει ποιες). Η επίδοση του τελεσίγραφου ήταν ουσιαστικά μια τυπική υπόθεση, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις της ιταλικής πλευράς ήταν εξωφρενικές, αόριστα διατυπωμένες, ενώ έδιναν περιθώριο μόλις 3 ωρών για την αποδοχή ή την απόρριψή τους. Η επίθεση ήταν προαποφασισμένη. Αυτό εξηγεί και την αντίδραση του Μεταξά, ο οποίος δεν έκανε τίποτε άλλο από το να αναγνωρίσει την κατάσταση: «Alors, c'estla guerre» (σ.σ. ώστε έχουμε πόλεμο)», ήταν η απάντηση που έδωσε στον Ιταλό πρέσβη. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος άρχιζε.

Θα παρουσιάσουμε ένα σύντομο χρονικό με βάση τις εκτιμήσεις του Δοκίμιου Ιστορίας του ΚΚΕ, παίρνοντας υπόψη πως απέναντι στον επερχόμενο πόλεμο, μια προβοκατόρικη –στημένη από τις μυστικές υπηρεσίες καθοδήγηση –Κεντρική Επιτροπή, αβαντάριζε  στην κατεύθυνση που βόλευε το κράτος και την κυβέρνηση.
Ακόμα: Συγκροτούσε ένα «ΚΚΕ» που καθοδηγούσε η Ασφάλεια και ταυτόχρονα σκόρπιζε σύγχυση στους κομμουνιστές. Διέβαλλε τίμια στελέχη του ΚΚΕ και όξυνε τη χαφιεδοφοβία, ενώ κατάφερνε στο Κόμμα ένα πρωτοφανές στα χρονικά πολιτικό, οργανωτικό και ηθικό πλήγμα.

Στις 25 Γενάρη 1940, η «Παλιά ΚΕ», με ανακοίνωση στο Ριζοσπάστη^{[1] [2]}, κα­τήγγειλε την έκδοση του πλαστού «Ριζοσπάστη» και τα όργανα του Μανιαδάκη. Στις 20 Ιούλη 1940, η «Παλιά ΚΕ» δημοσίευσε «Έκκληση προς τα μέλη του Κόμματος και της Κομμουνιστικής Νεολαίας - Προς τους συμπαθούντες και όλους τους εχθρούς της δικτατορίας», με την οποία κατήγγειλε την κυβέρνη­ση Μεταξά ότι «σκαρώνει η ίδια ένα δικό της “KKE”».

Αρχίζει ο ιταλοελληνικός πόλεμος.
Τα 3 γράμματα του Ν. Ζαχαρώδη

Ο ιταλοελληνικός πόλεμος δεν αιφνιδίασε κανέναν, ενώ η επικείμενη έναρ­ξή του έγινε βεβαιότητα όταν, στις 15 Αυγούστου 1940, ιταλικό υποβρύχιο βύ­θισε στο λιμάνι της Τήνου το πολεμικό πλοίο «Έλλη», ενώ πραγματοποιού­νταν και άλλες προκλήσεις από την πλευρά της ιταλικής κυβέρνησής. Εκείνο το διάστημα τέθηκε σε εφαρμογή περιορισμένη επιστράτευση,^[3] ενώ στις 23 Αυγούστου 1940 επιστρατεύτηκαν οι έφεδροι της 8ης και 9ης Μεραρχίας.^[4]

Τη βεβαιότητα για τον επερχόμενο πόλεμο ανάμεσα στο ιταλικό και το ελ­ληνικό κράτος είχαν εκφράσει με σειρά τοποθετήσεις τους τόσο η ΚΔ όσο και το ΚΚΕ.

Ο ιταλοελληνικός πόλεμος αποτέλεσε συστατικό μέρος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Σε αυτόν τον πόλεμο, πέρα από τον ελληνικό και τον ιταλικό στρατό που εμπλέκονταν άμεσα στο πρώτο στάδιο της διεξαγωγής του, άμεσα επίσης συμμετείχαν και οι Γερμανία-Αγγλία, η πρώτη από τις 6 Απρίλη 1941 μαζί με την Ιταλία και η δεύτερη μαζί με την Ελλάδα από το Μάρτη του 1941.

Τα ξημερώματα της 28ης Οκτώβρη 1940, ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα επέδωσε στον I. Μεταξά το τελεσίγραφο του Μουσολίνι, με το οποίο ζητούσε να επιτρέψει στον ιταλικό στρατό να καταλάβει μέσα στο ελληνικό έδαφος δι­άφορες θέσεις στρατηγικής σημασίας. Ο Μεταξάς απέρριψετο τελεσίγραφο.

Στο μεταξύ η επίθεση της Ιταλίας είχε αρχίσει πριν ακόμα λήξει η τρίωρη προ­θεσμία που όριζε αυτό.
Τις πρωινές ώρες της ίδιας μέρας, ο I. Μεταξάς απεύθυνε διάγγελμα όπου ανέφερε και τα εξής:

«Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της (..,) Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυ ότι θε­ωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπο με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος (..)
Όλον το Έθνος ας εγερθεί σύσσωμον. Αγωνισθείτε διά την πατρίδα, τας γυ­ναίκας και τα παιδιά σας και τας ιερός μας παραδόσεις.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών.» ⁷

Βέβαια, παρά το «εθνεγερτήριο» κάλεσμα, στα ηγετικά κλιμάκια της αστι­κής τάξης ήταν κυρίαρχη η άποψη ότι η αντίσταση του ελληνικού στρατού όφειλε να είναι σθεναρή, όχι όμως και η πεποίθηση ότι μπορούσε να είναι και νικηφόρα, εξαιτίας της συντριπτικής υπεροχής του αντιπάλου σε πολεμικά μέσα. Στο τελευταίο συνέβαλε πολύ και η στάση της Αγγλίας, η οποία δεν πα­ραχωρούσε στην κυβέρνηση Μεταξά τον εξοπλισμό που εκείνη ζητούσε, κυρί­ως σε αεροπορικά μέσα.

Στο πνεύμα του πρωθυπουργικού διαγγέλματος κινούνταν και οι άλλοι αστοί πολιτικοί ηγέτες, όπως ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Σοφοκλής Βενιζέλος από την Αμερική όπου βρισκόταν, ο Γεώργι­ος Καρτάλης και ο Εμμανουήλ Τσουδερός.

Η απόφαση της αστικής τάξης να υπερασπίσει την ακεραιότητα του ελλη­νικού χώρου ήταν ομόθυμη. Επιβεβαιώνεται ότι καμία αστική τάξη δεν παρα­χωρεί κυριαρχικά της δικαιώματα, δηλαδή καμία αστική τάξη δε δέχεται το διαμελισμό της εσωτερικής της αγοράς και τον περιορισμό της εξουσίας της. Ακόμα ότι, σε περίπτωση που εξαναγκαστεί να τα αποδεχτεί (στρατιωτική κα­τοχή, απώλεια εδαφών μετά από πόλεμο κ.ά.), ποτέ δεν παραιτείται από την προσπάθεια επανάκτησής τους με οποιοδήποτε δυνατό μέσο. Αλλά και όταν η αστική τάξη παραχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα με τη θέλησή της (συμμετοχή σε διεθνείς καπιταλιστικούς Οργανισμούς), πάλι ο στόχος της είναι να διευρΰνειι τις διεθνείς συμμαχίες της, προκειμένου να θωρακίσει την εξουσία της, να διευρύνει την οικονομική και πολιτική επιρροή της.

Με ημερομηνία 31 Οκτώβρη 1940, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης έγραψε το παρακάτω ανοιχτό γράμμα^{[5] [6]} προς τον ελληνικό λαό:

«Προς το λαό της Ελλάδας.

Ο φασισμόςτου Μουσσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι Έλληνες παλαίβουμε για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτη­σία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Ο λα­ός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσσολίνι.
Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟ­ΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥΑΓΩΝΑ.

Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα. Στον πόλε­μο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δύσου­με όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμιά (η υπογράμμιση είναι του Δοκιμίου) επι­φύλαξη. Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα πρέπει να είναι, και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση και από κάθε εκμετάλλευση (η υπογράμμιση είναι του Δοκιμίου), μ’ έναν πραγματικά παλ­λαϊκό πολιτισμό.
Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θα ’ναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της. Οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας.

Αθήνα, 31 του Οκτώβρη 1940 -  Νίκος Ζαχαρώδης,
Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ^7]

Μαζί με το 1ο Γράμμα ο Ν. Ζαχαριάδης έγραψε το ακόλουθο κείμενο προς την κυβέρνηση Μεταξά:

«ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ σ. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ. Μαζί με το ‘Ανοικτό Γράμμα” ο σ. Ζαχαρώδης έστειλε στον Μεταξά σημείωμα που περιλάμβανε προτάσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος σε μια βάση για κοινή λαϊκή - πατριωτική - εθνική πάλη κατά της φασιστικής επιδρομής. Ο Μεταξάς φυσικά δεν απάντησε, για­τί δεν έκανε λάίκό-εθνικό πόλεμο, μα πλουτοκρατικό - δυναστικό - ξενοκίνη­το. Οι τέσσερις προτάσεις-όροι είνε οι εξής: 1. Το ΚΚΕ αναλαμβάνει τη γραμ­μή του “Ανοικτού Γράμματος” να την κρατήσει ως το τέλος του πολέμου. 2. Η κυβέρνηση δίνει γενική αμνηστία. 3. Ξαναβγαίνει ο Ριζοσπάστης. 4. Όποιο μέ­λος του ΚΚΕ διαφωνήσει με τη γραμμή του “Ανοικτού Γράμματος” θα διαγρά­φει απ’ το ΚΚΕ.»^[8]

Το παραπάνω κείμενο απευθυνόταν «Προς τον κ. υφυπουργό Δ. Ασφαλεί­ας», Αυτήν τη φράση αφαίρεσε ο Μανιαδάκης από το συγκεκριμένο κείμενο, και την επικόλλησε στο ανοικτό γράμμα του Ν. Ζαχαρώδη. Όπως έγραψε ο Ριζοσπάστης (28 Οκτώβρη 1945), «ο Μανιαδάκης πήρε την επικεφαλίδα αυ­τού του δεύτερου γράμματος (...) και την έβαλε σαν επικεφαλίδα στό “Ανοικτό Γράμμα”, θέλοντας έτσι να δείξει ότι και αυτό σ’ αυτόν το έστειλε ο σ. Ζαχαρώ­δης». Εδώ ακριβώς βρισκόταν η πλαστογραφία του 1ου ανοικτού γράμματος.

Εκτός από την παραπάνω, προηγήθηκε ακόμα μία πλαστογραφία, συντεί­νοντας περισσότερο στην ήδη υπάρχουσα σύγχυση που είχε δημιουργηθεί με τη συγκρότηση της χαφιεδικής «ΠΔ». Ένα μήνα πριν το 1ο γράμμα του Ν. Ζα­χαρώδη, την 1 η Οκτώβρη 1940, κυκλοφόρησε το 9ο φύλλο του πλαστού Ριζο­σπάστη, που δημοσίευε ως πρώτο κύριο θέμα του δήθεν γράμμα^[9] του Ν. Ζα­χαρώδη, το οποίο σημειωτέον έχει καταγγείλει ο Ζαχαρώδης ως πλαστό, σε επιστολή του που δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη στις 9 Ιούλη 1946.

Το κατασκευασμένο γράμμα οι Μανιαδάκης - «ΠΔ» διοχέτευσαν με τον πλα­στό Ριζοσπάστη στα νησιά και στις φυλακές, όπου αναπαράχθηκε σε χειρό- γραφές εφημεριδούλες πολιτικών εξόριστων. ,Κι έτσι οι Ακροναυπλιώτες το­ποθετήθηκαν αρχικά (29 Οκτώβρη 1940) σύμφωνα με τη θέση του πλαστού γράμματος, με υπόμνημα που έστειλαν προς τον Μεταξά.

Μετά από τη δημοσίευση του 1ου ανοιχτού γράμματος ακολούθησαν υπο­μνήματα που έστειλαν οι κρατούμενοι της Ακροναυπλίας με βάση αυτό. Το ίδιο και οι ομάδες εξόριστων, που επίσης ζήτησαν από την κυβέρνηση να στα­λούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν.

Η κυβέρνηση Μεταξά αρνήθηκε, θέτοντας ως προϋπόθεση για να ικανοποι­ηθεί το αίτημά τους να υπογράψουν δήλωση μετάνοιας. Η στάση της ήταν κα­θαρά ταξική, με στόχο μακροπρόθεσμο και άμεσο. Η μαζική υπογραφή «δή­λωσης μετανοίας» από περίπου 2.000 φυλακισμένους και εξόριστους θα γινό­ταν παντοτινό στίγματου Κόμματος. Θα αποτελούσε σύμβολο ιδεολογικής και πολιτικής υποταγής του στα αστικά κελεύσματα της ταξικής συνεργασίας, κα­θιστώντας μύθο την κατακτημένη με αίμα κοινή παραδοχή ότι το ΚΚΕ δε σκύ­βει το κεφάλι σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Με τη «δήλωση μετανοίας» επιδί­ωκε να καταστήσει τους κρατούμενους κομμουνιστές πολιτικά αφερέγγυους στο λαό και στο στρατό. Γιατί 2.000 στελέχη του ΚΚΕ, σκορπισμένα στο μέ­τωπο του πολέμου, μόνο ανησυχία θα προκαλούσαν στην κυβέρνηση Μετα­ξά. Συγκροτούσαν μια εκρηκτική και ανυπότακτη «μάζα» ανθρώπων με κύρος, που είχαν πρωτοστατήσει στους αγώνες της εργατικής τάξης και της αγροτιάς.

Η «Παλιά ΚΕ» χαρακτήρισε το γράμμα του Ν, Ζαχαρώδη πλαστό, ενώ ο πλα­στός Ριζοσπάστης δημοσίευσε «Ανακοίνωση πάνω στο γράμμα του σ. Ζαχα­ρώδη» που έλεγε:

«Κάνουμε γνωστό σ’ όλα τα μέλη του ΚΚΕ και τους οπαδούς μας πως το ανοιχτό γράμμα που έστειλε ο σ. Ν. Ζαχαρώδης στην κυβέρνηση και που δη­μοσιεύτηκε στις εφημερίδες και δόθηκε από το ραδιοσταθμό Αθηνών και τον εγγλέζικο Τύπο είναι γνήσιο.. .»^[10]

Η σύγχυση που δημιουργήθηκε στις γραμμές των κομμουνιστών κάι γενικό­τερα ήταν τεράστια.^[11]

Το Μακεδονικό Γραφείο, που δεν είχε επαφή ούτε με την «Πα^Ιά ΚΕ», ού­τε με την «ΠΔ» (κατά τον Βαγγέλη Βασβανά επηρεαζόταν από τη γραμμή της «Παλιάς ΚΕ»), αποφάσισε να ανατυπώσει το γράμμα «χωρίς τη φράση για “ανε­πιφύλακτη υποστήριξη του Μεταξύ’’.. .»^[12]

Για το ίδιο θέμα ο Θεόκλητος Κρόκος, μέλος του Μακεδονικού Γραφείου, έγραψε σε μεταγενέστερη έκθεσή του:

«Μας πλακώνει ο πόλεμος. Κάνουμε σύσκεψη στο Γραφείο, τι θα κάνουμε με τον πόλεμο. Βλέπαμε τον πόλεμο και σαν εθνικό και σαν ιμπεριαλιστικό. Δεν είχαμε ακόμα ξεκαθαρίσει τίποτα. Δώσαμε εντολή σε όλα τα μέλη του Κόμμα­τος να πάνε στρατιώτες και τους δόθηκαν συνθήματα και παρασυνθήματα για να τους βρούμε.»^[13]

Στις 26 Νοέμβρη 1940, ο Ν. Ζαχαρώδης έγραψε το 2ο ανοιχτό γράμμα, το οποίο έχει ως εξής:

«Προς το λαό της Ελλάδας.

Ολόκληρος ο λαός της Ελλάδας ξεσηκώθηκε σαν ένας άνθρωπος και χάλα­σε τα σχέδια του φασισμού. Με το αίμα του ο λαός εξασφάλισε τη λευτεριά και την ανεξαρτησία του. Έξω απ’ αυτά η Ελλάδα δεν έχει καμιά θέση στον ιμπε­ριαλιστικό πόλεμο ανάμεσα στην Αγγλία και Ιταλία-Γερμανία. Αφού ο λαός μας υπερασπίσει αποτελεσματικά την ανεξαρτησία και την εθνική λευτεριά του, σήμερα ένα μονάχα πράμα θέλει: Ειρήνη και ουδετερότητα με τούτους τους όρους: 1. Να ξανάρθουντα πράγματα όπως ήταν στις 28 Οχτώβρη 1940 δίχως καμιά εδαφική - οικονομική - πολιτική ζημιά σε βάρος της Ελλάδας. 2. Οι πο­λεμικές δυνάμεις της Αγγλίας να φύγουν όλες απ’ τα χώματα και τα νερά της Ελλάδας. Με βάση τους δύο αυτούς όρους να ζητήσουμε αμέσως απ’ την κυ­βέρνηση της ΕΣΣΔ να μεσολαβήσει για να γίνει ελληνοϊταλική ειρήνη. Αυτό εί­ναι σήμερα το μοναδικό εθνικολαϊκό συμφέρον. Και η πράξη έχει αποδείξει ότι μόνον η ΕΣΣΔ σήμερα έδωσε την ειρήνη και ουδετερότητα της Γουγκοσλαβί- ας - Βουλγαρίας - Τουρκίας.

26 του Νοέμβρη 1940 _Ν ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ.

Υ.Γ. Είμαστε υποχρεωμένοι να ζητήσουμε ειρήνη έντιμη και δίχως κυρώσεις και για να ξεκαθαρίσουμε άλλη μια φορά τόσο τον εθνικό - αμυντικό – απελευθερωτικό χαρακτήρα του πολέμου που κάνουμε, όσο και ότι είμαστε ξένοι προς τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που κάνουν οι πλουτοκρατικές μεγάλες δυ­νάμεις. Αν σήμερα δε δουλέψουμε για μια έντιμη ειρήνη, ο πόλεμος θα χάσει για μας τον εθνικό αμυντικό χαραχτήρα του, θα γίνει καταχτητικός και τότε θα έχει αντίθετο το λαό.»^[14]

Όταν γράφτηκε το 2ο γράμμα, ο ελληνικός στρατός είχε διώξει τον ιταλικό από τα σύνορα και είχε περάσει στην επίθεση. Τα γεγονότα εξελίχτηκαν τελεί­ως διαφορετικά απ’ ό,τι ίσως περίμεναν οι στρατιωτικοπολιτικές ηγεσίες και των δυο κρατών.

Από τις 14 Νοέμβρη ως τις 28 Δεκέμβρη 1940 ο ελληνικός στρατός κατέλα­βε την Κορυτσά, την Πρεμετή, τους Αγίους Σαράντα, το Δέλβινο, το Αργυρό­καστρο και έφτασε στη γραμμή Πόγραδετς - Κάμια - Σοΰχα - Γκόρα -Χειμάρα.

Το 2ο γράμματου Νίκου Ζαχαρώδη δεν είδετο φως της δημοσιότητας. Κρα­τήθηκε από τη Γενική Ασφάλεια, στην οποία το παρέδωσε η «Προσωρινή Δι­οίκηση».

Στις 15 Γενάρη 1941, ο Νίκος Ζαχαρώδης έδωσε στο φοιτητή Λιανόπουλο, κρατούμενο που τότε αποφυλακιζόταν, το 3ο ανοιχτό γράμμα του,^[15] για να το παραδώσει στη Φοιτητική Οργάνωση του Κόμματος και της ΟΚΝΕ. Ο Λιανό- πουλος δεν υλοποίησε την εντολή του Ζαχαρώδη. Το γράμμα έφτασε πολύ αρ­γότερα στην ΚΕ. Ο Ριζοσπάστης που εξέδιδε η «Παλιά ΚΕ», μη γνωρίζοντας το γεγονός, το κατήγγειλε ως πλαστό (17 Ιοΰνη 1941).

Στο 3ο γράμμα ο Νίκος Ζαχαρώδης κατήγγειλε ανοιχτά την «ΠΔ», που δεν είχε αντιληφθεί το ρόλο της για ένα διάστημα, αν και διατηρούσε επιφυλάξεις. Επίσης επαναλάμβανε αναλυτικά την ίδια θέση με το 2ο γράμμα για το χαρα­κτήρα του πολέμου και καλούσε το λαό και το στρατό ν’ ανατρέψουν την κυ­βέρνηση Μεταξά, να συναδελφωθούν στο μέτωπο με τους Ιταλούς στρατιώ­τες και η νέα κυβέρνηση ν’ απευθυνθεί για στήριξη στην ΕΣΣΔ.

Εκτίμηση των 3 γραμμάτων

Ήταν πολύ σημαντικό ότι με το 1 ο γράμμα καλούνταν ο στρατός και ο λαός να πολεμήσουν ενάντια στον εισβολέα. Αυτό το γεγονός έχει καταγραφεί ως στάση που δείχνει το γνήσια πατριωτικό χαρακτήρα του ΚΚΕ.

Ταυτόχρονα στο 1ο γράμματου Νίκου Ζαχαρώδη ο πόλεμος χαρακτηριζό­ταν εθνικοαπελευθερωτικός και όχι ιμπεριαλιστικός και από τις δυο πλευρές. Αποτελούσε αντίφαση ότι ο σωστός στόχος που ετίθετο στο γράμμα, για «μια καινούργια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθέ ξενι­κή ιμπεριαλιστική εξάρτηση και από κάθε εκμετάλλευση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό», συνυπήρχε με τη θέση «στον πόλεμο αυτό που διευθύ­νει η κυβέρνηση Μεταξά όλοι μάς πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις δίχως καμιά επιφύλαξη».

Αυτή η θέση αποτύπωνε το συσχετισμό δυνάμεων εκείνης της περιόδου, αλλά δε συνέβαλε στην αλλαγή του σε μια πορεία. Ο δίκαιος ή άδικος χαρα­κτήρας κάθε πολέμου δεν καθορίζεται από το ποιο κράτος επιτίθεται και ποιο αμύνεται. Και οι δύο αστικές τάξεις και οι κυβερνήσεις τους συγκρούονταν, όχι όμως για τα συμφέροντα των εργατικών τάξεων της Ελλάδας και της Ιταλίας. Η πρωτοπορία της εργατικής τάξης και σ’ εκείνες τις συνθήκες όφειλε να δια­φωτίζει για τις ευθύνες της αστικής τάξης στον πόλεμο, να προετοιμάζει στην κατεύθυνση υπεράσπισης της δικής της πατρίδας και όχι στην κατεύθυνση της λεγάμενης «εθνικής ενότητας». Στον ιταλοελληνικό πόλεμο δεν υπήρξε και ούτε μπορούσε να υπάρξει ποτέ μια τέτοια ενότητα, γιατί αυτή είναι αντικειμε­νικά ανύπαρκτη σε κάθε ταξική κοινωνία.

Όντας ο ιταλοελληνικός πόλεμος συστατικό μέρος του Β' Παγκόσμιου Πο­λέμου, όπως προαναφέρθηκε, ξετυλίχτηκε στο εσωτερικό του και εξέφρα­ζε την αντίθεση ανάμεσα στις δύο ιμπεριαλιστικές πλευρές που προκάλεσαν τη γενικότερη ανάφλεξη, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο πλευρό του βρετα­νικού ιμπεριαλισμού. Επομένως, ο χαρακτήρας του ιταλοελληνικού πολέμου δεν μπορεί ν’ αποσπαστεί από το γενικότερο πλαίσιο και ν’ αναλυθεί παρά και ενάντια σ’ αυτό.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης έθετε το σκεπτικό ότι ο πόλεμος που έκανε η κυβέρ­νηση Μεταξά βοηθούσε (εξ αντικειμένου και όχι ότι ήταν στις προθέσεις της) τη Σοβιετική Ένωση, ενώ την ίδια στιγμή και ο ελληνικός λαός είχε συμφέρον ν’ αντιμετωπίσει την ιταλική εισβολή.

Αυτή η διαπίστωση ήταν σωστή. Ο ελληνικός λαός ασφαλώς και έπρεπε ν’ αντιμετωπίσει την ιταλική επίθεση, τόσο για το δικό του συμφέρον όσο και για να συμβάλει στην αποδυνάμωση ενός από τους εχθρούς της Σοβιετικής Ένω­σης, όπως ήταν και ο ιταλικός ιμπεριαλισμός.

Ωστόσο, εχθρός της ΕΣΣΔ και του ελληνικού λαού ήταν και η κυβέρνηση Μεταξά που βρισκόταν στο πλευρό της Αγγλίας, τις οποίες η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα επίσης έπρεπε ν’ αντιμετωπίσουν.

Όντας ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ελλάδα σε βάρος του επαναστατικού εργατικού κινήματος, το σύνθημα «να ανατραπεί τώρα η κυβέρνηση Μεταξά» δεν ήταν ρεαλιστικό να τεθεί ως άμεσο πρακτικό καθήκον. Όμως, ήταν ρεαλι­στικό και αναγκαίο να τεθεί ως κατεύθυνση και ως σύνθημα ζύμωσης στο λαό και στο στρατό, ως σύνθημα οργάνωσης της πάλης των πρωτοπόρων εργατών και στρατευμένων, που στις συνθήκες του πολέμου κατά του ιταλικού ιμπερια­λισμού μπορούσε να προετοιμάζει τον προσανατολισμό των εργατικών-λαϊκών μαζών για τις συνθήκες αποδυνάμωσης της εγχώριας και ξένης καπιταλι­στικής εξουσίας. Ήταν απαραίτητο, με την αυτοτελή στάση του, να διαχωρι­στεί το ΚΚΕ από το σύνολο των αστικών δυνάμεων όσον αφορά το χαρακτήρα του πολέμου. Αυτό δε θα ερχόταν σε αντίφαση με το κάλεσμα να πολεμήσει ο λαός εναντίον του επιτιθέμενου.

Το θεμελιακό και σωστό στο 3ο γράμμα, όπως και στο 2ο, ήταν ότι όριζαν σαφώς πως ο ιταλοελληνικός πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός και από τις δυο πλευρές, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι όριζαν τον πόλεμο ως ιμπεριαλιστικό λόγω της κατάκτησης αλβανικών εδαφών που επιχειρούσε η κυβέρνηση Με- ταξά. Σε αυτήν τη βάση, τα παραπάνω δύο γράμματα του Ν. Ζαχαρώδη ανα- δείκνυαν ότι:

1.Το συμφέρον του ελληνικού λαού για τη μελλοντική του υπόσταση συνέ­πιπτε με την πάλη για την ανατροπή της κυβέρνησης Μεταξά και για την προ­σέγγιση με τη Σοβιετική Ένωση, τη μόνη δύναμη που μπορούσε να εγγυηθεί την ειρήνη για τον ελληνικό λαό. Βεβαίως, για να προσέγγιζε η Ελλάδα τη Σο­βιετική Ένωση -και μάλιστα στις συνθήκες του 1941- προϋπόθεση ήταν η ου­σιαστική αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην Ελλάδα, στην κατεύθυνση ανατροπής της αστικής εξουσίας, αφού όλες οι αστικές δυνάμεις στην Ελλά­δα ήταν ταγμένες στο πλευρό της Μ. Βρετανίας. Τέτοιος συσχετισμός δυνά­μεων δεν υπήρχε, ούτε έδινε κατεύθυνση το 3ο γράμμα για τη διαμόρφωσή του σε μια πορεία. Έθετε ως στόχο το «αντιφασιστικό, αντιπλουτοκρατικό λαϊκό καθεστώς» και «τη λαϊκή αντιφασιστική κυβέρνηση», στην οποία προφανώς χωρούσαν και αστικές πολιτικές δυνάμεις.

2.Αναδεικνυόταν και στο 2ο και στο 3ο γράμμα η διεθνιστική διάστασή της πάλης και αδελφοσύνης με το λαό της Αλβανίας και τους λαούς των άλλων βαλκανικών χωρών, η πάλη για έντιμη και άμεση ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις. Αυτή η θέση δεν μπορούσε παρά να έχει θετική απήχηση και σε Ιταλούς στρα- τευμένους.

Είναι σαφής η ομοιότητα της θέσης της «Παλιάς ΚΕ» με το 2ο και 3ο γράμ­μα, ιδιαίτερα με το 3ο.

Μέσα στις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί τότε στην Ελλάδα, ήταν παρα­πάνω από φανερή η αδυναμία του υποκειμενικού παράγοντα, και του Κόμμα­τος, ν’ ασκήσει καθοριστική επίδραση στις εξελίξεις. Η θέση του Ν. Ζαχαρώδη, κυρίως όπως ήταν διατυπωμένη στο 3ο γράμμα, είχε μείνει στο σκοτάδι, όπως είχε μείνει και η θέση του 2ου γράμματος. Ταυτόχρονα η «Παλιά ΚΕ», χτυπημέ­νη απ’ όλες τις πλευρές και με ελάχιστες δυνάμεις, ήταν αδύνατο πια να πράξει κάτι περισσότερο απ’όσα έκανε.

---

[1] Το ΚΚΕ - Επίσημα Κείμενα, τόμ. 4, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1975, σελ. 478.

[2] Ό.π., σελ. 492.

[3] Αλέξανδρος Παπάγος, Ο ελληνικός στρατός και η προς πόλεμον προπαρασκευή του: Από Αυγούστου 1923 μέχρι Οκτωβρίου 1940, εκδ. Πυρσός, Αθήνα, 1945, σελ. 275-289.

[4] Ιωάννης Μεταξάς, Το προσωπικό του ημερολόγιο, τόμ. Δ', εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1960, σελ. 500.

[5] Αλέξανδρος Εδιπίδης (επιμ,), Μεγάλη Εικονογραφημένη Ιστορία του ελληνοϊταλικού και ελληνογερμανικού πολέμου 1940-1941, εκδ. Βιβλιοαθηναϊκή, Αθήνα, χ.χ, σελ. 42.

[6]    Το 1 ο γράμμα του Νίκου Ζαχαρώδη δέχτηκε κριτική από την ΚΔ, με το Πρωτόκολλο που συντάχτηκε ύστερα από συνεδρίαση του Προεδρείου της ΚΔ (19 Δεκέμβρη 1940). Για το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου, που έχει χρονολογία 10 Γενάρη 1941, καθώς και για τις αντι­φάσεις που περιέχονται στην κριτική της ΚΔ, βλ. στο Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2015, σελ. 143-147.

[7] Το 1ο γράμμα είναι εδώ παρμένο από την έκδοση Το ΚΚΕ από το 1931 ως το 1952 (Βασικά Ντοκουμέντα), έκδ. ΚΕτου ΚΚΕ, 1952, σελ. 92. Έχουν προστεθεί από το Δοκίμιο οι λέξεις «καμιά» και «και από κάθε εκμετάλλευση», γι’ αυτό είναι υπογραμμισμένες στο κεί­μενο, Αυτές οι λέξεις, ενώ υπάρχουν στο χειρόγραφο του Ζαχαρώδη (βλ., π.χ,, Καθημερινή, 2.11.1940), λείπουν από την παραπάνω κομματική πηγή, καθώς και από τα κομματικά έντυ­πα που έχουν δημοσιεύσει το 1 ο γράμμα. Λείπουν και από το Ριζοσπάστη της 28ης Οκτώβρη 1945, στον οποίο το 1ο γράμμα δημοσιεύτηκε πρωτοσέλιδο σε πλαίσιο.

[8]               Ριζοσπάστης, 28.10.1945.
[9]     «Ανοιχτό γράμμα του Αρχηγού του ΚΚΕ σ. Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ

στον Πρόεδρο της κυβέρνησης Μεταξά. ΜΕΤΑΞΑΝ, Πρωθυπουργόν, Αθήνα.
Το ΚΚΕ πάντα έβαζε και βάζει τα συμφέροντα του Λαού πάνω απ’ όλα. Σήμερα η φασι­στική Ιταλία και ο Άξονας Βερολίνου-Ρώμης έχουν ουσιαστικά αποφασίσει να καταργήσουν την ανεξαρτησία της Ελλάδας και περιμένουν την κατάλληλη γι’ αυτούς στιγμή για να δρά­σουν. Την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία μας μόνο δύο πράγματα μπορούν να την σώ­σουν. 1) Η πανελλαδική παλλαϊκή πανστρατιά με το λαό πραγματικό αφέντη στον τόπο του και στη δουλειά του. Αυτό απαιτεί αμείλιχτο χτύπημα των πλουτοκρατικών παρασίτων και των πραχτόρων του Άξονα και της Αγγλίας στην Ελλάδα. 2) Ολοκληρωτικό πολιτικό και οικο­νομικό προσανατολισμό προς τη Σοβιετική Ρωσία, τη μόνη μεγάλη δύναμη που υπερασπίζε­ται τους μικρούς λαούς και που μπορεί να μας εξασφαλίσει αποτελεσματικά. Η Ελλάδα πρέ­πει να δουλέψει με όλες τις δυνάμεις της για να πάρουν και οι άλλες βαλκανικές χώρες τον ίδιο προσανατολισμό. Το ΚΚΕ δεν αρνιέται σε κανέναν το δικαίωμα να ενδιαφέρεται για τον τόπο του, με τον όρο όμως τα έργα να ακολουθούν τα λόγια. Με βάση την πιο πάνω γραμμή, το ΚΚΕ, ξεχνώντας το παρελθόν, παίρνει τη θέση του στη γραμμή του πυράς για την εθνική ανεξαρτησία και ακεραιότητα κάτω απ’ τις διαταγές σας.
ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡ1ΑΔΗΣ,
Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ.»

[10] Ριζοσπάστης (ΠΔ), 8.11.1940 (Αρχείο της ΚΕτου ΚΚΕ, Έγγραφο 341005).
[11] Η «Παλιά ΚΕ» έπεσε έξω που χαρακτήρισε πλαστό το 1ο γράμμα, όμως το κείμε­νο περιείχε στοιχεία που μπορούσαν να οδηγήσουν κάθε καλόπιστο σε μια τέτοια εκτίμηση ή υποψία. «Δεν το πιστέψαμε από το περιεχόμενό του (εμείς παίρναμε άλλη πολιτική γραμ­μή)», έγραψε η Σταματία Βιτσαρά (Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγραφο 457789, Έκθεση της Στ. Βιτσαρά-Κτιστάκη προς τον Ν. Ζαχαρώδη, 6.7.1946). Όμως υπήρχαν και άλλα στοιχεία. Το πρώτο ήταν το που απευθυνόταν το γράμμα. Η «Παλιά ΚΕ» δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι ο Ζαχαρώδης θα έστελνε ποτέ γράμμα που δε θ’ απευθυνόταν «προς το λαό της Ελλάδας», αλλά θ’ απευθυνόταν «προς τον υφυπουργό Δημόσιας Ασφάλειας». Αλλά δε γνώριζαν την πλαστογραφία του Μανιαδάκη. Ένα δεύτερο στοιχείο ήταν ότι το γράμμα καλούσε να μην έχει κανένας εργαζόμενος καμιά επιφύλαξη συμμετοχής στον πόλεμο που διηύθυνε η κυβέρ­νηση Μεταξά, γεγονός που η «Παλιά ΚΕ» θεωρούσε επίσης αδιανόητο. Και ακόμα, ότι δίπλα στην υπογραφή δεν αναγραφόταν η ιδιότητα του Ζαχαρώδη ως Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, αλλά είχε τεθεί η ιδιότητα «Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ». Από την άλλη, εδραίωσε ακόμα περισσότερο την πεποίθησή τους αυτή το γεγονός ότι η «ΠΔ» χαρακτήριζε το γράμμα γνήσιο. Ως πλαστό θεώρησαν το 1ο γράμμα και μια σειρά εξόριστοι (Άι-Στράτης κ.α.).

[12]  Θανάσης Χατζής, Οι ρίζες της Εθνικής Αντίστασης, εκδ. Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996, σελ.241.

[13] Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, Έγγραφο 526841, Βιογραφική Έκθεση του Θεόκλητου Κρό­κου, μέλους του Μακεδονικού Γραφείου τη δεκαετία του 1940.

[14]  Δημοσιεύεται όπως παρατίθεται στο Το ΚΚΕ από το 1931 ως το 1952 (Βασικά Ντο­κουμέντα), έκδ. ΚΕ του ΚΚΕ, 1952, σελ. 95.

[15] Ολόκληρο το 3ο γράμμα δημοσιεύεται στο Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2015, σελ. 195-201

ν

22η Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών & Εργατικών Κομμάτων: Παρέμβαση Γιώργου Μαρίνου, ΠΓ ΚΕ ΚΚΕ

 

Ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον και οι λαοί η μόνη υπερδύναμη που μπορεί να τον πραγματώσει

Αντιπροσωπείες από Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα από όλο τον πλανήτη συμμετέχουν στις εργασίες της 22ης Διεθνούς Συνάντησης Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ), που διεξάγεται στις 28 και 29 Οκτώβρη στην Αβάνα και φιλοξενείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κούβας.

Πρόκειται για την πρώτη διά ζώσης ΔΣΚΕΚ που διεξάγεται μετά την πανδημία.
Το θέμα της συνάντησης είναι: «Αλληλεγγύη με την Κούβα και όλους τους λαούς που αγωνίζονται. Ενωμένοι είμαστε δυνατότεροι στην αντιιμπεριαλιστική πάλη, μαζί με κοινωνικά και λαϊκά κινήματα αντιμετωπίζουμε τον καπιταλισμό και τις πολιτικές του, την απειλή του φασισμού και του πολέμου. Για την υπεράσπιση της ειρήνης, του περιβάλλοντος, των εργατικών δικαιωμάτων, της αλληλεγγύης και του σοσιαλισμού».

Την Πέμπτη 27/10 πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας των ΔΣΚΕΚ, η οποία εξέτασε μια σειρά τεχνικών και πολιτικών ζητημάτων, που αφορούσαν τη διεξαγωγή της 22ης Διεθνούς Συνάντησης.

Στις εργασίες της 22ης ΔΣΚΕΚ συμμετέχει αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, την οποία αποτελούν οι σύντροφοι Γιώργος Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και βουλευτής, Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ, Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος, μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής, Αρης Ευαγγελίδης, μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του ΚΚΕ στη Διεθνή Συνάντηση, από τον σ. Γιώργο Μαρίνο.

Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,

Πραγματοποιούμε την 22η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων αντιπαλεύοντας τις δυσκολίες της πανδημίας και συναντιόμαστε εδώ στην Αβάνα για να συνεχίσουμε την προσπάθεια που ξεκίνησε το 1998 από την Αθήνα και ταξίδεψε τα επόμενα χρόνια σε πολλές περιοχές της υδρογείου.

Το ΚΚΕ χαιρετίζει τα Κομμουνιστικά Κόμματα και ευχαριστεί πολύ το ΚΚ Κούβας για την οργάνωση της 22ης ΔΣΚΕΚ και τη φιλοξενία.

Εκφράζει τη διαχρονική διεθνιστική αλληλεγγύη του στο ΚΚ Κούβας και στον κουβανικό λαό που αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρές οικονομικές δυσκολίες.

Καταδικάζει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους συμμάχους του, τον 62χρονο απαράδεκτο αποκλεισμό που έχει επιβάλει στο Νησί της Επανάστασης για να υπονομεύσει τις κατακτήσεις του. Καταγγέλλει την αντικομμουνιστική εκστρατεία και τις κατευθυνόμενες αντεπαναστατικές ενέργειες. Απαιτεί τον τερματισμό του ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού και κάθε είδους επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της Κούβας.

Ο αγώνας του Φιντέλ, του Τσε, του Ραούλ και των άλλων επαναστατών, ο ηρωικός ένοπλος αγώνας, η νίκη της Επανάστασης την Πρωτοχρονιά του 1959, η ανακήρυξη του σοσιαλιστικού της χαρακτήρα και η πολύχρονη αναμέτρηση με τον ιμπεριαλισμό εμπνέουν τους λαούς.

Η 22^η ΔΣΚΕΚ πραγματοποιείται
σε συνθήκες πολύ επικίνδυνων εξελίξεων

Το καπιταλιστικό σύστημα σημαδεύεται από την όξυνση των ανταγωνισμών που οδηγούν σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις, την ένταση της εκμετάλλευσης, την επέκταση της φτώχειας και της ανεργίας, τα κύματα προσφύγων και μεταναστών.

Οι λαοί στενάζουν από την αβάσταχτη ακρίβεια, τους χαμηλούς μισθούς και συντάξεις, την ενεργειακή φτώχεια. Η πανδημία ανέδειξε τον ταξικό χαρακτήρα των αστικών κρατών και τη γύμνια των δημόσιων συστημάτων Υγείας, τα τραγικά αποτελέσματα της πολιτικής της εμπορευματοποίησης. Το Κόμμα μας εκτιμά ιδιαίτερα τα μέτρα που πήρε η Κούβα στη διάρκεια της πανδημίας για την προστασία της υγείας και της ζωής του λαού, τη διεθνιστική της συμβολή.

Η λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» με το πρόσχημα της διάσωσης του περιβάλλοντος, όπως και η αποκαλούμενη 4η βιομηχανική επανάσταση είναι τα σύγχρονα εργαλεία του καπιταλισμού για την αξιοποίηση συσσωρευμένων κεφαλαίων, υπηρετούν τα συμφέροντα των αστικών τάξεων που δυναμώνουν την επίθεση κατά των λαών.

Η ενίσχυση της πάλης των κομμουνιστών για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας είναι πρωταρχικής σημασίας καθήκον και σ' αυτήν την κατεύθυνση θέλουμε να θέσουμε ορισμένα βασικά ζητήματα στρατηγικής σημασίας που απασχολούν το κομμουνιστικό κίνημα, στις γραμμές του οποίου αναπτύσσεται έντονη και αναγκαία διαπάλη. Στεκόμαστε σ' αυτά, εκτιμώντας ότι οι νέες συνθήκες της ταξικής πάλης και η αναμέτρηση με τον καπιταλισμό έχουν γεννήσει μεγάλες απαιτήσεις και το κομμουνιστικό κίνημα μένει πίσω. Η ανασυγκρότησή του και η κατάκτηση της ιδεολογικής - πολιτικής ενότητας θα παραμείνουν μια ευχή αν δεν υπάρξει επανεξέταση της πορείας του με πυξίδα τις επαναστατικές αρχές, τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία και την πολύτιμη πείρα της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Το ΚΚΕ προσπαθεί να συμβάλει σ' αυτήν την υπόθεση και παράλληλα επιδιώκει να αξιοποιούνται οι δυνατότητες για την ανάπτυξη της κοινής δράσης των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων.

Η στάση των κομμουνιστών
απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

1.

Πρώτο, ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία, ανάμεσα σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και την καπιταλιστική Ρωσία αναδεικνύει τις βαριές συνέπειες της αντεπανάστασης και της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, η οποία οδήγησε τους λαούς που οικοδομούσαν τον σοσιαλισμό για 70 χρόνια στο πολυεθνικό κράτος της ΕΣΣΔ, να σκοτώνονται μεταξύ τους, για τα συμφέροντα των αστικών τάξεων.

Η καύσιμη ύλη του πολέμου συγκεντρώθηκε την προηγούμενη περίοδο, ξεκινώντας ακόμη από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανατροπής του σοσιαλισμού το 1991 και πυροδοτήθηκε:

• Με την επέμβαση του ευρωατλαντικού μπλοκ στην Ουκρανία το 2014, τη στήριξη φασιστικών και φιλοφασιστικών δυνάμεων και την επιβολή κυβερνητικής λύσης που εναρμονίζεται με τα συμφέροντά του. Τη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα και τη δημιουργία νέων αμερικανικών βάσεων στην περιοχή.
• Με τον σχεδιασμό της ρωσικής αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων, οι οποίοι μετά τις ερωτοτροπίες με το ΝΑΤΟ και τη σταθεροποίηση της αστικής εξουσίας προώθησαν σχέδιο για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ουκρανίας και άλλων πρώην σοσιαλιστικών κρατών της ενιαίας Σοβιετικής Ενωσης, στο πλαίσιο της ευρασιατικής καπιταλιστικής ενοποίησης, σε ανταγωνισμό με τα ευρωπαϊκά και τα αμερικανικά μονοπώλια.

Στις αρχές του 2022 καταγγείλαμε την επέμβαση των ρωσικών δυνάμεων, στο πλαίσιο του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, στο Καζακστάν, ενάντια στις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις.

Καταδικάζουμε το αντιδραστικό καθεστώς Ζελένσκι, τις ουκρανικές αντικομμουνιστικές, εθνικιστές κυβερνήσεις που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος του λαού στο Ντονμπάς, έθεσαν σε παρανομία το ΚΚ Ουκρανίας και διώκουν τους κομμουνιστές, στραγγαλίζουν τα δικαιώματα του ουκρανικού λαού.

Η καταδίκη του αμερικανοΝΑΤΟικού ιμπεριαλισμού και των ουκρανικών κυβερνήσεων δεν μπορεί να δικαιολογήσει την απαράδεκτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την καταπάτηση της εδαφικής της ακεραιότητας και κυριαρχίας που προκαλεί χιλιάδες νεκρούς, βάσανα στον ουκρανικό και τον ρωσικό λαό, στους λαούς της περιοχής.

Η βάση του πολέμου στην Ουκρανία είναι ο ανταγωνισμός για το μοίρασμα των αγορών, τον έλεγχο των πηγών του πλούτου, στρατηγικής σημασίας περιοχών, διεξάγεται και διευθύνεται από τις αστικές τάξεις, είναι ιμπεριαλιστικός και από τις δύο πλευρές, στρέφεται κατά των λαών και εγκυμονούν μεγάλοι κίνδυνοι για τη γενίκευσή του, με τη χρησιμοποίηση ακόμα και πυρηνικών όπλων.

Τα προσχήματα που χρησιμοποιούνται και από τις δύο πλευρές αποσκοπούν στην παραπλάνηση και τη χειραγώγηση των λαών. Δεν έχει καμία βάση το πρόσχημα των ευρωατλαντικών δυνάμεων περί σύγκρουσης της «δημοκρατίας» με τον «αυταρχισμό». Οι ευθύνες τους είναι εγκληματικές για δεκάδες ιμπεριαλιστικούς πολέμους και μεταξύ αυτών τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία και τη Λιβύη.

Είναι παραπλανητικό το πρόσχημα της ρωσικής ηγεσίας περί «αποναζιστικοποίησης» και «αντιφασιστικού» χαρακτήρα του πολέμου. Η ρωσική κρατική και κυβερνητική ηγεσία, που είναι αποτέλεσμα της αντεπανάστασης και ένοχη για την αρπαγή της περιουσίας του σοβιετικού λαού, κι ενώ έχει τις δικές της βαρύτατες ευθύνες για την ενίσχυση των φασιστικών δυνάμεων στην Ουκρανία, επιμένει να συκοφαντεί προκλητικά την ανεκτίμητη προσφορά του Λένιν και της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, τα επιτεύγματα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, επιδίδεται σε αντικομμουνισμό.

Οι δυνάμεις που ηγούνται στη σημερινή Ρωσία είναι εκφραστές των συμφερόντων των ρωσικών μονοπωλίων και διαχειριστές του καπιταλισμού, δεν μπορούν να χριστούν ως αντιφασιστική δύναμη.

Η πάλη ενάντια στον φασισμό συνδέεται με την πάλη για την εξάλειψη των αιτιών που τον γεννούν, με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος.

Οι εξελίξεις αναδεικνύουν ότι η αναμέτρηση στην Ουκρανία είναι μέρος της μεγάλης εικόνας των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που μαίνονται σε όλη την υδρόγειο και σημειώνουμε ιδιαίτερα τους κινδύνους από τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, τη σύγκρουση ανάμεσα στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο και το υπό διαμόρφωση ευρασιατικό με επικεφαλής την Κίνα και τη Ρωσία.

Η στάση των κομμουνιστών απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο είναι κρίσιμο ζήτημα. Καθορίζεται από το γεγονός ότι την εποχή του ιμπεριαλισμού, του μονοπωλιακού καπιταλισμού, οι πόλεμοι που διεξάγονται από τις αστικές τάξεις είναι πόλεμοι άδικοι, ιμπεριαλιστικοί. Οι λαοί καλούνται να τους καταδικάσουν, να δυναμώσει η αυτοτελής ιδεολογική, πολιτική και μαζική πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, την εξάλειψη της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Απέναντι σε θέσεις που καλλιεργούν αυταπάτες και συγχύσεις

Οι κομμουνιστές αντιτίθενται στη φρίκη του πολέμου αλλά δεν καλλιεργούν αυταπάτες. Προσδιορίζουν το κοινωνικό - ταξικό περιεχόμενο και τους όρους που μπορούν να διασφαλίσουν την πραγματική ειρήνη, την ανάπτυξη της φιλίας ανάμεσα στους λαούς, ξεκαθαρίζοντας ότι στο πλαίσιο της «ιμπεριαλιστικής ειρήνης» οξύνονται οι ανταγωνισμοί και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Αυταπάτες καλλιεργεί η θέση που αναφέρεται στη δημιουργία μιας «νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας» και την εξεύρεση μηχανισμού που δήθεν θα συμβιβάσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με τη Ρωσία και την Κίνα για να επιτευχθεί, όπως λέγεται, «ειρηνική συνύπαρξη».

Μέσα από αυτές τις θεωρίες δημιουργούνται ψεύτικες προσδοκίες, ξεπερνιέται το βασικό ζήτημα, η αναμέτρηση των μονοπωλιακών συμφερόντων και των καπιταλιστικών κρατών, που βάζει τη σφραγίδα της στις οικονομικές και πολεμικές συγκρούσεις. Εχει αποδειχθεί ιστορικά και θεωρητικά ότι καμία προσωρινή συμφωνία ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη δεν μπορεί να διασφαλίσει μόνιμα την ειρήνη.

Συγχύσεις προκαλεί επίσης η προβολή του ρόλου του ΟΗΕ και του «διεθνούς δικαίου» που διαμορφώθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες με την παρέμβαση της Σοβιετικής Ενωσης στο πλευρό των λαών.

Σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει, ο συσχετισμός δυνάμεων έχει επιδεινωθεί δραματικά, η πρακτική του ΟΗΕ συνδέεται με την κάλυψη των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών και ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, όπως ζήσαμε στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στη Συρία και τη Λιβύη. Παλαιότερες αποφάσεις του ΟΗΕ, που διαμορφώθηκαν χάρη στη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, έχουν μείνει στο «συρτάρι», όπως δείχνουν τα παραδείγματα με τη διατήρηση της κατοχής του Ισραήλ στην Παλαιστίνη ή την τουρκική κατοχή στην Κύπρο.

Τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την ίδρυση των BRICS, προβάλλεται ως λύση για την εξασφάλιση της ειρήνης και των λαϊκών συμφερόντων ο λεγόμενος «πολυπολικός κόσμος», ως απάντηση στον «μονοπολικό» κόσμο και την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.

Επί της ουσίας, η θεωρία αυτή καλεί τους λαούς να απαρνηθούν τα δικά τους συμφέροντα ή να τα ταυτίσουν με τα συμφέροντα αστικών τάξεων και ιμπεριαλιστικών κέντρων που βρίσκονται σε ανταγωνισμό με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.

Επιλογές τέτοιου είδους οδηγούν στον αφοπλισμό της εργατικής τάξης, ακυρώνουν την αυτοτελή εργατική - λαϊκή πάλη ενάντια στους εκμεταλλευτές, βάζουν τους λαούς κάτω από «ξένη σημαία», ακόμη και με προσχήματα του είδους πως «δεν υπάρχουν καθαροί αντιιμπεριαλιστικοί αγώνες και καθαρά σοσιαλιστικά σχέδια» και δήθεν απαιτείται «συμμαχία αντιιμπεριαλιστικών - προοδευτικών δυνάμεων», εντάσσοντας σ' αυτές αστικές πολιτικές δυνάμεις, καπιταλιστικά κράτη και συμμαχίες.

Το ΚΚΕ αυτήν την περίοδο ανέπτυξε πλούσια αντιπολεμική - αντιιμπεριαλιστική δράση και πήρε μέρος στη σημαντική πρωτοβουλία, την κοινή ανακοίνωση των 4 ΚΚ, του ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, ΚΚ Μεξικού, ΚΚΕ, ΚΚ Τουρκίας και χαιρετίζουμε τη συμμετοχή των 43 Κομμουνιστικών Κομμάτων και των 30 Κομμουνιστικών Νεολαιών που τοποθετήθηκαν με αρχές κατά του πολέμου, ανέδειξαν τον ιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα και τις πραγματικές του αιτίες.

Το Κόμμα μας συγκρούεται με την αστική τάξη, τις κυβερνήσεις και τα κόμματα που εκπροσωπούν τα συμφέροντά της, με το αστικό κράτος. Με την πολιτική της εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Παλεύει για το ξήλωμα των αμερικανοΝΑΤΟικών βάσεων στην Ελλάδα που εγκαταστάθηκαν με ευθύνη όλων των αστικών κυβερνήσεων, του φιλελεύθερου κόμματος της ΝΔ, των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.

Μαζί με τον λαό απαιτεί να σταματήσει η αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού στον πόλεμο στην Ουκρανία, να επιστρέψουν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από κάθε ιμπεριαλιστική αποστολή στο εξωτερικό, αγωνίζεται για την αποδέσμευση της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, από κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία, με την εργατική τάξη στην εξουσία.

Η διαπάλη για το «τι είναι ιμπεριαλισμός»

2.

Δεύτερο, στο κομμουνιστικό κίνημα γίνεται μεγάλη συζήτηση, διαπάλη για το «τι είναι ιμπεριαλισμός».

• Η λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό παραμένει επίκαιρη και εξοπλίζει τους κομμουνιστές, οι οποίοι έχουν καθήκον να την αναπτύσσουν παραπέρα, παίρνοντας υπόψη την αλματώδη επέκταση και κυριαρχία των μονοπωλίων στις μέρες μας, τον ρόλο των αστικών κρατών ως βάσης της δράσης τους, την όξυνση των ανταγωνισμών και της βασικής αντίθεσης του συστήματος ανάμεσα στο κεφάλαιο και τη μισθωτή εργασία, σε ανώτερο επίπεδο.
• Ο ιμπεριαλισμός είναι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός, στηρίζεται στις μεγάλες μετοχικές επιχειρήσεις, στα μονοπώλια, στην αύξηση της σημασίας της εξαγωγής κεφαλαίου σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων, τη δημιουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου, το μοίρασμα και το ξαναμοίρασμα των αγορών και των εδαφών.
• Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αφορούν μόνο τα κράτη που βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, αλλά είναι ενιαία, αφορούν όλα τα κράτη, ισχυρότερα ή ασθενέστερα, γιατί η μονοπωλιακή, αντιδραστική εποχή του καπιταλισμού είναι ενιαία.
• Το κάθε καπιταλιστικό κράτος εντάσσεται στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και ασκεί ιμπεριαλιστική πολιτική, ανάλογα με την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική του δύναμη, μέσα σε ένα πλέγμα ανισότιμων αλληλεξαρτήσεων και εξαρτήσεων, με αλλαγές και αναδιατάξεις που προκαλεί ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης.

Συνεπώς, ο περιορισμός της έννοιας του ιμπεριαλισμού στις ΗΠΑ και την επιθετική εξωτερική τους πολιτική ή σε ισχυρά κράτη της ΕΕ ξεπερνά αβάσιμα το κοινωνικό - οικονομικό περιεχόμενο του ιμπεριαλισμού, την αντιδραστική φύση του συστήματος.
Οδηγεί σε λαθεμένα πολιτικά συμπεράσματα, σε θέσεις που προωθούν τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τμήματα των εκμεταλλευτών της, με τμήματα της αστικής τάξης, στο όνομα της αντιμετώπισης π.χ. του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και της εξασφάλισης της «εθνικής ανεξαρτησίας».

Ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης, ως χαρακτηριστικό στοιχείο του καπιταλισμού, διαμορφώνει αντικειμενικά ανισότιμες σχέσεις, κάποια κράτη ξεχωρίζουν και βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας λόγω της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής δύναμης που διαθέτουν, αλλά αυτό δεν αθωώνει τις αστικές τάξεις και τα αστικά κράτη που κατέχουν χαμηλότερη θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, τα οποία επιζητούν την αναβάθμισή τους.

Η εποχή μας είναι εποχή περάσματος
από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό - κομμουνισμό

3.

Τρίτο, στο πλαίσιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού αναπτύχθηκε ο νεκροθάφτης του συστήματος, η εργατική τάξη, η πρωτοπόρα δύναμη της κοινωνίας, φορέας των νέων σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αναπτύχθηκαν παραπέρα οι παραγωγικές δυνάμεις, ωρίμασαν οι υλικές προϋποθέσεις για τη νέα σοσιαλιστική κοινωνία.

Ο καπιταλισμός
έχει ξεπεράσει τα ιστορικά του όρια,
έχει σαπίσει.

Η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό
στον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Η αντεπανάσταση δεν αλλάζει τον χαρακτήρα της εποχής μας.

Η βασική αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και της εργασίας και την καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων τους, η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας οξύνεται, παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις και επιβάλλεται να λυθεί με τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Ο χαρακτήρας της επανάστασης δεν καθορίζεται από τον συσχετισμό δυνάμεων αλλά από την ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων για τον σοσιαλισμό και τη βασική αντίθεση που καλείται να επιλύσει, κι αυτό είναι καθοριστικής σημασίας ζήτημα, το οποίο θέτει στις μέρες μας την αναγκαιότητα προγραμματικών αλλαγών με κεντρικό ζήτημα τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα της επανάστασης και την πάλη για την εργατική εξουσία.

Αντικειμενικά, δεν υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό γιατί δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία ανάμεσα στην αστική και την εργατική. Κάθε κυβερνητική λύση στο έδαφος του συστήματος αναπαράγει την εξουσία του κεφαλαίου και την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, διατηρεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο.

Προσεγγίσεις που αντανακλούν κατά τη γνώμη μας λαθεμένες παλαιότερες αναλύσεις και στρατηγικές επιλογές του κομμουνιστικού κινήματος περί «μεταβατικών σταδίων», «αντιμονοπωλιακών κυβερνήσεων», από κοινού με τη σοσιαλδημοκρατία που αποδεδειγμένα υπερασπίζεται και διαιωνίζει την καπιταλιστική εκμετάλλευση, πάνε το κίνημα πίσω, είναι παράγοντας της σημερινής κρίσης του κομμουνιστικού κινήματος.

Η μονομερής αναφορά στον «νεοφιλελευθερισμό» αδυνατίζει την πάλη ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου, που προωθείται τόσο με φιλελεύθερη όσο και με σοσιαλδημοκρατική αντιλαϊκή πολιτική, ανάλογα τις συνθήκες.

Οι αποκαλούμενες «προοδευτικές κυβερνήσεις» διατήρησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, τις βάσεις του καπιταλισμού, στήριξαν και στηρίχτηκαν στο αστικό κράτος, στην εξουσία των μονοπωλίων, ενσωματώθηκαν στο σύστημα, επέβαλαν αντιλαϊκά μέτρα και προκάλεσαν τη λαϊκή αγανάκτηση, κατέστειλαν λαϊκές κινητοποιήσεις και υπονόμευσαν τη δράση ΚΚ. Εδωσαν χώρο σε αντιδραστικές δυνάμεις οι οποίες επανήλθαν στη διακυβέρνηση, στο πλαίσιο ενός «φαύλου κύκλου» εναλλαγής αστικών πολιτικών δυνάμεων.

Όχι μόνο δεν καταγράφηκε αλλαγή του συσχετισμού υπέρ των κομμουνιστών, υπέρ της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, αλλά στην πράξη αφοπλίστηκε το εργατικό κίνημα. Κομμουνιστικά Κόμματα που συμμετείχαν σ' αυτές τις κυβερνήσεις έχασαν την ιδεολογική, την πολιτική, ακόμα και την οργανωτική τους αυτοτέλεια.

Η πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού, για την εργατική εξουσία είναι φάρος στη δουλειά των κομμουνιστών, δίνει δύναμη στην καθημερινή ταξική πάλη, θέτει επιτακτικά την ανάγκη της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, τη συγκρότηση της κοινωνικής συμμαχίας ανάμεσα στην εργατική τάξη, τη φτωχή αγροτιά, τους αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες, την ανάπτυξη του αντιμονοπωλιακού - αντικαπιταλιστικού αγώνα, για την ανατροπή.

Το ΚΚΕ στην Ελλάδα πρωταγωνιστεί στον αγώνα σε όλα τα μέτωπα που αφορούν τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και ανάγκες, ενάντια στην ακρίβεια και την ενεργειακή φτώχεια, για τις Συλλογικές Συμβάσεις, την αύξηση των μισθών και των συντάξεων, την Υγεία και την Παιδεία. Στη χώρα μας πραγματοποιούνται σημαντικοί αγώνες, με μικρότερες ή μεγαλύτερες κατακτήσεις. Η εργατική τάξη συγκρούεται με την καταστολή του αστικού κράτους.

Το Κόμμα μας μελετάει και αντιπαλεύει τις αδυναμίες του, προσπαθεί να γίνεται συνεχώς πιο αποτελεσματικό, αλλά το γεγονός ότι στην Ελλάδα είναι σε δράση χιλιάδες εργατικές - λαϊκές δυνάμεις που αναπτύσσουν μαχητικά την πάλη τους οφείλεται στην επαναστατική στρατηγική του ΚΚΕ, στους γερούς δεσμούς που έχει με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία, στην εξειδίκευση της ιδεολογικής και μαζικής παρέμβασής του στις γυναίκες, οφείλεται στη συνολική ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση με τα κόμματα της δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας, με την ενσωματωμένη στο σύστημα ψευτο-αριστερά, με τον οπορτουνισμό.

Κατά καιρούς, σε διάφορες χώρες, ξεσπούν μεγάλες κινητοποιήσεις, λαϊκές εξεγέρσεις, εκφράζεται μαζικά και δυναμικά η λαϊκή αγανάκτηση. Τα πρόσφατα παραδείγματα στο Καζακστάν τον περασμένο Γενάρη και στη Σρι Λάνκα κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού είναι χαρακτηριστικά. Αυτά και άλλα παραδείγματα τονίζουν ότι σήμερα, σε μη επαναστατικές συνθήκες, απαιτείται συστηματική ιδεολογική - πολιτική δουλειά για την προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα (το Κόμμα, η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της), για την προοπτική της σοσιαλιστικής επανάστασης, παίρνοντας υπόψη ότι η χρονική περίοδος εκδήλωσής της προσδιορίζεται από αντικειμενικές προϋποθέσεις.

Αναγκαία η άντληση
συμπερασμάτων
για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση

4.

Τέταρτο, το Κόμμα μας μέσα από πολύχρονη έρευνα με κέντρο την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ κατέληξε σε ουσιαστικά συμπεράσματα που εμπλούτισαν τη στρατηγική του, την αντίληψή του για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

• Ο σοσιαλισμός ανατράπηκε «από τα μέσα και τα πάνω», στις συνθήκες οπορτουνιστικής διάβρωσης του ΚΚΣΕ, μέσα σε μια πορεία που επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστούν προβλήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, χρησιμοποιώντας καπιταλιστικά εργαλεία, στοιχεία της «αγοράς», αλλοιώνοντας, υπονομεύοντας τις αρχές της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
• Στο έδαφος αυτό δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε κοινωνικό στρώμα που τα συμφέροντά του δεν χωρούσαν στον σοσιαλισμό κι αυτό εκφράστηκε σε κομματικό και κρατικό πολιτικό επίπεδο. Η περεστρόικα ήταν η τελευταία πράξη αυτού του δράματος.
• Συνεπώς είναι ανάγκη να ανοίξουν αυτά τα ζητήματα, να απασχολήσουν σοβαρά, να συζητηθούν.
• Πολύ περισσότερο που στις μέρες μας εξελίσσεται οργανωμένη επίθεση ενάντια στις αρχές της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης.
• Πληθαίνουν οι θέσεις που εκθειάζουν τον αποκαλούμενο «σοσιαλισμό με αγορά», ο οποίος οδηγεί στην ακύρωση των αρχών της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, προωθεί την οικονομική δραστηριότητα καπιταλιστικών επιχειρήσεων, υιοθετεί το κριτήριο του κέρδους, νομιμοποιεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο.

Το ΚΚΕ έχει τοποθετηθεί για την Κίνα και την καπιταλιστική της πορεία, έχει τεκμηριώσει τη θέση ότι στην Κίνα έχουν επικρατήσει από χρόνια οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, ότι κυριαρχούν και ισχυροποιούνται τα μονοπώλια σε όλους τους τομείς και η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα, με υψηλό βαθμό εκμετάλλευσης.

Τα μονοπώλια με έδρα την Κίνα, με τη στήριξη του κράτους, επεκτείνονται σε όλο τον κόσμο, εξάγονται τρισεκατομμύρια δολάρια, αξιοποιείται ο «Νέος Δρόμος του μεταξιού» για τη διείσδυση των μονοπωλίων στην Ασία, στην Αφρική, στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική, πολλαπλασιάζονται τα καπιταλιστικά κέρδη. Μέσα σ' αυτήν την πορεία δημιουργήθηκαν στην Κίνα οι πάνω από 1.000 δισεκατομμυριούχοι που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας πλουτοκρατίας.

Με τη σημαία της πάλης
για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό

Οι κομμουνιστές έγραψαν ηρωικές σελίδες κάτω από τη δική τους σημαία, που είναι η πάλη για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Αυτό τους έδωσε δύναμη και σ' αυτόν τον δρόμο, στον δρόμο της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, μπορεί να ξεπεράσει το κομμουνιστικό κίνημα την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική κρίση που αντιμετωπίζει, στηριγμένο στον μαρξισμό - λενινισμό, στον προλεταριακό διεθνισμό, στην υπεράσπιση των αρχών της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης και να προχωρήσει στην εναρμόνιση της στρατηγικής του με τις ανάγκες της ταξικής πάλης, στην επαναστατική ανασυγκρότηση.

Με αυτούς τους όρους μπορούν να δυναμώσουν τα ΚΚ, να οικοδομήσουν νέες Οργανώσεις στα εργοστάσια, σε στρατηγικής σημασίας κλάδους και επιχειρήσεις, να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τη νεολαία και τις γυναίκες λαϊκής προέλευσης.

Με αυτούς τους όρους μπορεί να δυναμώσει η πάλη στις συνθήκες των ιμπεριαλιστικών πολέμων και της νέας γενικευμένης καπιταλιστικής κρίσης που είναι προ των πυλών, στις σύνθετες εξελίξεις που έχουμε μπροστά μας.

Σήμερα, 100 χρόνια μετά την ίδρυση της Σοβιετικής Ενωσης, μπορεί δυστυχώς να μην έχουμε στο πλευρό μας μια τέτοια δύναμη υποστήριξης της ειρήνης και των λαών, όπως ήταν η ΕΣΣΔ, αλλά είμαστε πεπεισμένοι πως ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον, η μόνη εναλλακτική φιλολαϊκή διέξοδος και οι λαοί η μόνη υπερδύναμη που μπορεί να τον πραγματώσει.

Tα σαΐνια της απάτης με τα “Kαλάθια της Nοικοκυράς”

Ενώ οι ανατιμήσεις καλά κρατούν –μαζί και η αισχροκέρδεια, το μεγάλο κεφάλαιο να τρίβει τα χέρια του, οι παρατρεχάμενοι «μικροί» παλεύουν –τύφλα να χουν, μεταξύ τους για κανα κόκκαλο και οι άνθρωποι του μόχθου και της δουλειάς –η λαϊκή οικογένεια, (ανα)στενάζουν
Στο μεταξύ με ρυθμούς μέχρι και 5πλάσιους -10πλάσιους του «συνήθους μέσου όρου» ακριβαίνουν τα πάντα. Σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία (στοιχεία Σεπ 2022) ο «“εναρμονισμένος” Δείκτης Τιμών Καταναλωτή \ Πληθωρισμός – παρουσίασε ετήσια μεταβολή +12% …από 2,0% στο 2^ο 3μηνο και αφού  μειώθηκε κατά 0,29 τον Αύγουστο.

“Kαλάθι της Nοικοκυράς” το λένε τα σαΐνια

Πάνε χρόνια –βασικά από το 2000 και μετά, που οι αστοί «εφεύραν» -δημιούργησαν δηλ. ένα ακόμη εργαλείο: Market Basket (στα αγγλικά)…Canasta Básica Alimentaria (Ισπανία, Χιλή, Μεξικό, Αργεντινή)…Warenkorb (Γερμανία)… Panier moyen οι Γάλλοι… paniere di consumo, οι γείτονες Ιταλοί (από το 2011) …Koszyk dóbr i usług (Πολωνία-Βαλέσα)  Cesta de consume (από το 1995 οι Πορτογάλοι) …Потребительская корзина (ο Πούτιν) κλπ. προκειμένου να μαγειρεύουν κατά το δοκούν τον λεγόμενο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (Γ.Δ.Τ.Κ -τιμάριθμο).

Να σου λένε δηλ. «τόσο αύξηση ζητάς»; Τρελός είσαι; …Αφού όλα φτηναίνουν! Μείωση τιμών έχουμε συνολικά! –ακριβαίνει πετρέλαιο και αέριο; ΟΚ! αλλά τι σε νοιάζει; Μήπως έχεις ντίζελ αυτοκίνητο ή θα ανάψεις θέρμανση; Και που να βρεθούν τα λεφτά ε…ε…ε! Θέλεις να κλείσει το εργοστάσιο που δουλεύεις και να μείνεις στο δρόμο –ηλίθιε! (αυτό είναι παλιό, το πε ο Αντρέας –κουνώντας «διακριτικά» τη δαμόκλεια σπάθη: εγώ μαζί σας είμαι, αλλά προσέξτε! Εκτός από το δίκιο του εργάτη υπάρχει και το δίκιο του άνεργου! Που σαι ρε; Τσοβόλα_Δώσ’τα όλα…)

Έτσι οι τσουχτερές ανατιμήσεις σε είδη και υπηρεσίες πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης που ξεπερνούν κατά πολύ την αύξηση που εμφανίζει - σε μέσα επίπεδα - ο επίσημος (μαγειρεμένος) επίσημος δείκτης τιμών θάβονται σε μια εικονική πραγματικότητα μακριά από την ζοφερή που βιώνουν τα πλατιά λαϊκά στρώματα, με κύματα ακρίβειας που έρχονται και ξανάρχονται, τόσο σε φάση τρελών κερδών των καπιταλιστών, όσο και ύφεσης της οικονομίας.

Τα αναλυτικά στοιχεία ΕλΣταΤ (πρώην ΕΣΥΕ) με βάση τις επιμέρους αυξήσεις σε είδη και κατηγορίες – τα λεγόμενα απολύτως αναγκαία προϊόντα και υπηρεσίες που συνθέτουν το γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή μαγειρεύονται επιδέξια (κατ’ εντολή των εχόντων και κατεχόντων) και λέμε το ψωμί ψωμάκι (μόλις αυτές τις μέρες η αλυσίδα φούρνων – εστιατορίων «Βενέτης» με 120 καταστήματα -τα 60 εξ αυτών franchise στέλνει SOS –έκκληση στον Μητσοτάκη)

Περί “αθέμιτης κερδοφορίας”

Ήδη, αρχές Σεπτέμβρη ξεκίνησε η «μάχη της λίστας» (31 κατηγορίες | 50 προϊόντα) στο «καλάθι της νοικοκυράς» για τα σούπερ μάρκετ: Ρύζι –συγκεκριμένου τύπο, Ψωμί -για τοστ, «φραντζόλα»;; +Φρυγανιές, Μακαρόνια -Νο 6, χοιρινό + πουλερικά συσκευασμένα, αλλαντικά γαλοπούλα ή/και πάριζα, ψάρια κατεψυγμένα, γάλα φρέσκο πλήρες+ χαμηλά λιπαρά+εβαπορέ, Γιαούρτι από γάλα αγελάδας, τυρί Φέτα + με Χαμηλά Λιπαρά, χυμός τομάτας, αυγά Κλωβοστοιχίας και Αχυρώνα, Μαργαρίνες, ελαιόλαδο Ηλιέλαιο, αρακάς – μπάμιες - φασολάκια – κατεψυγμένα, Λευκή ζάχαρη, Παιδικές τροφές, καφές –Ελληνικός, στιγμιαίος και γαλλικός, Τσάι ή Χαμομήλι, Κακάο, Εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό 500ml Χυμός πορτοκάλι, Απολυμαντικά – αντισηπτικά, Χαρτί κουζίνας, Οδοντόκρεμες, Χαρτί υγείας, Σερβιέτες, Ταμπόν,    Σαμπουάν, Πάνες ακράτειας, μωρομάντηλα, Τροφή για σκύλους και γάτες…
Και μόνο από αυτό τον κατάλογο, καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για πατιρντί κονονικό …το μακαρόνι Νο 6 –ζητώντας βοήθεια από τις πένες και τα ριγκατόνι, πλακώνεται στο ξύλο με τις σερβιέτες, ο γελαδάρης τα βάζει με τις κλωβοστοιχίες –γενικά κουλουβάχατα με το παγόβουνο να κρύβει προσεκτικά ακόμη και την κορφή του.

Άδειο το καλάθι και γεμάτα απόγνωση τα λαϊκά νοικοκυριά

Έτσι για πολλοστή φορά η λαϊκή οικογένεια βρίσκεται μπροστά σε άλλη μία χοντροκομμένη κοροϊδία το περιβόητο «καλάθι του νοικοκυριού» μία κίνηση εντυπωσιασμού όπως φαίνεται και από την τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων στη Βουλή.
Ούτε καν λόγος για το ποια και πόσα προϊόντα θα εντάσσονται στο περιβόητο καλάθι, ενώ οι τιμές τους θα διαμορφώνονται από τα ίδια τα σούπερ μάρκετ. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «ο κατάλογος των προϊόντων που συμμετέχουν και οι τιμές τους διαμορφώνονται ελεύθερα από τις επιχειρήσεις, τηρουμένου του άρθρου 58 του ν.4818/2021 (Α’ 124), περί αθέμιτης κερδοφορίας» (σσ. αφορά την “περιστολή” σε συνθήκες κρίσης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19) Δηλαδή, ακόμη και αυτά τα προϊόντα θα μπορούν κάλλιστα να αυξηθούν, απλά οι ανατιμήσεις θα είναι κάπως μικρότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα, ανάλογα με την ...«φιλανθρωπική» διάθεση των ομίλων.

Σύμφωνα με την τροπολογία, τα σούπερ μάρκετ «εντάσσουν ένα (1) τουλάχιστον προϊόν από κάθε κατηγορία προϊόντων που περιλαμβάνεται στο καλάθι του νοικοκυριού και διαθέτουν προσιτή τιμή, ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα ίδιας κατηγορίας...». Επίσης «τα προϊόντα του καταλόγου μπορούν να διαφοροποιούνται κάθε φορά που αποστέλλεται από τους υπόχρεους κατάλογος προς το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων».
Η τροπολογία αναφέρει ακόμα ότι «καλάθι του νοικοκυριού» πρέπει να έχουν «οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και άλλων προϊόντων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης, των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα ενενήντα εκατομμύρια (90.000.000) ευρώ ετησίως».

Άνθρακες ο θησαυρός, όπως ήταν αναμενόμενο. Είναι προφανές πως με το «καλάθι του νοικοκυριού» ούτε η ακρίβεια που καλπάζει αντιμετωπίζεται ούτε φυσικά η αξιοπρεπής διαβίωση των λαϊκών οικογενειών διασφαλίζεται. Απλά η κυβέρνηση κάνει μια ακόμα προσπάθεια να ρίξει στάχτη στα μάτια όπως πράττει και με τα διάφορα pass, αφήνοντας στο απυρόβλητο τις αιτίες της ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας του λαού. 

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος, μιλώντας χτες στη Βουλή υπογράμμισε πως πρόκειται για μια πολιτική που έχουν εφαρμόσει όλα τα αστικά κόμματα, επομένως είναι συνυπεύθυνα, χαρακτηρίζοντας εμπαιγμό το “καλάθι”, καθώς «δεν εξασφαλίζει ούτε φτηνά, ούτε επαρκή εμπορεύματα -Υποδεικνύετε στον κόσμο τι θα καταναλώσει», είπε, προσθέτοντας πως «οδηγείτε στη συμπίεση των αναγκών του λαού» –και σημείωσε «για όλα αυτά η απάντηση θα δοθεί στην απεργία στις 9 Νοέμβρη».

Δοκιμάσαμε ένα google_άρισμα "Market basket" (σσ. το ξέρατε πως υπάρχει μέχρι και εφαρμογή στο Google Play; -θα κάνει τη ζωή πιο εύκολη! λένε) και αφού απέβη άκαρπη η παραπομπή -βρεθήκαμε μπροστά σε διάφορα "δείτε \ ανατρέξτε Market Basket New England grocery store chain Louisiana & Texas... defunct Los Angeles-area grocery store chains, see Market Basket California" και καμιά εκατοστή ακόμη ολούθε, πέσαμε στη θεωρητική προσέγγιση: «καλάθι αγοράς ή πακέτο εμπορευμάτων είναι μια σταθερή λίστα ειδών, σε δεδομένες αναλογίες, με πιο κοινή χρήση την παρακολούθηση της προόδου του πληθωρισμού σε μια οικονομία ή  συγκεκριμένη αγορά, δηλ. μετρώντας τις αλλαγές στην αξία του χρήματος με την πάροδο του χρόνου. Ένα καλάθι αγοράς χρησιμοποιείται επίσης με τη θεωρία της ισοτιμίας τιμής αγοράς για τη μέτρηση της αξίας του χρήματος σε διαφορετικά μέρη, με πιο κοινό τύπο το καλάθι καταναλωτικών αγαθών που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ)» (απορία ψάλτου ...βηξ).

Στις ΗΠΑ το δείγμα προσδιορίζεται από το Γραφείο (…) σε μηνιαία βάση και επεξεργάζεται περαιτέρω από ειδικούς στους νόμους της αγοράς   
Τρόφιμα και ποτά (δημητριακά πρωινού, γάλα, καφές, κοτόπουλο, κρασί, γεύματα πλήρους εξυπηρέτησης, σνακ), Κατοικίες (ενοικίαση κύριας κατοικίας, ισόποσο ενοίκιο ιδιοκτητών, μαζούτ, έπιπλα κλπ), Ένδυση (πουκάμισα και πουλόβερ, παντελόνια, σορτς, φορέματα, κοσμήματα), Μεταφορές (καινούργια οχήματα, αεροπορικοί ναύλοι, βενζίνη, ασφάλιση), Ιατρική περίθαλψη (συνταγογραφούμενα φάρμακα και ιατρικές προμήθειες -νοσοκομειακές υπηρεσίες), Αναψυχή (τηλεοράσεις, παιχνίδια, κατοικίδια και προϊόντα για κατοικίδια, αθλητικός εξοπλισμός, γυμναστήρια), Εκπαίδευση και Επικοινωνία (δίδακτρα πανεπιστημίου, ταχυδρομικά τέλη, τηλεφωνικές υπηρεσίες, λογισμικό υπολογιστών και αξεσουάρ), Άλλα αγαθά και υπηρεσίες (καπνός και προϊόντα καπνίσματος, κούρεμα και άλλες προσωπικές υπηρεσίες, έξοδα κηδείας…)
Τελικά σοφότεροι δε γίναμε…

Κάποιος ειδικός σύμβουλος κυβέρνησης μάλιστα αναφέρει: Κατά τη μέτρηση του πληθωρισμού ή της αγοραστικής δύναμης, υπάρχουν δυσκολίες στην επιλογή των αγαθών που είναι κοινά και στα δύο σημεία του χρονο_χώρου… γιατί πρέπει να βρούμε αγαθά που υπάρχουν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και, ιδανικά, να έχουν παρόμοια χρησιμότητα με τους καταναλωτές εκείνη την εποχή. Αυτό είναι δύσκολο. Για παράδειγμα, τα αυτοκίνητα μπορεί να είναι κοινές αγορές σήμερα, αλλά δεν υπήρχαν το 1900, όταν τα άλογα χρησιμοποιούνταν για μεταφορά. Έτσι, παρόλο που η μεταφορά είναι σημαντική, η τοποθέτηση ενός αυτοκινήτου στο καλάθι είναι προβληματική. Αυτό το πρόβλημα υπάρχει σε μικρά χρονικά διαστήματα, επειδή η έννοια του "αυτοκίνητου" αλλάζει με το χρόνο. Τα αυτοκίνητα του σήμερα διαρκούν περισσότερο και πηγαίνουν πιο γρήγορα από τα αυτοκίνητα πριν από λίγα χρόνια. Οι ερευνητές που μετρούν τον πληθωρισμό συνήθως περιλαμβάνουν τη «μεταφορά» στο καλάθι τους, επειδή είναι μια σημαντική αγορά των καταναλωτών, αλλά πρέπει να υπολογίζουν αυτές τις διαφορές …

Όλοι στον αγώνα!
Όλοι στη Γενική Απεργία στις 9 Νοέμβρη!

«Λαέ, μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι…»

• Κανένας παγωμένος!
• Κανένας πεινασμένος!
• Κανένας μόνος του!

KAMIA ANOXH – KAMIA ANAMONH
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΡΟΠΗ της αντιλαϊκής πολιτικής που γεννά φτώχεια, πείνα, εκμετάλλευση και πολέμους, που αφήνει το λαό να ξεπαγιάζει για να ζεσταίνονται τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ουσιαστικών αυξήσεων στους μισθούς και στις συντάξεις, για συλλογικές συμβάσεις που κατοχυρώνουν σταθερή δουλειά με δικαιώματα, για ρεύμα και βασικά αγαθά φτηνά για το λαό
«…μην έχεις πια την πείνα για καμάρι…»

Σαρώνει το κύμα ακρίβειας
Άδειο το καλάθι και γεμάτα απόγνωση τα λαϊκά νοικοκυριά

ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ 9 ΝΟΕΜΒΡΗ

Κάθε ώρα είναι ώρα μάχης για να σημάνει ξεσηκωμός