100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΣΣΔ _ κ’ είσαι τραγούδι κ’ είσαι φως στης εργατιάς το στόμα

Για την Έκθεση της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ αφιερωμένη στη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της ΕΣΣΔ, γράψαμε τότε και γράφτηκαν από 902, Ριζοσπάστη κλπ πολλά.

Επανερχόμαστε με την ευκαιρία της κυκλοφορίας ενός σχετικού λευκώματος, που δεν πρέπει να λείψει από κανένα σπίτι και μπορείτε να προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία της Σύγχρονης Εποχής, την ΚΟΑ και τις κατά τόπους οργανώσεις του Κόμματος.
Πολύτιμο βοήθημα και για τις επερχόμενες εκλογές

Πρόλογος

ΤΙΜΩΝΤΑΣ τα 100 ΧΡΟΝΙΑ από την ίδρυση της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) που συμπληρώθηκαν στις 30 Δεκέμβρη 2022, η Κομματική Οργάνωση Αττικής του ΚΚΕ διοργάνωσε τριήμερη έκθεση, με τίτλο δανεισμένο από στίχους του μεγάλου κομμουνιστή ποιητή Γιάννη Ρίτσου «ΕΣΣΔ... κ’ είσαι τραγούδι κ’ είσαι φως στης εργατιάς το στόμα».

Η πρωτοβουλία αυτή πραγματοποιήθηκε στις 9-10-11 Δεκέμβρη 2022, στο Μουσείο του Συνδέσμου Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών, 1967-1974 (πρώην στρατόπεδο ΕΑΤ-ΕΣΑ) και πλαισιώθηκε από πολύμορφες εκδηλώσεις.

Αυτή η έκθεση της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής του ΚΚΕ εντάσσεται στις πολύμορφες δράσεις ιστορικού - μορφωτικού - πολιτιστικού περιεχομένου που έχουν τη δική τους ξεχωριστή συμβολή στην ενίσχυση της αγωνιστικής συμπόρευσης με το ΚΚΕ παντού.

Η μελέτη τέτοιων μεγάλων ιστορικών γεγονότων, όπως αυτό της ίδρυσης της Σοβιετικής Ένωσης, που σφράγισε την ιστορία του 20^ού αιώνα, προσφέρει πολύτιμα και πλούσια συμπεράσματα για το σήμερα.

Μπορεί να δώσει δύναμη στην ταξική πάλη, να συμβάλει στη διαπαιδαγώγηση, στην έμπνευση και την αντοχή των νέων κομμουνιστριών και κομμουνιστών, να συνεπάρει ευρύτερα εργατικές-λαϊκές δυνάμεις, νέες και νέους, ώστε να κάνουν το αποφασιστικό βήμα, να γίνουν πρωταγωνιστές των εξελίξεων, να βάλουν με τη δράση τους τη δική τους σφραγίδα σε αυτές.

Αυτό διδάσκει η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και η ιστορία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ, της πρώτης νικηφόρας εφόδου της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων προς τον ουρανό, που για δεκαετίες κατάφερε το πραγματικά προοδευτικό στην εποχή μας, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που μαστίζει την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στον καπιταλισμό.

Η εργατική τάξη μπόρεσε να γυρίσει τον τροχό της Ιστορίας προς τα μπρος γιατί πήρε την εξουσία στα χέρια της, δημιούργησε το δικό της κράτος συντρίβοντας το κράτος των εκμεταλλευτών της, εκφράζοντας τα συμφέροντα των φυσικών της συμμάχων, των φτωχών αγροτών στην περίπτωση της ΕΣΣΔ. Μπόρεσε, με ριζικές και εκ βάθρων αλλαγές στην οικονομία και στην εξουσία, ν’ απολαμβάνει τ’ αποτελέσματα του τεράστιου πλούτου που με τον ιδρώτα της έφτιαχνε, να μην της τον κλέβει μια μικρή μειοψηφία παράσιτων-καπιταλιστών, να συμμετάσχει ουσιαστικά στη δική της εξουσία, στη λήψη των αποφάσεων, στον έλεγχό τους ' και στη διεύθυνση της παραγωγής.

Το κατάφερε, γιατί είχε ως εμπροσθοφυλακή το δικό της κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα των Μπολσεβίκων. Το Κόμμα που αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο τη μαχητική πείρα που απέκτησαν τα μέλη του στις σκληρές ταξικές αναμετρήσεις ολόκληρης της περιόδου 1903-1917 και ανταποκρίθηκε στο καθήκον του - ως συλλογικός διανοούμενος- με την ανάπτυξη της κοσμοθεωρίας του επιστημονικού κομμουνισμού, δε-μένης με την επαναστατική πράξη, με ηγέτη τον Λένιν.      '

Η 70χρονη πορεία της ΕΣΣΔ, παρά τις αδυναμίες, τις ανωριμότητες, τις ανεπάρκειες και τα λάθη, απέδειξε την ανωτερότητα του σοσιαλισμού σε σύγκριση με την καπιταλιστική βαρβαρότητα που ζούμε.

Το ΚΚΕ, από θέση υπεράσπισης του σοσιαλισμού που οικοδομήθηκε στην ΕΣΣΔ κατά τον 20ό αιώνα, μακριά από μηδενισμούς και ωραιοποιήσεις, έχει βγάλει σημαντικά συμπεράσματα για την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και τις νομοτέλειές της, για τις αιτίες των αντεπαναστατικών ανατροπών, που έφεραν ένα μεγάλο -αλλά σίγουρα προσωρινό- ιστορικό πισωγύρισμα. Συμπεράσματα που αποτελούν μεγάλο εφόδιο στην επαναστατική πάλη σήμερα, ώστε η επόμενη «έφοδος στον ουρανό» να είναι ανεπίστρεπτα νικηφόρα.

Το αδύνατο έγινε δυνατό. Μπορεί να συμβεί και σήμερα. Ο τροχός της Ιστορίας θα γυρίσει προς τα εμπρός, γιατί οι δυνάμεις της πρωτοπόρας κοινωνικής δύναμης της εποχής μας, της εργατικής τάξης, είναι ανεξάντλητες.

Ο σοσιαλισμός είναι η απάντηση στον 21ο αιώνα!

Στην παρούσα έκδοση είναι συγκεντρωμένο το υλικό που εκτέθηκε με τη μορφή ταμπλό, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων, η εισηγητική ομιλία της συναυλίας κλασικής μουσικής δωματίου με έργα Σοβιετικών συνθετών, η κεντρική ομιλία της συζήτησης με θέμα «100 χρόνια από την ίδρυση της ΕΣΣΔ: Ο πάγος έσπασε, ο δρόμος άνοιξε, ο δρόμος χαράχτηκε...». Περιέχοντας επίσης, οι σοβιετικές αφίσες που ανατυπώθηκαν από την ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, καθώς και το σημαντικό αρχειακό υλικό που προσφέρθηκε, στα πλαίσια του 3μέρου των εκδηλώσεων, στο Αρχείο του ΚΚΕ.

Σκανάροντας το OCR, που βρίσκεται στο τέλος της παρούσας έκδοσης, μπορεί κανείς να «περπατήσει» ψηφιακά στην έκθεση.

Τέλος, στο ένθετο υλικό βρίσκεται το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στην έκθεση με τίτλο «Το δύσκολο πόστο του επαναστάτη. Ο ρόλος του Λένιν στην Επανάσταση του 1917».

Για την έναρξη της έκθεσης ο Μάκης Μακρής, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και του Γραφείου Περιοχής της ΚΟ Αττικής, σημείωσε:

«Η πρωτοβουλία της ΚΟ Αττικής εντάσσεται στις πολύμορφες δράσεις ιστορικού - μορφωτικού - πολιτιστικού περιεχομένου που εξελίσσονται όλη αυτή την περίοδο και ενισχύουν το Κάλεσμα αγωνιστικής συμπόρευσης με το ΚΚΕ παντού, προς την εργατική τάξη, το λαό, τη νεολαία. Γιατί η ανάδειξη μεγάλων ιστορικών γεγονότων, όπως αυτό της ίδρυσης της Σοβιετικής Ένωσης 100 χρόνια πριν, που σφράγισε την ιστορία του 20ού αιώνα, προσφέρει πολύτιμα και πλούσια συμπεράσματα για τον αγώνα που δίνουμε καθημερινά. Μπορούν να γίνουν μεγάλη δύναμη στην ταξική πάλη σήμερα, να συμβάλουν στη διαπαιδαγώγηση, στην έμπνευση και την αντοχή των νέων κομμουνιστριών και κομμουνιστών, να συνεπάρουν ευρύτερα εργατικά - λαϊκά στρώματα και νέους, ώστε να κάνουν το αποφασιστικό βήμα, να γίνουν πρωταγωνιστές των εξελίξεων, να βάλουν με τη δράση τους τη σφραγίδα τους σε αυτές. Αυτό διδάσκει η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και η ιστορία της ΕΣΣΔ, της πρώτης νικηφόρας εφόδου προς τον ουρανό, που για δεκαετίες κατάργησε την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η εργατική τάξη μπόρεσε να γυρίσει τον τροχό της ιστορίας προς τα μπρος γιατί πήρε την εξουσία στα χέρια της, έφτιαξε το δικό της κράτος συντρίβοντας το κράτος των εκμεταλλευτών της, μπόρεσε με ριζικές αλλαγές στην οικονομία και την εξουσία να απολαμβάνει τα αποτελέσματα του τεράστιου πλούτου που με τον ιδρώτα της έφτιαχνε και να μην της τον κλέβει μια μικρή μειοψηφία παράσιτων - καπιταλιστών.

Το κατάφερε, γιατί είχε ως εμπροσθοφυλακή το δικό της Κόμμα, το Κόμμα των Μπολσεβίκων, που αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο τη μαχητική πείρα που απέκτησαν τα μέλη του στις σκληρές ταξικές μάχες ολόκληρης της περιόδου 1905-1917. Αλλά και γιατί οι Μπολσεβίκοι, με ηγέτη τον Λένιν, σε κάθε φάση ανάπτυξης της ταξικής πάλης, επέδειξαν χαρακτηριστική ικανότητα εξυπηρέτησης της στρατηγικής με την ανάλογη πολιτική, με συμμαχίες, συνθήματα, ελιγμούς, καθώς και εύστοχη αντιπαράθεση με τους ταξικούς τους αντιπάλους, όπως και με τους μενσεβίκους και τις υπόλοιπες οπορτουνιστικές δυνάμεις. Η ιστορία της ΕΣΣΔ μας διδάσκει ότι όσο το ΚΚ εκπλήρωνε με επιτυχία τον πρωτοπόρο ρόλο του, υπήρχαν και τα ανάλογα αποτελέσματα. Είναι χαρακτηριστικά τα τεράστια επιτεύγματα των εργαζομένων της Σοβιετικής Ένωσης σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, που ακόμα και σήμερα είναι απλησίαστα στις καπιταλιστικές χώρες. Όταν το Κόμμα δεν ανταποκρινόταν στα πρωτόγνωρα καθήκοντα της πρώτης προσπάθειας οικοδόμησης της νέας κοινωνίας και προσπάθησε να λύσει υπαρκτά προβλήματα του σοσιαλισμού αξιοποιώντας κριτήρια και κανόνες του καπιταλισμού, τότε η προσπάθεια αδυνάτισε, αντιστράφηκε. Σημείο καμπής αποτέλεσε η οπορτουνιστική στροφή που πραγματοποιήθηκε στο 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956. Αντί η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων να αντιμετωπίσει προωθητικά με την επέκταση και εμβάθυνση των κομμουνιστικών σχέσεων, επιλέχτηκε ο αντίστροφος δρόμος. Το αποτέλεσμα ήταν η ενίσχυση του ατομικού - ομαδικού συμφέροντος έναντι του συλλογικού, που αποτέλεσε και τη βάση για την ανάπτυξη των κοινωνικών δυνάμεων εκείνων που επικράτησαν και μέσα στο ΚΚΣΕ και ηγήθηκαν των αντεπαναστατικών ανατροπών, φέρνοντας ένα τεράστιο ιστορικό πισωγύρισμα για τους λαούς όλου του κόσμου.

Παρά τις αδυναμίες, τις ανωριμότητες και τα λάθη, η 70χρονη πορεία της ΕΣΣΔ απέδειξε την ανωτερότητα του σοσιαλισμού σε σύγκριση με την καπιταλιστική βαρβαρότητα που ζούμε. Το ΚΚΕ, από θέση υπεράσπισης του σοσιαλισμού που οικοδομήθηκε στην ΕΣΣΔ κατά τον 20^ό αιώνα, μακριά από μηδενισμούς και ωραιοποιήσεις, έχει βγάλει πολύτιμα συμπεράσματα, ώστε η επόμενη έφοδος στον ουρανό να είναι ανεπίστρεπτα νικηφόρα.

Αυτό αναδεικνύει και το απόσπασμα του μεγάλου Γερμανού επαναστάτη Καρλ Λίμπκνεχτ, που επιλέξαμε να κοσμεί ένα από τα ταμπλό της έκθεσης: «Οι ηττημένοι του σήμερα θα είναι οι νικητές του αύριο. Επειδή η ήττα τους διδάσκει (…) Και μόνο μέσα από αβέβαιες προσπάθειες, μόνο μέσα από λάθη ανωριμότητας, μόνο μέσα από επίπονα πισωγυρίσματα και αποτυχίες μπορούν να αποκτήσουν πρακτική γνώση, που εγγυάται τη μελλοντική επιτυχία. (…) Και μέσα από κάθε ήττα ανοίγεται μπροστά τους ο δρόμος προς τη νίκη».

 

 

105+ ΧΡΟΝΙΑ από την ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ: Ο Σοσιαλισμός_Κομμουνισμός αναγκαίος και επίκαιρος απάντηση στον καπιταλιστικό δρόμο που σαπίζει

«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο (…)
Η υπόθεση πρέπει να κριθεί το δίχως άλλο σήμερα το βράδυ ή τη νύχτα.
Η ιστορία δεν θα συγχωρήσει την καθυστέρηση στους επαναστάτες που θα μπορούσαν να νικήσουν σήμερα (και σίγουρα θα κινήσουν), αλλά θα κινδύνευαν να χάσουν πολλά αύριο, θα κινδύνευαν να τα χάσουν όλα (…)
Η κυβέρνηση κλονίζεται. Πρέπει να την αποτελειώσουμε με κάθε θυσία!
Η καθυστέρηση της δράσης ισοδυναμεί με θάνατο».

                Β.Ι. Ουλιάνοφ (Λένιν)

7 Νοέμβρη (25 Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο) η εξέγερση, που είχε ξεσπάσει στην Πετρούπολη την προηγούμενη μέρα, αναπτύσσεται γοργά. Μόνο τα Χειμερινά Ανάκτορα (όπου βρίσκονταν τα μέλη της Προσωρινής Κυβέρνησης), το Γενικό Επιτελείο, το ανάκτορο Μαρίινσκι και ελάχιστα άλλα σημεία στο κέντρο της πόλης έμεναν ακόμη στα χέρια των αστικών δυνάμεων. Επαναστατικές εκδηλώσεις είχαν ξεσπάσει επίσης ταυτόχρονα στη Μόσχα, το Μινσκ, τη Κροστάνδη, κ.α.

Στις 10 το πρωί η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή δημοσιεύει διάγγελμα του Β. Ι. Λένιν με τίτλο «Προς τους πολίτες της Ρωσίας!», με το οποίο αναγγέλλει τη νικηφόρα πορεία της Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Το ίδιο πρωί ο Λένιν μιλάει στην Ολομέλεια του Σοβιέτ της Πετρούπολης και δηλώνει πως η Επανάσταση πραγματοποιήθηκε.

🎈 Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης στην καπιταλιστική Ρωσία

Το βράδυ στις 11 παρά είκοσι, άρχισε στο Σμόλνι τις εργασίες του το 2^ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών. Κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου ήταν παρόντες 649 αντιπρόσωποι, από τους οποίους 390 μπολσεβίκοι, 160 εσέροι, 72 μενσεβίκοι, κ.λπ. Οι μενσεβίκοι, οι δεξιοί εσέροι και οι υπόλοιπες δυνάμεις του συμβιβασμού, όταν πείστηκαν ότι η πλειοψηφία των συνέδρων ήταν με το μέρος των μπολσεβίκων, εγκατέλειψαν επιδεικτικά τη συνεδρίαση.

Οι δυνάμεις της επανάστασης ωστόσο προήλαυναν ακάθεκτες. Ήδη στη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου οι επαναστατημένοι εργάτες εφορμούσαν στα Χειμερινά Ανάκτορα τα οποία και κατέλαβαν, καταλύοντας έτσι τη Προσωρινή Κυβέρνηση.

Η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση
άρχιζε τη νικηφόρα πορεία της…

Η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση υπήρξε το μεγαλύτερο κοσμοϊστορικό γεγονός στον 20^ό αιώνα, που άνοιξε το δρόμο για το πέρασμα της κοινωνικής εξέλιξης στην ανώτερη βαθμίδα της, το σοσιαλισμό, με προοπτική την αταξική κομμουνιστική κοινωνία. Που ενσάρκωσε τα όνειρα και τους πόθους «των κολασμένων της Γης» για την έφοδο στο δικό τους ουρανό. Ο Κόκκινος Οκτώβρης έγινε σταθμός και εφαλτήριο της δράσης και της τεράστιας προσπάθειας εκατομμυρίων απλών ανθρώπων του μόχθου, για την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης.
Ήταν το δημιούργημα της οργανωμένης πολιτικής πάλης των λαϊκών μαζών, με ηγετική δύναμη την εργατική τάξη, που, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα, επιβεβαίωνε ότι η ανθρωπότητα μπήκε σε νέα ιστορική εποχή. Αυτήν, που, από τις αρχές του 20^ού αιώνα, φανέρωσε πως ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα που μπορεί να κινεί τις κοινωνικές εξελίξεις προς την πρόοδο, γι’ αυτό και χρειάζεται αντικατάσταση περιμένοντας το νεκροθάφτη του.

Η νίκη του Οκτώβρη όμως δεν ήρθε ξαφνικά.
Είχε προηγηθεί μια πολυετής και σύνθετη προσπάθεια θεωρητικής, πολιτικής και πρακτικής επαναστατικής δράσης του μπολσεβίκικου Κόμματος.

Εξάλλου, καθοριστικής σημασίας για τη νίκη της Επανάστασης ήταν η επεξεργασία και ανάπτυξη της πολιτικής γραμμής των μπολσεβίκων, με επικεφαλής τον Λένιν, όλη την κρίσιμη περίοδο από τον Φλεβάρη του 1917, που ανατράπηκε ο τσαρισμός, μέχρι τον Οκτώβρη.
Η περίοδος αυτή, μέσα και από τα έργα του Λένιν, αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα, μέσα από το οποίο αναδεικνύεται η ικανότητα διαμόρφωσης επαναστατικής πολιτικής, η διεξαγωγή της διαπάλης με την αστική τάξη, τους ελιγμούς της, αλλά και τις δυνάμεις που ωθούν στον συμβιβασμό, με σταθερή πυξίδα την πάλη για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.

Τη νύχτα ο Λένιν έφτασε στο Σμόλνι αναλαμβάνοντας την καθοδήγηση της εξέγερσης.
Ο μπολσεβίκος Β. Αντόνοφ — Οφσέενκο, ένας από τους καθοδηγητές της στρατιωτικής εφόδου στα Χειμερινά Ανάκτορα, αναφέρει σε μια γλαφυρή αφήγηση: «Στο άλλο δωμάτιο βρίσκουμε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, που παρίσταναν την Προσωρινή Κυβέρνηση. Κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και μοιάζουν μ’ έναν τρεμουλιαστό γκριζόχρωμο λεκέ. “Στο όνομα της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής σας συλλαμβάνω!” τους δηλώνω. Οι πρώην υπουργοί παραδίδουν τα έγγραφα και τα όπλα που τους απόμειναν. Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν υπάρχει πια»…

Οι λενινιστικές επεξεργασίες
που άνοιξαν το δρόμο για τη νίκη

Πριν από 105+ χρόνια ο κόσμος συγκλονίστηκε από τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Η νίκη του Οκτώβρη δεν ήρθε ξαφνικά. Είχε προηγηθεί μια πολυετής και σύνθετη προσπάθεια θεωρητικής, πολιτικής και πρακτικής επαναστατικής δράσης του μπολσεβίκικου Κόμματος.

Εξάλλου, καθοριστικής σημασίας για τη νίκη της Επανάστασης ήταν η επεξεργασία και ανάπτυξη της πολιτικής γραμμής των μπολσεβίκων, με επικεφαλής τον Λένιν, όλη την κρίσιμη περίοδο από τον Φλεβάρη του 1917, που ανατράπηκε ο τσαρισμός, μέχρι τον Οκτώβρη. Η περίοδος αυτή, μέσα και από τα έργα του Λένιν, αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα, μέσα από το οποίο αναδεικνύεται η ικανότητα διαμόρφωσης επαναστατικής πολιτικής, η διεξαγωγή της διαπάλης με την αστική τάξη, τους ελιγμούς της, αλλά και τις δυνάμεις που ωθούν στον συμβιβασμό, με σταθερή πυξίδα την πάλη για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.

Τηλεγράφημα προς τους μπολσεβίκους που φεύγουν για τη Ρωσία
6 (19) Μάρτη 1917
«Η τακτική μας: πλήρης δυσπιστία, καμία υποστήριξη στη νέα κυβέρνηση, ιδιαίτερα υποπτευόμαστε τον Κέρενσκι, εξοπλισμός του προλεταριάτου - μοναδική εγγύηση, άμεσες εκλογές Δούμας στην Πετρούπολη, καμία προσέγγιση με άλλα κόμματα. Τηλεγραφήστε το στην Πετρούπολη.¹
                                  Ουλιάνοφ»

Αυτές τις σύντομες οδηγίες τηλεγράφησε ο Λένιν από τη Ζυρίχη προς τους μπολσεβίκους που ετοιμαζόντουσαν να περάσουν από τη Στοκχόλμη στην επαναστατημένη Πετρούπολη λίγες μέρες μετά το ξέσπασμα της επανάστασης του Φλεβάρη, το γκρέμισμα του τσαρισμού και τον σχηματισμό στις αρχές Μάρτη της λεγόμενης Προσωρινής Κυβέρνησης, με επικεφαλής αρχικά τον πρίγκιπα Λβοφ και στη συνέχεια τον εσέρο Α. Κέρενσκι.

Στις συνοπτικές αυτές οδηγίες βλέπουμε ήδη να διατυπώνονται δύο βασικές κατευθύνσεις που θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στο δρόμο προς τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης: Η στάση πλήρους δυσπιστίας και καμίας υποστήριξης προς την αστική Προσωρινή Κυβέρνηση που συγκροτήθηκε και - στον αντίποδα - η πλήρης υποστήριξη στη μαζική επαναστατική δράση του προλεταριάτου, που αποτυπωνόταν εκείνη την περίοδο στη δράση των επαναστατημένων Σοβιέτ εργατών και στρατιωτών.

Όταν, στις αρχές Απρίλη, ο Λένιν έφτασε στην επαναστατημένη Πετρούπολη, διατύπωσε τις περιβόητες «Θέσεις του Απρίλη». Οι «Θέσεις του Απρίλη» με την ανάλυση του Λένιν και τον νέο τρόπο τοποθέτησης των προβλημάτων κατέπληξαν πολλούς, ακόμη και στελέχη των μπολσεβίκων. «Να ρίξουμε ξύδι και χολή στο γλυκό νεράκι της επαναστατικής λογοκοπίας», σημείωνε ο Λένιν χαρακτηριστικά.

Ουσιαστικά ο Λένιν εισηγήθηκε ένα σύνολο θέσεων που αποτελούσαν πλαίσιο για την ανασυγκρότηση του επαναστατικού εργατικού κινήματος σε νέα βάση και διαμόρφωνε τη στρατηγική του Κόμματος των Μπολσεβίκων με τη νίκη της επανάστασης του Φλεβάρη. Οι «Θέσεις του Απρίλη» καλούσαν σε πλήρη διαχωρισμό και ανεξαρτησία του επαναστατικού εργατικού κινήματος από το παλιό οπορτουνιστικό σοσιαλδημοκρατικό ρεύμα, σε καμία παροχή στήριξης προς την Προσωρινή Κυβέρνηση και σε συνέχιση της επαναστατικής δραστηριότητας των μαζών με στόχο την εργατική εξουσία. Το καθήκον που μπήκε στην ημερήσια διάταξη ήταν αυτό της προετοιμασίας για τη σοσιαλιστική - προλεταριακή επανάσταση.

Τα καθήκοντα του προλεταριάτου στην τωρινή επανάσταση
4-5 (17-18) Απρίλη 1917

Επειδή έφτασα στην Πετρούπολη μόλις τη νύχτα στις 3 Απρίλη, δεν μπορούσα, φυσικά, να κάνω εισήγηση στη συγκέντρωση στις 4 Απρίλη για τα καθήκοντα του προλεταριάτου, παρά μόνο εξ ονόματός μου, με την επιφύλαξη ότι δεν είμαι αρκετά προετοιμασμένος. (...) Δημοσιεύω τις προσωπικές μου αυτές Θέσεις, συνοδεύοντάς τις μόνο με πολύ σύντομες επεξηγηματικές παρατηρήσεις (...)

1. Στη στάση μας απέναντι στον πόλεμο, που από την πλευρά της Ρωσίας και με τη νέα κυβέρνηση του Λβοφ και Σία παραμένει αναμφισβήτητα ληστρικός, ιμπεριαλιστικός πόλεμος, εξαιτίας του καπιταλιστικού χαρακτήρα αυτής της κυβέρνησης, είναι απαράδεκτες και οι παραμικρές παραχωρήσεις στον «επαναστατικό αμυνιτισμό». Για έναν επαναστατικό πόλεμο, που πραγματικά δικαιολογεί τον επαναστατικό αμυνιτισμό, το συνειδητό προλεταριάτο μπορεί να συμφωνήσει μόνο με τον όρο:

α) Περάσματος της εξουσίας στα χέρια του προλεταριάτου και των πιο φτωχών τμημάτων της αγροτιάς που κλίνουν προς αυτό. β) Παραίτησης από όλες τις προσαρτήσεις στην πράξη και όχι στα λόγια. γ) Ολοκληρωτικής ρήξης στην πράξη με όλα τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Παίρνοντας υπόψη την αναμφισβήτητη καλοπιστία των πλατιών στρωμάτων των μαζικών εκπροσώπων του επαναστατικού αμυνιτισμού, που παραδέχονται τον πόλεμο μόνο από ανάγκη και όχι χάρη των κατακτήσεων, παίρνοντας υπόψη την εξαπάτησή τους από την αστική τάξη, πρέπει να τους εξηγούμε το λάθος τους πολύ διεξοδικά, επίμονα και υπομονετικά, να τους εξηγούμε την αδιάρρηκτη σύνδεση του κεφαλαίου με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, να τους αποδείχνουμε ότι χωρίς την ανατροπή του κεφαλαίου ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει με μια ειρήνη αληθινά δημοκρατική, όχι εξαναγκαστική.

Οργάνωση της πιο πλατιάς προπαγάνδας αυτής της άποψης στον μάχιμο στρατό. Συναδέλφωση.

2. Η ιδιομορφία της σημερινής στιγμής στη Ρωσία βρίσκεται στο πέρασμα από το πρώτο στάδιο της επανάστασης που έδωσε την εξουσία στην αστική τάξη, εξαιτίας της ανεπαρκούς συνειδητότητας και οργάνωσης του προλεταριάτου, στο δεύτερο στάδιό της που πρέπει να δώσει την εξουσία στα χέρια του προλεταριάτου και των φτωχών στρωμάτων της αγροτιάς.

Το πέρασμα αυτό χαρακτηρίζεται, από το ένα μέρος, από ένα μέγιστο όριο νομιμότητας (από όλες τις εμπόλεμες χώρες η Ρωσία είναι σήμερα η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο), από το άλλο μέρος, από την έλλειψη βίας πάνω στις μάζες και, τέλος, η ανεπίγνωστα καλόπιστη στάση των μαζών απέναντι στην κυβέρνηση των καπιταλιστών, των χειρότερων εχθρών της ειρήνης και του σοσιαλισμού.

Η ιδιομορφία αυτή απαιτεί από μας ικανότητα προσαρμογής στις ιδιαίτερες συνθήκες της κομματικής δουλειάς μέσα στις πρωτάκουστα πλατιές μάζες του προλεταριάτου, που μόλις τώρα ξύπνησαν στην πολιτική ζωή.

3. Καμιά υποστήριξη στην Προσωρινή Κυβέρνηση, να εξηγούμε ότι είναι πέρα για πέρα ψεύτικες όλες οι υποσχέσεις της, ιδιαίτερα η υπόσχεση για παραίτηση από τις προσαρτήσεις. Ξεσκέπασμα, αντί της απαράδεκτης «απαίτησης» - που σπέρνει αυταπάτες - να πάψει η κυβέρνηση αυτή, κυβέρνηση καπιταλιστών, να είναι ιμπεριαλιστική.

4. Αναγνώριση του γεγονότος ότι στα περισσότερα Σοβιέτ των εργατών βουλευτών το κόμμα μας είναι μειοψηφία, και για την ώρα αποτελεί αδύνατη μειοψηφία απέναντι στο συνασπισμό όλων των μικροαστικών, οπορτουνιστικών στοιχείων, που βρίσκονται κάτω από την επιρροή της αστικής τάξης και που διοχετεύουν την επιρροή της στο προλεταριάτο. (...)

Να εξηγήσουμε στις μάζες ότι το Σοβιέτ των εργατών βουλευτών είναι η μόνη δυνατή μορφή επαναστατικής κυβέρνησης και ότι γι' αυτό, όσο η κυβέρνηση αυτή θα βρίσκεται κάτω από την επιρροή της αστικής τάξης, το καθήκον μας μπορεί να είναι μόνο η υπομονετική, συστηματική, επίμονη και προσαρμοσμένη στις πρακτικές ιδιαίτερα ανάγκες των μαζών, εξήγηση των λαθών της τακτικής τους. (...)

5. Όχι κοινοβουλευτική δημοκρατία - επιστροφή από τα Σοβιέτ των εργατών βουλευτών σ' αυτή θα ήταν βήμα προς τα πίσω - αλλά δημοκρατία των Σοβιέτ των εργατών, των εργατών γης και των αγροτών βουλευτών σε όλη τη χώρα, από τα κάτω ως τα πάνω. (...)

6. Στο αγροτικό πρόγραμμα μεταφορά του κέντρου βάρους στα Σοβιέτ των βουλευτών εργατών γης. Εθνικοποίηση όλων των γαιών της χώρας, διάθεση γης από τα τοπικά Σοβιέτ των εργατών γης και των αγροτών βουλευτών. Συγκρότηση Σοβιέτ βουλευτών από τους φτωχούς αγρότες. Δημιουργία από κάθε μεγάλο κτήμα (με έκταση από 100 έως 300 περίπου ντεσιατίνες, ανάλογα με τις τοπικές και άλλες συνθήκες και κατά την κρίση των τοπικών οργάνων) ενός υποδειγματικού νοικοκυριού κάτω από τον έλεγχο του Σοβιέτ των βουλευτών εργατών γης και για λογαριασμό της κοινωνίας.

7. Άμεση συγχώνευση όλων των τραπεζών της χώρας σε μια πανεθνική τράπεζα και άσκηση ελέγχου πάνω σ' αυτήν από την πλευρά του Σοβιέτ των εργατών βουλευτών.

8. Οχι «εφαρμογή» του σοσιαλισμού σαν άμεσο καθήκον μας, αλλά πέρασμα αμέσως μόνο στον έλεγχο της κοινωνικής παραγωγής και της διανομής των προϊόντων από μέρους του Σοβιέτ των εργατών βουλευτών.(...)²

Η στάση απέναντι στην Προσωρινή Κυβέρνηση και η διαπάλη με τη συμβιβαστική πολιτική που ακολουθούσαν οι εσέροι και οι μενσεβίκοι (που πλειοψηφούσαν σε εκείνη τη φάση στα Σοβιέτ) αποτέλεσαν κομβικά στοιχεία στην πολιτική γραμμή των μπολσεβίκων όλη την περίοδο μέχρι και τον Οκτώβρη.

Στις 26 του Απρίλη η Προσωρινή Κυβέρνηση εξέδωσε την έκκληση «Για την κυβέρνηση συνασπισμού». Οι εσέροι και οι μενσεβίκοι, μετά την υποστήριξη που παρείχαν στην Προσωρινή Κυβέρνηση μέσω των Σοβιέτ, αποφάσισαν τελικά τον Μάη να μπουν στη σύνθεσή της αναλαμβάνοντας υπουργικές θέσεις.

Η συμμετοχή στην κυβέρνηση παρουσιάστηκε από τους εκπροσώπους των εσέρων και των μενσεβίκων (οι οποίοι υπενθυμίζουμε ότι χαρακτηρίζονταν «σοσιαλιστικά» κόμματα) ως σύμφωνη με τους όρους του Συνεδρίου του Αμστερνταμ της Β' Διεθνούς, που επέτρεπε την είσοδο σοσιαλιστών σε αστική κυβέρνηση σε «εξαιρετικές» περιπτώσεις.

Οι μπολσεβίκοι ξεσκέπασαν τον ρόλο των εσέρων και των μενσεβίκων, όξυναν τη διαπάλη και τη διαφωτιστική δουλειά μέσα στην εργατική τάξη.

Υποστηρικτές του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος συμμετέχουν στην τελετή μνήμης στο Μαυσωλείο του Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία και στο μνημείο των Ηρώων της Επανάστασης στα τείχη του Κρεμλίνου στη Μόσχα.
Ρωσία - 7 Νοεμβρίου 2021 γιορτασμός της 104ης επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 Φωτο AFP

Τα διδάγματα της επανάστασης μας
(γράφτηκε τέλη Ιούλη 1917)

«Οι καπιταλιστές, καλύτερα οργανωμένοι, πιο έμπειροι στο έργο της ταξικής πάλης και της πολιτικής, διδάχτηκαν πιο γρήγορα απ΄ τους άλλους. Βλέποντας ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να κρατηθεί, κατέφυγαν σε μια μέθοδο, που μετά το 1848 την εφάρμοζαν ολόκληρες δεκαετίες οι καπιταλιστές των άλλων χωρών για να ξεγελούν, να διαιρούν και να αδυνατίζουν τους εργάτες. Η μέθοδος αυτή είναι η λεγόμενη κυβέρνηση ''συνασπισμού'', δηλαδή μια κοινή, ενωμένη κυβέρνηση, αποτελούμενη από την αστική τάξη και τους λιποτάκτες του σοσιαλισμού. (...) Οι ''σοσιαλιστές'' ηγέτες, μπαίνοντας στην κυβέρνηση της αστικής τάξης, αποδείχνονται κατά κανόνα ανδρείκελα, μαριονέτες, προκάλυμμα για τους καπιταλιστές, όργανο εξαπάτησης των εργατών».³

Είναι χαρακτηριστικές αποφάσεις που, μέσα και από την παρέμβαση των μπολσεβίκων, πάρθηκαν σε διάφορα εργοστάσια, ξεσκεπάζοντας τη συμμετοχή των «σοσιαλιστικών κομμάτων» στην κυβέρνηση και που απαιτούσαν να περάσει η εξουσία στα Σοβιέτ⁴:

Απόφαση διαμαρτυρίας των εργατών του εργοστασίου Τσέσερ ενάντια στο σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού
Εμείς, οι εργάτες του εργοστασίου του Τσέσερ, θεωρούμε την προσχώρηση των σοσιαλιστικών στοιχείων στην κυβέρνηση συνασπισμού επιζήμια για το προλεταριάτο και την αγροτιά, γιατί η συμμετοχή σ' αυτήν θα καταστείλει την ταξική πολιτική μας και θα δυναμώσει το στρατόπεδο της αστικής τάξης, επιρρίπτοντας μέρος της ευθύνης, που προέρχεται από την εξωτερική και εσωτερική πολιτική της αστικής τάξης, στο προλεταριάτο.

Απόφαση διαμαρτυρίας των εργατών των «Ενωμένων Εργοστασίων Καλωδίων»
Εμείς, οι εργάτες και υπάλληλοι των «Ενωμένων Εργοστασίων Καλωδίων», στη γενική μας συνέλευση στις 3 του Μάη, όπου πήραν μέρος 2.500 άτομα, αφού ακούσαμε τους εκπροσώπους του Κεντρικού Σοβιέτ σχετικά με την επιθυμία της Προσωρινής Κυβέρνησης και της πλειοψηφίας του Σοβιέτ να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού που να έχει την εμπιστοσύνη του λαού, αποφασίσαμε να εκφράσουμε αρνητική στάση απέναντι στην κυβέρνηση συνασπισμού, που αποτελεί προπέτασμα. Για τις ενέργειες της αστικής κυβέρνησης· απαιτούμε την παράδοση της εξουσίας, ολοκληρωτικά, στο Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών Αντιπροσώπων.

Τους μήνες που ακολούθησαν, ο αγώνας ενάντια στην Προσωρινή Κυβέρνηση κλιμακώθηκε και πέρασε από διάφορες φάσεις.

• Κρίσιμη καμπή αποτέλεσε το καλοκαίρι του 1917. Στις 4 Ιούλη πραγματοποιήθηκε μεγαλειώδης διαδήλωση στην Πετρούπολη, στην οποία συμμετείχαν 500 χιλιάδες εργάτες, στρατιώτες και ναύτες. Με τις διαδηλώσεις να έχουν χαρακτηριστεί «μπολσεβίκικη συνωμοσία» και «ανταρσία», στρατιωτικά τμήματα πιστά στην Προσωρινή Κυβέρνηση χτύπησαν τους διαδηλωτές. Σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν περισσότερα από 400 άτομα, ενώ η Πετρούπολη κηρύχτηκε σε κατάσταση πολιορκίας.
• Στις 8 Ιούλη η Προσωρινή Κυβέρνηση αναδιοργανώθηκε με νέα σύνθεση, στην οποία πρωθυπουργός ανέλαβε ο Α. Κέρενσκι. Εξαπολύθηκαν διώξεις απέναντι στους μπολσεβίκους, ενώ εκδόθηκε διαταγή σύλληψης του Λένιν, ο οποίος πέρασε στην παρανομία και μετακινήθηκε με απόφαση του Κόμματος.
• Μετά τα γεγονότα του Ιούλη η αντεπανάσταση αποθρασύνθηκε περισσότερο. Τον Αύγουστο εκδηλώθηκε απόπειρα αντεπαναστατικού πραξικοπήματος από τον στρατηγό Λ. Κορνίλοφ. Ο κίνδυνος που απειλούσε την επανάσταση ξεσήκωσε τις λαϊκές μάζες, επικεφαλής των οποίων μπήκε το μπολσεβίκικο κόμμα. Οι μπολσεβίκοι κατόρθωσαν όχι μόνο να δώσουν παλλαϊκή έκταση στον αγώνα κατά του Κορνίλοφ, αλλά και να ξεσκεπάσουν ολόπλευρα τον Κέρενσκι σαν καλυμμένο κορνιλοφικό, που εφάρμοζε το ίδιο επίσης αντεπαναστατικό πρόγραμμα με άλλα μέσα.
• Ο αγώνας ενάντια στον Κορνίλοφ αποτέλεσε σημαντική καμπή, καθώς ισχυροποίησε την επιρροή του μπολσεβίκικου κόμματος. Στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτέμβρη αρχίζει να αλλάζει ο συσχετισμός στα Σοβιέτ υπέρ των μπολσεβίκων.
• Από τον Σεπτέμβρη, με βάση και τις συνθήκες που έχουν πια διαμορφωθεί, ο Λένιν με αποφασιστικότητα θέτει την άμεση προετοιμασία του Κόμματος. Στις 29 Σεπτέμβρη προειδοποιεί: «Η κρίση ωρίμασε. Ολόκληρο το μέλλον της ρωσικής επανάστασης παίζεται κορώνα - γράμματα. Κρίνεται η τιμή ολόκληρου του μπολσεβίκικου κόμματος».⁵
• Στις 10 του Οκτώβρη, σε μια ιστορική συνεδρίαση της ΚΕ των Μπολσεβίκων με την παρουσία του Λένιν, επικυρώθηκε η απόφαση να προετοιμαστεί αμέσως όλο το Κόμμα για την ένοπλη εξέγερση.

Οι μπολσεβίκοι προχώρησαν σε συγκρότηση στρατιωτικού επαναστατικού κέντρου υπό την ευθύνη της ΚΕ (στο οποίο συμμετέχουν μέλη της ΚΕ όπως οι Ι. Β. Στάλιν, Α. Μπουμπνόφ, Γ. Σβερντλόφ, Μ. Ουρίτσκι κ.ά.), ενώ επίσης συγκροτούν Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή (ΣΕΕ) μέσα στο πλαίσιο του Σοβιέτ της Πετρούπολης. Η ΣΕΕ θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία, συγκέντρωση, συντονισμό και καθοδήγηση των δυνάμεων για την ένοπλη εξέγερση. Στέλνει σε όλες τις μονάδες επιτρόπους, ώστε τα στρατεύματα να υπακούν σε εκείνη και όχι στην Προσωρινή Κυβέρνηση.
Το βράδυ της 24ης Οκτώβρη ο Λένιν απευθύνεται με ένα αποφασιστικό γράμμα προς τα μέλη της ΚΕ, καλώντας το Κόμμα να περάσει σε άμεση δράση.

Δείτε επίσης
🔴 104 χρόνια από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση
🔴 Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης στην καπιταλιστική Ρωσία
Η μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση 104 χρόνια μετά φωτίζει τις λεωφόρους του μέλλοντος 📽️ 🎬 📸

Σημειώσεις:

1. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τ. 31, σ. 7
2. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τ. 31. σ. 113-118
3. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τ. 34, σ. 63
4. Παρουσιάζονται, μαζί και με άλλα σχετικά υλικά, στο βιβλίο «1917 - Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
5. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τ. 34, σ. 280
6. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τ. 34, σ. 435-436
7. «Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα», «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2017, σ. 216-217