29 Νοεμβρίου 1964 Γοργοπόταμος: “Δολοφόνοι! Δολοφόνοι!”

Γοργοπόταμος 1.22’ το μεσημέρι 29 Νοεμβρίου 1964.
Λίγα δευτερόλεπτα ακόμη και 13 άνθρωποι θα διαμελιστούν από μια αμερικανική νάρκη Μ2Α3 που θα εκραγεί στο κέντρο μιας συγκέντρωσης 20 χιλιάδων ατόμων τιμούσαν την Εθνική Αντίσταση. Τριάντα εννιά οι τραυματίες της δολοφονικής προβοκάτσιας που ο Γ. Παπανδρέου τη χαρακτήρισε ατύχημα από νάρκη του Εμφυλίου που δεν εξουδετερώθηκε από τις τρεις εκκαθαρίσεις του ναρκοπεδίου της περιοχής (1951, 1955, 1957) που είχαν προηγηθεί.
Στην πραγματικότητα ήταν μια αντικομμουνιστική πολιτική σκευωρία πίσω από την οποία βρίσκονταν ξένες και ντόπιες μυστικές υπηρεσίες.

·       «Το πλήθος επαναλάμβανε το σύνθημα «Εθνική Αντίσταση», «Αναγνώριση»! Εκείνη τη στιγμή, ο Δημήτρης μας ζήτησε νερό. Η μάνα του Ασημούλα άπλωσε το χέρι στο κεφάλι του και είπε: “Σώπα! Η γιορτή τελειώνει και θα φύγουμε’’… Αυτά ήταν τα τελευταία της λόγια. Μια ηφαιστιώδης τρομακτική έκρηξη μ’ ένα σύννεφο καπνού, μαύρου καπνού, χωρίς χώματα και σκόνη, μ’ έριξε χάμω και εμένα και τον Δημήτρη.

·       Μέσα σε αυτό το σκοτάδι άκουσα μια φωνή που έβγαινε από χιλιάδες στόματα: ‘’Δολοφόνοι! Δολοφόνοι!’’… Και δίπλα μου τον γαμπρό μου να λέει: ‘’Ασημούλα μου κουράγιο’’!

·       Η Ασημούλα – η γυναίκα μου, η μάνα τριών νηπίων άφησε την τελευταία πνοή στα χέρια του γαμπρού μου. Το βλήμα της είχε σκίσει την αορτή της καρδιάς της και το αίμα κόχλαζε. Όρμησα πάνω της. Της σχίσαμε τα ρούχα της, να βρούμε την πληγή της. Έβαλα το χέρι μου στην πληγή της να σταματήσει το αίμα. Ο Δημήτρης έσκουζε σαστισμένος κι έπεσε πάνω στη ματοβρεγμένη μάνα του. Κατάρες, κλάματα, φωνές. Πολτοποιημένα πτώματα. Ενός – του Κερτίνη – τουχε κοπεί το κεφάλι. Αλλουνού τούχε σκορπίσει το μυαλό. Άνθρωποι πεσμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, πλέανε μέσα σε λίμνη αίματος.

ℹ️ Από το προσωπικό ημερολόγιο του Δημήτρη Ραχιώτη, όπως δημοσιεύτηκε το απόσπασμα στο «Ριζοσπάστη»

Αντί να αναζητηθούν και να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι, 18 αγωνιστές, που τα θανατηφόρα βλήματα της νάρκης πέρασαν δίπλα τους, αλλά από τύχη δεν σκοτώθηκαν κατηγορήθηκαν τον Ιούνη του 1965 για στάση! Αρκετοί απ’ αυτούς προφυλακίστηκαν και στη δίκη που ξεκίνησε στις 26 Μαΐου 1965 άρχισε στη Λαμία, οι 12 καταδικάστηκαν σε ποινές από τρία χρόνια έως 7 μήνες φυλάκιση. Ανάμεσά τους και ο στρατηγός τους ΕΛΑΣ Γεράσιμος Αυγερόπουλος που καταδικάστηκε σαν «υποκινητής» σε 2,5 χρόνια.

Οι νεκροί

Γεώργιος Γιαννακούλης, Νικόλαος Δασόπουλος, Κωνσταντίνος Κανιούρας, Χρήστος Κεστίνης, Κωνσταντίνος Λεμπέσης, Κική Λιακοπούλου, Κωνσταντίνα Μπότη, Δημήτριος Μυλωνάς, Ηρωδιών Παπαζαχαρίου, Απόστολος Πολύμερος, Ασημούλα Ραχιώτη, Κωνσταντίνος Τσαρουχάς, Δήμος Τσιντικίδης

“Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα
στέλνει περήφανο χαιρετισμό…”

Το ημερολόγιο έδειχνε 25 του Νοέμβρη 1942, όταν, μετά από συνεργασία των ανταρτών του ΕΛΑΣ –κυρίως με τον ΕΔΕΣ και κάποιους Άγγλους σαμποτέρ, ανατινάχτηκε και σωριάστηκε σαν χάρτινος πύργος η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ήταν ένα χτύπημα μεγάλης σημασίας απέναντι στους χιτλερικούς καταχτητές, αφού λόγω της γκρεμισμένης γέφυρας διακόπηκε για πολλές μέρες ο ανεφοδιασμός των «Άφρικα κορπς» του Ρόμελ, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί σοβαρά η έκβαση των επιχειρήσεων στη Βόρεια Αφρική.
Η επιχείρηση είχε σχεδιάστηκε και αποφασίστηκε τέσσερις μέρες νωρίτερα, στο χωριό Καστριώτισσα.  Εκεί συναντήθηκαν και συσκέφτηκαν οι αρχηγοί του ΕΛΑΣ, Άρης Βελουχιώτης και του ΕΔΕΣ, Ναπολέων Ζέρβας με τους Άγγλους.

Ο Άρης με τον Κωστούλα
Φωτο Σπ. Μελετζής

Μεταφέρουμε την περιγραφή της επιχείρησης όπως την κατέγραψε τον Νοέμβρη του 1944 ο μαυροσκούφης Κωστούλας (Κ. Ν. Καβρέτζης) και τη διόρθωσε ο Άρης Βελουχιώτης στη Λαμία, όπου βρισκόταν τότε η έδρα του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ (δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη – 25/11/76). Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κωστούλας, που ήταν έφεδρος αξιωματικός, έγραψε τη διαταγή της επιχείρησης που του υπαγόρευσε ο Άρης και ήταν επικεφαλής των τριών ομάδων του ΕΛΑΣ που χτύπησαν την κύρια δύναμη της φρουράς.

25 Νοέμβρη 1942. Νύχτωσε. Στην κορφή της Οίτης, στο πριόνι του Χονδρογιάννη. Ανάμεσα σε θεόρατα έλατα απαγκιάσαμε για να περάσουμε τη βραδιά νηστικοί, ύστερα από πολύωρη πορεία. Το μέρος υγρό. Το χιόνι πέφτει αδιάκοπα.
― Ανάψτε ένα σωρό μπρε! φωνάζει ο Καραλίβανος. Στρίβει το μουστάκι του ο Θάνος κι οργανώνει στ’ άψε-σβήσε  τη δουλειά. Τα έξυπνα μάτια του παρακολουθούν κάθε κίνηση. Από τα λίγα ξύλα παίρνει φωτιά ο πρώτος σωρός, ακολουθεί ο δεύτερος. Κι αρχίζουμε το σβήσιμο… Και με το σβήσιμο της φωτιάς μας βρίσκει η αυγή.

Χιονίζει και βρέχει συνέχεια. Τα εκρηκτικά προωθούνται για το καλύβι ―στα μισά του δρόμου ως το γιοφύρι. Γίνεται προσκλητήριο. Όξω από την παράγκα των συνεργείων παρατάσσεται η δύναμη του Ζέρβα, σαρανταπέντε περίπου. Καμιά δεκαριά ―το συγγενολόι του― ο Μιχάλης, ο Λεωνίδας, ο Παντελής, ο παπάς κι άλλοι. Κι ένα οπλοπολυβόλο. Απέναντι παραταχτήκαμε εμείς. Εφτά συγκροτημένες ομάδες κι η ομάδα διοίκησης του αρχηγείου ―115 περίπου. Με 7 οπλοπολυβόλα, ένα βαρύ χότσκις, 3-4 τόμσον, κάμποσα στεν, αραβίδες και μακρύκανα ιταλικά. Κατά τις εννιά ξεκινήσαμε. Μαζί και το συνεργείο των Άγγλων. Μολυβένιος ο ουρανός. Όσο κατεβαίνουμε βρέχει και μας ποτίζει ως το κόκαλο.

Όξω από το καλύβι στην άκρη στη λάκα, ανάμεσα σε τρία ντούσικα, ο αρχηγός αλλάζει για τρίτη φορά το σχέδιο δράσης… Ο Ζέρβας γιομάτος ενθουσιασμό αδειάζει ένα μικρό μπουκάλι με ούζο.
― Έτσι μπράβο, αυτό το σχέδιο είναι σωστό. Το ’πα γω. Εμείς δεν θα χωρίσουμε ποτέ αδελφέ μου Άρη…
Και ξύνονταν ανήσυχος. Είχε την καλοσύνη από βραδύς να ξαλαφρώσει το μανδύα του αρχηγού από μερικά ζωύφια.

― Λοιπόν ―τόνισε συμπερασματικά ο αρχηγός― ο Κωστούλας με τρεις ομάδες και την ομάδα διοίκησης θα χτυπήσει την κύρια δύναμη, το φυλάκιο. Η ομάδα του Διαμαντή θα πιάσει την ξύλινη γέφυρα για ν’ αντιμετωπίσει εχθρικές ενισχύσεις που τυχόν θάρθουν από τη Λαμία μ’ αυτοκίνητα. Η ομάδα του Κίμωνα θα κόψει τα τηλεφωνικά σύρματα δέκα λεφτά πριν αρχίσει η επίθεση και θα πιάσει θέσεις ένα χιλιόμετρο μακριά από τη γέφυρα, προς τη Λαμία, με Άγγλο αξιωματικό που θα οργανώσει ανατίναξη με σκοπό να εμποδίσουν εχθρικές ενισχύσεις που τυχόν θάρθουν με το τρένο. Από τη γέφυρα της Παπαδιάς αποκλείεται να σταλούν ενισχύσεις. Και δυο ομάδες με τον Περικλή, το Θάνο, το Νικηφόρο, τον Πελοπίδα, θα τις κρατήσω για εφεδρεία.

Από τις δικές μου δυνάμεις πρέπει ―διέκοψε ο Ζέρβας― να λάβουν μέρος και στις δυο πλευρές. Ο Μιχάλης Μυριδάκης θα πάει με τον Κωστούλα.
― Ναι, διέκοψε ο αρχηγός. Με 15 άντρες θα περάσει τη γαλαρία, θα καταλάβει τυχόν υπάρχον πολυβολείο πάνω στη γαλαρία και θα κυκλώσει από τα νώτα το φυλάκιο με τρόπο που να μη μπορέσει να διαφύγει κανένας τους. Η υπόλοιπη δύναμή σου θα χτυπήσει το αριστερό φυλάκιο. Άλλωστε εκεί είναι σε σκηνή 15 Ιταλοί χωρίς οργανωμένες θέσεις μ’ ένα πολυβόλο μόνο.

Μόλις τους πάρει ο ύπνος

Ξεροκατάπιε ο Ζέρβας. Κι αν χρειαστεί ―συνέχισε ο αρχηγός― ρίχνουμε τμήμα της εφεδρείας για ενίσχυση. Σε 300 μέτρα απόσταση από αριστερά του ποταμού και σε σημείο που να δεσπόζει του πεδίου της μάχης να εγκαταστήσουμε το βαρύ πολυβόλο το οποίο θάχουμε στη διάθεσή μας. Εκεί θάχουμε και το Σταθμό Διοίκησης. Είστε σύμφωνος;
― Περίφημα… Δεν γίνεται καλύτερα. Μόνο που νομίζω πως πρέπει ν’ αρχίσουμε ή από βραδύς ή ξημερώματα.
― Ίσα-Ίσα τόνισε ο αρχηγός. Ούτε ξημερώματα πρέπει ν’ αρχίσουμε. Θα τους αφήσουμε να τους πάρει ο ύπνος και θα χτυπήσουμε στις 11 ή τα μεσάνυχτα. Έτσι θάχουμε τον καιρό ν’ αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε εξέλιξη της μάχης. Κι αν τυχόν φέρει ενισχύσεις ο εχθρός να μη μπορεί να τις χρησιμοποιήσει ενάντιά μας με αποτελεσματικότητα τη νύχτα. Όσο να ξημερώσει θα πρέπει οι άντρες να βγάλουνε τον ανήφορο και νάχουνε μπει στα έλατα. Σημείο συγκέντρωσης η καλύβα.

Είπαμε ―τονίζει ο Ζέρβας― δεν πρόκειται να διαφωνήσουμε ποτέ εμείς. Θα βαδίσουμε μαζί ως το τέλος.
Απ’ τη Βίνιανη ως το Γοργοπόταμο είχε με τον αρχηγό αλλεπάληλες συνομιλίες για την εξεύρεση βάσης για συνεργασία. Και κατέληξε πως είναι σύμφωνος για συνεργασία σε εαμική βάση και δημιουργία κοινής διοίκησης του ΕΛΑΣ με προσωπική συμμετοχή του. Γι’ αυτό ο αρχηγός πάντα προσεχτικός σε κάθε του φράση συμπλήρωνε:
― Επί σχεδίου βέβαια…
― Δεν πάμε ―πρότεινε ο αρχηγός― να μιλήσουμε δυο λόγια στους αντάρτες μας;
― Δε βαριέσαι, απάντησε με υπεροψία ο Ζέρβας. Δεν έχω να τους πω τίποτα, ούτε άλλωστε το κρίνω σκόπιμο.
― Με συγχωρείς αλλά εγώ θα πάω να μιλήσω στους δικούς μου πέντε λόγια.

Φεύγουμε. Στην άκρη της λάκας συντάχτηκαν οι άντρες.
― Έχουμε ―αρχίζει (ο Άρης)― πληροφορίες πως είναι πολύ οχυρωμένη η γέφυρα. Το φυλάκιο περιβάλλεται από συρματοπλέγματα που τα διαρρέει ηλεκτρικό ρεύμα και έχουν και νάρκες. Ενδέχεται να έχουμε θυσίες, και θυσίες μεγάλες. Η ανατίναξη όμως της γέφυρας συμφέρει τόσο στον συμμαχικό αγώνα, όσο και στον καθαρά ελληνικό. Και αν πρόκειται να επιζήσουν απ’ τη μάχη μόνο πέντε αντάρτες η επιχείρηση κρίνουμε πως πρέπει οπωσδήποτε να γίνει. Τι λέτε εσείς;

― Θα την κάνουμε. ― Θα την κάνουμε.
Τα μάτια των ανταρτών βγάζουνε σπίθες. Με πυρωμένη την ψυχή περιμένουνε, ανυπομονούνε.
― Όποιος θέλει να μείνει ή γιατί φοβάται, ή γιατί νομίζει ότι έχει υποχρεώσεις  και πρέπει να ζήσει, ή γιατί τέλος πάντων δεν θέλει να πολεμήσει να βγει έξω άφοβα. Τον αποδεσμεύω από τον όρκο πούχε δώσει.

Κανένας δεν κινήθηκε..
― Ξέραμε γιατί ήρθαμε κι αυτήν την ώρα περιμέναμε! Τονίζει ένας αντάρτης.
Με καλαμπούρι ο αρχηγός δίνει φωτιά στους συναγωνιστές κι αναλύει το σχέδιο της επίθεσης.

Ο καιρός υποχωρεί. Θολά κάπως φαίνεται το έδαφος ως τη γέφυρα. Η μεγάλη κλίση της δυτικής πλευράς, η ελαφρή της ανατολικής, το φυλάκιο, τα δυο πολυβόλα, τα χαρακώματα, η γαλαρία, το κόνισμα… Στήλωσα στα μάτια μου τα κιάλια και συνεχίζω την αναγνώριση.

Οχτώ η ώρα το βράδυ. Ήρθε και το νερό που ζήτησε ο Κρις, για να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε… Λάσπη, σκοτάδι, λάσπη και πάλι λάσπη. Φιλιόμαστε και ψιθυριστά αποχαιρετιόμαστε. Αν είχε φως θα φαίνονταν όλα τα μάτια βουρκωμένα. Ενωμένοι στη λύπη και στη χαρά, στη ζωή και στο θάνατο με τη φιλία που σφυρηλατήθηκε στην τραχύτητα, στις δυσκολίες και στη φωτιά του αγώνα ―πονάμε για το χωρισμό. Μα φεύγουμε με παρμένη την απόφαση. Σα φίδια οι ομάδες γλιστράνε στις γιδόστρατες. Η λάσπη της δεξαμενής που μας φτάνει πάνω από το γόνα περνιέται σύντομα. Σκοτάδι ―παντού σκοτάδι και νεκρική ησυχία.

Ένα τρένο έρχεται από τη γέφυρα της Παπαδιάς. Εντολή έχουμε να μη το θίξουμε. Φτάσαμε στο κόνισμα. Ο ανθυπολοχαγός Μιχάλης του Ζέρβα χώρισε. Πήρε την κατεύθυνση της γαλαρίας. Εμείς κόψαμε αριστερά. Βρίσκουμε την ευκαιρία με το θόρυβο του τρένου και φτάνουμε τρία μέτρα μακριά από το συρματόπλεγμα. Παραδίνω τα ψαλίδια στην πρώτη ομάδα. Ο Καραλίβανος πιάνει το αριστερό της παράταξης ―τη λάκα δίπλα στη γέφυρα. Πολύ αμυδρή διακρίνεται η σιλουέτα του σκοπού ένα δυο μέτρα βαθιά πάνω στη γέφυρα. Μάς αντιλήφτηκε και ρίχνει. Η πρώτη μας ντουφεκιά τον ρίχνει νεκρό. Και η μάχη άναψε.
Δυο ιταλικά πολυβόλα βάζουνε συνεχώς. Οι φαντάροι του φυλακίου πετάχτηκαν από τον ύπνο με τα εσώρουχα. Ένα οπλοπολυβόλο βάλλει από το παράθυρο κι ένα από τη γωνιά του φυλακίου. Δευτερόλεπτα σταματήσαμε μόνο για να επισημάνουμε θέσεις. Όρθιοι. Ο Καραλίβανος βάλλεται συνέχεια. Στο μεταξύ η πρώτη ομάδα κόβει τα σύρματα, η δεύτερη διοχετεύεται δεξιότερα κάτω από τα συρματοπλέγματα και η τρίτη τα περνάει πιο δεξιότερα. Ο ασυρματιστής μόλις ετοιμάστηκε να γυρίσει δέχεται μια ριπή μας και… διακόπτει. Ο Κεραυνός, ο Ταύρος και ο Ατρόμητος προπορεύονται… Είμαστε έτοιμοι για τη γενική έφοδο όταν από τη γαλαρία η ομάδα του Μιχάλη μας βάλλει. Καθηλωθήκαμε. Μια ιαχή βουερή από βρισιές και απειλές αντήχησε. Και η ομάδα του Μιχάλη σταμάτησε. Μόνο η αδεξιότητα των σκοπευτών γλίτωσε από τον θάνατο τα πρώτα παλικάρια μας που πλησίαζαν το φυλάκιο.

Εκτέλεση πατριωτών
μπροστά στη γκρεμισμένη
γέφυρα του Γοργοπόταμου
(φωτο Σπύρος Μελετζής)

Οι ζερβικοί τα χάνουν και υποχωρούν

― Η Τρίτη ομάδα προς τις σκηνές, φώναξα.
Τις σκηνές που ήταν δεξιά από το φυλάκιο απ’ όπου ρίχνουνται αραιοί πυροβολισμοί. Σιγεί και το δεύτερο εχθρικό οπλοπολυβόλο. Η δεύτερη ομάδα αλλάζει αμέσως το δικό της πούπαθε εμπλοκή ―ιταλικό από τη μάχη του Κρίκελου― και χρησιμοποιεί νέο. Ο Κεραυνός μπήκε στη σκηνή. Άλλον βαράει με τον υποκόπανο, μ’ άλλον πιάνεται στα χέρια… Χειροβομβίδες ρίχνονται πάνω στα πολυβόλα. Και σε 18 λεπτά έχουμε γίνει απόλυτα κύριοι του πεδίου της μάχης και παύουμε τις ντουφεκιές. Πολλοί έρχονται ντυμένοι ιταλικά από δίκωχο μέχρι άρβυλα.

― Τη φωτοβολίδα Μιχάλη! Το φυλάκιο κατελήφθη.
Μα ο Μιχάλης δεν φαίνεται. Ψάχνουν οι άντρες μα πουθενά. Δίνω εντολή και οι δυο ομάδες πιάνουν θέσεις προς τα ανατολικά και οι άλλες δυο ερευνούν  και συγκεντρώνουν τα λάφυρα. Ο Μιχάλης στα αναμεταξύ δε φαίνεται και φωνάζουμε συνέχεια για να ειδοποιηθεί το Στρατηγείο πως το φυλάκιο κατελήφθη. Δύναμη 80 και πάνω Ιταλογερμανών με οργανωμένες θέσεις άμυνας και γερό οπλισμό είχε εξουδετερωθεί σε 18 λεπτά της ώρας… Μα ο Μιχάλης δεν έκλεισε από τα νώτα το φυλάκιο κι έτσι κατόρθωσαν να διαφύγουν αρκετοί. Στη δυτική πλευρά η Ζερβική δύναμη δεν πλησίασε. Από 150 μέτρα έριξε. Οι Ιταλοί ακροβολίστηκαν. Το μεγάλωμα του μετώπου άμυνάς τους έκαμε τους Ζερβικούς να τα χάσουν. Φεύγουν πανικόβλητοι προς το Στρατηγείο. Κι εκεί μεγαλοποιούν την κατάσταση.

― Μας κύκλωσαν στρατηγέ μου! Θα βγουν ψηλότερα από μας…
Ο Ζέρβας ξύνει τα γένια του και παίρνει σύντομα την απόφαση.

― Τότε θα ρίξουμε τρεις φωτοβολίδες για να διατάξουμε γενική υποχώρηση.
Χρονοτριβή δε χρειάζεται. Στη Λαμία τα φώτα έχουνε σβήσει. Δέκα στρατιωτικά αυτοκίνητα κυλάνε προς το Λιανοκλάδι. Οι στιγμές κρίνουν την έκβαση πια. Όρθιος ο αρχηγός συντάσσει αμέσως τις δυο ομάδες εφεδρείας.
― Να καθαρίσει αμέσως το έδαφος με κάθε θυσία.
Φτάνει και ο Θάνος όλο χολή.
― Ο Κωστούλας πήρε από ώρα το φυλάκιο! Φωνάζουν συνέχεια!
Και με το πιστόλι στο χέρι προσπαθεί να μάσει τ’ «ασκέρι» του Ζέρβα για να το ρίξει κι αυτό στη μάχη. Τελικά μόνο τρεις κατορθώνει να πάρει μαζί του. Και τα βρισίδια του ακούγονται και σκεπάζουν όλη τη χλαλοή…

Ο συνταγματάρχης Έντι ύστερα από συνεννόηση με τον Άρη κι ενώ ακόμα συνεχίζεται στα αριστερά η μάχη, γλιστράει με την ομάδα σαμποτέρ (Άγγλων και Ελλήνων) στην αριστερή βάση της γέφυρας και οργανώνουν την πρώτη ανατίναξη. Ο συνταγματάρχης Κρις έμεινε με τον Άρη και το Ζέρβα. Αψηφώντας και αυτή ακόμα την έκβαση της μάχης που εξελίσσεται στο σημείο αυτό κολλάνε τις «μαγνητικές χελώνες» στη βάση της γέφυρας ατάραχοι κι ανεπηρέαστοι δείχνοντας ―πρέπει να το πούμε― πραγματικό ηρωισμό με πρώτο και καλύτερο από όλους τον ταξίαρχο Έντι.

Η ανατίναξη

Το υλικό μεταφέρεται. Τα πολυβόλα μετακινούνται. Μέσα στο φέγγισμα του φεγγαριού διαγράφονται οι σκιές που κινούνται σβέλτα. Μάς ανησυχεί όμως η άλλη πλευρά. Το ιταλικό πολυβόλο στην απέναντι άκρη της γέφυρας βάζει ακόμα. Παίρνουμε την απόφαση να τους ενισχύσουμε. Τέσσερις αντάρτες ο Ταύρος, ο Καραφωτιάς και δυο της ομάδας διοίκησης του Καραλίβανου περνούν τη γέφυρα. Η αναπνοή μας είναι κομμένη. Τα δευτερόλεπτα περνούν… Αυτοί βαδίζουν σταθερά πάνου  στα σίδερα. Η καρδιά μας σφίγγεται. Και υγραίνονται τα μάτια μας ατενίζοντας το ψυχικό μεγαλείο των τεσσάρων ηρώων.

Η αδημονία μας κορυφώνεται. Το πολυβόλο «το γέλιο του Θεού» συνεχίζει να βάλλει. Συχνά-πυκνά φαίνονται οι λάμψεις από τις ντουφεκιές. Ο θόρυβος του ποταμιού μάς εκνευρίζει. Το τρένο από το Λιανοκλάδι έχει ξεκινήσει για το Γοργοπόταμο ―έρχεται… Μέσα στο κορύφωμα της αδημονίας, ενώ ακόμα αντίπερα συνεχίζεται η μάχη, αρχίζουν απ’ αντίπερα οι φωνές:

― Φτά-σα-με! Φτά-σα-με!!!
Ευτυχισμένα χαμόγελα διαγράφονται στα χείλη μας. Και τα μάτια μας καρφώνονται στην πλαγιά στα πουρνάρια απ’ όπου αργά, βαριά προχωρεί το «θηρίο».

― Ανατίναξη! αντηχεί από την άκρη της γέφυρας μια βραχνή φωνή.
Λίγα δευτερόλεπτα για να αραιώσουμε και μια τεράστια φλόγα συνοδεύει την έκρηξη. Και το ήρεμο τοπίο φωτίζεται… Το τρένο περνάει από το επικίνδυνο σημείο χωρίς όμως να πειραχτεί από έκρηξη… Αλλά η ομάδα βάλλει μέσα στα βαγόνια. Οιμωγές σχίζουν το σκοτάδι.

― Αδέρφια! αντηχεί η φωνή του οδηγού ―επίκληση γεμάτη φόβο. Μη με σκοτώνετε αδέρφια! Είμαι Έλληνας!
Από τα βαγόνια απαντούν στα πυρά μας. Μα πληθαίνουν οι νεκροί κι οι τραυματίες. Ο Λευτέρης, ο Κίμωνας ακάλυπτοι σε δέκα μέτρα ρίχνουν, ρίχνουν αδιάκοπα. Λίγο βαστάει ο χορός του θανάτου. Και το τρένο κάνει όπισθεν ολοταχώς. Σε λίγο ακούγεται και η δεύτερη έκρηξη. Τρίζουν τα θεμέλια της γέφυρας και η αριστερή πλευρά σωριάζεται στην κοίτη του ποταμού. Τρεις φωτοβολίδες που ρίχνονται από το Στρατηγείο ―κόκκινη, κίτρινη και γαλάζια δίνουν το σύνθημα γενικής υποχώρησης. Η αποστολή μας είχε λήξει.

Τρεις τα ξημερώματα. Λιγοστό φως και κρύος αέρας μάς χαϊδεύουν τα πρόσωπα. Συνταζόμαστε για να κινήσουμε. Πρώτος ο Διαμαντής φορτωμένος τον ασύρματο του φυλακίου. Εννιά ώρες μάς χωρίζουν από το Πριόνι του Χονδρογιάννη πούναι στην κορφή της Οίτης. Γολγοθάς.

Η αντάρα κατηφορίζει από τις χαραμάδες προς τον κάμπο...

Μια ταμπέλα στήνεται στο κόνισμα: «Εις οιωνός άριστος ανύνεσθαι περί πάτρης». Και από κάτω: «ΑΡΗΣ».

Εδώ σπεύδει αμέσως ο Μιχάλης και συμπληρώνει με γαλάζιο μολύβι «και Ζέρβας».

‘‘Free Cinema’’ και βιομηχανία θεάματος - ακροάματος

Όλα ξεκίνησαν με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις της 10ετίας του 1920 όταν η μονοπωλιακή συγχώνευση τραστ του αμερικάνικου σινεμά (Metro Pictures Corporation, Goldwyn Pictures Corporation και Louis B. Mayer Pictures) δημιούργησαν τον κολοσσό της Metro-Goldwyn-Mayer  (youtube -facebook) και στο αντίποδα ένα μερμήγκι το «free cinema» -ο «ανεξάρτητος οικονομικά και ιδεολογο-αισθητικά» κινηματογράφος
«Baby stuff» -για μωρά μόνο περιέγραψε το κίνημα του ελεύθερου σινεμά ο John Grierson, πατέρας της βρετανικής παράδοσης του ντοκιμαντέρ τη δεκαετία του 1930. Ένας τέτοιος κυνισμός δεν προκαλεί έκπληξη αν ληφθεί υπόψη ότι το Free Cinema ήταν, σε κάποιο βαθμό, μια απόρριψη της γενιάς του Grierson.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ως προς την οργάνωσή του, τις συνθήκες παραγωγής και τον άμεσο αντίκτυπο, το επόμενο Free Cinema ήταν πιο περιορισμένο σε εμβέλεια από τον προκάτοχό του της δεκαετίας του 1930. Ουσιαστικά, ήταν μια σειρά από έξι φιλμάκια - κυρίως ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που προβλήθηκαν στο National Film Theatre του Λονδίνου μεταξύ Φεβρουαρίου 1956 και Μαρτίου 1959. Τα προγράμματα συγκεντρώθηκαν από μια ομάδα κινηματογραφιστών και κριτικών - κυρίως Lindsay Anderson, Karel Reisz , ο Tony Richardson, ο Walter Lassally και ο John Fletcher - οι ταινίες των οποίων προβλήθηκαν στα τρία βρετανικά προγράμματα της σειράς (Free Cinema 1, 3: Look at Britain & 6: The Last Free Cinema).
Αλλά το ελεύθερο σινεμά ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή σειρά προγραμμάτων. Χαρακτηρίστηκε από μια νέα στάση στη δημιουργία ταινιών που απέρριπτε τόσο το mainstream βρετανικό όσο και την εναλλακτική παράδοση ντοκιμαντέρ - αν και ο Humphrey Jennings, ιδρυτής του κινήματος Mass Observation και σκηνοθέτης ταινιών (αγγλικής) προπαγάνδας όπως το London Can Take It! (1940) και Fires Were Started (1943) θαυμάστηκαν.
Αντίθετα, τα μέλη του Free Cinema επαίνεσαν «ποιητικούς» κινηματογραφιστές όπως ο Γάλλος σκηνοθέτης της δεκαετίας του 1930 Ζαν Βιγκό (Zéro de conduite - 1933, L'Atalante -1934) και ο γνωστός μας Τζον Φορντ, ο σκηνοθέτης του Χόλλυγουντ που είναι γνωστός για γουέστερν όπως το Stagecoach – 1939 με John Wayne, Claire Trevor, Andy Devine, το My Darling Clementine - 1946 και, αργότερα, The Searchers Η αιχμάλωτος της ερήμου-1956.
Αυτό το θεωρητικό υπόβαθρο παρουσιάστηκε στα κινηματογραφικά περιοδικά Sequence και Sight and Sound, για τα οποία έγραψαν οι Anderson και Reisz.

Το Free Cinema αντιπροσώπευε μια ομάδα ταινιών που παράγονται όλες σε ημιερασιτεχνικές συνθήκες, σε μεγάλο βαθμό από τους ίδιους (απλήρωτους) τεχνικούς, και μοιράζονταν μια «κοινή στάση» που συνοψίζεται σε ένα μανιφέστο. Οι ταινίες χρηματοδοτήθηκαν είτε από τους δημιουργούς τους (όπως το O Dreamland -Άντερσον, 1953) - που έγινε λίγο πριν το πρώτο πρόγραμμα Free Cinema, είτε από μικρές επιχορηγήσεις από χορηγούς που τους έδωσαν σχεδόν πλήρη δημιουργική ελευθερία (εξ ου και Free Cinema).
Δύο οργανισμοί χρηματοδότησαν τις περισσότερες ταινίες. Το πρώτο ήταν το BFI Experimental Film Fund, ένα μικροσκοπικό ταμείο για καινοτόμες ταινίες που ιδρύθηκε και διοικείται από το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου από το 1952 και το δεύτερο ήταν η Ford Motor Company, αφού ο Karel Reisz διορίστηκε «Officer of Commercials» της το 1956.

Αυτό το free cinema «μετακόμισε» στις ΗΠΑ, μέσω Καναδά. Οι νέοι κινηματογραφιστές, της Αγγλίας στη δεκαετία του 1950, οι οποίοι θέλανε να απαντήσουν στον παλιομοδίτικο κινηματογράφο της εποχής δημιούργησαν –ή αποπειράθηκαν, το δικό τους «μοντέλο», έναν δυναμικότερο και αποτελεσματικότερο κινηματογράφο, ρεαλιστικό και με κοινωνικό περιεχόμενο. Τότε τέθηκε σοβαρά ο λίθος της αμφισβήτησης της κλασικής αφήγησης, που μέχρι τη 10ετία του 1950 κυριαρχούσε στην αμερικανική ήπειρο και οι σκηνοθέτες έχοντας αριστερή αντίληψη και διάθεση για κοινωνική και σημειολογική (ταυτόχρονα) ανάλυση του φιλμικού κειμένου, βρήκαν «έδαφος» για να φτιάξουν ένα νέο κινηματογραφικό ρεύμα. Αν σε αυτούς προσθέσουμε τις επιρροές του γαλλικού Νέου Κύματος, που, περιέργως, είχε εισχωρήσει στις ΗΠΑ, κυρίως στα πανεπιστήμια, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, τότε καταλαβαίνουμε τη στροφή των Αμερικανών σκηνοθετών σε έναν πιο ουσιαστικό και πολιτικό κινηματογράφο.

Παράλληλα, το 1959, έχουμε μιαν άλλη σκηνοθετική ματιά, με την ταινία «Σκιές», του Τζον Κασσαβέτη (John Cassavetes ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης, που θεωρείται και είναι ο πατέρας του αμερικανικού αντεργκράουντ κινηματογράφου –«έφυγε» στα 60 του το 1989).
Είναι η αρχή ενός ρεύματος δημιουργών (auteur), σχεδόν, με τα πρότυπα του γαλλικού κινηματογράφου.  Την εποχή που ο Κασσαβέτης γύριζε τις ταινίες του ήταν αδιανόητα η κίνηση της μηχανής, η κάμερα στον ώμο, το λίγο φλου πλάνο. Ολα αυτά θεωρούνταν ατέλεια και, γενικά, μειονέκτημα της ταινίας. Αν παρατηρήσει κανείς, διαπιστώνει ότι αυτή η τεχνική φωτογράφισης ήταν πλήρως ενταγμένη στο αφηγηματικό στιλ του. Ήθελε να φαίνεται ότι αποτυπώνει την πραγματικότητα, ότι είναι κάτι σαν ντοκιμαντέρ, όντας ουσιαστικά μια μυθοπλαστική ταινία, μια αφήγηση δομημένη αποκλειστικά και μόνο απ' τον ίδιο.
Αργότερα αυτό το στιλ έγινε εμπορικό και εντάχτηκε πλήρως στο αμερικανικό σύστημα κινηματογράφησης, δίνοντας έργα μεγάλων Αμερικανών σκηνοθετών, όπως είναι ο Τζιμ Τζάρμους και ο Χαλ Χάρτλεϊ.
Δυο λόγια για τον (αγαπημένο του γράφοντος) Τζάρμους που είναι, κατά γενική ομολογία, από τους λίγους σκεπτόμενους Αμερικάνους δημιουργούς και είτε σου αρέσουν οι ταινίες του, είτε όχι, πάντα καταφέρνει να σε βγάζει –πικρόχολα από τα ρούχα σου.
Από το «ο Νεκρός» (1995 -επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών 1996) το πολύ σοβαρό και συμπυκνωμένο κινηματογραφικό σχόλιο, για την Αμερική του 19ου αιώνα!, στα…
«Τσακισμένα λουλούδια» …Αχ, αυτοί οι μικροαστοί! Τι μάστιγα, αλήθεια! Εσωστρεφείς και εγωιστές κάνουν τα αδύνατα δυνατά να γίνουν δυστυχισμένοι! Όλος ο κόσμος, γι' αυτούς, είναι μόνον όσα βλέπει το ελαττωματικό μάτι τους και όλα όσα συλλαμβάνει η λειψή συνείδησή τους.
Καφές και Τσιγάρα. Καλύπτεται, επίσης, όπως γίνεται με τα καλά μικρά ποιήματα, με τη σαφήνεια στη διατύπωση. Με τη σαφήνεια του θέματος. Με την εξαιρετική χρήση των διαλόγων. Με την οικονομία στις λέξεις. Με την πολύ καλή επιλογή των ηθοποιών. Ετσι, στο τέλος, αποκομίζεις την εντύπωση πως είδες μια ολοκληρωμένη ιστορία. Διάβασες ένα ενιαίο μεγάλο ποίημα!

Άνθρωποι, δυο - δυο ή και περισσότεροι, ανταμώνουν, γύρω από ένα τραπέζι και ενώ πίνουν καφέ και καπνίζουν (ή δεν πίνουν και δεν καπνίζουν), μιλούν για πολλά και διάφορα, με μικρά στιγμιότυπα που εξωτερικά φαντάζουν αδιάφορα. Στον πυρήνα τους, όμως, υπάρχει ζωή και ουσία ζωής. Όχι μεγάλες στιγμές. Μικρές. Βαθιά ανθρώπινες, όμως.
Ο άνθρωπος φάντασμα, μια ακόμα ατμοσφαιρική ταινία, που ασχολείται με τη ζωή παράξενων και αλλιώτικων ανθρώπων, «Ghost Dog: Ο τρόπος των σαμουράι»
Αναπολώντας το απολαυστικό Down by Law από τον πρωτοεμφανιζόμενο στο αμερικάνικο κοινό Ρομπέρτο Μπενίνι «I Scream, You Scream, We All Scream for Ice Cream"! (Στην παγίδα του νόμου 1986 –είχε βγει στις ελληνικές αίθουσες μαζί με το «δίχως στέγη, δίχως νόμο» Sans toit ni loi της βελγίδας Agnès Varda) 

Με την οικονομία ενός ποιητή ο Τζάρμους και με την ποιότητα ενός καλαίσθητου ζωγράφου, χωρίς κραυγές, με χιούμορ και με πίκρα, με κριτική, αλλά και με ύμνους για όσα καταγράφει, γεμίζει πάντα την οθόνη με νοήματα και συναισθήματα. Ακόμα και στις τελευταίες του ταινίες, οι οποίες δείχνουν μιαν ιδεολογική και αισθητική κούραση, καταφέρνει να σου δώσει Home work «δουλειά για το σπίτι»

🇺🇲  Στη Μέκκα της Τέχνης-Εμπόρευμα

Το ότι ο «λαμπερός» και παρασκηνιακός κόσμος του θεάματος με τα μεγάλα και μη στούντιο είναι ο νταβατζής της οπτικοακουστικής παραγωγής είναι δεδομένο.
«Γουόλτ Ντίσνεϊ», «Μέτρο Γκόλντγουιν Μάγερ», «Παραμάουντ», «Γιουνιβέρσαλ», «Γουόρνερ», «Twentieth Century Fox»,  «Sony pictures» και άλλοι «κολοσσοί» της βιομηχανίας του σινεμά αποτελεί σήμερα ένα επικαιροποιημένο κουβάρι -όργανο των μονοπωλίων του συγκεκριμένου οικονομικού χώρου, δημιουργημένο από το 1922 ως «συνδικάτο της κινηματογραφικής βιομηχανίας» (Motion Picture Producers and Distributors of America -MPPDA), κυρίαρχο παντού και φυσικά στην Ευρώπη.
Το 1968, η Αμερικανική Κινηματογραφική Ένωση -MPAA (όπως λέγεται σήμερα) καθιέρωσε έναν κώδικα Code & Rating Administration - CARA (αργότερα μετονομάστηκε σε Classification & Rating Administration), που άρχισε να εκδίδει αξιολογήσεις για ταινίες που διανέμονται εμπορικά …για να βοηθούν -υποτίθεται τους γονείς να προσδιορίζουν ποιες ταινίες είναι κατάλληλες για τα παιδιά τους.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2015 που ανατέθηκε από την CARA, το 93% των γονέων στις ΗΠΑ θεωρούν ότι το σύστημα αξιολόγησης είναι ένα χρήσιμο εργαλείο…

Αυτή η στάση εξηγείται απολύτως αν σκεφτεί κανείς τα ιλιγγιώδη ποσά που «παίζονται» στο χώρο του θεάματος. Το κόστος κατανάλωσης (δηλαδή το συνολικό ποσό που ξοδεύτηκε για την αγορά και τη χρήση προϊόντων) μόνο για τα προϊόντα «οικιακής ψυχαγωγίας» στις ΗΠΑ έφτασε, το 2002, τα 22,2 δις$ με συνεχή αυξητική τάση, «παγιώνοντας» τη συγκεκριμένη χώρα στην πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο για το συγκεκριμένο δείκτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της MPAA (Αμερικανική Κινηματογραφική Ένωση), το ρόλο της οποίας θα δούμε και παρακάτω), το 2000, η παραγωγή μιας ταινίας από ένα στούντιο κόστιζε κατά Μ.Ο. ~55 εκατομ$ + 27 εκατομ$ για τη διαφήμιση, δηλαδή, συνολικά κόστος ~82 εκατομ$! Ποσά απλησίαστα για οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Να φανταστούμε τι γίνεται σήμερα που με την ψηφιοποίηση μειώνεται δραματικά το κόστος και τα ΜΜΕ-ΜΚΔ «τρέχουν» από μόνα τους την promotion.

Αξίζει τον κόπο –αν και τα στοιχεία είναι λίγο παλιά να δούμε με νούμερα το αμφίδρομο Hollywood | βιομηχανία θεάματος (και ακροάματος) με την αμερικανική οικονομία ως σημαντική κινητήρια δύναμη (698 δις$ ~4,32% του ΑΕΠ).
Σύμφωνα έκθεση των Bureau of Economic Analysis (BEA) και National Endowment for the Arts (NEA). Αυτές οι βιομηχανίες -συμπεριλαμβανομένης της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής παραγωγής, της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης, των εκδόσεων, των τεχνών, των διαφημίσεων και των λιανικών πωλήσεων- απασχολούν 4,7 εκατομμύρια Αμερικανούς, με 334,9 δις$ μισθούς, βοηθώντας (με περίπου 25 δις$ στο εμπορικό πλεόνασμα).
Στον τομέα παραγωγής, εμπορίας και διανομής ταινιών και τηλεοπτικών εκπομπών απασχολούνται 305.000, συμβάλλοντας (2014), σε πωλήσεις ύψους 131 δις$ (αύξηση 2% από το 2013), από ~89.000 επιχειρήσεις πατρονάροντας, άλλες (περισσότερες από 345.000) με τζίρο πάνω από 41 δις$.

Ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία - κορωνοϊός

Με την έναρξη της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία προκάλεσε το κλείσιμο πάνω από 9.000 κινηματογράφων στην ΕΕ, μετά το μπουμ της κινηματογραφικής βιομηχανίας το 2019 (το διεθνές box office εκτινάχθηκε στο peak όλων των εποχών 31,1 δις$), δημιούργησε ένα πρόσκαιρο άγχος αλλά γενικά «όλα καλά»!
Μπορεί οι πρεμιέρες, τα ανοιξιάτικα-καλοκαιρινά αλλά και σε κλειστό χώρο φεστιβάλ και οι ψυχαγωγικές εκδηλώσεις να αντιμετώπισαν σχεδόν ολοκληρωτική ακύρωση ή αναβολή λόγω της πανδημίας, με αρχική απώλεια 5 δις$ στο παγκόσμιο box office, που έγιναν 15-17 δις$, γιατί οι κινηματογράφοι έμεινα κλειστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά αυτό μόνο για τα «φτωχαδάκια:
Ο κινηματογραφικός τομέας της ΕΕ αποτελείται από τα χοντρά κυκλώματα, για τα οποία ο κινηματογράφος αποτελεί «πάρεργο» και από μικρές εταιρείες που απασχολούν δημιουργούς και τεχνικούς ελεύθερους επαγγελματίες, ιδιαίτερα ευάλωτες στην πανδημία, που πλήρωσαν το μάρμαρο και τις ώθησε στο χείλος της χρεοκοπίας.
Οι κυβερνήσεις και τα εθνικά ταμεία κινηματογράφου και οπτικοακουστικών μέσων σε όλη την ΕΕ θέσπισε μέτρα ψίχουλα (ταμεία αλληλεγγύης, προγράμματα βραχυχρόνιας ανεργίας, βοήθεια του arthouse cinema κλπ), που αντί για τους «μικρούς» -με περιορισμό –κάπως, της οικονομικής ζημίας τους, λυμαίνονταν διανομείς και συναφή μονοπώλια, παίρνοντας τις επιχορηγήσεις για παραστάσεις και φεστιβάλ που έγιναν ψηφιακά με δωρεάν.

Πολωνία video-gaming...προς τη δόξα τραβά, εν μέσω πανδημίας

Έτσι κι αλλιώς η πανδημία ήρθε εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης με απαξίωση κεφαλαίων (ελάττωση της αξίας του και καταστροφή ενός τμήματός του - μέρους των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας, πρώτα - πρώτα εργαζόμενων), επιτρέποντας στο υπόλοιπο τμήμα του να επενδυθεί κερδοφόρα και να ξαναρχίσει η διαδικασία της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της αναπαραγωγής του κεφαλαίου σε διευρυμένη κλίμακα.

Gaming: Η πιο προσοδοφόρα βιομηχανία ψυχαγωγίας με διαφορά

Τα αστικά κράτη, εκφράζοντας τα γενικά συμφέροντα του κεφαλαίου σε κάθε χώρα, βλέπουν ως αναγκαία την προστασία των δικών τους ομίλων, του δικού τους κεφαλαίου και την καταστροφή του κεφαλαίου που βρίσκεται σε άλλα κράτη. Αλλά και εκεί παίζονται παιχνίδια γιατί και στο εσωτερικό της κάθε χώρας, κάθε άλλο παρά ενιαία είναι η κυβερνητική διαχείριση.

Επί του πρακτέου:
Η γαλλική κυβέρνηση έσπευσε να εισαγάγει διάφορα μέτρα οικονομικής στήριξης των μεγάλων ΜΜΕ όπως παράταση …εις το διηνκές προθεσμιών πληρωμής κοινωνικής ασφάλισης (δηλ. τα ένσημα των εργαζόμενων) και φόρων, αναβολή καταβολής ενοικίων και λογαριασμών νερού, φυσικού αερίου και ρεύματος, εφάπαξ ενίσχυση (από το Ταμείο Αλληλεγγύης) και υποστήριξη  έως και 300 δις€ !! «για τη διασφάλιση ρευστότητας στην εταιρείας», υποστήριξη από το κράτος και την Τράπεζα της Γαλλίας για την αναδιάρθρωση των τραπεζικών δανείων, στέλνοντας τους εργαζόμενους σε ένα «απλοποιημένο -ενισχυμένο καθεστώς μερικής ανεργίας»…
Παράλληλα επέτρεψε σε συνδρομητικές πλατφόρμες VOD (SVOD) όπως το Netflix και το Amazon Prime να ανεβάζουν πιτς φυτίλι τα πάντα (σσ. οι ταινίες των κινηματογράφων της Γαλλίας μετά από 2-3 επιτρεπόταν να διατεθούν μέσω Netflix και Σια)
Γερμανία: Η κυβέρνηση ανακοίνωσε αρχικά μια σειρά από μέτρα υπέρ του πολιτιστικού τομέα, δεσμευόμενη να διαθέσει επιπλέον κονδύλια ως επείγουσα βοήθεια, εγκρίνοντας ένα πακέτο ενίσχυσης για αυτοαπασχολούμενους και μικρές επιχειρήσεις, με επιδότηση κεφαλαίου κίνησης 9.000 ευρώ –αλλά για περίοδο τριών μόνο μηνών, στην ουσία δάνειο.
Όπως όμως αποκάλυψε το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Κινηματογράφου (FFA) τα μέτρα μέτρων στοχεύουν στην παροχή οικονομικής ανακούφισης σε παραγωγούς ναι, αλλά κυρίως στους διανομείς, με δημιουργία ενός ταμείου έκτακτης ανάγκης 15 εκατομ€ + [10+3] εκατομμύρια (πρώτη δόση) ακόμη «για στήριξη των Γερμανών διανομέων που δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν τίτλους κατά τη διάρκεια της κρίσης».
Η FFA, καθώς και οι περιφερειακοί φορείς χρηματοδότησης όπως και άλλοι εθνικοί πολιτιστικοί όμιλοι χρηματοδότησης, έχουν δεσμευτεί να αναστείλουν την αποπληρωμή των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν σε παραγωγούς και διανομείς
Όπως και στην περίπτωση της Γαλλίας, η FFA έχει πυροδοτήσει μια διαμάχη ενθαρρύνοντας τους κινηματογράφους να είναι πιο «ευέλικτοι», σημειώνοντας ότι η γερμανική νομοθεσία επιτρέπει εξαιρέσεις από τους κανόνες «κατά περίπτωση» διαθέτοντας ταινίες σε VOD αμέσως μετά την κυκλοφορία τους στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μάλιστα ταινίες που δεν λαμβάνουν επιδοτήσεις εξαιρούνται και μπορούν να κυκλοφορήσουν στις πλατφόρμες, προτού καν βγουν σε κινηματογράφο

Ισπανία
Το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για τον κορωνοϊό της ισπανικής κυβέρνησης, συνολικού προϋπολογισμού 20 δισ. ευρώ, στοχεύει στη «βελτίωση της οικονομικής ρευστότητας των εταιρειών σε όλους τους οικονομικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του οπτικοακουστικού».
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που προκαλείται από τον κορονοϊό, οι εταιρείες μπορούν να αναστείλουν τις συμβάσεις των εργαζομένων ή να μειώσουν το ωράριο εργασίας τους.
Μόλις οι εταιρείες ξαναρχίσουν τις δραστηριότητές τους, στην περίπτωση των προσωρινών συμβάσεων (ιδίως στον κινηματογράφο και τον οπτικοακουστικό κλάδο όπου η απασχόληση είναι άκρως εποχικής φύσεως), η δέσμευση να κρατηθεί κάποιος στην εργασία δεν θα θεωρείται ότι παραβιάζεται όταν λήξει η σύμβαση λόγω λήξης ο συμφωνημένος χρόνος ή η απόδοση του έργου ή της υπηρεσίας (που συνήθως συμβαίνει στα γυρίσματα ταινιών).
Τέλος, βοηθιέται το Ισπανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Τεχνών (ICAA) να «εξορθολογίζει τις εκκρεμείς πληρωμές».
Ιταλία: Στήριξη των επιχειρήσεων 130 εκατομ€υρώ με
100 σε μέτρα έκπτωσης φόρου.
(δάνειο) 100 «για τη διευκόλυνση επενδύσεων».
10 για τη στήριξη των κινηματογράφων τέχνης.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Παρά τις περιορισμένες αρμοδιότητές της όσον αφορά την πολιτική υγείας και τον πολιτισμό, η ΕΕ ενήργησε εγκαίρως» … με
Άμεση επιχορήγηση ή φορολογικό πλεονέκτημα, που επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να δημιουργήσουν προγράμματα επιχορήγησης για εταιρείες έως και 800.000 ευρώ·
Επιδοτούμενες εγγυήσεις τραπεζικών δανείων, που εξουσιοδοτούν τις χώρες της ΕΕ να χορηγούν κρατικές εγγυήσεις ή να δημιουργούν συστήματα εγγυήσεων που υποστηρίζουν τραπεζικά δάνεια που συνάπτονται από εταιρείες·
Επιδοτούμενα επιτόκια, ώστε «να παρέχουν μεγαλύτερη βεβαιότητα στις εταιρείες στο τρέχον ασταθές πλαίσιο».
Βοήθεια προς την πραγματική οικονομία μέσω τραπεζών.

Προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας στην ΕΕ «υπό ορισμένες συνθήκες» επιτρέπουν στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να μειώσουν τις ώρες εργασίας των υπαλλήλων τους…
Η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ έχουν τέτοια συστήματα. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική θεσμική διακύμανση όσον αφορά την κάλυψη, τους τύπους εισοδηματικής στήριξης, το επίπεδο αποζημίωσης και τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων:
Η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία και η Σουηδία έχουν σχετικά προγράμματα
Η Ουγγαρία και η Λετονία έχουν σχετικά καλά καθιερωμένα συστήματα.
Στη Δανία, την Ιρλανδία, τη Φινλανδία και την Ισπανία η στήριξη στο πλαίσιο των προγραμμάτων βραχυχρόνιας εργασίας παρέχεται μέσω «επιδομάτων μερικής ανεργίας».
Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Λετονία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία έχουν θεσπίσει προσωρινά έκτακτα μέτρα (σσ. αν κρίνουμε από τη χώρα μας οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, μέσω του οποίου διενεργούνται παρεμβάσεις καταλήγουν σε στήριξη της εργοδοσίας -το 2020 10,6 δισ. -από 5,6 δισ. το 2019, κυρίως λόγω των δαπανών για την «αποζημίωση ειδικού σκοπού» επιχειρήσεων, για την επιδότηση τόκων επιχειρηματικών δανείων, για το μέτρο της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής κά. + 12,2 δισ. ευρώ για ρευστότητα
Πρόκειται για μέτρα από τα οποία ωφελούνται οι μεγάλοι κυρίως επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ το όποιο μερίδιο καταλήγει σε βιοπαλαιστές ΕΒΕ κλπ δεν είναι ικανό να αντιστρέψει τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης και της πανδημίας, ούτε βέβαια να ελαφρύνει τα συσσωρευμένα βάρη για την πλειοψηφία των μικρών επιχειρηματιών.

 

Ούτε βροχές, ούτε μπόρες 😩…Αεροχείμαρροι🙄 κινούνται απειλητικά προς την Ελλάδα

 

Πριν 50 ακριβώς χρόνια –κοντεύανε Χριστούγεννα του 1971, ο παλιός καλός Σαββόπουλος κυκλοφορούσε το άλμπουμ (LP βινύλιο) «Μπάλλος». Τότε που –παρά την πολιτική μαυρίλα της χούντας, οι άνθρωποι ήταν πιο άνθρωποι, τα πράγματα και μαζί η ζωή μας πιο απλή και ο «υπαρκτός» το πάλευε όπως-όπως

Σάμπως μέσα σε βουβή ταινία,
μια πολιτεία χοροπηδά
Δρόμοι, ανθρωπάκια και γραφεία,
πολυκατοικίες και κουρσάκια ιδιωτικά
Πόσο πολύ έχει αλλάξει αυτή η πόλη…

Έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα
έρχεται μπόρα και παγωνιά
Στα πόδια μας ζεστή μια θερμοφόρα
κόκκινη κουβέρτα και παλιά περιοδικά

Και στο γραμμόφωνο ο δίσκος που μ' αρέσει
Όλα έχουν τελειώσει κι είν' αργά
Στην πολυθρόνα και για τους δυο μας έχει θέση
Κλείσε τις κουρτίνες και πάρε με αγκαλιά

Βάλε την τσαγιέρα στη φωτιά
Η νύχτα έρχεται, η μπόρα δυναμώνει
κι όλα είναι χαμένα και προπολεμικά
Τα παιδιά μεγάλωσαν και πάνε.

Τι ώρα να 'ναι και ποιος χτυπά;
Στους δρόμους στρατιώτες τραγουδάνε.
Κλείδωσε την πόρτα και στάσου στη σκιά

Στα καταφύγια βουβά και τρομαγμένα
κι έξω οι σειρήνες σαν μωρά

Σβήσε τα φώτα, μην ανοίξεις σε κανένα.
Κλείσε τις κουρτίνες και πάρε με αγκαλιά…

Τότε η ΕΜΥ (Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία), με το χαρακτηριστικό logo του Αριστοτέλη να μονολογεί «πολλά φάσματα εν τω ουρανώ» –αν και έκλεινε 40 χρόνια ζωής (ιδρύθηκε το 1931), μόνο μακροσκοπικά μπορούσε να κάνει προβλέψεις όπως εξάλλου και γενικότερα η μετεωρολογία σ’ όλο τον κόσμο, κυρίως μέσω παρατηρήσεων «από τα ψηλά» της πολεμικής αεροπορίας, που αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της.
Εξ ου και η λαϊκή παροιμία «ή θα βρέξει, ή θα χιονίσει, ή καλό καιρό θα κάνει», αφού συχνά-πυκνά ακουγόταν στο ραδιόφωνο ως πρόβλεψη καιρού το περίφημο «καιρός αίθριος, έως ολίγον νεφελώδης μετά τινων σποραδικών βροχών και καταιγίδων»…

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην –με εξαίρεση τις κόκκινου χρώματος κουβέρτες των «ρομαντικών» του Χικμέτ και οι ζεστές θερμοφόρες είναι μουσειακό είδος: οι βροχές κι οι μπόρες απόκτησαν ονόματα Αριάδνη, Αντίνοος, Βικτώρια, Γηρυόνης, Διδώ, Ετεοκλής, Ζηνοβία, Ηφαιστίων, Θάλεια, Ιανός, Κίρκη, Λέανδρος -με τελευταία τη Μήδεια, προκειμένου να εμπεδώσει ο λαός πως για τις καταστροφές δεν οφείλονται στις διαχρονικές κυβερνητικές πολιτικές αλλά στο Βαρναλικό «Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! —Φταίει ο Θεός που μας μισεί!».

Μόνο το αστικό κράτος παραμένει «στο ύψος του», τα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ καλά κρατούν και η Ελλάδα αβαντάρει τον επικίνδυνο ρόλο τους ως ορμητήρια πολέμου: Με μόνη διαφορά πως οι ανταγωνισμοί σήμερα –μετά τις ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και την καπιταλιστική παλινόρθωση είναι ενδοϊμπεριαλιστικές (ΗΠΑ-ΕΕ κλπ «πρόθυμοι με Ρωσία και Κίνα).

Αεροχείμαρρος με έντονο κυματισμό θα προκαλέσει μεγάλα ύψη βροχής

Στα πλαίσια των παραπάνω το Meteo έβγαλε ντελάλη, για ένα νέο –άγνωστο στον απλό κόσμο φαινόμενο, «ισχυρό ρεύμα αέρα με έντονο κυματισμό που θα προκαλέσει μεγάλα ύψη βροχής» που στη γλώσσα της μετεωρολόγιας ονομάζεται «αεροχείμαρρος» και αναμένεται να κάνει την εμφάνισή του τις επόμενες ημέρες στην Ελλάδα.

Πρόκειται για αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «Jet stream» (δείτε εδώ live), ένα ταχέως κινούμενο σε ύψος ~10-11 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης λόγω θερμοκρασιακής διαφοράς, σωληνωτό ρεύμα πολύ ισχυρών δυτικών -πάντα ανέμων από συνδυασμό της ατμοσφαιρικής θέρμανσης (κυρίως από ηλιακή ακτινοβολία) και της περιστροφής του πλανήτη μας γύρω από τον άξονά του.

«Αυτή η αλλαγή στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία και ο έντονος κυματισμός του αεροχειμάρρου πάνω από την περιοχή της Δυτικής Μεσογείου, θα έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά κρύων αερίων μαζών προς τη Δυτική και την Κεντρική Ευρώπη» κλπ κλπ