Εκδήλωση για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την ίδρυση του ΕΛΑΣ διοργανώνει η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ σήμερα στις 11 π.μ. στη Λαμία, στην πλατεία Πάρκου. Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.
Θα ακολουθήσει συναυλία με το μουσικό συγκρότημα «Ρωμιοσύνη», σε επιμέλεια του Τεό Λαζάρου. Συμμετέχουν η Ρίτα Αντωνοπούλου και ο Παντελής Θαλασσινός. Επίσης, θα πραγματοποιηθούν πορεία και κατάθεση στεφάνων στην πλατεία Λαού, όπου βρίσκεται το άγαλμα του Αρη Βελουχιώτη.
Η ΚΕ του ΚΚΕ στη Διακήρυξή της για τα 80 χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΑΣ αναφέρει μεταξύ άλλων: «Τον Γενάρη του 1942, η 8η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ έθεσε ως βασικό καθήκον την "οργάνωση ειδικών μαχητικών τμημάτων σε όλα τα βασικά κέντρα της χώρας, ικανών ν' αντιμετωπίσουν την ένοπλη βία του κατακτητή", ανοίγοντας τον δρόμο για την ίδρυση του ΕΛΑΣ.
Η δημιουργία του ΕΛΑΣ
ήταν η πιο σημαντική κατάκτηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος στα χρόνια της
Κατοχής. Σήμαινε ότι διαμορφώθηκε στρατιωτικό κέντρο με δική του διάρθρωση,
λειτουργία και πειθαρχία, η οποία υπερέβαινε το αστικό πλαίσιο των
καταπιεστικών στρατιωτικών κανονισμών και κατά προέκταση της αντιλαϊκής -
αντικομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης του αστικού στρατού.
Ο ΕΛΑΣ υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που η καθοδηγητική του
δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε τις βασικές προϋποθέσεις για να εξελιχθεί σε
μοχλό ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας και σε όργανο της εργατικής
εξουσίας (...) Η πρώτη μαγιά του ΕΛΑΣ συγκροτήθηκε από κομμουνιστές
ατσαλωμένους στις σκληρές ταξικές αναμετρήσεις του Μεσοπολέμου, στις οποίες
είχαν κατακτήσει την αναγνώριση και την αποδοχή των εργατικών - λαϊκών μαζών.
Το εξώφυλλο της έκδοσης για τη 13η Μεραρχία
Ο εργαζόμενος λαός ήταν αυτός που στήριξε τον
ΕΛΑΣ με όλα τα μέσα, προσφέροντάς του οπλισμό και τροφή, πληροφορίες και
κρυψώνες. Ηταν αυτός που στελέχωσε τις στρατιωτικές μονάδες και του επέτρεψε
όχι μόνο να αναπληρώνει τις απώλειές του στο πεδίο της μάχης, αλλά και να
μαζικοποιείται με γοργούς ρυθμούς, φτάνοντας στις παραμονές της απελευθέρωσης
να αριθμεί 77.000 τακτικούς και 50.000 έφεδρους μαχητές. Βασική πηγή
στρατολόγησης του ΕΛΑΣ αποτέλεσαν κυρίως οι φτωχές αγροτικές μάζες της
υπαίθρου, αλλά και εργατικές - λαϊκές μάζες των πόλεων, με πρωτοστάτες τους
νέους».
Βαριαστενάζουν τα βουνά ο ήλιος σκοτεινιάζει το δόλιο το Μικρό Χωριό και πάλι ανταριάζει - Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά πετούν ντουφέκια ανάρια ο Άρης κάνει πόλεμο μ' αντάρτες παλικάρια
Ένα μοναδικό ντοκουμέντο θα διατίθεται στην εκδήλωση
Στην εκδήλωση στη Λαμία θα διατίθεται και ένα μοναδικό λεύκωμα. Πρόκειται για το αναμνηστικό λεύκωμα της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, ένα ιστορικό και πολύτιμο κειμήλιο των αγώνων του λαού, στην ανατύπωση του οποίου προχώρησε η Επιτροπή Περιοχή Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την ίδρυση του ΕΛΑΣ και ενόψει της εκδήλωσης της ΚΕ.
Το αναμνηστικό λεύκωμα αποτελεί ειδική έκδοση της Επιτροπής Διαφώτισης Ανταρτών της 13ης Μεραρχίας και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1945, αφιερωμένο στην ιστορία και τη δράση της Μεραρχίας. Τυπώθηκε σε 5.500 φύλλα, από τα οποία τα 4.500 μοιράστηκαν στους μαχητές της Μεραρχίας.
Αποτελεί σπάνιο αρχειακό υλικό, που φωτίζει ηρωικές στιγμές και σημαντικές μάχες του ΕΛΑΣ και του ΕΛΑΝ στη Ρούμελη, αναδεικνύει την πολύμορφη δράση που ανέπτυξαν στην περιοχή, τη συμβολή της γυναίκας αντάρτισσας και της νεολαίας στον αγώνα. Πρόκειται για μία αστείρευτη πηγή πλούτου, από την πρώτη μέχρι την τελευταία από τις 25 σελίδες του, μια «ζωντανή» μαρτυρία των επιτευγμάτων της 13ης Μεραρχίας και των Ρουμελιωτών αγωνιστών.
Στην πρώτη σελίδα του λευκώματος, αντί προλόγου, έχει τυπωθεί η τελευταία Ημερήσια Διαταγή της Μεραρχίας Ρούμελης, που εκδόθηκε στις 25 Φλεβάρη 1945 και την υπέγραφαν ο Αθανάσιος Παπαθανασίου (αντισυνταγματάρχης Πεζικού) και ο καπετάνιος Αμάρμπεης (Θεόδωρος Καλλίνος, υπολοχαγός Πεζικού). Στις σελίδες του περιλαμβάνει το ιστορικό της Μεραρχίας, γραμμένο από τον Στέφανο Σαράφη, ενώ σ' αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το ποίημα του Κώστα Βάρναλη «Λεβεντομάνα Ρούμελη».
«Ηρώων γεννήτρα, Ρούμελη, κι ανταρτομάνα / σ' εσέ πρωτοχτυπάει του Σηκωμού η καμπάνα», έγραψε το 1944 στο ποίημά του, «Λεβεντομάνα Ρούμελη», ο μεγάλος ποιητής Κώστας Βάρναλης, θέλοντας να τιμήσει την ηρωική 13η Μεραρχία Ρούμελης του ΕΛΑΣ.
Ο ορεινός όγκος της Ρούμελης έδειχνε ιδανικός για την ανάπτυξη ένοπλου αντάρτικου. Τις προοπτικές είχε διερευνήσει με εντολή της ΚΕ του ΚΚΕ ο Θανάσης Κλάρας, μετέπειτα πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης, τον Νοέμβρη και Δεκέμβρη του 1941.
Ο ίδιος επέστρεψε λίγους μήνες μετά, μεταφέροντας την Απόφαση της 8ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ στις αρχές Γενάρη του 1942, για το ξεκίνημα της ένοπλης Αντίστασης ενάντια στους φασίστες και ναζί κατακτητές και την ίδρυση του ΕΛΑΣ στις 16 Φλεβάρη 1942, από το ΚΚΕ και το ΕΑΜ.
Ακολουθεί η ιστορική σύσκεψη στελεχών της Κομματικής Οργάνωσης Φθιώτιδας - Φωκίδας - Ευρυτανίας του ΚΚΕ, που έγινε παράνομα στις 14 Μάη στο σπίτι του παλιού κομμουνιστή Μήτσου Μυρεσιώτη στη Νέα Σφαίρα Λαμίας, όπου αποφασίστηκε η συγκρότηση ένοπλων ομάδων του ΕΛΑΣ. Λίγες μέρες μετά, στην Καλύβα του Στεφανή στη Σπερχειάδα, συγκεντρώνεται η πρώτη αντάρτικη ομάδα με επικεφαλής τον Αρη Βελουχιώτη. Η σπίθα είχε ανάψει...
