Νίκος Αντωνάκος, ο σύντροφος, ο καλλιτέχνης, ο άνθρωπος

Σαν κεραυνός έπεσε, αργά το βράδυ, της 3^ης Απρίλη 2009 η είδηση του θανάτου από ανακοπή καρδιάς του συντρόφου μας σκηνοθέτη και κριτικού κινηματογράφου Νίκου Αντωνάκου, συνεργάτη του Ριζοσπάστη, ανταποκριτή του στη Μ. Βρετανία από τα “μαύρα” χρόνια και μέχρι την τελευταία στιγμή. Κείμενά του, κριτικές, διηγήματα δημοσιεύονταν σε περιοδικά και εφημερίδες, έγραψε και σκηνοθέτησε την τηλεοπτική εκπομπή «Τέχνη και Πολιτισμός», καθώς και τη θεατροποιημένη τριλογία «Η ζωή, ο Έρωτας και ο Θάνατος», σκηνοθέτησε δύο ταινίες μεγάλου μήκους, «Το Ράλι του Θανάτου» και «Δεξιότερα της δεξιάς», έγραψε το 2004 την “ακτή του Ραζλίφ” (εξαντλήθηκε και επανακυκλοφόρησε το 2021). Στον κινηματογράφο ξεκίνησε το 1968 _“Ο τάφος των εραστών” και συνέχισε με τα “Απολογία” (μικρού μήκους 1972), “η ζωή και το έργο των αδελφών Μανάκια” (1988) και “Δεξιότερα της δεξιάς” (1989)

Διατέλεσε Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και μέλος του ΔΣ για περισσότερο από 10 χρόνια. Μέλος της Διοίκησης και της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Σκηνοθετών «FERA». Μέλος της Διοίκησης και του Εκτελεστικού Γραφείου της Διοίκησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στα Οπτικοακουστικά Μέσα «FISTAV». Μέλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Κινηματογραφίας (2 θητείες), μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (2 θητείες). Άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες: Αντιπρόεδρος της Κίνησης των Διανοουμένων και καλλιτεχνών για την Ειρήνη και τον Πολιτισμό, Μέλος του ΔΣ του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Αθήνας, Συντονιστής της «Παν-καλλιτεχνικής Κίνησης».

Για το θέατρο έγραψε τα κείμενα και σκηνοθέτησε: «Η ζωή, ο Έρωτας, ο Θάνατος», τριλογία με τα μπαλέτα της Κένυα. Αφηγητής ο Μάνος Κατράκης. Εικαστικό Δρώμενο «Θεατρικός Λόγος και εικαστική παρέμβαση». Για την τηλεόραση: «Η ΕΡΤ στη Βόρεια Ελλάδα», «Η Έρευνα», «Πορτρέτα Ασήμων Ανθρώπων», «Άνθρωποι και Επαγγέλματα», τα σήριαλ «Ντόκτορ τικ», «Ο Δεύτερος άνθρωπος», κ.ά. Συμμετοχές σε φεστιβάλ: Βερολίνο, Βαλέντσια, Κωνσταντινούπολη, Κάιρο, Μόσχα, Βανκούβερ κ.ά. Βραβεία: Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Μεσογειακού κινηματογράφου της Βαλέντσια. Σενάρια για τον κινηματογράφο: «Δεξιότερα της Δεξιάς», «Αγωνία», «Ο Σταύρος είναι πονηρός», «Το Τελευταίο Αντίο», «Μείνε Κοντά μου αγαπημένε», «Μάρα η Τσιγγάνα», «Η Θυρωρίνα», «Ερασιτεχνικό Θέατρο», «Αδελφοί Μανάκια», «Απολογία» κ.ά.

Το χιούμορ του ήταν δύσκολο να το καταλάβεις
και πολύ εύκολα μπορούσες να τον παρεξηγήσεις, αλλά…

Αν όμως έμπαινες στον κόπο να διερευνήσεις το λόγο του τότε διασκέδαζες μαζί του. Αυτό ήθελε και αυτός: να μελετά ο συνομιλητής του το Νίκο Αντωνάκο σα μια ξεχωριστή περίπτωση και όχι σα μια συνηθισμένη κοινωνική επαφή, όπως ακριβώς έκανε και ο ίδιος σε όλα του τα έργα. Κατά συνέπεια όσοι είχαμε την τύχη να μιλούμε μαζί του, είτε στις δημοσιογραφικές προβολές είτε στα Φεστιβάλ, τρέφαμε για αυτόν σεβασμό και συμπάθεια, έχοντας την αίσθηση ότι τον ξέραμε για χρόνια, από την παιδική μας ηλικία.

Το πιο δύσκολο ήταν να τσακωθείς με το Νίκο. Να του κρατήσεις κακία. Αν συνέβαινε αυτό, τότε θα έπρεπε να σκοτώσεις το παιδί που υπήρχε μέσα του, να πνίξεις το διανοούμενο που είχες απέναντί σου. Το πιο γόνιμο ήταν να μιλάς και να αντιπαραθέτεις απόψεις, να συγκρούεσαι και να αναπτύξεις, τελικά, τις δικές σου ιδέες. Έτσι έμπαινες σε ένα όμορφο ταξίδι στο πεδίο του πολιτισμού και της διανόησης και έβγαινες νικητής, καταρρίπτοντας το παλιό, δημιουργώντας με βάση αυτό το καινούργιο. Πάντα είχα το δικό μου προσωπικό χώρο όταν μίλαγα μαζί του. Αυτό το χώρο που μου προσέφερε στη συζήτηση, αφού τα «πρέπει» είχαν ελαχιστοποιηθεί, κρατούσε μόνο όσα ήταν απολύτως αναγκαία για τη λειτουργία του σαν κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ, επί σειρά ετών, μέχρι τον ξαφνικό θάνατό του, είχε γράψει ο Γιάννης Φραγκούλης.

Ο καημός και  ανακοπή

Ο Νίκος Αντωνάκος έφυγε με τον καημό ότι δεν μπόρεσε να πάρει έγκριση από το Κέντρο Κινηματογράφου για μια καινούρια ταινία, με τίτλο “Για πιάνο και ορχήστρα” και έτσι διερευνούσε την αγορά και τις δυνατότητες, σε Ελλάδα και εξωτερικό, για να την βγάλει, ενώ παράλληλα, επιμελούνταν την έκδοση του τρίτου βιβλίου του “Ιστορίες της Κυριακής” (πολιτικά κείμενα – 2 τόμοι), με τα άρθρα του στον Κυριακάτικο Ρίζο, καθώς και το μυθιστόρημα που ήταν ομότιτλο με την ταινία που ετοίμαζε.

Την Πέμπτη 2 Απριλίου 2009 είχε αισθανθεί μια αδιαθεσία και δύσπνοια. Είχε κάνει παλιότερα μια εγχείρηση bypass στη καρδιά, στην Αμερική. Πρόσεχε τον εαυτό του, ήταν απρόσεχτος όταν ήθελε να προσφέρει.

Ο θάνατος τον βρήκε πρόωρα, μόλις δύο μήνες πριν κλείσει τα 67 του χρόνια, ενώ μιλούσε σε μια εκδήλωση της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών, σε ένα αφιέρωμα για το Γιάννη Ρίτσο. Ενώ βρισκόταν στο βήμα και διάβαζε την ομιλία του, αισθάνθηκε ξαφνική αδιαθεσία και κάθισε σε μια καρέκλα, ενώ ζήτησε από τη σύντροφό του να συνεχίσει εκείνη την ανάγνωση από το κείμενο. Η δυσφορία όμως εντάθηκε και τελικά εξέπνευσε στο ασθενοφόρο, από ανακοπή καρδιάς, κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο.

Η κεντρική αίθουσα της ΕΕΣ φέρει πλέον το όνομά του και μια καλαίσθητη πλακέτα προς τιμήν του. Ενώ η Ιωάννα Καρατζαφέρη _βλ και στο τέλος της ανάρτησης, έγραψε για αυτόν: «Ήθελε να μείνει αμόλυντος. Όχι καθαρός για τον άλλον κόσμο. Αλλά γι’ αυτόν, τον επίγειο που μέσα του ζούσε και συναναστρεφότανε με τους ανθρώπους (…) για τον Νίκο ο διασκεδαστικός κινηματογράφος ήταν κάτι διαφορετικό από αυτό που εκείνος είχε σαν προορισμό αυτής της τέχνης: την προτιμούσε σαν σκαπτικό εργαλείο που φτάνει ως τα θεμέλια της κοινωνίας»…

Η πολιτική του κηδεία έγινε στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας με την παρουσία συντρόφων, ομοϊδεατών, συναδέλφων, αναγνωστών, φίλων και άλλων με τη συνοδεία μουσικής Μπετόβεν. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται η φράση “άφησε δυσαναπλήρωτο κενό”, στην περίπτωσή του ίσχυε απόλυτα. Εξάλλου ο ίδιος απεχθανόταν τα κλισέ και φρόντιζε να το αποδεικνύει με τον ιδιαίτερο κι αντισυμβατικό λόγο του…

Γράφει ο Ριζοσπάστης
Ο Νίκος Αντωνάκος μιλούσε χτες στην εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών στο αφιέρωμα για τον Γιάννη Ρίτσο. Τη στιγμή που διάβαζε την ομιλία του αισθάνθηκε αδιαθεσία και ζήτησε από τη σύντροφό του να συνεχίσει εκείνη τη γραπτή του ομιλία και κάθισε σε μια καρέκλα. Δεν πέρασαν πολλά λεπτά και ο Νίκος Αντωνάκος ένιωσε πιο έντονη δυσφορία. Κατά τη μεταφορά του με ασθενοφόρο στο Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», εξέπνευσε.

Ο Νίκος Αντωνάκος σε λιγότερο από δύο μήνες θα γιόρταζε τα 67 του γενέθλια (γενν. 25 Μαΐου 1942). Γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Τ΄ αστέρια δεν φάνηκαν» και το μυθιστόρημα «Δεξιότερα της δεξιάς», το οποίο έγινε κινηματογραφική ταινία και «Η Ακτή του Ραζλίφ». Εγραψε πολλά σενάρια για τον κινηματογράφο, για ντοκιμαντέρ και για την τηλεόραση. Συνεργάστηκε ως πολιτικός συντάκτης σε εφημερίδες του Λονδίνου. Υπήρξε ανταποκριτής του «Ριζοσπάστη» στη Μ. Βρετανία και συνέχισε ως αρθρογράφος στην ίδια εφημερίδα. Κείμενά του, κριτικές, διηγήματα δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες. Εγραψε και σκηνοθέτησε την τηλεοπτική εκπομπή «Τέχνη και Πολιτισμός», καθώς και τη θεατροποιημένη τριλογία «Η ζωή, ο Ερωτας και ο Θάνατος». Σκηνοθέτησε δύο ταινίες μεγάλου μήκους, «Το Ράλι του Θανάτου» και «Δεξιότερα της δεξιάς».

Για το θέατρο έγραψε τα κείμενα και σκηνοθέτησε: «Η ζωή, ο Έρωτας, ο Θάνατος», τριλογία με τα μπαλέτα της Κένυα. Αφηγητής ο Μάνος Κατράκης. Εικαστικό Δρώμενο «Θεατρικός Λόγος και εικαστική παρέμβαση». Για την τηλεόραση: «Η ΕΡΤ στη Βόρεια Ελλάδα», «Η Ερευνα», «Πορτρέτα Ασήμων Ανθρώπων», «Ανθρωποι και Επαγγέλματα», τα σήριαλ «Ντόκτορ τικ», «Ο Δεύτερος άνθρωπος», κ.ά. Συμμετοχές σε φεστιβάλ: Βερολίνο, Βαλέντσια, Κωνσταντινούπολη, Κάιρο, Μόσχα, Βανκούβερ κ.ά. Βραβεία: Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Μεσογειακού κινηματογράφου της Βαλέντσια. Σενάρια για τον κινηματογράφο: «Δεξιότερα της Δεξιάς», «Αγωνία», «Ο Σταύρος είναι πονηρός», «Το Τελευταίο Αντίο», «Μείνε Κοντά μου αγαπημένε», «Μάρα η Τσιγγάνα», «Η Θυρωρίνα», «Ερασιτεχνικό Θέατρο», «Αδελφοί Μανάκια», «Απολογία» κ.ά

Διατέλεσε Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και μέλος του ΔΣ για περισσότερο από 10 χρόνια. Μέλος της Διοίκησης και της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Σκηνοθετών «FERA». Μέλος της Διοίκησης και του Εκτελεστικού Γραφείου της Διοίκησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στα Οπτικοακουστικά Μέσα «FISTAV». Μέλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Κινηματογραφίας (2 θητείες), μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (2 θητείες). Αλλες πολιτιστικές δραστηριότητες: Αντιπρόεδρος της Κίνησης των Διανοουμένων και καλλιτεχνών για την Ειρήνη και τον Πολιτισμό, Μέλος του ΔΣ του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Αθήνας, Συντονιστής της «Παν-καλλιτεχνικής Κίνησης».

Δυστυχώς χρόνια τώρα προσπαθούσε να κάνει μια καινούρια ταινία αλλά δεν την ενέκριναν από το Κέντρο Κινηματογράφου. Τον τελευταίο καιρό βρισκόταν στη διαδικασία της «διερεύνησης της αγοράς», στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αυστρία, Βουλγαρία, Ισλανδία), για τη νέα του ταινία με το τίτλο «Για πιάνο και ορχήστρα». Παράλληλα, φρόντιζε την έκδοση του τρίτου βιβλίου του «Ιστορίες της Κυριακής» (πολιτικά κείμενα - 2 τόμοι), και το καινούριο του μυθιστόρημα «Για Πιάνο και Ορχήστρα».

Στερνό «αντίο» σ' έναν ξεχωριστό άνθρωπο
Με πολιτική κηδεία κηδεύτηκε ο Νίκος Αντωνάκος στο Α' Νεκροταφείο

Ήταν ξεχωριστός, για την αιχμηρότητα, τη φλόγα, το συναίσθημα, την εκφραστικότητα και τη σπάνια αισθητική του πολυδιάστατου έργου του, σκηνοθετικού, συγγραφικού, δημοσιογραφικού. Ο Νίκος Αντωνάκος, ο αγαπημένος μας σύντροφος, ο αγαπημένος των συναδέλφων του σκηνοθετών, αν μπορούσε να δει τη χτεσινή συνάθροιση του αποχαιρετισμού, θα ήταν κι εκείνος συγκινημένος, όπως όλοι όσοι παραβρέθηκαν χτες στο Α' Νεκροταφείο, στην πολιτική του κηδεία. Σκεπασμένος με κόκκινα γαρίφαλα, με τη σημαία του ΚΚΕ, του Κόμματος που υπερασπίστηκε σ' όλη του τη ζωή, ο Νίκος Αντωνάκος όδευε προς την τελευταία του κατοικία. Κάτω από τον ήχο της μουσικής του Χρήστου Λεοντή, γραμμένη για την ταινία του Νίκου Αντωνάκου «Δεξιότερα της δεξιάς», οι καρδιές συναντιούνταν για το τελευταίο «αντίο». Η συγκίνηση όλων ήταν έκδηλη, τα μάτια πολλών βουρκωμένα, οι ματιές ξαφνιασμένες από το αναπάντεχο που περίμενε τον Νίκο Αντωνάκο. Η σύντροφος της ζωής του, Ελένη, συντετριμμένη.

Η τελετή αποχαιρετισμού ξεκίνησε με την ανάγνωση από τον ανιψιό του, Αντώνη Αντωνάκο, της ομιλίας του Νίκου Αντωνάκου για τον Ρίτσο, που δεν πρόλαβε να την ολοκληρώσει εκείνο το μαύρο βράδυ της περασμένης Παρασκευής, που τον βρήκε το αναπάντεχο τέλος. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής την Αλέκα Παπαρήγα, ΓΓ της ΚΕ.

«Τίμησες στο ακέραιο την αποστολή του σύγχρονου ανθρώπου» - σημείωσε αποχαιρετώντας τον σύντροφο η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνη του Πολιτιστικού Τμήματος, σημειώνοντας ανάμεσα σε άλλα: «Την τίμησες από τα πρώτα νεανικά σου χρόνια με την ένταξή σου στο ΚΚΕ μέχρι την τελευταία σου πνοή που κι αυτή έφυγε μέσα στη μάχη, σαν προσφορά, σαν σπονδή στον αγώνα για έναν ανώτερο πολιτισμό, για τη νέα, τη δίκαιη, την αταξική κοινωνία του μέλλοντος... Ησουν ξεχωριστός, σύντροφε, γιατί μπροστά στις βιοποριστικές δυσκολίες που βασανίζουν τη ζωή κάθε γνήσιου καλλιτέχνη στην εκμεταλλευτική κοινωνία, μπροστά στα αμείλικτα διλήμματα "να υποκύψω ή να εξαφανιστώ", ποτέ δε γονάτισες. Ησουν ξεχωριστός, σύντροφε, για την τόλμη και την επιμονή που πάλευες τη γνώμη και το δίκιο του αγώνα μας. Πίστευες με πάθος και σε βάθος στο Κόμμα και την ιδεολογία του, για αυτό σε όλες τις καταιγίδες των τελευταίων χρόνων και παρά τα ισχυρά χτυπήματα που δέχθηκαν οι δυνάμεις μας στο χώρο των καλλιτεχνών κράτησες σταθερά και αταλάντευτα το τιμόνι».

Για τον συνεπή αγωνιστή και την πολύπλευρη προσωπικότητα, για τη συνεργασία του με τον «Ριζοσπάστη», μίλησε η βουλευτής του ΚΚΕ, εκ μέρους της Αχτίδας Καλλιτεχνών, Λίλα Καφαντάρη.

Εκ μέρους της Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος, τον Νίκο Αντωνάκο αποχαιρέτησε ο Λεωνίδας Βαρδαρός, ενώ εκ μέρους της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών ο Τόνης Λυκουρέσης, που σημείωσε για τον εκλιπόντα: «Ο γενικός γραμματέας των Ελλήνων σκηνοθετών, το μέλος του ΔΣ μας, ο εκπρόσωπός μας τόσα χρόνια σε ντόπιους και ξένους φορείς και οργανισμούς, πνευματικός άνθρωπος, εμπνευσμένος καλλιτέχνης πρόλαβε όλα αυτά τα χρόνια να διδάξει σε μας και στη νεότερη γενιά ότι ο καλλιτέχνης - πριν αρχίσει να δημιουργεί - πρέπει να οργανώνει και να στηρίζει τις ιδέες του και τα οράματά του, αρχές που ο Νίκος τήρησε σταθερά σε όλη του τη ζωή... Ενας σκεπτόμενος άνθρωπος πριν απ΄ όλα, μαχητής μετά, δημιουργός πάντα».

Εκτίμηση από όλους

Στεφάνια απέστειλαν η ΚΕ του ΚΚΕ, η ΚΟΑ του ΚΚΕ, ο Τομέας Καλλιτεχνών της ΚΝΕ, η ΚΟΒ Οπτικοακουστικών. Εκ μέρους του «Ριζοσπάστη» παραβρέθηκε αντιπροσωπεία, με επικεφαλής το μέλος της Συντακτικής Επιτροπής, Γ. Ζαγγανά.

Ο σεβασμός και το κύρος που ενέπνεε ο Νίκος Αντωνάκος στο χώρο του εκφράστηκε από την παρουσία του συνόλου των φορέων του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών καθώς και πολλών συναδέλφων του. Στεφάνια απέστειλαν οι φορείς: Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Ενωση Τεχνικών Κινηματογράφου Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ), Σωματείο Εργαζομένων ΕΚΚ, Εθνικό Συμβούλιο Κατά των Ναρκωτικών, Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, αιθουσάρχες κινηματογράφου, κινηματογραφικές εταιρείες κλπ.

Παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων αντιπροσωπείες της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, του σωματείου διάδοσης της μικρού μήκους ταινίας - «μικρό» και πλήθος συναδέλφων του, συνεργατών και φίλων.

Κυριακή

Για δεκαετίες, το πρώτο πλήρες σώμα που αγκάλιαζα κάθε πρωί, δίπλα από το φλιτζάνι με το τσάι μου - τώρα έχει αλλάξει η εμφάνιση του σε ηλεκτρονική - ήταν ο έντυπος «Ριζοσπάστης».

Από την αρχή κάθε εβδομάδας περίμενα την Κυριακή, η ύλη του πολλαπλασιαζόταν, κυρίως, για τη στήλη «Η άλλη Διάσταση» του Νίκου Αντωνάκου. Η γραφή του ήταν αυτός ο ίδιος, οι διαστάσεις του πολλαπλές: Η ιδεολογία του, η εργατικότητά του, η συνέπειά του, ο πραγματισμός του. Οι λέξεις του ανταποκρίνονταν σε κάτι σταθερό, που αντικατόπτριζαν την κινηματογραφική του πρόσληψη χωρίς να τους αφαιρεί την πνευματικότητά τους. Οι συμβολισμοί, οι αναφορές, τα ρητά του ήταν ξεκάθαρα.

Τα κείμενά του γίνονταν, μεταξύ μας, θέμα για πολιτική ανάλυση και προώθηση των ιδεών που εξέφραζαν. Στις 2 Απριλίου 2009, η αδελφή μου κι εγώ πήγαμε στην Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, στην οποία είχε υπάρξει Γενικός Γραμματέας (πάντα εκλεγμένος σε διάφορους πολιτισμικούς φορείς), σε μια εκδήλωση για τον Γιάννη Ρίτσο, στην οποία θα ήταν ομιλητής και ο Νίκος Αντωνάκος. Καθίσαμε στην πρώτη σειρά της αίθουσας, για να νιώθουμε ακόμα πιο κοντά του. Οταν ανέβηκε στο βήμα, μου έκανε εντύπωση που είχε αναρριχτό στους ώμους του το παλτό του. Μου έσβησε την απορία, λέγοντας ότι ήταν κρυωμένος. Αφού διάβασε μια σελίδα ζήτησε συγνώμη και παρακάλεσε την σύντροφό του Ελένη Ζαφειρίου να ανέβει στο βήμα και να συνεχίσει την ομιλία του.

Εκείνος κατέβηκε και κάθισε δίπλα στην αδελφή μου, στο κάθισμα του διαδρόμου, με τον αριστερό του ώμο στο δεξί δικό της. Εκεί τελείωσε αθόρυβα τη ζωή του ο Νίκος Αντωνάκος. Η πολιτική του κηδεία έγινε στο Α' Νεκροταφείο της Αθήνας με την παρουσία συντρόφων, ομοϊδεατών, συναδέλφων, αναγνωστών, φίλων και άλλων με τη συνοδεία μουσικής Μπετόβεν.

Σήμερα, Κυριακή, 27 Μαρτίου 2016, τον αναζήτησα στις κυριακάτικες επιφυλλίδες του στον «Ριζοσπάστη» και διάβασα, για μια φορά ακόμα, το κείμενό του με τίτλο «Σε τούτα δω τα μάρμαρα, καμιά σκουριά δεν πιάνει», την τελευταία του «Αλλη διάσταση» με ημερομηνία 29-3-09, που υπήρξε η τελευταία της ζωής του. «Η προσπάθεια εξομοίωσης του ναζισμού με τον κομμουνισμό δεν αφορά μόνο τους κομμουνιστές. Για την ακρίβεια, δεν αφορά καθόλου τους κομμουνιστές! Κανένα ψήφισμα και καμία απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δε θα λυγίσει, έστω και στο ελάχιστο, τη θέλησή μας.
Ξέρουμε τη γνώμη τους για εμάς, η οποία μάς είναι παντελώς αδιάφορη. Το αντίθετο μάλιστα! Αν είχαν άλλη άποψη και άλλες σκέψεις για εμάς, θα ψαχνόμασταν. Οι όποιες αποφάσεις, λοιπόν, παρθούν, οι οποίες θα είναι ταξικές, αφού τέτοια είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση και το κοινοβούλιό της, θα στρέφονται σε βάρος των ευρωπαϊκών λαών στο σύνολό τους. Των ευρωπαϊκών λαών που σήμερα βρίσκονται σε χειρότερη περίοδο από κάθε άλλη φορά.

Ο καθένας, λοιπόν, ας αναλάβει τις ευθύνες του! Υπερασπιζόμενος τον κομμουνισμό, υπερασπίζεται το οκτάωρο... το δικαίωμα στην εργασία, στη σύνταξη, στη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην ελεύθερη και δωρεάν Παιδεία...».

Αύριο, Κυριακή 3 Απριλίου δεν θα υπάρχει γραπτός λόγος από τον Νίκο Αντωνάκο, αλλά οι σκέψεις του, οι ιδέες του, οι προτροπές του προς την ανάληψη των ευθυνών μας ως εργαζομένων όντων θα ισχύουν και τώρα και στο μέλλον.
                                       Ιωάννα ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ