Ήλιος φωτοδότης των Ελλήνων Πάσχα

Κλείνει σε λίγο κι αυτός ο μήνας - Απρίλη μου, Απρίλη μου ξανθέ | Και Μάη μυρωδάτε καρδιά μου πώς αντέ | Καρδιά μου πώς, καρδιά μου πώς αντέχεις | Μέσα στην τόσο αγάπη και στις τόσος ομορφιές…
Γιομίζ' η γειτονιά | Τραγούδια και φιλιά | Την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ - Την καπελιά μου τη λένε Λενιώ
Την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ | Μα το 'χω μυστικό
Αστέρι μου | Αστέρι μου χλωμό | Του φεγγαριού αχτίδα | Στο γαϊτανόφρυδο
Στο γαϊτανο, Στο γαϊτανοφρυδό σου | Κρεμάστηκε η καρδιά μου σαν το πουλάκι στο ξόβεργο

Αυτή είναι η εισαγωγή του «αιώνιου» Μίκη στο «τραγούδι του νεκρού αδελφού» που –θυμίζουμε, σε μια ονειρική πολιτικά και κοινωνικά διαχρονική -επίκαιρη σήμερα περισσότερο από ποτέ ενότητα, γράφτηκε σαν μουσικό|θεατρικό έργο πριν 70 χρόνια (1960-62)  όταν «…το έδαφος ήταν έτοιμο για να γραφούν τα “μεγάλα ζεϊμπέκικα” όπως τα αποκαλώ, δηλαδή τα “Ένα δειλινό”, “Τον Παύλο και τον Νικολιό”, “Το όνειρο”, “Τα περβόλια” και “Ενωθείτε”. Πώς να μνημονεύσω και πώς να τιμήσω καλύτερα το λαϊκό χορό των χορών, τον ζεϊμπέκικο, από το να τον παντρέψω με τη θεματολογία των πρόσφατων παθών του ελληνικού λαού; Ο ζεϊμπέκικος για τον πολύ κόσμο σημαίνει ταβέρνα, σπάσιμο πιάτων, διασκέδαση. Για μένα όμως είχαν περάσει μόλις δέκα χρόνια από τον καιρό που τον χορεύαμε στις σκηνές στο Μακρονήσι με τη σκέψη γεμάτη άλλου είδους προσδοκίες και όνειρα. Εξάλλου, η δεκαετία του ’60 ήταν για πολύ κόσμο και προπαντός για τους νέους ένα καινούργιο ξεκίνημα…»
Ανέβηκε πρώτη φορά τον Οκτ-1962 στο Θέατρο Καλουτά από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη. Σκηνοθεσία Πέλου Κατσέλη, σκηνικά Νίκου Νικολάου,  χορογραφίες Ζουζούς Νικολούδη (που ερμήνευε και το ρόλο της μάνας). Πρωταγωνιστές ο μέγας Κατράκης, + Βέρα Ζαβιτσιάνου, Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Νίκος Ξανθόπουλος, Μπέττυ Αρβανίτη, Μαρία Κωνσταντάρου και Θόδωρος Έξαρχος. Αισθητικά ήρθε να χαράξει ένα δικό του δραματουργικό δρόμο ανάμεσα στο πλήθος της μουσικής του Μίκη

Περιλαμβάνει 9 αξέχαστα κομμάτια, όλα (-2) σε στίχους του ίδιου.
1. «Απρίλη μου»
2. Το όνειρο - Δυο γιους είχες μανούλα μου | δυο δέντρα, δυο ποτάμια,
δυο κάστρα Βενετσιάνικα, δυο δυόσμους, δυο λαχτάρες.
Ένας για την ανατολή κι ο άλλος για τη δύση | κι εσύ στη μέση μοναχή | μιλάς, ρωτάς, μιλάς, ρωτάς τον ήλιο…
3. Την αλυσίδα την βαριά | Την κάνω χελιδόνι | Την φυλακή τη σκοτεινή |Την κάνω ξαστεριά
Την αλυσίδα την βαριά | Εγώ και εσύ κι εσύ κι εσύ | Την κόβουμε μαζί …
Σπάσε την αλυσίδα με τα σίδερα! | Φτιάξε την αλυσίδα με τα κύματα!
4. Προδομένη μου αγάπη
Τα μεσάνυχτα που σμίγουνε οι ώρες | Προδομένη μου αγάπη
Τα μεσάνυχα που σμίγουν οι καρδιές μας | Προδομένη μου αγάπη
Νταν νταν νταν νταν σημαίνει | Νταν το τέλος της αγάπης
5. Ένα δειλινό, ένα δειλινό | ένα δειλινό σε δέσαν στο σταυρό | Σου κάρφωσαν τα χέρια σου, μου κάρφωσαν τα σπλάχνα | Σου δέσανε τα μάτια σου, ω, ω, μου δέσαν την ψυχή μου
Ένα δειλινό, ένα δειλινό | ένα δειλινό με τσάκισαν στα δυο | Μου κλέψανε την όραση, μου πήραν την αφή μου | Μόν' μου 'μεινε η ακοή, ω, ω, να σ' αγρικώ, παιδί μου…

6. Τον Παύλο και τον Νικολιό | τους πάνε για ταξίδι | με βάρκα δίχως άρμενα | με πλοίο δίχως ξάρτια
Τ' άρμενα τα 'καψε φωτιά | τα ξάρτια καταιγίδα
και το ταξίδι θάνατος | που γυρισμό που γυρισμό δεν έχει
7. Νανούρισμα
Κοιμήσου αγγελούδι μου, παιδί μου νάνι νάνι | Να μεγαλώσεις γρήγορα, σαν τ'αψηλό πλατάνι
Να γίνεις άντρας στο κορμί και στο μυαλό | Και να 'σαι πάντα μεσ' το δρόμο τον καλό
Κοιμήσου αγγελούδι μου γλυκά με το τραγούδι μου
8. Στα περβόλια, μες στους ανθισμένους κήπους | σαν άλλοτε θα στήσουμε χορό
και τον Χάρο θα καλέσουμε | να πιούμε αντάμα και να τραγουδήσουμε μαζί
Κράτα το κλαρίνο και το ζουρνά | κι εγώ θα 'ρθω με τον μικρό μου τον μπαγλαμά
Αχ, κι εγώ θα 'ρθω...
μες στης μάχης τη φωτιά με πήρες, Χάρε
9. Δοξαστικό:
Ενωθείτε βράχια βράχια. Ενωθείτε χέρια χέρια. Τα βουνά και τα λαγκάδια πιάστε το τραγούδι.
Πολιτείες και τα λιμάνια μπείτε στο χορό.
Σήμερα παντρεύουμε τον Ήλιο | τον Ήλιο με τη νύφη τη μονάκριβη Πασχαλιά!
Πασχαλιά μας, κοπελιά μας…

Πάσχα 2022

Έτσι, όπως ακριβώς είχε προγραμματιστεί και υπολογιστεί, μέσα στις περιπτύξεις των €υρω-ΝΑΤΟ-λάγνων. Ενός status, που δεν ενοχλείται από τη δύση του κάλλους, αδιαφορεί για την επερχόμενη φθορά της Άνοιξης του Έρωτα. Του κεκτημένου, που χωρίς καμιά προαναγγελία επιβάλλει την αλλαγή «Κυρίου» και ΚΥΡΙΑΡΧΩΝ.

Επιβάλλει την αλλαγή του μηνύματος, που τώρα πια δεν καθορίζεται από νίκες θανάτων επί άλλων θανάτων. Ούτε από τους θρηνητικούς γλυκασμούς εωθινών κορασίδων που αποπνέουν στην ανοιξιάτικη νύχτα. Αλλά από τη μονολεκτική απάντηση ενός «ΝΑΙ» ή ενός όχι, που είναι ενδεχόμενο και τα δύο μαζί να οδηγούν στην αναπόφευκτη δύση ενός «κάλλους».

 

Αν δεν υπήρχε χειμώνας σε πόλεις και χωριά,
Δεν θα ξέραμε ποτέ αυτές τις ευτυχισμένες μέρες.
Αν δεν υπήρχε χειμώνας, δεν υπάρχει μυστικό σε αυτό -
Θα ήμασταν κουρασμένοι από τη ζέστη, κουρασμένοι απ΄ το καλοκαίρι.

Χιονοθύελλα δεν θα ρχόταν τουλάχιστον για μια μέρα,
Κι ο κοκκινολαίμης δεν θα καθόταν στο έλατο, αν μόνο, αν μόνο, αν ...
Και δεν κάθισε στο έλατο, έστω, αν μόνο, αν μόνο! Αν ΑΝ

Αν δεν υπήρχε χειμώνας, αλλά όλο το καλοκαίρι,
Δεν θα ξέραμε αυτό το μπέρδεμα
Ο πάγος στο ποτάμι δεν θα πάγωνε, έστω και μόνο, αν μόνο...
Ο πάγος στο ποτάμι δεν θα παγώσει, έστω και μόνο, αν μόνο...

Αν δεν υπήρχε χειμώνας σε πόλεις και χωριά,
Δεν θα ξέραμε ποτέ αυτές τις ευτυχισμένες μέρες!
ΝΑΙ! έτσι ακριβώς …
                                       (παλιό σοβιετικό τραγούδι για κάποιον κοκκινολαίμη)

Ήλιος κι ανατέλλεις
Πάσχα μέγα Πάσχα
Πάσχα των Ελλήνων Πάσχα | Πάσχα της αγάπης Πάσχα | Πάσχα των αγγέλων

Calendarium | «κατάλογος των χρεών» (επειδή οι τόκοι πληρώνονταν την πρώτη του μηνός –«από πάντα», αιώνες πριν ακόμη το κεφάλαιο γίνει ΚΕΦΑΛΑΙΟ, πολύ πριν τη μοναδική σύνθεση της επανάστασης με την επιστήμη και τη φιλοσοφία, που υπέστη επιθέσεις και διαστρεβλώσεις, και "ο άνθρωπος που" -κατά Ένγκελς, "για πρώτη φορά θεμελίωσε επιστημονικά τον σοσιαλισμό και άρα όλο το εργατικό κίνημα της εποχής μας" συκοφαντήθηκε από τους αντιπάλους του αλλά πολλές φορές και από αυτούς που έδρασαν στο όνομά του.

Πήρα κι εγώ κάποτε στα σοβαρά το σχετικό ύμνο και αποφάσισα να ανιχνεύσω ιδιαίτερα το νόημα της λέξης «Κυρίου» (με κάπα κεφαλαίο). Από την άποψη τη θεολογική, βέβαια, δεν υπήρχε πρόβλημα. Και οι περιγραφές και οι ερμηνείες παραπέμπουν αποκλειστικά και μόνο στο ίδιο σημείο. Εκεί όπου κορυφώνεται η πίστη στη μεταφυσική σημασία και ταυτίζεται με τη νίκη του «θανάτω θάνατον πατήσας». Και όλη αυτή η ερμηνεία, φυσικά, για να εξοπλιστεί ο άνθρωπος με την ελπίδα ότι υπάρχει ένας τρόπος για να νικηθεί η «ήττα» με την «ήττα», άρα η υποταγή με την υποταγή.

Αρκεί ο ηττημένος ή ο υποταγμένος να έχει δεχτεί ότι το μήνυμα, με άλλα λόγια την αδιαμφισβήτητη νίκη μιας ανώνυμης ελπίδας, που όσο κι αν διευρύνεται και κυριεύει τις καρδιές των ανθρώπων, τόσο πιο πολύ παραμένει ανώνυμη και, εν τέλει, χωρίς περιεχόμενο.
Έτσι, εκείνο που παραμένει χωρίς απάντηση είναι το περιεχόμενο του «Κυρίου» και των όπου γης κυρίαρχων.

Πηγή ελπίδας και απελπισίας μαζί.

Η πηγή του μηνύματος για τη νίκη του θανάτου από τον ίδιο το θάνατο. Για τα παιδικά μας χρόνια, το περιεχόμενο του «κυρίου» είναι άλλο. Είναι μυρωδιές της Άνοιξης και του Έρωτα, που στήνει χορό με τον ξανθό Απρίλη. Είναι η εικόνα ενός ανερμήνευτου «επιτάφιου», που παγιδεύει μέσα στην ηρεμία της νύχτας και στις βραχνές φωνές των μικρών παιδιών έναν ανεξήγητο θρήνο, γοητευτικό, που προσπαθεί να μετουσιώσει το «γλυκύ έαρ» στην υπόμνηση ότι κανένα κάλλος δεν υπάρχει στη ζωή που να μη «δύει». «Πώς έδυ σου το κάλλος;», τραγουδούν τα μικρά κορίτσια, ενώ την ίδια στιγμή η μικρή Πολυξένη προκαλεί, φωνασκώντας «πάρτα όλα».

Προχωράνε, όμως, τα χρόνια και το περιεχόμενο του «κυρίου» μετατοπίζεται. Τα μικρά κορίτσια στις παλιές γειτονιές εξακολουθούν να αναρωτιούνται με τις φοβισμένες φωνές τους «πώς έδυ σου το κάλλος;». Είναι, όμως, και η ζωή που περιφέρεται στις ίδιες τις γειτονιές με την ίδια πάντα μελαγχολία, πνιγμένη στα πλαστικά λουλούδια….

Μια γειτόνισσα απλώνει ρούχα καθαρά
πλένει με μια νέα σκόνη κι είναι αστραφτερά
με τραγούδια για τη φτώχεια και την ξενιτιά
ρετιρέ παίρνω στην Κηφισιά

Τα λουλούδια δε μυρίζουν είναι πλαστικά
ένα φίλο και μια αγάπη είχα μια φορά
τώρα βρέχει κάποιος τρέχει δεν μπορώ να δω
το ρολόι σταμάτησε εδώ ...

Είναι το μεροκάματο, το σαββατόβραδο που αδειάζει τα παλιά του νήματα και μετατρέπεται σε ένα μεταμοντέρνο, προκατασκευασμένο πρόωρο επιτάφιο. Είναι και η ανεργία, που δεν καταλαβαίνει από τις νίκες του θανάτου από τον ίδιο το θάνατο. Γιατί είναι σαν να της λες πως θα νικηθεί κι αυτή από την ίδια την ανεργία.

Και το νόημα του «κυρίου» γίνεται ο ΠΟΛΕΜΟΣ, που δεν τον περιμένεις. Είναι οι «ανεξήγητοι» θάνατοι που δε νικούν, αλλά προκαλούν άλλους θανάτους. Οι χιλιάδες «επιτάφιοι», που διασταυρώνονται στους αδιέξοδους δρόμους της Γης. Χωρίς λουλούδια αυτοί, χωρίς τις τραγουδιστές ερωτήσεις των μικρών κοριτσιών για τη δύση του κάλλους. Γιατί σιγά σιγά, όσο αυτές οι «χρονιάρες μέρες» εξακολουθούν να είναι του Κυρίου –δηλ των ΚΥΡΙΑΡΧΩΝ και το μήνυμα της νίκης του θανάτου από το θάνατο εξακολουθεί να γεμίζει τις καρδιές των απελπισμένων ανθρώπων, έχει γίνει πλατιά πίστη πια πως το Κάλλος είναι προορισμένο να δύει.

Ούτε θρόισμα δεν ακούγονται στον κήπο,
Όλα εδώ ήρεμα (παγωμένα) μέχρι το πρωί.
Αχ … αν ήξερες τι αγάπη έχω
για τις Νύχτες της Μόσχας,

Αν ήξερες …
Νύχτες της Μόσχας.

Το ποτάμι κινείται και δεν κινείται,
Ασημένιο φεγγάρι...
Το τραγούδι ακούγεται και δεν ακούγεται

Αυτά τα ήσυχα βράδια
Το τραγούδι ακούγεται –ίσως κι όχι
Σε αυτά τα ήσυχα βράδια…
Γιατί αγάπη έχει σκυμμένο το κεφάλι;

Στραβά, αγαπητέ
Γερμένο τόσο χαμηλά…

Δύσκολο να σου πω
Αυτά που στην καρδιά μου έχω φυλαγμένα
Δύσκολο να το λες και να μην το λες
Ό,τι στην καρδιά μου έχεις κλειδώσει

Να! η αυγή αχνοφαίνεται…
Παρακαλώ λοιπόν να είστε ευγενικοί
Μην ξεχνάτε έρχεται καλοκαίρι
Νύχτες της Μόσχας,
Καλοκαιρινά βράδια της Μόσχας
         (ευτυχία)…

-67 χρόνια μετά
ο Μόσκοβας είναι κόκκινος –
όχι από ζωή αλλά από αίμα των λαών της ΕΣΣΔ,
μυρίζοντας Θάνατο

60^ή μέρα, που εξελίσσεται η ιμπεριαλιστική επέμβαση και εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η οποία ξεκίνησε τα ξημερώματα της 24ης Φλεβάρη, έπειτα από σχετικό διάγγελμα του ενός εκ των πρωταιτίων Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι διέταξε τον ρωσικό στρατό να πραγματοποιήσει “ειδική επιχείρηση”, με πρόσχημα ότι οι ηγέτες των αυτοανακηρυγμένων «Λαϊκών Δημοκρατιών» ζήτησαν από τη Μόσχα στρατιωτική βοήθεια ενάντια στην ένταση της «ουκρανικής επιθετικότητα.

“Η τυπική έναρξη του πολέμου είναι η απαράδεκτη στρατιωτική επέμβαση και εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ωστόσο το εύφλεκτο υλικό συσσωρευόταν σταδιακά εδώ και χρόνια στην περιοχή.
30 χρόνια μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανατροπή του σοσιαλισμού, για την οποία πανηγύρισαν πολλοί, επειδή υποτίθεται θα έκανε τον κόσμο πιο “ειρηνικό” και “ασφαλή”, ένας ακόμη ιμπεριαλιστικός πόλεμος ξεσπά σε ευρωπαϊκό έδαφος, μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία και αλλού.

Με ΑΠΟΨΗ!

Η απάντηση υπέρ των συμφερόντων του λαού μας δε βρίσκεται στο να συστρατευθούμε σαν λαός και χώρα με τον ένα ή τον άλλο ιμπεριαλιστικό πόλο.
Το δίλημμα δεν είναι ΗΠΑ ή Ρωσία, ΝΑΤΟ ή Ρωσία. Η εργατική – λαϊκή πάλη πρέπει να χαράξει αυτοτελή γραμμή μακριά από όλα τα αστικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Μπροστά στο νέο έγκλημα η απάντηση μπορεί να είναι μόνο μία:
Όχι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Κυρίαρχοι είναι μόνο οι λαοί που πρέπει να καταδικάσουν τις αστικές τάξεις και κυβερνήσεις των χωρών τους, οι οποίες τους οδηγούν στη σφαγή, τόσο στην Ουκρανία, όσο και στη Ρωσία, παντού. Να σταματήσει αμέσως η συμμετοχή και εμπλοκή της Ελλάδας. Να κλείσουν τώρα οι αμερικανοΝΑΤΟϊκές στρατιωτικές βάσεις στη χώρα μας. Να δυναμώσει η πάλη για αποδέσμευση από τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με το λαό νοικοκύρη στον τόπο του”.

30 χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού
και τη διάλυση της ΕΣΣΔ -
Το κοσμοϊστορικό πισωγύρισμα για τους λαούς εκεί,
αλλά και για την εργατική τάξη και τις λαϊκές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο,
αποτελούν τραγικές, ζωντανές αποδείξεις
αυτού που συντελέστηκε στις αρχές της 10ετίας του 1990.

Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους | καθώς ο γιος από τη μάνα.
Έχει τα δικά της | απαίσια χαρακτηριστικά.
Ο πόλεμός τους σκοτώνει | ό,τι άφησε όρθιο | η ειρήνη τους.
Όταν αυτοί που είναι ψηλά μιλάνε για ειρήνη
ο απλός λαός ξέρει πως έρχεται ο πόλεμος…

Ο πόλεμος που έρχεται δεν είναι ο πρώτος |
Πριν απ' αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι.
Όταν τελείωσε ο τελευταίος, υπήρχαν νικητές και νικημένοι.
Στους νικημένους, ο φτωχός λαός πέθαινε από την πείνα.
Στους νικητές ο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο»...

Στους λαούς που «πεθαίνουν» από τη φτώχεια και τα βόλια που τους «κερνάνε» γενναιόδωρα οι ιμπεριαλιστές, σήμερα της Ουκρανίας και της Ρωσίας, χτες της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Συρίας και τόσων άλλων, από εμάς ένα στεντόρειο μήνυμα αλληλεγγύης, ένα ηχηρό κάλεσμα πύκνωσης των γραμμών του αγώνα για να υπερασπίσουν τη ζωή τους απέναντι σε όσους την επιβουλεύονται.
Με αυτή τη σωστή πλευρά της Ιστορίας για τον ελληνικό λαό, για τους λαούς όλου του κόσμου!

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ | με ΥΓΕΙΑ ΔΥΝΑΜΗ
πίστη στις δυνάμεις μας και στη γροθιά μας
Με ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ | στο δρόμο της ανατροπής!

Σε δήλωσή του για το Πάσχα, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας αναφέρει:

"Από τον καθημερινό Γολγοθά της ακρίβειας, της κρίσης, του πολέμου, να φτάσουμε στη λαϊκή ανάταση και ανάσταση, αφού μόνο ο λαός μπορεί να σώσει το λαό!
Χρόνια σας πολλά!».

Το Πάσχα και η ταξική του διάσταση

Το γνώριμο σε όλους μας Πάσχα των Ελλήνων (χριστιανών και μη) – γιορτή με τα όλα της για τη λαϊκή οικογένεια, Άνοιξης, Ελπίδας, Ανά(σ)τασης, ξεχωριστή στιγμή συνύπαρξης γήινου και θεϊκού στοιχείου.

Λυρισμός στο έπακρο, αλλά και πηγή χαράς, ανανέωσης και μαζί η λαμπρότητα του ελληνικού τοπίου και η ανθοφορία της ελληνικής φύσης: αυτά είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποιητικής σύνθεσης του Άγγελου Σικελιανού, που γράφτηκε πριν από εκατό και πλέον χρόνια, στα τέλη της 10ετίας του 1920.
Ο Ιησούς και η Θεοτόκος θα συναντήσουν στους στίχους του Σικελιανού την ανάσταση των αρχαίων θεών και του παγανισμού ενώ και χριστιανικά ονόματα ή σύμβολα θα αποκτήσουν αίφνης μια απτή –γήινη αίσθηση και διάσταση.

Στο «Πάσχα των Ελλήνων» δεν υπάρχει θρήνος και ο πόνος, ή η προδοσία ταξιδεύουν εξαρχής πολύ μακριά. Μοιάζει σαν η θεϊκή αποστολή να έχει επιτελέσει ήδη τον προορισμό της, με τον οικουμενισμό του ποιητή να θριαμβεύει. Η Μαρία και ο γιος της, -καθιερωμένες μορφές της χριστιανικής θεολογίας, είναι κυρίως οι πυλώνες για την είσοδο σε μιαν ευλογημένη αστραφτερή ποιητική γη, όπου θεοί και άνθρωποι ξεκινούν από την αρχή την πορεία τους, έτοιμοι να υπερβούν κάθε αντίθεση και να καταργήσουν την οποιαδήποτε αντινομία.

Την ώρα σ’ όλα τα πουλιά γλυκός που πέφτει ο ύπνος
και στο χαμηλοθώρητο σβημένο δειλινό
των ασταχυών ο ανασασμός είναι μεστός σα δείπνος·
π’ ο αποσπερίτης αρχινά να τρέμει στο βουνό·
που στην καρδιά μας, άφθαρτη ξεχύνεται η πραότη,
του σπλάχνου μας σα να
‘φτανε — πανάχραντη θροφή-
λίγο ψωμί για να γευτεί κατάβαθα τη θεότη,
κι ακολουθάει τον Έσπερον ο νους μας στην κορφή
που ᾽ναι αγαθή στα πόδια μας όλου του δρόμου ή σκόνη,
και μια συμπόνια αξήγητη, στα πάντα αναρροεί,
ένας καημός αμίλητος τα στήθια μας φουσκώνει
σαν αρχινά από πάω μας των αστεριώ η ροή.

Κι αλλού, στο ίδιο ποίημα, όταν κάνει πλέον,
μέσω των λόγων του Χριστού, την εμφάνισή της η Μαγδαληνή:
Το χέρι μέσα στα μαλλιά τ’
αθάνατα κρατώντας,
στους πλοκάμους όπου σκορπάν τριγύρα, τους χρυσούς,
βαθιά αναγάλλιαν άμετρη, στά πόδια του κοιτώντας
το μέγα κύμα, απόκριση τους δίνει ο Ιησούς:

«Ήρθ’ από δρόμο σπίτι σου, κ’ εσύ δε μου ‘χεις πλύνει
τα πόδια, μηδέ μ᾽ άλειψες μέ μύρο τα μαλλιά·
κι αύτη, στιγμή δεν έπαψε στά δάκρυα ν’ αναλύνει,
κι αυτή, στιγμή δέ μου
‘παψε στα πόδια τά φιλιά·
κι όπου κι ο Λόγος ο άγιος μου ξαπλώσει, και για κείνη·
στον αιώνα, αυτό που μου
‘καμε, παντού θα μιληθεί».

Κι ακόμα αυτή το κλάμα της βρύση λαμπρή να χύνει
δεν παύει, μηδ’
απ’ το λυγμό το στήθος το βαθύ.
Μαγδαληνή, Μαγδαληνή, του πόθου μέγα αστέρι·
σε μοναστήρι ανέβασες κ’
εμένανε πιστό,
για να φιλήσω λείψανο το ατίμητό Σου χέρι·
κ᾽ ήταν ακόμα, ως πίθωσα τα χείλια μου, ζεστό!

                                  Πίνακας του Θεόφιλου

Ο Χριστός λυόμενος
                 Το ποίημα δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη, στις 4 Μάη 1975.

Σωπάστε αδέρφια. Το τραπέζι είναι στρωμένο.
Και δεν θα το ξεστρώσουμε πριν πάρει τέλος.
Να πιήτε σεις να πιούν κι αυτοί. Να πιώ κι’ εγώ συντρόφοι.

Πασχαλινό είν’ το τραπέζι και μεγάλο.
Κι οχτρούς και φίλους τους χωράει η ίδια τάβλα.

Καθένας το ποτήρι του να πιει. Καθένας να μεθύσει
με το δικό του το μυαλό κι’ όποιο του πάει τραγούδι
να τραγουδήσει πάνω στα κεράσματα.

Τι εδώ είναι Πάσχα. Και το θέλουμε ως το τέλος Πάσχα.
Πάσχα πλατύ, Πάσχα τρανό σαν την καρδιά μας,
Πάσχα για οχτρούς, Πάσχα για φίλους, Πάσχα για όλους.

Τι ένα σφαχτό μπορεί να φτάσει σε χιλιάδες
σαν οι καρδιές μονιάσουν όλες στην αλήθεια.

Όρκο μεγάλο ομόσωμεν αδέλφια αλήθεια.
Το νιον αυτό παράδεισο που μας αντάμωσε όλους
με τους αγώνες στην αρχή, με το ψωμί κατόπι,
με τις δροσιές του, με τα λουλούδια του, με τα πουλιά του
να τον απλώσουμε στη γην αγάλι-αγάλι
κι’ Ανατολίτες λαοί κι’ από τη Δύση να το σπρώξουν.

Ακούραστοι μπροστά κι’ αντάμα πάντα
το ζωντανό νερό της πίστης μας αδέλφια
απ’ τους φραγμούς να το λυτρώσουμε τον κόσμο να ποτίσει.

Γονατισμένη παράμερα κλαίει με τα γαλανά της μάτια η Μαγδαληνή χωρίς να την ακούει ή να τηνε βλέπει κανείς.
Τα χρυσά της τα μαλλιά σέρνονται καταγής και το πορφυρό της ιμάτιο πέφτοντας απ’ το δεξιό τον ώμο τής φανερώνει — λαχτάρα και καημός! — τη μισή πλάτη κι ολάκερο το στήθος.
Και σπαράζει πιο πολύ παρ’ όσο, νια κι αμαρτωλή, σπάραζε μέσα στην αγκάλη του έπαρχου.

                                                     Πίνακας του Θεόφιλου

Η Μαγδαληνή του Κώστα Βάρναλη
πόσο Χριστέ ‘σουν άνθρωπος! Κι εγώ θα σ’ αναστήσω!

Μες σε παλάτια, που σα σπήλια αντήχαν απ’ τις μουσικές
κι αστράβαν απ’ τα μέταλλα και τα δεμένα φώτα,
στα μάγουλά μου, που κανείς δεν τα είδεν ήλιος, οι μοσκιές
γλίστρααν με λάγγεμα πολύ και τα δαγκώναν σαν οχιές·
στην κρυσταλλένια μου φωνή θαμπή εγλιστρούσε νότα.

Στην τεσσεροβασίλευτη Γιουδαία εγώ ‘μουν η Πηγή:
του κόρφου μου τ’ αμάραντα και μοσκοβόλα κίτρα.
Ωσάν τη φλόγα του κορμιού μου άλλη δε γνώρισεν η Γη,
σαν της αγκάλης μου μεστή καμιά δεν ύπαρχε σιγή.

Ο έρωτάς μου νίκαγε τη Ρώμη τη νικήτρα…
Σκοτάδια ήτανε μέσα μου, ξέρα μεγάλη κι αμμουδιά
και στα γλυκά τα χείλια μου πικρά πολύ τα γέλια.
Και μου τινάζαν άξαφνα τ’ αγνώστου φόβοι την καρδιά
και μου κοβόταν η αναπνιά μες σε φορέματα φαρδιά —
απ’ του Θριάμβου την κορφή μακριά ‘βλεπα συντέλεια.

Δεν ήταν άξαφνη αστραψιά. Τούτο συνέβη αργά σιγά…
Ωραίος δεν ήσουν, τίποτα δεν είχες πάνω σου άξο!
Κοίταγες χάμου τα χαλίκια, ως μίλαγες σιγά κι αργά.
Την τρίτ’ ή τέταρτη φοράν άρχισε ο νους μου να ριγά
κι ως σήκωσες τα μάτια σου, δε βάσταα να κοιτάξω.
Κι ένιωσα ορμή ασυγκράτητη στα πόδια σου να κυλιστώ.
Είδα να σειέται μέσα μου ψυχή παρθένα ώς τώρα.
Την ευτυχιά τη γνώρισα στο δόσιμο χωρίς μιστό,
τη λευτεριά, στο σκλάβωμα σε κάποιο ιδανικό σωστό
και την υπέρτατ’ ηδονή στον πόνον, — άξια γνώρα.

Και στους φτωχούς μοιράζοντας τα υπάρχοντά μου (ασημικά,
διαμαντικά, μεταξωτά, μπαξέδες και παλάτια)
τα βήματά σου ακλούθησα, που κι αν τα σβηούσε ταχτικά
στον άμμ’ ο αγέρας του βραδιού, σα φώτα μένανε γλυκά
για πάντα σ’ άμμο και ψυχή και σ’ ακοές και μάτια.

Πράματα νέα δεν έλεγες κι ούτε, με λόγια νέα, παλιά.
Από πολλούς κι από καιρούς ολά ηταν ειπωμένα.
Μα ‘χες τη δύναμη ν’ ακούς των ουρανών τη σιγαλιά
κι όλα για σένα (κι άψυχα κι ανθρώποι) διάφανα γυαλιά
και διάφαν’ η καρδιά του Θεού για σένα — και για μένα!

Κανείς (και πλήθη και σοφοί και μαθητάδες και γονιοί)
δεν ξάνοιγε το σπαραγμό στα θάματά σου πίσω
κι αν πρόσμενες το λυτρωμό σου από την άδικη θανή,
εγώ μονάχα το ‘νιωσα, που ήμουνα λάσπη και κοινή,
πόσο Χριστέ ‘σουν άνθρωπος! Κι εγώ θα σ’ αναστήσω!

                                          Πάσχα - Χαρακτικό του Γιώργη Φαρσακίδη

Στα αστικά ΜΜΕ εμφανίζονται κάθε χρόνο τέτοιον καιρό πληθώρα «περισπούδαστων» άρθρων, σχετικά με την ιστορική, θεολογική και άλλες πλευρές του Πάσχα –με υποτιθέμενες κοινωνικές αναλύσεις.
Πεσάχ στα εβραϊκά ή Πισάχ στα αιγυπτιακά που σημαίνει "πέρασμα" και ήταν η γιορτή του περάσματος από το χειμώνα στην άνοιξη - μην ξεχνάμε ότι γιορτάζεται σύμφωνα με το σεληνιακό ημερολόγιο σε σχέση με την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία – κι από κει και πέρα βγαίνουν ένα σωρό συμβολισμοί, τόσο στον ιουδαϊσμό όσο και στο χριστιανισμό, που θεμελιώνονται σε αρχέγονους μύθους και τελετές σε όλους τους λαούς:
Χειμώνας - Άνοιξη, Θάνατος - Ζωή (μην ξεχνάμε το μύθο του Άδωνη στην αρχαία ελληνική (;) μυθολογία, αδωνάι = ο Κύριος, ο Θεός στα εβραϊκά), διονυσιακές γιορτές και Σατουρνάλια, Απόκριες. Σκλαβιά - Απελευθέρωση (των Εβραίων από τους Αιγυπτίους, αλλά και εμείς λέγαμε "καλή Ανάσταση" και το 1821 και το 1942 και τώρα ακόμη), το "πέρασμα" της Ερυθράς Θάλασσας, κά.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το Πάσχα στους Εβραίους είναι η Χαγκ Ααβίβ, "Γιορτή της Άνοιξης", όπως ακόμη ότι τρεις από τις μεγάλες γιορτές του ιουδαϊσμού αναφέρονται παράλληλα σε αγροτικές εργασίες: το Πεσάχ στο θερισμό του κριθαριού, το Σαβουότ (η παράδοση του Νόμου στον Μωυσή) στο θερισμό του σιταριού και η Σουκότ, η γιορτή της Σκηνοπηγίας (ως ανάμνηση του νομαδικού βίου) στη συγκομιδή της παραγωγής (το φθινόπωρο).

Δύο κατά τη γνώμη μας τα σημεία που θα πρέπει να τονίζονται, τουλάχιστον αν θέλουμε να κάνουμε ανάλυση με βάση τον ιστορικό υλισμό:
Το ένα, η αρχική σημασία της γιορτής μέσα στα κοινωνικοοικονομικά και πολιτικά πλαίσια της εποχής που θεσπίστηκε, σαν εβραϊκό Πάσχα πριν τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια, και το άλλο η σημασία του χριστιανικού Πάσχα των Παθών μέσα κι αυτό στα πλαίσια της δικής του εποχής, στην αποσύνθεση της δουλοκτησίας, πριν δύο χιλιάδες χρόνια.

Στο χριστιανικό Πάσχα το κύριο στοιχείο είναι τα Πάθη του Χριστού. Και εδώ θα πρέπει να τονιστούν:

• ·       Πρώτο, ο Ιησούς Χριστός ήταν Εβραίος, που δεν αμφισβήτησε το μωσαϊκό νόμο, αλλά απαίτησε την εφαρμογή του που είχαν διαστρεβλώσει οι τότε πολιτικοί διαχειριστές, η πολεμική του εστιαζόταν στους Γραμματείς - Φαρισαίους και στους Ιουδαίους φοροεισπράκτορες της Ρώμης, τους τελώνες, και όχι στους στρατιωτικούς διοικητές της Ρώμης, δηλαδή επρόκειτο για καθαρά κοινωνική επανάσταση και όχι (παν)"εθνική", -όλοι_μαζί_μπορούμε (βλ.ΝΔ | τσιπρέικο σήμερα),
• ·       Δεύτερο, ότι ο ίδιος ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι ήταν ο Μεσσίας ή ο υιός του Θεού, τόνιζε πάντα ότι ήταν ο "υιός του ανθρώπου". Τα κηρύγματά του είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα αναπόφευκτα, δεδομένου ότι κάθε κοινωνικό κίνημα στην προκαπιταλιστική (και όχι μόνο) εποχή περιβαλλόταν με θρησκευτικό μανδύα και από ό,τι φαίνεται η θεοποίηση του Ιησού έγινε μεταγενέστερα από τους Αποστόλους.

Πέρα από την πολεμική του για την παραβίαση του μωσαϊκού νόμου από τους ιθύνοντες, επέκτεινε μερικές βασικές αρχές του ιουδαϊσμού εκσυγχρονίζοντάς τες, όπως η ισότητα όλων των ανθρώπων. Προπαγάνδιζε -τρόπον τινά, μια εμβρυώδη ρεφορμιστική κοινοκτημοσύνη, που εκφράστηκε στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους με τα κοινόβια, τα κοινά συσσίτια και τη λιτότητα με “άρνηση” της ιδιοκτησίας.
Η προέλευσή του ήταν από τις ομάδες των Εσσαίων που είχαν αποτραβηχτεί σε κοινόβια στις όχθες της Νεκράς Θάλασσας, τα περισσότερα κεφάλαια της διδασκαλίας του είχαν ήδη εφαρμοστεί στα κοινόβιά τους και σε απλοποιημένη έκφραση ήταν μια επιστροφή στις ρίζες του ιουδαϊσμού.
Ακριβώς η διαφορά του Ιησού από τους Εσσαίους ήταν ότι δεν αποτραβήχτηκε στα κοινόβιά τους, αλλά πήγε αγωνιστικά μέσα στις πόλεις και κήρυξε στο τότε (αδόκιμος όρος –αλλά ας τους πούμε έτσι) «προλεταριάτο» (κολασμένοι).
Και φυσικά εξοντώθηκε με εντολή της ιουδαϊκής άρχουσας τάξης (τους Ρωμαίους τους βόλευε να μείνουν φαινομενικά έξω από το έγκλημα "νίπτοντες τας χείρας τους", όπως ακριβώς η απανταχού αστική «Δικαιοσύνη» πολιτική εξουσία...).

Η κοινωνική αυτή εξέγερση ρίζωσε αργότερα σε πλατιές μάζες, επέζησε διωγμών και εκατομβών θυμάτων και μετά την εξάπλωσή της, ακολούθησε τη μοίρα πολλών κοινωνικών κινημάτων, που οι ίδιοι οι «δικοί» τους, τους πρόδωσαν, δημιουργώντας μια ξεχωριστή τάξη ιθυνόντων, την επισκοπική νομενκλατούρα, η οποία "αποκάθαρε" τις αρχές του κινήματος εξαφανίζοντας τις επαναστατικές και ανατρεπτικές διακηρύξεις του, και το μετέτρεψε σε ένα θρησκόληπτο πλαίσιο υποταγής στους ανωτέρους, τυφλής υπακοής και δουλικής εξυπηρέτησης στο ιερατείο, που έγινε χειρότερο από τους καταγγελθέντες Γραμματείς και Φαρισαίους.
Είναι προφανές ότι, αν ξαναρχόταν ο Χριστός, το χριστιανικό ιερατείο θα τον ξανασταύρωνε, και το κάνει άλλωστε κάθε μέρα... –βλ και Καζαντζάκης

Δείτε: Φρ. Ενγκελς: "Σχετικά με την ιστορία του πρώτου χριστιανισμού" | Το βιβλίο της Αποκάλυψης.
Ο Μπρούνο Μπάουερ και ο πρώτος χριστιανισμός (εκδ. Αναγνωστίδη).
Γιάννη Κορδάτου: "Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός". Αθήνα 1975, εκδ. Μπουκουμάνη.
Σάββα Αγουρίδη: "Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης" (2η εκδ. Αθήνα 1991, εκδ. Κέντρου Βιβλικών Μελετών).
Τηλέμαχου Λουγγή: "Σχετικά με την ιστορική διαδρομή της Ορθοδοξίας" (στον τόμο "Θέματα ελληνικής ιστορίας, μαρξιστική προσέγγιση". εκδ. "Σύγχρονη Εποχή", 1995).
Του Σοβιετικού Ι. Λέντσμαν: "Οι ρίζες του χριστιανισμού". Μόσχα 1961. (Αθήνα 1976 –έχει επανεκδοθεί).

Φρίντριχ Ένγκελς –  Για το βιβλίο της Αποκάλυψης

Η ιστορία του πρώιμου χριστιανισμού έχει σημαντικά σημεία ομοιότητας με το σύγχρονο εργατικό κίνημα. Όπως το τελευταίο, ο χριστιανισμός ήταν αρχικά ένα κίνημα των καταπιεζομένων: πρωτοεμφανίσθηκε σαν θρησκεία των δούλων -των χειραφετημένων δούλων, του φτωχού λαού πού είχε στερηθεί κάθε δικαιώματος, των λαών πού είχαν υποταχτεί ή διασκορπιστεί από τη Ρώμη.
Τόσο ο χριστιανισμός όσο και ο εργατικός σοσιαλισμός κηρύσσουν την προ­σεχή σωτηρία από τη δουλεία και την αθλιότητα: ο χριστιανισμός τοποθετεί αυτή τη σωτηρία σε μια ζωή στο υπερπέραν, μετά το θά­νατο, στον ουρανό - ο σοσιαλισμός σε τούτο τον κόσμο, σε μια μεταβολή της κοινωνίας. Και οι δύο καταδιώκονται και βασα­νίζονται, οι οπαδοί τους περιφρονούνται και γίνονται αντικείμενο έκτακτων νόμων, οι πρώτοι σαν εχθροί του ανθρώπινου γένους, οι τελευταίοι σαν εχθροί του κράτους, εχθροί της θρησκείας, της οικο­γένειας, της κοινωνικής τάξης.
Και παρ’ όλη αυτή τη δίωξη και μάλιστα, υποκινούμενοι απ’ αυτήν, ανοίγουν ορμητικά, ασυγκράτητα, το δρόμο προς τα εμπρός.
Τρακόσια χρόνια ύστερ’ άπό τήν εμφάνισή του ο Χριστιανισμός ήταν η αναγνωρισμένη κρατική θρησκεία στή ρωμαϊκή κοσμοκρατορία και μόνο μέσα σ’ εξήντά χρόνια, ο σο­σιαλισμός κατάχτησε μια θέση πού κάνει τή νίκη του άπόλυτα σί­γουρη…

Ο Ένγκελς για τη λεγόμενη «Αποκάλυψη του Ιωάννη» - για τον πρώιμο αρχέγονο Χριστιανισμό γράφει: μια επιστήμη σχεδόν άγνωστη σε τούτη τη χώρα [σσ. την Aγγλία], εξαιρουμένων λίγων ελευθερόφρονων θεολόγων, που κατορθώνουν να την κρατούν όσο γίνεται πιο μυστική, είναι η ιστορική και γλωσσολογική κριτική της βίβλου και η έρευνα για την χρονολόγηση - προέλευση και την ιστορική αξία των διαφόρων κειμένων, που περιλαμβάνονται στις «γραφές» [σσ. Παλαιά + Καινή Διαθήκη).
Η επιστήμη αυτή είναι σχεδόν αποκλειστικά γερμανική. Και επιπλέον, το λίγο από αυτήν που διαπέρασε τα σύνορα της Γερμανίας δεν είναι και το καλύτερο τμήμα της: είναι εκείνη η «ελευθερόφρονη» [σσ. latitudunarian] κριτική που καυχιέται ότι είναι αμερόληπτη και εξονυχιστική και, την ίδια στιγμή, Xριστιανική.
Ο Ernest Renan (σσ. Γάλλος, ειδικός των σημιτικών γλωσσών και πολιτισμών, ιστορικός θρησκείας, φιλόλογος, φιλόσοφος, βιβλιολόγος και κριτικός), είπε κάτι καλό: «Αν θέλετε να σχηματίσετε μια καθαρή ιδέα του τι ήταν οι πρώτες Χριστιανικές κοινότητες, μην τις συγκρίνετε με τις σημερινές ενορίες· ήταν μάλλον σαν τα τοπικά τμήματα της Διεθνούς Ένωσης Εργατών». Κι αυτό είναι σωστό. Ο χριστιανισμός επικράτησε στις μάζες ακριβώς όπως ο σύγχρονος σοσιαλισμός, υπό τη μορφή ποικίλων αιρέσεων (σσ. αντιθέσεων) κι ακόμα πιο πολύ με αντικρουόμενες απόψεις.
(…)
Ο χριστιανισμός, όπως κάθε μεγάλο επαναστατικό κίνημα έγινε από τις λαϊκές μάζες. Εμφανίστηκε στην Παλαιστίνη, με έναν τρόπο εντελώς άγνωστο σε εμάς, σε μια εποχή όπου καινούργιες αιρέσεις, καινούργιες θρησκείες, καινούργιοι προφήτες εμφανίζονταν κατά εκατοντάδες.

Αυτά το ολίγα για ένα σχετικό άγνωστο κείμενο της κορυφαίας θεωρητικοπολιτική μορφή του παγκόσμιου εργατικού, επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος, που από κοινού με τον Κ. Μαρξ συνδιαμόρφωσαν και θεμελίωσαν την επιστημονική κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, αποδεικνύοντας το αναπόφευκτο, νομοτελειακό πέρασμα της κοινωνίας από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό.
Δίνοντας έτσι στην πρωτοπόρα επαναστατική τάξη τα όπλα για να γίνει τάξη για τον εαυτό της, προκειμένου να φέρει σε πέρας την ιστορική της αποστολή, την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική εκμετάλλευση.

Το γερμανικό πρωτότυπο εδώ

Δείτε ακόμη- # Ριζοσπάστης
«Σήμερα είναι Λαμπρή... » Τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο συμβολίζει το Πάσχα
«ΡΙΖΟχαρτο» - Πάσχα των ανθρώπων | Γιώργος Μηλιώνης
Το Πάσχα στην ελληνική ποίηση | Πάσχα γιορτή της άνοιξης - Αρ. Ελληνούδη
Το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής (Ρίζος 7 μέρες  μαζί)

Το ωόν του Νικηφόρου Λύτρα

Δε γιορτάζεται τυχαία, την άνοιξη, το Πάσχα. «Λαμπρή», αιώνες κι αιώνες πριν, την ονόμασε ο λαός μας τούτη τη γιορτή. Πανάρχαιη η λέξη, μετέφερε το πανάρχαιο αισιόδοξο μήνυμα του αέναου κινούμενου κύκλου της ανθρώπινης ζωής και της φύσης, της νίκης της ζωής επί του θανάτου. Θάνατος κι Ανάσταση. Σταύρωση και Λύτρωση. Πόνος κι Ελπίδα...
Έννοιες, που συνδέονται με το Πάσχα, αλλά κυρίως με την ίδια τη ζωή, την ύπαρξη του ανθρώπου. Που είναι «σταυρωμένος» σήμερα στις ανοιχτές φυλακές της ταξικής κοινωνίας της βίας και του πολέμου και που, παρά τη σκοτεινιά και το θάνατο, συνεχίζει να ελπίζει, με τη δική του δύναμη για τη δική του άνοιξη. Αυτόν τον αέναο κύκλο της ζωής και της φύσης κατέγραψε παραστατικά η ελληνική λαϊκή και έντεχνη ποίηση.
 

Δείτε
«Η Σταύρωση εγκυμονεί την Ανάσταση» (Ρίζος Ρουμπίνη Σούλη)
Το δικό μας Πάσχα (Ρίζος Γιώργου Κακουλίδη)

Το Πάσχα στις μεταφυσικές θεοκρατικές δοξασίες

Τα περί "ελληνοχριστιανισμού", "ελληνοορθοδοξίας" κλπ., σήμερα σε σύγχρονη «δημοκρατική» έκφανση με τα –κατά καιρούς, «ψηλά | χαμηλά βαρομετρικά» (Ελλάς ελλήνων χριστιανών –χούντα, «μακεδονικό» κά), μέχρι και "τέλος της ιστορίας", είναι κάτι που επανέρχεται τις λεγόμενες «άγιες» μέρες κουκουλώνοντας τις κοσμικές αναγκαιότητες του αστικού εποικοδομήματος επιβολής μιας θρησκείας "εργαλείο" καθορισμού κοινωνικών σχέσεων ανά τους αιώνες. 

Ως τέτοιο "εργαλείο" διαπερνάται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από το σχήμα «ακόμα κι αν ο επίγειος βίος δεν είναι τόσο φιλικός με τον άνθρωπο, η δικαιοσύνη θα αποκατασταθεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε μια ...άλλη ζωή. Μια ζωή, που η "επαλήθευση" της ύπαρξής της ανάγεται στη σφαίρα της μεταφυσικής και του "πίστευε και μη ερεύνα".

Με λίγα λόγια, αυτό το στοιχείο της μεταθανάτιας ανταμοιβής,που προβάλλεται από όλα τα θρησκευτικά δόγματα, γίνεται πολύ χρήσιμη και αξιοποιήσιμη δύναμη για την αποτροπή της αντίδρασης των καταπιεζόμενων εναντίον των καταπιεστών τους σε τούτον τον ...μάταιο κόσμο.

 

Βέβαια αυτά δεν περνάνε αβρόχοις ποσί, ούτε όλοι οι πιστοί «μασάνε»: Ο Σικελιανός πχ. αν και αναζητούσε λύσεις σε κατευθύνσεις λαθεμένες, σε χώρους εξωζωικούς, κυνηγώντας όνειρα ανέφιχτα και χίμαιρες, εξυμνεί ένα «Πάσχα των Ελλήνων» με τις μορφές Χριστού και Μαρίας να αποτελούν πηγή αισιοδοξίας, χαράς και εκ βάθρων ανανέωσης αφού συνδέονται ευθέως με τη λαμπρότητα του ελληνικού τοπίου και της ελληνικής φύσης, που βρίσκουν την έκφρασή τους στην αμεσότητα του λαϊκού, προφορικού λόγου και τις ειδυλλιακές εικόνες της δημοτικής παράδοσης.

Όπως είδαμε στο προηγούμενο (βλ. «το Πάσχα και η ταξική του διάσταση») ειδικά σε ό,τι αφορά τον χριστιανισμό, ο Ένγκελς αναγνώρισε ότι στην "πρωτόγονη" φάση του "υπάρχουν άξια προσοχής σημεία προσέγγισης με το εργατικό κίνημα", επισημαίνοντας όμως πως "κηρύττει" τη λύτρωση σε κάποιο μακρινό υπερπέραν (σε αντίθεση με το σοσιαλισμό, που μιλάει για λύτρωση στον επίγειο κόσμο, μέσω μετασχηματισμό της κοινωνίας).
Στη συνέχεια ο χριστιανισμός, από θρησκεία των δούλων και των μη εχόντων δικαιώματα, έγινε επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας του Καίσαρα και επίσημη ιδεολογία του Μεσαίωνα...

"Η πιο βαθιά πηγή των θρησκευτικών προλήψεων είναι η εξαθλίωση και η αμάθεια. Αυτά πρέπει να καταπολεμήσουμε", έλεγε ο Λένιν, απευθυνόμενος στο 1^ο Πανρωσικό Συνέδριο των Εργατών. Που σημαίνει ότι η γνώση των νόμων της φύσης και της κίνησης της κοινωνίας αποστερεί τη βάση, πάνω στην οποία αναπτύσσεται η τυφλή πίστη στις μεταφυσικές και άυλες δοξασίες της οποιασδήποτε θρησκείας. Αλλά ο Λένιν δεν έμενε μόνο εκεί, αφού, όπως σημείωνε, η παραπάνω τοποθέτηση, αν δε συμπληρωθεί από τη θέση πως οι ρίζες της θρησκείας "στις σύγχρονες καπιταλιστικές χώρες είναι κύρια κοινωνικές", συνιστά μια μεταφυσική εξήγηση, καλή για τους αστούς υλιστές, αλλά όχι για τους προλετάριους.

Η προγενέστερη διατύπωση του Μαρξ είναι κι αύτη αξεπέραστη: "Η θρησκευτική αντανάκλαση του πραγματικού κόσμου μπορεί γενικά να εξαφανιστεί μόνο από τη στιγμή που οι σχέσεις της καθημερινής πρακτικής ζωής θα εκφράζουν για τους ανθρώπους καθημερινά καταφανείς λογικές σχέσεις μεταξύ τους και προς τη φύση... οι πηγές της θρησκείας - τόνιζε - δε θα βρεθούν στον ουρανό, αλλά εδώ στη Γη. Μόλις αυτή η διαστρεβλωμένη πραγματικότητα, της οποίας η θρησκεία είναι αντανάκλαση, διαλυθεί, η τελευταία θα πεθάνει από φυσικό θάνατο"

Χριστιανισμός …και φτωχοί συγγενείς

Η παγκόσμια απογραφή θρησκειών (ναι γίνονται κι αυτά) –με μικρές αποκλίσεις, δίνει τα παρακάτω νούμερα
Αβρααμικές 53,5% (Χριστιανισμός | 31.7% +Ισλάμ 23.2%)
Αδέσμευτες 16.3% (άθεοι 14,3%)
Ινδουισμός 15.0%
Βουδισμός 7.1%
Λαϊκές θρησκείες (Σαμανισμός, Βουντού, Σιντοϊσμός) 5.9%
Άλλες (;;) 0.8% -
Με υποκατηγορίες τις Νταρμικές (Ινδικές) θρησκείες (Ινδουισμός, Τζαϊνισμός, Βουδισμός, Σιχισμός κά) 19,7%, Ασιατικές (Τσάο Ντάι, Ινδουισμός , Κομφουκιανισμός, Σιντοϊσμός, Ταοϊσμός κ.α) 6,5% κλπ.

Δεδομένου πως ο πληθυσμός της γης ξεπέρασε τα 7,75 δισ., είναι προφανές πως ακόμη και τα μικρά %, έχουν να κάνουν με εκατοντάδες εκατομμύρια παντοειδώς καταπιεσμένους. Στην Ινδία των ~1.4 δισ. κατοίκων, με ΜΟ ΑΕΠ (140^η στον κόσμο) 1.723$ και ΔΑΑ 0,645 (131^η θέση) –οι αγελάδες εξακολουθούν ιερές και ανέγγιχτες κοντά δυο χιλιετίες…

Jesus Christ Superstar

Οι Χριστιανοί –ορθόδοξοι και μη υποστηρίζουν ότι ο Ιησούς ήταν μοναδικός— πως δηλ. η ιστορία της ζωής του και οι διδασκαλίες του ήταν κάτι εντελώς νέο. Αυτό βέβαια δεν είναι αληθινό. Η ιστορία του, όπως λέγεται στην Αγία Γραφή, φαίνεται να επηρεάζεται έντονα από πολλές διαφορετικές παραδόσεις-εβραϊκές, παγανιστικές και ανατολικές -κυρίως τον Βουδισμό, με  πολλές ομοιότητες.

Πριν από χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι, αγνοώντας ολότελα, εξαιτίας της απουσίας των επιστημών, τη λειτουργία του φυσικού περιβάλλοντος, τρομοκρατημένοι από τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν -θύελλες, καταιγίδες, κεραυνούς, τρικυμίες, θερμοκρασία τρομακτική, ψύχος θανάσιμο- και απορώντας για τα φυσικά φαινόμενα στο στερέωμα -ήλιος, σελήνη, άστρα, γαλαξίας, φως και σκότος- απέδιδαν σε "θεότητες" τη δημιουργία και τη λειτουργία του Σύμπαντος! Εμφανίσθηκαν τότε οι κοσμογονικοί μύθοι -φαντασιώσεις που κυριαρχούσαν πριν από την εμφάνιση και ανάπτυξη της επιστήμης.
Οι θρησκείες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος με μύθους και "θαύματα", χωρίς καμία επιβεβαίωση από την ιστορία και την επιστήμη και ο άνθρωπος μετατρέπει τα φυσικά φαινόμενα, σε μυστηριώδη | υπερφυσικά, αρχικά σε μια εποχή πρωτογονισμού και της αμάθειας αλλά και στη συνέχεια –μέχρι τις μέρες μας.

% θρήσκων | άθεων στον πλανήτη

Μια δημοσκόπηση της WI Network of Market Research/Gallup International παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία με αριθμούς και κοινωνικά στοιχεία (δείγμα ~65.000 αναλογικά σε 65 χώρες) όπου 74% πιστεύει ότι έχουμε ψυχή, το 71% στον Θεό, 56% στον παράδεισο, 54% στη μετά θάνατον ζωή και το 49% στην κόλαση)
Όσο για μας … σύμφωνα με μια έρευνα της Κάπα Research, το 62,5% των Ελλήνων πιστεύουν στο μάτι, το 41,4% στα θαύματα, το 37,8% στην ύπαρξη εξωγήινων και το 31,8% στη Δευτέρα Παρουσία (στον Θεό 74,2% -όσοι πιστοί προσέλθετε). Σε σχέση με πριν 10 χρόνια, το % των πιστών που πηγαίνουν τουλάχιστον μία φορά στην εκκλησία μειώθηκε κατά 16% και εκείνων που δηλώνουν ότι το Πάσχα δεν τους λέει τίποτα το ιδιαίτερο και που δεν τους γεννά κανένα συναίσθημα αυξήθηκε κατά 13%, ενώ κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι -που παλαιότερα αντιμετώπιζαν το Πάσχα ως μια ευκαιρία για επιστροφή στη γενέτειρά τους, δηλώνουν τώρα ότι θα το περάσουν στο σπίτι, προφανώς λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης.

Οικονομικές | Κοινωνικο_πολιτικές  παράμετροι

• •  Υπάρχει σύνδεση μεταξύ θρησκευτικότητας, πεποιθήσεων και κοινωνικοδημογραφικών χαρακτηριστικών – όπως η ηλικία, το εισόδημα και το επίπεδο εκπαίδευσης. Γενικά, καθώς τα επίπεδα εκπαίδευσης και εισοδήματος αυξάνονται, τα επίπεδα θρησκευτικότητας τείνουν να μειώνονται. Από την άλλη, η έκφραση διαφορετικών πεποιθήσεων είναι μεγαλύτερη στους νέους.
• •  Η Ταϊλάνδη είναι η πιο θρησκευόμενη χώρα, με σχεδόν ολόκληρο τον πληθυσμό της (98%) να δηλώνει θρησκευόμενος. Δίπλα στην Ταϊλάνδη, οι χώρες που ξεχωρίζουν ως πιο θρησκευόμενες είναι η Νιγηρία (97%), το Κόσοβο, η Ινδία, η Γκάνα, η Ακτή Ελεφαντοστού, η Παπούα Νέα Γουινέα (όλες με 94%), τα Φίτζι (92%), η Αρμενία (92%)  και Φιλιππίνες (90%).
  Αντίθετα, η Κίνα είναι η λιγότερο θρησκευόμενη, με 7 στους 10 να δηλώνουν είναι άθεοι (67%) -πάνω από το διπλάσιο ποσοστό που βρίσκεται σε οποιαδήποτε άλλη χώρα- και ένα επιπλέον 23% των Κινέζων να αυτοπροσδιορίζονται ως μη έχοντες «καμιά σχέση με θεούς και δαίμονες» - Μόνο το 9% είναι θρησκευόμενοι.
  Μετά την Κίνα, βρίσκουμε τη Σουηδία, την Τσεχία και το Ηνωμένο Βασίλειο με 7 στους 10 να  δηλώνουν άθεοι | άθρησκοι (18% | 55% στη Σουηδία, 25% | 47% στην Τσεχία, 11 % | 58% στο Ηνωμένο Βασίλειο).
• •   Όσο για τις διαφορετικές πεποιθήσεις που αναλύθηκαν: Θεός, ψυχή, ζωή μετά θάνατον, κόλαση και παράδεισος. Οι πιο πιστές χώρες είναι το Μπαγκλαντές, η Ινδονησία, η Γκάνα, το Πακιστάν και η Παπούα Νέα Γουινέα.
• •   Έχει διαπιστωθεί ότι τα επίπεδα θρησκευτικότητας μειώνονται καθώς αυξάνονται τα επίπεδα εισοδήματος και εκπαίδευσης των ερωτηθέντων. Ενώ το 66% των ατόμων με χαμηλό εισόδημα επιβεβαιώνει ότι είναι θρησκευόμενοι, αυτό το ποσοστό πέφτει στο 50% μεταξύ των ατόμων με υψηλό εισόδημα. Η ίδια τάση επαληθεύεται και σε σχέση με τα επίπεδα εκπαίδευσης: το 83% των ατόμων με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο είναι θρησκευόμενοι έναντι 49% του ανώτερου επιπέδου.

 Θρησκευτικές πεποιθήσεις
Θεός, Ψυχή, παράδεισος,
κόλαση και ζωή μετά θάνατο

Η πλειοψηφία των ανθρώπων παγκοσμίως πιστεύει στην ψυχή (74%) και στον Θεό (71%), ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς πιστεύουν στον παράδεισο (56%), στη μετά θάνατο ζωή (54%) και στην κόλαση (49%).

Η ανάλυση των θρησκευτικών πεποιθήσεων από διαφορετικά κοινωνικοδημογραφικά στρώματα δείχνει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Αποκαλύπτει ότι όλες οι πεποιθήσεις μειώνονται καθώς αυξάνεται η ηλικία του ερωτώμενου: το 74% των νέων μεταξύ 18 και 24 ετών πιστεύουν στον Θεό, ενώ αυτό το % πέφτει στο 67% σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Η πίστη στη μετά θάνατο ζωή κυμαίνεται από 60% (νεότεροι) ως 45% (μεγαλύτεροι) η πίστη στην ψυχή 78% | 68%, η πίστη στην κόλαση από 57% | 35%, ενώ στον παράδεισο πέφτει από 64% στους νεότερους σε 46% στους μεγαλύτερους.

Οι αμόρφωτοι πιστεύουν φουλ ενώ το % πέφτει σε υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης το ίδιο μεταξύ των φτωχών | λούμπεν σε σχέση με εκείνους που δεν φυτοζωούν.

Οι Χριστιανοί –ορθόδοξοι και μη υποστηρίζουν ότι ο Ιησούς ήταν μοναδικός— πως δηλ. η ιστορία της ζωής του και οι διδασκαλίες του ήταν κάτι εντελώς νέο. Αυτό βέβαια δεν είναι αληθινό. Η ιστορία του, όπως λέγεται στην Αγία Γραφή, φαίνεται να επηρεάζεται έντονα από πολλές διαφορετικές παραδόσεις-εβραϊκές, παγανιστικές και ανατολικές παραδόσεις--κυρίως τον Βουδισμό. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ του Βούδα και του Ιησού Χριστού.

Πάσχα και Ραμαζάνι

Το Ραμαζάνι είναι ο ένατος μήνας του ισλαμικού έτους, κατά τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, «παραδόθηκε το Κοράνι ως οδηγός των ανθρώπων» («Ραμαντάν» στα αραβικά, «Ραμαζάν» στα τουρκικά). Ο μήνας αυτός είναι ιερός για τους Μουσουλμάνους, καθώς επιβάλλεται να τηρούνται ορισμένοι κανόνες, που έχουν χαρακτήρα εξιλασμού και υπακοή στις εντολές του Θεού (Αλάχ). Το 2022 το Ραμαζάνι άρχισε 1^η Απρίλη και τελειώνει Πρωτομαγιά. Θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, τη χριστιανική μεγάλη σαρακοστή.

Ο μήνας του Ραμαζανιού είναι το διάστημα, κατά το οποίο οι Μουσουλμάνοι απέχουν από τα... πάντα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Από το πρωί έως τη δύση του ηλίου, δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν καπνίζουν και –φυσικά δεν κάνουν σεξ, ώστε να πετύχουν πλήρη σωματική και πνευματική κάθαρση. Δεν φθάνει μόνο η απόλυτη νηστεία κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εκτελέσει ο πιστός το καθήκον του απέναντι στον Θεό. Θα πρέπει να μην υποπέσει και σε ορισμένα αμαρτήματα, όπως το ψέμα, η συκοφαντία, η ζηλοφθονία, η πλεονεξία και η ψευδομαρτυρία.

Το Ραμαζάνι είναι περίοδος αναγέννησης κι ένα από τα πέντε κύρια καθήκοντα του καλού μουσουλμάνου. Μετά τη Δύση επιτρέπονται τα πάντα –ειδικά το sex, αφού οι πιστοί προσευχηθούν και καθίσουν στο τραπέζι για το δείπνο, που ονομάζεται «ιφτάρ». Στη συνέχεια επισκέπτονται φίλους και γνωστούς, ενώ πολλοί ξαγρυπνούν προσευχόμενοι έως την επόμενη αυγή. Από τα μεσάνυχτα ως την ανατολή του ηλίου προβλέπεται ένα πλούσιο γεύμα, το «σαχούρ», για να αντιμετωπίσουν οι πιστοί την παρατεταμένη νηστεία της ημέρας…

Το Ραμαζάνι τελειώνει με τριήμερη γιορτή χαράς, η οποία ονομάζεται «ιντ αλ-φιτρ» («διακοπή της νηστείας», «Σεκέρ Μπαϊράμ» στα τουρκικά) ή «ιντ αλ-σαρχίρ» («μικρή γιορτή»).

Το βουδιστικό Πάσχα

Το Πάσχα ως εορτασμός της ανάστασης του Ιησού που τηρούν οι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο δεν είναι δική τους αποκλειστικότητα.
Οι οι Βουδιστές έχουν κάτι παρόμοιο από πολλές πλευρές: Πρόκειται φυσικά για δύο διαφορετικές θρησκείες και ιστορικές καταβολές. Ωστόσο κι αυτοί έχουν τον δικό τους τύπο «ανάστασης» του Πάσχα που αποτελεί έμπνευση για το μισό δισεκατομμύριο Βουδιστές σε όλο τον κόσμο.

Αυτή είναι η αφύπνιση και η φώτιση του Σιντάρθα Γκαουτάμα που έγινε Βούδας Σακιαμούνι.
Για να γίνει ο Σιντάρτα Γκαουτάμα ο Βούδας, η πίστη του στον «εαυτό» έπρεπε να πεθάνει. Όταν συνέβη αυτό, η πραγματική φυσική κατάσταση του Νιρβάνα αναστήθηκε.

Η δοκιμασία και ο πειρασμός

Ο Διάβολος δελεάζει και δοκιμάζει τον Ιησού στην έρημο. Ο Βούδας δοκιμάστηκε και  ξαναδοκιμάστηκε με διαφορετικούς τρόπους. Όταν το ανθρώπινο σώμα είναι αδύναμο, ειδικά από νηστεία για μεγάλες περιόδους, εμφανίζονται λάθος αποφάσεις και απόψεις. Τόσο ο Ιησούς όσο και ο Βούδας μπόρεσαν να δοκιμαστούν με αυτόν τον τρόπο και βγήκαν θριαμβευτές. Ο Ιησούς πέρασε 40 ημέρες νηστεύοντας στην έρημο, και στο τέλος δελεάστηκε από τον διάβολο.
Τον δελέασε, στην υποτιθέμενη εξασθενημένη του κατάσταση, τη δύναμη να κυβερνά τον κόσμο και τη δύναμη να δημιουργεί πράγματα (όπως ψωμί από χώμα). Κατά τις χριστιανικές γραφές, ο Ιησούς μπορεί να πεινούσε, αλλά δεν αποδυναμώθηκε ενάντια στο κακό και στον πειρασμό, του επιτέθηκε και ο διάβολος, μη μπορώντας να αποπλανήσει τον Ιησού, έφυγε ηττημένος.

Ο Siddhartha Gautama (ο άνθρωπος που έγινε ο Βούδας) βρισκόταν επίσης σε μια έρημο και μάλιστα 49 ημέρες διαλογιζόμενος κάτω από αυτό που αργότερα ονομάστηκε το δέντρο Bodhi (δέντρο της φώτισης). Όπως και ο Χριστός, δελεάστηκε από την|τον Μάρα (Māra) (έναν δαίμονα, παρόμοιο με τον Διάβολο στον Χριστιανισμό). Η Μάρα τον έβαλε σε πειρασμό με λάγνους πόθους, δύναμη και τελικά του έριξε το βάρος ολόκληρου του στρατού. Καθώς τα βέλη πετούσαν πάνω του, ο Σιντάρτα χρειάστηκε μόνο να σηκώσει το χέρι του και μεταμορφώθηκαν σε λουλούδια. Η Μάρα, μη μπορώντας να τον αποπλανήσει ή να τον εμποδίσει να “φωτιστεί”, έφυγε νικημένη. Και τα δύο ήταν αξιόλογα τεστ σωματικής και ψυχικής αντοχής και δύναμης. Το πιο σημαντικό, έδειξαν ότι ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές μας, η αποφασιστικότητα και η ισορροπία τους ήταν καθοριστικές. Η ικανότητα να βλέπουν τα πράγματα ως λάθος ή ψευδαισθήσεις τους βοήθησε να ανταποκριθούν κατάλληλα σε αυτό που συνάντησαν.

Η Αδυναμία και η Καλοσύνη

Ο Σουτζάτα προσφέρει γάλα-ρύζι Σιντάρτα για να τον βοηθήσει να ανακτήσει την υγεία και τη δύναμή του. Τόσο ο Ιησούς όσο και ο Βούδας βρήκαν κάτι αξιοσημείωτο στα ταξίδια τους: την καλοσύνη και τη συμπόνια. Χωρίς αυτό, οι ιστορίες τους μπορεί να είχαν διαφορετική έκβαση. Οι αλληλεπιδράσεις με τους καθημερινούς ανθρώπους με αυτές τις δύο αξιοσημείωτες φιγούρες δείχνουν ότι δεν είμαστε ξεχωριστοί από τους άλλους και ότι ο αγώνας μπορεί να θεωρηθεί κοινός κατά κάποιον τρόπο. Ο Ιησούς ξυλοκοπήθηκε και αναγκάστηκε να κουβαλήσει τον σταυρό στον οποίο επρόκειτο να σταυρωθεί στους δρόμους. Το φυσικό του σώμα φθαρμένο, έπεσε τρεις φορές. Τότε, ζητήθηκε από έναν να τον βοηθήσει να φέρει τον σταυρό – ο Σίμων ο Κυρηναίος. Το βάρος δεν ήταν πια μόνο δικό του καθώς κάποιος άλλος τον βοηθούσε να φέρει τον σταυρό. Για να σταυρωθεί ο Ιησούς και να πεθάνει στον σταυρό για τις αμαρτίες μας, χρειαζόταν ο σταυρός για να φτάσει στον προορισμό του. Χωρίς τον Simon, αυτό πιθανότατα δεν θα είχε συμβεί. Ο ρόλος του Simon στον Χριστιανισμό δεν σταμάτησε εκεί. Αργότερα, χειροτονήθηκε πρώτος επίσκοπος της σημερινής Αρχιεπισκοπής Αβινιόν και σταυρώθηκε τραγικά αργότερα στη ζωή του. Ενώ η ερμηνεία της γραφής σχετικά με το εάν ο Σίμων διατάχθηκε να φέρει τον σταυρό ή είχε συμπόνια για τον Ιησού, η συνολική πράξη μπορεί να θεωρηθεί ως συμπόνια.

Ο Σιντάρτα, πριν γίνει ο Βούδας, ασκούσε πολλές ασκητικές μεθόδους, που δεν τον βοηθούσαν να βρει την αλήθεια που έψαχνε. Μόνο στην τελευταία του πρακτική, όπου μόλις έτρωγε και κυριολεκτικά ήταν σκελετός που περπατούσε, παραλίγο να ξεβραστεί σε ένα ποτάμι και θα είχε πεθάνει. Καθώς έφτανε στην ακτή, η καλοσύνη μιας νεαρής κοπέλας ονόματι Σουτζάτα που περνούσε από εκεί του έσωσε τη ζωή προσφέροντάς του λίγο γάλα-ρύζι. Αυτή η μικρή πράξη ήταν καθοριστική καθώς ο Σιντάρτα ήταν κοντά στο θάνατο και του επέτρεψε να ανακτήσει σιγά σιγά τις ικανότητές του. Είχε επίσης ένα άλλο βαθύ αποτέλεσμα – ο Σιντάρτα συνειδητοποίησε ότι το να πάει στα άκρα δεν ήταν η απάντηση (αυτό που είναι γνωστό ως «Μέση Οδός» στον Βουδισμό). Αφού ανέκτησε τις δυνάμεις του, πήγε να διαλογιστεί μέχρι να ανακαλύψει την αλήθεια που αναζητούσε.

Επίσης σχετικά με τη «Μεγάλη Παρασκευή» στη χριστιανική παράδοση. Φαίνεται να είναι αντιφατικό - μεταμορφωτικό στη χριστιανική παράδοση (αγάπη και συμπόνια ο Ιησούς αναλαμβάνοντας τις αμαρτίες της ανθρωπότητας και ο θάνατος γι' αυτές) και αυτό άνοιξε ένα δικό του βηματισμό | ατραπό προς τον θεό.
Ο Σιντάρτα είχε ένα διαφορετικό μονοπάτι πετώντας όλες τις απολαύσεις, τα πλούτη και την άνεση της ζωής του για να ξεκινήσει ως μοναχός. Όπως έμαθε από διαφορετικούς δασκάλους, βρήκε τις διδασκαλίες τους να μην είναι πλήρεις και έκανε μια τελευταία μάταιη απόπειρα να μη βάλει τίποτε στο στόμα του (για να επιτύχει υψηλότερες καταστάσεις «συνειδητοποίησης») και αυτό παραλίγο να τον οδηγήσει στον θάνατό του.
Και ήρθε από μηχανής ο Σουτζάτα που τον βοήθησε να τον οδηγήσει στον «σταυρό» του, που ήταν ένα αυτοσχέδιο κάθισμα από γρασίδι κάτω από το δέντρο Μπόντι.
Αυτό είναι ένα είδος «Μεγάλης Παρασκευής» και για τους Βουδιστές, αν και συνδυάζεται με αργίες και εορτασμούς σχετικά με τη φώτιση του Βούδα συνολικά. Και οι δύο αντιμετώπισαν δυσκολίες στην πορεία προς το χωριστό πεπρωμένο τους. Ωστόσο, ο καθένας δεν θα μπορούσε να «ολοκληρώσει την ιστορία» όπως τη γνωρίζουμε σήμερα χωρίς τη βοήθεια απλών –πανταχού παρόντων ανθρώπων.

Ο Σιντάρτα της Ανάστασης διαλογίζεται κάτω από το «δέντρο Μπόντι» μέχρι να ξυπνήσει και να γίνει και φωτισμένο ον – ο Βούδας.
Ο Ιησούς και ο Βούδας και οι δύο «αναστήθηκαν» με διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικούς λόγους. Ενώ ο Ιησούς πέθανε στον σταυρό και θάφτηκε σε έναν τάφο, ο Βούδας ορκίστηκε να διαλογιστεί κάτω από ένα δέντρο (αργότερα γνωστό ως Μπόντι | δέντρο φώτισης) μέχρι να ξυπνήσει. Ωστόσο, και οι δύο πέτυχαν κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να επικρατήσουν αυτές οι μεγάλες θρησκείες.

Ο Ιησούς, αφού ενταφιάστηκε, αναστήθηκε από τους νεκρούς μετά από τρεις ημέρες για τις οποίες γιορτάζεται το Πάσχα. Αυτό είναι σημαντικό γιατί έπρεπε να πεθάνει για να αναστηθεί. Μέχρι να συμβεί αυτό, η ιστορία του Ιησού μπορεί να είχε τελειώσει ακριβώς εκεί στον σταυρό και να σβήσει από τη μνήμη. Ωστόσο, ο Ιησούς γνώριζε ότι αυτά τα γεγονότα έπρεπε να συμβούν προκειμένου να εκπληρωθεί η προφητεία και το τι έπρεπε να κάνει για την ανθρωπότητα. Αυτό το θεμελιώδες γεγονός αναδεικνύει τόσο τον Χριστιανισμό όσο και τον Ιησού με τρόπο που δεν συναντάται στις άλλες Αβρααμικές θρησκείες.

Ο Βούδας έπρεπε επίσης να πεθάνει για να αναστηθεί, αλλά όχι με τον τρόπο που θα μπορούσαμε να υποθέσουμε. Μια θεμελιώδης έννοια στον Βουδισμό είναι αυτή του «μη εαυτού», διδασκαλία που δηλώνει ότι δεν έχουμε έναν μόνιμο, αμετάβλητο, ανεξάρτητο είναι. Είμαστε μια ομάδα προσωρινών πραγμάτων, γνωστά ως τα Πέντε Συσσωματώματα (Namarupa), τα οποία μας κάνουν να πιστεύουμε – βαθιά – στην ιδέα του εαυτού. Σε αυτή την πεποίθηση, είμαστε σαν άρρωστοι ασθενείς λόγω των Τριών Δηλητηρίων -«απληστίας, θυμού και αυταπάτης», που μας αναγκάζουν να δημιουργήσουμε σκόπιμες ενέργειες (Κάρμα), οι οποίες με τη σειρά τους μας κρατούν παγιδευμένους σε έναν κύκλο αναγέννησης. Ολόκληρη αυτή η διαδικασία, γνωστή ως Samsara, είναι «υποφέρω» (Dukkha). Εδώ έρχεται μεταφορικά ο «θάνατος» του Βούδα. Για να συνειδητοποιήσει αυτή την αλήθεια σε απόλυτο επίπεδο, προκειμένου να αφυπνιστεί και να φωτιστεί, χρειαζόταν να σταματήσει την κίνηση που προκαλεί αυτή την πίστη στον εαυτό του (Namarupa). Για αυτό, έπρεπε να τακτοποιήσει το μυαλό του για να αποκτήσει διορατικότητα – κανένα εύκολο. Του πήρε τις 49 μέρες σε μάχες με το μυαλό του και  προσκολλημένος να λαχταράει στην ιδέα του εαυτού και των δηλητηρίων που δημιουργεί. Τελικά, μπόρεσε να το κάνει αυτό καθώς νίκησε τον|την Μάρα και τον στρατό του και σε αυτό το σημείο ουσιαστικά είχε «σταματήσει» τη χαοτική φύση του μυαλού του, είχε πεθάνει. Αλλά αυτός ο θάνατος ήταν μόνο στο κεφάλι του –σαν όνειρο. Ξύπνησε – μπορούσε να δει καθαρά, χωρίς αυταπάτες, την αληθινή φύση των πραγμάτων, να δει βαθιά τη μόνιμο φύση των φαινομένων, την εξαρτημένη συν-προκύπτουσα και την αλήθεια του μη εαυτού. Τότε, όπως ακριβώς αναστήθηκε από τους νεκρούς, ήταν ένα φωτισμένο ον. Δεν ήταν πια το ίδιο πρόσωπο που ήταν πριν – ήταν τώρα, ένας Βούδας. Δεν μπορούσαν πλέον να τον μολύνουν τα δηλητήρια της απληστίας, του θυμού και της αυταπάτης. «Πέθανε» για να δει τη θεραπεία και θεραπεύτηκε καθώς σηκώθηκε. Αν και αυτή η ανάσταση δεν είναι σε καμία περίπτωση παρόμοια με αυτή του Ιησού, και οι δύο έπρεπε να «σταματήσουν» την ύπαρξη στην οποία βρίσκονταν και να «ξανεκκινήσουν». Και όταν το έκαναν, δεν ήταν ακριβώς όπως πριν. Ήταν πλέον σε θέση να αλληλεπιδρούν με διαφορετικό τρόπο και ικανούς να βοηθήσουν τους άλλους όπως δεν μπορούσαν να έχουν στην «προηγούμενη» ύπαρξη. Ο Ιησούς, πλέον πνεύμα εν σώματι, δεν αναγνωρίστηκε καν από τους πρώην μαθητές του! Αυτό είναι ένα αξιοσημείωτο κομμάτι της ιστορίας, αλλά είχε και έναν σκοπό. Όταν τελικά συνειδητοποίησαν ότι ήταν ο Ιησούς (πλην Θωμά, αρχικά), έθεσαν τα θεμέλια του Χριστιανισμού με ό,τι αυτό κοινωνικά σημαίνει κατά την ιστορική εξέλιξη.

Η διακονία του Βούδα, πλέον –υποτίθεται καθαρού από αυταπάτες ξεκίνησε να διδάσκει για 10καετίες, κάνοντας πολλούς να βρεθούν σε  κατάσταση Νιρβάνα (nirvana | nibbana = «σβήνω») υπέρτατο στόχος του διαλογισμού.  Εξαφάνιση επιθυμίας, μίσους κι άγνοιας και, τελικά, της καθημερινής ταλαιπωρίας και  «παύση» (nirodha) αντίθετα με τη δυτική γλώσσα όπου αναφέρεται ως παραδεισένια ή ευδαιμονική κατάσταση.

Μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

(…)
εψές, σαν όλα τα βραδάκια,
να πάνε κάτου τα φαρμάκια.

Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο
και κάπου εφτυούσε καταγής.
Ω! πόσο βάσανο μεγάλο
το βάσανο είναι της ζωής!
Όσο κι ο νους να τυραννιέται,
άσπρην ημέρα δε θυμιέται.

Ήλιε και θάλασσα γαλάζα
και βάθος τ' άσωτ' ουρανού!
Ω! της αυγής κροκάτη γάζα,
γαρούφαλα του δειλινού,
λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,
χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

Του ενός ο πατέρας χρόνια δέκα
παράλυτος, ίδιο στοιχειό'
τ' άλλου κοντόημερ' η γυναίκα
στο σπίτι λιώνει από χτικιό'
στο Παλαμήδι ο γιός του Μάζη
κ' η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι.

- Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
- Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
- Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
- Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα
δεν το βρε και δεν το 'πε ακόμα.

Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας εύρει μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

Καλό Πάσχα! Χρόνια πολλά. Να στε όλοι καλά!