Εύα Μελά: στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο

Μια ξεχωριστή καλημέρα σήμερα στην σ.σσα Ζωγράφο- Χαράκτρια Εύα Μελά…
Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, πρώην (2007–2009) βουλευτή του Κόμματος και από πολλά χρόνια καλής φίλης.

Το να κάνουμε “εικαστική κριτική” στη νέα έκθεση -έως τις 15 Μάη (ξεκίνησε από 14-Απρ) που παρουσιάζεται στην αίθουσα τέχνης “ΠΟΛΥΕΔΡΟ” στην Πάτρα με έργα -τοπία και χαρακτικά που φιλοτεχνήθηκαν από το 2010 έως το 2022, μάλλον άλμα στο κενό είναι, αλλά θα το επιχειρήσουμε  

Η δημιουργός έχει για επίκεντρο των συνθέσεων της κάθε τι που ονειρεύεται ο άνθρωπος. Μέσα από ζωογόνες συνθήκες δίνει βαρύτητα στην σχέση του με την εκστατική διάσταση του βιώματος. Στην τεχνική της συνυπάρχουν η δραστηριότητα για έναν κόσμο που αναδύεται από το ασυνείδητο και στον οποίο το ανεξήγητο αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία . Η τέχνη της στηρίζεται στην πολυμορφία που διαρκώς προτείνει το δικαίωμα της οντότητας και της δίνει την δυνατότητα να κινείται απεριόριστα και να μπορεί να φαντάζεται διαφορετικά πράγματα για την καθημερινότητα . Οι μορφικές αναπλάσεις της εντείνονται μακριά από τον πραγματικό χώρο των διευθετήσεων και αγγίζουν τον κατάλληλο χρόνο προκειμένου να αποκαλύψουν πτυχές της υλικής διάθεσης των εικόνων. Στις συλλήψεις της αναδύονται ήρεμα και θυελλώδη τοπία που η χρωματική υφή και η σχεδιαστική χροιά τους μεταφέρουν μεταλλάξεις και μετατροπές σε σύμβολα με ειδική υπόσταση και ικανότητα για πρωτότυπες και αισθαντικές ενέργειες . Πρόκειται για εμβληματικές, μοναδικές και πανέμορφες εκφάνσεις με διατάξεις που διαθέτουν την πρωτοβουλία της εκποίησης. Εμπεριέχουν ιδιάζουσες χαρακτηριστικές και ευρηματικές διόδους καινοτομίας με δεσπόζουσα και καίρια δύναμη.

Τα παραπάνω και με συνδρομή
του Λεόντιου Πετμεζά \\ Ιστορικού τέχνης‚
επιμελητή εκθέσεων‚ λογοτέχνη…

Τοποθετώντας την προσθήκη της έντονης ουσίας στις αποτυπώσεις αναφορικά και αναλυτικά ενορχηστρώνουν ιδιότυπα απεικάσματα με παρεμβατική και παλμική θέρμη ‚με ευρύτατο φάσμα της έμμεσης και της κυρίαρχης ζωτικότητας .
Η έμφυτη παραστατικότητα τους στέκεται απέναντι στην προσθετική μέθοδο της περιγραφής και στην διαχρονική ευόδωση της ενατένησης που μας προσκαλεί σε μια περιδιάβαση ανάμεσα στις προικισμένες καταθέσεις . Σε αυτό το περιβάλλον η ατμοσφαιρική φυσική αισθαντικότητα με παραθετική και ιδεογραφική έμφαση καταλήγει στην αυθεντική και ιδεογραμμική λήψη που προσχηματικά δρα παράλληλα με την ουσιαστική και αυστηρή σηματοδότηση της έρευνας .
Με εννοιακή σαφήνεια και ευκρινή ακρίβεια το ύφος του αναδυόμενου προσανατολισμού και του προβληματισμού των μνημειακών στάσεων μεταλλάσσει έμπρακτα την συνεχή διαδρομή της εκφραστικής δυναμικής που προσεγγίζει ευπρόσδεκτα τις εξιδανικευμένες αποκλίσεις . Η τεχνοτροπία που ακολουθεί η Εύα Μελά σκιαγραφεί μυθώδη και φευγαλέα οράματα από μια εκλεπτυσμένη θεματολογία.
Με προχωρημένους προσδιορισμούς, ευνόητα, εύληπτα, πολυκύμαντα και πολυσήμαντα νοήματα ορίζει αυτούσια την ψυχολογική διαπραγμάτευση των ποικίλων απεικονίσεων και των κρυπτογραφημένων λύσεων του ενστικτώδους ρυθμού . Οι παρούσες συλλεκτικές αποδόσεις και απεικονίσεις της έχουν εμβέλεια και χαρακτήρα. Οι μηχανικοί συνδυασμοί τους συμπλέκονται στα μορφότυπα που εμπεριέχουν. Οι σουρεαλιστικές περιγραφές διαθέτουν αφαιρετικές κρυσταλλώσεις. Στους υπάρχοντες χώρους δίνοντας το στίγμα τους και αναλώνουν με την μαγεία τους την ασφαλιστική δικλείδα που συνδέει τα μονοπάτια της τέχνης. Συντονίζουν ένα εξοικειωμένο ειρμό που διέπει έννοιες που αντλούν δεδομένα από προσωπογραφικούς χάρτες. Σχηματίζουν μια γεωγραφία της ψυχής με πνεύμα ανεξάρτητο, διάτρητο και γόνιμο που επιβάλλει ένα ιδίωμα γραφής μελετημένο, ενεργοποιημένο και αναπτυσσόμενο .Οι ενδοσκοπικές καταλήξεις του πηγάζουν από την εσωτερική αρμονία των διαθέσεων.

Διακριτικά συνθέτουν την ανάγνωση και την επανατένηση των συμβολισμών που εκπορεύονται από συγκεκριμένες τάσεις. Προσκαλούν τον θεατή σε ένα ανατρεπτικό ταξίδι που έχει προορισμό την προσέγγιση της σφαιρικότητας. Προωθούν την υπέρβαση με αριστοτεχνική απλότητα σε ένα κρεσέντο ανασυγκρότησης που λειτουργεί παράλληλα με το εγκάρσιο βλέμμα της εμβληματικής έφεσης. Στους πίνακες διαφαίνεται η φύση των στοιχείων που με ευχέρεια εμβαθύνουν στην πνευματικότητα και καθοδηγούν την ευδιάκριτη θέαση σε μάζες που αποκαλύπτουν ένα μεγαλείο .Η σκεπτόμενη συναλλαγή συνειδητοποιημένα εκτινάσσεται .

Γίνεται αποδεκτή και με την σειρά της διεισδύει σε συγκεκριμένες διεργασίες. Βαθμιαία και σταδιακά επισυνάπτει ενορχηστρωμένα τον ενεργοποιημένο εσωτερικό και λυτρωτικό βιότοπο μιας αισθητικής από επαγωγικές εξεικονίσεις.

 "Δύο λόγια" ακόμη για την Εύα

• Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956.
• Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, όπου σπούδασε Χαρακτική, Τυπογραφία & Τέχνη του Βιβλίου. Συνέχισε σπουδές στο Παρίσι και μετά από διαγωνισμό έλαβε Μεταπτυχιακή Υποτροφία του Ι.Κ.Υ. στην Χαρακτική. Για μεγάλο χρονικό διάστημα διδάχθηκε Χαρακτική κοντά στον Γιώργη Βαρλάμο.
• Από τα 20 της χρόνια εντάχθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ , από όπου και πάλεψε μέσα στο μαζικό κίνημα από θέσεις ευθύνης. Εχει πραγματοποιήσει 25 Ατομικές Εκθέσεις στην Ελλάδα και 4 ατομικές εκθέσεις στο εξωτερικό. Έχει εικονογραφήσει 22 βιβλία για παιδιά και έχει επιμεληθεί πολλά εξώφυλλα βιβλίων.
• Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στις περιοδεύουσες εκθέσεις του ΕΕΤΕ, σε εκθέσεις για την Ειρήνη, σε εκθέσεις του ΚΚΕ, του Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ, στις εκθέσεις «Άνθρωποι, χρώμα και σίδερο» 2006 – 2017, με την κίνηση καλλιτεχνών «Πέρα-σ-μα» στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, κ.α.

Στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο

Γνωστή τοις πάσι -για την ακρίβεια των «μη παροικούντων την Ιερουσαλήμ», γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1980 πήρε το πρώτο Πτυχίο (Χαρακτικής) στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, με δάσκαλο τον Λευτέρη Κανακάκι στο Προκαταρκτικό και τον Κώστα Γραμματόπουλο στη Χαρακτική και στη συνέχεια

• 1979–1981 Πιστοποιητικό Σπουδών του Φροντιστηρίου Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, με δάσκαλο τον Γιάννη Παπαδάκη
• 1981–1982 Σχέδιο και Ζωγραφική, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού (Ecole National Superieure des Beaux Arts), με αφορμή μια υποτροφία ΕΟΜΜΕΧ για θέματα βιβλιοδεσίας
• 1985–1988 Μεταπτυχιακή Υπότροφος εσωτερικού του Ι.Κ.Υ. στην Χαρακτική ενώ
• Για μεγάλο χρονικό διάστημα διδάχθηκε από τον χαράκτη Γιώργη Βαρλάμο (μαθητεύοντας δίπλα του).

2000  Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Παιδικού Βιβλίου (1. από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου & 2. από το Υπουργείο Πολιτισμού) για την  “Περιπέτεια μιας Καρδερίνας” (Γεωργίας Ανεζίνη-Λεράκη, εκδ. Σύγχρονη Εποχή).

Ασχολείται με εικονογραφήσεις βιβλίων και καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων, καθώς και ζωγραφική σε κτίρια και επαγγελματικούς χώρους

Το 2000 έγραφε στο Ριζοσπάστη (μπροστά στο 16^ο Συνέδριο) «Περιμένω το πώς θα οργανωθούμε και πώς θα παρέμβουμε στα πράγματα για να αλλάξει η πορεία», σημειώνοντας:
«Και πιστεύω ότι είναι και καθοριστικό, γιατί αν θέλεις και η δική μας εμπειρία πια και η διεθνής εμπειρία απαντάει σε άλυτα προβλήματα. Εγώ έχω αρχίσει και δέχομαι από την κοινωνία πια απαντήσεις σε προβλήματα και σε ερωτηματικά που μου είχε δημιουργήσει η πτώση του σοσιαλισμού, η όξυνση των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Όλη η ανθρωπότητα είναι σοκαρισμένη από αυτά που συνέβησαν στον πλανήτη στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Θεωρώ ότι το σπυρί δεν έχει ανοίξει τελείως, αλλά αυτό που θα γίνει στο άμεσο μέλλον είναι πολύ καλύτερο από αυτό που ήδη έχει γίνει. Βλέπεις όμως ότι σιγά σιγά η ζωή δίνει απαντήσεις. Και πιστεύω ότι θα εξαρτηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα πράγματα στο μέλλον από το κατά πόσο εμείς θα κάνουμε σωστές αναλύσεις στο Συνέδριο και πώς θα οργανώσουμε την πάλη μας με έναν τρόπο όχι απλά να είμαστε μια δύναμη κρούσης και αγώνων, αλλά και μια δύναμη που πια θα επέμβει στις συνειδήσεις. Πιστεύω ότι πρέπει να παίξουμε και σε άλλα επίπεδα, δηλαδή χρειάζονται παρεμβάσεις σε ιδεολογικό, πολιτιστικό επίπεδο, για να μπορέσουμε να έχουμε εργατικούς αγώνες και άνοδο του κινήματος. Και πιστεύω ότι το Συνέδριο θα πάρει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση».

Το 2006 κάνει εκτενή αναφορά στο ότι «ποτέ δεν έπαψαν οι ΗΠΑ να εργάζονται για την ανατροπή της σοσιαλιστικής Κούβας» ‑προσθέτοντας, έξω από τα δόντια ότι «οφείλουμε να δούμε πως συμβαίνει αυτό που λέμε σαν σύνθημα — που είναι η απόλυτη αλήθεια – “ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός”».
Από τότε και μέχρι σήμερα, βρέθηκε πάντα στο πλευρό του νησιού της επανάστασης, τελευταία (Ιούλης 2021) με την Ελληνική Πρωτοβουλία για την Απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης 2021 στην Κουβανική Ιατρική Ταξιαρχία «Henry Reeve» , Η Κούβα δεν είναι μόνη της

• Στις εκλογές του 2007, το ΚΚΕ εκλέγει 22 βουλευτές μεταξύ αυτών και τη σ.σσα Εύα

Το 2008 μιλάει στο Ριζοσπάστη για την «ιδεολογία ενυπάρχει στην αισθητική των καλλιτεχνών»

Κάθε μέρα, κάθε στιγμή η Εύα Μελά στους δρόμους –όπου θα κριθεί το δίκιο, δίπλα στη λαϊκή οικογένεια, παλεύοντας παράλληλα για το μεροκάματο – με  μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής, σεμινάρια χειροποίητης μεταξοτυπίας, όταν της απομένει χρόνος έκθεση του ΕΕΤΕ στην Πάτρα –που πρέπει να είναι παρούσα, όπως και από έκθεση γλυπτικής του επιμελητηρίου εικαστικών, που έγινε αλλαγή ημερομηνίας και πρέπει να ενημερώσει παράλληλα με το «(…) η ζωή γοργά περνά | δυο κρασιά, δυο στεναγμοί κι έχε γεια» — ίσως η τελευταία ηχογράφηση

Η Πρόσκληση σε πανκαλλιτεχνική κινητοποίηση, πρέπει να πάει αντάμα με το «δεν απεφοίτησε διότι εξετελέσθη υπό των Γερμανών» (στις 5–9‑1944 η 17χρονη μαθήτρια ΕΠΟΝίτισσα Ηρώ Κωνσταντοπούλου…) και μαζί η ανοιχτή πανελλαδική διαδικτυακή συζήτηση της επιτροπής παιδείας του ΕΕΤΕ –για για τις εξελίξεις με τους νέους ταξικούς φραγμούς του Μητσοτάκη και τα 10άδες αφιερώματα στο Μίκη και η σύσκεψη στον κόμβο Στροφυλιάς για τα επόμενα βήματα στον αγώνα τους.

Αυτή είναι  άοκνη κομμουνίστρια Εύα, με φρεσκάδα κοριτσιού θυμίζοντας μας το δίδαγμα του Μπρεχτικού κυρίου Κ(όυνερ), που  διασχίζοντας μια κοιλάδα, άξαφνα πρόσεξε ότι πατούσε στα νερά ‑και τότε κατάλαβε πως στην πραγματικότητα ήταν σε μια προέκταση της θάλασσας, καθώς πλησίαζε η ώρα της παλίρροιας.
Σταμάτησε λοιπόν, κοιτάζοντας γύρω του μήπως δει καμιά βάρκα, κι όσο κράτησε η ελπίδα του για τη βάρκα, δεν έκανε βήμα (…)
Και καθώς βάρκα δεν φαινόταν πουθενά, εγκατέλειψε την πρώτη ελπίδα, κι άρχισε να ελπίζει ότι το νερό δεν θ’ ανέβαινε άλλο. Μα όταν το νερό έφτασε μέχρι το σαγόνι του, εγκατέλειψε και αυτή την ελπίδα και κολύμπησε.
Είχε καταλάβει επιτέλους πως αυτός ήταν η βάρκα.

Στο πλευρό των προσφύγων, όπου γης

Το 2020 σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης μιλάει στο Ριζοσπάστη για «προβλήματα και διεκδικήσεις των εικαστικών καλλιτεχνών», αναφέρει εισαγωγική
«Με την τελευταία οικονομική κρίση χειροτέρεψε πολύ η θέση των εικαστικών και σε αυτήν τη δυσχερή κατάσταση έρχεται να προστεθεί και η υγειονομική συγκυρία. Οι καλλιτεχνικές εργασίες και η εκθεσιακή δραστηριότητα έχουν σχεδόν νεκρώσει. Παράλληλα, επηρεάζονται όσοι δουλεύουν στο χώρο της σκηνογραφίας και άλλων εφαρμογών των εικαστικών τεχνών με το σταμάτημα πολλών παραγωγών στο Θέαμα — Ακρόαμα.
Και όλα αυτά χωρίς ουσιαστική στήριξη όλους αυτούς τους μήνες. Σχεδόν τίποτα από όσα εξήγγειλε η υπουργός Πολιτισμού δεν απευθύνεται στους εικαστικούς καλλιτέχνες. Μετά από κινητοποιήσεις και τον αγώνα του ΕΕΤΕ, το υπουργείο επιδότησε πριν από λίγες μέρες το ΕΕΤΕ για αγορά εικαστικών έργων, με το ποσό των 300.000 ευρώ, και το ΕΕΤΕ προχώρησε στην ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος για αγορά έργων από 250 καλλιτέχνες, που και αυτοί στο τέλος, με τις κρατήσεις και τη φορολογία, θα δουν στην τσέπη τους μόνο 600 — 700 ευρώ και βέβαια με την προϋπόθεση να διατηρούν βιβλία στην εφορία. Πράγμα που σημαίνει ότι πάλι ένα μέρος των εικαστικών καλλιτεχνών αποκλείεται από αυτήν την ενίσχυση».

⏹️ + 📩   evalema@otenet.gr

Ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα

• 1985 Ζωγραφική — Σχέδια, Αίθουσα Τέχνης Αντήνωρ, Αθήνα 
• Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Εποχές, Αθήνα
• 1986 Ζωγραφική — Χαρακτική — Σχέδια, Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
• 1991 Ζωγραφική — Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Μαρία Παπαδοπούλου, Αθήνα
• 1992 Ζωγραφική, Bar Booze, Αθήνα
• 1995 Τέχνη Βιβλίου, Ζωγραφιές — Χαρακτική — Εξώφυλλα — Επιμέλεια.Ένωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Αθήνα 
• Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Μαρία Παπαδοπούλου, Αθήνα
• 1996 Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Τερρακόττα, Θεσσαλονίκη
• 1997 Ζωγραφική — Χαρακτική, Χώρος Σύγχρονης Τέχνης Αμυμώνη, Ιωάννινα
• 1998 Ζωγραφική — Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Ναυπλίου
• Ζωγραφική, Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
• 1999 Ζωγραφική — Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Λαβύρινθος, Κατερίνη
• 2001 Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Ζακύνθου Μαρία Πλατανιά
• 2002 Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης  Γιάννα Γραμματοπούλου, Αθήνα
• 2002 Ζωγραφική-Χαρακτική, Πολύεδρο, Πάτρα
• 2003 Ζωγραφική-Χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης Λαβύρινθος, Κατερίνη
• 2004 Ζωγραφική — χαρακτική, Αίθουσα Τέχνης ΄Εκφραση, Γλυφάδα
• 2005 Εικονογράφηση: Αηδόνι και κουκουβάγια, της Μ. Λυρατζή, γκαλερί  Aστρα, Αθήνα

Ατομικές εκθέσεις εξωτερικού

• 1992 Ζωγραφική — Χαρακτική, Europa-Akademie Weissenfels — Galerie Oben, (Γερμανία)
• 2005 Χαρακτική, Zichiho Palace, Μπρατισλάβα Σλοβακίας
• Ακόμη έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στις περιοδεύουσες εκθέσεις του ΕΕΤΕ, με την Εταιρία Α.Τάσσος, σε εκθέσεις για την Ειρήνη, εκθέσεις του Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ, στις εκθέσεις Ελλήνων Εικονογράφων βιβλίων για παιδιά με την Καλλιτεχνική Εταιρία Αίσωπος, και σε πολλές άλλες ομαδικές.

Βραβεία — διακρίσεις

• 1984 Ένα από τα δύο πρώτα βραβεία του Πανελλήνιου Καλλιτεχνικού Διαγωνισμού που    προκήρυξαν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία για το σχεδιασμό γραμματοσήμου με θέμα “150 χρόνια της Αθήνας ως πρωτεύουσας του Κράτους”
• 1989 Τρίτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σχεδιασμού Καλλιτεχνικού Βιβλίου με θέμα “Ύμνος εις την Ελευθερίαν” του Δ.Σολωμού, που προκήρυξε η Στέγη Καλών    Τεχνών και Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού