Είδη σε ανεπάρκεια | υπό εξαφάνιση

 

Τέτοιες μέρες | Τότε ήτανε αλλιώς

(Γιώργου Χουρμουζιάδη)
Όλα ήτανε αλλιώς. Ακόμα και η Άνοιξη ήτανε αλλιώς.
Θες τα λουλούδια που μοσκοβολούσαν, τα φύλλα των δέντρων που ήτανε πιο πράσινα, τα παράθυρα των σπιτιών που ήτανε πιο μεγάλα και καταβρόχθιζαν το φως του ανοιξιάτικου ήλιου, χωρίς να χορταίνουν. Θες τα μαλλιά της Χρυσαυγής που ήτανε όπως το άχερο ξανθά και άστραφταν λες και ήταν φτιαγμένα από χρυσάφι.
Κι έβγαινε και στην αυλή του σπιτιού της η κυρά να ποτίσει τα γαρίφαλα της προσφυγιάς, που μύριζαν πικραμύγδαλο και μέντα μαζί, όπως μύριζαν και τα μάγουλα της Χρυσαυγής, που τα φίλησα ένα απόγεμα έξω από το γαλατάδικο του κυρ - Αιμίλιου. Του κυρ - Αιμίλιου, που μπαινόβγαινε στη φυλακή, γιατί ένα βράδυ τύφλα στο μεθύσι ανέβηκε στο ξύλινο μπαλκόνι του σπιτιού του. Κρέμασε μια κόκκινη σημαία με ένα χρυσαφί σφυροδρέπανο, κεντημένο στην επάνω γωνία και άρχισε να τραγουδάει «Avanti popolo bandiera rossa, bandiera rossa». Έτρεξαν οι γείτονες να τον σταματήσουν, τίποτα αυτός. Μέχρι που ήρθε ο χωροφύλακας, ο επονομαζόμενος και Τσαγανιάς, γιατί είχε στραβά πόδια, και τον κατέβασε με το ζόρι.

Από εκείνο το βράδυ τον χάσαμε τον Αιμίλιο. Το γαλατάδικο έκανε τρεις μήνες ν' ανοίξει. Γι' αυτό κι εγώ βρήκα την ευκαιρία εκείνο το απόγεμα να φιλήσω το αριστερό μάγουλο της Χρυσαυγής, με τη συμφωνία πως δε θα το πω σε κανένα. Εγώ πού να κρατηθώ όμως. Πρώτα πρώτα το είπα στο Στέλιο, που έπαιζε σέντερ μπακ στα τσικό του ΠΑΟΚ. Και που τη γυρόφερνε κι αυτός τη Χρυσαυγή για τον ίδιο σκοπό. Υστερα το είπα στο Λάκη το Βουλγαρόπουλο, μπακαλόγατο στο μπακάλικο του Δημαρά. Και να μην τα πολυλογώ σε μια βδομάδα βούιζε όλη η γειτονιά. Εγώ καμάρωνα και φούσκωνα όλο ερωτική έπαρση, μέχρι που με στρίμωξε ένα βράδυ ο αδερφός της Χρυσαυγής έξω από το κλειστό γαλατάδικο του Αιμίλιου, μου τράβηξε ένα γερό περντάχι και μου φύγανε και τα «φουσκώματα» και οι ερωτικές επάρσεις. Γι' αυτό σας λέω, ήτανε αλλιώς τότε η Ανοιξη. Το μόνο που σκέφτομαι καμιά φορά είναι πως εμείς αλλάξαμε και όχι η Ανοιξη. Αλλάξαμε και ξεχάσαμε πώς μυρίζουν τα γαρίφαλα. Ο Στέλιος δεν παίζει πια σέντερ μπακ και ο ΠΑΟΚ πάει από το κακό στο χειρότερο. Το μπακάλικο του Δημαρά έκλεισε. Ασπρισαν και τα χρυσαφένια μαλλιά της Χρυσαυγής, και τα μάγουλά της μυρίζουν τώρα φτηνή κολόνια.

Πέθανε κι ο Αιμίλιος, από πνευμονία στη Μακρόνησο και τον θάψανε η δικοί του στο χωριό ένα βροχερό βράδυ, κρυφά, τυλιγμένο σε μια κόκκινη σημαία με ένα χρυσαφένιο σφυροδρέπανο, κεντημένο στην επάνω γωνία. Λένε, μάλιστα, πως ο γιος του σιγοτραγούδησε πάνω από τον τάφο του, με σπασμένη φωνή «Avanti popolo, bantiera rossa, bantiera rossa».
Ανοίγω κι εγώ τον ηλεκτρονικό μου υπολογιστή και βλέπω μέσα από εκεί τη ζωή και την Ανοιξη, μην τύχει και να ξαναβρώ κάπου εκεί, ανάμεσα στους ψηφιακούς αναστεναγμούς και στα ηλεκτρονικά ραβασάκια έστω και ένα από εκείνα τα μοσχομύριστα και τα ερωτικά, τα πικραμυγδαλένια και τα χρυσαφιά που κάνανε την Ανοιξη. Τη χαμένη μου, τη δική μου την Ανοιξη. Μα δε βρίσκω τίποτα!.
Και τότε κλείνω τα μάτια μου και σιγοψιθυρίζω «Avanti popolo, bandiera rossa, bandiera rossa»…

         

Είδη σε ανεπάρκεια

(συνειρμικά Αστραίος _Astraios)
Ο Αστραίος (που δεν υπάρχει πια –αλλά ζει η ψυχή του) δεν είναι το κτίριο που βρίσκεται στο Κάστρο, στο μπαλκόνι της Λειβαθούς με τα καταπληκτικά ηλιοβασιλέματα και τις εξαιρετικές βραδιές με το ολόγιομο φεγγάρι.
Ο Αστραίος δεν είναι ο εξαιρετικός πιανίστας Διονύσης Φραγκόπουλος που παίζει πιάνο και νομίζεις ότι ακούς ολόκληρη ορχήστρα.
Δεν είναι το υπέροχα τραγούδια μεγάλων μουσικών σε στίχους των καλλίτερων στιχουργών και ποιητών που μας ανεβάζουν, μας διαπαιδαγωγούν και μας παρηγορούν.
Ο Αστραίος εξακολουθεί να ΄ναι όλα αυτά μαζί σε ένα ενιαίο αδιάσπαστο σύνολο που μαζί με τους φίλους του και τους τακτικούς του επισκέπτες προσέφεραν στις «μικρές» κοινωνίες, εδώ και πολλά χρόνια, πολιτισμό. Υψηλής ποιότητας πολιτισμό. Πολιτισμό που κάνει αγωγή ψυχής, όχι διασκέδαση. 

(γράφει η καλή φίλη και συναγωνίστρια Ευανθία, που την ξέρω από «μωρό» -τότε που ο αδικοχαμένος Χάρης ζούσε ακόμη… και η ίδια ήταν στο ΚΚΕ)
Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι, πολλές φορές μετά από κοπιαστική εργασία 15 ή 18 ωρών, πήγαινα στον Αστραίο και έφευγα χωρίς ίχνος κούρασης. Παράλληλα λειτουργούσε σαν ένα ασφαλές μέρος για την πρώτη προσέγγιση με την εργασία, πολλών παιδιών μας, που πέρασαν από εκεί βγάζοντας το χαρτζιλίκι τους.
Πολιτισμό που η οργανωμένη πολιτεία δεν παρείχε ποτέ, ούτε τώρα στις σημερινές συνθήκες της μεγάλης κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού και των μνημονίων που την ακολουθούν. Αυτή η κρίση που καταστρέφει όλη την μεσαία τάξη για να συνεχίσει την κερδοφορία του κεφαλαίου, καταστρέφει ακόμα και εκείνους που κατάφεραν μέχρι σήμερα να επιβιώσουν με μεγάλο κόστος.

Ο πολιτισμός αυτός περιλαμβάνει την ψυχή του καλλιτέχνη που καταθέτει κάθε βράδυ τραγουδώντας τραγούδια, που εκφράζουν τον ίδιο αλλά και αυτούς που καταλαβαίνουν αυτά τα τραγούδια και τραγουδάνε μαζί του, «όχι για να ξεχωρίσουν από τον κόσμο, αδελφέ μου, αλλά για να ενώσουν τον κόσμο» ,χωρίς να αλλάζει το πρόγραμμα με ένα πιο εύπεπτο ρεπερτόριο ώστε να έχει περισσότερους πελάτες..

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκης, ο Μάνος Λοίζος, ο Σταύρος Ξαρχάκος,, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης, ο Καλδάρας, αλλά και ο Άσιμος, ο Τσακνής, ο Μαχαιρίτσας,, ο Παπάζογλου και οι λαϊκοί Κεφαλλονίτες δημιουργοί είναι μερικοί από τους μουσικούς έργα των οποίων τραγουδάει ο Διονύσης.
Ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Βάρναλης , ο Λόρκα, ο Νερούντα, ο Καββαδίας, που εξαιρετικά ερμηνεύει, είναι μερικοί από τους ποιητές που εκφράζουν αυτόν τον πολιτισμό.

Τα εξαιρετικά αφιερώματα στην κλασική μουσική, την τζάζ, το ρεμπέτικο, την λατινοαμερικάνικη μουσική, την μουσική της ελληνόφωνης Ιταλίας, τα Δημοτικά, τις Καντάδες, αλλά και τις δικές του μουσικές δημιουργίες, που εκφράζουν την αγάπη του για την Κεφαλονιά , μας έφεραν κοντά στα διάφορα είδη μουσικής , και μέσα από την πολυπλοκότητα της ύπαρξης τους, γίναμε πλουσιότεροι. πνευματικά.
Αυτός ο πολιτισμός συνδυάζεται άριστα με μια στάση ζωής, που βάζει στο προσκήνιο τον αγώνα για πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά όπως η Δημοκρατία, η Ειρήνη, η Αλληλεγγύη, η Αξιοπρέπεια και η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Οι αγώνες αυτοί πολλές φορές ήταν ντυμένοι μουσικά από τον Διονύση που έδινε έτσι το δικό του παρόν.
Όλα αυτά είναι ο Αστραίος, και όλα αυτά δεν μπορούν να χαθούν, όσο δεν χάνονται οι άνθρωποι που τα δημιουργούν. Πιστεύω πως η ανάγκη όσων ανθρώπων συγκινούνται ακόμα από αυτά ,και θέλουν να συνεχίσουν να ομορφαίνουν τη ζωή τους, δεν πρόκειται να εκλείψει, ιδιαίτερα στη σημερινή πολιτιστική ένδεια. Απλά αλλάζει μορφές.
Έτσι, ίσως ήλθε η στιγμή να υπερασπιστούμε το δικαίωμα μας για υψηλό πολιτισμό , και να οργανώσουμε σε άλλη βάση την ανάγκη της ψυχής μας, όπως οι εργαζόμενοι που εξακολουθούν να αγωνίζονται, στηριγμένοι στην αλληλεγγύη αντιπαλεύοντας το τέρας της ανεργίας.
Μέσα από αυτήν την προσπάθεια, μπορούμε να δώσουμε την δυνατότητα στον Διονύση να συνεχίσει να τραγουδάει τους καημούς μας και να μας συντροφεύει στους αγώνες μας για καλλίτερη ζωή.

Από το μπακάλικο του Λάκη στον Αστραίο του Διονύση

Για την τέχνη της καθημερινότητας
και την καθημερινότητα  της τέχνης
         (7-Οκτ-2014)

Η οικονομική κρίση του καπιταλισμού οδήγησε στην ανεργία και την εξαθλίωση χιλιάδες εργαζόμενους στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Παράλληλα, εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες αναγκάστηκαν ή να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους ή να συνεχίσουν να «λειτουργούν» όπως - όπως.

Στην μικρή μας πόλη δύο «μεγάλα» για την συμβολή τους στην τέχνη της καθημερινότητας και στην καθημερινότητα της τέχνης, ιστορικά μαγαζιά έβαλαν λουκέτο:
Το μπακάλικο του Λάκη του Χαραλαμπάτου μη αντέχοντας και την πίεση από τις μεγάλες αλυσίδες super-market και η Μουσική Σκηνή στο Κάστρο «Αστραίος», του Διονύση του Φραγκόπουλου.

Το μπακάλικο του Λάκη, απομεινάρι μιας εποχής που το μπακάλικο της γειτονιάς είχε δεσπόζουσα θέση, σε μια κοινωνία που δεν είχε χάσει ακόμα τα αντανακλαστικά της και η τροφή το αυτονόητο νόημα της. Για πάνω από 60 χρόνια δεν ήταν απλώς ένας χώρος πώλησης τροφίμων, αντίθετα ήταν χώρος συνάντησης των ανθρώπων της γειτονιάς, μια μεγάλη αγκαλιά και μια μικρή βουλή. Μικρές χαρές, καθημερινές πίκρες, τα ασήμαντα-σημαντικά των ανθρώπων «συντονισμένα» στο ρυθμό ενός ανεπανάληπτα έντιμου δούναι-λαβείν.  Έντιμο γιατί ακόμα και σ΄αυτή την ίδια την εμπορική συναλλαγή, δέσποζε η σχέση των ανθρώπων. Χαρακτηριστικό ενός ελλείποντος πολιτισμού, προκατακλυσμιαίου, θαμμένου πια κάτω από τη πλημμυρίδα της κατανάλωσης των πολυεθνικών μεγαλομάγαζων. Το πρόσωπο με πρόσωπο, στο μαγαζί του Λάκη, δεν ακύρωνε το κόστος, μαγικά όμως αναδιατύπωνε το «κέρδος» εγγράφοντας στο κέντρο του εμπορικού διακυβεύματος και την  καλημέρα των ανθρώπων… Δια αυτής της καλημέρας το μοίρασμα! Και το μοίρασμα, φιλόξενη θέση για την ανάγκη! Γιατί η προσωπική σχέση γεννά την αυτονόητη αλληλεγγύη και οδηγεί σε αυθόρμητα προπλάσματα «ανταλλακτικότητας». Έννοιες που περισσότερο παρά ποτέ σήμερα επικαιροποιούνται  κάτω από την λαίλαπα της οικονομικής κρίσης ως εναλλακτικές μορφές εμπορίου.  

Ο «Αστραίος» που για 10ετίες φώτιζε με τις μουσικές του επιλογές την ένδεια της πνευματικής ζωής της πόλης μας, έριξε αυλαία.
Πώς να αντέξεις τούτη την απώλεια! Πώς να ξεχάσεις την ακαθόριστη εκείνη ευφροσύνη που γέμιζε την ύπαρξή μας τις ώρες της ψυχικής ανάτασης. Όταν τα αυτιά και η ψυχή μας γέμιζαν από τις μουσικές εκείνες επιλογές που αναγάγουν τον άνθρωπο και εναντιώνονται στην επιθυμία της κάθε εξουσίας, να μας μετατρέψει σε ασπόνδυλα μαλάκια μιας «νέας εποχής»! Εκείνη η  εξουσία η οποία νομίζει ότι μπορεί να ζει κανείς χωρίς ερωτηματικά.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από εκείνες τις νύχτες που φωτίζονταν από τη ζεστή φωνή του Διονύση! Αλλά και τ’ αφιερώματα σε μεγάλους Έλληνες ποιητές και μουσουργούς, που ο Διονύσης, όχι χωρίς κόστος ψυχικό και υλικό, άνοιγε τις πόρτες του «Αστραίου»  και της ψυχής μας. Υπενθυμίζοντάς μας ότι η ποιότητα ποιεί ήθος και μας ανεβάζει στα ύψη, για να αποκυλήσει το βάρος της καθημερινότητας που μας πλακώνει. Γιατί μόνο με το ονειρικό νεύμα της τέχνης,  γίνεται δυνατή για τον άνθρωπο η υπέρβαση της αδιέξοδης πραγματικότητας.

Επειδή η ολότητα του κόσμου δεν είναι νοητή χωρίς την κατάφαση, ας σκεφτούμε όλοι, και ο Λάκης και ο Διονύσης μαζί, τι είναι αυτό σήμερα που μπορεί να την διασώσει. Το σακί με το αλεύρι στο μπακάλικο του Λάκη, είναι ο απόλυτα αναγκαίος «φορέας» της και το αστέρι του Αστραίου είναι ο ενδεδειγμένος εντολέας της. Κι ας πράξουμε, αποφασιστικά τα δέοντα. Γιατί η  τέχνη της καθημερινότητας και η καθημερινότητα  της τέχνης αποτέλεσε και σταθερά θα αποτελεί το Ιόνιο καθήκον - δικαίωμά μας…

Νίκη Παπαγιάννη
Ελένη Χιόνη
Ζωγράφος Ζωγράφος
Τέση Λαζαράτου
Μάκης Χιόνης
Αφροδίτη Θεοπεφτάτου
Γιάννης Ψαρράς

Κι η Αργυρώ (Καπαρού), πριν γίνει διεθνής…
Τα πιο ωραία λαϊκά
σε σπίτια με μωσαϊκά
τα είχαμε χορέψει
γαλάζιο γύψο η οροφή
και τα τακούνια μου καρφί
κι από την πρώτη την στροφή,
το στόμα εγώ το `χα λατρέψει.