Αφιέρωμα στον παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Ο πολυβραβευμένος Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Hans Christian Andersen, γεννήθηκε 2-Απρ-1805 στο Όντενσε _πρωτεύουσα του νησιού Φιονία_Fyn της Δανίας και πέθανε 4^η Αυγ 1875) υπήρξε λογοτέχνης, συγγραφέας και ποιητής, μυθιστοριογράφος _ειδικά παιδικής λογοτεχνίας, αυτοβιογράφος, δημοσιογράφος, cut-paper artist, θεατρικός συγγραφέας λιμπρετίστας κά. Κυρίως πάντως (τουλάχιστον γι αυτό έγινε παγκόσμια γνωστός) συγγραφέας παραμυθιών (ενδεικτικά από τα πολύ γνωστά…)

·      Den lille havfrue (Η μικρή γοργόνα)

·      Kejserens nye klæder (Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα)

·      De vilde svaner (Οι αγριόκυκνοι)

·      Snedronningen (Η Βασίλισσα του χιονιού)

·      Prinsessen på ærten (Η Βασιλοπούλα και το ρεβίθι)

·      Tommelise (Η Τοσοδούλα)

·      Den grimme ælling (Το ασχημόπαπο)

·      De røde sko (Τα κόκκινα παπούτσια)

·      Holger Danske (Χόλγκερ ο Δανός)

·      Den lille pige med svovlstikkerne (Το κοριτσάκι με τα σπίρτα)

·      Den standhaftige tinsoldat (Το μολυβένιο στρατιωτάκι)

·      Dyndkongens datter (Η δύναμη της αγάπης)

·      En rose fra Homers grav (Ένα τριαντάφυλλο από τον τάφο του Ομήρου)

παραμύθι το [paramíθi] :
1. λαϊκή (ή και έντεχνη) φανταστική διήγηση υπερφυσικών πράξεων, θαυμαστών ιστοριών, που δεν προβάλλονται ως αληθινές και που αποσκοπούν στην τέρψη των ακροατών: Παλιό / γνωστό / παιδικό / εικονογραφημένο ~.
Τα παραμύθια της γιαγιάς / του Άντερσεν. Οι μάγισσες / οι νεράιδες / οι δράκοι του παραμυθιού. Συλλογή ελληνικών και ξένων παραμυθιών. Tα παραμύθια αρχίζουν με την τυπική φράση «μια φορά κι έναν καιρό». (έκφρ.) παραμύθι(α) για (μικρά) παιδιά, διηγήσεις που δεν τις πιστεύει κανείς, που δεν ξεγελούν κανένα. παραμύθια της Xαλιμάς, ψευτιές, φαντασιολογίες. περιμένει το βασιλόπουλο* / το πριγκιπόπουλο* του παραμυθιού.
2. ψευδολογία, ψευτιά: Άσε τα παραμύθια. Mας είπε ένα σωρό παραμύθια. (έκφρ.) πουλάω ~, λέω ψέματα, εξαπατώ κπ. τρώω (το) ~, πιστεύω ψέματα, ξεγελιέμαι. σκάω σε κπ. το ~, ανακοινώνω, αποκαλύπτω ξαφνικά ή με τρόπο κτ. σε κπ.: H κόρη μας μου έσκασε το ~ ότι έμεινε μετεξεταστέα.
3. (μτφ.) κατά σταση ιδανική, ονειρική, εξωπραγματική: Mου φαίνεται (σαν) ~. Έζησα μερικές μέρες μέσα σε ~. παραμυθάκι το υποκοριστικό.

Δείτε παραμύθια του σε audio e_books

Τα παραμύθια του Άντερσεν, αποτελούνται από 156 αυτοτελείς ιστορίες σε εννέα τόμους και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 125 γλώσσες. Έχουν ενσωματωθεί στην παγκόσμια συλλογική συνείδηση, σαν προσιτά στα παιδιά παρουσιάζοντας όμως μαθήματα αρετής και ανθεκτικότητας απέναντι στις αντιξοότητες και για ώριμους αναγνώστες.

Είχε μια θετή αδερφή (την Κάρεν) και ο πατέρας του, ονόματι επίσης Χανς, θεωρούσε τον εαυτό του συγγενή με τους ευγενείς (η γιαγιά του είχε πει στον πατέρα του ότι η οικογένειά τους ανήκε σε ανώτερη κοινωνική τάξη, αλλά οι έρευνες διέψευσαν αυτές τις ιστορίες). Αν και έχει αμφισβητηθεί, εικασίες υποδηλώνουν ότι ο Άντερσεν ήταν νόθος γιος του βασιλιά Christian VIII. Το 1805 και σύμφωνα με το πιστοποιητικό γέννησής του, το οποίο συντάχθηκε μόλις τον Νοέμβριο του 1823, έξι νονοί ήταν παρόντες στην τελετή (από όλα τα κοινωνικά στρώματα): η Madam Sille Marie Breineberg, η Maiden Friederiche Pommer, ο τσαγκάρης Peder Waltersdorff, ο τεχνίτης ξυλουργός Anders Jørgensen, ο αχθοφόρος του νοσοκομείου Nicolas Gomard και ο βασιλικός καπελάς Jens. Henrichsen Dorch.

Ο πατέρας του, ήταν του δημοτικού και η μητέρα, Anne Marie Andersdatter, μια αναλφάβητη πλύστρα. Παρότι μη εγγράμματος ο πατέρας (δούλευε τσαγκάρης, για να ζήσει την οικογένειά του και πέθανε πολύ νέος, αφήνοντας τον Χανς ορφανό) τον μύησε στη λογοτεχνία, διαβάζοντάς του τις 1000+1 (Αραβικές) Νύχτες. Ο Άντερσεν στάλθηκε σε ένα τοπικό σχολείο για φτωχά παιδιά, όπου έλαβε βασική εκπαίδευση και έπρεπε να συντηρεί τον εαυτό του, δουλεύοντας ως μαθητευόμενος σε μια υφάντρα και, αργότερα, σε έναν ράφτη. Ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία και πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Προσπάθησε άδικα να μάθει την τέχνη του πατέρα του. Όταν τέλειωσε το σχολείο των άπορων παιδιών _και αφού ούτε στο ραφτάδικο τα κατάφερε, το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά.

Στα 14, ο Άντερσεν _κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, μετακόμισε στην Κοπεγχάγη (με μόνη του περιουσία 30 φράγκα) για να αναζητήσει δουλειά ως ηθοποιός. Έχοντας καλή φωνή σοπράνο, έγινε δεκτός στο Βασιλικό Θέατρο της Δανίας, αλλά η φωνή του σύντομα άλλαξε (αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του έχοντας αρχίσει να σπουδάζει μουσική). Ένας συνάδελφος στο θέατρο είπε στον Άντερσεν ότι τον θεωρούσε ποιητή και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την πρόταση, ο Άντερσεν άρχισε να επικεντρώνεται στη συγγραφή (είχε ταλέντο στην ποίηση). Οι στίχοι του άρεσαν και βρήκε έναν χορηγό της εποχής, που τον έστειλε στο πανεπιστήμιο, όπου κέρδισε μια βασιλική επιχορήγηση. Το 1827 δημοσίευσε ποιήματά του και έπειτα εξέδωσε μια σειρά έργων που του εξασφάλισαν την παγκόσμια δόξα.

Αφού εξέδωσε αρκετά βιβλία, άρχισε τα ταξίδια του. Γύρισε τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή. Απόκτησε μεγάλη δόξα και η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η ιδιαίτερη πατρίδα του, το Όντενσε, που τον κάλεσε στα 1867. Πέθανε 70χρονος στην Κοπεγχάγη.

Ταξίδι στην Ελλάδα

Στις 15 Μαρτίου 1841, ο Χανς έφυγε από την Νάπολη της Ιταλίας με το πολεμικό ατμόπλοιο Λεωνίδας για την Ελλάδα και την Ανατολή. «Το πολεµικό ατµόπλοιο Λεωνίδας µε γαλλική σηµαία βρισκόταν στο λιµάνι της Νάπολης. Ο Χολστ µε συνόδεψε στο πλοίο. Θα ταξίδευα μόνος μου. Ξένος ανάµεσα σε ξένους. Ένας άρρωστος Τούρκος ήταν ξαπλωµένος σε κάτι κουρελούδες, που τις είχαν στρώσει επάνω σε τσουβάλια από κάρβουνο. Κοντά του καθόταν ένας άντρας ντυµένος µ’ ένα πράσινο καφτάνι κι ένα λευκό τουρµπάνι, που τις τελευταίες µέρες στη Νάπολη είχε τραβήξει την προσοχή του κόσµου µε την ανατολίτικη φορεσιά του. Ήταν, όπως έµαθα αργότερα, Πέρσης από τη Χεράτ. Ο ένας µετά τον άλλον, όλοι οι επιβάτες ανέβηκαν στο πλοίο. Αµερικανοί και Ιταλοί µοναχοί, κυρίες και κύριοι από τη Γαλλία, άνθρωποι απ’ όλα τα µέρη του κόσµου, αλλά κανένας από το Βορρά» (Αγγελοπούλου, Γιώτα _2017. Το Νησί Πέρα από την Ακτή. σελ. 34. ISBN 978-960-616-011-0).

Την κορυφή ενός βουνού, κοντά στο Ναβαρίνο, σκεπασμένη με χιόνι ήταν το πρώτο που αντίκρισε από την Ελλάδα, πρώτος ανάμεσα σε όλους τους επιβάτες του πλοίου. Το πρώτο ελληνικό λιμάνι που έπιασε το πλοίο ήταν στη Σύρο. «Η αποβάθρα ήταν γεµάτη Έλληνες. Φορούσαν εφαρµοστά σακάκια, άσπρα φαρδιά παντελόνια κι ένα κόκκινο φέσι στο κεφάλι. Από παντού ακούγονταν φωνές! Ένας ηλικιωµένος άντρας µού άπλωσε το χέρι του για να µε βοηθήσει ν’ ανέβω στην αποβάθρα – και να! Πατούσα σε χώµα ελληνικό! Ευγνωµοσύνη στο Θεό, χαρά που βρισκόµουν εκεί κι ένα αίσθηµα λύπης, όλα µαζί συνυπήρχαν µέσα µου εκείνη τη στιγµή», θα γράψει (βλ παραπάνω Αγγελοπούλου, Γιώτα. Το Νησί Πέρα από την Ακτή. σελ. 47). Στη Σύρο περιπλανήθηκε στην πόλη, μέχρι ψηλά στην πλαγιά του βουνού, όπου χτίζονταν νέα σπίτια. Απόλαυσε τη θέα προς την απέναντι πλευρά του λιμανιού, που βρισκόταν το Λαζαρέτο και η ματιά του μπόρεσε να ξεχωρίσει την Τήνο, τη Δήλο, τη Νάξο και την Άνδρο. Αργά το απόγευμα της ίδιας μέρας, επιβάτης στο γαλλικό πολεμικό ατμόπλοιο Λυκούργος, που είχε ολοκληρώσει την καραντίνα του στη Σύρο, απέπλευσε για τον Πειραιά.

«Μέτρησα περίπου εκατό σπίτια στον Πειραιά. Πίσω τους και πίσω από µια χλωµή πετρώδη έκταση και γκριζοπράσινες ελιές υψωνόταν ο Λυκαβηττός και πιο χαµηλά, η Ακρόπολη. Ο Υµηττός και το Πεντελικό έκλειναν το τοπίο, που ήταν ξερό και άγονο», περιγράφει ο Άντερσεν στο ιστορικό μυθιστόρημα Το Νησί Πέρα από την Ακτή (σελ 52) την πρώτη εικόνα του αττικού τοπίου που αντίκρισε από το πλοίο.

Στο λιμάνι του Πειραιά τον υποδέχτηκαν Δανοί και Γερµανοί, που ζούσαν τότε στην Αθήνα. Ανάµεσά τους ο πρόξενος της Ολλανδίας και της Δανίας, ο Δανός εφηµέριος του Όθωνα, ο συµπατριώτης του καθηγητής Κέπεν, οι αρχιτέκτονες Χάνσεν και ο Δανός καθηγητής Ρος. Στην Αθήνα έμεινε στο ξενοδοχείο Μόναχο. Στις 2 Απριλίου, την ημέρα των γενεθλίων του, περιπλανήθηκε στην Αθήνα, πέρασε από τον Πύργο των Ανέμων και ανέβηκε στο Βράχο της Ακρόπολης. Η εικόνα που αντίκρισε με τα λεηλατημένα μάρμαρα τον συγκλόνισε. Όσο καιρό έμεινε στην Αθήνα, ο Άντερσεν ανέβαινε κάθε μέρα στην Ακρόπολη, είτε με ήλιο είτε με βροχή.

Οι συμπατριώτες του τον ξενάγησαν στην πόλη της Αθήνας, στον Πειραιά, στη μονή του Δαφνίου, την Ελευσίνα, στα περίχωρα του Υμηττού, στο Φάληρο και στις 6 Απριλίου επισκέφθηκε τα κοντινότερα χωριά της Αττικής, το Μαρούσι και την Κηφισιά. Έφυγε από την Αθήνα για Πειραιά με προορισμό το λιμάνι της Σύρου και από εκεί την Κωνσταντινούπολη στις 20 Απριλίου 1841 με το γαλλικό ατμόπλοιο Ευρώτας. «Θα έρθω και πάλι στην Ελλάδα! είπα στους φίλους µου που είχαν έρθει να µε αποχαιρετήσουν στο λιµάνι του Πειραιά. Μακάρι ο Θεός να έδινε τα λόγια µου να ήταν προφητικά», γράφει στο βιβλίο του και αφηγείται στο ιστορικό μυθιστόρημα Το Νησί Πέρα από την Ακτή (σελ. 198) ο Άντερσεν, χωρίς δυστυχώς να πραγματοποιήσει την επιθυμία του αυτή.

Έργο

Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι, που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από δράση, χιούμορ και λεπτή σάτιρα. Η δημιουργία του Άντερσεν αποτελεί την κορυφή στις ρεαλιστικές τάσεις της δανικής φιλολογίας του 19ου αιώνα. Διηγήματα, δράματα, αλλά προπάντων παραμύθια, όλα του τα έργα διαπνέονται από γλυκιά μελαγχολία, συγκίνηση και ειλικρίνεια.

Πολλά από τα παραμύθια του είναι πασίγνωστα παγκοσμίως, μεταφράστηκαν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου και υπερέβησαν τα πλαίσια του απλού λογοτεχνήματος (Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα, Η Βασιλοπούλα και το ρεβίθι, Το ασχημόπαπο, Το κοριτσάκι με τα σπίρτα, Ο μολυβένιος στρατιώτης). Επιλογή των παραμυθιών του δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις "ΑΤΛΑΝΤΙΣ" ενώ αρκετά εμφανίστηκαν και στα Κλασσικά Εικονογραφημένα

§  Hans Christian Andersen Information Odense

§  Βιογραφία Hans Christian Andersen

§  Επίσκεψη στη Δανία, αφιέρωμα στον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ).

Ταξιδεύοντας

Πέρα από αυτό που αναφέραμε παραπάνω, γύριζε τον κόσμο Το 1851, δημοσίευσε στη Σουηδία, έναν τόμο με ταξιδιωτικά σκίτσα και έτυχε ευρείας αναγνώρισης. Ένας δεινός ταξιδιώτης, δημοσίευσε πολλά άλλα μακροσκελή ταξιδιωτικά (Σκιές Εικόνων ενός ταξιδιού στο Harz, Ελβετική Σαξονία, το καλοκαίρι του 1831, Bazaar στην Ισπανία, μια επίσκεψη στην Πορτογαλία το 1866 _το τελευταίο περιγράφει την επίσκεψή του με τους Πορτογάλους φίλους του Jorge και José O'Neill, τους οποίους ο Άντερσεν γνώριζε στα μέσα της δεκαετίας του 1820 ενώ ζούσε στην Κοπεγχάγη.) Στα ταξιδιωτικά του, ο Άντερσεν χρησιμοποίησε σύγχρονες συμβάσεις που σχετίζονται με τη συγγραφή ταξιδιού, αλλά ανέπτυξε το ύφος για να τα φέρει στο δικό του προσωπικό στυλ. Κάθε ένα από τα ταξιδιωτικά του συνδυάζει τεκμηριωτικές και περιγραφικές αφηγήσεις των εμπειριών του, προσθέτοντας επιπλέον φιλοσοφικά αποσπάσματα για θέματα όπως η συγγραφή, η αθανασία και η μυθοπλασία σε λογοτεχνικές ταξιδιωτικές εκθέσεις. Μερικά από τα ταξιδιωτικά, όπως το “στη Σουηδία”, περιέχουν παραμύθια.

Στη δεκαετία του 1840, η προσοχή του Άντερσεν επέστρεψε στη θεατρική σκηνή, αλλά με μικρή επιτυχία. Είχε καλύτερη τύχη με την έκδοση του Βιβλίου Εικόνων χωρίς Εικόνες (1840). Ο Άντερσεν ξεκίνησε μια δεύτερη σειρά παραμυθιών το 1838 και μια τρίτη σειρά το 1845, που γιορτάστηκε σε όλη την Ευρώπη, αν και η πατρίδα του εξακολουθούσε να δείχνει κάποια αντίσταση στις αξιώσεις του.

Προσωπική ζωή

Στο "Andersen as a Novelist", ο Søren Kierkegaard παρατηρεί ότι ο Andersen χαρακτηρίζεται ως "μια πιθανότητα προσωπικότητας, τυλιγμένη σε έναν τέτοιο ιστό αυθαίρετων διαθέσεων και που κινείται μέσα από ένα ελεγειακό δίδυμο-δεκαδικό σε κλίμακα σχεδόν ανήκουστων, θανάσιμων ήχων το ίδιο εύκολα. ξεσηκωμένος ως υποτονικός, που για να γίνει προσωπικότητα χρειάζεται μια δυνατή πνοή ζωής-ανάπτυξης".

Συναντήσεις με τον Κάρολο Ντίκενς: Τον Ιούνιο του 1847, ο Άντερσεν επισκέφτηκε την Αγγλία για πρώτη φορά, απολαμβάνοντας θριαμβευτική κοινωνική αποδοχή. Η Κόμισσα του Μπλάσινγκτον τον προσκάλεσε στα πάρτι της όπου θα συναντιόντουσαν πολλοί διανοούμενοι και σε ένα τέτοιο συνάντησε για πρώτη φορά τον Κάρολο Ντίκενς. Έδωσαν τα χέρια και περπάτησαν προς τη βεράντα, κάτι που ο Άντερσεν σημείωσε στο ημερολόγιό του: «Ήμασταν στη βεράντα και ήμουν τόσο χαρούμενος που είδα και μίλησα στον εν ζωή συγγραφέα της Αγγλίας, τον οποίο αγαπώ περισσότερο». Οι δύο συγγραφείς σέβονταν ο ένας το έργο του άλλου και ο ένας τον άλλον ως συγγραφείς, και είχαν κοινές απεικονίσεις των κατώτερων κοινωνικά στρωμάτων, που συχνά ζούσαν δύσκολα επηρεασμένα τόσο από τη Βιομηχανική Επανάσταση όσο και από την άθλια φτώχεια. Υπάρχει η υποψία ότι ο Ντίκενς μοντελοποίησε τη φυσική εμφάνιση και τους τρόπους του Uriah Heep από τον David Copperfield μετά τη συνάντηση με τον Andersen.

Ρομαντικές σχέσεις

Στην πρώιμη ζωή του (στο ιδιωτικό του ημερολόγιο) καταγράφει την άρνησή του να έχει σεξουαλικές σχέσεις. Ο Άντερσεν βίωσε την ομοφυλοφιλική έλξη, όπως φαίνεται από αρκετά γραφτά του (πχ. στο πρωτότυπο παραμύθι Άριελ, η Μικρή Γοργόνα, αναφέρεται σε μία ομόφυλη σχέση και στην πραγματικότητα ως η θηλυκή αναπαράσταση ενός άνδρα, που είχε ερωτευτεί τον πρίγκηπά του, σε μία ιστορία ανεκπλήρωτου έρωτα. Το παραμύθι χρονολογείται το 1837 και αποτελεί ουσιαστικά, ένα γράμμα αγάπης, προς τον άνδρα, που είχε ερωτευτεί ο συγγραφέας, ονόματι Έντβαρντ Κολίν. Ο Άντερσεν, που οι βιογράφοι πιστεύουν ότι ήταν αμφιφυλόφιλος, τον είχε ερωτευτεί σφόδρα: “Αισθάνομαι για σένα, όπως αισθάνομαι για μία Κολομβιανή κοπελιά… τα συναισθήματά μου για σένα είναι αυτά για μια γυναίκα” , γράφει ο Άντερσεν στον Κόλιν. “Η θηλυκότητα της φύσης μου και η φιλίας μας πρέπει να παραμείνουν ένα μυστήριο”. Βέβαι τζίφος μια και ο Κόλιν, δεν αισθάνθηκε το ίδιο. Στα δικά του απομνημονεύματα έγραψε: “Ήμουν ανίκανος να ανταποκριθώ σ’ αυτόν τον έρωτα κι αυτό προκάλεσε στον συγγραφέα πολλά βάσανα” .

Σύμφωνα, μάλιστα με το LGBTQ Nation, ο πρίγκιπας στην αρχική ιστορία παντρεύεται μία νέα γυναίκα, “αφήνοντας τη γοργόνα τόσο λυπημένη που μετατρέπεται σε αφρό της θάλασσας, αφού σπαράξει στο κλάμα από τη θλίψη”. Ο Άντερσεν δεν έστειλε ποτέ την ιστορία αυτή στον Κόλιν. Λαμβάνοντας υπόψη την ομόφυλη ιστορία της αγάπης, που εκτυλίσσεται παράλληλα, πίσω από το παραμύθι της Μικρής Γοργόνας και ότι το “Part of Your World” γράφτηκε από έναν ομοφυλόφιλο άνδρα, τότε δικαίως θα λέγαμε ότι είναι ένας ύμνος στον ομόφυλο έρωτα! Μετά ξεκίνησε ο έρωτας του Άντερσεν με τον Καρλ Αλεξάντερ, τον νεαρό κληρονομικό δούκα της Σαξ-Βαϊμάρης-Αϊζενάχ … “Ο Κληρονομικός Μέγας Δούκας περπάτησε αγκαλιά μαζί μου στην αυλή του κάστρου στο δωμάτιό μου, με φίλησε με αγάπη, μου ζήτησε να τον αγαπώ πάντα αν και ήταν απλός άνθρωπος, μου ζήτησε να μείνω μαζί του αυτό το χειμώνα ... Έπεσε κοιμόμουν με τη μελαγχολική, χαρούμενη αίσθηση ότι ήμουν ο καλεσμένος αυτού του παράξενου πρίγκιπα στο κάστρο του και τον αγαπούσα... Είναι σαν παραμύθι”.

Υπάρχει μια έντονη διαίρεση στις απόψεις σχετικά με τη φυσική ολοκλήρωση του Άντερσεν στη σεξουαλική σφαίρα. Η βιογραφία του Jackie Wullschlager υποστηρίζει ότι ήταν πιθανώς εραστές με τον Δανό χορευτή Harald Scharff και το "The Snowman" του Andersen ήταν εμπνευσμένο από τη σχέση τους. Ο Σαρφ συνάντησε για πρώτη φορά τον Άντερσεν όταν ο τελευταίος ήταν στα 50 του. Ο Άντερσεν ήταν ερωτευμένος και ο Wullschlager βλέπει τα ημερολόγιά του να υπονοούν ότι η σχέση τους ήταν σεξουαλική. Ο Σαρφ είχε διάφορα δείπνα tête-à-tête με τον Άντερσεν και του χάρισε μια ασημένια οδοντόβουρτσα στον στα 57 του.

Ο Άντερσεν ερωτεύτηκε επίσης ανέφικτες γυναίκες και πολλοί ερμηνεύουν τις αναφορές σε αυτές στις ιστορίες του. Κάποια στιγμή, έγραψε στο ημερολόγιό του: "Παντοδύναμε Θεέ, έχεις μόνο εμένα· εσύ κατευθύνεις τη μοίρα μου, πρέπει να παραδοθώ σε σένα! Δώσε μου τα προς το ζην! Δώσε μου μια νύφη! Το αίμα μου θέλει αγάπη, όπως η καρδιά μου κάνει!" Ένα κορίτσι που ονομαζόταν Riborg Voigt ήταν η ανεκπλήρωτη αγάπη της νιότης του Andersen. Μια μικρή θήκη που περιείχε ένα μακρύ γράμμα από την Βόιγκτ βρέθηκε στο στήθος του όταν πέθανε, αρκετές 10ετίες αφότου ο Άντερσεν την ερωτεύτηκε για πρώτη φορά. Άλλες απογοητεύσεις στον έρωτα ήταν η Sophie Ørsted, η κόρη του φυσικού Hans Christian Ørsted και η Louise Collin, η μικρότερη κόρη του μέντορά του του Jonas Collin. Μια από τις ιστορίες του Άντερσεν, “ το αηδόνι ”, γράφτηκε ως έκφραση του πάθους του για την Jenny Lind και αποτέλεσε την έμπνευση για το παρατσούκλι της, “Σουηδικό Αηδόνι”. Όταν h Λιντ επιβιβαζόταν σε ένα τρένο για να πάει σε μια συναυλία όπερας, ο Άντερσεν της έδωσε επιστολή ερωτικής εξομολόγησης, με σαρκικά υπονοοούμενα. Τα συναισθήματά της απέναντί ​​του δεν ήταν τα ίδια _η Jenny είδε τον Άντερσεν ως αδερφό, γράφοντάς του το 1844: "Αντίο... Ο Θεός να ευλογεί και να προστατεύει τον αδελφό μου είναι η ειλικρινής επιθυμία της στοργικής αδερφής του, Τζένης" (ως ο ομώνυμος αντιήρωας της “Βασίλισσας του Χιονιού”) _βλ και παρακάτω φιλμογραφία.

Κληρονομιά \ Αρχεία,
συλλογές & μουσεία

·      Το Andersens Hus Μουσείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ή H.C. είναι ένα σύνολο μουσείων / κτηρίων αφιερωμένων σ΄αυτόν στο Odense της Δανίας, μερικά από τα οποία, σε διάφορες περιόδους της ιστορίας, έχουν λειτουργήσει ως το κύριο μουσείο για τον συγγραφέα με έδρα το Odense.

·      Το Μουσείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν στο Σόλβανγκ της Καλιφόρνια, μια πόλη που ιδρύθηκε από τους Δανούς, είναι αφιερωμένο στην παρουσίαση της ζωής και των έργων του. Οι εκθέσεις περιλαμβάνουν μοντέλα από το σπίτι της παιδικής ηλικίας του Άντερσεν και το "η πριγκίπισσα και το μπιζέλι ", περιέχει επίσης εκατοντάδες τόμους έργων του, συμπεριλαμβανομένων πολλών εικονογραφημένων πρώτων εκδόσεων και αλληλογραφίας με τον Δανό συνθέτη Άσγκερ Χάμερικ.

·      Το Τμήμα Σπάνιων Βιβλίων και Ειδικών Συλλογών της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου κληροδότησε μια εκτενή συλλογή υλικών Άντερσεν από τον Δανό-Αμερικανό ηθοποιό Jean Hersholt.

Τέχνες και ψυχαγωγία _
Κινηματογράφος και τηλεόραση

·      La petite marchande d'allumettes (1928, στα αγγλικά: The Little Match Girl), ταινία του Jean Renoir, βασισμένη στο "κοριτσάκι με τα σπίρτα ".

·      Το Ασχημόπαπο (1931) και το ομώνυμο ριμέικ του 1939, δύο κινούμενα σχέδια μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων Silly Symphonies, παραγωγής Walt Disney Productions, βασισμένα στο Ασχημόπαπο.

·      Ο Άντερσεν υποδυόταν τον Γιόακιμ Γκότσαλκ στη γερμανική ταινία The Swedish Nightingale (1941), η οποία απεικονίζει τη σχέση του με την τραγουδίστρια Jenny Lind.

·      Τα Κόκκινα Παπούτσια (1948), βρετανική δραματική ταινία σε σενάριο, σκηνοθεσία και παραγωγή Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρέσμπουργκερ, βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι.

·      Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1952), μια αμερικανική μιούζικαλ ταινία με πρωταγωνιστή τον Ντάνι Κέι που, αν και εμπνευσμένη από τη ζωή και τη λογοτεχνική κληρονομιά του Άντερσεν, δεν προοριζόταν να είναι ιστορικά ή βιογραφικά ακριβής _ξεκινά λέγοντας, "Αυτή δεν είναι η ιστορία της ζωής του, αλλά ένα παραμύθι για αυτόν τον μεγάλο περιστροφέα παραμυθιών."

·      «Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων», 26-Δεκ-1955 επεισόδιο του Robert Montgomery Presents, δραματοποίηση της σχέσης του Άντερσεν με την Τζένι Λιντ από τη Δανή συγγραφέα Sandra Michael, με πρωταγωνιστές τη Lois Smith και τον Frank Schofield

·      Η Βασίλισσα του Χιονιού (1957), μια σοβιετική ταινία κινουμένων σχεδίων βασισμένη στη Βασίλισσα του Χιονιού, του Λεβ Ατμάνοφ της Soyuzmultfilm, μια πιστή απεικόνιση του παραμυθιού που κέρδισε την αποδοχή των κριτικών.[57][58]

·      Τα νέα ρούχα του αυτοκράτορα (Carevo novo ruho), μια κροατική ταινία του 1961, σε σκηνοθεσία Ante Babaja.

·      Το Άγριοι Κύκνοι (1962), σοβιετική μεταφορά κινουμένων σχεδίων του De vilde svaner, από τη Soyuzmultfilm.

·      Η ταινία φαντασίας παραγωγής Rankin/Bass Productions, The Daydreamer (Ο Ονειροπόλος 1966), απεικονίζει τον νεαρό Χανς Κρίστιαν Άντερσεν να συλλαμβάνει τις ιστορίες που θα έγραφε αργότερα.

·      Η Μικρή Γοργόνα (1968) 30λεπτη πιστή σοβιετική μεταφορά κινουμένων σχεδίων από τη Soyuzmultfilm.

·      The World of Hans Christian Andersen (1968), μια ιαπωνική ταινία φαντασίας anime από την Toei Doga, βασισμένη στα έργα του.

·      Andersen Monogatari (1971), μια ιαπωνική ανθολογική σειρά κινουμένων σχεδίων παραγωγής Mushi Production.

·      The Pine Tree (Το Πεύκο 1974), έγχρωμη ταινία 23 λεπτών, σχολιασμός της Liz Lochhead.

·      Η Μικρή Γοργόνα (1975) του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ιαπωνική ταινία anime από το Toei, βασισμένη πιστά στη Μικρή Γοργόνα.

·      Η Μικρή Γοργόνα (1976) Τσέχικη ταινία φαντασίας βασισμένη στη Μικρή Γοργόνα.

·      Το Άγριοι Κύκνοι (1977), ιαπωνική μεταφορά κινουμένων σχεδίων από τον Toei.

·      Thumbelina (1978), ιαπωνική ταινία anime από το Toei βασισμένη στην Thumbelina.

·      Faerie Tale Theatre (1982–1987), μια αμερικανική τηλεοπτική σειρά, με πολλές ιστορίες του Άντερσεν. Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα, Το αηδόνι, Η βασίλισσα του χιονιού και η "Thumbelina" συγκεντρώθηκαν και κυκλοφόρησαν σε DVD ως Θέατρο Faerie Tale _ Ιστορίες από τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2009).

·      Η Μικρή Γοργόνα (1989), μια ταινία κινουμένων σχεδίων, που δημιουργήθηκε και παρήχθη στο Walt Disney Feature Animation της Καλιφόρνια.

·      Thumbelina (1994), μια ταινία κινουμένων σχεδίων βασισμένη στο "Thumbelina", δημιουργία και παραγωγή Sullivan Bluth Studios, Δουβλίνο, Ιρλανδία

·      Ένα τμήμα στο Fantasia 2000 βασίζεται στο " Ο ακλόνητος στρατιώτης από κασσίτερο _ ο μολυβένιος στρατιώτης", μαζί με το Κοντσέρτο για πιάνο Νο. 2 του Shostakovich, Movement 1: "Allegro".

·      Χανς Κρίστιαν Άντερσεν: Η ζωή μου ως παραμύθι (2003), μια βρετανική τηλεοπτική ταινία σκηνοθετημένη από τον Φίλιπ Σάβιλ, μυθιστορηματική αφήγηση των πρώιμων επιτυχιών του Άντερσεν, με τις παραμυθένιες ιστορίες του συνυφασμένες με γεγονότα της δικής του ζωής.

·      The Fairytaler (Ο Παραμυθάς 2003), Δανο-Βρετανική σειρά κινουμένων σχεδίων βασισμένη σε αρκετά παραμύθια του Άντερσεν.

·      The Little Matchgirl (Το κοριτσάκι με τα σπίρτα 2006), μια ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους από τα Walt Disney Animation Studios σε σκηνοθεσία Roger Allers και παραγωγή Don Hahn.

·      Η Βασίλισσα του Χιονιού (2012), μια ρωσική τρισδιάστατη ταινία κινουμένων σχεδίων βασισμένη στη Βασίλισσα του Χιονιού, την πρώτη ταινία της σειράς The Snow Queen από την Wizart Animation.

·      Frozen (Παγωμένος 2013), μια 3D μιούζικαλ κινουμένων σχεδίων σε υπολογιστή παραγωγής Walt Disney Animation Studios που είναι εμπνευσμένη χαλαρά από τη Βασίλισσα του Χιονιού.

·      Το Ginger's Tale (το παραμύθι της Ginger 2020), μια ρωσική ταινία κινουμένων σχεδίων 2D βασισμένη χαλαρά στο The Tinderbox (κιβώτιο), παραγωγής στο Vverh Animation Studio στη Μόσχα.[63]

·      Μικρή Γοργόνα (2023), μια ταινία ζωντανής δράσης, δημιουργία και παραγωγή της Walt Disney Pictures

·      Λογοτεχνία

·      Οι ιστορίες του Άντερσεν έθεσαν τις βάσεις για άλλα κλασικά παιδικά έργα, όπως το The Wind in the Willows (1908) του Kenneth Grahame και το Winnie-the-Pooh (1926) του A. A. Milne. Το τροπάρι των άψυχων αντικειμένων, όπως τα παιχνίδια, που ζωντανεύουν (πχ. στο "Little Ida's Flowers") θα χρησιμοποιηθεί αργότερα επίσης από τους Lewis Carroll και Beatrix Potter.

Μουσική

·      Hans Christian Andersen (άλμπουμ), του 1994 από τον Franciscus Henri.

·      The Song is a Fairytale (Sangen er et Eventyr), ένας κύκλος τραγουδιών βασισμένος σε παραμύθια του Hans Christian Andersen, σε σύνθεση του Frederik Magle.

·      "Atonal Fairy Tale", κομμάτι με μουσική σύνθεση από τους Gregory Reid Davis Jr. και Smart Dad Living που διαβάζουν το παραμύθι "Ανάχωμα Elfin" του Άντερσεν.

Σκηνικές παραγωγές

·      10άδες οι διασκευών της Μικρής Γοργόνας για την όπερα και το μπαλέτο.

·      Μικρός Χανς Άντερσεν (1903), παιδική παντομίμα στο θέατρο Αντέλφι.

·      Το αηδόνι (1914), όπερα του Ιγκόρ Στραβίνσκι.

·      Ο Sam the Lovesick Snowman στο Κέντρο Τεχνών Κουκλοθέατρου, μια σύγχρονη παράσταση κουκλοθέατρου από τον Jon Ludwig εμπνευσμένη από τον χιονάνθρωπο "The Snow Man".

·      Striking Twelve, μια μοντέρνα μουσική εκδοχή του "Κοριτσάκι με τα σπίρτα", που δημιουργήθηκε και εκτελέστηκε από την GrooveLily.

·      Μια φορά κι ένα στρώμα, μια μουσική κωμωδία βασισμένη στο έργο του Άντερσεν «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι».

Βραβεία

·      Βραβεία Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, απονέμονται ετησίως από το Διεθνές Συμβούλιο Βιβλίων για Νέους σε έναν συγγραφέα και εικονογράφο του οποίου τα έργα έχουν διαρκή συμβολή στην παιδική λογοτεχνία.

·      Βραβείο Λογοτεχνίας Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ένα δανικό λογοτεχνικό βραβείο που ιδρύθηκε το 2010.

·      Ο μύθος του Άντερσεν "Τα νέα ρούχα του αυτοκράτορα" εισήχθη το 2000 στο Hall of Fame του Προμηθέα για την Καλύτερη Κλασική Φαντασίας.

Εκδηλώσεις

·      Τα γενέθλια του Άντερσεν, 2 Απριλίου, γιορτάζονται ως Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.

·      Το έτος 2005, που ορίστηκε ως «Έτος Άντερσεν» στη Δανία, ήταν τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Άντερσεν και η ζωή και το έργο του γιορτάστηκαν σε όλο τον κόσμο.

·      Στη Δανία, στο στάδιο Πάρκεν της Κοπεγχάγης, κατά τη διάρκεια του «Έτους Άντερσεν» διοργανώθηκε για να γιορτάσουν τον συγγραφέα και τις ιστορίες του.

·      Το ετήσιο H.C. Ο Μαραθώνιος Άντερσεν, από το 2000, διεξάγεται στο Όντενσε της Δανίας.

Μνημεία & γλυπτά _ενδεικτικά

·      Καθισμένος μπρούτζος (Seated bronze 1880) του γλύπτη August Saabye (1823–1916) στους κήπους του Κάστρου Rosenborg, Κοπεγχάγη

·      Το ίδιο (1896) με έναν κύκνο δίπλα, ένα άγαλμα από τον Δανό γλύπτη Johannes Gelert (1852–1923), στο Lincoln Park, Stockton Drive κοντά στη λεωφόρο Webster, Σικάγο, Ηνωμένες Πολιτείες.

·      Επίσης παρόμοιο, πάντα δε μπρούτζο (1956), άγαλμα του γλύπτη Georg J. Lober (1891–1961) και του σχεδιαστή Otto Frederick Langman, στο Central Park Lake στη Νέα Υόρκη, επίσης

·      Πάνω σε βάση γρανίτη για τα τα 150α γενέθλια του συγγραφέα _με μια χάλκινη πάπια που αντιπροσωπεύει το βιβλίο ασχημόπαπο

·      Στην πλατεία Δημαρχείου της Κοπεγχάγης (Rådhuspladsen), απέναντι από τη λεωφόρο H. C. Andersens, κατασκευασμένο από τον Henry Luckow-Nielsen (1965)

·      Η χάλκινη προτομή (2004), αντίγραφο της προτομής του 1865 από τον Herman Wilhelm Bissen (1798–1868), στο Observatory Hill, Millers Point, Σίδνεϊ, Αυστραλία, αποκαλύφθηκε επίσημα τον Μάρτιο του 2005, στα 200 χρόνια του Άντερσεν._για να αντικαταστήσει την προτομή του 1955 που είχε στηθεί στο Phillip Park του Σίδνεϊ, αγνοούμενη μέχρι το 1984.

·      Καθιστός στην Plaza de la Marina στη Μάλαγα της Ισπανίας, από τον José María Córdoba. (2005).

·      Όρθιος (2005) ανεγέρθηκε στο Hviezdoslavovo námestie, Μπρατισλάβα, Σλοβακία (σχεδιάστηκε από τον Tibor Bártfay)

Μέρη με το όνομά του \ Θεματικά πάρκα

·      Η λεωφόρος H. C. Andersens, ένας σημαντικός δρόμος στην Κοπεγχάγη, παλαιότερα γνωστή ως Vestre Boulevard (Δυτική Λεωφόρος), έλαβε το σημερινό της όνομα το 1955 για να σηματοδοτήσει τα 150 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα.

·       Το αεροδρόμιο Hans Christian Andersen, ένα μικρό αεροδρόμιο που εξυπηρετεί την γενέτειρα πόλη Odense της Δανίας.

·      Instituto Hans Christian Andersen, εκπαιδευτικό ίδρυμα της Χιλής που βρίσκεται στο San Fernando, της Colchagua.

·      Πάρκο Hans Christian Andersen, Solvang, Καλιφόρνια.

·      CEIP Hans Christian Andersen, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Μάλαγα της Ισπανίας.

·      Στην Ιαπωνία, η πόλη Funabashi έχει ένα θεματικό πάρκο για παιδιά που πήρε το όνομά του από τον Andersen. Το Funabashi είναι αδελφή πόλη με την Odense, την πόλη της γέννησης του Andersen.

·      Στην Κίνα, ένα θεματικό πάρκο 32 εκατομ$ βασισμένο στις ιστορίες και τη ζωή του Άντερσεν άνοιξε στην περιοχή Yangpu της Σαγκάης το 2017 (η κατασκευή του έργου ξεκίνησε το 2005!!) _εκεί όλα είναι μεγέθους ... Κίνας

Φιονία

Η Φιονία (δανικά: Fyn) είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Δανίας. Η μεγαλύτερη πόλη είναι το Όντενσε με ~180.000 κατοίκους, που συνδέεται με τη θάλασσα με κανάλι, αν και αυτό τώρα σπάνια χρησιμοποιείται. Εκτός από την κύρια αυτή πόλη, όλες οι σημαντικές κωμοπόλεις βρίσκονται στις παράκτιες περιοχές. Στο Munkebo Bakke του Funen, οι αρχαιολόγοι βρήκαν μια εξαιρετικά μεγάλη αίθουσα Βίκινγκ που χρονολογείται πριν από περισσότερα από 1.000 χρόνια(825 – 1.000 μ.Χ). Το Galgedil είναι ένα νεκροταφείο της εποχής των Βίκινγκς που βρίσκεται επίσης στο Funen. Οι ανασκαφές στην τοπική τοποθεσία αποκάλυψαν 54 τάφους που περιείχαν 59 ταφές και 2 ταφές αποτέφρωσης.

Η Φιονία είναι διάσημη ως τόπος γέννησης του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του σχεδιαστή επίπλων Βέρνερ Πάντον και του συνθέτη Καρλ Νίλσεν.

Ο Βέρνερ Πάντον (Verner Panton, 1926 - 1998) ήταν αρχιτέκτων και σχεδιαστής επίπλων ο οποίος έφτιαξε μια σειρά μοντέρνων καρεκλών, περιβαλλόντων και φωτιστικών με προσωπικότητα σε αντίθεση με άλλους σχεδιαστές. Το 1955 βγήκαν στην παραγωγή οι καρέκλες Batchelor, Tivoli chair και το 1959 άλλες με το δικό του ξεχωριστό στυλ. Τα επόμενα χρόνια άρχισε να πειραματίζεται. Κατασκεύασε το πρώτο φουσκωτό έπιπλο φτιαγμένο από πλαστικό και αργότερα το Astoria Hotel στη Νορβηγία όπου οι τοίχοι, η οροφή και το πάτωμα ήταν καλυμμένοι με πλαστικό. Θεωρείται ο σημαντικότερος σχεδιαστής της Δανίας στον 20ό αιώνα μετά τον Άρνε Γιάκοπσεν. Παρόλο που κέρδισε πολυάριθμα βραβεία στα τέλη της 10ετίας του '70, με την ανάπτυξη του οικολογικού κινήματος, τα πολύχρωμα σχέδια του για αντικείμενα από πλαστικό ήταν αναχρονιστικά, και δεν μπόρεσε να πουλήσει κάποιο έργο του για πολλά χρόνια, στα οποία δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στις νέες ιδέες.

Ο Καρλ Αουγκούστ Νίλσεν (Carl August Nielsen Σόρτελουνγκ, 1865 –1931) ήταν συνθέτης, βιολονίστας και διευθυντής ορχήστρας, ευρέως αναγνωρισμένος ως ο σημαντικότερος της χώρας του.
Προερχόμενος από φτωχούς αλλά μουσικά ταλαντούχους γονείς της νήσου Φιονίας, επέδειξε τις μουσικές ικανότητές του σε νεαρή ηλικία. Αρχικά, έπαιζε σε στρατιωτική μπάντα, προτού παρακολουθήσει μαθήματα στη Βασιλική Δανική Ακαδημία Μουσικής στην Κοπεγχάγη, από το 1884 έως τον Δεκέμβριο του 1886. Έκανε πρεμιέρα με το έργο του Σουίτα για έγχορδα Οp. 1, το 1888, σε ηλικία 23 ετών. Το επόμενο έτος, ξεκίνησε μια 16χρονη θητεία ως δεύτερος βιολονίστας στην περίβλεπτη Βασιλική Δανική Ορχήστρα υπό τον Γ. Σβέντσεν (Johan Svendsen), κατά τη διάρκεια της οποίας έπαιξε στις δανικές πρεμιέρες των έργων Φάλσταφ και Οθέλος του Τζουζέπε Βέρντι. Το 1916, πήρε πόστο διδασκαλίας στη Βασιλική Ακαδημία και συνέχισε να εργάζεται εκεί μέχρι τον θάνατό του.

Παρόλο που οι συμφωνίες, τα κοντσέρτα και η χορωδιακή μουσική του Νίλσεν είναι, πλέον, διεθνώς αναγνωρισμένες συνθέσεις, η καριέρα και η προσωπική ζωή του Νίλσεν χαρακτηρίστηκαν από πολλές δυσκολίες, που συχνά αντανακλώνται στη μουσική του. Τα έργα που συνέθεσε μεταξύ 1897 και 1904 αποδίδονται, μερικές φορές, στην «ψυχολογική» του περίοδο, που οφείλεται κυρίως σε έναν ταραχώδη γάμο με τη γλύπτρια Α. Μ. Μπρόντερσεν (Anne Marie Brodersen). Ο Νίλσεν είναι ιδιαίτερα γνωστός για τις έξι συμφωνίες, τα κουιντέτο για πνευστά και τα κοντσέρτα για βιολί, για φλάουτο και για κλαρινέτο. Στη Δανία, η όπερα Maskarade και πολλά από τα τραγούδια του έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της εθνικής δανικής κληρονομιάς. Την πρώιμη μουσική του εμπνεύστηκε από συνθέτες όπως ο Γιοχάνες Μπραμς και ο Έντβαρντ Γκριγκ, αλλά σύντομα ανέπτυξε το δικό του στυλ, αρχικά πειραματιζόμενος με την αποκαλούμενη προοδευτική τονικότητα και, αργότερα, αποκλίνοντας ακόμη πιο ριζοσπαστικά από τα πρότυπα σύνθεσης που ήταν, ακόμα, συνηθισμένα εκείνα τα χρόνια. Η έκτη και τελευταία συμφωνία του, Sinfonia semplice, γράφηκε το 1924-25.

(…)
Ο χρήσιμος για τον άνθρωπο σκώληκας Collastoma anderseni, πήρε το όνομά του από τον Andersen.